VICTORIA-WATER!
.VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1937
EERSTE BLAD PAO. a
Buitenland
MISNOEGEN IN
LISSABON
HET is een vreemde affaire, die zieh
tusschen Lissabon en Praag heeft
afgespeeld. Wij bedoelen het plotseling af
breken van de diplomatieke betrekkingen
tusschen Portugal en Tsjecho-Slowakije,
waartoe gisteren door eerstgenoemd land
zoo geheel onverwacht het initiatief werd
genomen. Kenschetsend voor den huidigen-
toestand in Europa mag het worden ge
noemd, dat deze onaangenaamheden in
direct verband staan met een wapenleve
rantie waarvoor Portugal bij de Tsjechi
sche wapenindustrie een bestelling had ge
daan. Zooals bekend, staat deze industrie
onder gouvernementstoezicht en moet dan
ook aan overheidsinmenging de stagnatie
worden toegeschreven, waarover Lissabon
eich zoozeer verbitterd toont
Do wapenfabrieken maken momenteel
een glorieusen tijd door. Zij werkten reeds
lang op volle kracht dank zij de algemeone
onrust en verwarring, welke er in de wereld
heerschen, doch de echte hausse kwam eerst
'toen zoowel Japan als China hun kolossale
orders gingen plaatsen. De Chinecsche mi-
.nistcr van Financiën Koeng, die een soort
van zakenreis door Europa heeft gemaakt
heeft o.a. bij do Skodafabrieken, het belane-
ïijkste Tsjechische concern op dit gebied,
een handelscrediet weten te verwerven van
tien millioen pond sterling, voor de aan
koop van producten der Tsjechische in
dustrle. Om wat voor producten het hier
gaat behoeft voorwaar geen nadere toelich
ting. In dit verband is het begrijpelijk, dat
men in het land van Praag op het oogen-
blik allerminst om arbeid verlegen zit, en
dat men bij het aanvaarden van een be
paald soort van bestellingen zich gerust een
zekere kieskeurigheid zou kunnen veroor
loven. Daarmee wil intusschen allcrmlnot
gezegd zijn, dat de regeering van Tsjecb«-
Slowakije in het geval van de Portugeeschu
•order inderdaad discriminatie zou hebben
toegepast, gelijk men te Lissabon schijnt to
veronderstellen. Doch beide landen. Portu
gal zoowel als Tsjecho Slowakije, verkeeren
momenteel in een merkwaardige interna
tionale positie, welke er de oorzaak van ie,
dat zij zich, schoon op groote afstand van
elkander gelegen, toch min of meer als an
tagonisten beschouwen.
Van Duitsche zijde is reeds overlang go-
ansinueerd, dat de Tsjechen met Sovjet-Kus-
Band onder één hoedje spelen, in die mat*
zelfs, dat de Russische militaire strijdkrach
ten in bepaalde gevallen de vrije beschik
king zouden kunnen verkrijgen over de
Tsjechische vliegvelden. Te Berlijn is men
,van inzicht, dat deze oostelijke nabuur,
.waarmee men bovendien constant inzake de
positie der Sudeten-Duitschers overhoop
•ligt, eigenlijk weinig anders dan een ver
kapte sovjet-republiek is, welke men in de
gaten moet houden.
Wat Portugal betreft, het is bekend,
'dat de autoritaire regeering van dit lancl
Zeer sterke sympathieën heeft voor het
regiem der Spaansche nationalisten en niets
liever zou zien, dan dat Franco zoo spoe
dig mogelijk een einde aan het bestaan der
iValencia-regeering zou kunnen maken. Por
tugal is van zekere zijde dan ook steeds
beticht, een handlanger der „rebellen" te
zijn, en mede-stander van Duitschland en
Italië. Zoo is het te verklaren, dat de ver
onderstelling kon ontstaan, dat Rusland te
Praag zijn invloed zou hebben aangewend
om de zending van modern wapentuig naar
Franco's westelijken buurman voorloopig
op te schorten, uit v*es, dat de Portugeesch
Spaansche grens wel eens ln belangrijke
mate zou kunnen „lek" zijn. Uit dienzelfden
Jioofde is het begrijpelijk, dat in deze merk
waardige controvers zoowel Berlijn als
Rome onomwonden partij voor Lissabon
kiezen en Portugal als een ten rechte ver-
ontwaardigde en verongelijkte partij be
schouwen.
