Vereen, van onderwijzers(essen)
in de inspectie Leiden
De Rijnlandsche Schooldag
te Alphen aan den Rijn
W H, MULLER CO, N.V,
DONDERDAG 14 OCTOBER 1937
TWEEDE BLAD PAG. 6
Stadsnieuws
De heer J. Baak Jzn. over
„Voorbereiding, bezinning,
leiding"
Lezing van den heer G. v. Veen
over Alfred A dl er
De vijftigste algemeene vergadering
van de Vereeniging van onderwijzers en
onderwijzeressen in de inspectie Leiden,
die heden in de Stadsgehoorzaal alhier
gehouden werd, was de laatste die de
inspecteur van het onderwijs in deze in
spectie, de heer J. Baak Jzn., ambtelijk
leidde, daar hij in Maart van het vol
gend jaar, wegens het bereiken van den
pensioengerechtigden leeftijd, het onder
wijs gaat verlaten.
Daarom wilde hij de vergadering nog
feenige gedachten meegeven, die hij samen
vatte in deze woorden: Voorbereid in g. be
zinning, leiding.
Eet levende centrum der klasse
Reeds meermalen, aldus spr., wees ik u
Ellen op den zegen, maar nok op den vloek
an het leerboek, dat in de klasse wordt
gebruikt of misbruikt, dat alleen goede
diensten kan verrichten, als het ac#iler d?n
onderwijzer bijft die toch het levende een
Jrum van zijn klasse moet blijven en zich
niet moet laten verdringen door den -<ap«e-
ren schoolmeester .Wil hij heldere voorstel
lingen cn begrippen aanbrengen, dan kan
idit alleen geschieden als de man van de
klasse in staat is de be'angstelling der leer
l.ngen tot het eind vast te houden. Van
hem moet uitgaan een sterke suggestieve
kracht.
Maar daarvoor is noodig, dat hij zelf hel
Idere voorstellingen en begrippen heeft.
Hij. die onderwijs geelt, moet zich niet
Ban de behandeling der stof wagen, als hij
zich daarop niet heeft bezonnen over de be-
tcekenis dier woorden, opdat hij slap vooi
ptap de dementen der kennis kan aanbren
gen. Zelfs dc eenvoudigste leerstof moet da
onderwijzer tot overdenking brengen en hij
mag nimmer tevreden zijn voor hij zelf tot
klaarheid van begrip gekomen is.
De klasse-resui taten hangen voor een zeer
belangrijk deel af van deze voorbereiding
cn bezinning der onderwijzers.
Hij moet bovendien de geestelijke werk
tuigen goed kennen en er een"uist gebruik
{van weten te maken. j
Allerlei leermiddelen moet hij bij de hand
bebben en ook daarvan het juiste gebruik
maken. Hij moet leiding geven in de klei
nere of grootere klasse-gemeenschap en dat
kan hij eerst, als hij ze'if voldoende didac
tisch geschoold is. Dti geldt voor alie leer
krachten der school. Hij, aan wie de taak
yan hoofd der school is opgedragen, heeft,
'«laarnaast nog een andere taak. Voor de be
trekking van hoofd der school worden naast
meer dan middelmatige eigenschappen als
'klasseonderwijzer, bovendien die persoonlij
ke kwaliteiten vereischt, welke noodig zijn
om met inzicht, tact en wilskracht de
school naar binnen en naar buiten te ■ver
tegenwoordigen, m. a. w. hij moet naast zijn
klassewerk kunnen bestu/en en leiding ge-
Eesturen en leiding geven
De begrippen, die beide «voorden noemen,
Ivloeien in liet spraakgebruik dikwijls ineen.
Ze worden soms wel voor elkaar gebruikt
Het besturen wordt opgelegd door wet en
ivoorschriften. Het hoofd der school neemt
met het aanvaarden van zijn functie plich
ten en verantwoordelijkheden op zich. Hij
wordt dus bekleed met gezag.
Leiding wijst meer op een innerlijke werk
zaamheid. Bestuur wordt gevoerd, leiling
,wordt gegeven.
De onderwijzer moet zich kunnen uitleven
5n zijn klasse, een eisch, die spr. ten volle
onderschrapt, als de bestuurder maar zorgt,
dat het leerplan in e'ke klasse wordt afge
werkt, dat de onderwijzer zijn klasse brengt
tot de grootst mogelijke inspanning bij mon
deling, doch ook bij het schriftelijk werk,
'dat de les niet wordt volgepraat, maar den
leerlingen voldoende geegenheid gegeven
wordt om het geleerde toe te passen, dat
orde en tuchtmaatregelen in de verschillende
klassen op gelijke wijze worden toegepast,
dat correctie gelijkvormig geschiedt, enz.
