cREDo
BRAAT-DELFT
De stad der edelsmeden
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
1 KERK EN ZENDING
CHH. GEREF. KERK
Beroepen: Te Ede, C. Smits te Slie-
drecht. Te Dokkum, M. W. Nieuwenhuij:
te Franeker. Te Boskoop, W. Heerma te
Aalsmeer.
Xï
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Dokkum
voorz. Herv. Evang.), S. K. O. Julius,
te Apeldoorn.
ütJLPPR EDIKER S
Camd. C. C. P ij p e r s te Leiden i*
noemd tot hulpprediker van de Ned. Herv.
Kerk te Hengelo (O.).
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
1 Cand. A. J. Radder beroepen predikant
te O 11 0 1 and, is na peremptoir examen
door de classis Gorinchem van Geref. Kerken
toegelaten tot den dienst des Woords en de
bediening der Sacramenten.
Hooidred.: Prof. Dr. V. HEPP
Het weekblad voor alle meelevende
Gereformeerden
Begint 1 October a.s.
Slechts 1.00 per kwartaal
Vraagt nu reeds gratis proefnummers.
Uitg. J. H. KOK N.V. KAMPEN
Ds. C. VON MEYENFELDT
Zondag j.L heeft Ds. C. von Me
f e 1 d t, predikant der Geref. Kerk
Alkmaar, na eendge maanden door ziekte
(Verhinderd te zijn, weer mogen preeken. Zijn
ambtswerk lean hij ten deele hervatten.
gURINAME-ZENDING
Zeer tot hun leedwezen hebben Zendeling
C. B o o n en zijn echtgenoote, die in Octaber
1936, na precies één jaar ziekteverlof, in Su
riname arriveerden, in Juli 1937 weer naar
Holland moeten terugkeeren wegens den ge
zondheidstoestand van den heer Boon.
„Afgekeurd voor verderen dienst in de
Ontroerende bewijzen van meeleven en
vriendschap mochten zij by het vertrek ont
vangen.
Zr. BoonKetel stelt zich gaarne beschik
baar om te komen vertellen van hun werk
Suriname. Hun adres is Slotlaan 68, Zeist.
voor-
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
ertrouwensadcessen ten 'dienste van
'Stichtingen van Barrjihartigheid. Zieken
huizen, Sanatoria, Iristellingen, Tehuizen.
Do Vefia radiator
herkent U aan do
naam «VE HA"
Ingeperst aan do
on der zij do van
Iedere radiator
feWMDftW VOGö CEHTUlf KSVOfifflBC
Brandassurantie Maatschappij
„WOUDSEND" van 1816
gevestigd to Woudsend, prov. Friesland.
I Directie: A H. TROMP ZONEN
iz
Voor verzekering van Kerken
en^Sctiolen billijke voorwaarden.
CARBOVIT
voor gebruik bij indigestie
PEROXAAN
voor mondverzorglng
Verkrijgbaar bij H.H Apothekers en Drogisten
Centrale verwarming
Oliestookinrichtingen
Metalen ramen
Centrale Verwarming
Ingenieursbureau
RUNAU en KNOPPERS
Groningen
Tuinbouwstraat 118
Telefoon 1750
Ook Oliestook-lnrichtingen
NEDERL. ZONDAGS-
SCHOOLVEREEN.
De 71ste jaarvergadering
Na 29 jaar elders te zijn bijeengekomen
in jaarvergadering heeft de Ned. Zondags-
school.vereeniging Woensdag te Groningen
haar jaarvergadering gehouden.
De samenkomst, die werd gehouden- in 3'
Harmoniezaal, welke tot de laatste plaat;
was bezet, werd geopend, nadat de voorzit
ter der ontvangende afdeeling een woord
van welkom gesproken had, door di
voorzitter, Ds. E. van Meer, Ned. Herv.
pred. te Utredht, die als uitgangspunt va
zijn openingswoord had 2 Cor. 4:7: „W
hebben dezen schat in aarden vaten, opdat
de uitnemendheid der kracht zij van God
en niet uit ons".
De secretaris, de heer H. A. d
Azn., bracht daarna het jaarverslag uit,
waaraan we gisteren reeds een en ander
ontleend hebben.
De buitenlandse/hè secretaresse, Jkvr. C.
Repelaar van Driel vertélde in haar
jaarverslag over den- Zondagsschool arbeid
in de Zuidelijke Bataiklanden op Sumatra,
waar vijfhonderd Zonaagsecholen zijn, die
bezocht worden door kinderen diie gemeen
lijk eerst met hun ouders ter kerk zijn ge
weest. De Zondagsschool is de voorberei
ding tot do catechisatie.
De administratie der vereeniging heeft
een algeheele wijziging ondergaan. Aan
contributie werd ontvangen f 9828. Het ka
pitaal is groot f 28.233. de reserve f 10.036.
Op voorstel van het bestuur werd de
trib-tie bepaald op f 2.50
•eigende jaarvergadering zal te
schede worden g-ehouden
Besloten werd telegrammen van hulde te
zenden aan H.M. de Koningin, en H.K.1I,
Prinses Juliana, en eveneens aan Dr.
Lammerts v. Bueren te Zetten, d
juist dien middag in de Vluchtheuvelkerk
zijn afscheidsrede hield.
