Spaansch schip op den loop
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1937
DERDE BEAD PAG. g
Muiterij aan boord?
De trossen werden gekapt
en met drie Hollanders aan
boord zee gekozen
OP mysterieuze wijze is gistermid
dag een Spaansch schip, de Aizkori
Mendi, uit de Rotterdamsche haven
verdwenen, om met volle kracht zee
waarts te sboomen.
Drie Hollanders, die aan boord wa
ren, zijn aanvankelijk meegevoerd,
doch op de loodsboot buitengaats af
gezet, waarna het Spaansche schip,
waarop vermoedelijk muiterij is uit
gebroken, verder is gevaren-
De Aizkori Mendi was op 17 Augustus met
graan uit Buenos Aires te Rotterdam aange
kómen en had ligplaats gekregen op boei 7
in de Maashaven, waar het schip is gelost,
Het schip is daar nog blijven liggen in af
wachting van den dag waarop het bij Wilton-
Fijenoord zou kunnen worden gedokt. Gis
termiddag zou de Aizkori Mendi naar Wilton
worden gesleept. Aan boord was toen slechts
een gedeelte van de bemanning en de kapi
tein, terwijl voorts de havenloods Scheur
kogel, een waterklerk en een kantoorbedien
de, resp. genaamd v. d. Heide en Aelbrecht-
schen en in dienst bij de cargadoors firma
Sir Ranon de la Sulta, zich aan boord bevon
den.
De trossen gekapt
Toen het schip, door een tweetal haven
booten getrokken, midden op de rivier lag
werden tot stomme verbazing van het perso
neel der sleepbooten plotseling de trassen ge
kapt en de Spanjaard ging er full speed tus-
schenuit!
Op de sleepbooten dacht men: „Da;
niet goed!"
Er waren nog Hollanders aan boord en
daarom kwam een der sleepbooten langszij
om te zien, of de Hollanders misschien over
wilden springen.
Natuurlijk zou dat niet mogelijk zijn, wan
neer het Spaansche schip met volle kracht
door bleef stoomen en dit was het geval, zoo-
dat men op de sleepboot tot de conclusie
kwam, dat de Hollanders tegen hun wil wer
den vastgehouden.
Daarom werd de wal opgezocht en di
vierpolitie en de havendienst gewaarschuwd.
De Havenmeester zag geen andere oplossing,
voor geval de Spanjaard niet tot reden te
brengen was, dan om de hulp van het depar
tement van Defensie op de hoogte te stellen.
Dit geschiedde en de minister van Defensie
gaf last, dat Hr. Ms. Medusa, een mijnenleg-
ger, welke te Vlissingen lag, in gereedheid
zou worden gebraoht om zoo noodig de Aiz
kori Mendi te achtervolgen.
De spanning, wat er gebeuren zou,
toe, toen bij Maassluis een sleepboot van
Dirkzwager evenmin als de sleepboot in Rot
terdam contact kon krijgen met het Spaan
sche schip en dit full speed door bleef varen,
Men scheen op de brug van den Spanjaard
net te doen of men niets zag en ook van de
Hollanders viel niets te bekennen.
Te Hoek van Holland kwam als naar ge-
ONS FEUILLETON
KORTE INHOUD VAN HET VOORGAANDE
Ook binnen de poorten van Enkhuizen
verwierf de „nye leere" talrijke aanhangers
en ze vond in den jongen priester Comelis
Kooltuyn een welsprekend pleitbezorger.
Natuurlijk bleef dat niet zonder gevolgen:
Kooltuyn moest in Den Haag voor Ruwaerdl
Tapper verschijnen.
Toen hij in Enkhuizen terugkeerde was de
St. Gomaruskerk overvol, want ieder wilde
weten wat de moedige priester besluiten zou.
Hij hield een aangrijpend sermoen en ein
digde met deze ivoorden: Ik kan geen gehoor
geven aan allen die vit welke nobele drijf-
veeren ook mij over willen halen om mijn
roeping ontrouw te zijn. Ik sta daarom op
deze dag voor het laatst voor u, en ik zal
gaan de weg, die God mij zendt'.
Niet lang daarna vertrok Comelis Kool
tuyn naar Embden.
