WYBERT
5aar stak
^an Steen
*n pijp
aan op.
DINSDAG 19 OCTOBER 1937
EERSTE BLAD PAG. a
Buitenland
DE TOESTAND
IN SPANJE
DE spanning rond do Spaansche aan-
gelegtnheclen is thans weer eenigs-
sins verminderd, dank zij do jongste wen
ding welke de bespreking van het vrijwil-
ligersvraagstuk heeft genomen. Parijs en
Londen, wier politiek wordt beheerscht
'door den wensch, voor alle dingen in
Europa en elders don vrede te bewaren,
Lebben ditmaal op zoo soepele wijze mei
Bome onderhandeld, dat het wel niet an
ders kon of ook de Duce moest op zijn
Leurt ecnige blijken van meegaandheid
gaan geven. Zoo was het te verklaren, dat
de eerste hervatting van het Londensche
iion-interventie-werk in een vrij goede har
monie geschiedde. Er was niet. van bepaal
den kant, aandrang uitgeoefend, omJdoor
het stellen van een tijdgrens de besprekin
gen te versnellen; evenmin werden voor
waarden voor verdere onderhandeling op
gesteld, die de moeizaam draaiende ma
chine opnieuw zouden kunnen doen stok
ken. Terwijl men vermeden heeft, het
Nrnagstuk van den voorrang van erkenning
van oorlogsrechten of van het terugzenden
'der voluntairs opnieuw duidelijk aan d
orde te stollen, heeft de nieuwe tactiel;
.welke erop uit is, aan weerskanten der
frontlinies gelijke aantallen vrijwilligers
terug te nemen, voor verdere ontspanning
gezorgd. Hot is natuurlijk nog heel goed
mogelijk, dat er van deze of gene zijde op
nieuw roet in het eten zal worden gewor
pen, immers de verschillende nationale
representanten zullen zich opnieuw met
hun lastgevers moeten beraden, en eerst
<lan kan aan den dag treden, hoe in de
.verschillende Europeesche hoofdsteden mo
menteel de feitelijke geest is.
'i Intusschen verdient opmerkzaamheid,
'wat in Spanje zelf geschiedt. De berichten,
die ons uit het noorden bereiken, laten
weinig ruimte voor twijfel, of de strijd hier
nog lang zal kunnen aanhouden. Juist
heden meldde Havas van het Asturische
front, dat de laatste republikeinsche ver
dedigingslinie door de troepen van gene
raal Davilo doorbroken is. Dit beteekent
nog niet de volkomen nederlaag der Astu-
riërs, doch vermoedelijk wel zooveel als het
begin van het einde. De eenheid en de sa
menwerking, die aan den republikeinschen
kant heerschtcn, is nu tactisch verbroken.
Er rest de verschillende stadjes en steden,
die zich nog in Asturische handen bevin
den. nu wel niet anders dan een laatste, als
het ware individueele defensie. De algo-
meene, beschermende borstwering immers
is weggevallen.
Voorzoover zulks zich uit de verte laat
bcoordeelen staat ook op de andere fronten
het pleit der Valencia mannen er slecht
voor. Zoowel in de Cordoba-seetor als in de
omgeving van Saragossa wordt door de
linkschen met volharding en dapperheid
gestreden, doch de successen blijven voor
hen uit Het is alsof de rechtsche meerder
heid langzaam maar zeker toeneemt, bij
stukjes en beetjes worden de volksfront
troepen teruggedrongen. Wat hot groote
rechtsche offensief in Aragon, waarover
reeds zooveel te doen is geweest, aangaat,
dit iaat voorloopig nog op zich wachten.
