ÉS
m
m
m
n
1
m
m
m
s
m
9
8
m
m
s
9
m
m
m
si
n
m
m
HP
li
m
ui
DAMRUBRIEK
Redacteur: W. HOEKSTRA, Tolpenboomstraat t,
Den Haag. Inzendingen nitslnitend aan dit adres.
Voor alle vraagstukken geldt: Wi» begint en wint.
Oplossingen moeten worden ingezonden uiterlijk
8 dagen na plaatsing.
OPLOSSINGEN
No. 957 (O. Baekc)
,Wit speelt 23—19, 19—14, 14 X 23, wint.
No. 958 (A. v. D o m m e 1 e n)
jWit speelt: 7—11, 49—44, 25—20, 27X38, 31X11,
20—14! 26—21, 28—32, 42X4! wint.
No. 959 (W. Hoekstra)
Op 41—37 volgt 27—32, 25—30, 18X49.
Op 28—22 volgt 19—23, 23—28, 18X47.
Op 28—23 volgt 18X29, 13—19, 27—32, 25—30,
20X49! wint.
Correcte oplossingen ontvangen van:
CL. C. Goedhart, Jan van Driel, J. de Koning, N*
van Est (952,959), Rotterdam, P. Weerheim (957,
958), Vlaardingen, G. van Dam, Alphen a. d. Rijn,
F. Janson, D. Wymenga, Den Haag.
CORRESPONDENTIE
B. R. Het matchboek van het wereldkampioen
schap 1937 is ook aan te vragen bij B. Springer,
(Wingerdstraat 26, Den Haag. Na toezending van
0.80.
DAM EN SCHAAK IN DE LITERATUUR
„liet is opmerkelijk zoo weinig men over het dam
spel leest in roman- of dramatische literatuur.
Begrijpelijk is dat het schaakspel méér wordt be
zongen: vooral in vertaalde werken. In de Hol-
landsche romans van de laatste jaren had ik echter
wel verwacht ëf-en-toe iets over ons spel te lezen.
Want wie kunnen er de schoonheid der dingen
beter zeggen dan de kunstenaars van het woord?
Hieraan dacht ik toen de couranten het overlijden
van den Spaanschen schrijver Prof. Miguel de
Unamuno op 1 Januari jl. meldden. Van dezen
schrijver en filosoof herinnerde ik mij in zijn boek:
Demanin denmist (vert. Dr. G. J. Geers)
het volgende fragment over het schaakspel hetwelk
in zijn strekking ook op ons spel van toepassing
kan zijn.
„Augusto schoof de koningspion twee hokjes voor
uit en in plaats van zooals anders opera-fragmen
ten te neuriën, zat hij bij zichzelf te zeggen:
„Eugenia, Eugenia, Eugenia, mijn Eugenia, doel
van mijn leven, zachte glans van tweelingsterren
in de mist, we zullen vechten! Hier bij dit scha
ken is er toch zeker logica en toch, hoe nevel
achtig, hoe toevallig per slot van rekening! Zou
de logica ook niet iets toevalligs zijn? En die
verschijning van mijn Eugenia, zou die niet iets
logisch bijn? Zou die niet gehoorzamen aan een
goddeloos schaakspel?"
Zeg, wat drommel onderbrak Victor hem
hebben we niet afgesproken dat het verboden
is een zet over te spelen? Een stuk aanraken is
een stuk spelen!
Ja, dat hebben we afgesproken.
Welnu, als je dat doet, pak ik zoo maar je
raadsheer.
Het is zoo, het is zoo: ik was even afgeleid.
Dus niet je laten afleiden! Want wie speelt
zit geen kastanjes te poffen. En je weet het: een
stuk aanraken is een stuk spelen.
Drommels ja, het onherroepelijke.
Zoo moet het zijn: dat is ook het opvoedende
in dit spel.
„Maar waarom zou iemand zich bij het spel niet
eens laten afleiden?" zei Augusto bij zich zelf.
„Is het leven een spel of niet? En waarom zou
men de zetten niet eens mogen overspelen? Dat
is de logica! De teerling is geworpen. Gedane
zaken nemen geen keer En morgen? Morgen be
hoort aan God! Maar gisteren dan, aan wien be
hoort gisteren? Oh. gisteren, schat van de sterken.
