AEG
AMIlAtft
Internationale dag te Lunteren
KING pepermunt
Elke dag fit
PROF. DU TOIT AFGEREISD
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1937
DERDE BLAD PAG. 10
De Chr.-Sociale Beweging
in Denemarken
Hoe de Socialistische Regee
ring tegenwerkt
Een begroetingswoord van
Minister Slotemaker de Bruïne
l EESTELIJK wapperden de Neder-
landsche, Deensche en Zweedsche
vlaggen van het hoofdgebouw van het
Conferentie-oord te Lunteren, waar
de Chr. Sociale Cursus wordt gehouden.
De derde cursusdag droeg nl. een inter
nationaal karakter. De leiding berustte
bij de Prot. Chr. Arbeiders Internatio
nale. Deze dag kenmerkte zich ook door
hoog, ministerieel bezoek: minister Slo
temaker de Bruïne deed van zijn belang
stelling blijken.
Na de dag-opening onder leiding van Ds
G. Bos, Ned. Herv. pred. te Den Haag,
sprak de heer J a c. Haas, een kort ope
ningswoord, waarin hij dankte voor de gast
vrijheid en de groeten van het Zwitsersche
Chr. Vakverbond overbracht.
Eerste spreker was dezen dag Pf. H. Löw
te Luzern (Zw.)_ die sprak over „De Bij-
belsche grondslag onzer sociale
verhoudingen". Hierin wees de refe
rent op de gerechtigheid en de liefde, welke
de sociale verhoudingen moeten beheerschen.
De Chr. sociale arbeid is een zaak van de
verkiezing Gods. De Schrift moet daarbij
altijd tot leiding zijn op den weg, die ook
de Chr. sociale beweging te gaan heeft.
De discussie over dit referaat werd in han
den gelegd van de heeren Smeenk, Amv-
link en De Haas.
Tijdens het betoog van den heer Smeenk
kwam minister Slotemaker de Bruf-
n e ter vergadering. Zooals men weet is deze
reeds meermalen als leider van deze cur
sus opgetreden.
Een begroetingswoord
De Minister srak allereerst een kort
begroetingswoord. Spr's huidige positie heeft
hem niet van dezen kring vervreemd. Al
houdt zijn huidig departement geen direct
verband met de arbeidersbeweging, er is
toch kans, om bepaalde dingen na te laten
en andere dingen te doen, waarin iets kan
blijken van de ervaringen, die hij vroeger in
dezen kring heeft opgedaan.
Eén vraagstuk is er, dat hii in beide krin
gen ontmoet: de werkloosheid. Dat vraag
stuk leeft ook in de kringen van het onder
wijs en spr. kan zeggen, dat hij alles zal
'doen, wat hij kan, om hier eenigermate te
helpen. Spr. weet, dat hij dit kan zeggen in
dezen kring, welke hem zeker niet kwalijk
zal nemen, als sommige voortreffelijke maat
regelen niet genomen worden, omdat ze bud
ge tair niet mogelijk zijn.
Spr. is blij, dat hij mag verkeeren in
'dezen kring, waar men elkander sterken
kan om te staan in den strijd, waarin wij
door Gods genade in Nederland gunstiger
staan dan elders.
Ook tot de Zwitsersche en Deensche
Vrienden richtte spr. een kort woord.
Hierna werd vortgegaan met de bespre
king van het referaat van Pf. Löw.
De heer Smeenk sprak in zijn dank
woord tot den referent de hoop uit, dat in
Zwitserland Calvijn weer moge herleven, op
dat ook van Zwitserland uit meer verster*
king kome voor :de Qhristelijk-sociale be
weging.
In de avondzitting srak de heer R.
'Jensen uit Horsens (Denemarken)
over: „De samenwerk in g tusschen
werkgevers en werknemers."
Spr. gaf in zijn betoog een uiteenzetting
over de inrichting en werkwijze van het
„Chr. Deensch Gemeenschapsverbond". dat
uit drie afdeelingen bestaat, nl.:
1. een Chr. werkgeversvereeniging;
2. een Chr. vakvereenaging voor arbei
ders uit alle vakken en beroepen, mannen
en vrouwen;
3. een Chr. landbouw-organisatie.
Ieder van deze afdeelingen heeft eigen
leiding, bestuur, algemeene vergadering, kas,
enz.; is dus geheel zelfstandig, en toch zijn
allen in één verbond tezamen in gcmeen-
schappelijken arbeid verbonden, om de
Christelijk-sociale gedachte te bevorderen.
Binnen den kring van het verbond mag
geen arbedisconflict plaats vinden.