Bij velen bestaat de hoop, dat het, zoo net
eenmaal mag losbreken, het een groot
sultaat zal hebben, namelijk het tot stand
brengen van een nieuwe rechtsche verbin
ding bij de zee. Mocht dit eventueel geluk
ken, dan zou deze rechtsche frontuitlooper
als een wig uitsteken en het nog linkseh
gebleven Spanje in twee deelen splijten;
het eene zou worden gevormd door Catalo-
nië, met de hoofdstad Barcelona, het an
dere door de provincies Murcia en Valen
cia, onder de hoofdstad van denzelfden
naam. De geruchten, dat de linksche r<
ring het voornemen heeft, Valencia binnen
kort te verlaten, en naar Barcelona te ver
huizen, houden aan. Dit wijst erop, dat
men ook in het linksche kamp terdege reke
ning houdt met de boven aangeduide moge
lijke gang van zaken. Men speurt er het
streven in, Catalonië, dat ongetwijfeld nog
het meest hechte bolwerk der republiek is,
zooveel mogelijk in zijn gevoel van eigen
waarde en prestige te bevestigen. In deze
streek, met zijn belangrijke industrie en
het talrijk „proletariaat" heeft verder voe
ren van den anti-Franco-oorlog nog den
meesten zin; verzet in overig Iink3ch
Spanje zou spoedig den weg van Asturië
opgaan.
Intusschen is het tempo van den Spaan-
Schen strijd nog ste ds zoo traag, dat de
gebeurtenissen aan de Londensche bespre
kingen wel niet hun actualiteit zullen ont
nemen.
DE KOMENDE NEGEN-
MCGENDHEDEN-CONFERENTIE
Japan kan sancties doorstaan"
zegt Yoshino
„Wij hebben de gevolgen
overwogen
De Japanschc minister van handel,
Y 0 s h i n 0, hoeft aan den correspon
dent van de United Press een exclusief
interview toegestaan, waarin hij zich
uitvoerig uitllot over eventueele dooi
de negen mogendhedenconfcrentie te
treffen sanctie-maatregelen.
Japan, aldus Yoshino. is ervan over
tuigd. dat het tegen sanctie-maatregs-
len zal zijn opgewassen, indien daartoe
door de conferentie zou worden beslo
ten. Wij hebben de gevolgen van even
tueele sancties met de grootste nauw
keurigheid overwogen en tk ben van
meening, dat Japan de toepassing van
sancties zal kunnen doorstaan, zonder
daarvan belangrijk nadeel to onder
vin dea
Het westen, zoo ging de minister voort,
onderschat de natuurlijke bronnen, waar
over wij beschikken in eigen land Korea
Mandsjookwo. Japan is geheel anders
dan twintig jaren geleden, hetgeen te dan
ken is aan de ontwikkeling van de weten,
schap, techniek en industrie. Op het oogon-
blik kan Japan een autarkische politiek
voeren.
Met betrekking tot Japans standpunt ten
aanzien van de buitenlandsche belangen in
China zeide Yoshino: „Wanneer de mi
litaire maatregelen geëindigd zullen zijn.
zal de handel van China met andere lan
den natuurlijk worden hersteld. Japan
heeft, zooals van zelf spreekt, niet de be
doeling, zich te mengen in de buitenland
sche handelsbelangen in China. De nadee
lige behandeling, die Japan van den kant
van China ondergaat, zal evenwel vervan
gen worden door een behandeling op voet
van golijkheid. evenals voor andere landen
geldt".
Op de vraag, of de invoerrestricties voor
de buitenlandsche importeurs het verlies
van de Japansche markt heteekenen, zeide
Yoshino: Invoerrestricties zijn slechts
noodmaatregelen. Aan alles, wat de over
eenkomsten met andere landen betreft, zal
nauwkeurige aandacht worden geschonken.
Het is mogelijk, dat sommige overeenkom
sten gewijzigd zullen worden doch ik ge
loof niet, dat buitenlandsche importeurs de
Japansche markt als geheel zullen verlio-
zen, omdat aanzienlijke invoerquanta zul
len blijven bes-taan onder aangepaste voor
waarden. Bovendien moeten wij den handel
met de groote mogendheden voortzetten".
Ie verband met de economische zelfge
noegzaamheid van Japan zeide Yoshino,
dat zijn land een toenemende ijzerproductie
heeft tengevolge van een nieuwe mijntcch-
niek. waarbij mijnen, die minder dan een
millioen ton erts bevatten en dio vroeger
daarom niet de moeite \an het exploiteoren
waard werden geacht, weer in bedrijf zijn
gesteld. Japan werkt bovendien hjyd aan
de fabricage van synthetische rubber, wol
en katoen.
Ik geef toe zoo voegde de minister hier
aan toe, dat petroleum voor ons de grootste
moeilijkheid beteekent, doch wij zijn thans
gereed met plannen voor de productie van
petroleum uit steenkool volgons een Duit-
sche methode.
