K ABO
eiraiuige-L.
DE GUERILLA WOEDT
IN NOORD-CHINA
D E V E O
WOENSDAG 28 JULI 1937
EERSTE BLAD PAG. 2
Het Japansche ultimatum
getrotseerd
Soeng als generalissimus
De Japansche autoriteiten hebben de
Chineesche autoriteiten ervan in kennis
gesteld, dat zij handelend gaan optreden
en nogmaals de terugtrekking van alle
Chineesche troepen uit Peiping geëischt
De termijn, waarop deze ontruiming een
feit moet zijn, loopt hedenmiddag om 12
uur af. Het eerste deel van het Japan
sche ultimatum eindigde reeds gisten
middag. Dit betrof, zooals men zich zal
herinneren, de terugtrekking van de
Chineesche troepen uit het gebied van
Loekoetsjau en Papausjan.
Ofschoon de woordvoerder van de Japan-
'sche militaire autoriteiten verklaarde, dat
de Japansche troepen met het ontketenen
van een omvangrijke gevechtsactie tot
Woensdagmiddag zouden wachten, in de
hoop, dat de Chineezen althans het tweede
deel van het ultimatum, dat het belang
rijkste wordt geacht, zullen aanvaarden,
schijnt de strijd zich toch nu reeds over een
breed front tusschen Tientsin—Peiping en
iToengtsjau uit te breiden.
De Japanners en Koreanen, die in Pei
ping woonachtig zijn, hebben hun wonin
gen reeds verlaten en een toevlucht gezocht
in de gebouwen van het Japansche gezant
schap.
Andere buitenlanders begaven zich op
aanraden van de verschillende ambassades
en legaties eveneens naar hun aangewezen
.verzamelplaatsen, die voor het meerendeel
op het gebied van de diplomatieke verte
genwoordigingen in Peiping zijn gelegen.
Het meerendeel van de buitenlandsche
legatiewachten in Peiping is gealarmeerd.
Zandzakken worden in allerijl naar de
poorten van de gezantschapswijk vervoerd.
De Chineesche autoriteiten hebben offi
cieel medegedeeld, dat zij voornemens zijn,
het Japansche ultimatum te trotseeren. Be
richten, die te Nanking binnenkomen uit
het Chineesche hoofdkwartier, melden dat
do Japansche strijdkrachten reeds gister
avond een offensief tegen Peiping hebben
pntketend.
i Nu de vredesonderhandelingen afgebroken
'zijn en Soeng Tsje Yoean openlijk ver
klaard heeft, het Japansche ultimatum te
Verwerpen, wordt een Chineesch-Japansch
conflict op groote schaal onvermijdelijk ge
acht
Volgens het Chineesche persagentschap
b,Central News" is een hevige strijd ont
brand in Toeanho, nabij Nan Yoean gele
gen, welke in den avond nog voortduurde.
Eveneens wordt hevig gevochten in de
«omgeving van Toengtsjau, waar het Chinee
sche garnizoen door Japansche troepen is
.vernietigd. Bijzonderheden omtrent deze
nieuwe gevechten zijn echter nog niet ont
vangen.
Volgens berichten van Chineesche bladen
'te Peiping heeft het corps diplomatique de
'Chineesche en Japansche autoriteiten ervan
in kennis gesteld, dat volgens de bepalin
gen van het Boxer-protocol geen gevechten
5" xe&fiju*.
Xif». 't -&JL£j>m£ ou,
(nxAjt
ft VERKADE ZAANDAM
mogen worden geleverd binnen een afstand
dertig kilometer rond Peiping.
Soengs proclamatie
Volgens op het hoofdkwartier te Nanking
ontvangen telegrammen deelt generaal
n g-T s j e-Y o e a n in een proclamatie,
die overal in Peiping is aangeplakt, mede,
dat het hem onmogelijk was. de onredelijke
Japansche eischen te aanvaarden. Hij ver
zoekt voorts de Chineesche bevolking haar
kalmte te bewaren in deze ure van ernstige
crisis.
Hoewel iedereen er zich rekenschap van
geeft, dat China niet op een oorlog met Ja
pan is voorbereid, is het Chineesche publiek
toch van meening, dat China geen keuze
meer heeft.
