1%
De Tweede Kamer en de
Grondwetsherziening
DONDERDAG 21 OCTOBER 1937
DERDE BLAD PAG. 9
Tweede Kamer
Regeling van de spreektijd
bij de algemeene
beschouwingen
Op 9 November komt de
begrooting aan de orde
[Overzicht
Het was den heer de Visser min of meer
'can te zien, dat hij zich na de stemming
over de Grondwetsherziening-ontwerpen als
triumfator beschouwde. En wie het niet
heeft gezien, heeft het kunnen hooren.
En inderdaad de gedachte is niet zoo
yreemd.
Was het niet het gedrag der communis
ten in openbare lichamen, dat enkele jaren
geleden zóó de algemeene verontwaardiging
opwekte, dat gezonnen werd op maatrege
len om parlement, staten en raden te ont
doen van deze schande der ontaarding?
Het vraagstuk was moeilijk. Ten s'oite
werden echter formules gevonden om het
parlement op hoog peil te kunnen houden.
En zie, ondanks de voortreffelijke verdedi
ging van minister de Wilde, 'loopt het op
niets uit, nu het wetsontwerp in zake de
revolutionaire volksvertegenwoordigers is
verworpen en ook dat, waarin tegen op
ruiing door leden van openbare lichamen
maatregelen waren voorgesteld.
Daaraan is meegewerkt door hen, wien
'de oude revolutiegeest nog in het bloed gist,
de soc.-dem.. en de N.S.B., in wezen niet
minder revo'utionair dan welke „marxis
tische" partij ook. Dat de Chr. Dem. Unie
hier hand- en spandiensten zou verrichten,
was volkomen natuurlijk. Niemand verwacht
te anders.
Den vrijz.-dem. heeft ook Risteren de val-
sche democratie, die als regel op beslissen
de momenten aan slap optreden de voor
keur geeft, parten gespeeld. Hun is wijs-
geerigen zin op revolutionairen bodem steu
nende souvereiniteits- en gezagsopvattingen
zijn daarvan de oorzaak. Reeds nu roesten
ze op de rust van 't oogenblik.
Dat ook de heer Kersten en zijn geestver
want er mede verantwoordelijk voor zijn
dat het opruiingsartikeil geen meerderheid
verwierf, mag diep worden 'betreurd. Het
revolutiekwaad, waartegen dit artikel zich
richtte, woog bij hen blijkbaar minder zwaar
dan de critiek op een enkel zeer bijkomstig
punt. dat eveneens in dit ontwerp geregeld
Ieder, die geen kwaad geweten heeft, had
voor dit, evenals voor het vijfde wetsont
werp, kunnen en behooren te stemmen. Dat
,vi ijz.-dem. en staatkundig-gereformeerden
het daartoe niet hebben kunnen brengen
en geweigerd hebben tegen parlementaire
ontaarding preventieve maatregelen te be
vorderen, stemt tot nadenken.
Waar de beste waarborgen voor het gezag
en parlementaire waardigheid te vinden
zijn, is bij "deze gelegenheid wederom dui
delijk gebleken. Het zinlooze beroep op
'vrees voor „willekeur" kan hier niet als
verontschuldiging gelden.
De Visser won. Ons volk moge niet ver
geten door wie hij zijn succes wist te lie ha
len en wie oorzaak waren, dat de Grond
wetsherziening aan beteekenis niet onbe
langrijk heeft ingeboet, nu sledhts zes van
de S ontwerpen den weg naar het Staats
blad zullen vinden.
Een groot deel van den mid'dag is verder
besteed aan een wijziging van de Motor
rijtuigenbelastingwet en de wet tot instel
ling van een Verkeersfónds.
Het ging er om voor de tertiaire wegen
meer geld ter beschikking van de provin
ciën te stellen. Dat zal nu gebeuren,, Rijk
en provincie doen afstand van een zeker
bedrag, dat voorheen hun toekwam uit de
opbrengst van de motorrijtuigen- en rij
wielbelasting. Ze laten daarvan 10 pet. val
len. Deze som zal aan de provinciën ten
goede komen in deze verhouding: de helft
er van wordt uitgekeerd naar evenredig
heid van wat de beide belastingen per pro
vincie opbrengen, de andere helft naar ver
houding van de oppervlakte der provincie.