De affaire zal overigens vermoedelijk van
zelf wel dood bloeden. Ernstige gevolgen
zijn er niet van te verwachten. Het gordijn
is slechts even terzijde gewapperd, dat zorg
vuldig voor de besprekingen der niet-in-
mengingslanden was dichtgetrokken. Men
beeft opnieuw een glimp te zien gekregen
van de moderne partijschappen, welke
beden ten dage ons werelddeel in twee
yreemdsoortige kampen verdeelen en van 't
sterke wantrouwen, dat daarmede allerwege
gepaard moet gaan, t vmx*
Een brandstichtersbende
De Zweedsche stad Kalmar wordt 6edert
eenige n tijd verontrust door onbekende
brandstichters, die met ongelooflijke han
digheid verscheiden huizen ia brand heb
ben gestoken. Gisternacht zijn niet minder
dan vijf branden uitgebroken. In de stad
fceerscht dan ook een ware paniek.
DE BREUK TUSSCHEN
LISSABON EN PRAAG
Een Tsjecho-Slowaaksche
verklaring
|-"\E verbreking der diplomatieke be-
trekkingen tusschen Portugal en
Tsjecho-Slowakije heeft in leidende krin
gen te Praag groote verwondering ge
wekt. De Tsjecho-Slowaaksche regeering
heeft echter aan haar gezant te Lissabon
de instructie gezonden op zijn post te
blijven, zoolang hem door de Portugee-
sche regoering geen moeilijkheden in
den weg zullen worden gelegd.
In een officieele Tsjecho-Slowaaksche ver
klaring aangaande het afbreken der betrek
kingen tusschen Portugal en Tsjecho-Slo
wakije wordt met name gezegd, dat de
Portugeesehe regeering onlangs met een
Tsjecho-Slowaaksche wapenfabriek heeft
onderhandeld over de levering van wapens
en 't ministerie van Buitenlandsche Zaken
van Tsjecho-Slowakije gevraagd heeft, ver
gunning te willen geven voor de levering
dezer wapens.
Nadat gebleken was, dat de firma in
kwestie, op grond van vroegere overeen
komsten om wapens te .leveren voor het
Tsjecho-Slowaaksche leger, niet in staat was
wapens van een bepaalde soort te leveren,
werd de Portugeesehe regeering een nieuwe
aanbieding gedaan, wapens te leveren van
een ander type dan eerst was uitgekozen.
De Portugeesehe regeering besloot even
wel dit nieuwe aanbod niet aan te nemen,
doch bleef bij het oorspronkelijk type.
De Portugeesehe regoering beschouwde de
nieuwe aanbieding als een weigering de
oorspronkelijke opdracht uit te voeren en
gaf haar gezant te Praag opdracht, deze
stad op 18 Augustus te verlaten.
Wij willen duidelijk maken, aldus hesluit
do Tsjecho-Slowaaksche verklaring, dat tus
schen Tsjecho-Slowakije cn Portugal geen
enkel politiek of diplomatiek conflict be
staat. Dat de mislukking der handelsbespre
kingen moet leiden tot eenzijdige en for
moele verbreking der diplomatieke betrek
kingen moet beschouwd worden als een ge
va! zonder precedent in de geschiedenis der
diplomatieke betrekkingen.
China's minister van financiën
naar Duitschland
Koeng, de Chineesche minister van fi
nanciën, die zich te Genua bevond, om zich
naar China in te schepen, heeft plotseling
zijn reisplan gewijzigd en besloten, zich eeni-
gen tijd naar Duitschland te begeven, tot
herstel van krachten. De minister weet op
het oogenblik nog niet, wanneer hij de terug
reis naar China zal aanvaarden.
T s j e n, Koengs secretaris, verklaarde met
nadruk, dat minister Koeng zijn reisplan
niet om eenige politieke reden gewijzigd
heeft.
AMERIKA'S GELEENDE
OORLOGSSCHEPEN
Naar aanleiding van zijn bezoek aan het
staatsdepartoment van Washington heeft de
Chileensche ambassadeur meegedeeld, dat
de voopgestelde verpachting van de zes ver
ouderde Amerikaan6che torpedojagers aan
Brazilië door de Chileensohe regeering goed
gekeurd wordt.
Chili beschouwt deaen stap der Vereen.
Staten als een onpartijdige uitdrukking van
de vriendschap tegenover alle landen van
het Amerikaansche vasteland.
STALIN BLIJFT „ZUIVEREN*
Weer 34 dooden meer!