Indien het, zoo zegt men, niet ten strijde
trekt, zal het. Noord-China verliezen en be
staat er geen enkele waarborg betreffende
een grens van de Japansche agressie.
Indien het wel ten strijde trekt, zal het
Noord-China eveneens verliezen, doch voor
de eer van de Chineesche natie moet het
toch zoo lang mogelijk weerstand bieden,
alvorens nieuw Chineesch gebied af te staan
Naar men meent te weten, heeft do cen
trale regeering tijdens een beraadslaging
over den toestand in Noord-China besloten,
Soen-Tsje-Yoean tot het einde toe in zijn
verzet tegen de Japanners te steunen.
De Chineesche militaire autoriteiten heb
ben de troepen van de centrale regeering,
die zich reeds in Hopei bevinden, bevel ge
geven, zich onder commando van Soeng-
Tsje-Yoean te plaatsen.
De Japanners schijnen Intusschen vast
besloten te zijn, de provincie Hopei volledig
onder hun contröle te brengen.
De strijd om Peiping
Volgens in Peiping ontvangen berichten
zijn thans twee Chineesche divisies uit het
zuiden onderweg om de stad te helpen ver
dedigen tegen de Japanners. De 37e Chinee
sche divisie heeft inmiddels een aanvang
gemaakt met de voorbereiding der verdedi
ging. Loopgraven en verschansingen zijn
aangelegd, barricades van zakken zaq.d wor
den in de straten opgebouwd en al het ver
dere wordt gedaan om aan de opmarsch van
de Japansche infanterie en machinegeweor-
afdeelingen weerstand te bieden.
Uit den aard van de op het oogenblik go-
leverde gerechten kan afgeleid worden dat
de Japanners begonnen zijn met een vast
beraden drijfjacht om het geheele 29ste
leger uit het gebied van Peiping te verjagen
Engelsche, Italiaansche, Fransche en Ame-
rikaansche troepen hebben de muren en
poorten van de legatie wijk bezet, waar zich
thans de geheele Japansche bevolking b*
vindt, terwijl vele Chineezen er eveneens
later een toevlucht hebben gezocht.
Twee Japansche luoht-escadrilles hebban
de streken ten zuiden en westen van Pei
ping met bommen bestookt De Japanners
melden de kazernes te Nanjoean, op 28 K.M.
van den zuidelijken uiuur van Peiping, te
hebben genomen. Uit Nanking komt be
richt, dat de Chineesche troepen een tegen
aanval hebben ondernomen en de stations
van Langfang en Fengtai hebben veroverd.
Uit Tientsin wordt gemeld, dat de Japan
ners Hsingkoemg nabij Nanjoean hebben
bezet. De Qiineezen zouden 500 dooden en
gewonden hebben achtergelaten. Ook de
verliezen der Japanners zouden aanzienlijk
zijn.
^rmm
„JAPAN VERLANGT GEEN
CHINEESCH GEBIED"
Het wil slechts China's
„medewerking"
In het Japansche lagerhuis heeft mi
nister-president K o n o y e verklaard,
dat Japan geen landhonger heeft, gelijk
China beweert. Zou Japan landhonger
gehad hebben, het zou reeds lang gele
den Noord-China hebben bezet Japan,
zoo zeide Konoye verder, verlangt geen
Chineesch grondgebied, het wil slechts
China's medewerking bij de ontwikke
ling van de Oostersche cultuur. Japan
heeft steeds geduld en zelfbeheersching
getoond ten aanzien van de herhaalde
uitdagingen van China, hetgeen de on
juistheid van de Chineesche bewering
bewijst
Prins Konoye verklaarde te hopen, dat
China de door Japan gestelde voorwaarden
zal vervullen, want indien China in gebreke
zou blijven, zou Japan ernstige besluiten
moeten nemen.
Het uiteindelijk doel van de Japanscho
politiek is een stabilisatie in het Verre Oos
ten. Dit kan alleen geschieden door samen
werking tusschen Japan, Mandsjoekwo en
China in het belemmeren van de communis
tische penetratie via Buiten-Mongolië, in het
handhaven van den vrede en de rust en in
de economische ontwikkeling van Noorl-
China.
