Chr.-Sociale Cursus ie Lunteren
R IT M E ESTER'S GOUDEN JUBILEUM
Nederlandsche Meubelfabriek
Wageningen N.V,
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1937
[TWEEDE BLAD PAG 5
Kan ons economisch stelsel'
nog gehandhaafd worden?
Prof. Lieftinck acht
leidinggevende or
ganen noodzakelijk
E.et vraagstuk der dalende
geboortecijfers
KJ A de referaten van Prof. L i e f-
tinck en Dr. Idenburg op
de Chr. Sociale cursus te Lunteren
heeft men een proef genomen met een
zgn. „georganiseerde discussie", welke
zeer goed heeft voldaan. De beide rap
porteurs, de heeren F. P. Fuykschot
en A. de Lange brachten de in de
secties gevoerde besprekingen over bei
de referaten in een rapport samen. Na
elk der rapporten kon de referent ant
woorden.
Prof. Lieftinck wees er in zijn ant
woord op, dat hij een oplossing van de moei
lijkheden, die rijzen met betrekking tot de
technische ontwikkeling in het economisch
leven niet in uitzicht heeft gesteld. Hij sprak
sleqhts over de noodzakelijkheid van
een algemeene herziening. Wij moeten ons
gaan bezinnen en nagaan of ons economisch
6telsel nog gehandhaafd kan worden.
Dat heeft spr. gesteld tegenover „lapmid
delen". Het is niet voldoende, in een bepaald
bedrijf, waar de moeilijkheden acuut zijn, 'n
oplossing te treffen; wij moeten die zien in
het raam van het economisch leven in zijn
geheel.
Met het oog daarop heeft spr. aangegeven,
dat organen in het leven moeten worden ge
roepen, om leiding te geven, organen, welke
een nationaal-economische kost- en renta-
biliteitsrekening opzetten. Uiteraard is het
niet mogelijk, nu reeds in details daarover
te treden. Men zal niet kunnen volstaan,
met een bepaalde technische ontwikkeling
tegen te gaan, maar zich af moeten vragen,
of het mogelijk is. elders werkgelegenheid
te scheppen voor de in een bepaald bedrjf
yr ij komende krachten.
Spr. meent, dat er inderdaad gebieden ;rijn,
waarop het mogelijk zal zijn zuiver natio
naai te werken. Ten aanzien van in'ernatio-
nale samenwerking op dit gebied, moet mem
gezien de ervaringen over internationale sa
menwerking op ander gebied, wel zeer scej>
tisoh staan.
Onder verbetering der sociale organisatie
Jieeft spr. verstaan de instelling van orga
men, die het boven-omschreven werk kunnen
doen. De vakorganisaties zullen op dit ge
bied maar een zeer beperkte taak kunnen
vervullen, omdat het probleem algemeen
moet worden bezien en niet bedrijfstak .voor
bedrijfstak.
Over den landbouw heeft spr. niet veel ge
sproken, omdat dit vraagstuk zich het
§cherpst openbaart in de industrie. Toch zijn
er in den landbouw de laatste jaren lang
niet voldoende arbeidskrachten aangesteld
en is er een zekere roofbouw gepleegd op
den bodem. Spr. zou daarom voelen voor
een verplichting om meer arbeiders te wenk
te stellen, daar anders de bodem in waarde
en productiviteit achteruitgaat.
Wat het bouwbedrijf betreft, zou er ten
aanzien van krotopruiming nog wel iets ge
daan kunnen worden, al is dit een la/pmid-
del en geen blijvende oplossing.
De huidige belastingwetgeving ls een
rem voor den economischen opbouw,
Spr. staat op het standpunt, dat deze
uit dit oogpunt algemeen tal moeten
worden herzien.
Over verkorting van arbeidsduur had spr.
niet gesproken. Deze moet worden verkregen
als resultaat van een bepaalde economisch;
ontwikkeling. Als oplossing voor het vraag
stuk der werkloosheid heeft ze geeoi waarde
en kan integendeel de positie achteruit bren
gen. Van bedrijfstak tot bedrijfstak zal men
moeten bezien of deze voor verkorting in
aanmerking komt»
Wel degelijk is er ook een bepaalde limiet
beneden welke men den arbeidstijd niet kan
verlagen, omdat de mensoh tenslotte vreugd
vindt in den arbeid en lang niet ieder be
schikt over initiatief om in de vulling van
zijn vrijen tijd te ivoorzien.