Heelemaal feilloos was Ban de verdeeling
nog niet, maar er werd toch zooveel moge
lijk rekening gehouden met welgesteldheid
en behoefte.
De heer de Geer wilde het nog mooier
maken en ook wat ingewikkelder en on
overzichtelijker. Vooral dit laatste werd een
groot bezwaar tegen een door hem inge
diend amendement, dat aansluiting zocht
bij de verdeeling, welke voor de secondaire
wegen geldt. De heer v. d. Waerden hielp
daarbij een handje, maar ten slotte durfde
'de Kamer er toch niet aan en verwierp het
gewijzigd amendement-de Geer, om daarna
het regeeringsvoorstel z.h.s. te aanvaarden.
Vlotter ging het met een ander, amende-
meent van den heer de Geer, om de for
mule voor de verdeeling van de opbrengst
van het Verkeersfónds te vereenvoudigen
De minister kon dit amendement zelfs over
nemen.
Z. h. s. ging het wetsontwerp er daarna
Wc kregen hij deze gelegenheid het
debuut van den nieuwen minister van Wa
terstaat, Ir. v. Buuren.
De minister maakt een vlotten en vlug
gen indruk, ook als spreker, al was hij aan-
ankelijk vrijwel niet te verstaan. Hij leek
u den beginne ook minder op z'n gemak.
Maar de voorzitter en collega's achter de
ministertafel hielpen een handje en al spoe
dig werd toen de gang over den gladden
parlementairen vloer iets vaster. Dat was
reeds merkbaar bij de behandeling van de
puzzle, waarmee de heer de Geer de Kamer
occupeerde, terwijl daarna 's ministers
zekerheid en helderheid in het debat nog
aanmerkelijk toenam.
Voor lid van de Algemeene Rekenkamer
werd de heer D. O. Norel als nummer een
op de voordracht geplaatst. Hij is reeds
plaatsvervangend lid en bereikt nu het
ambt, waarvoor hij meenen we enkele
i geleden reeds op de valreep stond.
De Kamer schonk aan dezen candidaat, die
in anti-rev. kringen niet onbekend is, met
1 stemmen haar vertrouwen.
De spreektijdregeling voor de Algemeene
Beschouwingen werd vastgesteld. De toe
gemeten uren zijn minimaal. Met wat goe
den wil loopt het debat, dat op 9 Novem
ber een aanvang zal nemen, in een week
althans weinig meer af.
Verslag
Spreektijd Algemeene Beschouwingen
Op voorstel van den VOORZITTER ver
een 1st de Kamer zich met de volgende
spreektijdregeling voor de Algemeene Be
schouwingen over de Rüksbegrooting voor
1938.
R.K. 2. S.D. 2. A.R. 1%. C.H. 1.20, V.D. 1.15
uur. Lib. en N.SB. 50 min.. Comm. 45 min. en
S.G.P. en C.D.U. 10 min. Samen 11 u. en 50 min.
Voor de replieken werd de spreektijd be
paald op: voor de R.K. 55. S.D. 55. A.R. 40. C.H.
•10, V.D. 35. Lib. 20. N.S.B. 20, Comm. 20. S.G.P.
i C.D.U. 15
10 1
Grondwetsherziening
was aan de orde de st(
mtwerpen inzalce w ij z
vet. Zooal:
ir editie
'erden d<
werden
De Kaï
n gister nog konden
•wijl de ontwerpen 5 -
het opmaken 1
•dracht i
lid van de Algemeene Rekenkamer
No 1 op de voordracht wordt de heer D. O.
Norel, inspecteur der directe belastingen,
pl.v. lid der Alg. Rekenkamer, met 51
90 uitgebrachte geldige
>rdt de
akke
Centr. Bur. v d Statistiek en pl.v. lid
Alg. Rekenkamer, met 79 stemmen.
No 3 wordt de heer Dr H. H. Schipper
ispecteur der Registratie en Domeinen.
Z.h.st. worden vervolgens goedgekeurd hi
ïrslag der Rekenkamer ln Nederland en Ne
Indië over 1935 en de wetsontwerpen Voorbe
houd van de bevoegdheid tot bekrachtiging
van het op 29 Mei 1933 te Rome gesloten Ver
drag tot het vaststellen van eenige eenvor
mige bepalingen inzake conservatoir beslag o
luchtvaartuigen; aanvulling van het Wetboe!
van Burgerlijke Rechtsvordering met het oo,
op beslag op luchtvaartuigen.