De beteekenis van deze nauwere samenwer
king is, dat werkgevers en werknemers el
kaar daardoor als mede-arbeiders aan het
gemeenschappelijk welzijn leeren kennen.
Wij houden als ons oordeel vast aldus
spr. dat wij op deze wijze in bijzondere
mate in overeenstemming met Gods Woord
handelen ook wanneer het gaat om sociale
en economische verhoudingen.
Ook in een land als Holland zal een der
gelijke samenwerking tot stand kunnen ko
men. Spr. meent, dat men in Holland ook
Christelijke werkgeversverenigingen heefi.
Wanneer dit het geval is, moeten deze zich
in een verhond, zooals het C. N. V. aaneen
sluiten, en dan op dezelfde wijze in de ver
schillende vakken en beroepen onder elkaar
arbeidsovereenkomsten afsluiten, en het per
manente scheidsgerecht invoeren. Ik geloof
dat men daarvan veel zegen zou mogen ver
wachten.
Spr. gelooft dat dit ook in Zwitserland
mogelijk zou zijn.
„Democratie" in Denemarker.
Na zijn rede gaf de heer Jensen nog een
uiteenzetting over de jongste moeilijkheden
die de socialistische regeering aan de Deen
sche Christelijke organisatie in den weg
legt, door de wettelijke bepaling, waardoor
de wettelijke erkenning der werkloozenkas
mogelijk was, in te trekken, zoodat deze na
Maart 1938 niet meer erkend zal zijn, ter-
Wijl ze bovendien het subsidie van de laat
ste zes jaar zal moeten terugstorten
(schandegeroep en interruptie: dat is demo
cratie), terwijl bovendien door den eisch
'dat bij overheldswerken alleen leden van
erkende werkloozen-kassen tewerk gesteld
mogen worden, vele leden voor de keus ko
men: óf in de roode vakorganisatie, óf geen
.werk meer.
Bovendien heeft de oprichting van Bijbel
kringen door Christelijke leden der Socia
listische organisaties, vroegere voorstanders
van hpt Christelijk Verbond aan het wan
kelen gebracht
Maar ondanks alles: wij staan nog en
God wil ons helpen.
Voorbeeld in Nederland onnavolgbaar
Aan de discussie over dit referaat werd
deelgenomen door de heeren Stapel
kamp en Haas.
De heer Stapelkamp zette uiteen,
dat de Christelijke Vakbeweging in Neder
land principieel en practisch
bezwaar heeft, om het voorbeeld van Dene
marken na te volgen.
Principieel, omdat zij op deze wijze niet
de gelegenheid heeft, haar taak te vervul
len: reformeerend op het volksleven in te
werken. Wanneer men zich in een kring
van gelijkgezinden buiten het volksleven
stelt, verspeelt men de kans daartoe. Geloo-
vige en ongeloovige werkgevers en arbei
ders moeten zij stelden voor den eisch van
de wet Gods. Het koningschap van Christus
moet voor het gansche bedrijfsleven, en niet
voor een aparte, Christelijke kring nage
streefd worden.
Daarmee hangt ook het practisch bezwaar
samen. Het aantal Christelijke werkgevers
m Nederland is gering en duizenden Chris
telijke arbeiders werken bij niet-christelijke
werkgevers tezamen met Roomsche en niet-
chrlstelijke arbeiders. De afsluiting van
collectieve contracten, die nu in samenwer
king met de Roomsche en de Socialistische
organisaties geschiedt, zou onmogelijk wor
den, en men zou eien groot terrein aan de
Socialisten moeten prijsgeven. Daardoor zou
onze invloed veel verminderen en zou de
ontwikkeling gedrongen wordien in een
richting, die niet met de Christelijke begin
selen in overeenstemming is.
De Christelijke arbeiders moeten ook in
de Skandinavische landen eischen, dat zij
zich vrij kunruen organiseeren en met ge
lijke rechten deelnemen aan alle onderhan
delingen. Zij moeten een appèl doen op het
volksgeweten.
Van groote beteekenis is daarom^ dat er
ook in de politiek naar Christelijke begin
selen gewerkt wordt, en dat de Christelijke
politieke actie voor gelijke rechten voor de
Christelijke arbeiders-organisaties kan op
komen. Evenals in Holland moet b.v. wet
telijk voorgeschreven worden, dat een col
lectief contract ongeldig is, als daardoor
bepaalde groepen georganiseerde arbeiders
worden uitgesloten.
Wij moeten ons ook de Deensche
vrienden niet niet uit het maatschappij
leven laten verdringen, doch zoo noodig
met volle kracht voor onze rechten op
komen. Wie daarbij in geloof strijdt, weet
dat God machtiger is dan menschen en dat
Hij dus zal overwinnen.