Voor de leiding is principieel noodza
kelijk 'n innerlijk krachtige persoonlijk
heid. Leiden is een proces van actie en
reactie, waarbij suggestie van den leider
een onmisbare voorwaarde is, Zijn om
gang met zijn medewerkers bepaalt zijn
invloed ten goede. Zijn eigen psyche
moet veelzijdig uitstralen. Het gezag
van den leider zal meer ondergaan die
nen te worden dan worden opgelegd.
Leiding is een subtiel proces, het best te
kennen door het resultaat, waarbij de
sfeer ontstaat van vertrouwen, werklust,
sa a m h oor igbei dsgev olwaarbij scherper
zicht komt in 't gemeenschappelijk doel
en de te verkrijgen uitkomst.
Heeft de leider ook nog een taak te ver-
*«ullen bij de practische vorming van het
personeel? Spr. geflooft, dat. de practische
.voorbereiding op de inrichtingen voor de
onderwijzersopleiding niet zoo is. en ook
niet zoodanig kan zijn, dat alleen empirie
daarvoor voldoende is. Het onderwijs geven
is een kunstvak en de weg t'er kunst is
lang en moeilijk. De didactische geschikt
Oieid wordt naast de ervaring alleen verkre
gen door voorbeeld van en bespreking mei
jverdergevorderden. Natuurlijk moet dc
Schoolleider geen imitators kweeken, mas»*
zijn onderwijzers er op wijzen, dat zij n.jt
geleerde pas moeten gaan toepassen, als z<»
•het zoo hebben opgenomen, dat het een dei*1
,van hun eigen persoonlijkheid is geworden
Voorbereiding, bezinning, leiding, dr«->
Eisclien, die eiken dag aan ieder onderwijzer
gesteld worden bij het volbrengen zijner
dagtaak, welke hij alleen naar behooren zal
kunnen vervullen, als hij niet al'een een
wakker leermeester is, maar oovenal als luj
Eich daarbij gedragen voelt door liefde voor
nijn leerlingen en zijn werk, en hij het den
bekenden heidenapostel zal kunnen nazeg
gen: „Ai! ware het. dat ik de talen der men
schen en der engelen sprak en de liefde niet
had. zoo ware ik een klinkend metaal, of
luidende schel geworden".
Na deze openingsrede, die luide werd
itoegejuicht, sprak de heer Baak een woord
J. Baak Jzn.
van welkom speciaal tot den heer Vriend,
gemeentelijk inspecteur van het onderwijs
en den heer Bloemink, waarnemend voor-
zitter van de plaatselijke schoolcommissie.
Mej. Nelly Baak zong vervolgens, aan de
piano begeleid door den heer A. de la Rie
eenige liedenen, die met groote aandacht
werden beluisterd en veel en verdiend suc
ces oogstten.
De heer G. v. Veen over Adler
Dc heer G. van Veen uit Amsterdam,
hield vervolgens een rede over „Alfred
Adler". Spr. begon met er op te wijzen, dat
naar aanleiding van den dood van Adler,
zeer veel over dezen Oosten rij kschen psy
choloog geschreven is. Spr. wilde daarom
hoofdzakelijk uiteenzetten welk een belang
rijke schakel Adler is geweest in de voort
schrijding van de psychologische weten
schap. Spr. wees er op, dat er een gewel
dige ommekeer in de wetenschap heeft
plaats gehad vergeleken bij een 150 jaar
geleden. Toen een \erheerlijking van de
natuur (Rousseau), th&ns een verheerlij
king van den geest, zooals uit de uitlatin
gen der voormannen van de vrijdenkers,
beweging blijkt. Rousseau leerde, dat de
mensch geboren wordt met een schoone lei
en dat men hem zoo goed kan maken als
men zelf wil. Vijftig jaar later ontdekt men
de erfelijkheidswetten. Zooals de mensch
geboren wordt, zoo is hij en hij raakt zijn
aanleg niet kwijt. Hiermee is de opvoeding
failliet. Je kan de menschen wel dresseeren
maar niet veranderen. De geloofsbasis is
onder de opvoeding weggehaald. Bij het
determinisme houdt alle opvoeding op. Het
optimisme van Rousseau was er op uitge
trokken om de natuur te onderzoeken en
kwam met de handen vol pessimisme thuis.
Wie zijn de drie menschen, die ons
uit die diepe put van het paedagogisch
pessimisme hebben gehaald? Het waren
Freud, Adler, Künkel.
De groote waarheid van Freud was, dat
de mensch toegerust is met een instincten
systeem, dat niet star is, zooals bij het dier.
De mensch heeft een beweeglijk instincten
systeem. Neurose heeft met erfelijkheid
niets te maken volgens Freud. Bij neuro
tici zijn de instincten in de knoop geraakt
En die knoopen kunnen er weer uit
Adler, de leerling van Freud, komt
tot een andere conclusie. Volgens hem
was het uitsluitend de verwarring der
instincten die de neurose veroorzaakte.