Antwoord Dr. Idenburg
Dr. Idenburg wees in zijn antiwoord op de
Vragen ov er het onderwerp „Het economisch
leven in verband met den bevolkingsop
bouw" erop, dat vanaf het moment der in
dustrialisatie en de vermeerdering der wel
vaart de geboortecijfers zijn gaan dalen.
De geboorteveimindering heeft op alle
groepen der bevolking, ook op de R.-K., vat
gekregen. Van meer beteekenis is de inter
nationale verschuiving, die bijv. in Europa
het Slavische ras reeds tot de helft der be
volking heeft doen .groeien.
Spr. wees op de geestelij k^zedelijke en de
maatschappelijke beteekenis van het groo-
tere gezin, waar meer gemeenschapszin
groeit en waar de vader Koning is en de
verantwoordelijkheid draagt» Eén van de
oorzaken van de gezagsondermijning is go-
legen in het feit, dat de vaders in tal van
gezinnen die positie niet meer innemen.
Dat de kwaliteit van de bevolking zou
achteruitgaan door de mindere geboorten in
intellectueele en hoogere krmgen aanvaardt
spr. niet zonder meer, omdat de onderzoe
kingen hebben uitgewezen, dat het milieu
zeker zoo grooten invloed oefent als de erfa
lijkheift.
Instellingen, als Prof. Lieftinck bedoelde,
kunnen zich ook bezig houden met de vra
gen omtrent bevolkingsopbouw. Ook Over
heidsinstellingen hebben hier een taak. Spr.
wees hier op het onderwijs, woningbouw,
het systeem van kinderbijslagen, de moge
lijkheid voor personen in ambtelijken dienst
om op tijd te trouwen, al vindt spr. het niet
erg, dat men tot zijn 25e, 26e jaar waobt.
Ook de werklc/izen hebben het reaht een
gezin te vormen.
Verhooging van den pensioengerechtigden
leeftijd lijkt spr. niet gewenschL De Calvi
nistische these, dat de mensch God eert door
zijn arbeid, aanvaardt spr., maar men moet
ook God kunnen en willen eeren door de
.wijze waarop men zijn vrijen tijd doorbrengt
Door verzekering o.a. moeten de noodige
middelen voor de verzorging van den ouden
dag gezocht worden, opdat niet de jonge ge
zinnen door de zorg voor de ouderen gedrukt
Worden.
Misschien komt wel de tijd, waarin min
der de nadruk gelegd wordt op het wei
vaartsstreven. Spr. herinnert hier aan de
zoo gansch andere mentaliteit in Europa
vóór het kapitalisme kwam, toen men werk
te voor het dagclijksoh brood, maar zich er
voorts op richtte om goed te werken. Die
toestand te herkrijgen is alleen mogelijk
door een veranderde geesteshouding. Bekea-
ring in dien strengen zin is daarvoor niet
de absolute vereis-hte. Spr. wees hier op
wat Dr. Kuyper noemde de „gemeene gra
tie" en bad God, dat Hij die verandering
wilde geven ook bij hen, d>e niet Zijn kinde
ren willen zijn.
De heer S m e e n k dankte de beide refe
renten en wees er op, dat zij ook stof gege
ven hebben voor onderwerpen op volgende
cursussen
Ds. G. B o s besloot de Conferentiedag met
een bidstond, waarna de conferentiedeelne
mers nog een bonte avond hielden, waaraan
velen van hen medewerkten.
De dag van gister
De dag van gisteren was een dag die spe
ciaal gewijd %vas aan den arbeid der Prot
Chr. Arbeidersinternationale. Ook de zitting
van hedenmorgen had daarop betrekking.
We komen op een en ander nader terug.
Letteren en Kunst
HERMAN ROBBERS
Meester van de Hollandsche
familieroman
In de P.oerhaavekliniek te Amsterdam is
op ruim 69-jarigen leeftijd overleden de be
kende romanschrijver Herman R o b b e b s,
die een lang leven heeft besteed aan de
schildering van
echt Hollandsche
familie-milieus,
en zoo een reeks
romans heeft ge
schapen, die ook
nog na zijn af
sterven een uit
voerig beeld zul
len bewaren, zoo
wel van den man
als van zijn tijd.
