Waarstreeft Duitschland
naar in de toekomst?
D E V E O
MAANDAG 28 JUNI 1937
EERSTE BLAD PAG. a
Buitenland
Koloniale en andere vragen
Het Duitsehe streven sedert 1933 spreekt
fcich in de feiten duidelijk uit Teneinde
naar buiten krachtig te zijn, wilde het
naar binnen één zijn. Een eenheid, die in
den ontredderden toestand, waarin Duitsch
lana vooral na 1930 verkeerde, inderdaad
niet anders viel te bereiken dan door for-
sche middelen.
Er is onmiskenbaar verband tusschen de
buitenlandsche politiek van het Derde Rijk
en de binnenlandschc noodzakelijkheden
De buitenlandsohe politiek heeft een reek6
.van successen te boeken.
Het was aan de tegenwoordige Duitsehe
regeering toevertrouwd om c.it te doen ge
schieden op een wijze, die in de oogen van
de openbare meening het zwaar geschade
Duitsehe prestige met sprongen omhoog
bracht. Dit versterkte de positie van de
regeering binnenslands, verhief haar in de
oogen van duizenden en millioenen, die
wellicht haar völkische opvattingen niet
eens zijn toegedaan, tot de ecnig ware
Duitsehe regeering.
Duitschland is geen land, dat het gemis
aan zuivere parlementaire wetgeving zal
gevoelen. Aan den anderen kant echter is
het gewend geraakt aan de redevoeringen,
waarin Hitier zoowel tegenover het buiten
land als tegenover eigen volk rekening en
verantwoording van zijn beleid aflegde.
Er is een typische symboliek in het
feit, dat de Rijksdag steeds het oude
gebouw te Berlijn vermeen. En men
mag zich afvragen, of niet de tijden
dringen in de richting van nieuwe
successen. De economische problemen
komen steeds meer op den voorgrond.
Men kan Schacht als een groot finan
cier bewonderen, maar ook hij kan
het onmogelijke niet tot mogelijkheid
maken.
Hij kan niet tegelijk geld vinden voor
.wapenen en voor boter.
De vraag blijft actueel of ook in een dic
tatoriaal geregeerden staat een gelegenheid
tot matige kritiek niet is te verkiezen bo
ven het onmogelijk maken van elke kri
tick. Den vreemdeling in Duitschland is
het niet gemakkelijk om zoo iets te be
merken, maar zeker is het, dat er in den
Duitschen ondergrond meer broeit dan, tot
dusver, naar boven kwam, en dat voor de
ongerustheid, die de Gestapo meer dan
eens aan den dag legt, wel reden bestaat.
Deze omstandigheden zijn het, die het
door Duitschland. naar voren gebrachte
koloniale vraagstuk een zoo gevaarlijk ka
rakter geven.
Men heeft, waar de propaganda en haar
psychologie als een werkelijke kunst wor
den beoefend, een slagzin gevonden, waar
in gebrek aan grondstoffen en aan kolo-
ïtiën worden vereeenigd. Het gaat met d'en
slagzin als met de meeste: bij eenig na
dere beschouwing houden zij geen stand.
Die grondstoffen die Duitschland. met uit
zondering van rubber, het meest nooaig
heeft, worden niet gevonden in de dusge
naamde koloniale gebieden, maar in Ame-
"rika, Engeland, en andere landen zeiven,
en zelfs de meest gewaagde Duitsehe poli
ticus zal in zijn vaandel niet onteigening
,van een der Amerikaansche staten schrij
ven. Koloniën worden verlangd teneinde de
overbevolking te spuien. De toestand was
in dat opzicht voor Duitschland in 1914 ge
heel anders dan nu, maar het cijfer van
niet veel meer dan 20.000 Duitschers, die
destijds in de Duitsehe koloniën leefden,
spreekt toch nog altijd sterk. Tenslotte is
in meer dan een redevoering van vooraan
staande Duitschers toegegeven, dat Duitsch
land koloniën noodig heeft om zijn pres
tige als grootmacht geheel te herstellen.
Wie aan de eerste periode van Bismarck's
regeering denkt, herinnert zich maar al te
wel, dat Bismarck voor koloniaal bezit
weinig of niets gevoelde en slechts schoor
,voetend in die richting pogingen heeft ge
daan, welke dan ook met een zeer twiifel-
iachtig succes zijn bekroond.
Maar dat alles neemt niets weg
van het feit, dat Duitschland het ko
loniale vraagstuk heeft gesteld; dat
zijn bevolking dezen eisch heeft ver
nomen; dat zij nu uitziet naar wat
de regeering te Berlijn, die in haar
oogen immers alles kan wat zij wil.
zal doen.
SowZWOLSCHE
lm 1895
Hoofdkonloor» Der»Hoacj
.oon van M etrdcrwoorl 7*
Actieve Vertegenwoordiger; öevrtwgd
Duitschland Heeft in het najaar van 1933
'den Volkenbond verlaten, en er zijn er ge
noeg, die de vraag stellen of Duitschland
daarmede verstandig heeft gedaan. De Vol
kenbond heeft aan Duitschland belangrijke
diensten bewezen, in elk geval veel be
langrijker dan die welke de Volkenbond
Van Duitschland heeft ontvangen.
Telkenjare houdt Hitier een groote rede
Over de Duitsehe buitenlandsche politiek:
bevestigt pacifistische voornemens en volgt
ter bereiking vkn zijn wenschen den kori
sten, maar daarom niet altijd meest vreed-
zamen weg. En zulk een redevoering leidt
nimmer tot eenig positief resultaat, tot het
aanvaarden van de vele handen, die wor
den uitgestoken.