Aan de orde is dan een
Wijziging Motorrijtuigenbelastingwet
en van de wet op het Verkeersfónds, Inzon
derheid met het oog op het belang der tertiaire
wegen.
De heer v. d "WEYDEN (R.K.) zegt, dat de
tertiaire wegen te lang verwa
werd te weinig voor beschikbi
De heer v. d. "WAERDEN (S.D.) Is dankbaar
opbreni
>ldoet echter nle
noordoostelijke provinciën, met name Dr<
krjjgen te weinig. De Regeering wil nu de helft
van het beschikbare bedrag verdeelen naar
opbrengst der belasting en de andere helft ni
de grootte der provincie. Maar ook zoo blijven
er nog leemten en Drenthe bliift er slecht aa
toe. Weet de Minister er nog wat op?
De heer BONGAERTS (R.K.) juicht toe. di
daan. De tollen op deze wegen behooren spoe
dig te verdwijnen.
Gewaagd werd of het wel goed is het geld
alleen voor bestaande tertiaire wegen bes
baar te stellen.
MINISTER VAN BUUREN is slecht
staanbaar. Hp schb'nt van meening. da
lengte der tertiaire wegen een redelijke i
staf is voor het bepalen der uitkeering.
Het doel waarvoor de gelden kunnen
den gebruikt, is ruim omschreven.
De oorspronkelijke verdeeling der gelden
ongunstig voor de kleinere provincies: ms
moet ook gezorgd, dat de provincies met
te behoeften niet tekort komen.
De algemeene beschouwingen worden ge
sloten.
Artikelen
its van de oppervlakte di
fte van de tertiaire wegen in een provlnel
niet kan worden aanvaard, een overgang!
De Engelsche hoofdstad heeft wederom e en mistige dag beleefdwaarbij, zooals
steeds alleen met behulp van vuurfakkels, zooals deze opname laat zien, eenigszins
het mistgordijn kon worden doorboord.
fende belastingen zullen behouden,
ijzlgin:
lde perc
»de bela
jziging
dat 35 pet
ïen. Resultaat
t de provinciën
in uitzicht ge-
>estemmin;
>rdt besteed v
- de tertiaire wegen.
heer BONGAERTS (R.K.) bestriidt het
adement. Het zal het beoogde doel niet
bereiken. Zuid-Holland wordt er slechter
WAERDEN (S.D.) meent, dat
t amendc-.ment-De Geer slechter
old wordt te bepalen, dat 40 pet
•re naar de belastingopbrengst
CO pet naar de opper-
De 1
Irenthe van het ami
ford t. Voorgesteld w
an het meerdere n
al worden verdeeld
lakte der provinciën.
De heer EBELS (V.D.) geeft de voorkeur
an het regeeringsvoorstel.
De heer DE GEER (C.H.) verdedigt
an hei
De h>
jjzigt het ln den geest
nent-v. d. Waerden.
WAERDEN (S.D.) trekt zijn
De heer BONGAERTS (R.K.) kan de
velings ingediende wijzigingen moeillik
:ien Hjj geeft daarom de voorki
Regeerings- "v
lich stil:
:ht provincies
nigd hebben.
De "MINISTER VAN WATERSTAAT
•hoord de dli
ering de.
?sle. dat
eur veraier
van liet gewijzigd am
et te overzien. Daari
prefereeren.
tel der Re-
it-De Geer
inde-
n de
vèrdeèïing van de opbrengst der
Vericeersfondsbclasting een correctie aan te
brengen. De tegenwoordige breuk kan word-n
gesteld op 7/9 voor het aandeel der provinciën.
De heer BONGAERTS (R.K.) zou het amen-
ement willen aanhouden, omdat de gevolgen
r van niet ziin te overzien.
De heer DE GEER (C.H.) licht zfin amende-
ïent nader toe.
De MINISTER acht de berekening voor het
mendement juist.
De heer BONGAERTS laat zijn bezwaren
allen en de Minister neemt het amendement
Het artikel wordt goedgekeurd en
daarna het wetsontwerp.