Ten aanzien van de blnnenlandsche poli
tiek verklaarde de minister-president, dat
de uitvoering van het defensie-programma
van het uiterste belang is, doch dit mag met
geschieden ten koste van de stabiliteit van
het nationale leven. Spr. hernieuwde zijn
betuiging van eerbied voor de politieke par
tijen. De sociale rechtvaardigheid, welke de
regeering wil nastreven, zal bestaan in net
uit den weg ruimen van de misbruiken van
het kapitalisme.
De minister van buitenlandsche zaken,
Hi rota, verklaarde vervolgens, dat in de
afgeloopen drie jaar verscheiden groote
Chineesche staatslieden zijn vermoord, al
leen omdat zij Japan begrepen en waar
deerden. Niettegenstaande doze atmosfeer in
Ihina hoopt de minister t-och, dat een sfeer
zal worden geschapen, welke gunstig zal
zijn voor de toenadering tusschen China en
Japan, wanneer China duidelijk zal worden
gemaakt, dat Japan niet het plan heeft druk
uit te oefenen op China, noch territoriale
eischen heeft.
De minister van financiën, Kaya, diende
daarop de aanvullende begrooting
an 97 millloen yen In in verband mot
de gebeurtenissen in China.
De benoodigde gei len zullen worden ver
kregen door het uitgeven van een leening
De mioister verklaarde, dat de economi
sche politiek van Japan gericht is op ver
grooting van de productie-mogelijkheid, hj*.
in evenwicht brengen van de internationale
betalingen en het in evenwich* brengen van
de handelsbalans. Deze politiek moet worden
ontwikkeld in nauwe samenwerking met
Mandsjoekwo.
De politie van Bialystock (Polen) heert
negentien militante communisten gearres
teerd, leden van het plaatselijk comité van
de Wit-Russische communistische partij,
die propaganda maakten door binnen te
dringen in de arbeidersorganisaties, om
stakingen te verwekken.
Zij verspreidden voorts -communistische
pamfletten en gaven een tijdschrift met
extremistische strekking uit
ROOSEVELT ONTVANGT POOLVLIEGERS
De Russische aviateurs Gromoff, Joema-
cheff en Daniline zijn door president Roo
sevelt op het Witte Huis ontvangen. Gro
moff verklaarde aan persvertegenwoordi
gers, dat de aviateurs diep ontroerd zijn
door de hartelijke ontvangst hun door den
president bereid.
Roosevelt toonde zich zeer belangstellend
voor de Poolvlucht en Het zich uitvoerig
op de hoogte stellen omtrent het verloop
van den tocht.
Kort Nieuws
Naar het Duitsche nieuwsbureau bericht,
heeft het Britsche ministerie van lucht
vaart tot allen, die onder dit ministerie
ressorteeren en met vacantie gaan, een op
roep gericht als werfagen-t op te treden, ten
einde de recruteering voor de luchtmacht
te vergrooten. Ieder, die een nieuwen
recruut aanwerft, ontvangt een premie.
In de gevangenis te Targoe-Ocna (Roe
menië) zijn de gedetineerden aan 't muiten
geslagen. Zij barriceerden zich in een zaal
en weigerden den bewakers te gehoor
zamen Aangezien de muiterij een grooteren
pmvang dreigde aan te nemen, werd de
yvaoht gerequireerd, die. toen de houding
yan de muiters steeds dreigender werd.
•enige schoten afvuurde. Hierbij werd een
qer muiters gedood en twee andere zwaar
gewond. De overigen gaven het verzet op
en werden in éénpersoons-cellen opgesloten.
De Senaat der Ver. Staten heeft 't wets
optwerp inzake de bouw van zes marine-
hplpvaartuigen tot een gezamenlijke waar
d? van 50 millioen dollar ter bekrachtiging
naar het Witte Huis gezonden
STEUNKOUSEN
WASCHBAAR EN LUCHTIG
Alleen-verkoop:
Wester-Apotheek &r?ï"3f.Sf
Oeveo-DepSt T„ 33705S
Fa. C. Roosen Zn.