Het aantal slachtoffers van Stalin's „zui
veringsactie" is wederom gestegen door de
terechtstelling te Irkoetsk van SI personen,
die Japansche spionnen en saboteurs en
leden van de terroristische anti-Sovjet-orga-
nisatie zouden zijn.
Volgens de Oost-Siberische ,.Prawda" zou
den de terechtgestelden gehandeld hebben
volgens directe instructies van den Japan-
schen geheimen dienst, die zich bezighoudt
met spionnage en daden van sabotage aan
den Oost-Siberischen spoorweg, terwijl door
hen tevens een complot gesmeed werd. om
regeerings- en partijleiders in Sovjet-Rus
land te vermoorden.
D E V E O
STEUNKOUSEN
WASCHBAAR EN LUCHTIG
Alleen-verkoopt
Wester-Apotheek
Deveo-Depöt w"m"jriuS r„. 33705s
Fa. C. Roosen Zn. s
Elders wende men zich tot de labrikante:
Fa. D. VAN OORT te Baarn.
TE SHANGHAI WORDT
HET RUSTIGER
Chineezen handhaven zich
aan Nangkaupas
DE Chineesche luchtstrijdkrachten hebben
gister verscheiden aanvallen onderno
men op de Japansche stellingen te Shanghai
en talrijke bommen neergeworpen. De aanval
len hadden echter geen effect, aangezien de
meeste Chineesche bommen niet ontploften.
Ook de Japansche oorlogssohcpen en
vliegtuigen hebben zich niet onbetuigd ge
laten, doch desondanks is de toestand in de
beoreigdo stad over het algemeen nu toch
iets rustiger dan de voorgaande dagen. Dit
blijkt o.a. hieruit, dat het zakenleven, zij het
dan ook in zeer beperkten omvang, is her
at en dat de vereeniging van buitenland
sche bankiers heeft besloten, baar werk-
zaamheden weer normaal voort te zetten.
De Japansche militaire autoriteiten spre
ken de berichten tegen, volgens welke de
laatste da#en herhaaldelijk Japansche troe
pen in en bij Shanghai aan land gezet zijn.
F veneens ontkennen zij, dat afdeel ingen van
het geregelde Japansche leger totdusver in
gevechten te Shanghai verwikkeld werden.
Ondanks deze Japansche démentis gaat
venwel het hardnekkige gerucht, dat tal
van Japansche soldaten onder bescherming
van een hevig bombardement op de Chinee
sche stellingen door Japansche oorlogssche
pen bij Poetoeng zijn ontscheept
De Chineesche troepenbewegingen van
Nanking naar Shanghai duren intusschen
onverminderd voort, hoewel het Noordersta
tion door de Japansche beschietingen ern
stig is beschadigd en het treinverkeer in de
nabijheid van het station zoo goed als on
mogelijk is gemaakt.
Het verkeer op de rivier
Het Chinecsche ministerie van Bulten
landsche Zaken heeft den Britschen cn an
deren buitenlandsche autoriteiten verzocht,
haar oorlogsschopen uit do haven van
Shanghai terug te trekken tot op een af
stand van vijf mijl van de Japansche oor
logsschepen of wel de Japansche oorlogs
schepen te dwingen, zich over dezen afstand
te verwijderen, daar China anders niet ver
antwoordelijk zal zijn voor de gevolgen.
Dit verzoek moet beschouwd worden als
het antwoord van China op de klachten der
mogendheden, dat de jongste bombardemen
ten de neutrale oorlogsscheDcn in gev
hebben gebracht. Ook de commandant van
de Japansche troepen, Hasegawa, heeft de
consulaire autoriteiten ervan in kennis ge
steld, dat de Japansche marine-autoriteiten
het verkeer op de Wang Poe stroomafwaarts
van het punt, waar 't Japansche consulaat
is gelegen, willen beperken.
De consulaire autoriteiten van de Ver.
Staten en andere mogendheden hchhen in
antwoord hierop nadrukkelijk verklaard,
dat het rivierverkeer heslist vrij van bepcr
kingen moet blijven.
Tenzij een compromis wordt gevonden, is
de mogelijkheid van een internationaal in
cident niet uitgesloten.
De bescherming der concessie
De Fransrhe rwroerlnp heeft haar Instem
mlng betuigd met den Britschen stap tot
beveiliging der internationale concessie
door het gelijktijdig doen terugtrekken der
Chineesche en Japansche strijdkrachten.
