Bollandsch
Koopman
KENT U
7 H. VAN KUIJK TILBURG
HOLIM A
NORGË-
DONDERDAG 7 OCTOBER 1937
DERDE BLAD PAG. 9
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Huizen (N.H.), G. J. Kool-
haas te Rotterdam-Charlois. Te Doorn'
spijk, J. Cuperus te 's-Grevelduin-CaDelle.
Bedankt: Voor Zuid-Beijerland (toez.)
en Nieuwe Tonge, T. H. Oostenbrug te Gou
derak.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Boskoop, W. Heer ma te
AaLmeer
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Aagtekerke-Oostkapeïïe,
P. Honkoop te Den Haag.
REM. GEREF. GEM.
Aangenomen: Naar Groningen, S. H,
Spanjaard te Vlaardingen.
EVANG. LUTH. KERK
Drietal: Te Alkmaar, S. v. d. Woude te
Edam, F. J. B. v. d. Chys te Maastricht en
H. J. F. Keuning te Woerden,
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker bij de Geref. Kerk te
Steen wijk is benoemd cand. J. S. Grei-
d a n u s, hulppred. te Tzum, die deze benoe
ming heeft aanvaard.
Tot hulpprediker bij de Ned. Herv. Ge
meente van G 0 r s s e 1 is benoemd de heer
F. J. v. d. B e r g, cand. te Utrecht, die deze
benoeming ook heeft aangenomen.
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
De heer J. Gronloh, candidaat in de H.
Godgeleerdheid aan de Universiteit van Am
sterdam bericht ons, dat hij door de Synodale
Commissie na met goed gevolg afgelegd exa
men, is toegelaten tot de Evangeliebediening
in de Evang. Luthersche Kerk.
Praeparatoir geëxamineerd en beroep
baar gesteld door de classis Grootegast der
Geref. Kerken: de heer P. W e s t r a, theol.
cand. te Gerkesklooster, die gaarne bereid
,des Zondags de kerken te dienen en eveneens
gaarne voor 1 ^roeping in aanmerking wil
komen. Zijn adres is: P. Westra, Gerkes
klooster, Telef. Buitenpost 11.
Cand. H. van derWey, beroepen pre
dikant te Munnekezijl is door dezelfde classis
peremptoir geëxamineerd en toegelaten tot de
Dienst des Woords en der Sacramenten.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
.Voorburg
Gisteravond heeft de Geref. Kerk
Voorburg haar tweeden predikant ontvangen
in Ds. P. K. Keizer, gekomen van Vrij-
hoeve-Capelle. In het overvolle kerkgebouw
waren o.m. aanwezig de burgemeester Jhr. C.
,W. Stern en wethouder P.
der, voorts afgevaardigden van de classis
Den Haag, uit Rijswijk en Leidschendam, en
de heer R. A. Flinter man, die als hulp
prediker aftreedt en naar Montfoort vertrekt.
Ds. Mr. W. S. de Vries heeft den nieu
wen leeraar bevestigd na een predikatie over
Zach. 4 6.
ir- Toegezongen werd Ps. 134 3.
Tst Daarna deed Ds. Keizer zijn intrede, spre
ng, kende over 1 Joh. 5 5. Hij sprak daarna den
^bevestiger en de afgevaardigden toe. Met het
zingen van Gez. 29 werd de dienst besloten.
JUBILEUM CHR. MüLLER
Woensdag 13 October hoopt de heer Chr
M 11 e r, Godsdienstonderwijzer-hulppredi
ker bij de Ned. Herv. Gemeente te Bode
den dag te herdenken, waarop hij
vóór vijftig jaar zijn dienstwerk als voorgan
ger der Herv. Gemeente te Zevenhoven
(Z.-H.) aanving. De jubilaris, die ondanks
zijn hooge leeftijd van 75 jaar nog al zijn
werkzaamheden met opgewektheid verricht,
werd 2 April 1862 te Hazerswoude geboren.