Als de edelen hun smeekschrift der Land
voogdes hebben aangeboden, komt er wat
verademing. Maar vlak daarop klinkt als
een donderslag de tijding door de Nederlan
den, dat Alva met een groot leger op komst
is. De Prins van Oranje op wien velen hun
vertrouwen gesteld hadden, vluchtnaar
Duitschland.
Andries Dirksz de leeraar der kleine Enk-
huizer gemeente, besluit de stad te verlaten.
Ik zou uw leven in gevaar brengen zoo
zeide hij tot zijn volgelingen ik zou een
slecht herder zijn wanneer ik mijn schapen
zoo overleverde aan de wolf.
(Zie vervolg hieronder)
woonte de „Reporter", het afhaalbootje
L. Smit en Co.'s Internationale Sleepdienst,
langszij om zoo noodig wie dat wilde aan land
te brengen. Men zag wel een man op de brug
druk gesticuleeren en iets door een megafoon
roepen, waaruit men opmaakte, dat de loods
buitengaats zou worden afgezet op de loods
boot, maar zekerheid was daar niet over te
krijgen. Met spanning wachtte men dan ook
het binnenkomen van de loodsboot af.
bracht inderdaad de drie Hollanders mee, die
op zoo onvrijwillige wijze den tocht met het
voortvluchtige schip hadden meegemaakt.
De Aizkori Mendi had, om den Zuid gaan
de, even de loodsboot gepraaid om deze drie
menschen af te zetten, om direct daarop w
met groote snelheid verder te stoomen.
Het bleek vooralsnog niet mogelijk van de
drie „geredde" Hollanders te weten te komen
hoe precies de toedracht van de wonderlijke
ontsnapping van het Spaansche sohip is
vveest.
Muiterij?
Waarschijnlijk heeft echter een deel van
de bemanning, die een der oorlogvoerende
partijen in Spanje was toegedaan, van haar
toevallige meerderheid aan boord gebruik
gemaakt om door muiterij de leiding var
schip in handen te krijgen en er mee van
door te gaan.
Men wilde zich daarbij niet op den Water
weg ophouden om te voorkomen, dat de ka
pitein zijn gezag zou laten gelden en hulp
van de autoriteiten zou inroepen en is daar
om doorgestoomd totdat men buitengaats was
en er geen gevaar voor aanhouding meer was,
Eerst toen heeft mer de drie Hollanders la
ten ga^n.
De Aizkori Mendi is een schip van 6202 Br.
R.T. en behoort toe aan de Compagnie Navi
gation Sulta Y Aznar te Bilbao.
Het is het ex s.s. Altuna Menki en
1922 gebouwd bij John Redhead Son te
South Shield.
Ondersteuningsgelden gestolen
Ten bedrage van 400
Uit een ijzeren geldkist, welke was
opgeborgen in het kantoor van de
Gem. Arbeidsbeurs aan de Bonestraat
te Maassluis, is een bedrag van
ongeveer vier honderd gulden ont
vreemd.
Het geld was bestemd voor de uitkeering
an ondersteunden van het burgerlijk arm
bestuur, welke uitkeering gisteravond on
l geschieden. De penningmees
ter van het B. A. had het geld 's middags bij
den gemeente-ontvanger in ontvangst geno-
het gebouw van de arbeidsbeurs
gebracht, waar hot in een kast werd wegge
sloten. Toen hij de geldkist gisteravond open
de, was de inhoud verdwenen. De ondersteun
den werden heengezonden met het verzoek
Zaterdagmiddag terug te komen. Het onder
zoek wordt ten zeerste bemoeilijkt doordat
elk spoor omtrent de diefstal ontbreekt. Het
personeel van de arbeidsbeurs was om vijf
uur naar huis gegaan, waarna het gebouw,
dat alleen staat, geheel verlaten was.
De brand op de Kota Agoeng
Post gedeeltelijk verbrand
Volgens bij het hoofdbestuur der P.T.T.
inlichtingen heeft de vuurhaard
de „Kota Agoeng" gewoed in de mailka-
Een gedeelte van de brieven- en pakket-
post is verbrand'. In welke mate de post door
den brand is verloren gegaan, is nog niet
bekend.
