cvoot vwtamn
WEKELIJKSCHE BIJLAGE
Joodsche vrouwen
in Haarets
HANDWERKEN
ONS WEKELIJKS CH KNIPPATROON
[ONRADS
MODEVAKSCHOOL
ENFA
K&G
„INDIAN"
Het leven in de kolonies
Joodsche vrouwen treft men aan in schier
ftlle streken ter wereld, doch over het alge
meen verschilt haar leven weinig van dat
harer zusteren van ander ras en ander ge
loof. Met het bestaan der Joodsche vrouwen
In Haarets echter is het anders gesteld.
Haarets is een Hebreeuwsche uitdrukking,
die letterlijk „het land" beteekent, dat voor
de Joden het land bij uitnemendheid is. Der
halve „het'land der vaderen". Sinds de Zio
nistische beweging, door Theodor Herzl in
fcanzijn geroepen, in Palestina de opbouw
van een Joodsch Nationaal Tehui6 heeft ter
hand genomen, hebben zich ginds grootsche
dingen voltrokken. Grond, die eeuwenlang
verwaarloosd was en kaal gegraasd door de
ewarte geiten der Bedoeïnen, zoodat er niet
veel meer restte dan woestijn en steenen,
heeft onder energiek Joodsch beleid weder
met den ploeg kennis gemaakt, heeft door
toepassing van moderne irrigatie-methoden
water toegevoerd gekregen, en begint thans
zijn oude vruchtbaarheid te herwinnen,
Eooals uitgestrekte plantages van sinaas
appels en pompelmoezen reeds uitwijzen.
lAls een zoon van het oude volk eenmaal
met hart en ziel zich aan een taak zet, dan
lean hij schier wonderen verrichten. Moe
rassige streken, die door haar ongezonde
utwiasemingen en haar malaria-zwermen
Üen mensch weerden, zijn ook in cultuur
gebracht. De voormalige vlakte van Jezreël,
thans algemeen bekend als de Emek, het
geen kortweg Vlakte beduidt, is onder
Joodsche vlijt zoozeer veranderd, dat
haast zou zeggen, dat zij inderdaad herscha
pen is.
Hoe hebben 'de Joden 'dit alles weten te
bereiken? Het waren In hoofdzaak de immi
granten uit Rusland en Polen, de zooge
naamde Oost-Joden, die hun schouders on-
!der deze taak hebben gezet, met behulp van
'de fondsen, die door de financieele hulp-
torganisaties van het Zionisme werden ver
strekt Jongelui, die met het Ideaal van een
herboren Palestina waren bezield, vereenig-
tten zich tot groepen, de zoogenaamde
Kwoetsoot, die in coöperatief verband de
iontginning ter hand namen. De deelnemers,
wettiging van het huwelijk heeft men niet.
Men wacht eenvoudig tot de rabbi zelf komt.
Hij komt niet dikwijls, maar als hij komt,
treft hij steeds een groot aantal paren, die
hij „en masse" in de echt vereenigt Veel
huwelijken houden het echter niet eens zoo
lang uit. Na een paar weken al ontstaat er
verschil van meening. Man en vrouw bege
ven zich opnieuw naar den „socialen" secre
taris en scheiden weer van bed, zoo niet van
tafel; in de eetzaal blijven zij bij elkaar
zitten.
Zoodra een vrouw een kind verwacht,
komt zij Ln een uitzonderingspositie. Zij
krijgt lichter werk en naarmate de maan
den verstrijken wordt dit steeds lichter. Ge
durende de laatste weken wordt zij van alle
werk vrijgesteld. De heele kolonie zorgt
voor haar. In deze weken heeft zij een pret
tig leven, zonder zorgen. Doch het kind is
alleen geheel en al van haar als het nog
niet is geboren, en gedurende de eerste da
gen in het ziekenhuis. Zoodra zij het
kraambed heeft verlaten is het met haar ge
lukkige uitzonderingspositie afgeloopen. Zij
kan zich niet langer aan haar kind wijden,
haar handen zijn voor het werk noodig. De
kleine wordt haar afgenomen en naar een
zuigelingen inrichting gebracht
Elke kolonie beschouwt het als haar taak,
haar eens-te steenen huis voor de zuigelin
gen te bouwen. Dit zijn kinderziekenhuizen
in het klein;; zij zijn met een overdaad inge
richt, die in schril contrast staat met de
anders zoo primitieve levensomstandighe
den. De zuigelingen hebben licht, lucht en zon
en beginnen in een luxueuse omgeving hun
zorgeloos leventje, dat tot hun veertiende
jaar zal duren. Zij zijn de kinderen van de
gemeenschap. Ervaren verpleegsters vervan
gen de moeder. Dit is het werk, dat de ko
lonie haar heeft opgedragen, en hieraan
moet zij de volle 24 uren van de dag wijden.