Herman Johan
Robbers was Rot- I
terdammer van
geboorte, waar-
•an o.a. zijn boek
De Bruidstijd
van Annie de Boogh" door zijn rake
beschrijvingen getuigenis aflegt. Van 1880
tot 1886 bezocht hij het Erasniiaansch Gym
nasium aldaar, om vervolgens in zijn vaders
boekhandel een practischen, hem wel aan-
gepasten werkkring te vinden.
Reeds op zeer jongen leeftijd voelde Rob
bers de lust in zich, de pen te voeren, het
geen hem echter niet ertoe verleidde, al te
vroegtijdig te publiceeren. In 1892 debuteer
de hij met de novelle „Een Kalverliefde",
in Elseviers Geïllustreerd Maandschrift
waarvan hij later, toen hij zich ge
heel aan het literair metier ging wijden, de
De deelnemers aan de achtste Chr. Sociale Cursus, die thans te Lunteren gehoudgn wordt
letterkundige chroniqeur en redacteur
werd. Zijn geheele leven lang heeft Robbers'
arbeid deze tweezijdigheid gekend. Naast
zijn breed-opgezette familieromans, die
somtijds aan de uitdrukking „copieerkunst
des dagelijkschenx levens" herinneren al
was hij, anders dan Hildebrand, op wien
deze kenschetsing werd toegepast, een na
turalist pur sang was hij steeds bezig, zoo
wel met letterkundige voorlichting en kri
tiek, als met de meer maatschappelijke
zijde van het letterkundig ambacht Zoo
werd hij, samen met Gerard van Hul
zen, in 1905 oprichter van de Vereeniging
van Leltei'kundigcn, en ging hij in 1905,
met een regeeringsopdracht naar Berlijn,
in verband met de herziening der Berner
Conventie. Menig jong auteur is deze dub
bele karaktertrek van Robbers te stade
gekomen, daar hii in hem niet slechts een
•iend cn raadgever, doch tevens een goe-
in gids voor de uitgeverskringen vond. In
dit opzicht was de overledene een zeer ge
waardeerd bemiddelingsman
Na „De vreemde plant", een novellen-
bundel die in 1895 verscheen en „De Roman
van Bernard Bandt" (1897) volgden Rob
bers' romans elkander met vrij regelmatige
tusschenpoozen op. Uit 1895 dateert nog „De
verloren zoon"; dan „De Bruidstijd van
Annie de Boogh" (1901), Van Stilte en
Stemming ('05). De Roman van een Gezin-
I. De Gelukkige Familie ('08), II. Eén voor
één ('10), III. De Thuisreis ('27); voorts
Hélène Servaes ('14), Sint Elmsvuur ('20).
Op Hooge Golven ('24), Redding ('33).
In 1922 verscheen: De Nederlandsche
Litteratuur na 1880.
Met Herman Robbers is een typische fi
guur uit de periode van '80 heengegaan.
Voor het huidige geslacht, dat groot wordt
bij de nieuwe zakelijkheid, die een uiterst
sober taalgebruik voorstaat en een zelfbe
perking, die somtijds haast dl te simpel en
filmachtig-vervlietend aandoet, zullen zijn
stijl en werkwijze de kenmerken van een
voorbijgegane literaire mode beteekenen.
Elk epoche heeft nu eenmaal zijn eigen
these, waarvoor vaak met hartstocht en
klem van overtuiging is gestreden, en zijn
vormen, die onherroepelijk verouderen.
Toch meenen wij, dat de kern van Rob
iers' oeuvre, zijn echt Nederlandsche fa
miliekunst, zijn breed-opgezette, natuur
getrouwe, doch desniettemin boeiende ver
haaltrant, elementen zijn, die aan zijn werk
een waarde geven, die door den echten li
teratuurvriend niet spoedig zal worden
miskend.