De mensch, zeide hij, kan niet zonder
waardeering. Wanneer de mensch on
der druk leeft komt hij noodgedwongen
in een positie, die deze verschijnselen
oproept (minderwaardigheidscom-
plexen)-
Künkel komt tot de conclusie, dat de
mensch laf is cn gaarne terug wijkt voor
de werkelijkheid. In de mensch /moet de
zedelijke moed, het verantwoordelijkheids
besef, worden opgewekt. De mensch moet
leeren productief te zijn. Hij moet het leven
nemen zooals het is.
Zoo is de verloren zoon weer thuis geko
men. Hier komen we aan bij hetgeen ook
de Bijbel leert. Zegt de Bijbel niet honderd
maal: Vreest niet? Deze drie: Freud, Adler
en Künkel kunnen we niet zonder elkaar
denken. Ze hebben elkaar volkomen aan
gevuld. Tusschen deze verschillende scho
len is een groote wrijving geweest, maar ze
hooren bij elkaar.
Het zijn de diepte-psychologische
scholen. Deze diepte-psychologie heeft
eens en vooral het materialisme versla
gen. Het komt er niet meer bovenop.
Door zuiver geestelijke invloeden kan
men veranderingen aanbrengen in de
organisatiestof.
De „Verdringung" van Freud verklaart
volgens spr. de demonenleer die men in
elke godsdienst aantreft Men voelt in pro-
testantsche kringen de behoefte aan een
gelegenheid, waar men zijn bewustzijn ont
lasten kan in een vertrouwde sfeer, zooals
men die in de Roomsche Kerk in de biecht
aantreft. De diepte-ps\ chologie heeft de
oude waarheid weer naar voren gebracht.
Men kan bezwaren hebben tegen mannen
als Freud, Adler en Künkel. Men kan hen
verwijten dat zij geen philosophen zijn.
Maar wat doet de philosophie ons, als wij
met knappe therapeuten te doen hebben?
Ten slotte stond spr. nog in 't bijzonder
bij Adler stil. Het systeem van Adler is
zeer doorzichtig, als men Freud kent Zijn
kracht ligt in de practijk. Adler is van huis
uit met marxisme ingeent. Het marxisme
spreekt deze waarheid uit, dat het maat
schappelijk zijn. op de vorming van ons
bewustzijn een geweldige invloed heeft Hij
erkent de sexual drift niet als het belang
rijkste. Hij kent veel grootere waarde toe
aan het milieu. Bij Marx zijn twee klassen,
die met elkaar strijden, de heerschende en
de onderliggende klasse. Dit schema vindt
u bij Adler terug. Ouders zijn de heerschen
de klasse en kindenen de onderdrukte klas-
N.V. Maatschappij v. Hypothecair Crediet in Nederland
(waarmede gefusioneerd de N.V.Maastrichtsche Hypotheekbank v. Nederland)
Gevestigd te 's-Gravenhage
Thans verkrijgbaar:
4 pandbrieven met 2 uitloting 101
3% pandbrieven met 2 uitloting 991$
se. Hij heeft het systeem van Marx over
geplant in het individueele. Adler is eau-
saai-finaal ingesteld. De ontwrichte mensch
heeft zichzelf tot doel en jaagt een fictie na
die hem voert tot noodzakelijk verkeerde
daden. Zoo leert Adler. De therapie is daar
na van Freud. Uit de leer van Adler springt
naar voren hoe noodzakelijk het is in school
en huis de kinderen veilig te laten leven,
hoe noodzakelijk ook het is onze kinderen
vakkundig te laten behandelen.
Ook deze rede werd hartelijk toegejuicht.
Nadat mej. Nelly Braak nog eenige liede
ren had gezongen trad dc middagpauze in.
De Leidsche winkelstand
Electro-technisch bureau Th. W. Gottebos
Heden is door den heer Th. W. Gottebos
in het perceel Morschweg, hoek Rijnzicht-
straat een elcctro-teohnisch bureau geopend.
In de smaakvol ingerichte winkel treft men
een groote sorteering electrisohe lampen en
ornamenten aan, tenvijl men er ook terecht
kan voor radio-toestellen, stofzuigers enz.
Het spreekt vanzelf dat deze nieuwe zaak
zich ook belast met den aanleg van electri-
sclie werken en dat aan de zaak een goed
ingerichte reparatie-werkplaats verbonden is.
TWEE JONGENS AANGEREDEN
Hedenmorgen te 9 uur reed de 24-jarige
motorrijqder J. F., hier ter stede woonach
tig, met een matige snelheid op den Morsch
weg, toen plotseling van achter een vracht
wagen twee jongens, de 7-jarige F. v. d. B..
met zijn 4-jarig broertje J. P. v. d. B., den
weg overstaken.
Beide werden aangereden en bekwamen
verschillende schaafwonden, evenaio de
motorrijder, die bovendien vermoedelijk
een beentje in de rechterknie heeft ge
broken.
I/e E.H.D. vervoerde alle drie near het
Ar/ui. Ziekenhuis, vanwaar de kinderen,
na verbonden te zijn, konden huiswaarts
koeren.