De dokter van de kolonie heeft genoeg tijd
om zich verscheiden unen per dag met de
kinderen bezig te houden. Elk kind, dat in
een Joodsche kolonie wordt geboren, wordt
met evenveel zorg behandeld en beschermd
als de Dionnne-vijf ling.
In de eerste veertien jaar van rijn rustig
leventje verandert het kind dikwijls van te
huis. Maar het gaat nooit naar de woning
an zijn ouders, de ouders komen bij hem.
Die wonen immers in kleine, schaars ge
meubileerde kamers, die ternauwernood aan
de hygiënische eischen voldoen, welke voor
kinderen gesteld worden. Eerst gaan de kin
deren naar de bewaarschool, het tweede
steenen huis. dat gebouwd wordt. En dan
gaan zij naar de gewone school van de ko
lonie, maar erg hard werken behoeven ze
daar niet.
De kinderen, wier opvoeding de gemeen
schap zooveel geld heeft gekost, maken op
den bezoeker den indruk, slecht opgevoed te
zijn. Zij zijn onvriendelijk en onbeleefd;
men behoeft niet te denken, dat een „heer"
van vijf jaar in een bus voor een dame zal
opstaan.
Gemiddeld hebben de gezinnen in de ko
lonies 0.7 kinderen, zoodat de Joden zonder
voortgaande immigratie in Palestina niet
alleen niet zouden toenemen, maar zouden
uitsterven. Wat het geboortecijfer betreft
zijn de Arabieren de Joden een goed stuk
vóór. Er zijn geen Arabische gezinnen met
minder dan vier kinderen, maar zelfs viif
tien kinderen in een gezin zijn geen zeld
zaamheid
Uit wat wij hierboven verkort samenvat
ten over het Joodsche kolonie-leven blijkt
zeer duidelijk één ding: de huidige Jood is
er nog niet in geslaagd, van het Beloofde
Land een „land van belofte" te maken.
Vrome Joden, gelijk rabbijn De Vries uit
Haarlem zulks deed in zijn mooie bouk
„Joodsch Palestina", laten ook niet na,
deze godsdienstloosheid en vervlakking van
het leven hun leed te betuigen.
Toen iemand aan een Joodsche kolonist de
vraag stelde, waar de synagoge zich bevond,
gaf deze het zeer oprechte, doch even onbe
leefde bescheid: „Wie een synagoge wil heb
ben moet maar ergens anders heen gaani"
De Joden der Mizrachie, de wetsgetrouwe
Zionisten, verzorgen dan ook hun eigen ko
lonisatie, overtuigd als zij zijn dat een le
ven buiten God geen toekomst heeft.
idie zichzelf Chaloetsim noemden, dat wil
eeggen Pioniers, verwierven geen persoon
lijk bezit. Alle eigendom bleef gemeenschap
Ipelijk. Door stoeren arbeid, onder vaak de
meest ongunstige omstandigheden, wisten
zij voet aan wal te krijgen; door onversaagd
«vol te houden, ondanks ziekten, teleurstel
lingen en belaging van de zijde der Arabie
ren, werkten zij er zich verder bovenop, en
thans reeds kan als regel worden geconsta
teerd, dat na gemiddeld viff jaar elke nieu
we nederzetting zichzelf behoorlijk bedrui
pen kan. De volksplantingen zijn een feit
geworden.
Er is veel geschreven over dit werken ïn
Kwoetsa-verb and. De chaloets, hetzij man
of vrouw, gaat op eendere mamier gekleed,
namelijk in Schiller-hemd en korte broek.