Tot bestuursleden werden herkozen Jkvr.
C. Repelaar va a Driel, Ds. E.
Meer, Dr. J. Lammerts v. Buer
Joh. J. H e s se li n g.
Daarna werd de vergadering gesChortst,
aarna te Paterswolde die koffiemaaltijd
erd gebruikt.
DE MIDDAGVERGADERING
De middagvergadering werd gehouden
mooie oude kerk van Haren, n£
Groningen. Het gebouw was tot de laatste
plaats bezet, toen de voorzitter, Ds. E. van
Meer, een kort woord van welkom richtte
aanwezigen, waarna de heer
Boot, te 's-Gravenhage namens do Geref.
Zondagsschoolvereeniging „Jaohi-n"
beste wensohen uitsprak voor de zuster
organisatie.
De voorzitter huldigde nog 't bestuurslid
den bekenden kinderschrijver W. G. v
de Hulst, in verband met diens benoe
ming tot ridder in de Orde van Oranji
Nassau per 31 Aug. j.l.
Daarna trad als spreker op de heer Joh.
J. Hesseling te Amsterdam over
De Zondagsschool in het verleden,
Spr. gaf een uitvoerige schets van een
Zondagsschool aan het einde der vorige
eeuw te Amsterdam.
De Zondagsschool was eigenlijk de eenige
organisatie die ia die dagen op het kind
legde Het kind van toen was erg
blij met de tooverlantaarn en leefde veilig
welgebongen in een vaak strak gezins
verband. De kinderen zouden groote men-
sohen worden en daarom werd hen geleerd
te doen en te zijn als groote mensohen.
De Zondagsschool heeft in dien tijd rij
ken zegen verspreid. Er werd gearbeid met
vlijt en enthousiasme, door mannen
vrouwen, al naar het licht dat hen gegeven
was. Zij mochten velen ten zegea zijn, Vol
gen wij hun geloof na!
De heer W. G. v. d. Hulst te Utrecht
sprak daarna over
Het heden van de Zondagsschool.
Spr. wees er op dat we thans in een won
derbaarlijk overgangstijdperk leven. Het
oude kraakt overal. Het nieuwe stoot zich
omhoog, dwars door het oude heen, brutaal,
opdringerig, zich meester makend van de
toekomst. Maar niemand vermag te zeggen
of het die toekomst veroveren zal, nog min
der of het die toekomst merkelijk zal geven
wat zij noodig heeft.
Spr. toonde daarna aan dat ook de Zon
dagsschool ia die overgangsperiode staat.
De kinderziel is ontdekt Dat geeft nieuwe
mogelijkheden en nieuwe zorg. Blijven moet
het geloof in ons werk, en liefde voor odg
Boven alle intellectualisme, bovea alle
paedagogisohe uitbouw, boven de meest ge
perfectioneerde methoden, zal altijd 't licht
de liefde moeten schijnen. Als die
liefde kwijnt, kwijnt de Zondagsschool en
de Zondagsschool sterft als onze liefde
sterft.
Alle kracht ligt in het dienen van God en
daardoor het dienen van de kinderen,
De heer H. A. d e B o e r sprak over
De toekomst van de Zondagsschool
Deze wordt volgens spr. door het heden
bepaald. Het kind van 'nu is anders dan
dat van voor 50 jaar en ook huisgezin en
maatschappij zijn gewijzigd.
Terugkeer is niet mogelijk. Dit kind uit
het veranderde gezin heeft meer dan vroe
ger behqefte aan Godsdienstige opvoeding.
En wijil het gezin deze maar epaarzame-
lijk geeft, is voor de Zondagsschool der toe
komst dit de aangewezen weg. Als de Zon
dagsschool deze taak niet siet zal zij spoe
dig tot de geschiedenis behooren, maar als
zij gaat inzien dat haar arbeid is: mede
werking aan de Godsdienstige opvoeding
van het kind, is er voor haar groot e® veel
werk te doen. De Zondagsschool der toe
komst moet zijn: zielszorg, dit is: het kind
leiidem tot Jezus, houden bij Jezus en bevor
deren van zijn Christelijken levenswandel.
DE AVONDVERGADERING
In de Martinikerk te Groningen had gis
teravond een samenkomst plaats met de
gemeente.
Na een openingswoord sprak Ds H. W. te
Winkel te Groningen sprak Dr K. S 0-
e s, Ned. Herv. pred. te Stadskanaal, ter
wijl Ds. E. v a n Meer een slotwoord sprak
spel en kinderzang luisterden de sa
menkomst op.
BIGGENMERKEN
Van bevoegde zijde deelt me>n ons mede,
dat het aantal aangebrachte biggenmer-
ken in de week van 30 Augustus tot 4 Sep
tember 1937 bedroeg: 40344 (vorig jaar
47304).