Met betrekking tot de zijde-industrie zei
de Yoshino nog. dat sancties daaraan geen
ernstige schade zouden berokkenen.
Van een voedselprobleem kan men niet
spreken, want Japan heeft rijst en visch
genoeg. Het valt bovendien te betwijfelen,
of men wel volledige sanctiemaatregelen
zal kunnen toepassen, daar dit ook ten op
zichte van Italië niet is gelukt.
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Laatste linie der
Asturiërs bezwykt
De troepen van generaal D a v i 1 a zijn
erin geslaagd, de Asturische strijdkrachten,
die de verdediging-linie van La Sella bezet
hielden, te omsingelen. Gisteravond bevon
den de witte troepen zich op ongeveer 15
K.M. van Villa Viciosa. De laatste verdedi
gingslinie der Austuriörs is thans bezweken
Het offensief der republikeinsche troepen
tegen Saragossa duurt thans reeds drie da
gen en moet nog niets van zijn hevigheid
hebben verloren, doch alle aanvallen zijn
volgens Havas zonder resultaat gebleven.
Hoeveel Italianen zijn
er in Spanje?
De „Informazione Diplomatica" protesteert
opnieuw tegen de .fantastische cijfers" die
in het buitenland gepubliceerd worden
over de Italiaansche vrijwilligers in Spanje
Het blad onthult, dat zich op het oogenblik
ongeveer 40.000 Italiaansche vrijwilligers in
Spanje bevinden, alle diensten medegerc-
kend. Het voegt eraan toe, dat de vrijwil
ligers die aan do zijde van Valencia strij
den. veel talrijker zijn.
De Spaansche ambassade te Londen deelt
echter mede, dat er 110.000 Italianen in
Spanje zouden zijn.
DE EGYPTISCHE DEFENSIE-ZORG
Naar vam wei-ingelichte zijde verluidt,
hebben de Egyptische autoriteiten tn samen
werking met de Britsche militaire autoritei
ten maatregelen genomen, om de sedert den
Abessijnschen oorlog bestaande verdedigings
werken in de Libysche woestijn, in het bij
zonder bij Mersa-h Matroe, te moderniseereh
en met voldoende materiaal en troepen uit
te rusten.
RERMANEUT DIJPI
-r\aaktet\lt\l
branden buitengewoon aulnlg
(8 7 nuttige warmte).
Sierlijke modellen In prijzen
van II. 63 75 af.
Adolf Hitler naar Italië
In Juni 1938
De „Uni Pres" verneemt uit zeer betrouw
bare Berlijnsche bron. dal Adolf Hitler
in Juni 1938 zijn voorgenomen bezoek aan
Italië en Rome zal brengen.
HONGAARSCHE „ZEISEN-
KRUISERS" STAAN TERECHT
Te Boedapest is een proces begonnen tegen
de leiders der radicaal-rechtsche „Zeisen-
kruis"-partij. Zij worden ervan beschuldigd
het vorig jaar met buitenlandsche hulp de
boeren te hebben willen organiseeren en
wapenen voor een marsch naar Boedapest.
Reeds zün door provinciale rechtbanken
een driehonderdtal partijgangers tot geringe
straffen veroordeeld. Het huidige proces
heeft ten doel de avonturiers te straffen en
eventueele navolgers een heilzaam voorbeeld
te stellen.
ZoJt'l _B|DmjFS_
^*7^ 9 VERZEKERING
=i jHoofd^cfiopptf -
De besprekingen te Brussel
Italië ook van do partij?
In welingelichte kringen te Rome acht
men het niet onmogelijk, dat de Italiaansche
regeering gevolg zal geven aan de uitnoo-
diging om deel te nomen aan de Brusselsche
besprekingen aangaande den toestand in
China.
Alvorens Woensdag a.s. naar Brussel te
ertrekken zal Norman Davis een on
derhoud hebben met Roosevelt op
Hydepark.
De Sovjet-Russische ambassadeur te
Washington Troyanowsky, die oen be
zoek aan de Sovjet-Unie heeft gebracht, ver
klaarde na zijn terugkomst, dat de Unie ver-
moedeliik de uitnoodiging om deel te nemen
aan de negen mogendheden-confercntie zou
wanneer zij deze zou ontvangen.