26 Mei 1886 verkreeg hij de acte als Gods
dienstonderwijzer en begon zijn werkzaam
heden als catecheet in de gemeenten Leider
dorp en Zevenhoven. Door het Classicaal Be
stuur van Leiden werd hij 13 Oct. 1887 aan-
[gesteld als voorganger te Zevenhoven, waar
veertien jaar trouw mocht arbeiden,
p IDaarna was de heer Müller bijna twee jaar
'te Voorst, om vandaar naar Bodegraven te
[vertrekken.
Ruim vier-en-dertig jaar heeft de jubilaris
dus te Bodegraven gestaan, waar hij
ilgemeen geacht en bemind is om zijn een-
|voud en trouw. Steeds heeft de heer MiilleT
log een talrijk gehoor, als hij voorgaat in den
)ienst des Woords. Zondag 17 October hoopt
lij des avonds in de Herv. Kerk te Bode
raven een gedachtenisrede uit te spreken.
al HYGIDENT
ve, zelfwerkende. Kunst»
iniger? Maakt ZONDER
BORSTELEN Uw plaat en gebit
Weer als nieuw en verwijdert
olie vlekken. Prijs normale fla
con 45 ets., extra groote flacon
k 85 ets. Koop nog heden HY-
GlDENT bij Uw Apofh. of Drog.
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
Vertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen.
Voor Uw bouw
HAVEKA-DEUREN
deze deur stelt niet teleur
Telefoon 1053
Koeli 11 g- Oliestook
Waschmachine s
PRINS HENDRIKKADE 181
AMSTERDAM (C.)
Oe Veha radiator
herkent U aan de
naam „V E H A"
ingeperst aan de
onderzijde van
Iedere radiator
RADIATOREN VOOR CENTRAIf YERWAfiNIRü
CARBOVIT
voor gebruik bij indigestie
PEROXAAN
voor mondverzorging
Verkrijgbaar bij H.H. Apothekers en Drogisten
fabriceert Stoeien, fauteai
ander* Zitmeubelen
in elk yewenecht model
Brandassurantie Maatschappij
„WOUDSEND" van 1816
gevestigd te Woudsend, prov. Friesland.
Directie: A. H. TROMP ZONEN
Voor verzekering van Kerken
en Scholen billijke voorwaarden.
Ds. H. BERGEMA
De Kerkeraad der Geref. Kerk van Heeg
heeft de datum van het afscheid van Ds. H.
Bergema, miss. predikant van de Friesohe
kerken, op zijn verzoek vastgesteld op Dins
dag 19 Oct. as., 's avonds half acht. De be
vestiging en intrede als miss. predikant van
Nij verdal voor de opleiding van helpers bij
den Dienst des Woords op Soemba te Karoeni
is vastgesteld op Woensdag 20 October.
50 JAREN ORGANIST
7 Nov. a.s. viert de heer G. W. H. Klein-
hout, organist van de Geref. Oosterkerk te
Arnhem, zijn gouden jubileum. De heer
heer Kleinhout is de eerste organist van de
Geref. Kerk van Arnhem sedert de Dolean
tie. Hij trad op 15-jarigen leeftijd in functie.
„KINDERZORG"
Tot directeur van de Vereeniging „Kinder-
zorg" in het Provinciaal ressort Utrecht
der Ned. Herv. Kerk, Kinderhuis „Aldegon-
de" te Amersfoort, is door het bestuur be
noemd de heer Swart, tot dusver adjunct
directeur.
De nieuwe brug over het Aarkanaal te Alphen a.d. Rijn zie rechtsche foto) zal a.s. Zaterdag voor het verkeer worden open
gesteld. Dan is het oogenblik gekomen, dat de ouderwetsche klapbrug (links) heeft afgedaan
„MORGENLAND-ZENDING"
Jaarvergadering te Utrecht
Maandag had in het Clubhuis „Vrienden
kring Oudwij'k" te Utrecht de jaarvergade
ring plaats der Stichting „Morgenland-Zen
ding".
De heer G. L. baron vanBoetzelaer,
voorzitter der „Morgenland-Zending", open
de de jaarvergadering op de gebruikelijke
wijze en heette in het bijzonder mejuffrouw
K. Ostermann, zendelinge te Aleppo en
leidster van. de polikliniek aldaar, welkom.