De heer Jensen heeft de gemaakte op
merkingen beantwoord, en o.m. opgemerkt
dat de contracten door de Christelijke or
ganisatie afgesloten beter zijn of net zoo
goed als die van de socialistische; slechts
een enkele keer treedt een klein ongunstig
verschil op, wat verklaarbaar is door het
feit, dat de onderhandelingen door de socia
listen steeds later klaar zijn dan die van
de christelijke organisatie.
De mededeeling, dat in Nederland een
goede verhouding met de christelijke pa
troonsorganisatie bestaat, aanvaardde spr.
dankbaar.
De heer Smeenk bad dien heer Jensen
sterkte toe in zijn moeilijke arbeid. De toe
stand in Denemarken is voor positieve
Christenen verschrikkelijk. Meer dan negen
tig procent der arbeiders is rood georgani
seerd. De kerken zijn geestelijk weinig
krachtig. Christelijke politiek kent men er
niet.
Deze dag werd besloten met een bidstond
onder leiding van ds. Kremer^ Geref. predi
kant te Ede.
Helden wasgoed
en niet duun
ZOWEL PER K.G. ALS PER STUK
Bovendien zeex voordelige abonnements
prijzen. Beleefd aanbevelend:
JAN SNEL
STOOMWASSERIJ „NEDERHORST"
NEDEBHOEST OEN BEBG
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Drietal: Te Bahr en Lathum )vac.-
Cootsma), (alifah.), cand. E. Chr. Baart, carid.
P. H. W. M. v. d. Meer de Walcheren «n
cand. H. v. Vliet.
Beroepen: Te Bahr en Lathum (toez.),
cand. E. Chr. Baart te Arnhem Te Nieuwe
Tonge, T. H. Oaebenbrug te Gouderak.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Ihrhoven (O. Fr.)
H. Tien. cand. te Osterwald-Feldhausen
(Bentheim).
HULPPREDIKER
Tot hulpprediker bij de Ned. Herv. Kerk
le Eenrum (Grom.) is benoemd camd. Th.
C. Frederikse te Harlingen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Deventer
-steravond heeft dr. P. G. Kunst, die
naar Amsterdam vertrelct, afscheid genomen
van de Geref. Kerk te Deventer, welke hij
Mei 1931 af gediend heeft. De predikatie
had tot tekst Matth. 28 20. Gewezen werd
op- de waarborgen der veiligheid van Chris
tus' Kerk, a. de aanwezigheid van Christus;
b. de autoriteit van Christus; c. de belofte van
Christus.
Na de predikatie werd dr. Kunst toegespro
ken door ds. P. P r i n s, namens de gemeente
door ds. Parlevliet van Enter, na
mens de classös. Hem werd toegezongen Ps.
1214.
In een samenkomst met de gemeente heeft
dr. Kunst gisteravond meer persoonlijk af
scheid genomen en heeft de hulpprediker,
cand. D. J. Scholten zijn werk aanvaard.
Huizen (N.-H.)
Cand. J. G. van Minnen te Apeldoorn
is voornemens Woensdag 20 October a.s. zijn
intrede te doen bij de Chr. Geref. Kerk te
Huizen (N.-H.), na Dinsdag 19 October te
zijm bevestigd door ds. C. Smits van Slie-
dreebt.
tRFDo
Wie abonné's op dit blad wil werven,
vrage condities en proefnummers.
Uitgave: J. H. KOK N.V., KAMPEN
Calvinistisch Weekblad
thans 10 pag. per week
Elke week staat nu ook een vervolgverhaal
in het „Calvinistisch Weekblad" en ook een
verhaal voor kinderen. Abonneert U NU!
U ontvangt dan geheel gratis het prachtboek
van Dr. J. C. RULLMANN, Onze Voortrek
kers. Toch is de abonnementsprijs slechts
2.50 per half jaar. Vraagt gratis proef
nummer door toezending van visitekaartje.
Redactie: Dr. C. Bouma, Prof. Dr. A. Sizoo,
Dr. C. Tazelaar en Prof. Dr. J. Waterink.
Uitgave: N.V. W. D. MEINEMA, Delft.
voor
CHR. VERZORGING VAN
KRANKZINNIGEN
Op Vrijdag 24 Sept. as. houdt de Verg. tot
Chr. verzorging van krankzinnigen haar al
gemeene ledenvergadering op de stichting
„W o 1 f h e z e". Als referent treedt op dr. A.
H u 11 e r, gen.-directeur van het Chr. Sana
torium voor zenuwlijders te Zeist, met het
onderwerp „De geestelijke gezondheid in de
rijpingisjaren".