BURGERLIJKE STAND
P W v d raan—v d Z'.j
Café i PM Rademakerv d Langrenberg z
E MaarsenWeö d A v Vliet—Schelllnger
houd d A M de Jongev Veen d
OVERLEDEN: F v d Oord zn, 3 dgn S V d
Broek—v Ginkel, vr. 28 J.
GEHUWD: W Aarts en D W v Leeuwen G
v Delft en E S Spierenburg A Dlssevelt en
M Jansen J v Houten en M Roefstra WH
v d Kaay en C M v Halderen L Neuteboom
en J C v Leeuwen N Optendrees wedr en H
v Leeuwen wede L Smit en I H v Straten
J Stavleu en J de l'Ecluse J W Beversluis
P du Prle H C Broekman gesch. cn M H
d Ze«
r gesch
ONDERTROUWD: J H Brink 21 J. en A Era-
des 19 J. J P Meershoek 35 J. en A H Klein
21 jaren
I Stedelijk Museum „De Lakenhal"
Jaarverslag over 193<J
Uit het in druk verschenen jaarverslag
ran het Stedelijk Museum „De Lakenhal"
blijkt, dat het museum werd bezocht door
5051 betalenden en door G078 personen kos
teloos, totaal 1129 personen.
In 1935 waren deze cijfers resp. 4462 en
9206, totaal 131668 personen. Onder deze laat
ste cijfers zijn begrepen 3058 bezoekers der
in 1935 gehouden Zilvertcntoonstclling, die
op Zon- en Feestdagen kosteloos tot het mu
seum toegang hadden.
De vermindering ten bedrage van 2539
bezoekers voor 1936 is dus voor wau het ge
wone bezoek betreft slechts schijnbaar en
niet werkelijk. Er kan zeker van een ver
meerdering worden gesproken, hoewel deze
niet in cijfers is uit te drukken.
Het aantal leerlingen van scholen, die
onder leiding van hun onderwijzers het
museum bezochten, bedroeg 417.
Van de schenkingen is bijzonder ver
meldenswaard die van Zijne Excellentie
den Minister van Onderwijs, Kunsten en
Werenschappen, zijnde het volledige in
térieur van de zaal, gelegen aan de ach
terzijde van het perceel Breestraat 22,
een der huizen waarin het Ethnogra-
fisch Museum was gevestigd en die aan
de achterzijde werden gesloopt.
Over de restauratie-werkzaamheden zegt
het verslag o.a.:
„Daar de vernis der zes schutterstukken
van Joris van Schooten voor een groot deel
blind was geworden en de schilderijen bo
vendien ontsierd waren door talrijke sterk
nagedonkerde retouches tengevolge van
vroegere ondeskundige restauraties, terwijl
de in 1903 aangebrachte blind geworden en
gecraqueloerde olievernisscn n gevaar op
leverden voor de oorspronkelijke verflaag,
werd besloven deze voor Leiden zoo hoogs;
belangrijke werken successievelijk aan den
heer Traas toe te vertrouwen, ter algeheele
restauratie. Het meest hulpbehoevende
stuk werd het eerst behandeld on kwam te
gen hei" einde van het jaar in uitstekenden
staat terug. Vlekken en blinde plaatsen wa
ren verdwenen en van het rijke palet van
Van Schooten straalde weer de kleur der
wapens, sjerpen, pluimen en vaandels. Bo
vendien werd de volledige sig-natuur van
Van Schooten links boven gevonden. Het nu
volgende stuk is door den heer Traas ter be
werking medegenomen".
GETUIGEN. OPGEROEPEN
Degenien. die getuige zijn geweest van
het indrukken van een winkelruit van den
Iiorloger Stelter aan de Steenstraat, hetgeen
des avonds te 10.15 uur den 2dcn October
geschiedde, worden verzocht zicht aan het
politiebureau, afd. recherche, te willen ver
joegen.
EEN INTERESSANTE
TENTOONSTELLING
Openingswoord van burgemeester
P. A. Colijn
Referaten van Prof. Dr K. Dijk
en Ds. Schoneveld
Voor de 4de maal is gisteren de Rijnland
sche Schooldag gehouden en ïhans was het
Alphen a. d. Rijn dat de eer had de talrijke
personen, die belang stellen in het werk
voor en door de Chr. School gedaan, te her
bergen.
Aan de schooldag had men ook nu weer
een Tentoonstelling verbonden, evenals het
vorig jaar te Boskoop, welke vanaf half 3
was te bezichtigen.
Het betrof hier een tak van onderwijs
welke volgens de statistiek onder het Chr.
volksdeel te weinig bekend is en gewaar
deerd wordt n.l. het Buitengewoon Lager
Onderwijs. Ons land telt slechts 8 van deze
Chr. Scholen, in de volksmond wel genoemd
„achterlijke scholen" en onze gemeente ver
heugt zich in het bezit van een dezer, en
wel de Koningin-Emmaschool aan de Jong-
kindt ConincksiTaat.