Ook de Ver. Staten zullen zieh daarbij aan
sluiten doch de Japansche vlce-mlntstervan
Buitenlandsche Zaken heeft den Britschen
zaakgelastigde medegedeeld, dat de Japan
sche regeering de beschermine der Japan
sche staatsnnderdanen niet aan buitenland
sche mogendheden kan toevertrouwen.
De Nangkan-pas
Aan het front van Noord-Chlna houdt de
Chineesche verdediging ondanks de hevige
Japansche aanvallen der laatste tien dagen
op den Nangkau-pas. die twee Chineesche
regimenten gedecimeerd hebben, nog steeds
stand en worden den vijand zware verliezen
toegebracht.
De Chineesche stad verklaart er zeker van
te zijn. dat de verdediging 't uit zal houden.
Aan het front van Noord-Tsjahar zijn de
voornaamste punten alle door de Chineezen
bezet behalve Tsiang-Peh waarvan de be
legering voortduurt.
Japansche versterkingen komen aan, om
Jehol te verdedigen.
Nanking gebombardeerd
Het Chineesche hoofdkwartier te Nanking
deelt mede. dat twee Japansche vliegtuigen
te Kwangte op 130 km ten Zuid-Oosten van
Nanking zijn neergehaald. Een derde werd
omlaag geschoten te Litsoe, dichter bij Nan
king.
De Japansche bombardementstoestellen
vlogen bij het naderen van Nanking op
groote hoogte. De uitgeworpen bommen
misten het vliegveld, maar kwamen neer op
huizen in de buitenwijken, welker bewoners
gedood of gewond werden.
Weer Chineesche oneenigheid
Naar te Tokio verluidt, zou te Nanking
muiterij zijn uitgebroken en zou de mili
taire leider van Kwangsi, generaal Pai
Géén
bedorven vocantie-dag!
Mits Ge zoo'n handig metalen rakdoosje
met 3 „AKKERTJES" bij U heeft, als Ge U
minder prettig gaat voelen, hoofdpijn
krijgt of kou hebt geval. (20 cent)
Tsjoeng Si in arrest zijn gesteld. Pal. die
een bekend voorstander van oorlog met
Japan is. zou door aanhangers van Tsjang
Kal Sjek gevangen genomen zijn, omdat
deze zou vreezen, door Pal op zijde te zul
len worden geschoven.
Japansche staat van beleg
te Hongkioe
De Japanneezen hebben den staat van
beleg afgekondigd te Hongkioe.
15.000 Japanneezen zijn uit Sjanghai
gcijvavueerd, waar nog 10.000 Japannee
zen zijn achtergebleven.
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De opmarsch naar Santander
De voorhoede van de troepen van Franco,
welke oprukt langs den weg van het zuiden
naar Santander, heeft de hoogten bij het
dorp Molledo. od 51 K.M. afs'and van San
tander. bezet. De afgeloopen vier dagen ziin
de rechtsche troepen veertig K.M. opgerukt
PROF, GLASER ONTMOET
JULIUS STREICHER
Professor doet daarbij
onprettige ervaringen op
DE „National Zeitung" welke te Ba
zel verschijnt, publiceert onder den
titel ..Streicher ontvangt een gast
een artikel waarin het blad meldt, dat
oo het zoo juist geëindigde congres
voor vergelijkend recht in Den Haag
een rapport dat de bekende Poolsche
strafrechtkenner, professor G 1 a s e r
van de universiteit van Warschau, over
een wederwaardigheid in Duitschland
heeft uitgebracht uiteraard niet van
het spreekgestoelte f, doch in de krin
gen van bevriende juristen groot
opzien heeft gebaard.
Professor G 1 a s e r had op zijn reis naar
Nederland ook Neurenberg en Rothenburg
willen bezoeken.
Te Neurenberg werd hij door een kranten
artikel oDmerkzaam gemaakt op een proces
tegen twee katholieke geestelijken.
Professor Glaser Interesseerde zich beroeps
halve voor het geval en hij wendde zich dus
De zuivering ten westen van Reinosa is
geëindigd Alle dorpen ten zuiden van Rei
nosa e-n Corconte zijn bezet. Alle vijandelijke
eenhedpn. welke zich hier bevonden, heoben
zich overgegeven.
Volgens Radio EsDana hebben de recht-
scben wederom een groot aan'al dorpen be
zet tweehonderd gevangenen gemaakt en
twee belangrijke munitieopslagplaatsi-n ver
overd.