KERKGANGERS-JUBILEA
Er zou in het licht van de predikaote-
jubilea iets voor te zeggen zijn, dat ook de
kerkganger zijn aandeed ia de bloemen
kreeg. Spectator in de Noord-Brab.-Limb.
Kerkbode, die in een preek zulk een ge
dachte hoorde opperen, ziet in dien tuchti
gen voorslag een di-ep-ernstige bedoeling.
De predikamt wilde z.i. de oogen openen
voor een geweldig tekort bij het opmaken
van de balans onzer geestelijke bezittingen.
„De pijnlijke tegenstelling tussóhen het
overstelpend vele dat aan ons werd ver
richt en het minimale beetje, dat na al dien
arbeid in ons gevonden wordt. Wanneer ik
mijn vijftigjarig jubileum als kerkganger
zal mogen vieren, heb ilk plus minus vijf
duizend preeken gehoord. Die zouden eeni-
ge boekdeelen beslaan met een gezamenlijk
aantal bladzijden van tegen de tachtig
duizend.
Ik heb dan zes- zevenduizend uren luis
terende doorgebracht, aangenomen dat ik
geen aantal daarvan heb verslapen of suf
fend verknoeid. De vraag dringt zich op:
wat is van al die woorden, die als een
vloedstroom op mij aangekomen en over
mij heen gedaan zijn, in mijn hart bezon
ken?"
In de beantwoording van die vraag geeft
Spectator een niet vleiende in'dlruk van de
resultaten der prediking.
O.i. moet het uiterst moeilijk zijn, die
resultaten te overzien, vooral, daar de in
directe werking eener predikatie noch tot
de hoorders noch tot de „na-prediki-ng" be
perkt blijft. Geestelijke wasdom als vruéht
der prediking is werk der 6talte en mits
dien nauwelijiks te meten, laat staan tu
wegen als gefheaL
Kerk en Staat in Duitschland
HET PROCES TEGEN Ds. NIEMöLLER
Officieel verneemt Reuter te Berlijn
betreffende het proces tegen ds. Niemöller
dat de zaak voor het oogenblik ge
schorst is.
Het is mogelijk, dat er nog getuigen ge
hoord moeten worden.
Ds. Niemöller zit thans reeds tien weken
in de gevangenis van Moabit.
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V er trouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen.
VAMPYR-
STOFZUIGERS
3 TYPEN
PRIJS OP AANVRAAG
OOK IN HUURKOOP
N.V. ELECTRICITEITS MY AEG
Frederikspleln 26 AMSTERDAM C.
Uw Brandverzekering
moet U stuiten bij een coulante
Hóllandsche Maatschappij het
Nederl. Brandwaarborg Genp.
Anno 1821 en de
Firma Hogestijn en Co.
Heerengracht 258 Amsterdam
TOONZALEN
HBS
E£&9
Elke dag
Ook Uw verwarming van de
CENTRALE VERWARMINGS
INDUSTRIE „LABO"
A. LANGBROEK
SMEETLANDSCHEDIJK 55 IJSELMONDE-W
Telefoon 11714 (ROTTERDAM)
CHR. H.B.S. TE ALPHEN
AAN DEN RIJN
Dr. v. Haselen ging heen
De heer Scherpbier
werd geïnstalleerd
Het is gisteren in de geschiedenis van
de Chr. H.B.S. te Alphen a d. Rijn
een belangrijke dag geweest.
In de eerste plaats heeft Dr. van
Haselen, die 18 jaar Directeur was
van deze school, gistermorgen in intie
me kring afscheid genomen.
Zooals men weet, heeft Dr. van Haselen
om gezondheidsredenen ontslag aan moeten
vragen, en om dezelfde reden is ook het af
scheid niet' in het openbaar gehouden.
Slechts waren daarbij tegenwoordig het Be
stuur der School, de Commissie van Toe
zicht, Docenten, een deputatie van oud-leer
lingen en leerlingen der School. Voorts wa
ren tegenwoordig Mevr. van Haselen en een
5-tal kinderen.
Op hartelijke en zeer waardeerende wijze
is Dr. van Haselen dank gezegd voor de
vele arbeid, door hem in het belang der
school gedaan, welke woorden vergezeld
gingen van stoffelijke blijken van waardee
ring. Aan Mevr. van Haselen werd door een
der dames-leerlingen een fraai bloemstuk
overhandigd.
Hienmede was deze plechtigheid ge
ëindigd en begon de installatie van den
heer A. J. Scherpbier, overgekomen
uit Hoogeveen, de aandacht te vragen.
Deze installatie heeft gisteravond plaats
gehad in de gymnastiekzaal van de Chr.