Van de toekenning 1937 zijn van 1 Ja
nuari tot 4 September in totaal aange
bracht 1.176,159. merken .(v.J, 1.387.372),
GEMENGD NIEUWS
De onbewaakte overweg
Een bestelauto van een der Amsterdam-
sche dagbladen, die via Abcoud eV i n-
k e v e e n de couranten naar M ij d r e c h
brengt, is gister op den onbewaakten over
weg in den provincialen weg nabij Mij
drecht door trein nr. 3599, komende van
Uithoorn, gegrepen en totaal verbrij
zeld in den berm geslingerd. De bestuur
der, de heer Witte uit Amsterdam, kwam er
wonder boven wonder goed af. Hij kreeg en
kele glaswonden doordat hij door de voorruit
van zijn auto schoot. Dokter van den Berg
verleende heelkundige hulp waarna hij per
trein huiswaarts kon gaan. Het uitzicht ter
plaatse is zeer goed. De trein ondervond ze
ven minuten vertraging.
Auto botst tegen motortram
Gisteravond om tien minuten voor half
acht is op den onbewaakten overweg nabij
liet station Schoorl een personenauto in
volle vaart in botsing gekomen met een mo
tortram van de Noorder Stoomtram Maat
schappij, welke op weg was van Warm
huizen naar Alkmaar. De wagenvoer-
der van de tram .had het ongelujc zien aan
komen en had de tram, welke langzaam
reed halverwege den overweg tot stilstand
weten te brengen. De auto werd door de buf
fers van de tram opengereten en totaal ver
nield. De auto werd bestuurd door den heer
De Waal Malefijt uit Overveen, die tusschen
de wrakstukken bekneld raakte en moest
worden uitgezaagd. Hij was er zeer ernstig
aan toe. Nadat door doleter Heringa de
ste hulp was verleend, is hij in bewusteloo-
zen toestand, met verschillende bloedende
verwondingen en inwendige kneuzingen
naar het stadsziekenhuis te Alkmaa
vervoerd. De dame, die naast den bestuurder
zat, bekwam een bloedende hoofdwonde,
doch deze was niet van ernstigen aard. Ook
zij is naar het genoemde ziekenhuis overge
bracht. De tram had geruimen tijd ver
traging.
MET LUCIFERS GESPEELD
Omstreeks half zes gisteravond is te
udenbosch brand ontstaan in een
drietal groote hooiklampen aan den Zand1-
weg, toebehoorende aan de strooperserij J.
d. Bimt. De brandweer was spoedig aan
wezig en nam het bluösohingewerk kordaat
ter hand, door de ongeveer 100.000 kg; stroo
uit elkander te halen en daarna nat te
spuiten. Desondanks is niet veel meer over
gebleven. De schade, die ongeveer 1000
bedraagt, wordt niet door verzekering ge
dekt. De brand vindt zijn oorzaak in onvoor
zichtig kinderepel met lucifers,
VERRASSENDE WAARDEERING
In een samenkomst van leden der Geref.
Kerk te Beekbergen werd aan ds. N. J.
an Exel, met het oog op de groote
afstanden in de gemeente, een nieuwe
Sparta-motor aangeboden.
Ouderling J. Doojer gewaagde van de
groote liefde en waardeering der gemeente
den predikant, die tot uiting kwam in dit
geschenk. Spr. hoopt, dat deze sympathie,
in ook mevr. Van Exel volkomen dteelt,
iin de toekomst mag worden bevestigd.
In een geestige speech dankte ds. Van
Exel voor deze voor hem verrassende uiting
van vriendelijkheid en waardeering.
Economie en Financiën
FRANSCHE FRANC OP ƒ6.13
Koersdaling blijft
aanhouden
Egalisatiefonds houdt zich afzijdig
Tegen alle verwachting in heeft de Fran-
sche franc gister andermaal zijn dalende be
weging hervat. Vorige week viel, zooals men
weet, de koers terug van 6.75 op 6.48
6.50, op welk niveau een adempauze intrad.
Gister nam de monetaire onrust echter weer
toe en de koers zakte tot 6.25. In Frankrijk
zelf schrijft men deze gang van zaken toe
aan baisse-speculaties in het buitenland, doch
de omstandigheid, dat van de contróle van
het Fransche egalisatiefonds vrijwel niets te
bespeuren valt, doet vermoeden dat het we
derom diepere oorzaken zijn, die het koers
verloop "beïnvloeden. Steeds luider hoort men
de meening verkondigen, dat he Fransch
egalisatiefonds vrijwel geen middelen meer
heeft om de koersdaling tegen te houden.
Wat die „diepere oorzaken" betreft, deze
treden bij tijd en wijle duidelijk op den voor
grond, hetgeen dan een uiterst ongunstigen
Indruk maakb. Het is bekend, dat het econo
mische leven van Frankrijk zich zeer
gunstig ontwikkelt. Ten eerste is daar het
verontrustend verloop van de Fransche han
delsbalans. In de eerste acht maanden van
1937 beliep de invoer fr. 26,6 milliard (v.j.
£r. 15.5 milliard) en de uitvoer frs. 14,7
milliard (v.j. frs. 9,47 milliard) uit welke
cijfers wel blijkt, dat de herhaalde devalua
ties van de Fransche franc het laatste jaar
geen baat hebben gebracht. Bijzonder veront
rustend is ook de aanhoudende prijsstijging
in het binnenland, waarover juist gister ge
gevens werden gepubliceerd. Het indexcij
fer der groothandelsprijzen (1614=100), was
einde Augustus gestegen tot 591 v. mnd. 580).
