5 lecfijut.
Mgemeen Bureer-ZiekerJowlü
.WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1937
EERSTE BI AD PAG
Buitenland
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Franco benoemt zaakgelastigde
bij Vaticaan
De met-inmenging
Naar Salamanca mededeelt heeft Fran
co besloten een officieelen diplomatieken
Vertegenwoordiger bij het Vaticaan aan ie
etellcn, met den titel van zaakgelastigde.
De nota voege hieraan toe: ..Het is met
proote voldoening, dat wij kennis geven
\an het feit, dat de traditioneele goede be
trekkingen, welke eusschen het werkelijke
nationale Spanje en den heiligen vader be
stonden, bij deze gelegenheid in een wettig
stadium zijn gekomen, hetwelk het zal mo
gelijk maken in de naaste toekomst deze
betrekkingen nog intiemer en nauwer te
maken".
Idadrid gebombardeerd
De artillerie der belegeraars heeft op
nieuw de Spaansche hoofdstad onder vuur
genomen. De granaten vielen met een snel
heid van 15 a 20 per minuut', gedurende
ruim een uur.
Vijf cnenschen zouden om het leven zijn
gekomen en twintig gewond.
De met-inmenging
Lord Plymouth", voorzitter van het
niet-inmengingscomivé, is in contact ge
weest met de voornaamste vertegenwoordi
gers van genoemd comité. Er is echter nog
geen datum vastgesteld voor de eerstvolgen
.de bijeenkomst van het comité.
Intusschen is de Duitsche ambassadeur
voor een vrij langdurige vacantie uit Lon
den vertrokken. Hij zal eenigen tijd in
Schotland doorbrengen en later naar Duitsch
jand vertrekken.
Een brief van Leopold
aan Mussolini?
In zekere Belgische kringen wordt be
weerd, dat koning Leopold een brief zou
(hebben geschreven aan Mussolini, waar
in hij zijn voorstel herhaalt, dat hij reeds
gedaan heeft aan minister-president Van
Z e e 1 a n d betreffende de oprichting van
een internationaal organisme voor het be-
etudeeren van de economische wereld
problemen.
Te Brussel echter wordt in bevoegde krin
gen verklaard, dat men niets van een derge
lijk sohrijven van den koning afweet.
Zionisten te Zurich bijeen
.Weizmann over Palestina
Te Zurich is gisteravond het Zionistisch
rongres door den voorzitter, dr. Chaim
yv e i z m a n n, geopend met een rede, waar
in hij, hoewel hij het absoluut oneens was
met de conclusies van het rapport der Brit-
sche koninklijke commissie inzake Pales
tina. zioh verzette tegen een algeheele ver
werping van de voorstellen, daar deze toch
(enkele constructieve ideeën bevatten.
Dr. Weizmann bestreed heftig de conclu
sie van de commissie, dat het mandaat on
uitvoerbaar is gebleken wegens de onver
zoenlijke tegenstelling tusschen de Joden en
de Arabieren. Hij stelde hiervoor de half
slachtige houding van het Britsche bestuur
aansprakelijk. Weizmann besprak slechts
ivluchtig het verdeelingsplan zelf, daar hij
hierop terug komt Spreker wees erop, dat
'de Joden ondanks de terreur in Palestina
grootsche dingen tot stand hebben gebracht,
p.a. den aanleg van de haven van Tel Aviv.
Spreker viel nog heftig het voorstel tot
beperking van de immigratie aan en besloot
zijn rede. zeggende, dat het rapport de mo
gelijkheid niet uitsloot, dat Theodor Herzls
ideaal, een souverein Joodsch tehuis, ver
wezenlijkt wordt, weshalve het rapport niet
ibij voorbaat verworpen diende te worden.
Een gangster te Karlsbad
RTijdig door politie geknipt
De „Paris Soir" publiceert een bericht van
Zijn correspondent te Karlsbad, blijkens het
welk in genoemde badplaats door de
Tsjecho-Slowaaksche politie een der meest
beruchte gangsters van Amerika is gearres
teerd.
De misdadiger, Z i p k o gehe-eten, logeer
de daar in een hotel, onder den naam
Mansfeld. Hij wordt gezocht door de politie
van New-York, Chicago, Londen, Berlijn.