Heilig gisteren, kern van de mist van elke dag!"
Koning schaak! onderbrak Victor hem weer.
Het is zoo. 't is zoolaten we eens zien
Maar hoe heb ik 't zoover laten komen?
Door je te laten afleiden, kerel, zooals gewoon,
lijk. Als je niet zoo verstrooid was, zou je een
.van onze eerste spelers zijn.
Maar zeg eens Victor, is het leven spel of af
leiding?
Zeker is het. dat het spel slechts afleiding is.
Maar wat geeft het dan of je afgeleid wordt
op deze of op gene manier?
Kerel, als je speelt, moet je goed spelen.
En waarom niet een slecht spelen? En wat is
goed spelen en slecht spelen?
Waarom zouden we deze stukken niet eens op
oen andere manier bewegen dan we nu doen?
Dit is de thesis, vriend Augusto, zooals jij,
merkwaardig filosoof, mij geleerd hebt."
En hoe menig dam en schaakspeler zal zichzelf
beschreven vinden in dit speelsche- en ps cholo-
gische juiste fragment uit ..Mijnheer Britling"
van den Engelschen schrijver H. G. Wells.
„Het was bij het schaakspel, dat zij zich het eerst
bewust werden van de klove, die tusschen hen
gaapte. Het spel van Rritling kenmerkte zich
door oppervlakkige schittering groote edelmoe
digheid en buitengewone onvoorzichtigheid; on
middellijk nadat zijn tegenpartij gespeeld had,
deed hij zijn zet en eerst daarna dacht
hij erover na. Zijn nadenken was
meestal scherpzinniger dan z ij n zet.
Mevrouw Britling was, om zoo te zeggen, de na
tuurlijke tegenstelling van haar man. Zij was
even kalm als hij even prikkelbaar was. Zij had
nooit haast om haar zet te doen, en was ook nim
mer bereid tot een concessie. Rustig, standvastig,
met voorzichtigheid en overleg, zonder schit
terend spel maar ook zonder vergis
sing, had zij hem bij het schaakspel verslagen,
totdat dit bij hem zulke uitbarstingen van erger
nis ten gevolge had, dat hij ten slotte het scha
ken geheel had moeten opgeven."
Vraagstuk No. 960
Auteur: H. N. J. WINTER, Madioen (N.O. Indië)]
8
Si'
DE RUILBEURS BOVEN HARDINXVELD
ten dienste van de lezers der vijf
samenwerkende Christelijke Dagbladen
Is U de verandering in artikel 4 al opgevallen!
't Is niet zonder reden, dat die wijziging is aan
gebracht. We hopen, dat U er met de aanvragen
voortaan rekening mee zult houden Een groote
achterstand van één soort is dan ook'bijna uit
gesloten.
Nu volgen de voorwaarden:
X De Ruilbeurs bepaalt de waarde der bons en
plaatjes.
2 Tot 500 pt. betaalt U 15 et, tot 1000 pt. 20 cf«
(aan postzegels).
3 Is het gevraagde niet in voorraad, dan leesf
U het antwoord in het Zondagsblad.
4 Van één soort mag niet meer dan tot een
waarde van 500 pt. per maand aangevraagd
worden.
5 Teveel gestuurde punten kunnen geboekt blij
ven tot een volgende zending.
6 Van het puntenaantai dat U stuurt, wordt door
de Ruilbeurs 5 afgetrokken.
7 Vraagt U van een album speciale nummers,
dan betaalt U 2 pt. per plaatje meer.
8 Oude Verkade plaatjes. Klaverblad, van Hou
ten, Wascholine, Coelingh, Patria I, Pette en
Dobbelman nemen we niet meer aan.
Zwart: 6, 15, 18—20, 22, 24, 27, 30, 32.
Wit: 16, 26, 29, 33, 38, 39, 41, 43, 47, 48.
Vraagstuk No. 961
Auteur: H. N. J. WINTER, Madioen
m
m
Hp
hp
Zwart: 2, 4, 12, 13, 14, 17, 18, 20, 22, 30.
Wit: 23, 25, 26, 28, 29, 31—34.
Vraagstuk No. 962
Auteur: H. N. J. WINTER, Madioen
i m m
Zwart: 6, 11, 12, 15, 17, 18, 19, 2X, 23, 24, 29.