Het vraagstuk der Spaansche
vrijwilligers
De Duitsohe pers geeft blijken van opti
misme ten opzichte van de Londensche non
interventie-besprekingen. Met wederzijdschen
goeden wil, zoo verklaart mon, kan de be
staande spanning worden verminderd.
De „Diplomatisch-politische Korrespon-
denz" schrijft, dat die goede wil in Duitsch-
land en Italië bestaat.
Het blad waarschuwt tegen een al te ra
dicale werkwijze. Men moet er in de eerste
plaats voor zorgen, dat de burgeroorlog zich
niet tot andere landen uitbreidt en boven
dien moet de volledige onafhankelijkheid
van Spanje gewaarborgd worden. Daarom
moeten de maatregelen rijpelijk overwogen
worden.
De Duitsche pers eischt eenstemmig voor
Duitschland en Italië dezelfde vrijheid van
handelen, waarop Frankrijk en Engeland
aanspraak maken in geval van mislukking
der besprekingen.
In de „Nachtausgabe" verklaart een zegs
man uit politieke kringen, dat Duitschland
bereid is over het terugtrekken van eon be
paald getal vrijwilligers aan beide zijden te
onderhandelen. De pers vraagt zich echter
af, welke houding de Sovjet-regeering zal
aannemen.
AMERIKA'S BEGROOTINGS-
TEKORT
Volgens de cijfers, welke door president
Roosevelt bekend zijn gemaakt, wordt
het tekort op de Amerikaansche begrooting
van het belastingjaar, dat 30 Juni 1938
eindigt, geschat op 695 millioen dollar, 277
millioen meer dan eerst werd geraamd.
NOODWEER IN GRIEKENLAND
In een groot deel van Griekenland hebben
wolkbreuken en noodweer overstroomingen
doen ontstaan, waarbij tal van mensohen
den dood vonden. Op Kreta moet de schade
buitengewoon groot zijn; in de Pelopponne-
sus zijn acht dooden.
Storm en hooge zee maken het voor
schepen onmogelijk, uit te varen.
Italiaansche troepenver schepingen naar Lybië
Op 8 October jl. begon Italië nieuwe troe
pen te zenden naar zijn Noord-Afrikaansche
kolonie Lybië; deze troepentransporten ver
ontrustten Egypte. Italië motiveerde het zen
den der versterkingen met reden van inter
nationalen aard. Niettegenstaande deze ver
zekering blijft er in Egyptische politieke
kringen groote ongerustheid heerschen.
Engeland stelde zich op de hoogte en gaf
opdracht den commandant der Malta vloot
Sir Dudley Pound een conferentie te
Alexandrjë te beleggen. Er werd van ge
dachten gewisseld met de Egyptische autori
teiten en de bevelhebbers der Middellandsche
Zee- en Luchtvloot
De bezorgdheid nam toe, toen Italië weder
om 11.000 man naar Lybië liet dirigeeren,
waar zich momenteel 50 000 man moeten be
vinden; de Italiaansche troepen in Tripoli
zijn nu 4 maal talrijker dan de Fransche
troepen in Tunis. Met spoed wordt er in
Egypte gewerkt met den aanleg van militaire
wegen, vooral nu de Italianen nabij de Egyp
tische grens te Solloem een militaire lucht
basis hebben aangelegd; hierop besloot de
Egyptische regeering zijn leger met eenige
nieuwe divisies uit te breiden.
Het troepenvervoer naar Tripoli en Cyre-
nalca houdt nog steeds aan.
DE TERREUR
IN PALESTINA
Wordt de staat van beleg
afgekondigd
De Palestijnsche autoriteiten hebben be
sloten, om de wegen en de internationale
terreinen en ondernemingen in het heilige
land strenger te doen bewaken, overdag
door de politie, des nachts door het leger.
Er zijn sancties genomen op grond van de
recente aanslagen op autobussen. De huizen
der vermoedelijke aanvallers zijn met dyna
miet opgeblazen door den ordebewakings-
dienst, nadat de dorpsbevolking geëvacueerd
was.
Plaatsen, die bij de laatste onlusten be
trokken zijn geweest, zijn met collectieve
boeten gestraft.