De secretaris van de socialistische arbei
ders Internationale, de Oostenrijker Frie-
drich Adler, die te Roosendaal was aange
houden en ingesloten in het huis van bewa
ring, omdat hij op een valsche pas ons land
was binnengekomen, is gistermiddag door
de Rotterdamsche Rechtbank na een zit
ting, die eenige uren duurde, op vrije voe
ten gesteld.
DAVO
HAARDEN EN
HAARDKACHELS
Gegarandeerd
HET SCHIPPERSCONFLICT
TE ZWOLLE
Het standpunt der
beide partijen
Aan een communiqué van de Bevrach
tingscommissie te Zwo 11 e, ontleenen we
de volgende bijzonderheden:
Tijdens de werking van de wet op de
Evenredige Vrachtverdeeling werd gecon
stateerd, dat de overslag van wegenmate-
riaal bestemd voor de noordelijke en ooste
lijke provincies, op het Zwartewater sterk
terugliep, hetgeen een achteruitgang van
werkgelegenheid voor de schippers van de
provinciale vaart inhield.
Teneinde gedurende de overigens stille
zomermaanden aan de provinciale schip
pers vervoer te verschaffen en de positie
van de provinciale vaart te verstevigen,
werd door de Bevrachtingscommissie voor
bepaalde transporten sinds 't voorjaar een
verlaagd tarief toegepast.
Uit de schipperij rezen bezwaren:
vreesd werd, dat wel lagere tarieven zou
den worden toegepast, maar dat de vaar-
gelegcnheid niet merkbaar zou toenemen en
de wachttijden dus niet zouden verbeteren.
De bevrachtingscommissie heeft haar
maatregelen echter gehandhaafd en is or
in geslaagd het vervoer van duizenden ton
nen wegenmateriaal voor de schippers op
gedragen te krijgen tegen vrachten, welke
naar het inzicht van de geheele commissie
nog voldoende geacht kunnen worden.
Tegenover een vervoer van 1732 ton in
Juli en Augustus 1936 stond een verlading
van 9801 ton in Juli en Augustus 1937. De
verbetering komt eveneens tot uiting in de
wachttijden.
Per 1 September 1937 zou het verlaagde
tarief, in verband met het drukkere najaars
seizoen, worden opgeheven. Eenige di
tevoren hebben de schippens evenwel plot
seling geweigerd vrachten tegen het nog
geldende bijzondere tarief aan te nemen.
De Bevrachtingscommissie heeft toen het
vervoer van basalt vrij gegeven. Geen enkele
schipper wenschte evenwel basalt te
voeren. De Bevrachtingscommissie heeft
daarop aan alle schippers, die daarvoor in
aanmerking kwamen, op hun beurt het
transport aangeboden, doch allen weigerden.
Deze weigering heeft de Bevrachtingscom
missie, overeenkomstig haar bevoegdheid,
beantwoord met een maand uitsluiting van
de betrokkenen voor alle vervoer. Daarop
weigerden alle te Zwolle ingeschreven
schippers eenig vervoer aan te nemen.
De Bevrachtingscommissie zag zich daar
op genoodzaakt alle vervoer vrij te geven.
Geen enkele schipper leende zich echter
voor bevrachting.
Het bestuurderscollege van de samenwer
kende schippersorganisaties heeft toen be
roep aangeteekend bij den Raad van
roep voor Bevrachtingszaken tegen de
slissing van de Bevrachtingscommissie te
Zwolle' en verzocht om alleen goedkeuring
te geven voor een speciale regeling van het
vervoer van wegenmateriaal, zooals het be-
stuurderscollege zich dat denkt, waarop,
zooals gemeld, de uitsluiting, in afwachting
van de uitspraak van den Raad werd op
geschort.
De Bevrachtingscommissie overweegt her
stel van de normale bevrachting over de
Beurs.
Standpunt der schippersorganisaties
In de schippersorganisaties meent men,
naar men ons van die zijde meedeelt, .dat.;
hu de instanties zijn ingeschakeld, wier'
taak het is de oplossing te bevorderen, par
tijen scherper tegenover elkaar staan dan
tevoren.