H.B.S. aan de Stevinstraat. Aan de uitnoo-
diging tot hijwoning van deze plechtigheid
hadden velen gehoor gegeven. De groote
zaal was met groen en bloemen een fleurig
aanzien gegeven.
De avond werd geopend door den heer
J. B. Sam som, op de gebruikelijke wijze.
Bij de Schriftlezing vestigde hij in het bij
zonder de aandacht op deze woorden: „Hij
die u roept, is getrouw."
In zijn welkomstwoord betrok hij den
nieuwen Directeur den heer A. J. Scherp
bier, overgekomen uit Hoogeveen, Dr. v.
d. Ent, inspecteur M.O., de Commissie van
Toezicht en voorts alle aanwezigen.
Spr. memoreerde hoe aan de morgen van
den dag Dr. van Haselen afscheid had ge
nomen en sprak de wensch uit, dat God
hem in dezen weg doe berusten. Voorts
sprak hij woorden van hartelijkén dank tot
den waarn. Directeur Dr. K. Fokkema.
die meer dan een jaar lang als zoodanig
optrad. Als bewijs van dank bood Spr. Dr.
Fokkema een boekwerk in zes deelen aan.
Door de Docente, Mej. Dr. U b b e n s,
werden hierna aan Mevr. Scherpbier bloe
men aangeboden.
In zijn welkoms! foord tot den heer
Scherpbier wees de heter Samsom er op dat
eerstgenoemde reeds van 1 Sept. 19181
Aug. 1923 als Docent aan de school verbon
den was.
En al is er na dien tijd veel veranderd
en uitgebreid, toch staan ze niet vreemd
tegenover elkaar. Spr. wijst er op hoe de
4de klas thans een A en B-afdeeling heeft
en spreekt de wensch uit, dat ook di
afdeeling zal mogen bloeien.
Een viertal wenschen wil Spr. uiten ten
opzichte van den nieuwen Directeur.
le. Dat hij rechtvaardig moge zijn in zijn,
optreden.
2e. Dat hij het vertrouwen der leerlingen
moge winnen.
3e. Dat de goede verhouding met de Do
centen en den Amanuensis den heer Groe-*
neveld bewaard blijve.
4e. Dat de band met het bestuur open en
hartelijk moge ^un.
Maar deze wenschen worden overtroffen
door de groote wensch dat God den heer
Scherpbier moge leiden. Zijn kracht wordt
in zwakheid volbracht. Hij is getrouw en
wil het maken. De taak onder de jeugd is
groot en schoon vooral als zij gedragen
wordt door het beginsel ook in de school de
Geest van Christus te doen heerschen. Op
de steun van dames en heeren Docenten
wordt dan een beroep gedaan tot medewer
king, terwijl ook hierbij betrokken wordt
de heer Groeneveld, die, zij het weer op
andere wijze zoo na met de jeugd in con
tact komt, opdat door de gezamelijke arbeid
de jeugd tot Christus ge'bracjit worde.
Verschillende toespraken
Verder hebben de volgende sprekers wooc
den van welkom gesproken:
De heer Van der Ent, inspecteur M.Oj
Ds. G. Mulder, namens de Commissie
van Toezicht.
Burgemeester C o 1 ij n, namens het G**
meentebestuur.
Mr. A. K o r v e r, namens de plaatselijk*
commissie van toezicht op het onderwijs.
De heer J. Zonneveld namens de Do»
centen.
De heer J. P. Verheule namens de
hoofden van de Lagere Scholen in de ge
meente.
De heer P. Smits, hoofd der Chr. School
Julianastraat, namens de ouders.
Van allen kunnen wij geen uitgebreid
overzicht geven, maar duidelijk bleek, dat
de arbeid van den heer Scherpbier met ver
trouwen wordt tegemoet gezien.
Hierna heeft de heer Scherpbier tot allen
woorden van hartelijken dank gesproken in
de eerste plaats tot het Bestuur voor zijn
benoeming.
Spr. ontveinsde zich niet dat 't een moei
lijke taak is een uiterst bekwaam persoon
als Dr. van Haselen op te volgen, maar hij'
hoopte, dat God hem voor die taak zou
sterken. Hij beval zich ook bij de Docen
ten aan en deed voorts een beroep op de
medewerking der ouders, opdat door per
soonlijk contact het goede voor de leerlin
gen gevonden wordt.
Dit werd tenslotte nog onderstreept door
den heer Samsom. Na het zingen van een
vers uit Psalm 118 werd de plechtigheid!
gesloten en eindigde Ds. Mulder met dank
zegging.