Wit: 20, 28, 32, 33, 35—40
Vraagstuk No. 963
Auteur: A. VAN DOMMELEN, Rotterdam
46 47 48 49 50
Zwart: 3, 8, 11, 15—17, 24—26, 45.
Wit: 22, 23, 28, 31—35, 42, 50.
Voorloopig mogen geen Klok- en Leverszeepbons
aangevraagd worden.
De waarde der bons is als volgt: Bussink 8, Coe
lingh 3. D-E 6. v. Delft 10 Dobbelman 4, H-O 6,
Droste 20, Hagzegels 10, Hille 8, Holl. Zw. Weeg-
sch. 3, Paul Kaiser 6, Klaverblad 5, Klokzeep 15,
Kwatta 3, Lever's zeep 20 van Nelle 4, Patria
deel 1 10, deel 2 15. Pette 6, Pleines 3, Rademaker
3, Sickesz 3, Verkade oude albums 2, Waar wij
wonen 4, Wascholine 2.
Wie helpt aan: Tik tak (laatste album), Keg
(een reis naar Indië), Ark beschuitbons, Kwatta
winkelierstrooken, Nomottawolbons.
Verder nemen we aan: Pleines duifmerken, Sodex
bons. Era. Everlasting Hapé, Van der Sluys,
Stark, Scholten. IJzendijk, Vergulde Hand,
Kanis en Gunnink punten, Winkeliersbons van
Sickesz. Holland-Zwitsersche. en De Heer, Delta,
COR R ESPOND ENT IE
R. S. te Nieuwe Tonge. U had recht op slechts
25 Droeste. Trolasol heeft geen waarde, alleen het
geheele etiket.
II. v. d. S. te Zaandam. Vóór de complete serie
gaven we 3 pt. per plaatje. We nemen alleen
bons van die firma aan.
N. J. de H. te Voorburg. 470 pt. gen. Naar Vim
mag voorloopig niet gevraagd, wilt U wat anders
kiezen?
P. S. L. te Hillegersberg. 82 Bussink gen. U bent
spoedig aan de beurt
J. V. te H.-I. Ambacht. D-E. verzonden. U sloot
geen 15 ct in.
P. v. R. te Rotterdam-W. U krijgt er 62 W.W.W.
voor. Onkosten bedragen 15 ct.
J. de R. te Hillegersberg. Voor Voetbalplaatjes is
weinig interesse. Na ontvangst van 2.25 zullen
we complete Verkade album zenden.
J. V. te Koudekerk. 76 Era gezonden, van Houten
bons nemen we niet meer aan.
W. H. M. te Roosendaal. Uw tegoed bedraagt: van
4 Juni 56 Bussink, van 13 Juli 43 Bussink. Klopt
het?
G. C. H. te Lemelerveld. Er waren veel aanvragen
voor de uwe, U krijgt 613 weegschaaltjes.
F. J. B. te Moercapelle. 't Was een „zichtzcnding",
we ontvangen ze gaarne zoo spoedig mogelijk
terug.
Mevr. E. van A. te Soesterberg. E. is niet in voor
raad, ze zijn 30 pt, v. d. S. wel voorradig 7 pt
.Uw saldo is 1039 pt. D-E is 6 pt. per D-E punt
Kaïhrel wordt niet gevraagd. Nomotta kunt U tot
een waarde van 300 gram zenden.
Zwarte sigaren
De meeste rookers denken: hoe zwarter de tabak
er uitziet hoe zwaarder! Maar ze hebben het leelijk
mis! De lichtgekleurde tabak der droge jaren be
vat méér nicotine en is bijgevolg, zwdórder, dan
de donkere tabak uit regen-rijke jaren. De dingen
zijn nu eenmaal lang niet altijd naar den schijn
te beoordeelen!
Slechts een klein gedeelte der nicotine komt in
's rookers mond terecht, maar gelukkig óók, want
de nicotine van één doosje sigaretten bijéén zou
'n mensch ernstig kunnen schaden. Het grootste
deel der nicotine verbrandt in den gloed, hoe lang
zamer hoe méér. 'n Droge sigaar bevat in dea
regel méér nicotine dan een vochtige.