Dat 't bestuurders-college tegen de beslis
sing van de Bevrachtingscommissie beroep
heeft aangeteekend, hetgeen op instigatie
an den secretaris van den Raad van Be
roep zou zijn gebeurd, wordt een misver
stand geacht
Men meent, dat het conflict hangende het
.erdere onderzoek, alreeds van de baan is.
De schippers wenschen de vrije markt niet
terug, welke hun thans is opgedrongen. Wat
zij wenschten was juist krachtiger bescher
ming van de wet op de Evenredige Vracht
verdeeling, via de Bevrachtingscommissie.
Tenslotte zochten zij ook geen voorloopige
opheffing van de schorsing, maar een defi
nitieve.
Officieele Berichten
ONDERSCHEIDINGEN
Benoemd zijn tot ridder In de Orde van Oran-
je-Nassau. P. J Hamers. Amersfoort: A. E. Lan-
enhorst te Hulst: dr J. Weener te Haarle
Toegekend is de aan de Orde
Nassau verbonden eere-medaille
J. Hop te Alkmaar.
CONSULATEN
De heer A. Gall Is erkend en toegelaten als
insui van Oostenrijk te Soerabaja.
luit. ter zee L. F.
het bevel over Hr Ms instructieschip „Schor
pioen": het bevel daarover is opgedragen aan
den kap.-lult. ter zee J. Varkevisser.
DEPARTEMENTEN
Bij het Dep. van Econ. Zaken is bevorderd
t referendaris ln vasten dienst: mr H. C.
Schokker, thans hoofdcommies.
De Lord Mayor van Hull, die deze week iri ons land vertoeftbracht gisteren een
bezoek aan de kaasmarkt te Alkmaari
De doodslag te Groede
Cassatie aangeteekend
Naar wij vernemen heeft mr. J. H. R o 1 a n
dus Hagedoorn, raadsman van den
landbouwer F. J. G., te Groede, die door
het Gerechtshof te 's-Gravenhage wegens
doodslag veroordeeld is tot drie jaar gevan
genisstraf, van dit arrest cassatie aangetee-
G. had tijdens een twist een schot gelost op
den landarbeider van de W., die daardoor
vrijwel op slag is gedood.
De Middelbungsche rechtbank had G. tot
een gevangenisstraf van vijf jaar vei
deeld en hoewel <le procureur-generaal in
hooger beroep ontslag van rechtsvervolging
wegens beroep op noodweerexces had gevor
derd, heeft het Hof dit beroep verworpen en
het vonnis van de Middelburgsche rechtbank
bevestigd, behalve ten aanzien van de straf,
welke tot drie jaar verminderd werd.
Auto rijdt te water
Vier inzittenden gered
Een personenauto uiit Drachten, welke
onderweg was naar Groningen, is onder
Hoogkerk ten gevolge van de gladheid
den weg en vermoedelijk door een defect
de stuurinrichting tusschen twee boomen te
recht gekomen en vervolgens gekanteld en
in een langs den weg loopenden sloot geraakt.
In den wagen bevonden zich vier personen,
allen wonende te Drachten, nl. vader, zoon,
dochter en schoonzoon. Toegesohoten hulp
bracht het viertal weldra op liet droge, zoo
dat de familie met den schrik en een nat pak
vrij kwam. Na in een nabijgelegen woning
op verhaal te zijn gekomen, hebben de vier
Drachtenaren met een andere auto de reis
naar Groningen voortgezet.
De auto, welke later door een kraanwagen
is gelicht, was aan de voorzijde zwaar be-
DOOR EEN KNIJPER GEDOOD
Gisternacht was men in de Vtrïcaanhaven
te Vlaardingen Bezig mèt de lossing
van het Nederl. s.s. „Flensburg", door mid
dei van een drijvende kraan.
Bij het laten zakken van den grijper stoot
te de grijper tegen 'n schot en slingerde naar
de plaats waar vier werklieden stonden.
De 37-jarige W. Bel, wonende Prins Hen
drikstcaat, raakte met het hoofd tusschen
den grijper en het schot bekneld, dat geheel
verbrijzeld werd. De dood trad onmiddel
lijk in.
Een der andere arbeiders werd aan een
arm gekwetst.
De ongelukkige laat een vrouw en drie
kinderen na.