Het jaar- en financieel verslag der secreta'
resse van het hoofdbestuur stemde tot dank
baarheid. Ook in 1936 vertoonden de ont
vangsten een stijgende lijn; het werk in Sy
rië zoowel als in Mesopotamië kon worden
uitgebreid. In Aleppo bevindt zich de cen
trale der „Morgenland-Zending", terwijl een
tweede post in Hassetsjé in Mesopotamië werd
geopend. Deze post is door een Nederlander
bezet, den heer A. Breet. Het gaat hier
eenerzijds om een landbouwbedrijf, om Ar
meniërs, die gedurende de groote verban
ning in Arabische handen vielen en nu tot
hun volksgenooten en daarmede tot het ge
loof hunner vaderen terugkeerden, aan een
bestaan te helpen, anderzijds is de arbeid te
Hassetsjé de aangewezen plaats, om een cen
trum te worden voor den eigenlijken zen-
dingsarbeid der „Morgenland-Zending" on
der Mohammedanen.
Zendingsarbeid in dit gebied, waar tot dus
ver van Probestarutsche zijde niets werd ge
daan, is een dringende eisch. Bovendien is
daar een groote behoefte aan inheemsóhe
evangelisten.
Staande de vergadering nam de eerste
penningmeester van het hoofdbestuur, de
heer mr. M. P. Th. Th. van der
Hoop van Slochteren te Baam het
initiatief speciale gelden voor de oplei
ding van inheemsche evangelisten te ver
zamelen, die op zijn gironummer 37351
voor dit doel kunnen worden gestort.
Mededeelingen i
den arbeid
In de namiddagvergadering sprak Zr. K.
Ostermann uit Aleppo uitvoering over
den medischen arbeid, over de vele patiën
ten, die dagelijks de polikliniek bezoeken,
over de uitwerking van levertraan, melkpoe
der en kinine, die vanuit Nederland, dank zij
de z.g. „melkcent", naar Aleppo wordt ge
zonden en die groote diensten doen onder de
armen.
De afbraak van het vluchtelingenkamp
ging verder en nog steeds zijn een groot aan
tal gezinnen dakloos en weten niet waar
heen. Wij gaan thans de wintertijd tegemoet,
de groote moeilijkheid is hen aan een woning
te helpen. Het aantal t.b.c.-patiënten en
krankzinnigen neemt tengevolge van onder
voeding en een zorgelijk leven schrikbarend
toe. Epilepsie, vroeger onbekend onder de
Armeniërs, is thans een algemeen voorko
mende kwaal. Bovendien bevinden zioh in
Syrië nagenoeg geen sanatoria, zoodat krank
zinnigen b.v. in het gezin blijven, terwijl dan
dit gezin slechts één kamer bewoont, waar
door de menschen uit de onrust niet meer
uitkomen. Dat alles zijn onhoudbare toestan
den. Het Regeer ingsziekenihuis is echter altijd
overvol, zoodat men slechts enkele patiënten
per maand kan opnemen. Zr. Ostermann liet
ons oog. de tragedie van het Armeensche
volk in den tegemvoordigen tijd voorbijgaan,
nu de menschen tengevolge van devaluatie en
werkloosheid zelfs niet meer in staat zijn de
noodzakelijkste levensmiddelen te koopen.
Het werk voor de „Morgenland-Zending"
in Aleppo moet met nog grooter ijver dan dit
tot dusver geschiedde, worden voortgezet.
De voorzitter sloot deze zeer geanimeerde
jaarvergadering met dankgebed.
DE ZUIDERZEEWERKEN
De eerstaanwezend-ingenleur te Haar
lem zal op Dinsdag 12 October 1937 in hit
openbaar aanbesteden: bestek nr. 256. Het
maken van loodsen en een woning nabij
Den Oever. Raming f 174.000.
PROV. UTRECHTSCHE
OUDERLINGENCONFERENTIE
Huisbezoek
Wereldgelijkvormigheid
Te Utrecht is gisteren de 11e Prov. Utr.
Ouderlingenconferentie der Geref. Kerken
gehouden. Na gebruikelijke opening sprak
ouderling B. Buss tra, van Utrecht, over
het onderwerp: „Voor de hand liggende vra
gen, uit de overpeinzing van een ouderling".