De index voor kleinhandelsprijzen, geba
seerd op 34 der belangrijkste artikelen, be
droeg einde Aug. 615 (v. mnd. 600 en 560
einde Januari). De index voor de kosten van
het levensonderhoud van een arbeidersgezin
van 4 personen is voor het tweede kwartaal
berekend op 606 (v. j. 2e kwartaal 497; 2e
kwartaal 1935 490).
De hoogere kosten van het levensonder
houd, de hoogere loonen en prijzen voor tal
van artikelen doen uiteraard de exportpositie
der Fransche industrie geen goed. Reeds
thans hoort men hier en daar in het land
nieuwe eischen om loonsverhooging etc. en
de vraag word/t steeds meer urgent of de
links radicale elementen in Frankrijk aan de
winnende hand zijn al dan niet. In dit ver
band is van groot belang of straks het Kabi
net Chautemps het zal kunnen houden, als de
buitengewone volmachten, die het in den
voorzomer heeft verkregen, zijn afgeloopen.
Nu het toeristenverkeer mindert, en dus ook
de vraag naar Fransche francs, worden de
moeilijkheden weer grooter en men vraagt
zich terecht af, waarheen het land op weg
wat internationaal de gevolgen van deze
aanhoudende koersval zullen zijn. De Fran
sche franc beweegt zich thans reeds op een
peil dat ligt beneden die van het Belgische
devies. Neemt men de gulden-depreciatie met
aanmerking, dan is de koers
gezakt beneden de 5.De laagste officieele
noteering werd in 1926 genoteerd, n.l. 5.09,
Zelfs dit laagterecord ls thans over
schreden. Hedenmorgen noteerden
Hoogste stand te Vardö en Ingö 761.3.
Laagste stand te Valcntia 732.7.
Stand vanmorgen halftwaalf 746.7.
WEER VER WACHTING
Matige tot krachtige meest Zuidelijke
wind, betrokken tot zwaar bewolkt met tij
delijke opklaringen, waarschijnlijk regeri-
buien, kouder.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
De depressie blijft de weerstoestand in
West-Europa beheersohen. In haar kern i6
de druk gestegen, doch een nieuw actief
lage drukgebied vormde zich nabij Ierland.
Onder invloed van dit lage drukgebied daal
de de barometer reeds over West- en Zuid-
Frankrijk.
Zeer waarschijnlijk zal ook ten onzent bij
nadering van deze nieuwe storing de wind
weer toenemen en opnieuw regen met afkoe
ling volgen. Over de Britsche eilanden is
de temperatuur reeds aanmerkelijk gedaald.
Over het vasteland van Europa daarentegen
is het vrij wat warmer geworden. Het sobere
regenachtige weer houdt nog steeds aan.
Plaatselijk vielen buitengewoon groote re-
genhoeveelheden.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van De Bilt 16 September te 8.50
uur aan alle posten: „Attentiesein neer".
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen'halftwaalf 14.6 C.
17 SEPTEMBER
Zonsopgang 6.38 uur, zonsondergang 7.10 uur
Maan op nam. 5.35 uur, onder vm. 2.54 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
17 SEPTEMBER
Van 's avonds 7.40 uur tot 's morgens 6.10 uur
ERICA: Waterploeg, De Vroome
ROTTERDAM. Labor Vinclt, Bervoets
OUDE TONGE: Vriendschap, Den Rooljen
LINNE: Dina. Oome
VLAARDINGEN: Henrl, Oom
KLUNDERT: Suzanna Johanna, t. Eekerer
WEMELDIXGE: Spes Mea. v. dw. Boogerd
DUITSCHLOND: r^nnhelm.. Beckhaus: J:
ssmuHer; Franz Michael. Wirivners;
ers, Deüaert; 2 Gebroeders. De Coc
ickel 1. Hai
Espoir, Tanls; Hen-
drlka, v. d. Adel: Anallse. Silvlus: Coöperatieve
3. v. Utrecht; Johanna, Drlessen; Marearetha.
Apalllus: Vllssingen. Lesage: Flandrla, Willems;
More enroth. Mat
BELGIE: Tleg
Stad Nat
•eif; Johanna Maria, v. d. Mo-
Slbrljns; Rheln
96.
Christina. Dobeblaar; Celina. De Keen
niaeckerElisabeth, Aarnoudse: Elisabeth Ja-
coba, Zwitlnk; Vertrouwen. Bergsma; Ideaal, v.
Asperen; Rosalie, v. Steenoven; Lubbers 1, Stob
belaar; Catharlna, Schot: Hermes. Mol: Zeeland»
luister, v. d. Klooster: Zeelands luister 2. v. d.
Klooster: Bromo. Netten: Franklin, Janssens;
Vertrouwen. Smits: Julmar. v. d. VUvere; Marle
4. Rademakes; Maria 2. De W«s; Johanna.. Kik;
Sancta Theresla. - -
Rhenania 50. Sac
23, De Klunder;- Goede Gt
vracht 7. Westdpk; Dirkje, 1
cl. Vflvere; Ideaal, Brusse;
Spes., Schut: Albatros 3, v. I.
art: Jacoba, Pecher; Ternet
ROTTERDAM; de stoomschepen: Gonda,
Frlgga, Harmonie 5, 'a-He.t ig-nboscn I, Men
hir, Modir, Janna, Buffon, Bellatrix, Willem
Marie, Siegfried; Gerardus. Gerritsen: Stolzen-
fels. Haas; De Ho<
HoekErda, Janssc
Het eeuwfeest van
Schoonhovens Keurkamer
Vier eeuwen edelsmeedkunst
Twee jubilea worden deze dagen i®i
Schoonhoven gevierd.