Robbers was uit een school, die als reac
tie op de romankunst uit de periode der
romantiek vóór alles het ideaal der werke
lijkheid nastreefde. Kenmerkend voor deze
naturalisten was wellichl, dat hun „werke
lijkheid" zich voor hen in hoofdzaak tot
bet zichtbare, tastbare, algemeen-mensche-
lijke beperkte. In dit streven, het leven
zelf als het ware te betrappen, week men
niet terug voor het onthullen van de in
tieme kanten van het menschenbestaan,
ook zoo men daarover, uit een oogpunt van
moraal, liever den sluier zou moeten laten
vallen. Robbers was. bij het zeer vele uit
nemende, dat m enin zijn groote romans
aantreft, geen schrijver, die neiging tot het
zoeken van geestelijke verdieping of gods
dienstige verzekerdheid had. In dit opzicht
zou men hem een modem paganist kunnen
noemen, en zeer wel te verklaren is het,
dat daarom uit den kring der onzen met
stelligheid tegen hem positie gekozen werd,
Het brengt voor den argelooaen lezer zijn
gevaren mede, het menschelijk bestaan
uitsluitend belicht te zien naar zijn tijde-
lijken kant, met al de strevingen en pas
sies, die echt menschelijk daarin woeden.
Van deze negatie der onzichtbare werkelijk
heid gaat een stille suggestie uit, die voor
den naïeven mensch inderdaad tot schade
kan zijn.
Hoewel wij ten opzichte van deze beperk
te, echt naturalistische visie derhalve onze
restrictie moeten maken, hebben wij toch
het besef, dat ons land in Robbers een
nobe! mensch, en e.n auteur van groote
kwaliu ten verloren heeft.
MIDDELBARE KOLONIALE
LANDBOUWSCHOOL
Zilveren jubileum
Hedenmiddag is het 25-jarig bestaan van
de Middelbare Koloniale Landbouwschool
plechtig herdacht, in een bijeenkomst, waar
allereerst de directeur der school Dr. H. H.
Z e ij 1 s t r a T.zn. het woord voerde, en de
burgemeester van Deventer Mr. F. W. R.
Wttewaall, waarna Z.Exc. mr. M. P. L.
Steenberghe, minister van Econ. Zaken
een rede uitsprak.
De heer G. L. Tichelman,
resident tit. bood als vertegenwoordiger der
V. V. O. L. op Sumatra een gedenksteen aan.
Veenendaals bloeiende Industrie
„Voor ieder zakenman komt de dag, waarop hij zijn
slag moet slaan", zegt de heer Van Schuppen
7. van Schuppen Srt
\i ADER! de Dell bek op, dat de M,
uit de hand wordt verkocht en
dat we .vóór twaalf moeten be
slissen!
De deur van het dtrectiekantoor
was opengestormd en een der jon
gere Van Schuppens kwam er met
deze boodschap binnendaveren, juist
toen de heeren van de pers zich in
geurige rookwolken hadden gehuld
om van de oudere directieleden in
formaties te ontvangen omtrent het
wel en wee van de jubileerende Rit
meester sigarenfabrieken te Veenen
daal. De „oude" heer Joost Van
Schuppen, die als de eigenlijke op
richter van het bedrijf het centrum
vormde van den rustigen kring, was
geënerveerd opgesprongen: „De M.
uit de hand? En vóór twaalf beslis
sen? Dan moet U mij even veront
schuldigen!"
Het duurde maar enkele minuten toen
was de bijna 7-0-jaxige leider van het groote
sigaren/bedrijf al weer terug, z'n gezonde
gelaatskleur nog wat donkerder als gevolg
de geforceerde activiteit, die 'op een on
gelegen tijdstip snel moest worden ontwik
keld. Maar door het intermezzo zaten we
ineens midden in 'n gesprek over Deli-taibak-
ken, bedrijfspolitdek en Franscati-veilingen
kregen we een moment-opname van de
spanning, later ook van de voldoening, die
het zakenleven kan bieden.
„Kijk 's", zei de heer Van Schuppen
Sr., „die partij M. moeten wij hebben. Tot
eiken prijs! Waarom? Omdat de goede par
tijen tabak dit jaar schaarsch zijn en we ten
koste van alles de kwaliteit willen handha
ven. Vrijdag zou de twaalfde, de laatste,
veiling in Franscati worden gehouden en
gister, Maandag dus, hebben we de monsters
pas in huis gekregen. Nu, dde tabak moet dan
eerst op kleur en op smaak worden gekeurd.