Spaansch schip getorpedeerd?
Naar aanleiding van een gerucht, volgens
hetwelk het Spaansche s.s. .Mar Negro'1 ir.
de Dardanellen tot zinken zou zijn gebraclu,
bericht de Spaansche consul-generaal te
Istanboel, dat het onmogolijk is gohleken
daaromtrent bevestiging te verkrijgen.
DE RESTEN VAN HET CRYSTAL PALACE
Door nieuwe brand geteisterd
Het noordelijk deel van hef Crystal Palace
te Londen, dat bij den grooten brand v~
den afgeloopen winter bleef gespaard,
gisteren een prooi van een nieuwe brand
geworden.
Voordat de brandweer ter plaatse ver
scheen, was reeds een groot deel van het
dak ingestort Aangezien toch reeds eenige
dagen geleden een aanvang was gemaakt
met het afbreken van deze bal, bepaal li
de brandweer zich er toe. een uitbreiding
van het vuur tot het tentoonstellingsterrein
te verhinderen.
BURMA GETEISTERD DOOR CYCLOON
Een cycloon heeft aan de kust van Burma
groote overstroomingen veroorzaakt
Ongeveer 150 personen zijn verdronken.
De schade wordt op 1S7.500 pond sterling
geraamd.
Helden wasgoed
en niet duur
ZOWEL PER KG ALS PER STUE
bovendien zeei voordelige abonnemeot»
prijzen. Beleefd aanbevelend:
JAN SNEL
ST00MWASSERIJ „NEDERH0RST"
NEDERBORST OEN BERG
De uitwijzing van de
,Times"-correspondent
Ebbutt vertrekt Zaterdag a.s.
Gelijk wij reeds vermeldden heeft de heer
Norman Ebbutt, Berlijnseh hoofdcorres-
pondent van de „Times", thans van Jo Duit
sche overheid een uitwijzingsbcvcl ontvan
gen.
Het luidt aldus:
„Op grond van de wet van 23 Maart 103»
wordt u bij dezon uit het Duitscho rijksge
bied uitgewezen, wijl door uw optreoen do
Duitscli Britschc persbetrekkingen in gevaar
gebracht worden. U wordt derhalve bevolen,
hei rijksgebied uiterlijk op 22 Augustus des
avonds om 12 uur te verlaten. Indien u aau
dit bevel niet mocht voldoen, zal ik overeen
komstig de politiewet van 1 Juni 1931 dwang
middelen toepassen. Op grond van motiewn,
die van ovorwegend politiek belang zijn,
zullen pogingen om dit besluit ongedaan fo
maken of uitstel te verkrijgen, bij voorbaat
tot mislukking gedoemd zijn. Wie na een,
uitwijzing zonder permissie van de autori
teiten. die het uitwijzingsdecreet hebben
uitgevaardigd, toch naar het rijksgebied
terugkeert, zal gestraft worden nut gevan
genis tot hoogstens een jaar. benevens geld
boete. of alleen tot een geldboete".
Het bevel was onderteek end door een amb
tenaar der vreemdelingenpolitie.
De heer Ebbutt zal. naar do Tel."
meldt. Zaterdag a.s. met den nachttrein de
rijkshoofdstad verlaten en via Nederland
naar zijn vaderland teruglceeren.
tot den betrokken kantonrechter en verzocht
verlof, de zitting te mogen bijwonen.
Nadat de rechter zijn papieren had nage
keken. gaf hij de gevraagde toestemming en
liet hü professor Glaser een bijzondere plaats
in de rechtszaal aanwijzen.
Nauwelijks had de professor evenwel plaats
momen. of h't werd verzocht, even bulten
de zaal te komen. Men bracht hem naar een
kamer, langs welker muren de president van
de arrondissementsrechtbank en eenige rech
terlijke ambtenaren rtonder. te praten.
Kort daarop trad een man het vertrek bin-
?n. die in staat van hevige opwinding ver
keerde en den professor toesnauwde: „Ik ben
Julius Streicher, u 'rent mij!"
Na deze beminnelijke introductie opende
de heer Streicher de sluizen zijner welspre
kendheid en schold professor Glaser en de
ambtenaren, die hem een plaats ln de rechts
zaal hadden aangewezen, een half uur aan
één stuk alt.