De ongeveer anderhalve week geleden uit
Tricht verdwenen 19-jarige Kalden is te
recht De ouders hebben van de DOlitie be
richt ontvangen, dat hun zoon in België
aangehouden is en binnenkort naar Neder
land gezonden zal worden. Spoedig zal nu
opgehelderd kunnen worden, welke rol De
Koning, die van ronselarij werd verdacht,
bij de geheimzinnige verdwijning gespeeld
heeft of dat zijn verklaringen juist zijn,
dar hij volmaakt onschuldis is.
D E V E O
Steunkousen voor spataderen
Niet knellend, niet warm
Alleenr-verkoop:
Wester-Apotheek S&S'TC'SfeS!
Deveo-Depöt r„. 337055
Fa. C. Roosen Zn. K.S'VT 375
Elders wende men zich tot de fabrikante
Fa. D. VAN OORT te Baarn.
ZONDAG 5 SEPTEMBER
BLOEMEND AAL 245,9 RL Uitzending
Kerkdiensten uit de Geref. Kerk. Voor
ganger Ds. Brussaard.
v.m. 10 uur Tekst: Numeri 23, vers 10 b.
5 uur n.m. Tekst: Zondag 22.
HILVERSUM I 1875 RL 8.55 VARA. 12.09
AVRO. 5.00 VARA. 6.30 VPRO. 8.00
AVRO. 8.55 Gramofoonmuziek. 9.30 Orgel
spel. 10.00 Uitzending gewijd aan de ge
vluchte Spaansche kinderen. 10.45 Decla
matie. 11.00 Arbeiders-Muziekvereeniging
„Voorwaarts". 11.20 De Stem des Volks,
Rotterdam. 11.40 Orkestconcert. 12.00 Or
gelconcert. 12.10 Omroeporkest. 1.50 Het
Omroeporkest. 2.30 Orgelspel. 3.00 Resi
dentie-orkest en soliste. 5.00 Arbeiders-
Zangvereeniging „Morgenrood". 6.20 Gra
mofoonmuziek. 6.30 „De Bijbel vertaald"
reportage. 7.00 Protestamtsché Kerkdienst.
8.00 Berichten ANP. 8.15 Concertgebouw
orkest en solist. 9.15 Radiojournaal. 9.30
Musette-Ensemble. 10.00 Declamatie. 11.00
Berichten ANP.
HILVERSUM n 301 RL 8.30 NCRV. 9 30
KRO. 5.05 NCRV. 7.45—11.30 KRO. 8.
Morgenwijding. 10.00 Hoogmis. 12.15 KRO-
orkest. 2.30 Stedelijk orkest Maastricht.
4.00 Ziekenlof. 5.05 Gewijde muziek (gra-
mofoonpl.). 5.50 Nederd. Hervormde Kerk
dienst. Hierna: Gewijde muziek (gr.pl.).
7.50 Causerie „Rondom een Jubileum".
8.10 Berichten ANP. 8.30 KRO-osW.
10.30 Berichten ANP. 10.40 Epiloog,
DROITWICH 1500 RL 12.50 Orkest 1.50 Trio.
2.20 Declamatie. 3.20 Orkest. 4.20 Cause
rie „The World Conference of the Society
of Friends". 4.40 Orkest. 5.20 Religieuze
causerie. 5.40 Pianovoordracht. 6.20 Cau
serie „As I look back". 6.35 Harmonie
orkest. 8.15 Kerkdienst. 9.25 BBC-orkest,
-koor en solisten. 10.25 Sextet.
RADIO PARIS 1648 RL 10.20 Orkest. 11.50
Orgelconcert. 12.50 Religieuze muziek.
2.05 Zang. 3.20 Zang. 3.35 Orkest. 4.05
Zang. 5.20 Orkest. 7.50 Zang. 8.50 Radio-
tooneel.
KEULEN 456 M 8.35 Orkestooncert. 11.35
Pianoduetten. 12.20 Orkest. 3.20 Gevari-
Toenemende waardeering
Voor het beroepskader bij het leger.