De bepalingen, volgens welke de inwonere
van Jeruzalem zich na bepaalde uren niet
op straat mogen laten zien, blijven gehand
haafd.
Aan de Noordelijke grens van Palestina,
tusschen Haifa en Safed, heeft zich een le-
endig gevecht voorgedaan, waarbij ver
scheidene honderden Palestijnen met elkan
der slaags raakten. Er werden schoten ge
en bommen geworpen. De strijd duurde
twee uur.
Te Jaffa en Tel Aviv is de toestand ge
spannen. Er zijn bommen geworpen naar
het hoofdbureau van politie te Jaffa. De
autoriteiten hebben de Joden gewaarschuwd,
niet naar Jaffa te reizen. De burgemeester
van Tel Aviv heeft in verband met de on
veiligheid, gelegen in den toestand van het
vliegveld te Lydda, de urgente inrichting
van een nieuw vliegterrein gevraagd.
Terwijl het vliegveld te Lydda streng be
waakt wordt, gaat het onderzoek voort Ge
bleken is, dat de aanslag op meesterlijke
wijze is voorbereid en ^uitgevoerd door per
sonen, die op de hoogte waren van de bewa
king van de vldeghaven. De brand is gesticht
op het oogenblik, dat de bewakers een
oogenblik uitrustten.
Naar schaf ting bedraagt de schade 1520
duizend pond sterling. Ook de passagiers-
accomodatle, restauramt, passen controle en
de gebouwen der meteorologische waarne
ming werden verwoest
Tal van belangrijke bescheiden werden
een prooi der vlammen, zoo ook de adimin:
stratie der K.L.M.
Tusschen Jeruzalem en Hebron rijn 20
telefoonpalen omgehaald, tusschen Hebron
en Borsheba 26.
De voorbereidingen voor de
afkondiging van den staat van
oorlog zijn gereed. Als de tegen-
woordige toestand voortduurt,
is deze afkondiging zeker te
verwackten.
DE CHINEEZEN GAAN WIJKEN
BIJ SHANGHAI
De Japanners trekken
de Honau-provincie binnen
Langzaam maar zeker dringen de
Japansche strijdkrachten aan het
Shanghai-front voorwaarts. Volgens
mededeelingen van buitenlandsche
militaire waarnemers hebben rij de
buitenwijken van Ta-T6ang bereikt en
zijn zij Maandag laat in den avond
nog opgerukt naar Nan-Siang.
Uit Chineesohe bron wordt verno
men, dat bij het dorp Ke-Tsjia-Pai-Loe
een uitermate felle strijd geleverd is,
waarbij veertien honderd Chineezen
gesneuveld rijn. Zij hadden gezworen
liever te sterven dan terug te trekken.
Van de geheele Chineesche afdeeling,
die aan dezen strijd deelnam, waren
er ten slotte nog slechts dertien man
overgebleven, waaronder Tsjin-Tsjing-
Woe, een hooggeplaatst Chineesch of
ficier. Tot den laatsten man vochten
zij door, doch de overmacht was ten
slotte te groot Chineesche versterkin
gen. die op het laatste moment arri
veerden. slaagden er in het dorp te
heroveren, doch slechts voor korten
tijd. want weldra waren de Japanners
weer In het bezit van de veelomstre
den plaats.
De Japanners in Honan
De Japansche troepen, die langs de spoor
lijn Peking—Hankau opereeren rij® thans
de provincie Honan binnengetrokken. Zij
hebben het station Ma-To-Tsjen op de grens
van Hopei en Honan bezet, terwijl een co
lonne, die van het front van TientsinPoe-
kau kwam, Kwang-Ping ten Oosten van
Ham Tan bezette.
De Japanners verklaren sinds de Chinee
sche nederlaag van Sji Tsjia-Tsjwang, waar
de 6r' -orlijn naar Tai Joean zich aftakt van
de Pekt gHankau-lijn, honderd twintig
mijl naar het Zuiden te zijn opgerukt Zij
en als hij dan rustig „sijn ta-
back soog" vergat hij al zijn
zorgen en moeilijkheden.
Zulke tabak waar hij zijn troost
bij zocht, kunt U nu nog krijgen.
Oud-Hollandsche van Douwe
Egberts, mild, geurig en lang
van snee.