In het stille stadje Schoonhoven
tnog wel.
Daar verwacht men niet zulke be
langrijke jubilea, als er nu inderdaad
gevierd worden. Jubilea van de edel
smeedkunst, van de edelmetaal-
bedrijven.
Geen vreemdeling zal de Lek langs va
rend en Schoonhoven passeerend daar eon
industrieplaats zien. Veeleer een rustig
landelijk stadje. Rustig is het er, landelijk
eveneens. En toch wordt daar de goud- en
zalverindustrie intens beoefend. Zoo'n ge
centraliseerde goud- en zilverfabricage als
déér, vindt mien nergens in ons land.
Wanneer men deze plaats bezoekt doet
echter niets vermoeden dat hier zoo'n be
drijvigheid heerscht. Geen typeerende fa
ll rieksgel ui den, geen opschriften of 's avonds
helle neonlichten.
En toch zijn er meer dan vijftig groote en
kleine fabrieken en werkplaatgen, honder
den werkmeesters, knechts, leerlingen,
grossiers, reizigers enz.
Hier wordt in de eerste plaats lierdachi
het honderdjarig bestaan van de „Keui
kaïmer" (officieel heet deze: „Kantoor van
Waarborg en Belasting der Gouden en Zil
veren Werken"), en daarnaast het 75-jarig
bestaan van de Nijverheidsvereeniging voor
goud- en zilversmeden.
Maar de edelsmeedkunst wordt al langer
dan een eeuw in Schoonhoven beoefen-i.
Reeds meer dan vier eeuwen, want aai)
het eind van de 15e eeuw had deze plaats
zijn „goudt- en silversmidts gilde",
waarvoor in 1502 door Philips, aartsherto;
van Oostenrijk, speciale ordonnantiën vo>
Dekens en Keurmeesters uitgevaardigd
werden. Tal van principes hiervan zijn nog
terug te vinden in de huidige bepalingen
van de Waarborgwet! Op afkeuring wegens
e laag gehalte stond zware boete en het
.werek on twee (in tweeën) geslegen". Het
ontbreken van keurteekens en van het
meeeterteeken op voorwerpen gold als de
ernstigste overtreding! En niet alleen moest
de meester een proef van bekwaamheid
afleggen, er waren ook „vestigings-eischen",
bestaands in de kennis van „alloy en ge
wicht, het formeren van reeckeningen", enz.
Tot het laatst toe bleef dit gilde, tot 1807
toen alle gilden werden opgeheven. Maar
het bedrijf bleef en nam zoo toe, dat de re
geering aan de bezwaren om in Utrecht te
moeten keuren en stempelen toegaf en
Schoonhoven .een eigen keurkamer gaf.
Dit bedrijf legde zich en legt zich noj
meest toe op eenvoudige sieraden en ge-
brui ksvoorwerpen. Waarschijnlijk ligt dit
de landelijke omgeving. En de landbou
wende stand consumeerde in vroeger jaren
veel goud en zilver ais geldbelegging.
Schoonhovens bedrijven legde zich la?et
meer toe op specialiseering. Er waren er die
niet anders (en het was toch louter hand
werk!) dan flacondoppen maakten. Ande
ren waren meesters in het filigram* het
fijne draadwerk. Weer anderen maakten
niet anders dan die kleine pepermuntdoos
jes, ja sommigen hadden eigen modellen!
Door allerlei fuctuaties van mode heen
heeft de industrie zich weten te handhaven.
Zij was vooral een afwachtende industrie,
zij gaf geen leiding. Dat is pas later geko
men, toen er enkele groote fabrieken kwa
men, waarvan er sommige vermaardheid
verwierven tot ver over de grenzen. Vooral
door het „Oud-Hollandsch", het drukbe-
werkte zilver, gedreven en geciseleerd, met
rijke versieringen en met nabootsingen, in
relief, van bekende schilderijen. Er is een
jaar geweest, dat de Schoonhovensche in
dustrie voor bijkans 200.000,waarde van
dit genre uitvoerde. Dat was in de periode
voor den grooten oorlog. De Amerikanen
waren bijzondere liefhebbers van dit „ola
Dutch silver"
Ook in de na-oorlogsche jaren (nooit
werd zooveel geproduceerd als in 1918 en
1919) werd veel winst gemaakt, wat gele
genheid gaf tot moderniseering van de be
drijven. Ook op sociaal gebied kwam ver
betering: de vaak 14 a 16-urige arbeidsdag
werd vervangen door de 8-urige. De Nij
verheidsvereeniging had een vakschool ge
sticht. die later aan het Rijk overging en
veel deed en doet voor de verbetering van
het bedrijf, daar de toekomstige edelsme
den hier grondig onderlegd worden wat
bedrijfsvaardigheid zoowel als kunstzinnig
heid betreft.