Referaat B. Busstra
Op de belangrijkheid van het huisbezoek
wijzende, wees spr. op het huisbezoek van den
predikant als levensvoorwaarde. Spr. dron;
aan op meer werksplitsing, opdat aan het
huisbezoek meer tijd gegeven worde. Er is
ook tekort aan geschikte ouderlingen; meer
oriënteering omtrent alle vraagstukken is
noodig. Spr. meent in de geestelijke gesteld
heid van vele gemeenteleden invloed var
Barth aan te treffen. Barthiaansche theologie
in de praktijk: kleinachting der Ohrist. actie
en met een boekje in een hoekje. Beter dan
onschriftuurlijke boekjes als de Navolging
van Christus is vergadering van kennis, om
zoo voorraadschuren te hebben om anderen
mee te verrijken. Voorts gewaagt spr. nog
van den achteruitgang der geboorten, van de
Buchmanbeweging. Laten we, zoo eindigde
hij, in gehoorzaamheid ons werk doen, niet
polemiseeren tegen de polemiek, zooals som
migen doen ook op de kansels, doch ons be
raden op de vraagstukken die aan de orde
zijn.
MIDDAGVERGADERING
In de middagvergadering sprak ds. D.
Zwart, te Utrecht, over het onderwerp:
„WereLdgelij'kvormigheid".
Referaat Ds. D. Zwart
Bij wereld-gelijkvormigheid gaat het om
een levenshouding, een schema. De wereld is
de met God en Zijn Woord niet levende. Die
wereld mag de gerechtvaardigde Chris-ten
niet zoeken.
Spr. wees hierbij op de wedergeboorte en
hoe de mensoh daardoor gedreven wordt tot
contrasteeren met den wereldling.
Over de wereldgelijkvormigheid is geen
eenheid van denken. Er zijn Christenen, die
met het woord onthouden bedoelen, anderen
gaan in veel dingen met de wereld mee.
Zelfs in eigen kring is wereldgelijkvormig
heid een zwevend begrip. In het algemeen,
zeide spr., zal het wel onmogelijk blijven
juist te zeggen waar of wereldgelijkvormig
heid begint of iets wereldgelijkvormig is. In
dit delicate vraagstuk spreekt sterk de per
soonlijke consciëntie.
Het vraagstuk mag niet veruitwendigd al
leen worden. Voor alles is wereldgelijkvor
migheid een houding. Onze opvatting is nog
te vaak uitwendig. Paulus spreekt met het
woord: „wordt der wereld niet gelijkvormig"
zoowel tot jongeren en ouderen. Eigen keus
doen. eigen richting kiezen is alles wereld
gelijkvormigheid. Men werkt niet vanuit God
tot God.
Christen en wereld hoe verhouden deze
zich tot elkaar? Wereld en Christen staan
voor God in innige relatie. Beide mogen aan
gezien worden in het licht van verlossing en
beide hebben aan de zonden deel. De Chris
ten moet de relatie tot de wereld aanvaar
den, d.wz. arbeiden, hij moet in die wereld
arbeiden vanuit God tot God. Zoo zal hij in
de wereld en niet van de wereld zijn.
Mijding wordt hierdoor afgewezen. Maar
hoe moet hij dan leven zonder wereldgelijk-
vormgi te worden. Met de wet te volgen zijn
we er niet. Uit die algemeene regelen, moet
de persoonlijke plicht in bepaalden tijd ge
vonden worden. Dit is de groote moeilijkheid.
Nu moeten we alles niet moeilijker maken
dan het werkelijk is.
Spr. wees op Gods Woord, traditie,
Wij moeten zoeken naar een positieven
levensvorm. Onze positie moet niet bepaald
worden door de wereld. Veelal gaan we
Christelijk doen, wat de wereld voor dien
tijd al wereldsch deed. Hier dreigt het gevaar
van negativiteit en worden weggetjes afgeleid
van de wereldheirbaan. Wij moeten zelf naar
woord en traditie onze houding bepalen.