406
Buiienlandsch Overzicht
DONDERDAGAVOND
De tijd van Neurenberg, de stad der massa-betoo
gingen ,die jaarlijks terugkeeren, zij het onder
een telkens wisselend motto, is weder voorbij. In
eindeloos lijkende gelederen is heel het georgani
seerde Duitschland langs den leider gemarcheerd;
de dreun der duizenden in maat gaande voeten
was de symbolische muziek van een land, dat
steeds gaarne zijn onderdanen in gelederen geor
dend, en in de eentonigheid van een model uniform
gekleed heeft In dit opzicht heeft Germanië zich
wel degelijk in het zoogenaamde Derde Rijk her
vonden. Ook economisch is het inderdaad op weg
naar het herstel, al ligt de baan nog in het ge
heel niet vrij, en kan men zelfs constateeren, dat
men zich als het ware midden in een zwaar
offensief bevind, onder aanvoering van Hermann
Goering, en onder het vaandel van diens vier-
jaren-plan. Vandaar dat dit congres, of deze rijks-
partijdag, hoe men het noemen wil, in het teoken
stond van den arbeid. De redevoeringen van de
economische leiders he/hben dan ook een belang
rijke plaats ingenomen. Men heeft erin gewezen
op de moeilijkheden,welke in de eerstvolgende
periode overwonnen moeten worden, als volgende
étappe van Duitschlands herwonnen onafhanke
lijkheid. Men heeft daarbij allerminst verzuimd,
voor de toegestroomde massa der partijleden te
onthullen, dat ooik nu nog het persoonlijke offer
in dezen 6trijd van doorslaggevende beteekenis
moet zijn. Door een beroep op deze offervaardig
heid, in het bijzonder in het kader van den arbeid,
heeft men gepoogd de innerlijke rust in het land
te consolideeren, terwijl als schrikwekkende ach
tergrond, als alternatief, ook nu weder het bolsje
wistische gevaar werd geschilderd, niet alleen in
Rusland ,doch in de geheele wereld. Hitier heeft
daaraan tegenovergesteld, in zijn groote slotrede,
de „vorming van het type van den Duitschen
mensoh". De ook thans nog ongetwijfeld talrijke
principieele tegenstanders van het regiom zullen
daarbij, voorzoover zij veilig in hun huiskamers
zaten, een eenigszins pijnlijk gezicht hebben ge
trokken.
Merkwaardig is, dat juist in deze week de ge
denkdag valt van wat er twintig jaar geleden in
Rusland plaats greep, de vorming van de revo-
lutionnaire regeering-Kerenski, die door haar
zwakheid voor het bolsjewisme den weg naar de
macht zou banen. Onder den laatsten tsaar, den
aarzelenden Nicolaas II, was het reusachtige land
reeds vrij spoedig in gevaarlijke beroeringen ge
raakt. De mislukte Aziatische politiek van dezeü
Romanof, we like in 19041905 op een al geheele
nederlaag tegen Japan uitliep, had zulke beroe
ringen verwekt, dat het bijeenroepen van een
doema, een volksvertegenwoordiging, niet langer
kon worden tegengehouden. Ook al werd deze
weder spoedig ontbonden, omdat zij zich niet mee
gaand genoeg betoonde, de tegenstanders van het
regiem hadden hun eerste succes geboekt, en zou
den zulks niet vergeten. Onde- gelijke rampzalige
omstandigheden, namelijk tengevolge van de te
genslagen, in den wereldoorlog ondervonden,
greep de tweede revolutionnaire étappe plaats.
In het derde jaar van het groote wereldconflict
liet de doema zich niet opnieuw heenzenden. Er
werd, onder den socialist Kerenski, een uitvoerend
bewind gevormd, dat den tsaar dwong, voor zich
en zijn zoon afstand van de regeering te doen.