Wie de keurkamer een bezoek mag bren
gen zal versteld staan van wat hier om
gaat. Want alles wat Schoonhoven fabri
ceert moet de keurkamer passeeren, van
het kleinste stifje af tot de grootste stukken
toe. Vooral het kleine werk. oorbelletjes, le
peltjes, enz. vraagt veël tijd.
Het groote zilver wordt hier voorzien
an „de leeuw" (voor het gehalte), geil an
keerd door een geheimden kop met kleine
letter (voor het kantoor, een M voor
Schoonhoven), door een groote hoofdletter
(voor 1937 een C) en het reeds bij de aan
bieding aanwezige „meesterteeken" (voor
Schoonhoven een zeshoek met de voorlet
ters van de kleins fabrikanten). En op het
kleine zilver komt het „zwaardje"; op het
goud het kleine „eikenblaadje".
Hoeveel is in den loop der jaren de Keur
kamer gepasseerd! Hoeveel in aantal, hoe
veel in verscheidenheidEen paar gre
pen: in 1871 reeds 96.000 gouden voorwer
pen, groot en klein, 492.000 zilveren! In
1910 meer dan 600.000 in beide metalen. Er
zijn weken geweest, dat er regelmatig 6000
theelepeltjes gekeurd en gestempeld wer
den. En honderden couverts. En toen het
Zeeuwsch in zwang was, waren 10.000
knopjes en hoedenpennen, per wéék. geen
zeldzaamheid. Afgezien nog van al het
mooie, bewerkelijke zware zilver, van de
theezeven, aschhakjes. servetbanden, kont
jestangen, manden, bladen, schalen, be
kers, bloemvazen en nog zooveel meer.
De zonder feestvertoon echt stil
Schoonhovensch juhileerende Keur
kamer, de juhileerende Nijverheidsvereeni
ging. de bijna 40-jarige vakschool, ze heb
ben Schoonhoven een schoone naam be
zorgd. Doch niet het minst deden dit de
kunstzinnige werkers zelf, die na een mooi
verleden een schoon perspectief voor zich
mogen zien.
Franschen francs te Amsterdam
6.13, hetgeen in niet-gedeprecieerde
guldejp neerkomt op een koers van
ca. 4.90. De onrust ten aanzien van
de Fransche valuta blijft zeer sterk tot
uitdrukking komen in de noteeringen
voor termijnfrancs. Het disagio bedroeg
gister ondanks de sterke koersval toch
nog 15 cents voor éénmaandfrancs en
3035 cents voor driemaandsfrancs.
Chr. Boeren- en Tuindersbond
Afdeeling Overijssel
Het bestuur van de afdeeling Overijssel
•den Christelijken Boenen- en Tuindersbond
vergaderde te Zwolle onder leiding van den
heer J. Haverkamp te Kampen. Met groo
te instemming werden besproken de maatre
gelen tot steun van de kleine bedrijven door
tewerkstelling op het eigen bedrijf; hierdoor
kan veel nood worden gelenigd en een nien
we ontwikkeling mogelijk worden gemaakt.
De nieuwe pachtwet gaf aanleiding tot di
verse opmerkingen; er zal getracht worden
voor de leden een gelegenheid te verkrijgen
om in voorkomende gevallen juridische ad
viezen te ontvangen.
De afdeeling Kampen adresseerde over de
noodzakelijkheid om uitbreiding te geven aan
het aantal kalverschetsenhierover ontstond
een breedvoerige bespreking, waaruit bleek,
dat men algemeen voor eenige verruiming ge
voelde en dat de zuivere weidebedrijven hier
aan wel zeer groote behoefte hebben.
Het voor-ontwerp Landbouw-ordeningswet
gaf aanleiding tot een bespreking, waaruit
naar voren kwam de wenschelykheid, dat be
langhebbenden een gedeelte der crisis-maat
regelen overnemen, hoewel er moet worden
erkend, dat de hulp der Overheid, althans
voorshands, niet kan worden gemist.
WAAR WERK TE VINDEN IS
BRUGGENBOUW TE HAARLEM
De directeur van openbare werken heeft fe
Haarlem aanbesteed het bouwen van een
gewapend betonbrug over de Houtvaart, het
bouwen van een gewapend-betonbrugje en
maken van een aarden baan met nuinfundee-
ring enz., met bijkomende werken te Haar
lem. Laagste inschrijfster N.V. Leidsche Bal
last Maatschappij, Leiden voor f 45.318
MARECHAUSSEEKAZERNE
Door den Directeur van Gemeentewerken
te Almelo werd aanbesteed het bouwen
een Marechausseekazerne op een terrein
aan de Vriezenveenscheweg.
Ingeleverd werden 68 biljetten.
Het laagst werd ingeschreven door de Fa.
e b 1*. Goossen en Van den Ham te
Almelo voor f 31.884.
AMBACHTSSCHOOL TE TIEL
Bij de gehouden aanbesteding voor het
uitbreiden en verbouwen van de Ambachts
school te T i e 1 heeft het laagst ingeschreven
H. van PI e e s w ij k te Best (N.-Br.) voor
t 73.300.
RIJKSTELEFOONGEBOUW TE SCHAGEN
De Rijksgebouwendienst heeft aanbesteed
het bouwen van een telefoongebouw te
Schagen.