Talloos zijn de ouders, die, hoewel ze hel
goede voor hun kind zoeken, het vreesclijk
vinden ze naar een B.L.O. school te moeten
zenden. Men laat het kind veel liever tobben
op de gewone school. Maar deze Tentoon
stelling die door velen is bezocht, leerde dat
wel anders. Het is een zegen voor hei" kind,
dat met de normale leerling niet mee kan
komen, te mogen constateeren, dat het toch
ook wel wat kan.
DE MIDDAGVERGADERING
Deze werd gehouden in de Kerkzaal van
de Martha-Svichting en begon om vier uur.
De belangstelling was vrij groot.
De voorzitter van het Comité Rijnstreek,
de heer B. Offringa, uit Hazerswoude, open
de op de gebruikelijke wijze.
In zijn welkomstwoord bracht de voor
zitter dank aan allen, die hebben medege
werkt, om ook dezen vierden Schooldag weer
te doen slagen, aan Dr. Meijer voor het be
schikbaar stellen van de Martha-Stichting
voor dit doel. aan .het bestuur der Kon. Em-
maschool, de regelingscommissie, o.w. in het
bijzonder den heer J. P. Leene, alsmede
aan Prof. Dr. K. Dijk en den Burgemeester
van Alphen a. d. Rijn, den heer P. A. Co-
lijn, die zich bereid hadden verklaa.rd dezen
middag te spreken.
Toespraak burgemeester Colijn
Laatstgenoemde, hierna het woord verkrij
gend, zeide, dat hij gaarne aan de uitnoodi-
ging hier aanwezig te zijn. gevolg had ge
geven. Het gemeentebestuur waardeert het
nu eenmaal bijzonder, wanneer ingezetenen
van de Rijnstreek en zelfs van daarbuiten
overeen komen hun vergaderingen te Alphen
a. d. Rijn te houden. Deze bijeenkomst
heeft echter nog een andere betekenis. De
voorstanders van het bijzonder onderwijs
bevinden zich te Alphen op historischen
bodem en zij zullen zich daar dus onge
twijfeld thuis gevoelen.
Spr. herinnert er dan aan, dat het de heer
Lemke6 was, die zich in 1852 hier als eerste
verbond aan het bijzonder onderwijs. In die
dagen was de rechtspositie der onderwijzers
nog niet geregeld, aan de omvang van de
klassen werd geen aandacht geschonken en
ook een vaste salarisregeling voor het on
derwijzend personeel was onbekend. De
eenige toezegging, welke men den heer Lem-
kes kon doen, was deze, dat zoolang de
voorstanders van het bijzonder onderwijs 1e
Alphen a. d. Rijn te eten hadden, de heer
Lcmkes geen honger behoefde te lijden.
Thans, na 85 jaren, is daarin wel een
groote verandering gekomen. Er zijn nu in
deze gemeente 3000 schoolgaande kinderen,
van wie ruim 80 pCt. de bijzondere school
bezoeken. Spr. zegt dit niet om daarop te
roemen, maar omdat dit cijfer reden geeft
tot bijzonderen dank en op dat allen, die het
bijzonder onderwijs voorstaan, steeds de
groote verantwoordelijkheid zullen gevoelen
welke op hun schouders rust. Er op wijzen
de, dat het onderwijs niet in de eerste plaats
zorg der overheid is. besluit spr. met den
wensch, dat allen hier aanwezig, zich ten
volle bewust zullen zijn van de geweldige
taak, die op hun schouders rust en dat deze
vierde Schooldag dit gevoel van verant
woordelijkheid nog zal aankweeken.
Hierop betrad Prof. Dr. K. D ij k, voorzitter
der Unie „Een school met den Bijbel" den
katheder om een rede te houden over het
onderwerp: „Drieërlei phase in den school
strijd".
Kuyper en Lohman
Spr. wil op dezen Schooldag, die gehouden
wordt in het jaar der gedachtenis van Loh-
manenKuyper, de aandacht van de ver
gadering vragen voor deze twee helden, in
wie het Christenvolk van Nederland, ja
geheel ons volk zulk een rijke gave van
'God ontvangen heeft. Hij begint met de
beide heldenfiguren te teekenen in hun
afkomst en persoonlijkheid; Kuyper uit
Hollands burgerschap, bij wie ook altijd te
merken is de Fransche afkomst van ziin
moeder, en Lohman, de aristocraat, die
zijn adeldom nimmer heeft verloochend en
meer buiten ons volk is gebleven dan
Kuyper, die dieper de volksziel verston'.
Maar beidon hebben zich gegeven aan de
zaak van den Christelijken strijd, niet het
minst voor de School met den Bijbel, in
welke worsteling zij in de eerste linie
hebben gestaan.