ÏWeenen en Buenos Aires.
De man bleek bij zijn arrestatie in het be
zit te zijn van bijna 1.200.000 francs in ver-
pchillende muntsoorten.
De Tsjecho-Slowffekscihe politie heeft, ge
volg gevend aan een desbetreffend verzoek
ruit Weenen, den arx-estant aan Oostenrijk
uitgeleverd, waar hij wegens moord zal te
recht staan, alvorens opnieuw aan de an
dere gerechtshoven, die hem opeisohen, te
worden uitgeleverd.
nv v.h. J. GILTAY &ZN
BOEKBINDERIJ
DORDRECHT
TELEF. 4991
De Russen „zuiveren" voort
Bela Kun thans aan de beurt?
Naar aanleiding van in het buiten
land verspreide geruchten, volgens wel
ke maarschalk Worosjilof ontslag
zou hebben genomen uit de „zuiverings
commissie" der sovjets, wordt er op ge
wezen. dat de maarschalk in werkelijk
heid lid is van de commissie, die belast
is met partij-controle, en dat er nimmer
sprake van is geweest, dat hij die com
missie zou verlaten.
Voor zoover bekend, bestaat er momen
teel geen enkele speciale commissie,
welke de „zuivering" van het bestuurs
apparaat der sovjet-unie tot taak heeft.
De opsporing en arrestatie vam de volks
vijanden ressorteeren onder het volkscom
missariaat van binnenlandsche zakon, waar
van Nicoles Iejof de leider is.
Naar men vertelt, zou generaal Petrov-
ski, afgevaardigde van het volkscommissa
riaat van buitenlandsche zaken der Oekrai
ne, en zoon van Gregor Iwanowitsj Petrov-
ski, den voorzitter van het centraal uitvoe-
lend comité der Oekraïne, gefusilleerd zijn
Gregor Petrovski zou onder scherpe bewa
king gesteld zijn.
Voors doen geruchten de ronde over de
arresla'ie van admirer! Orlof, den vice-
commissaris van defensie der Sovjet-Unie
en chef der zeestrijdkrachten van admiraal
V i c t o r o f, chef van het Zuidzee-eskader
en van nog eenige legerleiders.
Ook de oude bolschewiek K a 11 e n k o,
commissaris van justitie, zou gevangen ge
nomen zijn, evenals M o s k w i n, lid van het
uitvoerend comité der komintern, die de po
litiek van Dimitrof ten aanzien van
Spanje, bestreden zou hebben.
Geruchten over arrestatie van Bela
Kun, den vroegeren sovjet-dictator van
Hongarije, welke in het buitenland in
omloop waren, worden thans ook in
Moskou verspreid.
Van officieele zijde was tot nog toe
daarvan geen officieele bevestiging te
verkrijgen, doch evenmin werden ze uit
drukkelijk gedementeerd.
Herleeft de affaire-Hauptmann?
Na haar terugkeer te New-York heeft de
weduwe van Bruno H a u p t m a n n. die een
reis naar Duitschland heeft gemaakt, ver
klaard, dat zij beschikte over bewijzen van
de onschuld van haar man, en dat zij zich
geen rust zou gunnen, voordat het volle licht
zou schijnen ove de misdaad, waarvan het
zoontje van Lindbergh het slachtoffer is
geworden.
De rust, welke in Noord-Ierland na hat
Koninklijk bezoek was hersteld, is wederom
verstoord. Gistermiddag kwamen drie man
nen per auto naar Magherabuoy House, de
residentie van den minister van Binnen
landsche Zaken van Ulster, sir Dawson
Bates. Na de wacht van het huis onder
bedreiging met een revpiver tot zwijgen te
hebben gebracht, doorzochten zij het kab!
net van den minister. Zij vertrokken, zon
der iets meegenomen te hebben.
Verder heeft een onbekende zes revolver
schoten gelost in Mountpottingerroad te
Belfast. Alleen enkele ruiten werden ver
nield. De politie zoekt naar den dader.
SPIONNAGE OP DE DODEKANESOS?