Laagste inschrijver was de heer IJ. I'.ro-
enburg te Heiloo* voor f 15.875.
BEGRAAFKAPEL TE OVERSCHIE
Te O verse hie is aanbesteed de bouw
an een begraafkapei met woning en toe
gangshek aan den Delftweg aldaar. Het
laagst heeft ingeschreven de fa. F. B ij 1 te
K e t h e 1 voor f 14.979.
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT 15 SEPTEMBER
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM- Telegraaf 18 en 3 st.. La Foi.
Albrechts: Wilhelmina, Prins; Marie. De Wijs:
Jacoba, Bevelander.
ENSCHEDE: Juma, Leunls
DORDRECHT: Buiten verwachting., v. Tricht;
nJean Balthazar, v Holt;
js, Gassert; Leda, Bohnn-
ger; Kohl Neuessen I. Dresnlck; Pax, v. Beek;
jperuvia. Busken; Aleida Maria. Meyer; Anna
Herman. Dohr; Oosterschelde, v. Dort; Klalultja,
Snyder; Eldorado II Poss; San Antonio, Sny-
ders; Mannheim 202. Nehnes; Picpolo, Otjens;
Vertrouwen. Touw; Main 67, Bech; Nelly, van
Oosten; Credo. Vervis; Baden 6, Heek; Gean,
v. d. Tuuk; Susco, Swets; H. Stlnnes 14, Gern-
hals; Nurnberg, Weishelmer; Luzern, Fried-
mann; AMSTERDAM: R. W. 4. Heid; Huwa,
de Bot; DORDRECHT; s. Rhln; s. Borussia;
s. Gerard; s. Tarn; s. d'Alembert; s. Petrone'.la
s. Louvois; s. Obl; ZUTPHEN: s. Joh ar
MEPPEL: s. Noord; VREESWIJK: s. K. L
11; HALFWEG: Bonne Atente, Verschoor; DGE-
TINCHEM: Disponibel, Snlppe; 4 Gebroeders,
Liet; VLISSINGEN: Taglla, v. Oosten; HOOG-
GRAVE: Henrica Adrlana, Valkenburg; BEU-
SICHEM; Vertrouwen. Nout; BEDUM: Trols
frères, Lugthart; GOUDERAK: De tyd zal 't
leeren, Pols; LEKKERKERK: Andre Carnegie,
Wolf; WIJK BIJ DUURSTEDE: Rika, de Bie
EVERDINGENExcelsior Nout; MAASHEES:
Vesalia, Hoch; DEVENTÊR: Rival, Fernhout;
LEEUWARDEN: Risico, Dorsten; VLISSIN
GEN: Heine, Toorn; DEN HaAG: Actief, Ko-
nigs; DOESBURG; Hansa 229, Kllpe; Anna Ma-
na 2, MaasNIJMEGENCornelia, Jansen
WAGENINGEN: De tyd leert alles, Furman
STROBOS: Onderneming. Bakker; GOUW-
SLUIS: Res Nova de Ble; Avontuur, v. Dam;
ZUTPHEN: Siegfried 2, KurthZWOLLERKER
SPEL: Overijsel. Bulsma; MEPPEL: Anna Elsa.
Schmidt; ZWOLLE: Gerard Stephan, Lucassen;
VLIEREEDE; Irma Marle, Bartels; Sursum
Corda, Dryfhout; Anton, Schepers; Volente, y.
bolo.
Time ls Monny; Fidlela; Dia-
Lis Jdalelne, W el visDl go,
r-aacal, de Bra;
Oord; La Fontaine.
Titan Goedhart; Vioa, Bastlaanse; Madeleini
Oostveen; Germine, Thlel; Virginia, de Zeeuw;
Brabo 31 Bruys; Anna, v. Zanten; Ougree 4, Ll-
scher; Madeleine, Bauwens; Alpaula, de Weyer;
Anton Hugo, Plkaart; Infatlgable I, de Kloos
ter; Janna Cornelia, Schouten; Badenla 59,
Eich; Rheinfahrt 103, Mlchelbeoh; Richard, v.
BadenGerard Kremer, SeeldraayersDamco
27, de Jong; VIsscher, Pauwels; Verrat, Sellen-
slag; Maria, v. d. Bosch; St. Antolno. ,v. Cau-
wenberg;
DUITSCHLAND: a. Holiandla.
Gepasseerd n& 12 uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: stoomschepen: Paula II, Spes,
Asa, Gallia 2, Midgard, Dula, Stromboll, Fiat
Voluntas 2, Zaanland, Neusa, Jega; Rudolf 2,
Ohr; Franslska, Kieboom; Secunda Vera, v. d.
Wielen; Morgenster, Hammers; Gelrla, Buisman;
Alsatia, Smit; S. H. V. 77, Smaal; Hannover 7.
Conrad; Truro, Mey; Alberlch, Smaal; Moretto,
Lodder; Montan 18, Schumacher; Berchhelde,
Brink; Rheinfahrt 86, Leuther; Rynzeevaart 13.