De Spaansche burgeroorlog
DE OPMARSCH NAAR
VILLA NU EVA DE LA CANADA
Franco behaalt
langzaam succes
Na de ontruiming van Brunete door de
strijdkrachten van de Valencia-regee
ring, concentreeren de nationalisten
thans hun voornaamste aanvalskrachten
op het ongveer zes kilometer ten Noor
den van Brunete gelegen plaatsje Villa
Nueva de la Canada, dat zij als uit
gangsbasis willen benutten voor de
voortzetting van hun offensief.
Volgens berichten van nationalistische zij-
e kunnen de strijdkrachten van generaal
Franco hun opmarsch naar Villa Nueya ae
la Canada ondernemen van uit gunstig ge
legen stellingen, aangezien de midden in
een onoverzichtelijke, boschrijke streek gele
gen loopgraven der Madrileensche strijd
krachten aanzienlijk dieper liggen dan tie
infanterie- en artilleriestellingen der recht
sche troepen, die op heuvels zijn gelegen
van waaruit den vijand reeds zware verlie
zen zijn toegebracht.
Een bijzonder gunstige stelling hebben de
nationalisten op heuvel 660, ten Westen van
Villa Nueva de la Canada tusschen de Auiea-
cia-riivier e«n de Guardarama. Alle pogingen
der roodo troepen om de nationalisten uit
deze stellingen te verdrijven, zijn tot dus
ver mislukt
Tusschen den weg Brunete-Nueva de la
Canada, bij heuvel 660, buigt zich het front
der Madrileensche militie naar Quijorna om.
zoodat het gevaar bestaat, dat bij een verdur
terugtrekken de Valencia-troepen ten Zui
den en ten Westen van Villa Nueva de la
Cnnadp worden afgesneden. Het Madrileei»
sche oppercommando heeft In verband met
dit dreigend gevaar alle beschikbare reserve
strijdkrachten naar Quijorna en Villa Nueva
de ia Canada gezonden. Het getal dezer re
serviste-n Is evenwel gering, aangezien ook
op het Teruel-fron-t, waar de troepen van
generaal Franco aanzienlijke successen heb
ben weten te boeken, versterkingen zijn g»
requireerd.
De jongste geveohten rond Brunete hebben,
zooals bekend, aan roode zijde tal van slacht
offers geëischt.
Zelf geven de roode legerleiders een bedui
dend verlies op van 15.000 manschappen,
welk getal gedurende de afgeloopen 24 uur
aanmerkelijk moet zijn verhoogd. Officieele
Madrileensche instanties geven daarenboven
tee, dat de rooden sed-eit 7 Juli, toen de
strijd om Brunete ontbrandde, niet minder
dan zestig vliegtuigen hebben verloren.
Britsch schip opgebracht
Het Engelsche stoomsdhip „Mirupanl" is
door een kruiser der nationalisten, de „Clu
dad de Valencia", ter hotgte van Gijon :n
de territoriale wateren aangehouden en op
gebracht naar de haven van Ferrol.
In officieele kringen deelt men mede, dat
de aanhouding van h«: Engelsche schip
„Mirupani" Zaterdag geschied ia
In de maand Juli zijn reeds drie Britsche
schepen door de nationalisten opgebracht.
GEMENGD NIEUWS
Ernstige steekpartij
Veenarbeider na heftige twist gedood
Te Emmer-Erfscheidcnveen heeft tijdens
een ruzie tusschen twee veenarbeiders, de
een den ander met een mes zoodanig ge
wond. dat deze korten tijd later aan zijn
verwondingen bezweek.
De arbeiders, de 33 jarige Foekens en de
omstreeks 30 jarige F. St., hadden verschil
van meening omtrent werkzaamheden.
Plotseling greep St een mes, waarmee
hij Foekens eenige steken toebracht. On
middellijk snelde een aantal voorbijgangers
naar de plek van het gebeurde. De politie
arresteerde den dader en bracht hem naar
F.mmen over De getroffene werd zijn huis
binnengedragen, in welks nabijheid de
steekpartij zich afspeelde, waar hij spoedig
den geest gaf.