Volgens van de Dodekanesos te Haifa ont
vangen berichten is er een zekere opwin
ding tot uiting gekomen onder de bevolking
der Italiaansche eilanden in de Aegeische
Zee. De Italiaansche autoriteiten zouden in
den loop van Juli zijn overgegaan tot tal
rijke arrestaties op de eilanden Kalynos.
Leros en Patmos. Na strenge verhooren zou-
dPn de verdachten, onder w^e zich verschei
den notabelen bevinden, opgesloten zijn. ba
schuldigd van spionnage.
DE JAPANSGH-CHINEESCHE
Een geplunderd
Russisch consulaat
Het bloedbad van Toeng Tsjau
Dat het gevaar niet denkbeeldig is, dat
uit de Japansch Chineesclie smibbelingen
internationale conflicten van bedenkelijken
aard voortspruiten, is reeds dezer dagen ge
bleken door de Fransch Japansche botsing
in Tientsin. In deze stad heeft thans op
nieuw een soortgelijk incident plaats gehad.
Een aantal wit-Russen schijnt van de ver
warring te hebben gebruik eemaakr, om het
sovjet Russische consulaat-eeneraal aldaar
binnen te dringen, en het interieur volledig
te verwoesten.
In verband hiermede heeft de sovjev-ge-
zant te Tokio bij de Japansche regeering
een protest ingediend. De Japansche minis
ter van buitenlandsche zaken echter heeft
div protest verworpen, op grond van het feit
dat het consulaat in kwestie gelegen is in
een wijk van Tientsin, welke niet door de
Japansche legermacht wordt gecontroleerd.
Hev consulaat ligt in district drie van de
stad, dat wordt gecontroleerd door Chinee
sclie politie, die aan liet muiten is geslagen
en gevlucht Klaarblijkelijk is de aanval op
het consulaat; daarna door wit-Russen, die
gebruik maakten van de verwarring, uitge
voerd.
Verder wees de vice-minister er op. dat
het gebeurde geheel te wijten is aan het con
flicv tusschen de roode en witte Russen,
waarmede Japan niets te maken heeft.
De bewering van de sovjets, dat de Ja
pansche militaire autoriteiten met de zaak
te maken zouden hebben, noemde de vice-
minister ..een beleediging van het Japan
sche leger".
De Chineesche troepenbewegingen
Te Nanking wordt, thans naar een D.N.
B.-bericht meldt toegegeven, dat van vrij
aanzienlijke Chineesche troepenbewegingen
kan worden gesproken. Men voegt daaraa
echter toe. dal' de Japansche berichten over
de sterkte dezer troeuen niet geheel juist
zijn. De genoemde getallen zijn te groot Pa
rallel aan de troepenbewegingen vindt de
versterking der Chineesche havens aan de
Oostkust en aan den benedenloop van de
Jangtse-Kiang voortgang.
De plaatsvervangende minister van oorlog
heeft in een kabinets-bijcenkomst verklaard
dat men met de verdediging van Nanking
en andere steden in het dal van de Jangtse
Kiang op alle gebeurlijkheden voorbereid is.
De Japanners schijnen op het oogenblik
niet voornemens te zijn. een aanval in Zui
delijke richting te doen op de centrale strijd
krachten, die zioh verzamelen bij Pau Ting
en in het Noorden van Sjangtoeng. Men is
van meening. dat zij de provnciën Tsjahar
en Soci Joean, die aan Mandsjoerije en
Buiten-Mongolië grenzen, willen bezetten,
omdat dat gebied van zeer grootc beteekenis
zou zijn bij een conflict tusschen Rusland
en Japan.
Het schijnt invusschen dat men een oorlog
als de eenige oplossing voor de regeering
te Nanking beschouwt, omdat de aanvaar
ding van den nieuwen toestand in Noord-
China onvermijdelijk den val der centrale
regeeriing en de vernietiging van de ver-
eenigingspogingen van Tsjang-Kai-Sjek zou
medebrengen. Hef Is echter begrijpelijk, dat
de Chineesche leiders geen haast maken
met krijgsverrichtingen op groote schaal.
De positie der Chineesche troepen ten Noor
den van de Gele Rivier zou namleijk uiterst
moeilijk ziin. Noord China is met' de rest
van het rijk slechts verbonden door twee
spoorwegen met enkel spoor.