Kerenski deed pogingen, door een nieuw offen
sief den vijand terug te drijven, hetgeen nochtans
niet mocht gelukken. Van Duitsche zijde werd
toen een tactiek toegepast, waarvan de ruïneusa
gevolgen ook thans nog Europa verontrusten. Men
.verschafte den bofaaniden Lenin gelegenheid, uit
Zwitserland, via Duitschland in zijn vaderland
terug te keeren, met de bedoeling, aldus de chaos
te ontketenen. Deze opzet is maar al te zeer ge
lukt. In November 1917 arresteerden de bolsjewiki,
onder aanvoering van Lenin en Trotski, een aan
tal der zittende ministers, en de in September uit
geroepen parlementaire republiek moest plaats
maken voor het sindsdien terecht berucht gewor
den Sovjet-regiem. Van alles wat sindsdien ge-
"vxrtgd is, de gruwelijke moord op de Romanofs,
dr> bloedige terreur van don burgeroorlog, het
drama van de witte generaals Koltsjak en Deni-
kin, de hongersnood en de vervolging van aan
hangers van alle godsdienstige gezindten, willen
wij thans niet uitvoerig de schrikwekkende revue
geven. Gelijk bekend beschouwt men in Sovjetland
al deze dingen als te behooren tot een afgesloten
tijdperk; men verklaart nu midden in den opbouw
te zijn. Men heeft oen grondwet ontworpen, men
spreekt zijn woord mede te Genève en in de
internationale conferenties, men wil consolideeren
en zijn idealen verwerkelijken. Bij dit alles zijn
de gevaren, die het verdeelde Europa uit dezen
hoek dreigen, wellicht grooter dan ooit. Want wie
het communisme met het meeste vuur zeggen te
bestrijden, fascist en nationaal-socialist, zijn bond-
genooten, waarvoor men uiteraard al evenzeer op
zijn hoede moet zijn!
Spanje is het slagveld geworden, sinds langen
tijd, van de aanhangers van die twee groote
kampen, communist en fascist, die ondanks onloo
chenbare innerlijke verwantschap, tegenover elkan
der als water en vuur zijn. Het kost het uiterste
aan beleid om te verhoeden, dat geheel Europa
langs een scheidingslijn als deze wordt vaneen ge-
sipleten. Het werk der niet-inmengingscommissie
heeft althans deze verdienste gehad, dat men de
breuk niet openlijk heeft behoeven te erkennen.
Daardoor is tenminste de verdere doorwerking
van het euvel tot nog toe venmeden. In dit opzicht
sluit hetgeen de Middellandsche Zee-conferentie
te Nyon heeft gepresteerd, daarbij aan. Haar ge
afficheerde doel was, de zeerooverij in de Oude
Wereldzee te beteugelen. Leest men voor zeeroo
verij de eerste aanvangen van een algemeenen
Europeeschen oorlog, dan is men aanzienlijk dich
ter bij de waarheid. Duidelijk trad immers aan
den dag, dat de getorpedeerde schepen in deze
wateren alle slachtoffers waren van een niet uit
gevoerde non-interventie. Met name de Russische
smokkelvaart op Valencia was een der voornaam
ste slachtoffers; voor het overige waren het voor
namelijk schepen van andere naties, die met
olie en andere oorlogsbenoodigdheden op het link-
sche Spanje voóren. Dat men, om allerlei politieke
oogmerken, den status van oorlogvoerenden aan
de Spaansche partijen heeft onthouden, werkt
zulke onregelmatigheden in de hand. Men heeft,
om erger te voorkomen, te Nyon het harde, eer
lijke woord vermeden, en liever naar een vorm
van internationale zee-beveiliging gezocht, die het
euvel zou kunnen intoomen. Nauwe Fransch-
Britsche samenwerking heeft hier goede dingen
tot stand gebracht, zooals het vermijden van Rus
sische controle-schepen in de meest gevaarlijke
zone. Doch Italië, hetwelk zich de meest belang
rijke Middellandsche Zeemogendheid acht, en
nochtans evenzeer buiten de samenwerking bleef,
boudeert. Zal men nog kans zien, het tevreden
te stellen? Ongetwijfeld zullen de rustige Brit-
6che diplomaten dezer dagen overleggen, hoe een
nieuwe Italiaansch-Britsche verwijdering te ver
mijden, sinds ook een toenadering tusschen deze
beide naties voor de rust in de overige wereld
niet te missen is. De zekerheid van optreden voor
de Britsche belangen, met name in het Verre
Oosten, hangt voor een niet gering deel van con
solidatie der Middellandsche Zee-verhoudingen af.