Een paar jaar geleden had de Maat
schappij van Handel en Nijverheid de heo-
bflijkheid om over versoebring bij elke tak
van staatsdienst rapporten uit te geven en
daarbij vaak een tamelijk arrogante toon
aan te slaan. Een enkele maal hebben wij
deze al te vrijmoedige voorlichting bespro
ken; verschillende brochures moesten we
terzijde leggen.
Wij werden aan deze dingen herinnerd,
toen wij in Onze Banier, het orgaan
van de Chr. Nat. Onderofficieren Vereem
ging, het volgende lazen;
Eindelijk dan gaan verschillende 'dag
bladen inzien, dat het vraagstuk van
het beroepskader er een is van eerste
orde.
De beroepsonderofficieren hebben dit
wel anders ondervonden, toen de leuze
„uitbranden" opgeld deed en de Maat
schappij van Handel en Nijverheid al
het mogelijke deed om aan te toonen.
dat het beroepskader op z'n zachtst ge
sproken overbodig was.
Verlofskader kon die taak wel over
nemen.
Het handjevol beroepsmilitairen dat
overbleef, kon niets anders doen dan
zijn plicht en zette tegenover zooveel
miskenning met op elkaar geklemde
tanden de hakken in de klei.
Het stond ontwijfelbaar vast, dat een-
eerd concert. 4.20 Omroeporkest, -klein-
orkest en solisten. 7.35 Pianovoordracht,
8.20 Omroeporkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 10.20 Orkest.
11.05 Accordeonmuziek. 11.20 Orkest. 1.30
Salonorkest. 3.05 Zang. 4.05 Orkest. 5.20
Koor „De Melomanen". 6.35 Pianovoor
dracht. 8.20 Omroeporkest en reportage.
484 M.: 10.20 Zang- en Klarinetvoordxacht.
11.20 Orgelconcert. 12.50 Salonorkest. 1.30
Omroeporkest. 2.202.35 Pianovoordracht.
2.50 Orkest. 4.20 Pianosyncopations en
Zang. 5.20 Orkest. 7.35 Pianovoordracht.
8.20 Omr oepsy mphonieor kest en solist.
10.30 Gramofoonmuziek.
MAANDAG 6 SEPTEMBER
HILVERSUM I 1875 M. Algem. programma,
verzorgd door de AVRO. 8.00 Gramofoon
muziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Ge
wijde muziek (gr.pl.). 11.15 Declamatie.
12.15 Ongelspel. 2.00 Zang en piano. 3.00
Declamatie. 3.30 Het omroeporkest. 4.30
Muzikale causerie. 7.40 „De 37ste Neder-
landsche Jaarbeurs", causerie. 8.00 Berich
ten ANP, 8.10 Omroeporkest. 9.30 Vacan-
tieinterviews. 9.50 De Palladiams en orgel
spel. 11.00 Berichten ANP. 11.4012.00
Gramofoonmuziek,
HILVERSUM H 301 M. NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde
muziek (gr.pl.). 9.30 Gelukwenschen. 9.45
Gramofoonmuziek. 10.30 Morgendienst.
11.00 Ohr. lectuur. 12.00 Berichten. 12.30
Sticbtsch Salonorkest. 2.00 Voor de scho
len. 3.00 Onthulling Koningin Emma-
Gedenkteeken, Middelburg, door H. RL de
Koningin. 3.45 Bijbellezing. 5.00 Voor de
kinderen. 6.30 Vragenuur. 7.00 Berichten.
7.15 Vragenuur. 7.45 Reportage. 8.00 Be
richten ANP. 8.15 Amhemsche Orkestver-
eeniging. 9.00 „De Afrikaansche Bijbel
vertaling", causerie. 9.30 Vervolg concert.
(Om 10.10 Berichten ANP). 10.45 Gym
nastiekles. 11.0012.00 Gramofoonmuziek,
Hierna: Schriftlezing.
DROITWICH 1500 RL 11.05 Orgelspel. 12.20
Militair orkest. 1.20 Orgelconcert. 2.30
„The British Diarists", causerie. 2.50
Pianovoordracht. 3.20 Stedelijk Orkest
Harrogate. 4.20 Jazzmuziek (gr.pl.). 4.50
Viool en piano. 5.20 Orkest. 6.40 Muzikale
causerie. 7.00 Pianovoordracht. 7.20 Geva
rieerd programma. 8.05 Komische voor
dracht. 8.20 BBC-Symphonie-orkest. 9.00
Orgelspel. 9.20 Orgel en de BBC-Zangers,
10.00 Berichten. 10.35 Orkest.
RADIO PARIS 1648 RI. 7.10, 8.20 en 10.35
Gramofoonmuziek. 12.20 Orkest. 4.05
Vioolconcert. 4.20 Kwartetconcert. 5.20
Orkest. 7.23 Piano en fluit. 8.50 Violacon
cert.