Nanking is gereed.
Op een bijeenkomst van de uitvoerende
Chineesche raad heeft de vice-minister van
oorlog, Tsau Han Sen. medegedeeld, dat
alle maarregelen tot verdediging van Nan
king en de voornaamste havens langs de
Jangtse getroffen zijn.
Daar men vreest, dat de Japanners bij
hun bombardementen gebruik zullen ma
ken van gasbommen, treffen de Chineesche
autoriteiten maatregelen, om de vrouwen
en kinderen van de gezinnen der regeerings
ambtenaren van Nanking naar elders over
te brengen.
Wat er te Toeng Ts|ang geschiedde......
De correspondent van „Asahi Sjimboen"
heeft een onderhoud gehad met een Japan-
schen onderdaan, die uit Toeng Tsjau is ge
vlucht, Issakoe Ogata genaamd. Hii bevond
zich met enkele landgenooten in het bureau
van de militaire missie, toen dit werd be
stormd door de Chineesche troepen. Met
C£qcot£A,
xfi cthAjL C £e*Cti
VERKADE. ZAANDAM
NAAMLOt»ZE VENN<>TSC11AP
Opgericht April 1D02 Telefoon 117970
's-Gravenhage, L. Copes v. Cattenborgh 80
Afd. Ziektekostenverzekering
Nieuwe wijze van verzekering tegen de
kosten van ziekte, ziekenhuisverpleging
en operatie. Geheele particnliere behan
deling met vrije keuze van artsen,
apothekers, specialisten en ziekenhuizen.
PROESPECTUS OP AANVRAGE
Vertegenwoordigers(sters) gevraagd.
zijn vieren slaagden zij er in te ontkomen,
toen de Chineezen het gebouw binnendron
gen. Zij vonden een schuilplaats in de vel
den buiten de stad.
Toen de Japansche troepen versterking
kregen, trokken zij achter de troepen de
stad weer binnen. Zij vonden het water van
den vijver bij de Oosterpoort rood van het
bloed. De verminkte lijken van een zestigtal
vermoorde Japansche en Koreaansche man
nen. vrouwen en kinderen waren in het wa
ter geworpen, terwijl in een andere vijver
het stoffelijk overschot van 29 anderen lag.
Verder deelde Ogata mede, dat de elf Ja
pansche dienstmeisjes van het Japansche
Kinsoei-hotel eveneens waren vermoord en
in den vijver achter het hotel waren ge
worpen.
Vliegtocht van koning George
Koning George VI heeft zijn eerste
vlucht als koning gemaakt met een toestel,
dat speciaal door den tuchtraad voor de
Koninklijke familie is aangekocht.
Het toestel is uit het groote park van
Windsor opgestegen. De koning begaf zich
naar Southwold in Suffolk, waar een
vacantie-kamp voor in fabrieken werkende
jongens en scholieren is ingericht
DE DOOD VAN PATRIARCH VARNAVA
TJit betrouwbare bron verluidt, .-.at de
Zuid-Slavische regeering overweegt, he* stof
felijk overschot van patriarch V amava
te cremeeren met het oog op het algemeen
verspreide geloof, dat de overleden patriarch
het slachtoffer is geworden van vergiftiging.
De uitgever van het oppositie-blad „Praw
da", dat gisteren in beslag is genomen, is
tot dertig dagen gevangenisstraf veroordeeld
wegens het verspreiden van valsche ge
ruchten.
CATASTROFES IN HET LUCHTVERKEER
De „Intransigent" meldt uit Cairo, dat
een verkeersvliegtuig tusschen Bahi en
Gazal in den Egyptischen Soedan heeft moe
ten dalen en dat de bemanning geïsoleerd
is temidden van het hooge gras.
Tropische regens vertragen de komst der
reddingsbrigade.
De marconist van het vliegtuig seint wan
hopig om hulp.
Een vliegboot van de Pan-American
Airways met negen passagiers en drie leden
der bemanning aan boord wordt in de
Panama-kanaalzone vermist.
Twee Amerikaansohe marine-vliegtuigen
zijn opgestegen, om oen onderzoek in te
stellen.