In de afgeloopen week is werkelijkheid geworden,
hetgeen reeds lang, in een sfeer van bedruktheid,
te Praag werd verwacht. Masaryk, de president-
Bevrijder ,de stichter der Tsjechoslowaaksche
eenheid en onafhankelijkheid is door den dood
weggenomen. Hij was een man van eenvoudige af
stamming, die zich door onverdroten ijver tot een
aanzienlijke plaats in het Tsjechische openbare
leven had weten op te werken, nog ten tijde van
de Oostenrijksche duibbel-anonarchie. Toen hij een
maal te Praag hoogleeraar was, na een carrière
die als smidsjongen was begonnen, heeft hij zijn
plaats, zijn inzicht en zijn invloed gebruikt, oon
zijn volk wakker te maken voor de idealen van
nationale en geestelijke verheffing. Tijdens den
wereldoorlog heeft het hem harde jaren van om
zwerven in ballingschap gekost. In Europa en
in de nieuwe wereld zocht hij naar 6aambinding,
ten bate van zijn veraohterlijkte volk. Hij groepeer
de zijn land- en stamgenooten om het vaandel
der nationale eenheid, onderwijl zelf bezig zijnde
om invloedrijke beschermers te vinden, door wier
diplomatieke steun het pleit tenslotte ware te
winnen. Zoo is, tijdens de kentering der oorlogs
kansen, uit een chaos van groepen en meeningen
het nieuwe Tsjecohslowakije ontstaan, de staat
die als een mozaiek van volkeren en vooral van
minderheden is. Masaryk zelf was een der voor
naamste bindende elementen, een ware vader des
vaderlands, die de liefde van allen had. Toen hij
als staatspresident aftrad, mocht hij de voldoening
smaken, zijn trouwen medewerker Bcnesj als zijn
opvolger te begroeten. Met Hodza vormt deze do
steun van de nog jonge, gistende republiek. Ma-
saryks ontslapen wordt als een algemeene rouw
ge«voeld; zoo iemand dan is het wel hij, die een
ledige plaats heeft gelaten, en de vraag dringt
zich met kleim naar voren of het zijn opvolgers
gegeven zal 'zijn, mocht een nieuwe storm varcu
over ons werelddeel, om deze broze menschenge-
meenschap, die door zoovele elkander bestrijden
de strevingen wordt verdeeld, in een verband van
althans uiterlijke eenheid te bewaren.
Wat de volkenbond aanbelangt, maakt zich thans
opnieuw een gevoel van onbehagen meester von
de openbare meening. Na Mandsjoekwo, na Abes-
synië, volgt de vernedering van een nieuw moreel
échec. China heeft, bij monde van zijn vertegen
woordiger Wellington Koo, om hulp geroepen
tegen zijn Japanschc onderdrukkers, een stem in
de woestijn. Opnieuw zal helaas aan den dag moe
ten treden, dat men zijn sympathie kan betuigen
en applaudiseeren ,om daarna toch zijn vrienden
in den steek te laten. Doch wat kan men uitrichten
in de Aziatische aangelegenheden, sinds men zoo
volslagen onmachtig is in eigen huis? De moreele
crisis der wereld komt in steeds ernstiger stadium.
WAT DEZE WEEK
DE AANDACHT TROK
DONDERDAGAVOND
HET WERKLOOSHEIDSPROBLEEM
blijft voortdurend de aandacht trekken. Het
laatste bericht luidt: Het werkloosheidspercen
tage voor hen, die dc geheele week tverkloos
waren, ivas in de tweede verslagweelt van de
maand Augustus in de laatste jaren als volgt:
1934 24.1, 1935 27.7, 1936 28.8, 1937 22.4. In be
gin Augustus was het 22.6.
Dat zijn bemoedigende cijfers. Zelfs vergeleken
met 1934 maakt dit jaar een goede indruk. En
het is zoo verheugend, dat de geringe klim
welke onlangs na afloop van vele seizoenwerk-
zaamlieden weer geconstateerd moest worden,
toch opnieuw is omgeslagen in een lichte daling.
Zelfs in het bouwbedrijf komt nu eenige op
leving. Dat is dubbel verblijdend, omdat de ma
laise hier het laatst intrad, doch nu ook het
langst aanhield. In dc bouwerij is in de eerste
zeven maanden van dit jaar voor een som van
42.602.6SS meer aanbesteed dan over het
zelfde tijdvak van 1936. In totaal werd nl. aan
besteed 93.675.000 vorig jaar 51.062.935).