KEULEN 456 M. 12.20 Orkestconcert. 1.35
Nedersaksisch Symphonie-orkest. 2.35 Om-
roepschrammelensemble. 4.20 Omroep»
Amusementsorkest. 8.30 Omroeporkest,
10.5012.20 Concert. i
BRUSSEL 322 en 484 RI. 322 M.: 12.50 Klein-
orkest. 1.30 Salonorkest. 5.20 Omroep
orkest. 6.50 Voor Oud-Strijders. 8.23 Om
roeporkest en solist.
484 M.: 12.50 Salonorkest. 1.30 Klein»
orkest. 6.35 Kleinorkest. 1
t
maal, zij het dan na schade en schande,
de oogen open zouden gaan. Het gezond
verstand zou eenmaal tot de erkenten<s
moeten komen, alle utopieën ten spijt,
dat de realiteit van het leven wel ,ot
andere gedachten zou dwingen. J
Het is jammer, dat ons volk, dat tocli
zijn Bijbel behoorde te kennen, door oor
logsdreiging aan allen kant moest leeren
hoe onmisbaar de weermacht is; doch af
gezien daarvan stemt de toenemende waar-
deering voor leger, yloot en luchtmacht
tot vreugde.
VRAAGT UW WINKELIER
V.Z. PAP IN BLIK
BETER DAN IN FLESSCHEN
GEEN STATIEGELD
NEEMT PROEF MET EEN BLIK
V.Z. GORTEPAP of V.Z. BLOEMPAP
Blijft geruimen tijd goed
N.V. Vereenigde Zuivelbereiders
Persoonsdam 18, ROTTERDAM, TeL 25030
De volgende dag vaart Andries Dirksz af naar Embden.
Voor de derde maal is de reformatie in West-Friesland
onderdrukt geworden.
En nu voorgoed, constateert de deken van Hoorn grimmig.
De vorige malen is men te slap opgetreden. Dat was een
fout. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Het is
hard voor de menschen. Hard voor een man als Andries
Dirksz, dat hij nu alweer het land uit moet. Hij was geen
slecht persoon. Op het seminarie is hij een van de beste leer
lingen geweest. Maar hij heeft zijn eigen toekomst bedorven
gelijk hij ook zijn ziel bedorven heeft door zich af te geven
met dat kettergebroed. Er zijn misbruiken in de kerk, ik er
ken ze. Maar men moet daarom niet uit de kerk loopen. Ver
beterd moeten de gebreken door de getrouwe priesters. En
het volk zal de ketterij laten varen. Wij moeten streng zijn
om erger ongelukken te voorkomen.
De deken leest de brief over, die hij geschreven heeft aan
'de stedelijke overheden in zijn dekenaat, waarin hij hen aan
spoort om dezelfde straffen, die tegen de kettersche leeraars
bedreigd zijn, ook toe te passen op allen, die kettersche
bijeenkomsten bijwonen en kettersche boeken lezen. Verban
ning, gevangenschap, het zwaard, de mutserd.
Er kropt wat bij den priester als hij de straffen vermeldt.
Moeten ook ter goeder trouw dwalenden gedood worden?
Hij lascht in: Genade kan worden verleend aan allen, die
de ketterij afzweren en de sacramenten der Heilige Kerk
eeren. Poene: een brandende waskaars te dragen voor een uur.
Verdere tolerantie kan niet worden verleend. Onvergefelijk
Is alle zwakheid in geestelijke zaken. In het verleden is die
veel te veel getoond. Wanneer aanstonds tegen den Witten-
berger met de uiterste gestrengheid opgetreden was, dan was
de ketterij reeds lang verdwenen geweest. Thans kunnen
alleen de hardste middelen nog een algemeene afval voor
komen.