Op het Egyptische vliegveld Wadi Haifa
is eon Italiaansch verkeersvliegtuig van de
lijn Rome-Addis Abeba bij de start over den
kop geslagen en in brand gevlogen. De acht
inzittenden, vier passagiers, twee piloten,
een radiotelegrafist en een mecanicien, zijn
om het leven gekomen.
Kort Nieuws
Twee toeristen, een Zwitser en een
Duitscher, die de beklimming hadden on
dernomen van de Noordelijke helling van
de Badie in het dal van Breeaelia, zijn van
een hoogte van 400 M. neergestort en om
het leven gekomen. Hun lijken zijn geborgen
De hertog en de hertogin van Kent ver
toeven momenteel in Polen,, waar zij de
gasten zijn van graaf Potocki.
De Poolsche bladen meenen te weten, dat
de hertog en de hertogin tot vandaag op
het kasteel Lancut zullen blijven. Donderdag
zouden ze dan naar Joego Slavië vertrekken,
waar zij de gasten zullen zijn van prins
regent Paul. Later zullen ze waarschijnlijk
nog een bezoek brengen aan Hongarije, waar
zij bij graaf Esterhazy hun intrek zullen
nomen.
Boven 9hanghai heeft een typhoon ge
woed. welke in de heele stad zware ver
woestingen heeft aangericht De ziekenhui
zen zijn overvol.
Gisteravond zijn verscheiden petroleum
tanks in de omeeving van Izmir ontploft,
ten gevolge waarvan een geweldige brand
ontstond, die de gebouwen der daar geves
tigde maatschappijen heeft verwoest.
De oorzaak van de ramp is onbekend. Er
zijn 35 slachtoffers te betreuren, o.w. 20
dooden of vermisten.
GEMENGD NIEUWS
Hachelijk avontuur
in Staphorst
Twee dames onheusch bejegend
Twee te Nijmegen wonende dames, zoo
meldt het „Hbl.", kwamen ons een verhaal
vertellen, dat een schril licht werpt op .ie
„zeden en gebruiken" va de Staphorsters
en waard is gepubliceerd te worden, opda:
andere argelooze bezoekers van het dorpje
ter zake ingelicht zijn en nog eens kunnen
overwegen of het aanbeveling dient dit
dorpje met een bezoek te vereeren. De da
mes waren Zondag te Staphorst en tegen
den tiid dat de kerk uitging, posteerden zij
zich in de omgeving.' gewapend met een
foto-toestel. teneinde een foto te maken van
de kerkgangers in hun typische kleeder
dracht
De op geen gevaar bedachte dames zagen
zich plo'seling omringd door een aantal op
gewonden jongelieden, die haar aangrepen
en zonder vorm van proces in een langs den
weg loopende sloot wierpen. Daarna maak
ten de „helden" natuurlijk dat zij weg kwa
men. Met veel moeite en in de hoogste mate
ontdaan wisten de dames zich weer op den
bega-nen grond te werken, waarna zij zich
naar Meppel begaven, waar zij bij de politie
aangifte van het haar overkomen avontuur
deden. De Meppelsc.hc politie verwees haar
naar den veldwach'er van Staphorst, die de
zaak thans in ond«r7o«v beeft. Misschien
kunnen de foto's klaarheid verschaffen om
trent de identiteit van de daders, maar het
onderzoek wordt zeer belemmerd door het
feit. dat niemand in S'aphorst inlichtingen
kan of wil verstrekken, ofschoon verschei
dene menschen van het gebeurde getuigen
Door een vallende paal
getroffen
Doodelijk ongeluk nabij Meppel
Op den weg Meppel-de Wijk, even buiten
Meppel, is gisteravond een ernstig ongeluk
voorgevallen.
De 50-jarige gehuwde reiziger Klaas Huis
man. wonende te Meppel. passeerde op zijn
rijwiel een tegemoetkomende auto, toen op
hetzelfde oogenblik een paal van den wagen
rolde en H. in de borst trof, zoodat hij tegen
den grond sloeg.
Personeel van het nabijgelegen Diacones-
senhuis spoedde zich met een brancard te hulp
en bracht den getroffene, wiens borstbeen o.
was gebroken, naar het ziekenhuis, waar nij
korten tijd na aankomst is overleden.