Prettig is deze dracht wel, althans voor een
Europeaan, die als hij in de hitte moet wer
ken niets liever doet, dan zich zooveel mo
gelijk lucht te verschaffen. Iets anders is, of
gelijke kleeding voor beide geslachten 'uit
moreel oogpunt niet aanvechtbaar is. Wij
tvoor ons kunnen begrijpen, dat daartegen
!van Islamietischen kant bezwaren van gods
'dienstigen aard worden gemaakt Ook in hy
giënisch opzicht moet trouwens het zoo
uiteist dun gekleed-gaan worden afgekeurd
De zon verzengt het lichaam en droogt het
bovenmate uit; de Joodsche landarbeider,
"de practijk toont het nu reeds aan, is op den
Palestijnschen bodem lang vóór zijn leeftijd
versleten en afgewerkt. De Arabier, die zich
zorgvuldig tegen de inwerking der zonne
stralen beschut, is in dit opzicht beslist ver
standiger te noemen.
In zijn boek „Palestina op de Tweesprong"
.Vertelt de journalist Farago vrij uitvoerig
over dezen pioniers-arbeid. Het leven in de
kolonie is vertrouwelijk, zegt hij. De men-
echen kennen elkaar te goed en toch ook te
Weinig, om geluk te hebben bij het kiezen
Van hun huwelijkspartners. De zware arbeid
Öer Vrouwen laat zijn sporen op haar li
chaam achter; zij worden gauw oud en heb
ben geen tijd er geen lust om zich mooi te
maken. Haar kleeren verhogen haar charme
al evenmin. Zij dragen gewoonlijk hetzelfde
als de mannen, shorts en een blauw hemd,
en elegante costuums bezitten zij in het ge
heel niet. In Givat Brenner zag ik vrouwen
tezamen met de mannen het zware werk op
het land verrichten, en ik had werkelijk me
delijden met ze. De meeste vrouwen waren
al verwelkt.
De onromantische verlovingstijd is ook
Van korten duur. Zodra zij het er over eens
zijn geworden, dat zij in de toekomst willen
samenleven, gaan zij naar den „socialen"
secretaris en stellen hem van hun besluit in
■kennis. Tijd om naar den rabbi te gaan voor
DAMES,
Hebt U reeds geborduurd
met onze indanthren ge
verfde Glanzende en
Matte Mouliné?
U zult verrukt zijn over
het effect
N.V.„ARTSILK"-BREDA
3 stokjes in de witte steek achter het zijden
moesje, 3 stokjes naast elkaar, en weer 3
stokjes achter het moesje. Telkens de laatste
zijden vaste voor het moesje overslaan. Deze
toer weer van wol haken.
5de toer: vasten van witte wol.
6de toer (zijde): 4 vasten, moesje van 3
stokjes op de achterste lus, 5 vasten, afwis
selend een moesje en 5 vasten. De tussclien-
ruimte tusschen de moesjes wordt dus tel
kens 1 steek meer.
Na de derde moesjes toer worden de tus-
schenruimte met twee venpeerderd, door
voor het moesje niet de vaste over te slaan.
Wanneer we 20 stokjes tusschenruimte
hebben (=i= 45 c.M. lengte) eindigen met een
toer vasten. Afwerken me* een schulpje van
wol en op de hals een toer met gaatjes voor
het lintje.
Het kapje
58 kettingsteken opzettere.
lste toer: 56 stokjes.
2de toer: 56 stokjes.
3de toer: 8 moesjes, met 6 vasten tusschen
ruimte, beginnen en eindigen met 3 vasten
(deze toer van zijde).
Achter het moesje nu maar 2 stokjes in de
lus haken, en ook een vaste voor het moesje
overslaan, omdat niet gemeerderd mag
den. Eindigen met de 8ste moesjestoer.
Een kwastje maken van wol met zijde.
Langs de moesjes toer wordt hetzelfde
schupje gehaakt als langs de omtrek.
Nu het kapje bevestigen, die moet aan de
achterzijde iets ruim zijn en aan de voor
zijde moet er aan beide zijden ongeveer 3
gaatjes oversteken, zoodat het kapje iets
naar achteren staat.
Het lintje doorhalen en onze cape is gereed.