Z.h.st. worden achtereenvolgens g o e d g e-
Duitsche handelsverdrag voor 1937,
een aantal contlngenteeringen, het wetsont-
n een tweetal conclusies op adressen.
De VOORZITTER deelt mede. dat hU de
Kamer weer zal bijeenroepen tegen 9 No-
De vergadering wordt gesloten.
BINNENLAND
Officieele Berichten
toegelaten als consul-generaal van Portugal te
Amsterdam: de heer Gonzalo A. Fernandez
erkend en toegelaten als consul van Mexico
Rotterdam.
landmach:, tot officier van gezondheid
de hee.r IC G. A. Hordijk, arts; aan den r
paardenaa-ts 2e kl. P. C. M. Ypma. is
-1 is bij het dienstvak
j. bij het 15e reg. tag
.^.-kapitein, de gep. majoor der militi
administratie van het Kon. Ned. Ind. leger H.
P. r. H. Seerden.
waarbij hü
de inrichting
1 ls.
ROODE KRUIS
Aan den heer A. H. W. v. BlijenbuTgh, ge
ritmeester der huzaren, wien sedert de titulaii
rang van luit.-kolonel is verleend, te 's-Gravei
hage. is eervol ontslag verleend als millta
commissaris van het Ned. Rootle Kruis.
Voor den tijd van vijf jaren z(jn benoemd tot
kringcommissaris van het Ned. Roode Kruis
ondersch. in den kring Groningen en in der
kring West-Overijssel, de heeren L. J. Zielstr;
Sr te Groningen en D- J. E. baron de Vos var
Steenwijk. burgemeester van Zwolle.
Raad van State
Eervol ontslag van Minister Romme
Met ingang van 1 November ls aan cLn
heer Mr R. H. A. M. Romme eervol ontslag
verleend als lid van den Raad van State,
met dankbetuiging voor de vele en gewich
tige diensten door hem in die betrekking be
wezen en is Mr R. H. A. M. Romme benoemd
tot commandeur ia de Orde van Oranje-
Derde wegverkeersdag
Minister Van Buuren zal spreken
De K.N.A.C. heeft besloten tijdens de in
November a.s. te organiseeren zevende jaar-
lijksche verkeersveiligheidsweek evenals vo
rige jaren een één-daagsch congres te hou
den, gewijd aan de belangen van veilig weg
verkeer en goede wegen.
Deze derde wegverkeersdag is vastgesteld
op Vrijdag 26 November en zal worden ge
houden in het gebouw van het Kon. Zoöl.
Botanisch Genootschap (Dierentuin) te
's-Gravenhage.
Het congres zal worden geopend door den
minister van Waterstaat, Mr Dr Ir J. A. M.
van Buuren, die daarbij een referaat zal
houden over „De weg als modern verkeers
middel".
De onbewaakte overwegen
Twee automatische waarschuwings
installaties
Naar de K.N.A.C. verneemt, heeft de mi
nister van Waterstaat voor de overwegen
bij km. 17.241 en km. 33.080 van den spoor
weg Lage Zwaluw e—'s-H e r t o g e n
bosch resp. gelegen in den provincialen
weg Raamsdonksvee r—R aams
donk in laatstgenoemde gemeente en in de
gemeente- D run en tot wederopzegging
ontheffing verleend van de verplichting tot
afsluiting.
Bij beide overwegen zal een automatische
waarschuwingsinstallatie, zooals thans nabij
S t e e n w ij k is geplaatst, worden aange
bracht.
De brug over de Noord
Voorjaar 1939 gereed
De brug over de rivier „De Noord" en
het aanleggen van de Rijksweg no. 15
moeten, naar wij vernemen. 450 dagen na
de aanvang van het werk worden opge
leverd.
De brug zal dus voorjaar 1939 voor het
verkeer kunnen worden opengesteld.
Voorts moet worden gemaakt een gecom
pliceerd viaduct te Alblasserdam op
de kruising met de Provinciale weg Papen-
drecht—Oud-Alblas.
In de Vinkepolder moeten in totaal 8
bruggen van gewapend beton worden ge
maakt en moeten gelegd worden 8 duikers.
Op de Rijksbegrooting, dienst 1938, is
f 1.020.000 uitgetrokken voor de afbouw
brug over de Noord en f 1.585.000 voor aan
leg Rijksweg no. 15.