We moeten ophouden met te spreken over
dingen „op zichzelf". Men spreekt ook
middelmatige dingen, een terrein waarop ge
vrijbuiteren kunt, daar godsdienst z.g.
buiten staat. Men vergeet daarbij, dat Gods
Woord voor alle dingen geldt. Wij moeten
ophouden met te spreken over middelmatige
dingen.
Spr. wees hierbij tevens op het iets nala
ten om den broeder niet te ergeren of tot
zonde te verleiden.
Naar aanleiding van enkele vragen merkte
ds. Zwart nog op, dat de Gemeene-Gratieleer
ons niet heeft doen afdwalen. De practische
gebruikers hebben echter wel eens zijpaden
ingeslagen. De volgelingen gaan wel
verder dan de meester. Dit is echter niet te
wijten aan de Gemeene-Gratieleer. Christen
dom en cultuur kunnen geen tegenstelling
zijn. Noodig is om bouwend op een prin-
cipieele grondslag de practische vragen te be
handelen. Spr. leek het beter die vragen in
een apart referaat te verwerken.
Geboortedag Dr. A. Kuyper
Dr. H. K a a j a n, adviseur van de confe
rentie, sprak een woord ter herdenking van
den geboortedag van dr. A. Kuyper. Spr.
schetste kort den levensloop van Kuyper.
Kuyper was een veelzijdig man. Waarop
hij zich bewoog, was hij de eerste. Als God
dien man niet veranderd had, dan was de ge
daante van Nederland anders geweest. Daar
voor moeten wij God danken.
Bij de sluiting herdacht de Voorzitter
wijlen den lieer Hardeman, van Maartens
dijk, die als ouderling de conferentie vele
jaren bijwoonde.
De vergadering werd hierop gesloten.
OPROEP AAN ZENDELING
ARTSEN
De Medische Zending (Oegstgeest)
vraagt dringend om zendeling-artsen; vooral
voor de Buitengewesten van Ned.-Indië.
Dr. Höweler te Seroei op het eiland
Jappen (Nieuw-Guinee), die tijdelijk door
de Baseier Zending werd afgestaan, moet in
den loop van 1938 naar Borneo terugkeeren.
Het ziekenhuis te Seroei en de zich steeds
me ei- uitbreidende arbeid in wijde omgeving
zijn dan zonder arts.
De medische staf van het ziekenhuis te
Kabandjahé op de Karo Hoogvlakte
(Sumatra's Oostkust) eischt dringend ver
sterking; Dr. Lim Toan Hin, die tijdelijk van
West-Java daarheen werd gedetacheerd, kan
op eigen terrein niet langer gemist worden,
zoodat Dr. L. J. Kleyn dan weer alleen
staat, hetgeen bij den tegemvoordigen en nog
steeds toenemenden omvang van den arbeid
een onhoudbare toestand is. Bovendien be
staat nu de mogelijkheid om aan het Hulp-
ziekenhuis te Sibolangit, halverwege Medan
en de Hoogvlakte, een arts te plaatsen.
Op Halmahera wordt voor het reeds lang
bestaande Ziekenhuis te Tobelo een arts ge
vraagd.
Er kunnen dus minstens vier artsen dade
lijk geplaatst worden. Informaties worden
gaarne verstrekt door het Zendingsbureau te
Oegstgeest en door Dr. G. Royer, Euterpe-
straat 177, Amsterdam-Zuid.
EEN LAAGTERECORD
Het Zendingsbureau te Oegstgeest (giro
6074) vraagt ons plaats voor het volgende:
De stand van de inkomsten der Samen
werkende Zendingscorporaties was op
1 September:
1930 426.000 1934 391.000
1931 415.000 1935 443.000
1932 475.000 1936 368.000
1933 439.000 1937 360.000
Toelichting is overbodig. Zelfs in de
jaren, waarin de oeconomische crisis op
het hevigst woedde, waren de inkomsten
niet zóó laag als nu. Volgens de veel te
sterk besnoeide raming had er op 1 Sep
tember moeten zijn ingekomen f 533.000.—.
De rijksmiddelen toonen een gestadige
stijging, de zendingsmiddelen een gestadige
daling.