Spr. beschrijft in enkele trekken den toe
stand op het terrein van het onderwijs,
met name van het Christelijk onderwijs,
toen Kuvper en Lohman met den
schoolstrijd in aanraking kwamen en gnat
dan bij ieder van hen na, hoe zij ingetrok
ken werden in dezen kamp voor de vrij
heid en wat zij voor onze scholen gedaan
hebben. Kuyper is als predikant te
Utrecht tot het inzicht gekomen, dat zijn
plaats moest zijn in het „leger van Groen
v. P r i n s t e r e r"; in 1867 op de jaarver
gadering van Chr. Nat. Schoolonderwijzers
heeft hij Groen voor het eerst ontmoet;
toen Jiij (Kuyper) zijn krachtig beroep
deed op het volksgeweten, en van dien
tijd af heeft hij in zijn geschriften overal
in het volkspetitionnement van 1878, in
de actie aan de „Unie", als Kamerlid en
eindelijk als minister zijn rijke gaven ten
dienste gesteld van ons Christelijk onder
wijs.
I-ohm an kwam in 1875 in Den Bos?h
met den schoolstrijd in aanraking, toen de
vrijzinnige kerkeraad daar de Christelijke
school wilde opheffen, en heeft zich in de
worsteling geworpen met de leuze: De
vrije school voor heel de natie. Dien strijd
voert hij in zijn talrijke geschriften, waar
in hij, de jurist het pleit voert voor de
staatrechtelijke vrijheid der ouders; voorts
in het Volkspetitionnement, dat op initia
tief van Kuyper en hem tot stand
kwam; in de Unie. waarvan hij de eerste
voorzitter was; als minister ey vooral als
Kamerlid, en hij heeft de kroon op zijn
werk gezien in de Pacificatie van 1920,
waardoor de financieele gelijkstelling ver
kregen werd.
Zoo heeft de School met den Bijbel zeer
veel aan deze helden te danken, al mogen
ook de verschillen niet worden vergeten
Spr. wijst op enkele verschilpunten, 111
dat Kuyper als theoloog meer uit gees
telijk-religieus en Lohman als jurist meer
uit staatrechtêlijk standpunt, maar dan
beheerscht door het Evangelie den school
strijd gevoerd heeft voorts dat, zooals
bleek uit de geschiedenis van .het Unie-
rapport van 1895, Kuyper de school wil
de bekostigd zien door de ouders, en Loh
man geen bezwaar had tegen de bekosti
ging door den Staat, en ook dat terwijl
Lohman over de Pacificatie van 1920
zeer verblijd was, Kuyper ernstige he
zwaren had vanwege de te groote gebon
denheid aan den Staat.
Echter in de groote lijnen en in .het be
ginsel zijn deze mannen, de geeeteszoon
van C a 1 v ij n en het geesteskind van V i-
n t, één, christelijk één geweest en deze een
heid is, zooals spr. in enkele trekken tee
kent, ook in menig opzicht gebleken. Spr.
wekt de vergadering op om in die eenheid
den strijd voor de waarachtige vrijheid
aan de School met den Bijbel voort te zet
ten, cn «vijst er tenslotte op, dat .hun voor
beeld ons moet prikkelen om het pand,
door God ons toevertrou«vd, te bewaren.
Dan wordt hun worsteling onze «vorsteling
en dan kunnen we belijden:
Gij toch, Gij waart hun roem,
de kracht van hunne kracht,
Uw vrije gunst alleen
wordt d'eere toegebracht,
Na deze rede dankte de heer Offringa
Prof. Dijk voor zijn treffend betoog. Nog
werd gezongen Psalm 68 10, waarna Prof.
Dijk voorging in dankgebed.
DE AVONDVERGADERING
In de avondvergadering, welke gehouden
werd in de Ned. Herv. Kerk Julianasvraat,
trad als spreker op Drs. J. Schoneveld, Ned.
Herv. predikant te Groningen. Ook hier
opende de heer Offringa op de gebruikelijke
wijze. Vervolgens heette Spr. namens het co
mité allen welkom en sprak er zijn teleur
stelling over uit, dat de belangstelling nieï
grooter was. Toch mocht de stemming dank
baar zijn om hetgeen God in het Chr. On-
j denvijs schonk.
Vervolgens kreeg Drs. Schoneveld het
woord.
Spr. begon meC op te merken, dqj over
het onderwijs veel wordt gesproken en ge-
discussieëerd in onze dagen.
Daar is de kwestie openbare en bijzondere
school, de resultaten van het onderwijs, de
meer practische zaken als: leerlingenschaal,
leeftijd van toelating, spellingkwestie enz.
Dit alles brengi' veranderingen en schomme
lingen. In één woord: het lager onderwijs
staat «veer in de belangstelling. En hier is
een groot gevaar. Want behalve de eerete
kwestie zijn deze zaken gemeenschappelijk
voor de bijzondere en de openbare school.
De hoofden zijn vol van technische kwes
ties, en juisi' daardoor kan vergeten «vorden,
wat eerste zorg moet zijn: het bewaren van
het Christelijk karakter der school.
Daarom moeten vve ons telkens «veer be
zinnen op doel en grondslag.