Als het ware laboratoriumwerk. We zijn dan
met zoo'n belangrijke partij allemaal 'npaar
dagen in draf, want er moet een goede
taxatie gemaakt Is je taxatie verkeerd, dan
Je dat op een zoo'n partij wel 'n 40.000
gulden schelen; je merkt dat later pas en dan
is het te laat. Ben je te laag, dan heb je die
partij nie. en moet je hem vaak met veel
grooter verlies van den handel uitkoopen,
aangenomen, dat je concurrent niet alles in
handen heeft. De Deli-Lnschrijving is daarom
voor iederen sigarenfabrikant van zoo groote
beteekenis, omdat het dekblad, de fijnere
kwaliteit zandblad, beslist over de kwaliteit
van de sigaar. Nu komt plotseling dat bericht,
dat de Deli Maatschappij de M. partij 500
pakken van de beste kwaliteit uit de
veiling neemt en uit de hand. gaat verkoopen.
U begrijpt dus, dat het een spannende mor
gen voor ons is, want we moeten op stel
sprong koopen. Daar was even telefonisch
overleg met den makelaar voor noodig, al
krijgt deze natuurlijk carte blanche. Nu wij
onze afnemers reeds hebben moeten rantsoe
neeren, omdat aan de vraag niet is te vol
doen, is er geen sprake van, dat we mogen
riskeeren een tekort aan eerste kwaliteit
dekblad te krijgen
Het simpele telefoontje was voldoende ge
weest. De spanning bleef wel hangen, toen
we een rondgang door de fabrieken maakten,
maar om twaalf uur kwam het verademende
bericht: „De M. is gekocht en tot een rede
lijke prijs ookl"
De kluis
Bij den rondgang door het groote bedrijf
kwamen we ook te land in het pakhuis van
de fijnere tabaksoorten, een pakhuis, dat met
reverentie als ware het een bank-kluis werd
betreden.
Daar lagen de platte pakken zandblad, diie
elk wel een waarde van f 1000 tot f l'5O0 be
vatten, een kostbaar, veelal onvervangbaar
artikel. Geen wonder, dat we hier het eerst
heen werden gevoerd, omdat hier Immers
het hart en het geweten van de Ritmeester
sigaren klopte.
Ondanks mechanisatie 1425 arbeiders
Wij spraken van een gróót bedrijf.
Een sigarenfabriek, die ondanks de mecha
nisatie aan 1425 arbeiders werk geeft, mag
men toch wel zoo noemen.
Ondanks de mechanisatie en dat zegt
heel wat, want de machine heeft ook in dit
bedrijf een omwenteling tot stand gebracht.
Het geestdoodende strippen van de tabaks
bladen, waarvoor vroeger honderden men
sehen in touw kwamen, geschiedt thans door
'n vijf of zes machines, waarin de stalen
pinnen de goede tabak van de stelen scheu
ren en een luchtstroom alleen het bruikbare
goed naar buiten blaast, terwijl tegelijk het
tabaksstof wordt verwijderd.
Na gemêleerd te zijn komt de tabak voor
het binnenwerk bij een andere machine 1
met behulp van het „omblad" het z.g. bosje
wordt gemaakt.
Persen, ontpersen, wéér persen dat is het
procédé dat die sigaar ten slotte zijn vorm en
stevigheid geeft.
Maar dan is het ook u i t met de mechani
satie, dan is het laatste en beslissende woord
aan het handwerk.
Li ruime, luchtige zalen hebben we de
honderden sigarenmakers zien zitten, inge
spannen aan den arbeid bij het omleggen van
het dekblad.
Razend snel, maar tegelijkertijd uiterst
voorzichtig draait de sigarenmaker het kost
bare zandblad om het binnenwerk, één sigaar
met de rechter hand, de ander met de lin
ker omdat de nerf van het tabaksblad dit
vereisoht. De sigaar is klaar, maar moet nu
Schuppen Sr,
Een van 'de ruime fa&rlekstalen
nog worden gesorteerd, een ander werk, waar
de leek met verbazing naar kijkt, omdat hij
met geen mogelijkheid 27 kleuren aan
garen kan ontdeikken, die toch allemaal bruin
zijn.