WATERSCHOUT-PLAATSVERVANGER
Aangewezen zijn tot waterschout-plaatsver-
g-er te Rotterdam J. G. Steng-er en B. de Boer,
Gemeenteraad van Amsterdam
Vondelpark en Hockeyvelden in
het Bosch Schenking Dr A. F.
Philips De jeugd krijgt een
Vondel-rijmprent
In de gisteren gehouden zitting van den
Amsterdamschen gemeenteraad is behandeld
een voordracht wan B. en W. tot vastste'-ling
van voorschriften, bedoeld in art. 43 der
Woningwet, betreffende een bouwverbod op
enkele deele-n van
het Vondelperk
Deze voordracht bracht den heer B o i s-
Bvain (v.b.) tot de opmerking, dat B
en W. wel meer onderscheiding mogen m
acht nemen jegens het Bestuur van de Ver
eeniging, die het Vondelperk nu reeds meer
dan 70 jaren op voorbeeldige wijze onder
houdt. Volgens dit Raadslid was het Bo
stuur van de voordracht onkundig gebile-
en en dat vond de heer Boissevain toch
niet in den haak. Daarom vroeg hij uitstel
de voordracht om alsnog met het Be
stuur van het Vondelpark over deze aange
legenheid te overleggen. Van socialistische
en communistische zijde werd dit bezwaar
>k aanvankelijk gevoeld.
Wethouder de Miranda (s.d.)die den
heer Boissevain bestreed, deelde eerst in
tweeden termijn mede, dat het bestuur van
het Vondelpark op 20 September j.l. een brief
over deze aangelegenheid van het Gemeen-
tebstuur heeft ontvangen, waarna geen
bezwaren zijn ingebracht.
Hiertegenover merkte de heer B o i s s e-
a i n (v. b.) weer op, dat het Bestuur
schriftelijk wèl bezwaren heeft ingediend.
Met 31 tegen 3 stemmen heeft de Raad
de betreffende voordracht evenwel aan
vaard.
Hockeyvelden ln het Bosch.
Hierna werd behandeld een voordracht
tot het aanleggen van zes hockeyvelden als
onderdeel van het Boschplan.
Men kreeg hierbij weer het gebruikelijke
debat over het af of niet uitvoeren dez-?r
erken in werkverschaffing, hoewel het go
heele Boschplan werkfondsofojeet is. Dit
maal koos de wild-liberale Dr. den Har-
t o g h de zijde der op dit punt altoos oppo-
neerende communisten. Een lid der meest
gouvernementeele fractie in de laatste ja
ren, de heer Gulden (s.d.), diende den
sputterenden eenling een bestraffing t/ie,
waaraan wethouder De Miranda (s.d.)
nog een oratorische kastijding toevoegde.
Eerst toen werd de ivoordracht aangenomen
Belangrijke ondergeschikte pnnten
Ten slotte heeft de Raad besloten het te
lefoontarief, wat de nevenzaken betreft, to
verlagen.
Met dank is nog aanvaard van den heer
en mevrouw Philips, uit Eindhoven, ten na
hoeve van het Stedelijk Museum Rreitners.
„Rokin bij avond", voor f 8400 door de
schenkers aangekocht.
Ter gelegenheid van de herdenking van
Vondels geboortedag zal aan de schooljeugd
een rijmprent, bevattende Vondels gedicht
„Wiltzangh", worden vereerd.
KENT U
ol HYGIDENT
_w ...auwe, zelfwerkende. Kunst
gebit-reiniger? Mook» ZONDER
BORSTELEN Uw plaat en gebil
weer als nieuw en verwijdert
alle vlekken. Prijs normale fla
con 45 ets., extra groote flacon
85 ets. Koop nog heden HY
GIDENT bij Uw Apoth. of Drog.
HYGIDENT - SINGEL115 A'DAM-C.
MAGGI"
Soepen
worden om
kwaliteit gekocht!"
Welke soort U (leemt, U proeft, dot
MAGGI' Soepen zo iets aparts Heb
ben - zo iets fijns - dat alleen maar
aan te duiden is met MAGGI-kwa-
liteit. Daarom zijn ze ook zo ver
rukkelijk wanneer U zelf een soep
wilt maken en U een MAGGI' Soep
als grondslag gebruikt. De voed
zame, geurige en smakelijke eigen
schappen van die MAGGI* Soep
blijven volkomen behouden, ondanks
de toevoeging van Uw ingrediënten.