De gemeentepolitie stelde een onderzoek
naar het gebeurde in en uam de auto in be-
IN EEN WASCHKUIP VERBRAND
In het gezin van L., aan de Gilderibond
straat te Roosendaal is een 2Vfe-jarig
jongetje in een onbewaakt oogenblik, ter
wijl hij in het waschhok speelde, in een
wasch'kuip met kokend water gevallen. M<-t
brandwonden overdekt is de kleine door Dr
Konings naar het ziekenhuis Charitas over
gebracht, waar het ventje na eenige urer
is overleden.
Op de Willem de Zwijgerlaan te Amste
dam is een jongen, die in het Westelijk
Marktkanaal had gezwommen, bij het op het
droge komen in de heete resten van een
nauwelijks gedoofd vuurtje geloopen. Met
deerlijke brandwonden is hij in het Wilhel-
mina-gasthuis opgenomen.
In drift met een mes gestoken
Een Amsterdamschc caféhouder werd in
April j.l. uit de gevangenis, waar hij een
straf van een jaar wegens heling had uit
gezeten, ontslagen.
Zijn thuiskomst was verre van vroolijk.
Hij vond de echtelijke woning verlaten. De
vrouw had een deel van den inboedel mee
genomen en met een nieuwen levensgezel
een ander café geopend op de Prinsengracht
De caféhouder had al gauw ontdekt hoe
de vork in den steel zat. Hij bracht zijn
vrouw een bezoek en deze was wel genegen
bij haar man terug te komen. Den volgenden
avond zou hij haar komen halen
Of hij moeilijkheden vermoedde of slechts
gezelligheidshalve handelde, vermeldt do
geschiedenis niet. doch hij verscheen aan do
tijdelijke woning van de vrouw in het ge
zelschap van een broer en een vriend.
De vrouw bleek weer van gedachte to
zijn veranderd. Zij weigerde mee te gaan.
Familieleden en kennissen van de vrouw
bemoeiden zich met het geval en in minder
dan geen tijd waren de beide partijen in een
stevige kloppartij gewikkeld.
De broer van den caféhouder greep een
mes en bracht den vriend van de vrouw een
steek in den rug toe. Hij vluchtte en liep
een winke.l binnen, waar hij zeer opgewon
den vertelde, dat hij iemand had gestoken
en dat de politie maar moest worden opge
beld. Toen de politie kwam ging hij rustig
mee. Het bebloede mes werd in den winkel
gevonden.
Gister stond de man, een 27 jarige schip-
jver, voor de vacantiekarner der rechtbank
terecht, verdacht van poging tot zware mis
handeling, subs, mishandeling.
De mishandelde was weer geheel hersteld.
De wonde, die met een aardappelmesje was
toegebracht, was niet ernstig geweest.
„We wilden heelemaal geen vechtpartij,
maar we werden aangevallen, omdat mijn
vriendin niet meer naar haar man terug
wilde. Voor we het wisten had verd. een
mes getrokken en had ik een steek te pak
ken..
De lezing van verdachte was anders: „Ik
werd woedend omdat ze mijn broer in de
gracht wilden gooien. Ik zag een aardappel
mesje liggen, greep het en in mijn drift heb
ik gestoken".
De verklaringen van de getuigen liepen
nogal uiteen. Geen van beide partren wilde
erkennen met de vechtpartij te zijn begon-
De officier van justitie, mr. DeMuincK
Keizer, was van meening. dat verd. uit
sluitend was meegegaan om te vechten, om
dat het voor de hand lag, dat de vrouw niet
uit eigen beweging zou meegaan.
Verd.. een Brabander, die er prat op gaat
goed met een mes te kunnen omgaan, heeft
op een gemeene wijze gehandeld. Van ge
vaar voor zijn broer was geen sprake, zoodat
een beroep op noodweer niet opgaat
Wegens mishandeling vorderde de officier
een gevangenisstraf van drie
maanden.