INTERNATIONALE INBREKER
AANGEHOUDEN
De politie te Zeist heeft een Duitscher
van internationale beruchtheid, d'ie reeds vele
jaren in de gevangenis heeft doorgebracht,
in arrest gesteld.
De man, de 46-jarige Heimrlch H„ die
eenige jaren geleden reeds te Zeist opereer
de, maakte zich wederom aan twee inbraken
schuldig, o.a. bij een slager. Deze betrapte
hem, doch de Duitscher nam de vlucht dwars
door een doomenhaag en een sloot. De ge
waarschuwde Zeister politie alarmeerde ter
stond de politie in de omgeving. De veld
wachter van Odijk slaagde er in den man
aan te houden. Hij bracht hem naar Zeist
over, waar bij fouilleering eenige gouden
voorwerpen, afkomstig vam zijn laatste in
braak, te voorschijn kwamen. H. bekende
deze inbraak te hebben gepleegd, waarna hij
is opgesloten. t
Ernstige autobotsing
te Amsterdam
Een drietal slachtoffers
Te Amsterdam zijn gisteravond in de
Beethovenstraat op de hoek van de Apollo-
laan, twee auto's tegen elkaar gebotst, waar
bij drie personen verwond werden.
Een der auto's, een Citax, kwam uit de
richting J. M. Coenenstraat en reed tegelijk
op met een tramwagen van lijn 24. De
trambestuurder, die uit de richting Apollo-
laan een personenauto zag naderen, welke
voor hem langs wilde gaan. stopte bijtijds
doch de chauffeur van de Citax, die de
andere auto niet zag. reed door. Het ge
volg was, dat de Citax met vrij groote vaart
door de andere wagen in de flank werd
aangereden. Zoo hevig was de botsing, dat
slag ervan tot op verren afstand hoor
baar was.
Beide auto's kwamen in een plantsoentje
terecht en waren geheel vernield.
Dadelijk was hulp ter plaatse, waarna
uit de wrakstukken vier personen werden
bevrijd. Spoedig arriveerde een tweetal am
bulance-auto's van den G.G. en GD.,waar
mede zekere V. naar het Wllhelminagast-
huis vervoerd werd, zoomede de 28-jarige
chauffeur van de Citax, die belden een
hersenschudding hadden gekregen. Een pas
sagier van de Citax, eveneens 28 jaar oud,
er met een beenfractuur was afge
komen, kon naar zijn woning worden ver
voerd. Een jongeman, die in de door V. be
stuurde auto had gezeten, bleek ongedeerd
te zijn.
Ernstig verkeersongeluk
bij Diemen
Tusschen Diemerbrug en Weesp is tenge
volge van onbesuisd autorijden door eenige
jongelieden een ernstig ongeluk voorge
vallen. De jongelui, die te Weesp wonen, re
den in een huurauto met groote vaart de
nieuwe betonbrue over de Bijlmervaart af,
en hielden daarbij links. Een tegenliggend
wielrijder, de geheel rechtsch van den weg
reed. werd daardoor tegen de straat geslin
gerd.
De auto reed na het ongeluk den weg af
en kwam aan den onderkant bij het water
tot stilstand
De aanreden fietser, die bewusteloos op het
asfalt lag, bleek er ernstig aan toe te zijn.
Hij had vele hoofdwonden en bloedde uit zijn
ooren. Dr Balfoort, die spoedig ter plaatse
was, constateerde inwendige kneuzingen en
een schedelbasisfractuur.
Per ambulance-auto is het slachtoffer, de
22-jarige J. S. uit de Soembawastraat te
Amsterdam, naar een ziekenhuis vervoerd.
Mislukte revolveraanslag
te Lutterade
Gisteravond heeft zich In het café van Th.
W. aan de Molenstraat te Lutterade een
volverdrama afgespeeld, dat gelukkig zonder
ongelukken Is afgeloopen. Zekere D e B. uit
Geleen, die een veete heeft met den caféhou
der. 6tapte het café binnen, liep op den café
houder toe en loste eenige schoten uit een
revolver, die evenwel misten. W. vluchtte
langs de trap naar boven, achtervolgd door
De R De caféhouder wist door van de eerste
verdieping naar beneden te springen, een
veilig heenkomen te vinden. Per fiets ging
D e B. zijn vijand achterna, doch dezen heeft
hij niet meer kunnen vinden. Toen D e B.
korten tijd later het café betrad, werd hij
door de politie gearresteerd en in het bureau
ingesloten.