VRIJDAG 8 OCTOBER
HILVERSUM I 1875 M. Algem. Programma,
verzorgd door de NCRV. 8.00 Schrift
lezing, meditatie, gewijde muziek (gr.pl.).
8.30 Gramofoonmuziek. 9.30 Gelukwen-
schen. 9.45 Gramofoonmuziek. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.1(5
Pianovoordracht. 12.00 Berichten. 12.16
Gramofoonmuziek. 1.00 Ensemble Van der-
Horst. 2.30 Chr. lectuur. 3.00 Het Haag-
sche Trio. 4.15 Berichten, gramofoonmu
ziek. 4.45 Het All Round Sextet. 6.30 Voor
tuinliefhebbers. 7.00 Berichten. 7.15 Li
teraire causerie. 7.45 Reportage. 8.00 Be
richten ANP. Herhaling SOS-Berichten.
8.15 NCRV-Orkest (Om 9.00 Declamatie
en om 10.00 Berichten ANP). 10.45 Sport-
praatje. 11.0012.00 Gramofoonmuziek^
Hierna: Schriftlezing.
HILVERSUM H 301 M. 8.00 VARA. 10.00
VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 4.00
VARA. 7.30 VPRO. 9.00 VARA. 10.40
VPRO. 11.00—12.00 VARA. 8.00 Grarno-
foonmuziek. 10.CM) Morgenwijding. 10.20
Declamatie. 10.40 Gramofoonmuziek. 11.00
Vervolg declamatie. 11.20 .Orgelspel. 12.00
Reportage en concert uit Alkmaar. 12.30
De Palladians. 1.30 Gramofoonmuziek. 2.00
Causerie „De tuin in October". 2.30 Viool
en piano. 3.15 AVRO-Dansorkest. 4.06
Gramofoonmuziek. 5.00 Kinderuurtje. 5.30
Gramofoonmuziek. 6.00 ..The Lucky;
Birds". 6.30 Politiek radiojournaal. 6.50
Gramofoonmuziek. 7.00 „Rassentheorie en
erfelijkheid", causerie. 7.20 Gramofoon
muziek. 7.30 Berichten. 7.35 „De cathechi-
saties beginnen weer", causerie. 8.00 Viool
en piano. 8.30 Literaire causerie. 9.00
Fragment uit de opera „Mignon". 10.00
„Fantasia". 10.30 Berichten ANP. 10.40
Avondwijddnig. 11.00 Gramofoonmuziek.
11.15 Jazzmuziek (gr.pl.). 11.4512.00
Gramofoonmuziek.
DROITWICH 1500 M. 1.35—2.20 Strijkkwar
tet. 5.50 Kwintet. 7.05 Concert. 7.30 Mu
zikale causerie. 7.50 Hoorn, viool en piano,
9.55 Orkest.
RADIO PARIS 1648 M. 4.20 Parijs* Artistiek
kwintet. 5.50 Piano. 6.50 en 7.20 Zang.
7.50 Gramofoon. 8.05 Harpconcert. 8.50
Zang.
KEULEN 456 M. 4.20 Gramofoon. 4.35 Amu
sementsorkest. 6.30 Keulsche Orkestver-
eeniging. 8.30 Het Peter-kwartet.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 5.20 Om
roeporkest. 6.50 en 7.20 Salonorkest. 8.23
Omroep-symphon ieorkesit.
484 M.: 1.502.20 Gramofoon. 5.20 Klein-
orkest. 6.00 en 6.35 Gramofoon. 7.35 Zang,
8.20 Gramofoon. 8.50 Symphonie-orkest,
„DE MENSCHELUKE GEZANGEN"
Deze titel van een door Ds. L. H. v. d.
Meiden bij Drukker ij Holland te
Alphen a. d. Rijn uitgegeven brochure is ont
leend aan de bewoordingen van een besluit
der Gen. Synode van de Ohr. Geref. Kerken
in 1836, waarin sprake was van „mensche-
lijke gezangen, welke niet in den Bijbel wor
den gevonden". De brochure wil nog eens
van verschillende kanten het vraagstuk van
gezangen voor kerkelijk gebruik bezien. Ds.
v. d. Meiden laat daartoe de les der historie
spreken, beschouwt de principieele en de
praktische zijde van het vraagstuk, om dan
de invoering van eenige gezangen in de
Geref. Kerken te toetsen aan zijn opvatting
daarvan.
