Jliruiurrri Itórljr (Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
AANLOKKELIJKE PERSPECTIEVEN
en)tto&ert«$3ct)iltaryenX). Paatffrs
6«c|?emuejÊ$? hl:iw» eJHottenkra.
blijde tijding:
die zich vanaf
Voor velen een
Nieuwe abonnés,
heden abonneeren, ontvangen
ons blad tot 1 October GRATISi
PRINSES JULIANA
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Utden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per weekO.IP
Voor het Buitenland bij wekeJijksche
zendingf AS
Bij dagelijksche zending5.5
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j ct
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbar
No. 6181
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 53931.
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1937 18e Jaargang
ïirijertentieprijjtn:
Van I tot 5 regels L17'/i
Bke regel meer032'A
■gezonden Mededeel inget»
van 1—5 regels 230
Bke regel meer 045
/oor bet bevragen aao 1 bureau
V wordt berekend 0.10
Vragen staat vrij; weigeren
is vaak plicht
Verschillende bladen hebben reeds
allerlei toekomstbeschouwingen ten
beste gegeven over het te verwachten
regeeringsbeleid. Een enkel journalist
heeft zelfs al een concept-Troonrede
gepubliceerd met als themahet daghet
in den Oosten, maar de zon schijnt nog
niet overal: een sobere levenswandel
zal voor de staat der Nederlanden voor
eerst nog dringend noodzakelijk zijn.
Deze profetie lijkt ons even gemak
kelijk als juist.
Maar met dat al is er dan toch van
eenige ruimere armslag sprake. En
onwillekeurig dringt zich de vraag op:
wat kan de koersverandering ons bren
gen? Cijfers liegen niet altijd en men
maakt zich niet aan overdrijving schul
dig als men de opbrengst der rijksmid
delen in dit jaar op 60 millioen meer
dan de raming schat. Dat wil dus zeg
gen om met een der vele adressen aan
de regeering te spreken, dat zich thans
allerwege teekenen van herstel in het
economisch leven openbaren. En op
deze stelling moet dan onvermijdelijk
volgen: derhalve geven wij de re_
ring in overweging de pijnlijke bezui
niging, waarvan wij de dupe werden,
ongedaan te maken.
In dit verlangen ligt niéts onge
rijmds of ongeoorloofds. Er zijn inder
daad harde maatregelen genomen en
de stijging der levenskosten sedert
October 1936 heeft ze nog een scherpe
exponent gegeven bovendien. Wie kan
dan toornen over het verzoek som
migen noemen het bij voorkeur: een
eisch om in ongetwijfeld betere
dagen eehig soelaas temogen ont
vangen?
Er is echter niet aan te ontkomen:
op deze gaarne gegeven verklaring
moet onvermijdelijk het traditioneele
„maar" volgen en niemand heeft de
moed ons toe te roepen: „nu geen
.maren", doch daden", want iedereen
begrijpt: zoo eenvoudig is de zaak niet.
Er zijn in het verleden telkens orga
nisaties geweest, die met kracht van
woorden en argumenten de nood van
zekere groepen naar voren hebben ge
bracht en dat was goed en nuttig, zelfs
noodzakelijk. Doch wanneer zij zich
daarbij dan op de borst sloegen alsof
zij met het stellen van „eischen" de
moeilijkheden tot oplossing hadden ge
bracht, dan moesten wij die zelfgenoeg
zaamheid laken. Immers, ware verdien
ste heeft slechts hij, die niet alleen de
fout aanwijst, maar ook aangeeft op
welke manier herstel mogelijk is.
Thans is de situatie niet anders. Het
gaat nog steeds naar de wel afgezaagde
maar niet verouderde waarheid: men
kan gemakkelijk zeggen wat sociaal
gewenscht, maar er kan slechts gebeu
ren, wat economisch mogelijk is.