Hoewel hij verklaarde met kogels te heb
ben geschoten, heeft men geen spoor van
deze kunnen vinden. De revolver heeft de
man volgens zijn zeggen in een tuin gewor
pen. maar ook deze heeft de politie nog niet
kunnen ontdekken.
RUBRIEK^
DONDERDAG 29 JULI
HILVERSUM I 1875 M. AVRO-Uitzending,
8.00 Grarnofo on m<uz ie k(Om 8.15 Sport-
reportage). 10.00 Morgenwijding. 10-18
Gewijde muziek (Gr. pl.). 10.30 Strijk
kwartet. 12.30 Gramofoonmuziek en Jam-
boreenieuws. 1.30 Pianovoordrach-t. 2.00
Declamatie. 2.30 Trio, orgelspel en gramo
foonmuziek. 4.00 Voor zieken en th-uis-
zittenden. 4.30 Orkest. 5.00 Voor de kin
deren. 6.30 Sporthalfuur. 7.30 Pianovoor-
dracht. 8.00 Berichten ANP. 11.00 Berich
ten ANP.
HILVERSUM H 301 M. 10.00 NCRV. ll-OOl
KRO. 2.00—12.00 NCRV. 10.15 Morgen-
dienst. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.15
KRO-Orkest, en Gram. pl. 2.00 Handwerk
les. 3.00 Voor de vrouw. 3.45 Bijbellezing,
4.45 Cursus handenarbeid voor de jeugd.
5.15 De Gooilanders. 7.00 Berichten. 7.13
Journalistiek weekoverzicht. 7.45 Repor
tage. 8.00 Berichten ANP. 8.15 NCRV-Or-
kest, Heemsteeds Christ. Gemengd Koor,
en solisten. 9.45 „In vacantiestemming",
causerie. 10.15 Berichten ANP. 10.20 con
cert. 11.2012.00 Graonofoonmiuziek. Hier
na schriftlezing.
DROITWICH 1500 M. 12.05 Orkest, en solist,
I.05 Alt en tenor. 2.05 Sextet. 3.35 Orkest.
6.40 Causerie over Erasmus. 7.00 Radiotoo
neel. 8.50 BBC-Zangers. 9.40 Reportage.
9.50 Viool en piano. 10.20 Kerkdienst,
10.40 BBC-Orkest, en solist.
RADIO PARIS 1648 M. 12.50 Pascal-orkest.
2.20 Gramofoonmuziek. 3.05 en 4.05 Zang.
7.23 Zang. 7.50 Pianovoordracht. 8.20—
II.20 „Die Meistersinger von Nürnberg''
opera.
KEULEN 456 M. 12.20 Militair orkest. 1.35
Frankforter Omroeporkest. 2.35 Solisten
concert. 4.20 Orkest. 5.35 Cello en piano
6.20 Militair orkest. 8.30 Omroeporkest,
m. m. v. solisten.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M. 12.50 Salon-
orkest. 5.20 Klein rkest. 8.20 Omroepor
kest en solisten
484 M.: 12.50 Omroeporkest. 1.30 Salon
orkest. 6.35 Kleinorkest. 8.20 Salonorkest,
en reportage. 9.20 Symphondecancert uit
Ostende.
KINDJE ONDER EEN MOTORFIETS
Maandagavond omstreeks zeven uur waf
de 4-jarige E. Bartels, wonende a. d. Staten-
singel te Maastricht op dezen sing-
aan het spelen. Toen het ventje wilde over
steken, kwam een moior, bestuurd door S.,
ir snelle vaart aanrijden. Het kind wenl
gegrepen en een eindweegs meegesleurd,
waarna het bewusteloos bleef liggen. Een
dokter was spoedig ter plaatse en liet den
jongen naar het ziekenhuis overbrengen
Hij bleek een kaakfractuur alsmede een
zeer ernstige schedelbasisfractuur te hebbc.t
opgeloopen. De toestand van den kleine is
vrijwel hopeloos.