„Glaser is. aldus riep Streicher o.a.,
een spion, precies zooals die Ameri
kaansche journalist, die enkele dagen
geleden een Droces bliwoonde en tegen
de wlize van procesvoering heeft ge
protesteerd".
Nadat Streicher nog enkele niet na
der weer te geven scheldwoorden aan
het adres van bedoelde journalisten
had gericht, hield hij een vertoog tegen
de ambtenaren, die professor Glaser
ln de rechtzaal hadden toegelaten, het
geen hij „ongehoord" noemde. Woor
delijk zelde hij daarbij: „Wanneer het
nog een Italiaan was geweest, maar
een Pool
Bleek en sidderend hoorden de rechterlilke
ambtenaren den vloed van scheldwoorden
aan. Tenslotte liet Streicher politiebeambten
komen, die de papieren van professor Glaser
mcesten onderzoeken. Zij bevonden deze ln
orde, aldus de „National Zeitung", zoodat zij
over niets steekhoudends beschikten om iets
tegenover den professor te ondernemen. Men
bracht-hem daarop met een politieauto naar
zijn hotel en stelde hem de vraag, wat hij zich
voorstelde te zullen doen. „Duitschland
laten", antwoordde de professor, die de Poo'-
sche diplomatieke vertegenwoordiging var>
het gebeurde in kennis stelde en direct het
ongastvrije land verliet
Op het Haagsche juristencongres gold het
verslag van professor Glaser, aldus de
„National Zeitung". voor een der meest i
kante bijdragen voor rechtsvergelijking, voor
zoover daarbij nog sprake kan zijn van recht.
Daarenboven is het een interessante bij
drage voor de illustratie der DuitschPool
sche vriendschap en karakteristiek voor Ju
lius Streicher, den onbeperkten heerscher
in beneden-Beieren en vriend van Hitier.
Op zoek naar Lewanefski
Sir Hubert Wil kins, die deel gaat ne
men aan het opsporen van den R.iosiseheu
poolvlieger Lewanefski. is naar Toron
to vertrokken waar hij zijn eerste tusschen-
landing zal maken. De expeditie van Wil-
kins zal haar basis vestigen aan de monding
van de rivier Coppermine. De bemanning
van het toestel bestaat uit vier personen; de
actieradius van het toestel is 6500 K.M.
Van het vermiste Russische vlleg'uig zijn
sinds Woensdag geen radio seinen meer ver
nomen.
Door mist worden de „Krassin" en de Rus
sische reddingsvliegtuigen in hun bewegin
gen ten zeerste belemmerd.
Met den heer Ebbutt. zoo voegt de Ber-
lijnsche correspondent van genoemd blad
hieraan too. verliezen do buitenland«cn«
persvertegenwoordigers te Berlijn een van
hun bekwaamste collega's. Niet slechts in
do kringen van zijn be.ocpsgenooten dorh
ook in ruimen kring daarbuiten genoot n#
heer Ebbutt de reputatie van een schrander
en helderziend dnghlnricrhriiver .lie lanlc
zij zijn vele relaties tot de best geïnformeer
de correspondenten in Duitschlnnd behoor
de. Een tijdlang was Je heer Ebbutt vrn.r»
zitter van de Vereeniging der buitenland
sche pers te Berlijn. Bekend ia hij vooral als
6tichter en president van de journnlisten-
stamtnfol in de „Taverne", een bekend tref
punt van de internationale pers en van di
plomaten.
Of de heer Ebbutt door zijn blad zal ver
vangen worden, is n.>g niet bekend. Tijden#
zijn afwezigheid zal het „Times"-bureau tc
Berlijn wordrn geleid door-zijn eersten as
sistent Holborn. I
DE KLEINE ENTENTE
De ontmoeting van Tatarescoe eö
Hodza, welke Zaterdag a.s. zal plaats
hebben in het gebergte aan de grens van
Tsjecho-Slowakije en Roemenië, wordt be
schouwd als een inleiding tot l« conferentie
van de kleine entente, welke op 31 Augus
tus te Sinaia is bijeen geroepen. De bespre
kingen zullen handelen over de economische
en industrieele samenwerking, alsmede de
politieke problemen van centraal-Europa.
Na de zitting van den raad der kleine
entente kan bovendien een conferentie der
drie minister presidenten worden verwacht*
Voorts staan voor binnenkort verscheiden,
bezoeken van „technische" ministers der
regeoring van J<xgo Slavië aan Praag op
het programma.