Twee millioen per week
Wij hebben de fabrieken en pakhuizen
de fa. Gebr. Van Schuppen in alle hoeken
doorkruist. We zagen de „oude" fabriek, in
1935 nog pas weer vergroot, maar onvol
doende om op den duur aan de toenemende
productie te voldoen; we zagen de nieuwe
fabrieken „over 't spoor", geweldige ruimten,
waarin vroeger een textiel-andernerning was
gevestigd, doch waarin nu de automatische
waterverstuivers kunstmatige vochtigheid
binnen voeren, noodzakelijk om de tabak te
kunnen verwerken; we zagen de pakhuizen
die telkens opnieuw moeten worden gevuld,
omdat een productie van 20.000 K.G. tabak
per week dat vereischt en we hoorden
de twee millioen Ritmeesters, die elke week
keurig machinaal verpakt Veenendaal verla
ten; we zagen nog niet de Panter- en Tij-
gerfabrieken, waarin de twee oudste zoons
het nieuwe bedrijf der kleine-sigarenfabrioa-
ge voeren en evenmin het bedrijf der Schim-
melpenninckfabriek te Wageningen, waarin
twee jongere zoons him vader opzij trachten
te streven.en we werden gepakt door den
opgang van dit bedrijfsleven.
Klein begonnen
In 1385 kwam de heer J. van Schuppen Sr.
,ln de tabak", d.w.z. in de tabakskerverij
totdat hij aanvankelijk met één, later zelfs
met twee echte sigarenmakers zijn bedrijf
opzette, waaruit eens de Ritmeester-sigaren
fabrieken zouden groeien.
„Het ging goed", zoo vertelde ons de ju
bilaris, „maar van boekhouden had ik geen
kaas gegeten en daarom was ik heel blij, dat
al spoedig mijn broer Marinós te hulp kwam
om de administratie op pooten te zetten. Zoo
werd de firma Gebr. Van Schuppen ge-
En dan hooren we van de stijging, van den
groei. Vijftig man werkvolk al na vijf jaar,
gestadige groei tot 150 arbeiders nadat de
huisindustrie was afgeschaft.
„Hebt U altijd alleen Ritmeester-sigaren
gemaakt?"
„Neen, dat ls eigenlijk een oorlogs-
ROFFELRIJMEN
TYPISCH
Ik héb de boter en de school
Pas in één lied bekeken
Om in 't belang van 't onderwijs
Een simple staf te breken.
Verschillend is gereageerd
Op mijn bescheiden streven
Den jongen onderwijzer werk
En t kind meer zorg te geven.
De vader van den kweekeling.
Wiens zoon voor niets moet werken
Of voor een fooi, was merkbaar blij
Mijn roffel op te merken.
Daartegenover staat de man
Die anoniem komt spotten:
„Of onze onderwijzers soms
.flög korter werken motten
„Of meer vacantie willen, en
„Hij zou met veel genoegen
„Vernemen: hoeveel uren 's jaars
Dezelven moeten zwoegen"
Nu ken ik 't rekenfoefje ook
Waaruit wij distilleer en
Dat onderwijzers zélfs geen uur
Per jaar iets goeds presteeren,
Maar daarop doelt de schrijver niet
Dat laat hij helder merken
Wanneer hij zegt: ,,'t Is erg zooair
Die lui zich overwerken!"
De brief bewijst nog eens hoe sterk
En trouw de man moet wezen
Die, liefdevol, dag in dag uit
Een klas de les moet lezen
En onderwijzen! saamgesteld
Uit dametjes en heeren
Wier ouders zóó het zware werk
Der opvoeding waardeeren.
(Nadruk verboden)
LEO LENS
BETIMMERINGEN - MEUBELEN
WAGENINGEN TELEFOON 26T3
kindje. Vroeger maakten we sigaren met
bloemvolle namen, goedkoope sigaren aan
vankelijk, want de eenvoudige man rookte ze
van acht-voor-'n-dubbeltje en de groote
stads mijnheer kwam toch niet hooger dan 3
cent. Maar die Ritmeester kwam in 1914, toen
we allemaal vol zaten met de soldaterij.