GELUK BIJ ONGELUK
Een bewoner van de buurtschap Steenenp
kamer hij Deventer heeft bijzonder pc
boft Onlangs is, na blikseminslag, zijn hu5«
afgebrand. Bij het graafwerk ten behoef
van het nieuwe huis ter plaatse vond men
eenige bloempotten met geld, gouden tien
tjes, rijksdaalders en guldens, tezamen te(-
bedrage van eenige honderden guldens.
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER
door O. TH. ROTMAN
95. Foei, wat is de diender kwaad!
't Is ook geen tractatie,
Heel die vieze takkebos
Midden in je facie!
Ha! dat komt hun duur te staan 1
De vervolging vangt a-1 aan!
Kijk hem maar eens maaien,
Met zijn sabel zwaaien!
96. VTak om 't hoekje, aan den weg,
Smult voor het cafeetje,
De familie Van der Hout
Van een fijn dineetje.
Alle drie hun fietsen staan
Buiten tegen 't hegje aan.
Zeker ten gerieve
Van de rywieldieven!
(Wordt vervolgd).
ÖOQR JAN VAN*B ATEN BURG
Voetstappen klinken bui-ten de deur, de sleutel knarst in
het slot en Koen van Naarden treedt binnen. Hij behoeft
1de deur niet zorgvuldig en secuur te sluiten, de gevangene
5s toch weerloos. De mismaakte bewaker, met scheefgetrok
ken mond, gevolg van een beroerte in zijn jeugd, nadert den
lijder met een schaal met eten in de eene en een omvangrijke
bos sleutels in de andere hand. Hij draagt een grauw buis
en een wijde broek van donkere kleur. Een wollen muts be-
clekt zijn schedel. De oogen staan koud en uitdrukkingloos
aan weerskanten van de scherpe, puntige neus.
Het is een zonderling, die Koen van Naarden. Zijn plicht
«doet hij werktuigelijk, zonder nadenken en zonder gevoel.
Maar zoodra er wat te verdienen valt en hij er niet -teveel
kwaad bij kan, durft hij die plicht even gemakkelijk te ver
zaken. Zijn beroep brengt hem in aanraking met boeven
en onschuldigen, maar voor hem zijn ze gelijk, dat wil
zeggen, nummers, voorwerpen, waarin hij de mensch niet
te herkennen zoekt. Zijn vijandigheid jegens den man, bij
wien hij nu binnengeko-ir is, is een betaalde vijandigheid.
En een goed betaalde ook, want toen Mr. Ellink van
Steelandt hem liet weten, dat hij prijs stelde op een huma
ner behandeling van den gevangene, schonk de bewaarder
aan deze wenk niet de minste aandacht, schoon de heer
Ellink van Steelandt toch iemand van aanzien was.
Koen van Naarden weet maar al te goed, dat hij van die
zijde niets te vreezen heeft, beschermd als hij zich weet
door zijn machtige lastgevers.
Hij heeft het eten neergezet onder het bereik van De
Grave, die zijn binnenkomen niet schijnt te bemerken, zoo
onbewegelijk blijft hij liggen. Koen buigt zich over hem
heen en schudt meewarig en niet zonder zeker ongeduld
de leelijke kop.
„Dwaas," mompelt hij, „één woord maar, een weinig toe
geven slechts, en je lot werd onmiddellijk verbeterd. Hals
starrige dwaas
Hij buigt zich nog dieper over den man heen en roept met
een stem, die in deze ruimte hol en akelig klinkt:
„De GraveJan De Grave
De gevangene hoort het en schijnt tot zichzelf te komen.
Hij strekt de magere hand uit en zegt met zwakke stem:
„Zet het hier vlak bij me. Dat rekken doet me verschrik
kelijke pijn."