Groote Markt No. 8
BOTTERDAM
HANDWERK-BENOODIGDHEDEN
Twee kindermantele
No. 929: dit snoezige manteltje, 'daf ge
schikt is voor meisjes van 4 tot 6 jaar, kan;
gemaakt worden uit 1.75 meter wollen stof
of fluweel van 120 centimeter breedte. De
garneering bestaat uit een smal kraagje van
bont en koord langs voorkant en taillenaad*
Het manteltje wordt gesloten met een vier
tal knoopen, die met stof overtrokken zijre
Door het al of niet aanknippen van naden,
kan men het patroon passend maken .voor
het kind voor wie het bestemd Is*
Prijs 26 ets. plus 4 ets voor porto- en ad
ministratiekosten*
Nr. 928: geschikt voor mëisjes van lot
12 jaar is deze mantel van grove wollen
tweed, die afgewerkt wordt met een kraag
en manchetten van astrakan. De knoopgar-
neering maakt het jasje bijzonder vlot en
sportief. Benoodigd materiaal 2y2 meter van
130 centimeter breedte en evenveel voering
van 90 centimeter breedte. Door het al of
niet aanknippen van naden kan men het
patroon passend maken voor het kind, voor
wie het patroon bestemd is*
Prijs: 26 ets. plus 4 ets. voor porto- en ad
ministratiekosten*
Deze patronen zijn te verkrijgen bij 'de
„Afdeeling Knippatronen" van de Uitgevers
maatschappij: „De Mijlpaal", Singel 91, Am
sterdam-Centrum. Toezending zal geschie
den na ontvangst van het verschuldigde be
drag, dat kan worden gestort op giro 41632.
Men wordt vriendelijk verzocht bij bestel
ling het nummer van het gewenschte pa
troon en naam en adres duidelijk op te
geven.
929
4-6 Jf-
ALLES wat U noodig hebt voor JAPON- of MANTELSTOFFEN
yindt U be* voordeeligst bij: STOFFEN HUIS J. M0NNICKENDAM,
HOOGSTRAAT 351 HOEK SPUI - ROTTERDAM
Ook kunt U Uw Japon laten knippen voor L—knippen en rijgen 2.—; Mantel
knippen 2.—; knippen en rijgen 3.—Japon geheel gemaakt 7.50.
Nieuwste platen ter inzage.
Gehaakte baby-cape
Voor de hierbij afgebeelde baby-cape heb
ben wij noodig 150 gram witte wol, vijf of zes
kluwens haakzijde, wit of gekleurd, een bij
passende haaknaald en een el wit lint.
De cape
De cape wordt bij het halsje begonnen*
Opzetten 70 kettingsteken.
lste toer: 68 stokjes. Het eerste stokje op
de 4de kettingsteek', de eerste drie ketting
steken tellen mee voor een stokje. De lussen
van de stokjes hoog optrekken.
2de toer: 68 vaste steken.
3de toer: (wordt van zijde gehaakt in de
zelfde richting als de tweede toer) 4 vasten,
3 stokjes in de volgende steek, maar nu
alleen de achterste lus opnemen, 4 vasten
(Het gedeelte tusschen de lijntjes wordt 13
maal herhaald).
4de toer: 3 stokjes, de 4de vaste overslaan,
October-Druivenmaand
door Martine Wittop Koning
Eigenlijk luidt de officieele bijnaam voor
onze tweede herfstmaand „wijnmaand"
maar die betiteling slaat dan toch zeker
meer op de druivenoogst als uitgangspunt
voor de wijn fabricatie dan op het eindpro
duct zelf, dat na het druivenplukken nog
heel wat tijd noodig heeft om als wijn voor
den handel geschikt te zijn.
Als we daarbij bedenken, dat tegenwoor
dig naast de wijn het „gegiste" druiven
sap ook boe langer hoe meer aandacht
wordt besteed aan het natuurlijke ongegiste
sap, b.v. in den vorm van „zoete most" en
als we verder in aanmerking nemen, dat de
druif als vrucht gegeten of als versch uitge
perst sap gedronken in de laatste jaren
steeds meer liefhebbers vindt, dan is mijn
omdooping van w ij n m a a n d in d r u i-
venmaand m.i. wel gerechtvaardigd.