Van de gelegenheid om persoonlijk met'
de heer Mevr. Scherpbier kennis te maken,
is hierna door velen nog gebruik gemaakt';
Examens
gr. stoomv. J. W, Lötgerlnk.
ichlnlsten. Den Haag. Gesl. voor dipl. Ba
H. J. W. Huls toen. Katwijk aan Zee; A. Kor-
•ink, Rotterdam: voor het theor. ged. cMpl. J3:
Gesl.: leerling-instrumentmaker de heeren E;
Hollander. Utrecht; R. L. Centa en G. Bleker,
Amsterdam; J. E. Middelkoop, Delft; Th. Bar-
then, Lelden; Th. H. A. Brandt, Voorbu/rg; H.
Hartogh en G. Immink, Leiden: P. Ipenburgj
Het laatste uur in Holland
Aan boord van de Batavier
HET telegram was wat vaag: „Totius Ba
tavier vraaggesprek", maar een Rotter
dammer, en dus nog meer de Rotterdammer,
heeft dan genoeg gelezen en gisteravond om
6 uur zochten we aan boord van de voor de
Jobskade gereed liggende Batavier naar Prof.
du Toit, wiens Europeesche reis, nu gevor
derd was tot de laatste étappe: via Engeland
naar huis!
Lang behoefden we niet te 2oeken; in de
nauwe hutgang liep voor ons uit een kort,
mager heer met een paraplude dus dat
moest de gezochte zijn. En hij was het. Een
vriendelijke, hoogst eenvoudige verschijning,
achter ,de brilleglazen glinsterden de
heldere oogen van den geleerde, die geen
omlijsting noodig heeft.
Dankbaar voor juist dit uur, het laatste in
het hem zoo nauw verwante Holland, maak
ten we Prof. du Toiit deelgenoot van onze
erkentelijkheid, maar als verontschuldiging
kwam al spoedig:
„Ja, de Rotterdammer is de eerste ge
weest, die mij om een onderhoud vroeg en
ik wilde u niet teleurstellen. Zóó druk
bezet was echter de tijd in Holland, dat ik
alleen nu nog een poosje voor U had."
En dan volgde een heel gemoedelijk praatje
in.... de hut, wan/t, zei Prof. du Toit, „we
willen toch even rustig zitten."
De reis van den Zuid-Afrikaanschen theo
loog, dichter en schrijver zal, als alles naar
wensch verloopt, precies 5 maanden geduurd
hebben, wanneer hij op 7 October den Zuid-
Afrikaanschen bodem weer betreedt.
„Was een puur een reis voor Uw genoegen,
professor?"
„Jazeker. En het is zoo heelemaal achter
mij om klaar gemaakt. De vrienden vonden:
ik moest er eens uit en een lange rustpoos
hebben. Wie er toen al niet mee hebben
gedaan, om 't geld bijeen te brengen: de
kerken, de diaconieën, de vrouwenvereeni-
gimgen, de vakbonden, enz. enz."
„En hebt u rust gevonden?"
„In zooverre, dat die eerste maand rond de
Oostkust van Afrika bij prachtig weer mij
veel goed gedaan heeft. Maar u begrijpt, het
reizen te land in Egypte en door Palestina
was nogal vermoeiend."
„Ook, omdat er juist voor U zooveel te zien
en te onderzoeken was."
„O ja, ik had er maanden langer willen
blijven. U 'begrijpt: Palestina, het land van
den bijbel. Maar we zijn ter wille van onze
veiligheid niet in Hebron en Samaria ge
weest. Voor mij was echter Jeruzalem de
hoofdzaak, daar klopt toch het hart van het
heilige land. In Egypte was het voor Luxor
te heet. Maar in dat prachtige museum van
Caïro is toch alles bijeen uit de koningsgra
ven. Ik ben er 4 morgens geweest. In Pales
tina zijn wij 3 weken geweest en
„U zegt wij; ik meen dat mevrouw u ver
gezelt?"
„Ja. Mijn vrouw is een dochter van wijlen
Prof. Postma, u weet wel, de grondlegger der
Geref. Kerk in Z. Afrika. En dan reist met
ons Mej. Postma, een kleindochter van hem."
Zoo maar heel eenvoudig weg causeerenö
„ik heb in Holland al mijn kruit al ver
gat de êO-jarige ia yerteJieBi
Vóór Prot. du Toit gisteravond naar Londen
vertrok, was hij 100 welwillend even voor
onzen fotograaf te poseeren.
maar ook zelfs dit rustag uurtje zou door
den polsslag van het moderne leven gekruist
worden:
„Meneer, daar is de fotograaf".
„Professor, zoudt u zoo goed willen zijn,
mevrouw.even te roepen?"