Kehl; Ad, Krlessels; Dletellnde, v. Holt; Reglna
Coeli, MorayBasel, FriedmanAnna Marga-
retha, Jansen; Maria, Bastlaanse; AMSTER
DAM: Oso 5, Peters; Mema, v. Weelden; DOR
DRECHT: Tonale, Rynlers; Beltshorn, Volk;
VREESWIJK: st. K. Vaart 10; ZWOLLE: Odes
sa, VelenturfRITZUMAZIJL: Eendracht, Bry-
der; DIRKS LAND: Hermanus, BooyOUDER
KERK A/D. IJSSEL: Geertruida, v. d. Ben;
WOERDEN: Maria, Tamboer; IJMUIDEN:
Ulltis, v. Balen; Antwart, v. d. Plas; VLAAR
DINGEN: Asana Ten Kate; DE STEEG:
Result, Wynen; Nenuphar, Stoter; ZWOLLER
KERSPEL: Lastdrager, v. Asperen; LEIDEN:
Zeldenrust, Trouwborst; ARKEL: Adrlana,
Troost; VLIEREEDE: Wilma, Slxdorf; Alex,
Klepe; Cito, Sloots.
BELGI st. Essalst Trols friresGeorgine
Lobbestaai; St. Antoine, Adams; syivle, v. Mes-
sem; Undine, Holleman; Mars, Falkenburg; Sanl
7, Veldhoven; Jelo, Willems; Gueta, Kloeck;
Lohen, v. d. Pluym; Aster, Nauwelaers; Onder
neming, v. Dorsten; Esnia, v, d. Vonder; Marga-
rithe, Bogers.
DUITSCHLAND: st. Keulschev&art 3 en 13;
Durham, v. d. Bos; Macte Animo, Prins; Ger-
ditje Hendrika, DerksenJohanna, v. d. Boom
RichelieuJames Ensor, Vohl;
Naphta 3, WetselNaphta 5, Beck; Besiam,
Strydonck; st. Sancta Maria. Carmen, Dekker;
'd, Bal; Johan Jacob,
Antonli
3, Joele; Johanna. C<
Rheintreu, Dli
il; Toma, Wykstra; Jantlna, Bakker; Eens-
"ïndheid. Korporaal; Gulseppe, de Bot; st.
Speck; De Hoop, B00U;
st. Sambre;
- Gomelza, de
Roeck; st. Searpe; Maria, Baert; Theodoor Vor-
-'raeten, Hoogerhuis; Louisa, Gouthler; st. Har-
snie 2 en 4; Wuta, v. Leeuwen; St. Maria,
osten; st. Newa; Jean, Bal; Evelina, v. Hooy-
:ghenSilvaplana, BauwensZeldenrust. Trouw
borst; Drie Gebroeders, v. DUken; Johannes,
Kruithof; Marlanna, Eisner; Albcor, v. d. Vlies;
a; Rheinland. Zyimans; Aiwa, Leunis
int; Henri Mathieu, Kamphuys; Rhenus
DorstenEmma, Ha-
Dlja; Spontaan, Volker;
Adjo,
26, Strohmeijei
Lahn, Stael; 1
ludakker; M. H. Smeenge, da
Dleslerst. Elin; Corjo, Stravers; st.
Aleida, v. d. Heuvel; Risico, Bruinslot;
Speksnijder; Enga, Galenkamp;
13; Anthony,
ie, Schram
St. j
Neptunus, Snlppe; st. Teuna 2; Bavaria, v. Don-
Tubantla, Goedhardt; st. Fadlr; St. An-
Lips; Konig Marlce, v. d. Pluym; Arbedo,
Hammei; Vassovia, v. Hoogstraten; Aleida, Scho
ling; Corma, Sneyer; Jacoba, de Vries; Sanara
101, Engel.
Gepasseerd na 's middags 12 1
1 bestemd
DUITSCHLAND: Sancta Maria, Gerth; Nooit
gedacht, Schouten; st. Eendracht; Machiensteen
18, Fernbouts; Maria Louisa, Jonkman; Emjo,
Tilly; Alvracht 12. v. Lier; st. W&lsum
4, Alfter; Walm 5, Kocks; Gotthard,
Matheesens. v. d. Velde; Carolina, Cleempoel;
Ludewica Maria 3. v. Cauteren; Adrlana, Ver-
Spes Salutis, v. d. Noot; st. 's Bosch;
tka, Wirtz; Enphrate. Wyckmans; st. Corn.
Adrianus; Angele, Modloch; Andre. Rothen-
:ker; Elisabeth, de Bruyn; Presto. Bakker;
Beta; Adelheid, Bleseman; st. Verandering-
Artemis. SalmZeeland, CarronMorgenstond.
Steenstra; st. KrefeldOnderneming. Snijder; st.
BragiTristan. Meelisen; Scaldia,
de Vries
Hundin
Ver
IBd. Brink; Algeria,
'der, Vcrdyk; st. Kata; Doret
Vugt; St. Antonius, Bayens;
Jata, Geervliet; st. Bona
Tlbre, Nauwelaers
Lea, Pol; Tourist,
Spes 2; Wilhelm, Baumi
Deo Juvante, Wullaert; Famlna, Lerni
Jost; Rheinunion 5, Rycquart; st. Perseus; Rla,
Schepers; Buizerd, Bosma; Martha, Nout; ët.
Saga; Ilsa, Brouwer; Irwin, Welss; Badenla 54,
Schwab,