Onze Westlandsche druivenkasscn doen
de kweekers alle eer aan; ze zijn echter
niet ingesteld op wijnproductie maar het
gebruik van de versche vrucht of het ver-
sche sap. En het is daarom, dat ik in 't be
gin van October nog eens de aandacht wil
vestigen op een paar mogelijkheden, die ons
in staat stellen ten volle van al de goede
eigenschappen der druiven te profiteeren:
van hun smakelijkheid, hun frischheid,
hun gehalte aan zouten en aan vitaminen.
In dit verband zou ik U o.a. een nieuwig-
heidje kunnen aanbevelen, dat sedert een
paar jaar in het Westland reeds bekend is,
maar dat ik nog betrekkelijk weinig in an
dere streken van ons land heb aangetroffen.
Het betreft de samenvoeging van uitge
perst druivensap met melk (of karnemelk)
met de bedoeling om daardoor niet alleen
een zeer smakelijken, verfrissrhenden drank
te bereiden, maar er ook een groote voe
dingswaarde aan mee te deelen en de tracta-
tie op die manier om te vormen tot „eten
cn drinken tegelijk".
We rekenen per glas op evenveel melk als
uitgeperst druivensap en we voegen er naar
smaak misschien wat suiker bij: voor ge
wone melk zal die toevopging niet door
iedereen gewensrht worden, voor karnemelk
echter verhoogt ze zeer zeker de smakelijk
heid.
We vullen de tumbler dus voor de helft
met koude melk, vullen het glas onder
voortdurend roeren verder bij met uitge
perst druivensap en roeren er ten slotte de
suiker door (liclst lichte basterd-suiker, om
dat die vlugger oplost dan kristalsuiker).
Cver het uitpersen van de druiven nog
een enkel woord, 't Gemakkelijkst gebruiken
we er een vm» de druivenpsrsjes voor. die
tegenwoordig in allerlei vormen en grooten
verkrijgbaar zijn en die het werk in een
oogcnb'ik verrichten. Bezitten we zoo'n in
strumentje niet, dan stampen we in een
gaaf pannetje de vruchten wat stuk, brengen
ze op een zacht vuur even aan de kook en
wrijven ze dan door een haarzeef of wrin
gen ze door een schoone doek.
STOOMWASSCHERIJTh.BOMBEKE
OOSTMAASLAAN 239 Telefoon 52545
ROTTERDAM
HELDERHEID en AFWERKING
ONGE-EVENAARD I
GOUDSCHESINGEL 219c ROTTERDAM
AANVANG NIEUWE CURSUSSEN: 15 October en 1 November a.s.
SPECIALE 3-MAANDELIJKSCHE KNIPCURSUS. AANVANG 15 Oct. a.s.
INSCHRIJVING eiken werkdag. Vraagt Inlichtingen. TELEFOON 15877
Directrice: M. WOLS.
ZUURKOOLSCHOTEL MET SAUSYSJES:
K.G. zuurkool met een weinig kokend
water een kwartier zachtjes laten koken, 300
gram sausysjes wasschen en ongeveer èen
kwartier gaar koken of bakken in wat vet.
1 K.G. aardappels fijnwrijven en vermengen
met melk, peper, zout en zooveel boter als
noodig denkt In een diepe vuurvaste
schotel legt men een laagje zuurkool, hierop
wat kooknat, dan een laagje purée enz., de
bovenste laag moet uit purée bestaan. Nu
legt men er de sausysjes op met een stukje
boter en laat het in de oven of op een asbest
plaatje goed heet worden.
GEVULDE POMPOEN (6 tot 8 pers 1 niet
te groote pompoen, 1 pond soepvleesch of
resten vleesch, 1 ei, 3 theel. aroma, 2 sne
den geweekt oud wittebrood, zout, peper,
vet of boter, een schijfje spek.
Snijd de pompoen in tweeën, verwijder met
een lepel het zaad en de zachte deelen, daar
na met een mes de schil; wrijf de pompoen
in met zout, giet er wat warme azijn over en
laat ze een tijdje staan. Hak het soepvleesch
fijn, vermeng het met het geweekte witte
brood, het geklopte ei, de aroma, zout, peper
en vul hiermee de eene helft van de pom
poen. Snijd van de andere helft eenige schij
ven af en leg deze op het vulsel. Bind er een
draad omheen, zoodat het vulsel er niet uit
kan vallen. Bak in een braadslee een schijf
spek, voeg er nog wat vet of boter bij en leg
hierin de pompoen met de platte kant naar
beneden en bak ze zachtjes gaar, op een
klein pitje, onder telkens bedruipen.