Al spoedig was de echtgenootie van Prof.
du Toit gevonden, en, echt vrouwelijk, glim
lachend bezwaar makend: „Maar mijn haar
zit zoo slordig". Geen bezwaar, dat kwam in
orde en tezamen togen wij naar de rooksalon,
waar het echtpaar geduldig in een sofa plaats
nam, tot het felle blitzlichi „daar heb ik
toch zoo'n afkeer was", had mevrouw gezegd
aankondigde, dat de kiek genomen was.
Met onverflauwde voorkomendheid ging
Prof. du Toit ons voor naar de hut, waar het
gesprek werd voortgezet. We vroegen hem
naar den tijd in Holland, nu beëindigd.
Spontaan kwam onmiddellijk het antwoord:
„Dat is de kroon op mijn reis ge
weest. Ik ben baje dankbaar voor het
vele wat de vrienden hier voor me
geweest zijn. 't Heeft véél te kort ge
duurd: amper 3 weken. O, het had 6
maanden moeten zijn!"
„U kende Holland al?"
„Ja, van 19001903 heb ik hier gestu
deerd. Mijn hart stond en staat open voor
Holland; het is imimers een verbonden een
heid, die we kennen met uw volk, iets van
een unio mystica. Hoe graag had ik mijn
ouden vriend Rullmann weer gezien, maar
hij is niet meer. Ja, en in die korte tijd ben
ik ook nog twee keer ongesteld geweest, ge
lukkig niet erg."
„U is maar heel weinig opgetreden."
„Dat was ook de bedoeling. Ik heb nergens
gepreekt en slechts één keer gesproken, te
Lunteren, en op de receptie in Amsterdam.
Het moest immers v a c a n t i e zijn? Maar
wat heb ik baje vee! hartelijkheid ondervon
den ja, 't is véél te kort gieweest."
„Was uw $ü.d zoo beperkt yerbang met'
uw arbeid te Potchefstroom?"
„Zeker, want als ik, zoo de Heer wil, in
October weer thuis kom, staan al terstond
de examens voor de deur. Bovendien wacht
de revisie van mijn deel van de Bijbelver
taling. Begrijpt u goed: dat is niet een nieuwe
vertaling (die is af), maar alleen een revisie
t.o.v. de spelling en stylistdsche bijzonderhe
den. Wij moeten bijv. weer terug van twede
naar tweede, van famielie naar familie, e.d.
„Zijn er veel studenten in Potchefstroom?
„Nu niet meer, want wij hebben, evenals
u hier, een teveel aan theol. oandidaten.'"
„Promoveeren kan men aan uw Theol.
school ook niet?"
„Neen, een graad behalen onze studenten
alleen aan het Univ. college: dat van Pot-
chefsïtoom is een van de vijf, die tezamen de
Universiteit van Z. Afrika vormen, waarvan
Pretoria de hoofdzetel is."
„Professor, u gaat nu nog naar Londen met
een bepaald doel?"
„Neen. 't Is maar heel kort, want de 24e
gaan wij al aan boord van het Duitsche
rehip, dat ons weer via Hamburg naar huis
brengt. Te Londen bezoeken we alleen
een familielid, den heer F. J. du Toit, die
daar handels-commissaris bij het Zuid-Afrik,
gezantschap is. Trouwens, ik ken Londen wel,
heb er gestudeerd in de bibliotheek van het
Britsch Museum daar is letterlijk alles,
wat een prachtverzameling!"
„Mag ik u nog vragen: heeft u van de reis
voor uw gezondheid profijt gehad?"
„Stellig wel, maar u begrijpt, er waren ook
vermoeiende dagen bij. Niettemin, ik ben
baje dankbaar voor deze verkwikking, voor
al, omdat ze mij bereid is door zoovele har
telijke vrienden. Och, ik zal dan maar zeg
gen, ze vonden dat noodig voor wat ik voor
Z. Afrika gedaan had'
Met een bijna verlegen lachje trachtte de
eenvoudige geleerde achter deze bewoordin
gen te verbergen, wat uit anderer mond zot
samengevat zijn in een nuldigend „het reus
achtig vele en vruchtbare werk van een zeld
zaam begaafd man, wiens gansche leven een
bouwen is geweest aan het Zuid-Afrika
heden."