De verdediger, mr. Joh. K. M. Mat h u i-
sen. legde er den nadruk op, dat verd. in
drift had gehandeld. Geen oogenblik heeft
hij de bedoeling gehad iemand ernstig te
verwonden. Hij heeft in het wilde weg „een
haal" uitgedeeld omdat hij woedpnd was
over de gemeene behandeling van zijn broer.
PI. drone met klem aan op een voorwaarde
lijke straf.
De rechtbank zal 10 Augustus vonn/s
wijzen.
VERDUISTERING
Bij de Haarlemsche politie heeft zich een
29-jarige reiziger uit H i 11 e g o m gemeld,
die ten nadeele van zijn patrones, een firma
uit Lisse, 2500 verduisterd heeft.
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADED
door G. TH. ROTMAN Nadruk verboden)
101. Menschen, menschen, wat een plons!
't Is om bang te worden!
Maar daar hij goed zwemmen kan,
Komt het wel in orde!
Met een snoek, geweldig groot,
Die hij spietste in de sloot,
Komt hij weer naar boven;
't Is niet t° aelooven!
102. O, wat is hy in zijn sast
Ryker dan een koning!
Met den snoek recht voor zich uit
Rent hij naar zyn woning!
..Kyk ncu toch eens even, vrouw,
Hier pak aan, een beetje gauw!
Ga hem daad'lijk bakken!
'k Sta er naar te snakken!"
(Wordt vervolgd).
1 (38
Dus ziet hij niet hoe Hendrik Vliet, die naast den inkwi
siteur staat, zich snel bukt, en met een tang, die bij de
schouw hangt, het boekje uit het vuur redt. Zóó vlug heeft
hij dit gedaan, dat het voorwerp er nauwelijks van geleden
heeft. Even komt er een eigenaardig licht in de oogen van
den inkwisiteur als hij den schepen aankijkt, maar deze heeft
het boek opengeslagen en zegt rustig:
,.Men mag dit Testament den gevangene niet ontnemen,
heer Tittelman, zie zelf, het is kerkelijk goedgekeurd."
Meteen geeft hij het boekje aan De Grave terug.
Tittelman bijt zich op de lip, houdt met moeite zijn op
komende drift in toom. Hij voegt Hendrik Vliet slechts op
koele toon toe:
..Ge geeft u waarlijk veel moeite voor dezen ketter, mijn
heer."
„Niet voor dezen ketter, maar voor het recht," antwoordt
de schepen fier.
Tittelman haalt de schouders op en wendt zich dan tot
den burgemeester, die, nog steeds staande bij zijn zetel, dit
alles heeft aangezien, zonder er zich in te mengen, j
„Heer burgemeester, wat mij betreft, kunt u het verhoor
als geëindigd beschouwen. Ik heb mijn conclusie getrokken
en zal rapporteeren aan het rechtscollege te Gent. Ik meen
dat u den gevangene naar zijn cel kunt laten brengen".
Er ontstaat beweging in de zaal. Zij, die hier of daar
verspreid liepen of stonden, begeven zich naar hun plaatsen.
De inkwisiteur grijpt zijn kostbare mantel van de venster
bank, waar hij hem achteloos neergeworpen heeft, en slaat
deze om zijn schouders.
Langzamerhand wordt het stil. Aller aandacht richt zich
op den burgemeester. Als hij eindelijk begint te spreken,
wendt hijzich onmiddellijk tot den gevangene.
De toon van zijn stem is opvallend welwillend en over
redend.
Waarschijnlijk wil hij het den inkwisiteur verbeteren en
hem de loef afsteken. Hij legt er de nadruk op wat De
Grave al niet kan winnen, als hij berouw toont en tot de
kerk weerkeert. Hij schetst de droeve toestand van de vrouw
en kinderen van den gevangene, die door zijn stijfhoofdig
heid in zoo groote moeite zijn geraakt. De Grave moet zich
toch goed bedenken en niet wijzer willen zijn dan de mannen,
die over hem te oordeelen hebben. Werkelijk, ze hebben het
goede met hem voor en niemand minder dan Hubrecht
Dhulle bidt hem ernstig en met aandrang zijn dwalingen te
laten varen, dan zal hij zeer zeker zachtmoedige rechters
vinden.