SCHOUT 15ct. COOPVAERT 10ct.
hebben thans de Chineesohe stellingen ten
"oorden van Tsjang-Teh-Foe aangevallen, j
Aan het front van Soei-Joean hebben de
Japansche strijdkrachten zich meester ge
maakt van Pau-Tsjwan op een dertigtal
kilometers van Pau-Tou in Binnen-Mon
gol ie.
De opzienbarend snelle opmarsch van de.
Japansche troepen langs de Peking—Han
kau-lijn, welker voorhoede thans de pro
vincie Honan is binnengerukt en het 493
kilometer ton ZuidrWeeten van Peking ge
legen Feng-Lo-Tsjv.n bedreigt, is ten deelo
toe te schrijven aan de succesvolle opera
ties van de Noda- en Soekegawa-detache-
menten bij hun zuiveringsactie in het ge
bied tusschen de Peking—Hankau-lijn en
de TientsinPoekau-lijn.
Genoemde detachementen hebben de ge
varen, die de Japansche strijdkrachten,
welke langs de Peking—Hankau-lijn naar
het Zuiden oprukken, van den kant van de
achtergebleven Chineesche troepen in het
gebied tusschen de twee spoorlijnen bedrei
gen, afgeweerd.
Van Tsjing-Tsjou aan de TientsinPoe
kau-lijn voeren de Noda- en Soekegawa-
detachementen de Toe-Jau-ri vier op en be«
reikten tenslotte Hsiau-Fan-Tsjen, waar zij
hun booten verlieten en in Zuid-Westelijke
richting begonnen op te rukken naar de
Peking—Hankau-lijn. In tien dagen tijds
legden zij te voet twee honderd tachtig ki
lometer af en versloegen daarbij alle Chi
neesche troeipen, welke rij op hun marsch-
route ontmoetten.
Via Woe-Kiang, Sjen-Sjien en Ning-Teln
bereikten bij Kwang-Ping, twintig kilometer
ten Noord-Oosten van het aan de Peking—
Hamkaulijn gelegen Han-Tan, dat weer 333
kilometer ten Zuid-Westen vam Peking ligt.
Twee Belgische vliegtuigen botsen 7
Een militair gedood
Twee Belgische militaire vliegtuigen rijn j<
bij Ostende mot elkaar m botsing gekomen. L
Een der vier inzittenden kwam om het
leven; een tweede redde zich met behulp 1
van een valscherm; de beide anderen kon
den met hun machine ongedeerd landen.
Thans ook
mei menthol-smaak!
Y^Jollanèch
'^koopman
llllllliiliiJllllUlli'Ooor K.NOREL
(55
Hopman Heynsz staat alleen tegenover twintig rwaarden.
1 Hij heft zijn rapier nog, maar drie zwaarden kruisen zijn
.wapen tegelijkertijd.
Alleen een sprong achterwaarts, een ren naar het stadhuis
kan zijn leven redden
Bonzend slaat de zware deur achter hem dicht.
Hier is het voorloopig veilig. Maar hoe lang?
Trillend van angst schuilen de burgemeesters bijeen. Zij
willen zich redden door de achteruitgang, maar ook die is
door gewapende geuzen versperd.
In Koltermans krijgsplan zijn alle mogelijkheden voorzien.
Het stadhuis is hecht en sterk. De deuren zijn dik en met
ijzer beslagen. En wellicht staan Bossu's troepen voor de
wallen.
Nóg is alles niet verloren. Als spoedig ontzet daagt kunnen
zij het hier nog wel enkele dagen houden. Er is voedsel in
het gebouw, en hopman Heynsz staat hun bij
Daar dreunen doffe slagen door het gebouw. De geuzen
hebben de beschieting hervat.
Van de ramen wegl Daar dreigt gevaar. Maar achter de
muren is het veilig. Die zijn zoo dik, dat ze de klappen van de
twaalf ponders wel verdragen kunnen.
Boem
Boem
Boem
Regelmatig volgen de zware bonzen op de deuren elkan
der op.
De menschen in het stadhuis vragen zich af wat dit ge
bons beduidt. Het zijn geen kogels uit kanonnen, maar wat
is het dan?
Hopman Heynsz loert uit een bovenraam.