EXPLOSIE OP EEN TORPEDO!AGFR I
Op den Amsrikaanschen torpedojager
.Cassin". die eerst het vorig jaar werd in
iienst gesteld, heeft een ernstige ontplof
fing plaats gehad, ten gevolge waarvan eert
zevental opvarenden om het leven is ge
komen.
EEN ERNSTIGE AANRIJDING
Op den rijksweg VenloNijmegen is de
65-jarige vrouw Broekmans, die onvoor
zichtig overstak, door een uit de richting
Vonlo komende auto, bestuurd door den
heer v. d. W. uit Nieuwerkerk a. d. Mssel,
aangereden. De vrouw bekwam inwendige
kneuzingen, een dubbele rechterbeenbreiik
en een lichte hersenschudding en vrord in
zeer ernstigen toestand naar het ziekenhuis
te Venlo overgebracht. Men vreest voor haar
leven.
garantie.standgroen
garantiestand bruin
garantie.stand rood
garantie. standzwart
Garantie-standblauw
Speciaal product voor Buitenwerk. HOUDT
HET IJZER ROESTVRIJ en BESCHERMT HET
HOUT. - Wordt 5 JAAR GEGARANDEERD
Levering uitsluitend aan den Handel
Wed. Boonstoppel Zn.
Lak- eri Vernisfabriek
WADDINXVEEN - TELEF. 50
a
i
(5
2. HET EERSTE LICHT
HOOFDSTUK III
Het ceremonieel van de Zondagsche Hoogmis wordt in de
traditioneele orde afgewerkt: de communie is gereikt aan de
geloovigen; de schietgebeden en de Ave Maria s, de Wees
Gegroetjes en de Rozenhoedjes zijn gezegd en na§emurmeld.
De preek zal komen als de kleine toegifte onder welke het
kerkvolk al verlangend uitziet naar het einde van de dienst.
Pieter Buiskes kent tekst en uitleg.
Beminde geloovigen. Het Evangelium voor deze Zondag is
Johannes het dertiende kapittel. Dan vijf minuten uitwijden
over het gelezene, vijf minuteji waarschuwen tegen de kette
rijen. die uit Duitschland en uit Vlaanderen het land binnen
dringen, soms een banvloek over LutherAmen. Zoo'n
sermoen geeft goede gelegenheid om aan het werk voor de
yolgende dag te denken, aan je schepen, die terugverwacht
worden uit de Oostzee, of aan de berichten, die een hoeker
jjebracht heef$ over de haringvangst bij Doggersbank. Hei
sermoen hoort bij de dienst, en men moet het dus aanhooren,
zooals men heel de dienst meemaken moet. Als die er op zit
op Zondagmorgen, dan heeft de Kerk haar gerechtigheid ont
vangen en is de dag voorts om te genieten van vrijheid en
van rust.
Vandaag verricht een nieuwe priester de dienst. Haast
zonde dat die geestelijke is geworden, constateert Buiskes, als
hij hem de smalle trappen van de hooge kansel ziet beklim
men. Deze jonge man met zijn nobele trekken en zijn spre
kende oogen past niet in het gezelschap van genoeglijke
binnenvetters, dat de priesters tegenwoordig vormen. Als zij
maar op tijd hun pasteitje krijgen en als hun wijnkelder maar
goed voorzien is. dan trekken zij zich heel weinig van de zorg
van de parochie aan...
„Ik leze u uit het epistel van Sint Jacobus het eerste kapittel:
...Daarom afgelegd hebbende alle vuiligheid en overvloed
van boosheid, ontvahgt met zachtmoedigheid het woord, dat
in u geplant wordt, hetwelk uwe zielen kan zalig maken...
En zijt daders des woords en niet alleen hoorders, uzelf
met valsche overleggingen bedreigende.
...De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en den
Vader is deze: weezen en weduwen bezoeken in hun ver
drukkingen, en zichzelve onbesmet bewaren van de wereld..."