Volgt een critiek op de nu gebruikte Psalm
berijming en een warm pleidooi voor de ge
heel eenige waarde der onberijmde Psalmen,
waarna de schrijver als roeping der Kerk
ziet, dat zij zorge voor een betere berijming.
Aan deze brochure zit ook een zeer ac-
tueele kant: Ds. v. d. Meiden laat n.l. uit
komen, dat het streven naar vereeniging van
Geref. en Chr. Geref. Kerken belemmerd zou
kunnen worden, doordat de eerste reeds het
gezang hebben ingevoerd.
Een lezenswaardig geschrift, waarin nog
tal van nieuwe argumenten tegen de gezan
gen worden aangevoerd.
JAPANLAKKEN, STAND.
VEBVEN, MOFFELLAKKEN,
EMULSIEVERVEN
3
IZ3
SYNTHETISCHE AUTO- ENVj
INDUSTRIKLAKKEN, KRAS-
VASTE MOFFELLAKKEN
ED. SCHAEPMANECO
A. (TV ,rw y.p.
Ti'Door K. NOREL
(45
Er komt geen einde aan de furie. Het Amsterdamsche
(beurtschip valt binnen. Het heeft vijfendertig tonnen kruit
aan boord, en een groote lading vuurroeren, bestemd voor de
vloot van den koning. Maar niet zoodra heeft de dolle menigte
er lucht van gekregen, dat een lading wapens in het veerschip
izit, of er springen dertig, veertig man aan boord, om het
,el:oorlogstuig uit het ruim te halen.
Hier dat kruit! Hier die geweren! Ze laden de roeren en
Schieten in het wilde weg. Schoten daveren in de donkere
straten, vuurstralen flitsen uit de trompen. De visschers
vieren hun overwinningsroes met geknal en gepaf en met
drank. In de Gouden Wagen zitten ze bij groote kannen; de
Doele en het Paradijs zijn berstend vol; in de scheepsherberg
tusschen Hel en Vagevuur puilt het volk de deuren en de
ramen uit. En overal stinkt het van bier en brandewijn.
In de late avond is het gezang gelal geworden; het hossen
zwaaien; inplaats van geuzenliedjes klinken vloeken.
En nu trekt een bende op het klooster af om de monniken
grijpen. De zware deur biedt weerstand aan de bende,
maar als slaan en trappen falen dan haalt men een scheeps
mast naar het voorbeeld dat Lumey bij Brielle gaf. Dan
bezwijkt de deur en stormt de dronken bende binnen. Arnol-
dus en Bernulfus krijten onder de slagen die zij met hun
eigen, geknoopte lenden-touwen krijgen. Ze worden bloedend
bij de trappen neergesleurd naar de kapel.
En het woeste volk deinst pas als achter in de kapel,
terwijl het spokig licht van een flakkerende toorts het witte
beeld der Moeder Gods beschijnt, een schim opdoemt: een
hol gelaat met fel-uitstekende jukbeenderen, en een lange
baard, wit als sneeuw. „Wee, wee de dag des oordeels is
gekomen. Wee, wee, die groote en vreeselijke dag!''
De stem galmt door de holle ruimte. De schim komt op
Sidderend staat zijn schaduw op de wand der kerkzaak
Bij dat spookbeeld staan de vandalen verlamd. Ze laten
hun prooi los. Bleek en ontnuchterd keeren ze weer in het
„Paradijs".
„We hebben een spook gezien in de kapel, en we hebben
zijn stem gehoord!"
De anderen lachen, zot en luid: „Een spook! ha! ha! Hier,
drink brandewijn, dan zie je een engel!"
Zij drinken weer, en al drinkend vergeten ze het spook...
In de holle kapel knoopt heer Jan de touwen los, waarmee
de beide monniken gebonden zijn. Daarna keert hij terug
naar zijn cel, waar hij de laatste jaren dag en nacht vertoeft,
nadat hij ontheven is geworden van de zorg over de parochie.