Eigenaardig is, dat men ook daarin smaak en
mode heeft. In later jaren wilde men weer
wel onze sigaren, maar „niet als er zoo'n
soldaat op stond". Heusch! Die mensch en had
je!"
We hebben niet de vraag gesteld, of de
huidige bewapeningswedloop ook de stijging
van de productie in Ritmeester-sigaren tot
oorzaak heeft gehad, want de heer Van
Schuppen had ons voor die stijging intus-
schen al 'n interessante verklaring gegeven.
De groote opbloei
„De groote opbloei", zoo vertelde hij, „da
teert van 'n jaar of vijf geleden. Onze Haag-
sche vertegenwoordiger wilde, dat we een
model bol'knak zouden gaan maken. Dat
model was chic en men zag het in een dure
winkel. Ik nam uit Den Haag een zakje van
die dure sigaren mee, maar er was nogal
wat bezwaar tegen zulk een nieuw model,
want de sigarenmakers waren het rechte
mod'l gewend. Een of twee konden echter
boliknak maken en na wat uitstel liet ik er
aan werken tot ik er 100.000 van had. Het
bleek 'n vondst. In één dag waren ze weg!
Toen bijfabriceeren, andere menschen oplei
den, straks cursussen er voor vormen, ook
jonge werklooze textielarbeiders. En nu
kunnen we de productie nog steeds niet baas,
omdat de aanvraag zoo toeneemt."
Het fabrioeeren van het nieuwe model, sa
menvallend met een goed geleide reclame
campagne, dat bracht voor deze fabriek de
fantastische opbloei van 35-2 arbeiders op 1
Januari 1933 tot 1425 op vandaag.
„Het zijn vaak kleinigheden die beslissen",
zegt de heer Van Schuppen, terwijl hij de
rook van zijn sigaar nadenkend nakijkt.
„Voor ieder zakenman komt echter de dag,
waarop hü zijn slag kan slaan en dan ook
zijn slag moet slaan. En dan heb ik dit on
dervonden, dat ook zuiver materieel gezien
ons leven beheerscht wordt door den Albe-
stuurder".
Dat woord houdt ons vast wanneer we nog
Ten terug denken aan de nieuwe fabriek
met haar 10.400 M.2 vloer-oppervlak te. Daar
gonsden eens de textiel-machines, maar ze
kwamen stop te liggen en werkloosheid gee-
selde ook Veenendaal. Nu is er althans voor
velen weer werk in een andere branche;
een groot bedrijf is ontstaan waarin weer
evenveel arbeiders werk vinden als vroeger
in de gezamenlijke weverijen, spinnerijen en
ververijen. Dat moet óók 'n reden tot ver
heuging zijn voor de beide grijze directeuren,
die bijgestaan door twee jongere directeuren
en twee adjunct-directeuren, allen Van
Schuppens, nog met de energie van jonge
kerels in hun bedrijf werkzaam zijn»
Receptie
Maandag 20 September, de stichtingsdag,
zal het gouden jubileum van de Ritmeester-
fabrieken op eenvoudige wijze worden her
dacht, 's morgens met een receptie voor af
gevaardigden uit het personeel, 's middags
met een meer algemeene receptie in het
nieuwe kantoorgebouw.
Het zal er druk worden!!
DAMMEN
Nieuwe tournee van Springer
De oud-wereldkampioen B. Springer zal
in tournee van ongeveer twee maanden
door ons land maken. Dat hij als simultaan-
speler zeer „in trek" is, bewijst de groote
belangstelling voor deze tournee.
Behalve in de meeste groote steden, zijn
thans reeds séances vastgesteld in de na
volgende plaatsen: Alblasserdam, Barneveld,
Beilen, Beverwijk, Boskoop, Culemborg, Eind
hoven. Enkhuizen, Gorinchem, Heer Hugo-
waard, Heusden, Katwijk, Kloosterburen,
Loenen, Meppel, Naaldwijk, Oranjewoud!
Overdinkel, Sleeuwijk, Sliedrecht, Ter Apel,
Voorburg, Waddinxveen, Waspik en Zwolle.
Onderhandelingen worden nog gevoerd
niet een 20-tal clubs in verschillende deelen
van ons Und,