„Dat kan ik me voorstellen," antwoordt Koen met een
grijns, meer een gevolg van zijn scheeve mond dan teeken
van kwaadaardigheid, „je ziet er ellendig uit. Maar dat is
allemaal je eigen schuld met je vervloekte koppigheid. Als
jij je eigen met je hoofd tegen de muur te barsten wilt
loopen, moet je dat zelf weten. Maar komaan, ik heb een
tijding voor je, die je misschien wel zal opmonteren. Je
broer Victor komt je zoo meteen opzoeken. Werk dus maar
gauw je maaltje naar binnen, want het is niet noodig dat
hij ziet, wat je precies te eten krijgt,"
Met deze woorden reikt hij De Grave het schaaltje met
eten toe, die het aanneemt, zonder aanstalten te maken er
van te proeven. De bewaarder dringt ditmaal niet verder
aan, wacht ook niet langer nu hij zijn taak volbracht heeft,
maar verwijdert zich zonder verder iets te zeggen. De zware
deur valt achter hem dicht, het slot klikt tweemaal om, en
in het ellendige hol heerscht de stilte weer onverbroken.
In de grootste ontroering en verbazing blijft de gevan
gene achter. Niettegenstaande de hevige pijn richt hij zich
een weinig op en steunt op één arm. Met moeite zet hij het
schaaltje op de grond en schuift het van zich af. Dan brengt
hij de hand aan het hoofd, als wil hij zich inspannen om
na te denken. Wat heeft die man gezegd? „Je broer Victor
komt je vanmiddag opzoeken." Overluid, maar met zachte
stem, herhaalt De Grave deze woorden. De beteekenis er
van wil maar niet dadelijk tot hem doordringen. Verloren
in eenzaamheid, als in een graf gesloten, overgelaten aan
zichzelf, nu reeds maandenlang, wekt deze tijding in hem
een vreemde gewaarwording.
Hoe heeft hij in het begin van zijn gevangenschap naar
menschen verlangd, naar vrienden. Hoe werd dat verlan
gen later, door inniger geloofsleven geheiligd, ontdaan van
ijdele, zelfzuchtige bedoelingen. Hoe was het tenslotte ge
storven, waar zijn geest door het ondragelijk lijden als het
ware verstompte.
Maar nu waakt het weer op. krachtig en sterk, en het is
alsof er door opveert zijn ingezonken geest en afgetobd lijf.
Het gelukt hem zijn gedachten te concentreeren op het on
gedachte en onverwachte, op het feest der ontmoeting van
een mensch, die hem zal naderen met begrijpend mededoo-
gen. Hij koestert dit verlangen niet uit zucht om beklaagd
te worden, maar uit de echt menschelijke behoefte om iemand
bij zich te hebben, wiens belangstelling naar hem uitgaat,)
Er komt een zekere spanning over hem, er komt glans en'
gloed in zijn anders doffe oogen en een glimlach speelt om
zijn kleurlooze lippen.
Victor, zijn broer, komtl 't Is waar, geen broeder in 't
geloof is hij, helaas. Victor, die in de beroering der tijden
ziet de ontwaking van de vrije mensch, de handhaving van
de persoonlijkheid tegenover de niet langer te dulden dwang1
van een kerk, die de massa tyranniseert, staat vreemd te
genover de geloofstaal der zoogenaamde ketters. Victorj
die in de toekomst gelooft, de idealist, die vasthoudt aan
zijn ideaal, midden in de nacht van bekrompen en schijn
baar onuitroeibare priesterheerschappij, verstaat niet dat het
om Gods Koninkrijk gaat.
Toch is Jan De Grave blij met zijn komst. Dat ze dat
hebben toegestaan! Verwonderd vraagt hij zich af: van
waar plotseling die toegeeflijkheid om Victor bij hem toe'
-te laten? Maandenlang is hij streng afgezonderd geweest,;
al die tijd heeft men hem langzaam laten verhongeren en
verkleumen, zonder de minste deernis. Ze hebben hem wil-j
len dwingen, willen breken. Geen enkele verlichting heeft;
men hem gegund. En nu opeens dit bezoekl Waaraan
heeft hij het te danken? En aan wie? Hij weet er geen ant
woord op en kan niet anders dan zich verwonderen, blij en
dankbaar.
Langzaam verstrijkt de tijd, al te langzaam. Met helder
bewustzijn ligt De Grave gespannen te luisteren of hij nog
niet het geluid van voetstappen verneemt, of hij nog niet
het rinkelen van sleutels hoort.
(Wordt vervolgd)