Nu de strijd niet zoo zwaar meer is, ver
flauwe zoo gemakkeliik de belangstelling.
En juist daarom koos Spr. zijn titel. Want
die veronderstelt een zekere verhouding in
het volksleven tusschen het Chr. Onderwijs
en het volk.
Wat moet onder Chr. Onder««'ijs «'erstaan?
Dat ondenvijs leeft uit en bil Gods Woord.
Dat is de norm waarnaar alles wordt ge
meten.
Toch is dit niet voldoende. Te gemakke
lijk wordt gevaren onder de Christelijke
vlag. Het is niet voldoende dat een vak Bij
belles wordt toegevoegd. Het gansche onder-
wijs moet ademen de Geest van de Heilige
Schrift. Ook de leiding en de tucht.
In het begin der vorige eeuw was dit niet
zoo. Eerst de Catechismus en later de heele
Bijbel van de school. Maar mannen als
Groen van Prinsterer en anderen vochten
voor het Chr. Onderwijs. En hun doel met
de Chr. school was „de ontkerstening van
het volk tegen te gaan."
Daarom moet de Chr. School niet naast of
boven, maar een plaats in het volk hebben.
Er is een streven om bij de toelating se
lectie toe te passen. Volgens Spr. mag dit
niet. Ten eerste gaat dan het uitgangspunt
der hCr. School verloren, de ontkerstening
tegen te gaan. Ten tweede zijn onze kinde
ren niet beter dan de anderen. Ten derde
moeten wii het ook met Hèm wagen en in
vertrouwen de uitkomst aan God overlaten.
Vervolgens teekende Spr. «vat 1920 bracht.
Zeker veel goeds. Maar de «vet kent geen
Chr. School.-En juist dat was het streven
van Groen van rPinsterer, 'n uitspraak van
de Overheid. Een erkenning van de Chr.
School. Geen gelijkstelling ''an openbaar en
bijzonder. Daarom, hoewel het leerlingen-
cijfer der Chr. School hoog is, er is geen
reden tot zelfvoldaanheid.
Te meer, daar ondanks het hooge leerlin-
gencijfer der Chr. School de ontkerstening
des volks -onheilspellend voort gaat.
Vervolgens besprak Spr. het Godsdienst-
ondenvijs op de Openbare School. Men zegt
hier aan medewerken breekt de Chr. Schooi
af. Toch is Spr. het hier niet mee eens. Als
het kind niet naar het Woord komt. moet
het Woord naar het kind gebracht. En hier
hebben de Kerkeraden zeker een taak.
Als saamvatting toonde Spr. aan, dat er
voor de Chr. School een groote taak is op
een ruim arbeidsveld. Er is geen plaats voor
zelfgenoegzaamheid. Men mag en moet God
danken voor hetgeen verkregen «\'erd, maar
dat danken moet «'ergezeld gaan «-an oen
ootmoedig belijden van eigen schuld en zon
de en een gebed om kracht en wijsheid en
zoo iemand wijsheid van God begeert het
zal hem gegeven worden.
Nadat gezongen ««'as Gezang 55 1 en 2
««•erd deze uitstekend geslaagde vierde Rijn
landsche Schooldag door Ds. Schoneveld
met dankzegging gesloten.
RADIO-DISTRIBUTIE
VRIJDAG 15 OCTOBER
Programma 3: 8 Keulen; 10 35 ParUs R; 12.35
Keulen; 13.20 Brussel VI.; 13.35 Droltwich; 11.20
Diversen. 16.06 Dcutschl.sender; 16.20 Parijs U;
17.20 Brussel Fr; 18.20 Keulen; 21.20 Droitwlch
21.40 Boedapest of div.; 22.20 Brussel VI; 22.30
Biussel Fr; 22 15 Berlijn; 23.20 Pariis R.
Programma 4: 8 00 Brussel VI. 9.20 Diversen;
10.35 London Reg; 17.20 Droitwlch; 18 2<) Diver-
Chr. Geref. J.V. Spr. 22 6
23ste Jaarvergadering
In het kerkgebouw der Chr. Geref. Ge
meente hield de Chr. Geref. Jongelingsver-
eeniging Spr. 22 6 gisterenavond haar
acht-en-twintigste jaarvergadering. Onder,
hen die deze samenkomst bijwoonden,
merkten wij o.m. een afvaardiging van den
kerkeraad op en voorts van enkele zuster-
vereenigingen. Aangevangen werd met zin
gen van het nieuwe bondslied van den bond
van Chr. Geref. J.V. in Nederland.
Ds. Joh. Jansen, eere-voorzitter der ver-
vereeniging heette vervolgens allen hartelijk
welkom om dan aan de hand van Spr. 20
29: „Der jongelingen sieraad is hun kracht
en der ouclen heerlijkheid is de grijsheid"
een kort overdenkingswoord uit te spreken.