Daaruit volgt als van zelf, dat er
schikkingen, compromissen getroffen
moeten worden; dat men moet kunnen
geven en nemen. Zelfs al zien wij over
het hoofd dat 60 millioen boven de
raming nog niet beteekent een sluitend
budget voor het volgend jaar en al ver
geten wij, dat de zorgelijke jaren eerst
klimmende, later wat dalende tekorten
gaven, dan nog zal de huid van de beer,
die intusschen nog geschoten moet
worden, vrij klein en dun blijken te
zijn. En het is absoluut zeker, dat de
vacht van te beperkt formaat zal zijn
om alle kale plekken te bedekken.
Eigenlijk zal nu pas blijken hoezeer
we in de knel geraakt zijn en hoe moei
lijk het is er weer uit te komen. De
opbrengst der rijksmiddelen kan tien
tallen millioenen meevallen; om aan
alle noodzakelijke en billijke wenschen
tegemoet te komen zouden honderden
millioenen noodig zijn. In enkele regels
is zulks met een zeer ruwe, onvolledige
berekening duidelijk te makeri
Hoezeer het ook te betreuren valt:
voor 's lands weerbaarheid zal de schat
kist een offer moeten brengen. Dit voor
1938 op 30 millioen te stellen, is niet
overdreven.
Alle onderwijzersorganisaties en
schier allen, die iets van het onderwijs
afweten, zijn het er over eens, dat de
klassen te groot zijn en dat menig
werkloos onderwijzer (12000 jonge en
niet meer jonge „kweekelingen met
akte" snakken naar een betrekking),
aan de slag zou kunnen komen, wan
neer we terug konden keeren naar het
klassepeil van 1920, desnoods naar een
gemiddelde van 1920 en 1936. In het
eerste geval zouden 7300 orïderwjjzers
geplaatst kunnen worden en de meer
kosten zouden ongeveer 7 millioen be
dragen.
Echter, in hetzelfde blad waarin deze
maatregel als absoluut noodzakelijk
wordt bepleit, komt een medewerker in
een ander artikel betoogen, dat de laat
ste 5 procents salariskorting van het
rijks-personeel met ingang van 1 Juli
1.1. ongedaan moet worden gemaakt.
Een berekening der kosten vonden wij
nog niet, maar alle organisaties van
belanghebbenden zijn het er over eens,
dat hier voorziening getroffen moet
worden. Er zal wel een 20 millioen mee
gemoeid zijn.
De stijging der kosten voor levens
onderhoud blijft voortduren. In de aan
staande wintermaanden zal het mis
schien crescendo gaan. Het is vrijwel
een communis opinio geworden, dat de
nood der werkloozen tot meerder hulp
betoon zal nopen. En wie mocht mee-
nen, dat verkleining van het aantal de
verhooging van het individueele steun
bedrag zal opheffen, vergete niet, dat
Armenzorg of moderner gezegd, Maat
schappelijk Hulpbetoon voor steeds
meer personen een toevlucht wordt.
Wij durven er geen slag naar te slaan,
hoeveel millioenen hiermee gemoeid
zullen zjjn.
Doch als we Armenzorg noemen,
denken we onmiddellijk ook a^n de
nood der gemeenten, die in de crisis
wel zeer zwaar getroffen zijn en waar
een juichtoon opgaat, wanneer de be-
grootirig voor'1938'sluitend is te'maken
zonderbelastingverhooging ën
loonsverlaging. Menige maatregel,
welke de financieele nood der gemeen
ten vergrootte is met sterke tegenzin
en onder veel critiek aanvaardook 'wij
kpnden niet altijd instemmendknik
ken; het is duidelijk, dat ook van
deze zijde aandrang naar „'lotsverbete
ring" zal komen.