Die cijfers zijn mooi, maar geflatteerd, lie
bouwers hebben terecht gewezen op de stijginq
der materiaalprijzen en op groote werken,
welke vooreerst weinig arbeiders noodig zullen
hebben. Maar de vooruitgang, de opleving
is er. De vraag is of ze duurzaam zal blijken.
Want men vergete niet, dat er in ons land van
huizennood bijna geen sprake is, zooals in
menig ander land waar roode poliliek thans de
bedrijvigheid stimuleert door woningbouw enz.
In sommige plaatsen, vooral op het platte
land. is ten onzent nog wel wat te doen door
krotten op te ruimen en deze vindt men ook
in de groote steden; maar bij afbraak der
.krotten zijn daar voldoende woningen dispo
nibel. Dit maakt het voor de bouwnijverheid,
welke niet veel meer kan doen dan te groote
heerenhuizen sloopen en door kleinere vervan
gen, moeilijk. Natuurlijk zijn er ook andere
herstelwerken en daarvoor draait in den Haag
de Meer-werk-aetie-molen; maar alleen de
nieuwbouw geeft werk op groote schaal. En
daarbij speelt de mechanisatie dan weer een
groote rol. Alle onderdeden bijna worden ge-
standariseerd en in de fabrieken gemaakt, zoa
dat er voor de bouwvakarbeiders weinia te
doen overblijft.
Juist door deze dingen wordt het werkloos
heidsprobleem zoo dubbel moeilijk. Want er
is geen kijk op, dat alle werkloozen weer in
het arbeidsproce. opgenomen kunnen worden.
Vroeg of laat zal er dan ook een scheiding
gemaakt moeten worden tusschen de werk
loozen. Doch hoe het zij: hulp is noodig en de
Regeering mag niet ongevoelig zijn voor het
toenemende leed tengevolge van de prijsstijging
der levensmiddelen. De komende verbetering
der steunregeling is daarom urgent.
Begrijpelijk is ook de verwachting, dat de kor
ting op de Indische pensioenen na 1 Januari
1938 niet bestendigd zal worden.
Daar was altijd heel veel verzet tegen, over
dreven verzet, naar wij meenen, en de billijk
heid zal thans nog heel wat moeilijker aan te
toonen zijn dan een jaar geleden.
Over de mildheid, der Regecring hebben de
dienstweigeraars zeker nirt te klagen. Integen
deel, zij werden wel een beetje verwendTer
wijl anderen uit hun werk gehaald werden,
kwamen zij op bureau te zitten en kregen zè
een gemakkelijk leventje. Van een „offer" voor
het beginsel was weinig sprake.
Hieraan zal nu een eind gemaakt ivorden. De
dieiistweigeraars zullen bij Rozenburg aan het
werk worden gezet. Nauwelijks ivas dit bekend
of dc sociaal-democraten werden ongerust. Men
kon wel eens te veel van deze menschep, vergen
en de heer Albarda stelde direct vragen. Dc
Minister heeft daarop nu qeantiuoord, dat alles
in orde is. Men behoeft geen graafwerk te
doen om plaats voor kanonnen te maken en
van militair toezicht blijft men verschoond.
Wat wil men nog meer
Overigens, men kan het in de wereld niet zon
der kanonnen stellen. Zelfs in vredestijd niet.
Dat bleek immers toen een Spaansch schip er
plotseling van door ging. De roode pers was
bijna de eerste die om machtsvnddclen vroeg.
Ze kan tevreden zijn. In verband met de nood
zakelijkheid, voor de Nieuwe Waterweg bij
Hoek van Holland over eenig machtsmiddel te
beschikken, zullen de loodsbootcn, die voor de
Waterweg de loodsdienst doen, van kanonnen
worden voorzien.
Door middel van draadlooze telefonie zal de
buitengaats zijnde boot dan worden gewaar
schuwd, wanneer daadwerkelijk ingrijpen tegen
een schip, dal zich aan eenig misdrijf heeft
schuldig gemaakt, noodig is.
Straks wordt de Minister van Defensie nog
door de sociaal-democraten geprezen. Het kan
verkeeren
I
De strijd der ideologieën, gelijk men het noemt,
die dc Britsch-Fransche politiek voor alles ver
hinderen wil, wordt duidelijker dan elders in de
Spaansche aangelegenheden gedemonstreerd.
403