Bij de ontvouwing van dit tekstwoord zetto
spr. uiteen, dat God de juiste plaats aan
ouden en jongen weet aan te geven. God
heeft naar Zijn welbehagen de jonge men
schen niet van de ouden afgedacht maar
met elkander in verband willen stellen.
God heeft beiden geplaatst in de eenheid
van het leven.
Spr. «vaarschuwde er voor dat de jonge
ren niet «oort zullen schrijden in verbeel
dingskracht maar veeleer zullen trachten
te behooren tot dat volk, dat zegt: „Wel
zalig hij, die al zijn kracl t en hulp alleen
van U venvacht". Dan zullen zij ontvangen
«vijsheid met goddelijk licht bestraald en
worden het helden in de heerlijke kracht
des Ileeren. Dan kunnen jongen en ouden
elkander niet missen maar buigen zij zich
samen ootmoedig voor het aangezicht des
Hoeren. Zij zullen het venvachten van de
witte vlag des vredes, die wappert op Gol
gotha's Kruis cn zullen niet alleen in blijde
dagen maar ook in donkere uren opkomen
voor den naam des Ileeren.
Vertier werd er door spr. nog op geweten,
dat in deze verlichte eeuw, waarin tech
niek en cultuur zulke groote vorderingen
maken, het zwakke en dwaze Gods toch
sterker en wijzer is dan de menschen.
Spr. eindigde met allen er bij te bepalen,
dat in diepe afhankelijkheid en vertrou-
«vend op den Verbondsgod verder dient te
worden ge«vandeld tot verheerlijking van
Gods Naam en tot uitbreiding \an Zijn Ko
ninkrijk.
Het overige gedeelte van dezen avond
«verd gevuld met bijdragen der leden en
zang van de zangvereeniging „Philomela"
o. 1. den heer De Wolf. Van de Verschil
lende nummers die door dit koor ten ge-
hoore werden gebracht «villen «vij noemen
„,De Vespei" van L. van Beethoven, welk
stukje met veel wijding «verd vertolkt.
Het orgel «verd ditmaal bespeeld door
mej. A. Oudshorn, leerlinge van Feika
Asma.
REEDERS
CARGADOORS
EXPEDITEURS
REISBUREAUX
ROTTERDAM AMSTERDAM
Telefoon 20180 Telefoon 47008
en IN DE VOORNAAMSTE HAVENS
UIT DEN OMTREK
AARLANDERVEEN
EEN WOLHANDKRAB GEVANGEN
Door den visscher N. Oosterman is in
zijn fuiken staande in de Ringsloot. een
exemplaar van de gevreesde wolhandkrab
gevangen. Het vrij groote exemplaar heeft
voorloopig een plaats gekregen in het
aquarium ««an den heer O,
PROPAGANDA-AVOND
„PATRIMONIUM" EN N.C.L.B.
In de Gereformeerde Kerk alhier werd
een propaganda-avond gehouden van da
afdeeling van de Ned. Chr. Landarbeiders'
bond.
De a«rond werd geopend door den voor
zitter «'an „Patrimonium", den heer Jao,
Boogaard.
Hierna gaf deze het woord aan Ds. J.
Hartkamp, Gereformeerd predikant to
Oudshoorn. Als onderwerp voor zijn rede
had spreker gekozen: „Houdt wat gij hebt"<
Spr. behandelde hierna de geschiedenis
van „Patrimonium" en stond stil bij het
ontstaan, het wezen en het doel van „Pa
trimonium".
Hierna «verd .het ««'oord gevoerd door
den heer Simons, voorzitter van den Chr,
Landarbeidersbond te Utrecht, over het
onderwerp: „Ariieid, die «vacht".
Beide sprekers «verden door den heer
Bogaard dank gezegd waarna Ds Hart
kamp de mooie avond met dankgebed sloot.
ALPHEN a.d. RIJN
SPREEKUUR BURGEMEESTER
De burgemeester onzer gemeent'e is ver
hinderd Vrijdag heu gebruikelijke spreekuur
te houden.
GESLAAGD
Bij de te Den Haag gehouden examens
Maohineschrijven, slaagde o.a. onze plaats
genoot de heer J. Karman, opgeleid aan dc
inrichting van den heer G. Klok, alhier.
NED. KRUIDENIERSBOND
In Hotel „De Vergulde Wagen" is gister
middag de districtsvergadering gehouden
van de N'edcrlandsche Kruideniersbond.
Vooraf ging een kleine expositie van enkele
artikelen.
De voorzitter der plaatselijke afdeeling
heette de aanwezigen welkom, waarna door
den Bondsvoorzitter, den heer P. van de
T inde een rede «verd gehouden over het on
derwerp: „Hoo bevorderen wii den ver
koop?" Voorts heeft een film vertooning
plaats gevonden, «vaarvan o.a, dc „Zuid
vruchtenfilm" deel uitmaakte.
DE UNIECOLLECTE
De alhier gehouden Uniecollecte heeft op
gebracht het bedrag van f 294.30.