GEBAKKEN POMPOENSCHIJVEN: eenige
pompoenschijven, peper, eenige druppels
aroma, bloem, paneermeel, ei, boter of vet
om te bakken.
Snijd een helft van de pompoen in vinger
dikke plakken, wrijf ze in met wat zout, giet
er wat warme azijn over en laat ze een tijdje
staan. Strooi er dan wat peper over en eeni
ge druppels aroma. Haal ze aan beide kan
ten door de bloem, vervolgens door geklopt
ei, dan door paneermeel. Maak het vet of de
boter goed heet en bak hierin de schijven
aan beide kanten bruin. Geef er gebakken
aardappels bij.
SLA VAN KNOLSELDERIJ: (4 pers.) 1
groote gaargekookte knolselderij, 1 eetl.
slaolie, 1 y2 eetlepel azijn, 1 theel aroma,
zout en peper.
Snijd de koud geworden selderijknol in
dunne reepjes, druppel er de aroma oveffc
strooi er het zout en de peper, de slaolie en
de azijn over en roer alles door elkaar. Men
kan ook eerst het sausje maken en dat door
de sla roeren.
GESTOOFDE CHAMPIGNONS: De champig
nons worden bevrijd van alle restjes aarde
en in water met azijn (tegen het verkleu
ren) grondig schoon gewasschen. Aftrek
ken van het schilletje van hoed en steel is
overbodig bij eenvoudige gerechten.
Een half pond champignons stooft men
met een halve Liter slappe bouillon en 50 gr.
boter op een zacht vuur langzaam gaar (25
min.) Men giet het vocht af, bindt dit met
bloem of maïzena, vermengt het van 't vuur
voorzichtig met 1 eierdooier, en maakt de
saus af op smaak met een theelepeltje suiker,
zout, een snufje nootmuskaat, een snufje
kerry. Men doet de saus over de champig
nons, roert er zeer voorzichtig in en laat ze
nog eenige min. opwarmen, niet koken. Men
kan hier naar verkiezing aardappels, rijst
of macaroni bij eten.
VRUCHTENSOEP: (4 pers.). 1 pond vruch
ten, die het seizoen oplevert, 1 liter melk,
1 eierdooier, geraspte schil van citroen of
sinaasappel, 25 gram suiker.
De vruchten worden gesnipperd, met sui
ker bestrooid en minstens 1 uur weggezet op
een koele plek. Daarna de geraspte schil en
de opgeklopte eierdooier door de kokende
melk geroerd en vlak voor het opdienen over
de vruchten gegoten.
EEN HAARVERF,
DIB l'HAOHTIG VEKKT
LATEXO ELASTIEK
Vervaardigd van de orig. gespoten
Lactron rubberdraden. Vernieuwing
onnoodig.
Eanlg te. N.V Nad Elaatiafcfibr.. Ooatorbaak
TARIEVEN MOGEN WIJ
NIET PUBLICEEREN
U moogt ze wel aanvragi
Ons motto is:
„PRIMA en GOEDKOOP
STOOMWASSCHERIJ „PIET HEIN"
W. G. VAN SLAGMAAT
Telefoon 32257 VOORHAVEN 80
HAVERMOUT
VLUGKOKEND
Kwaliteit 't HOOGST
en prijs 't LAAGST
N.V. KON. PELLERIJ „MERCURIUS" - WORMERVEER.
UW DAGELIJKSCH KOPJE KOFFIE
UW DAGELIJKSCH KOPJE THEE
maar
allebei
van
N.V. Kanis Gunnink, Importeurs, Kampen
Beste in Kwaliteit
Laagste in prijs
Import.: M.J. DERKSE
Stoom-Wasch- en Strijkinrichting
„AURORA"
W. SPIERENBURG C.Wzn.
UTRECHT
KONINGSWEG 56 Telef. 11165
Postrekening Na 43430 Opgericht 1856
Geheel naar de eischen des
tijds ingericht Wascht
uitsluitend met nortonwater
VRAAGT TARIEVEN