Hij is immer gebogen over zijn schrifturen: het voedsel, dat
zijn mede-kloosterlingen hem hier brengen, raakt hij
nauwelijks aan, slapen doet hij weinig, en als hij spreekt dan
is het een klacht over de verdorvenheid van kerk en wereld,
in onsamenhangende woorden geuit, en uit vertroebeld brein
geboren.
Tegen de middag, toen Quikkel en zijn mannen voor de
derde maal tegen een gesloten poort aankeken, nu tienmaal
boozer dan de beide vorige keeren, en vloekend en zwerend,
dat zij de rebellen dit stuk dubbel en dwars betaald zouden
zetten, heeft Outjert Bankertsz Buiskes ontmoet.
„Best gehandeld, braaf gedaan!" prees de reeder zijn
schipper. „Aan jou hebben we het .te danken, dat we voor
bezetting gespaard gebleven zijn
Op dat moment was Buiskes goed tevreden over de gang
van zaken, had hij schik in de visschers, die zoo kordaat
Quikkel de aftocht hadden doen blazen.
Toen echter, nadat de poort achter de soldaten gesloten
was, de luidruchtigheid in de stad niet afnam maar groeide,
viel er een schaduw over Buiskes' blijdschap. De lui moeten
van ophouden weten, vond hij. Ze moeten maat kunnen
houden.
Maat houden? Het volk wist er niet van. Het was als een
troep losgelaten stieren. Ze raasden door. Ze namen Bos
huizen gevangen.
De schaduw op Buiskes' voorhoofd werd een diepe frons.
Hij heeft geprobeerd de mannen te remmen, maar tegen deze
furie was geen enkel gezag bestand. Het zijne faalde even
volkomen als dat van burgemeester Symonsz. Niemand had
oog of oor voor goede raad of voor vermaan.
En toen tegen de avond het burgerlijk élan tot een
dronkaardsvroolijkheid geworden was, toen kloosters ge
schonden werden en geestelijken molest werd aangedaan,
toen men zich vergreep aan anderer eigendom, en met
wapens omging of 't vuurwerk was, toen Is een groote
triestheid over Buiskes gekomen.
Des morgens was een dappere daad gedaan, een daad, die
noodig was voor stad en land, een goede tegenzet tegenover
een slinksche streek. Maar de middag en de avond hebben
de goede morgen totaal bedorven, en groote schade aan de
zaak der vrijheid toegebracht.
Met een zwaar hart gaat Buiskes de nacht in. Wat zal de
vloot doen na deze dolle dag? Zijn admiraal is gevangen
gezet, kruit en geweren van de scheepsmacht zijn door de
rebellen buit gemaakt Zullen de matrozen dat dulden, o£
zullen ze zich wreken? Vandaag is Quikkel er uit gezet,
morgen komt misschien de heele scheepsmacht in de stad.
Zwaar zal de straf van de rebellen zijn.
HOOFDSTUK XXII
Onder de uit Embden .teruggekeerde vluchtelingen is ook
Jan Derksz.
Buiskes heeft zijn ouden klerk met vreugde begroet, en
Anna vond dat hij eens een avondje moest komen praten.
Zoo zit Jan Derksz nu in de groote kamer van het reeders-
huis aan de Breedstraat. Zijn gezicht is nog spitser geworden
dan het vroeger al was, zijn kleur is nog geler en hij kijkt nog
kippiger door de glazen van zijn hoorn-gerande bril. Toen
hi, straks binnen kwam. heeft Anna opgemerkt dat hij heel
moeilijk liep, en nu hij daar zit bij het vuur, dat op deze kille
voorjaarsavond in de open haard is aangemaakt, schijnt het
alsof zijn handen beven.
''WLel''' informeert Buiskes. ..en hoe heb je het gehad daar
m Embden, Jan Derksz?
..Geregend baas. geregend. Wij konden elke Zondag
opgaan onder de zuivere prediking: wij hadden door de week
op menige avond bijbellezingen. Gods weldadigheden zijn
overvloedig over ons geweest. En het waren allemaal
onverdiende zegeningen".
(Wordt vervolgd.)