Dit alles en er is nog veel meer
waarvoor geld noodig is, b.v. voor
stortingen in sociale fondsen is nog
maar één kant van de medaille. Op de
andere zijde staat hoognoodige k
tingverlaging. De bakkersorganisaties
dringen aan op geleidelijke afschaffing
van de omzetbelasting. Dat is een zeer
bescheiden wensch. Totale afschaffing
moet het ideaal zijn, zoowel in 't belang
der verbruikers als in dat van de be
drijven. Maar dat zou 85 millioen kos
ten. En de omzetbelasting is niet de
eenige heffing, welke al te zwaar drukt.
Doch waar zou het einde zijn, als yre
alles naplozen en opsomden. Dit dient
echter nergens toe. Het bovenstaande
maakt o. i. volkomen duidelijk:
lo. dat men eerder het vat der Dana-
iden zou kunnen vullen dan een schat
kist, waaruit alle behoorlijke wenschen
gehonoreerd kunnen worden
2o. dat het dus noodzakelijk zal zijn
om nauwgezet te overwegen wat aller
eerst gebeuren moet.
Deze laatste stelling geeft tevens aan
dat het niet voorbarig is om nog voor
de derde Dinsdag in September op de
verschillende desiderata de aandacht te
vestigen. Indien men dit maar met de
noodige voorzichtigheid doet. Anders
verliest men zich in fata morgana, wat
straks tot groote teleurstelling aan
leiding geeft.
Koninklijke familie te Kampen
H.M. bezichtigt de „Piet Hein"
Geheel onverwacht zijn gistermiddag teL
half zes H.M. de Koningin, Prinses Juliana
en Prins Bernhard te Kampen aangeko
men, alwaar H.M. de „Piet Hein" kwam
ihtigen. Het jacht had reeds sinds
's morgens half tien aan de IJsselkade ge
legen. Den geheelen dag stonden drommen
belangstellenden de komst van de Konink
lijke familie af te wachten.
Onder luid gejuich der menigte begaven
de Vorstelijke personen zich aan boord. Na
een korte bezichtiging vertrok het jacht
voor een tocht De auto's bleven op de kade
staan.
Na een tooht van drie kwartier op den
IJssel in de richting van het Keteldiep,
kwam het jacht terug. Het aantal belang
stellenden was inmiddels grooter geworden.
Onder luid gejuich betrad de Koninklijke
familie de kade om weldra weer in de auto
p'aats te nemen en den terugtocht naar het
Loo te aanvaarden.
In de stad reed de auto zeer langzaam,
hetgeen door de bevolking zeer werd ge
waardeerd. Hartelijk wuivend verlieten de
Voretelijke personen Kampen.
STAPHORST
NEEMT MAATREGELEN
Uitbreiding van de politieverordening
De gemeenteraad van Staphorst nam,
naar aanleiding van het onlangs te Rouveen
met de Nijmeesche dames voorgevallene, met
leene stemmen het besluit, de algemeene
politieverordening aan te vullen met een
artikel betreffende een verbod tot» verstoren
der openbare orde.
Bedoeld artikel luidt: „Het is verboden zich
op of aan den openbaren weg zoodanig op te
houden of te gedragen, dat anderen daar last
of hinder van ondervinden, of dat daaruit
verstoring van de openbare orde zou kunnen
voortvloeien".
Haring 13 Sept. naar Rusland
Accoord Inzake keuring bereikt
SCHEVENINGEN, 4 Sept. De Reeders-
vereeniging voor de Nederlandsche Ha-
ringvisscherij heeft dezer dagen berioht
ontvangen, dat de Russische inspecteur
die, evenals vorig jaar ook dit jaax óe
haring zou keuren, verhinderd was naar
Holland te komen.
In verband hiermede is voorgesteld met
de levering te wachten tot October as.
of indien hieraan geen gevolg kon wor
den gegeven, de keuring in Rusland te
doen plaats vinden.