Met vaste hand onderteekent de priester de brief.
HOOFDSTUK X
De burgemeesters, geroepen tot uitvoering van het Bloed
plakkaat, overleggen in hun vergadering wie voor verban
ning met verbeurdverklaring van goederen in aanmerking
komen.
„Andries Dirksz allereerst", meent burgemeester Reiniersz.
„Hij is gisteren vertrokken", licht Frederik Symonsz spot
tend in.
„Zoo'n bloodaard'*, lacht hoonend Reiniersz.
Men reageert niet op de uitval.
Blauhulck wordt op de lijst der bannelingen genoteerd;
hij heeft herberg verschaft aan een ketterschen leeraar.
Krommendijk komt voor verbanning in aanmerking; hij
heeft kettersche samenkomsten toegelaten in zijn zoutkeet...
Het wordt een lange ceel van burgers, veroordeeld om ten
eeuwigen dage uit de stad en van hun goederen gebannen
te worden
„Pieter Buiskes moet er ook op", oordeelt Reiniersz.
Vesterman kucht eens. Hij wil er overheen praten.
„Pieter Buiskes is een groot ketter", gaat Reiniersz door.
Hij heeft Andries Dirksz herhaaldelijk in zijn huis gehad, en
de laatste maal, dat die vermaledijde ketter een sermoen ge
houden heeft, reed hij in z ij n wagen naar Broekerhaven".
„Pieter Buiskes is ook een groot koopman", zegt Frederik
Symonsz droog.
„Juist", stemt Vesterman in, „juist! Wij zijn geroepen om
de belangen van de stad te dienen. We moeten voorzichtig
zijn wie we de poort uit jagen. Ik acht het geen goed beleid
als we Buiskes verdrijven, want met den man gaat zijn ree-
derij mee
„Ja, en je kunt zijn schepen op zee niet confiskeeren. hè",
plaagt Symonsz.
„Wat dat betreft", wil Vesterman pareeren, „wij zouden
de tijd wel weten te kiezen om onze slag te slaan. Maar zijn
verbanning zou geen richtig beleid wezen".
Frederik Symonsz bekijkt de zware balken aan de hooge
zolder. „Dat van die anderen is natuurlijk wèl richtig beleid,
zéér richtigspot hij.
„We moeten de bevelen van de hooge overheid stiptelijk
uitvoeren, zonder aanzien des persoons. Ik begrijp niet hoe
u een uitzondering voor Buiskes wilt maken", zegt Reiniersz.
Vesterman wordt korzelig bij deze dubbele aanval op zijn
houding. „Wij zijn hier baas. Wij zullen zelfstandig bepalen
hoe het plakkaat uitgelegd moet worden".
„Het plakkaat is stellig en duidelijk", houdt de koppige
Reiniersz vol. „Hier valt niets te interpreteeren. We zouden!
zelf moeite krijgen met de Landvoogdes als we de hand lich-.
ten met haar bevelen".
„Straks ga jij nog in ballingschap. Vesterman". interrum
peert de onverbeterlijke Symonsz. „Tjong. dat zou een vette
confiskatie worden".
Reiniersz blijft er op staan, dat het plakkaat ook ten aan
zien van Buiskes onverminderd gehandhaafd wordt, en Ves
terman meent dat er wel een oplossing te vinden is. Men
moet met Buiskes gaan praten, en hem gratie schenken wam
neer hij tot de kerk terugkeert.
„Wel ja, probeer dat", raadt Symonsz en om zijn lippen
is weer hetzelfde ironisch lachje, dat er gedurende dit heele
woorden-duel reeds heeft gespeeld.
„De koppige ketter buigt toch nooit", grinnikt Reiniersz.
•„Dat zullen we eens zien", meent Vesterman. „Hij mag
een ketter wezen, een koopman is hij ook, een uitgeslapen
rot. En z n vrijheid en z'n goederen zijn een koopman wel
een paternoster waard. Ik zou wel eens willen zien wat hij
doet wanneer hij voor de keus komt: al zijn goederen in be-»
slag of een mis bijwonen".
De vergadering besluit, dat Burgemeester Vesterman met
Buiskes spreken zal.
(Wordt vervolgd.^