Tittelman buigt zich onder het spreken van den burge
meester naar een der schepenen en fluistert dezen wat in het
oor. Hij spot wat met de voorgewende gevoeligheid van den
karakterlooze. Zelf is hij er van overtuigd dat deze manier
van doen in dit geval tijdverspilling is.
Als Hubrecht Dhulle uitgesproken is, ziet hij, afwach
tend, naar De Grave. Deze getroost zich groote inspanning,
als hij met opgericht hoofd en duidelijke stem zijn laatste
antwoord geeft:
„Bid mij niet, heer burgemeester, maar bid God, dat Hij
uw oogen opene. opdat ge u niet stoot aan den hoeksteen,
welke Christus is, en uw handen niet bevlekt met onschul
dig bloed. Wat mij betreft, ik moet volharden in de over
tuiging, die God zelf in mij heeft gewerkt."
Een vluchtig rood trekt over 'het gelaat van den burge
meester, die zich ergert, dat hij zich verlaagd heeft tot zulke
zachte en overredende woorden, nu blijkt dat er niets mee
bereikt wordt. Zijn houding wijzigt zich radicaal. Hij
schenkt geen aandacht meer aan den beschuldigde, maar
wendt zich tot de vroedschap.
„Mijne heeren, ge hebt de kettersche gevoelens van dezen
man gehoord en gezien hoe hij daarbij volhardt. Ik stel voor
om bij het rapport van den heer inkwisiteur het advies te
voegen, dat Jan De Grave schuldig bevonden is aan over
treding van de plakkaten des Konings en dat het deswege
billijk is hem de vuurdood te doen ondergaan. Zoo kan deze
zaak voortgang hebben en we kunnen, zoodra we daartoe
gemachtigd zijn, in een volgende vergadering het vonnis des
doods bekrachtigen en doen uitvoeren. Aldus zal in naam
des Konings recht worden gedaan."
Niemand zegt iets na deze woorden. Enkelen knikken in
stemmend. De griffier zwijgt en schrijft. Hendrik Vliet
kijkt den gevangene recht in de oogen. met een gespannen
uitdrukking op het gelaat. Even is het alsof hij iets wil zeg
gen. maar dan klemt hij de lippen opeen, met nauw hoor
bare zucht. Wat zal hij ook kunnen doen? Volgens de
plakkaten des Konings is de man immers schuldiq? En is hij.
bij alle waardeering voor zijn houding, niet inderdaad een
ketter, een gevaar voor de rust van kerk en samenleving?
Hendrik Vliet ziet geen uitweg.
Zoo wordt het besluit genomen.
De schepenen staan op van hun plaatsen. De griffier blijft
nog zitten, gebogen over zijn papieren. Tittelman verlaat de
zaal. met een buiging voor de heeren rechters. Trotsch en
afgemeten begeeft hij zich naar de deur, zonder den gevan
gene verder een blik te verwaardigen.
De baljuw, Gyselbrecht Rabat, volgt hem, maar deze blijft
in de gang staan, slaat de armen over de borst en strijkt
zich met de eene hand over de kin. Dan begint hij heen en
weer te loopen, terwijl zijn mond zich zenuwachtig vertrekt.
Hij is aan onrust, bijna wroeging ten prooi. Het bijwonen
van dit verhoor heeft hem zeer aangegrepen.
Als hij eenig gerucht verneemt, blijft hij. afwachtend,
staan.
't Is Jan De Grave, die uit de zaal komt en tusschen
dienaars van den schout wordt weggeleid.
Ze hebben hem stevig gebonden, zóó, dat de koorden diep
in zijn vleesch dringen. Hij kan zijn armen niet bewegen en
ternauwernood gaan op zijn pijnlijke voeten. Elke stap. elke
beweging is een kwelling. Even blijft hij staan, zich keerend
tot een der rakkers:
„Maak toch deze banden wat losser. Ik ben immers niet
in staat te ontvluchten. Ik moet me zelfs aan jullie vast
klemmen om niet te vallen. Bind me dan toch niet zoo
stevig."
De aangesprokene ziet bij dit verzoek zijn makker weife
lend aan, maar deze aarzelt eveneens om de gevraagde ver
lichting toe te staan. Nu treedt de baljuw naar voren,
(Wordt vervolgd)