Deze dingen zoo begint de prediker het sermoen
heeft de apostel niet alleen tot de Christenen van zijn dagen
gesproken Hij spreekt ze ook tot u en mij. Hij vermaant u, dat
gij de zonde zult vlieden; dat gij u wachten zult van brasserij
en dronkenschap, dat gij u verre houdt van hoererij en overspel,
dat gij ingetogen wandelt in alle kuischheid. Het is niet ge
noeg, dat gij de Mis bijwoont en het Vesper en het Lof: dat
gij uw rozenkrans tienmaal bidt en geen dag laat voorbijgaan
zonder ter kerke te komen. Tenzij uw gerechtigheid over
vloediger is dan die der Farizeeën en Schriftgeleerden, heeft
de Verlosser gesproken, gij zult het Koninkrijk der Hemelen
geenszins ingaan. Gij moet uzelven onbesmet bewaren van
de wereld. Doet gij dat. wanneer ge uit de kerk vandaan de
taveerne binnengaat om te drinken en te dobbelen? Doet gij
dat, wanneer ge de kerkdienst beschouwt als een schuldige
plicht, een tegenwicht voor de zonde, die ge straks zult be
drijven? Geeft de Mis u een vrijbrief om ontrouw te zijn
jegens uw vrouw of uw man? Ik zeg u, neen!
De apostel spreekt tot u, geloovigen. Hij spreekt ook tot
mij, tot ons priesters. Ook wij moeten niet alleen hoorders,
niet alleen sprekers des woords zijn: wij moeten daders zijn.
Aan wien veel gegeven is. van dien zal veel geëischt worden
zegt het H. Evangelium. Ik weet dat er zijn onder de pries
ters, die niet afgelegd hebben alle vuiligheid en overvloed van
boosheid. Ik zeg het met droefheid: er zijn onder ons. die zich
schuldig maken aan de zonden waartegen Sint Jacobus ge-
toorn heeft: Ze hebben lekkerlijk geleefd op de aarde en hun
wellusten gevolgd. Hunlieder godsdienst is ijdel
De hooge stem van den jongen prediker snijdt door de
kerk. Duizend hoofden zijn naar de kansel geheven. In de
voorste bank rechts zit een rij tonsuren. Sommigen schuiven
onrustig op hun bank. bij eeD enkele wordt het rood gelaat
nog rooder. een oud man onder hen knikt.
De priester op de kansel spreekt nu van boete en berouw.
Over het vragen van vergeving voor de zonden aan Jezus
Christus, den Verlosser. Tot Hem moeten we gaan, naar de
Schrift. Niet tot Maria, al was zij de begenadigde onder de
vrouwen. Niet tot St. Petrus of St. Paulus al heeft de Heer
op den eenen Zijn gemeente gebouwd en door den ander Zijn
Kerk uitgebreid. Paulus heeft olie aanbidding afgeweerd te
Efeze en op Milete. Doet dfcze zonde ni-t! \Vij zijn raea«
schen van gelijke bewegingen als hij!" Wend u tot Jezus,
onzen goddelijken Verlosser, die geenszins ledig henenzendt
al wie in ootmoed tot Hem vlucht
Er hangt een strakke stilte in de volle kerk. Zoo scherp als
nu wordt er zèlden geluisterd. De rij in de voorste bank staart
recht voor zich uit met strakke oogen en vastgesloten lippen.
Het oude hoofd, dat straks instemmend knikte, schudt nu
twijfelend. Dat is de nije leer weet het heele kapittel.
De leeken zien elkander aan. Wat voor boodschap brengt
deze nieuwe priester? Hoe vreemd is dat? Zou dit nu de
Lutherije zijn? Ze twijfelen. Het laatste deel van het sermoen
lijkt er op. De ketters willen niets weten van de Moeder Gods
en van de Heiligen. Maar het eerste deel? Luther is immers
een bruut een wellusteling. Omdat hij trouwen wou, en
niet langer gehoorzaam zijn aan den Heiligen Vader, heef!
hij de Kerk verlaten. „Er hebben zich vele knechten afge
scheurd. een iegelijk van zijn heer," heeft de goede oude
pastoor nog kort geleden gezegd in een sermoen. „Demas
heeft de tegenwoordige wereld lief gekregen", zei hij bij een
andere gelegenheid van Luther. „Een man, die opstand pre
dikt tegen den H. Vader en tegen den Keizer". Het eerste
deel van het sermoen was juist gericht tegen den afvallige
uit Wittenburg. En de jonge priester doet het tegenoverge
stelde van opstand of ongebondenheid prediken. Hij wekt op
tot geloof en ootmoed, tot nederigheid en lijdzaamheid
De krachtige stem op de kansel breekt af.
Amen! kaatsen de witte wanden terug.
Het koor zingt. Er worden gebeden gepreveld; de ge*
meente antwoordt telkens met dof gemurmel.
'(Wordt vervolgd)
~v