Op beide voorstellen is de Reedersver-
eeniging niet ingegaan. Zij heeft be
richt zich te houden aan het contract,
Daarin staat dat de eerste levering in
de eerste helft van September moest ge
schieden en dat indien geen inspecteur
van Rusland kon gezonden worden, de
keuring zou geschieden door de Reeders-
vereeniging voor de Nederlandsche Ha-
ringvisscherij, waarvoor-inmiddels reeds
een controleur was aangesteld.
Heden is telegrafisch bericht ontvan
gen dat men zich hiermede kon veree
nigen. Maandag 13 September a.s. zal
een begin worden gemaakt met de ver
scheping van de eerste 13.000 vaten
Sohotsche haring.
A. A. C. VAN DER MIJLE f
Te Nijmegen is op 80-jarigen leeftijd,
n huize van zijn schoonzoon, overleden de
heer A. A. C. van d e r M ij 1 e, oud-wethou
der der gemeente Kampen. Vele jaren was
de overledene lid van den Raad, voor de libe
rale richting. Ongeveer 25 jaren heeft hij de
gemeente als wethouder gediend. De heer
Ven der Mijle was een verdienstelijk burger
van Kampen en had destijds zitting in ver
schillende openbare colleges. De begrafenis
jzal Maandag a.s. te Kampen plaats hebben.
Een aardige opname van de Koninklijke familie, die gisteren onverwacht Kampen
bezocht. Op den voorgrond H.M. de Koningin, rechts Prins Bernhard. Het hondje
wordt vastgehouden door Prinses Juliana die achter haar Moeder staat. Deze foto
werd genomen toen de vorstelijke persone n gereed stonden zich aan boord van de
„Piet Hein" te begeven.
BOTER EN MARGARINE
Wel heffingsverlaging
en geen prijsverlaging?
Nog is het blijkbaar de mensahen niet dui
delijk, wat het toch eigenlijk is me>t de
boter- en margarineprijzen. Zijn met de hef
fingverlaging de prijzen voor den consument
niet verlaagd en heeft het boter- en marga-
rine-consumecrend publiek zich blij gemaakt
met een aoode musch misschien?
Een maand of vier geleden is ook eens
een beduidende verandering gekomen toen
de boterheffing ook aanmerkelijk werd ver
laagd. doch de margarine-heffing beduidend
werd verhoogd.
Thans heeft het officieele bericht, dat
Zaterdagavond laat afkwam, het publiek in
de waan gebracht, dat zoowel boter als mar
garine, de eerste meer dan de laatste, goed
kooper zou worden.
Het koopend publiek was hoogelijk ver
wonderd en verontwaardigd, wat te begrij
pen is, toen de prijs bleef zooals die was.
Zooals we reeds hebben medegedeeld
wordt echter de prijs van de boter bepaald
door twee belangrijke factoren: de Leeuwar
der boternoteering, dat .is du6 de marktprijs,
men kan wel zeggen de feitelijke prijs, en
de heffing, dat is een belasting ten bate van
het Landbouwcrisisfonds, uit welk fonds de
land- en tuinbouwsteun gefinancierd wordt.
Door deze heffing werden de soms belang
rijke prijs-sohommelingen van de boter
markt opgeheven. In den regel toch was het
zoo, dat als de botermarkt opliep, de hef
fing iets verlaagd werd en omgekeerd.
de heffing begin van deze. week wel
verlaagd met 10 cent en de Leeuwarder no
teering was den Donderdag daaraan vooraf
gaande van 75 cent op 80 cent gekomen.
Tegen deze prijs was ingekocht door de bo-
terhandelaren waarbij toen ook gerekend
werd met een onveranderde heffing want
met een plotselinge heffingverlaging van
10 cent drie dagen na de marktprijs-zetting
kon niet gerekend worden. Het is in dit
verband goed er even op te wijzen, dat het
altijd als een lastige misstand is aangevoeld
dat de heffing op boter pas .drie dageai na
de marktprijs-zetting bekend wordt. In deze
drie dagen wordt de boter door de handela
ren ingekocht.