MAGGPsoepen
Busverbinding in den Achterhoek
Uitbreiding na reeds noodig
Het was te verwachten, dat de ophef
fing van enkele spoorlijnen in den Gel-
derschen Achterhoek en de invoering
van busdiensten bepaalde plaatsen in
die streken uit hun isolement verlossen
zou. Het passagiers-vervoer blijkt echter
een dergelijke snelle toeneming te ver-
toonen, dat de directie van de Geld.
Tramweg-Mij. nu reeds het beshiit heeft
moeten nemen tot verdubbeling van den
dienst over te gaan.
Oorspronkelijk lag het in het voornemen
om met den a.s. Zomerdienst een meer fre
quente dienst in te voeren, die aansluiting
zou geven op alle treinen die te Ruurlo (een
van de verbindingspunten met het land)
aankomen en vertrekken. Nu evenwel het
vervoer dermate druk is. dat uitbreiding
noodzakelijk is, wil men zoo spoedig moge
lijk, in elk geval voor 1 December, reeds tot
een uitgebreide en verbeterde dienstregeling
overgaan.
Het ligt dan in de bedoeling dat op het
traject DoetinchemNeede en Winterswijk—
Neede een uurdienst en op 't traject Neede—
Enschedé een half-uurdienst zal worden in
gevoerd. Daarmede zal tevens de aansluiting
te Ruurlo op de treinen verkregen zijn.
Voorts zal nog een latere avond-verbin
ding tusschen Enschede en Winterswijk tot
stand worden gebracht, hetgeen ook een
wonsch was die bij het publiek leefde.
Uit een en ander blijkt wel de beteekenis
die deze vervoerswijziging voor de zoo ge-
isoieerde Achterhoek van Gelderland heeft
gehad.
AANKOOP VAN
„HET GELDERSCH LANDSCHAP."
Terrein bij Heerde gespaard
De ^vereeniging „Het GelderscK Land
schap", die reeds verschillende landgoede
ren in Gelderland aankocht', en als natuur
schoon voor verkaveling wist te behoeden,
heeft nu weer een terrein, liggende naast
het natuurreservaat op de Noord-Veluwe
„De Dellen", aangekocht, van de heeren Rak
horst te Heerde.
VRIJDAG 22 OCTOBER
HILVERSUM I 1875 M. Algem. Programma»
verzorgd door de NCRV. 8.00 Schriftle-
zing, meditatie, gewijde muziek (gr.pl.)»
8.30 Gramofoonmuziek. 9.30 Gelukwens
schen. 9.45 Gramofoonmuziek. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.16
AltJviooLvoordracht. 12.00 Berichten. 12.15
Gramofoonmuziek. 12.30 Ensemble van
der Horst, en gramofoonmliziek. 2.30
Christelijke Lectuur. 3.00 Orgelspel. 4.00
Berichten. Gramofoonmuziek. 5.00 So
praan en piano. 6.00 Gramofoonplaten.
6.30 Tuinbouwpraatje. 7.00 Berichten. 7.15
Literaire causerie. 7.45 Reportage. 8.00
Berichten ANP. Herhaling SOS-Berichten.
8.15 Kamerorkest „Ars Nova et Antiqua",
en solist. 9.00 Bijbelsehe causerie. 9.30
Vervolg concert. 10.05 Berichten ANP.
10.10 Gramofoonmuziek. 10.45 Causerie
over paardensport. 11.0012.00 Gramo
foonmuziek. Hierna: Schriftlezing.
HILVERSUM n 301 M. 8.00 VARA. 10.00
VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 4.00
VARA. 7.30 VPRO. 9.00 VARA. 10.40
VPRO. 11.00 VARA. 8.00 Gramofoonmu
ziek. 10.00 Morgenwijding. 10.20 Decla
matie. 10.40 Gramofoonmuziek. 11.10 Ver
volg declamatie. 11.30 Orgelspel. 12.00
Gramofoonmuziek. 12.30 AVRO-Da ns-
orkest. 1.00 De Palladians. 2.00 Kniples,
2.20 Omroeporkest. 3.00 Zang en piano.
3.30 AVRO-Dansorkest. 4.05 Gramofoon
muziek. 5.00 Kinderuurtje. 5.30 Orgelspel.