Bleek van ontsteltenis trekt hij zijn hoofd terug. De geuzen
herhalen het stuk van Lumey in Den Briel. Twintig man
dragen een scheepsmast en rammeien daarmee de deur.
Op de stooten volgt reeds gekraak. De sterke deuren hou
den het niet.
De hengsels buigen door; een paneel vliegt weg.
Nog drie, zesmaal herhalen de geuzen hun stoot, en dan
vliegen de deuren uit hun hengesls, de hal in.
Met Buiskes en Brouwer voorop stormt een bende geuzen
het gebouw binnen.
De hal is leeg. De schepenenzaal en de burgemeesters
kamer ook.
Beneden noch boven is de vroedschap te vinden.
Eindelijk, vlak onder het dak, tusschen spinrag en hane-
balken, vinden Buiskes en Brouwer een sidderend groepje:
de burgemeesters en hopman Heynsz.
Van tegenweer is geen sprake meer.
Op het kort bevel van Buiskes: „In naam van den Prins
geeft u over", korden ze trillend naar voren, één voor één.
De burgemeesters geven zich aan de geuzen over. Zij geven
hun gezag prijs aan den gecommitteerde van den Prins.
De overwinning is bevochten zonder dat een druppel bloed
vergoten is.
Brouwer wil de burgemeesters de boeien doen aanleggen,
maar Buiskes wijst hem terug.
„Geen boeien, als ze geen verzet plegen kunnen ze zóó
naar de Keetenpoort worden gebracht".
Beschaamd, met gebogen hoofd, gaan de trotsche burge
meesters onder het geleide van gewapende geuzen de Breed,
straat langs, het Zuiderspui over. naar de Keetenpoort.
Overal staan dichte rijen burgers. De blijdschap over deze
snelle overwinning straalt hun van het gelaat.
Maar er wordt geen hoon gehoord, geen scheldwoord ver
nomen.
Het verschil tusschen 2 en 21 Mei is er een als nacht en
dag.
Men hoont niet en men scheldt niet, en men gaat zich niet
te buiten aan roof en plundering.
Maar de vreugde breekt natuurlijk los!
Straks wappert de Oranjevlag van het stadhuis; ze waait
van alle muren en poorten en torens. De heldere Meizon be
schijnt haar banen en de frissche voorjaarswind doet de
vlaggen lustig klapperen.
Buiskes verschijnt op de hooge stadhuisstoep. de Oranje-
bandelier over de breede borst. Naast hem staan de andere
geuzenleiders. Rietlus, de Brouwers. ErikszHet saam-
qepakte volk jubelt hen toe, en de toejuichingen verveelvou-
'igen als Buiskes uitroept, dat Enkhuizen zich voor den Prins
*n tegen den hertog van Alva heeft verklaard en daar trotsch
aantoevoegt, dat dit de eerste stad in Holland is, die het
Spaansche juk heeft afgeworpen en Gereformeerde godsdienst;
aangenomen. i1
Doch het wordt stil op het plein, wanneer de gecommitteer-i
de van den Prins spreekt van dankbaarheid aan God, omdat
Hij op zulk een ongedachte wijze deze uitredding uit het
diensthuis van Rome en Spanje bewerkstelligd heeft, en als
Buiskes een beroep doet op de burgers om de nooden van
stad en land te brengen voor den troon des Heeren.
Die avond branden de pektonnen op het MuHem met hoog-
opgaande vlammen. De rook der vreugdevuren verduistert
voor een tijd de glans der sterren. Er wordt gezongen en
gedanst.
Maar ook bij deze vreugde gedraagt het volk zich anders
dan de vorige maal. Want terwijl toen de monniken werden
geplaagd en het klooster geplunderd, trekt men nu naai de
Ketenpoort om de gevangen genomen burgemeesters weer
vrij te laten. De vreugde van deze dag mag niet verduisterd
worden door het leed van hen, die dwalende regeerders zijiï
geweest.
En terwijl op 2 Mei de geuzenliederen overgingen in dron-
kemansgezang. lossen zich nu de vreugde en dankbaarheid
op in de psalm;
U alleen. U loven wij,
Ja. wij loven U. o Heer!
Want Uw Naam. zoo rij van eer,
Is tot onze vreugd nabij.
Dies vertelt men in ons land
Al de wond'ren Uwer hand.
Wordt vervolgd 1