Ze zaten dus Maandag met dure boter en
konden deze niet tegen verlaagde prijs van
de hand doen. Dat zou verlies geven.
Heden zagen we echter in Rotterdam bo-
terwagens vvaarop met groote letters de ver
laging van de boterprijs werd aangekondigd
door klein-handelaren.
Dit is een verheugend feit voor de burgers
die deze week in een onprettige stemming
hebben verkeerd vanwege de tegenstrijdig
heid: de boter is goedkooper en ze blijft
even duur.
Wat de margarine betreft: do prijs hier
in wordt bepaald door 3 factoren: door fa
brieksprijs, door heffing en door de boter
prijs, daar tot voor Maandag 1.1. de marga
rinefabrikanten verplicht waren door de
margarine 10 pet boter te mengen. De prijs
van de boter en de heffing hierop beheersch-
te dus mede de margarineprijs. Het meng-
gebod werd wel opgeheven zoodat dus de
onvermengde margarine wel goedkoo
per had kunnen worden, doohde voorra
dige en bestelde en voor een deel reeds ge
leverde margarine bevatte reeds het tot
Zondag verplichte percentage boter. Deze
kon dus ook niet goedkooper geleverd wor
den aan de particulieren.
De hoeveelheid boter, die door de marga
rine gemengd werd, 10 pet., vertegenwoor
digt een waarde van 81 en 55 cent (markt
prijs en heffing), gedeeld door 10, dat is ca.
13.5 cent. De waarde van de margarine die
de mengboter nu vervangt zal ruim bere
kend, 3.5 cent bedragen, zoodat de kostprijs
onvermengde margarine, als die geleverd
wordt (de fabrikanten mogen, doch behoeven
'ermengde margarine te leveren)
met 10 cent per kilogram verlaagd is ge-
orden.
„In 't verleden ligt het heden
In het nu, wat worden zal"
Het is goed terug te zien op het ver
leden en zich te sterken aan het voor
beeld van hen, die de A.R. beginselen
hebben doen leven en gedijen in ons
volk en zich gesterkt te voelen door
het voorbeeld van een Groen van
Prinsterer en Dr Kuyper uit het ver'
leden, en een Dr Colijn uit het heden.
Het is noodig ons volk aan te moe
digen te blijven gaan in de „Oude
Padenmaar het noodigst van alles
is, de jongeren saam te brengen en op
te voeden in die beginselen, wélke
gegrond zijn in de "Göddeiïjke open
baring en hen te vormen tot eerlijke
en wakkere strijders in het leger dat
het Pro Re ge in zijn vaandel schrijft
en ook in de toekomst zal blijven
S. VAN C1TTERS.
N.V. GRONINGSGHE HYPOTHEEKBANK
VOOR NEDERLAND
gevestigd te GRONINGEN
De Bank geeft uit:
31/2 Pandbrieven 100%
(Koers van omwisseling 99%
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit VIER bladert
en het ZONDAGSBLAD
Koninklijik bezoek aan Kampen.
De generale Synode der Chr. GereL
Kerk te Hilversum.
Het standpunt der partijen in het Schip-
persconflict te Zwolle.
Te Maassluis is ingebroken in een kan
toor van de Gem. Arbeidsbeurs.
Te Groningen is een auto te water;
gereden; de vier inzittenden werden
gered.
Op een Spaansch schip is m de Rot-
terdamsche haven muiterij uitgebroken*
Drie aan boord zijnde Nederlanders zijn
van boord kunnen gaan*
Een andere vraag is of de winkeliers ze
ook voor de zooveel lagere prijs zullen kun
nen verkoopen, m.a.w. of ze ook voor déze
lagere prijs kunnen betrekken van d<
brieken.
DE BOTERPRIJS TE GOES
Naar uit Goes wordt gemeld was de bo
terprijs op de jl. Dinsdag gehouden markt
f 1.35 per kg. tegen f 1.45 de week te voren.