6.00 Optreden van amateurs. 6.30 Politiek
radiojournaal. 6.50 Gramofoonmuziek. 7.00
Causerie over rassentheorie en erfelijk
heid. 7.20 Gramofoonmuziek. 7.25 Berich
ten ANP. 7.30 Berichten. 7.35 „Lezen ia
den Bijbel", causerie. 8.00 Pianovoor-
dracht. 8.30 „Dierentaal", causerie. 9.00
„The Lucky Birds", en solist. 9.30 Radio-
tooneel met muziek. 10.00 „Fantasia" ea
soliste. 10.30 Beriohten ANP. 10.40 Avond
wijding. 11.00 Cemibalovoordracht, en gra
mofoonmuziek. 11.3012.00 Gramofoon-
muziek.
DROITWICH 1500 M. 135—2.20 Strijkorkest
en soliste. 4.50 Kwintet en solisten. 5.20
Zang. 5.40 Orkest. 6.45 Duitsche uitzen
ding. 7.05 Concert. 7.50 Orkest mm.v. so
listen. 8.20 RadiotooneeL
RADIO PARIS 1648 M. 12.50 Stafmuziek van
de Garde Républicaine, en zang. 4.20, 5.10
en 5.50 Gramofoon. 7.50 Viool en piano,
8.50 Zang.
KEULEN 456 M. 1.35 Concert. 4.35 Gramo
foon. 8.30 Bas en piano. 9.5011.20 Orkest
en pianoduo.
484 M.: 2.002.20 Gramofoon. 5.20 Om-
roeporkest. 6.35 Gramofoon. 6.50 Piano,
7.10 Gramofoon. 7.35 Zang. 8.20 Gramo
foon. 8.50 Uitzending voor oud-strijders.
PRACHTIG VAN TOON
IS DE KLEINE HOFMANN PIANO
RIJKEN h LANGE
BINNENROTTE 154 ROTTERDAM
w IS DE
Dit terrein is 28.JLA. groot en hef is gele
gen naast „De Dellen" aan den betonweg dia
loopt vanaf de Kamperweg naar de leger
plaats Oldebroek. Het is een praohtig stuk
natuurschoon, dat bestaat uit bosch en hei
de en dat op deze wijze voor het nageslacht
wordt gespaard.
(57 Slot
Onder het zingen van die Psalm is bij den laatsten het
allerlaatst gevoel van teleurstelling over de ruil van de room-
sche met de protestantsche eeredienst verdwenen. De geuzen
hebben eerder psalmen gezongen. In het jaar der moderatie
klonk hun gezang in schuren en zoutkeeten en bij hagepree-
ken op het vrije veld. Maar in een kerk en onder begeleiding
van een orgel zongen ze nog nooit.
Nu ruischt hun zang door de gewelven: nu draagt het orgel
hun stem. De groote, hooge ruimte is vól van muziek. En in
deze zang stijgt de ontroerde dank voor de weldaden Gods
op tor Zijn troon. Dit is waarlijk eeredienst.
En deze kerkgang wordt een verkeeren in Gods heilige
tempel.
Nooit hebben de burgers zoo gemeenschappelijk en een
drachtig gebeden en gedankt. Nimmer hebben ze zich zoo één
gevoeld in het allerheiligst geloof en zoozeer de nabijheid
Gods ervaren. En nimmer ook zijn ze zoo gesterkt geworden
tot de strijd van het leven.
Er hebben, na die gedenkwaardige 21ste Mei wel sommige
harten bang geklopt. De bedachtzame Kolterman, heeft de
eerste morgen reeds de loslating van de burgemeesters onge.
daan gemaakt. Men kan wel vergevingsgezind en grootmoedig
zijn, zei hij, maar daarom mag men nog geen gevaarlijke
dingen doen. Wie waarborgt, dat de losgelaten burgemeesters
straks Bossu niet hier binnenloodsen? Naar de Keetenpoort
behoefden de burgemeesters niet terug. Ze werden als acht
bare lieden behandeld en in het Patershof werden vertrekken
voor hen in gereedheid gebracht. Maar in verzekerde bewa
ring moesten ze blijven.