Door de openstaande hutdeur kwam steeds
meer gerucht van die eigenaardige drukte,
welke pp een passagiersschip aan het vertrek
voorafgaat. Wij namen afscheid van dei
vriendelijken hoogleeraar, wien men z'im in
vloedrijke positie werkelijk niet zou aanzien,
ware het niet, dat de aardachtige bes'udee-
ring van dat fijne, sprekende gelaat het wel
anders leert. Het is wel een van Hollands
voornaamste gasten geweest, die gisteravond
overstak naar Engeland en wiens groote be
teekenis in de geschiedenis der theologische
wetenschap, en vooral in die van de bijbel
vertaling, alom erkend is en wordt en blijven
zal.
Met een hartelijk vaarwel namen we
afscheid van den man, die tot het laatste uur
in Holland gegeven heeft aan de bevrediging
der belangstelling, die hem in ons land bui
tengewoon goed gedaan heeft:
„Zegt u dót nóg maar eens: ik ben véél te
kort in Holland geweest."
Wie weet tot weerziens?
ONDERWLJSBENOEMINGEN
C a p e 11 e a. d. IJ s s e 1. Chr. school
(hoofd G. de Kruyk). Tot onderwijzer: do
heer G. v. Linschoten-, kw. m. a. aan de
zelfde school.
Delft. Chr. Nijverheidsschool. Tol
leerares teekenen: mej. G. T. F. Plug te
Noordwijk a. Zee, Tot aes. vak huishoud1-
sisci mei. a j, i, a, segia Ja Hmb,
1 Zee; afg-ew. If
Groot, Amsterdam; afgew. 1 cand.; leerllnj
pias-blazer de heeren B. G. G. Schneiders en
W. Wassenaar, Leiden; afgew. geen; leerllnj
Sanders, Den
Vakschool voor horlogemakers. Gesl. met lof
de heeren W .v. d. Jagiht, J. Hoogendijk en F.
L, Sanders en de oud-leerlingen de heeren W,
J. de Gruijter.
Uitbreiding van het mond
en klauwzeer
Verboden kringen
Nog steeds breidt het mond- en klauw
zeer zich uit. In de omgeving van Zwolle
zijn thans verschillende boerderijen besmet
verklaard. Ook uit Schiedam en andera
plaatsen komen berichten van nieuwe ge-»
vallen .In de Staatscourant wordt melding
gemaakt van 394 bedrijven waar in de
maand Augustus het mond- en klauwzeer
voorkwam.
In verband met deze ziekte zijn de eilan-*
den Voorne en Putten en Rozenburg aange
wezen als gebieden waarin het vervoeren of
doen vervoeren van herkauwende dieren en
varkens verboden is.
Middelbare Koloniale
Landbouwschool
Zooals we gisteren in het kort mededeel-i
den werd het zilveren feest van de Middel-*
bare Koloniale Landbouwschool te Deven*
ter plechtig herdacht in tegenwoordigheid
van den Minister van Economische Zaken.
In zijn openingswoord wees de directeur
van de school, dr. II. II. Z e y 1 s tr a F.zn.,
er op, dat geen school zoo afhankelijk is
van de economische toestand als de Kolo
niale Landbouwschool. Gaat het de cultm
res naar wensch, dan komen er meer leer-*
lingen en omgekeerd. In de crisisjaren liep
het aantal leerlingen sterk terug en thans,-
nu het daagde in het Oosten, zijn de af
gestudeerden bijna alle geplaatst en is het'
leerlingenaantal grooter dan ooit sedert dé
school bestaat.
De burgeeester van Deventer, mr. F. W.-
R. W11 e w a a 1, sprak als voorzitter van
de Commissie van Toezicht een herden
kingsrede uit. Hij wees op het groote nut
van deze instelling, zoowel voor ons land
zelf als voor de overzeesche gewesten. In
Indië zijn 2400 ondernemingen met totaal
één milliaen H.A., waar 20.000 Europeanen
en minstens een millioen Inlanders wer
ken.
Spr. ging de geschiedenis van de school
na en wenschte haar toe in de toekomst
even succesvol te werken als ze in het ver
leden deed.
Hierna was het woord aan ZExc. mr. M.
P L. Steen berg he, Minister van Econ.
Zaken, die zeide het een verheugend ver-*
schijnsel en tevens een krachtig bewijs van
vertrouwen in de opleving der Indische
cultuur-ondernemingen te achten dat de
school zoo groeiende is. Z.Exc. was er van
overtuigd, dat, als men op de medewerking
der cultuur-ondernemingen mocht blijven
rekenen en de volle toewijding van direc
teur en leeraren bleef behouden, de school
een goede toekomst tegemoet gaat. De re
geering zal hiertoe gaarne het hare doen.
Aan het eind van zijn rede deelde de
Minister mede, dat II.M de Koningin den
directeur der School, dr. II. H. Zeylstra,
benoemd heeft tot officier in de orde van
^"ijl-NflglftÏÏi