De door de regeering toegepaste verlaging
van de heffing heeft dus op deze markt ii
middels op dén boterprijs doorgewerkt.
Merkenwet
Bij arrest van het Gerechtshof te 's-Gra-
vonhage inzake „Catz Elixer" van de Fa.
Calz Zn. van Pekela te Groningen contra
„Elixer Jacob Cats" van de Fa. Cooymans -fe
Zoon te 's-Hertogenbosch, is bevestigd het
vennis van de Arrondissements-Rechtbank
aldaar, de z.g.n. „Merkenkamer", waarbij een
wederverkooper van dit „Elixer Jacob Cats"
werd veroordeeld tot het direct staken van
den verkoop van „Elixer Jacob Cats" en het
betalen van een schadevergoeding van 1000
oor iederen dag overtreding.
Het weren van dezen naam werd in hoo-
ger beroep zoowel als in eerste instantie in
zeer duidelijke bewoordingen op grond van
de genoemde merkenwet verboden tegenover
den ouden, bekenden naar C a t z-E 1 i x e r,
gevoerd door de firma Catz Zn. Van
Pekela te Groningen.
MINISTER VAN BOEYEN
Minister van Boeyen, die thans te
zijnen huize in Voorburg wordt ver
pleegd, zal binnenkort wederom in „Bronovo"
worden opgenomen voor het ondergaan van
Naar ons van bevoegde zijde wordt mede
gedeeld heeft de Minister van Economische
Zaken naar aanleiding van verzoeken van
kleine landbouwers, die wikken als groen-
bemesting aanwenden, het prijsverschil bij
invoer van wikken verlaagd en gebracht
van f 3 op f 1 per 100 K.g.
Volg onze degelijke en goedkope,
schriftelijke opleiding tot
ETALEUR, ETALEUSE
Gratig hulp bq •oOlcBcto.
Vraag zonder verplichting Inlichtingen
bij A.S.S.O, Nieuwe Plain 31, Arnhem
U kunt deze
3 man worden l
Hóe'staat het echter met Uw theoretisch^
.ontwikkeling? P 8 N A, het Nederlandsche
Technicum, Arnhem, geeft reeds bijna 25 jaaq
met groot succes schriftelijke cursussen op hel
gebied van BOUWKUNDE. WATERBOUWJ
KUNDE. WERKTUIGBOUWKUNDE. ELEC4
TROTECHNIEK en CHEMIE. Zend dezd
annonce in open couvert met Uw na
als afzender aan PBNA-ARNHEM I
alle inlichtingen.
OlJKS-TSUrOON SUOOMEN® WAftM
«N KOUO WATS* OP ALLS KAMCQ&
KAMEBSM£TONTBirr-P-3.-M€T BADKAMER -f-4«
Generaal Agent ANDRE KERSTENS. Tilburg
BETONHOUT KISTENHOUT
Houthandel „ALBLAS" N.V.
W ADDINSVEEN
Rotterdam: Zwaanshals 119121
's-Gravenhsge: Fahrenheitstr. 313
TRIPLEX Vraagt prils - LIJSTWERK
VALKENBURG (L.) Tel. 8
Modernste Hotel
ter plaatse
Stormschadeverzekering
Een specialiteit op het gebied van
STORMSCHADE-VERZEKERING I
Algemeen Onderling Waarborg Genootschap
..E E N O V A T 0 M"
te Amsterdam Spulstraat 219/2L TeL 35628
Vraagt eens een prospectus aanl
VERVANGING VAN DE „VAN GALEN"
Naar wij vernemen wordt overwogen om
binnenkort H. M.s. torpedoboovjager „Van
Galen" te Shanghai te vervangen door
een flottieljevaartuig van Ned.-Indië. Hier
voor zal vermoedelijk H. M.s. „Flores" wor
den aangewezen.