Het geschut werd nu op de wallen gesteld en er werd
duchtig wacht gehouden, zoo aan het zeefront als aan de
landzijde, door driehonderd burgers, die uit Buiskes' beurs
hun soldij ontvingen. Men vreesde Bossu's komst en Alva's
wraak, en velen vraagden zich angstig af of er geen te stout
stuk bestaan was om daar geheel alleen als stad van het
noorden de zijde van den Prins te kiezen. Want immers was
niet alleen heel Holland, maar ook gansch Friesland in de
Spaansche macht, en daar aan de overzijde van de Zuider
zee regeerde de geduchte Caspar di Robles.
Na deze preek evenwel is alle vrees gebannen. En na deze
hartsterkende Zondag werkt men vroolijk aan de versterking
van de stad en gaan er boden uit naar Medemblik en Hoorn.
naar Edam en Alkmaar om die steden op te wekken ook voor
den Prins, voor vrijheid en voor de ware godsdienst te kiezen.
Er heerscht vreugde als de laatste bannelingen uit Embden
terugkeeren en vijfhonderd Watergeuzen met hen mede-
komen om de stad voor den Prins te bewaren. En weder
heerscht er vreugde als een ander contingent Watergeuzen,
onder Kabeljauw en Roobol, afgezonden door Lumey, de
haven binnenvaart. Met zulk een bezetting, en bij deze krijgs
haftige stemming onder de burgerij, ducht men Bossu ter
nauwernood meer. En als de afgevaardigden uit de andere
Hollandsche watersteden en uit Alkmaar weerkeeren met
gunstige tijdingen en met de mededeeling, dat de burgers gin
der door Enkhuizens voorbeeld geprikkeld en gesterkt zijn,
en branden van verlangen om ook het Spaansche juk af te
werpen, dan beseffen de meeste burgers, hoe hun daad van
21 Mei nog veel verder strekkende beteekenis heeft dan zij
toen hebben vermoed.
Zij meenden, dat zij hun stad bevrijd hadden, meer niet.
Maar het zal blijken, dat door hun daad in beginsel heel
Holland vrij is geworden. Sonoy heeft gelijk gehad toen hij
zei. dat Enkhuizen de sleutel van Holland was. Hoorn,
Medemblik, Edam en Alkmaar, heel noordelijk Holland zal
Enkhuizens voorbeeld volgen.
De brief, die Buiskes thans aan Sonoy schrijft, vloeit over
van dankbaarheid en hoop:
Zoo donker als de hemel in de afgeloopen winter was,
zoo licht is hij nu geworden. Ons voorbeeld heeft heel Hol
land warm gemaakt voor de zaak der vrijheid en der religie.
Ir. alle steden haakt men naar bevrijding. Ieder is bereid den
Prins te steunen en te helpen, en ik geloof, dat eer de zomer
om is het gansche noorden zichzelf zal hebben vrijgemaakt.
God zegent ons thans boven bidden en denken.
Met schaamte denk ik terug aan mijn ontrouw, en wankel
moedigheid.
Nimmer was mijn bewondering voor den Prins zoo groot
als thans. Want hij is het geweest, die door zijn opofferings
gezindheid mij en andere Nederlanders geleerd heeft over
onze persoonlijke en zakenbelangen heen te zien op het belang
van het gemeen. Hij is het geweest, die door zijn ongelooflijke
volharding ons voor vertwijfeling heeft bewaard en uit moe
deloosheid weer opgericht. Bovenal is het de Prins geweest,
die door zijn onwrikbaar geloof in den Potentaat der poten
taten, den rechtvaardigen Rechter van hemel en aarde, ons
zwakke geloof heeft versterkt en ons haeft doen vertrouwen,
dat, ondanks duizend tegenslagen en teleurstellingen, Gods
Recht zou zegevieren en Zijn Kerk geplant worden.
Gij hebt mij verzocht de dank van den Prins aan de bur
gers over te brengen, omdat zij de stad hebben bevrijd. Uit
naam der burgers moet ik u verzoeken die dank aanden
Prins terug te geven, want in waarheid, is hij. naast God. de
man geweest, die Enkhuizen bevrijd heeft van het Spaansche
juk en door wien straks, onder de zegen des AIlerhoogsten4
heel Holland en al de Nederlanden vrij zullen worden I
EINDE 1