Telkenmale wanneer men Hitier aan het
woord hoort, is men geneigd zich de vraag
te stellen of hij voor het buitenland dan
wel voor het binnenland spreekt. Het is
waarlijk geen gemakkelijke taak in de ge
geven omstandigheden het ontzaglijke
Duitsehe rijk te leiden, en tegelijk vorm en
uiting te geven aan de vele en velerlei ver
langens, die in de millioenen van dit
Duitsehe volk leven.
Wie zou gelooven, dat Hitiers troon, om
het aldus te noemen, wankelt, zou terecht
geen geloof vinden. Maar wie meent, dat
hét Duitschland van heden nog is het
Duitschland van 1933, het vrijwel kritipk-
looze Duitschland tegenover den Leider,
vergist zich. Critiek, vooral openhartige
critiek, wordt nog niet in de hoofdstad ge
uit. Wie met vrienden in openbare gelegen
heden zit, spreekt bij voorkeur over koetjes
en kalfjes Maar thuis laat men zich gaan,
en men hangt niet meer doeken voor de
sleutelgaten om het luisteren te voorko
men, en men wantrouwt niet meer ieder
een. Hoe gedisciplineerd, hoe volgzaam de
Duitscher ook is, ook hij is een wezen van
den modernen tijd, die niet ongestraft aan
hem voorbijgaat.
Amerikaansche staal-industrie
werkt weer 1
Uit alle deelen der groote industrie-centra
van Ohio en Pennsylvanië worden berichten
ontvangen over werkhervatting in de staal
fabrieken, waar vier weken lang is gestaak*.
De directie der Sheet and Tube Co. K-
Youngstown deelde mede, dat 13.000 arbei
ders weer aan het werk zijn gegaan.
Men verwacht, dat het bedrijf spoedig
weer geheel op gang zal zijn.
In de staalfabrieken van Bethlehem Steel
te Johnstown (Penns.) hebben 5000 man,
een derde van het geheele personeel, het
werk hervat. Men veronderstelt dat de sta
king ten einde loopt.
De groote staalondememingen hebben ge
weigerd in onderhandeling te treden met
Lewis.
Te Warren hebben eenige personen van
het dak van een huis een twaalftal schoten
gelost op arbeiders die bij de Republic Steel
aan het werk waren. Er werd gelukkig nie
mand gewond. Een onderzoek naar de da
ciers heeft geen resultaat opgeleverd.
Dinsdag non-interventie-
besprekingen
Naar te Londen officieel wordt medege
deeld, is aldaar het sub-comité der niet-
inmengingscommissie tegen Dinsdagmorgeu
bijeengeroepen, teneinde de kwestie der
controle aan de Spaansche kusten te bespre
ken, benevens de kwestie van de terugtrek
king der buitenlandsche vrijwilligers uit
Spanje.
In de besprekingen, welke lord Ply
mouth heeft gevoerd met de vertegen
woordigers van Duitschland en Italië, heef:
hij dezen op de hoogte gebracht van Enge-
lands voornemens dienaangaande.
Frankrijks dreigende hotelstaking
Nadat het comité van actie in het Fran-
sche hotelbedrijf aanvankelijk had besloteD
alle hotels, café's. restaurants en tapperij-n
in geheel Frankrijk met ingang van 3 Juli
a.s. te sluiten, is een nieuwe wending in
den toestand ingetreden. Een vertegenwoor
diger der patroons heeft een onderhoud gi
had met minister Chautemps. waarbij
de kwestie der 40-uren-week opnieuw ernstig
onder het oog is gezien. Vast staat 'hans
reeds, dat de voorgenomen sluiting voorlo>
pig niet zal doorgaan.
Buikgordels, soepel en gemakkelijk
Goed waschbaar
Alleert-verkoopf
Wester-Apotheek V'to-,
Oeveo-Depót ""Si'w „i»;
Fa. C. Roosen Zn. ÊS.aGte"f, 1
De Spaansche burgeroorlog
STRIJD WOEDT OPNIEUW
ROND MADRID
De opmarsch in het noorden
In den nacht van Zaterdag op Zondag
hebben de nalionalisten hevige aanvallen
ondernomen op Carabar.chel en de regee-
ringstroepen op Casa del Campo. Deze aan
vallen hadden ten doel de linies to rectifi
ceeren.
Bij Carahanchel hebben de opstandelin
gen een mijn tot ontploffing gebracht voor
de loopgraven der regeeringstroepen, dichi
bij een huis, waarin zich. naar de opstande
lingen veronders'elden, troepen bevonden
Het gebouw was sinds eenigen tijd verlaten
Korten tijd na deze ontploffing werd de
strijd voortgezet.
De regeeringstroepen ondernamen een te
genaanval, welke den geheelen nacht voort
duurde. Het schijnt evenwel, dat deze ge
vechten geen resultaat hebben opgeleverd
Bij Casa del Campo hebben de regeerings
troepen een vrij hevigen druk uitgeoefend
op de stellingen, welke de vijand er hij de
begraafplaats hebben ingericht. De regee
ringstroepen hebhen deze belangrijke stel
ling omsingeld. In de sectoren Jarama en
ten zuiden van de Taag is een zekere activi
teit merkbaar. De opstandelingen zijn on
danks al hun pogingen er niet in geslaagd
de linies der regeeringstroepen te door
breken.
De gebeurtenissen in het noorden
Een groote stroom van uitgewekenen vloeit
thans terug naar Bilbao, hetgeen ernstige
moeilijkheden met zich medebrengt ten
aanzien van ravitailleering cn huisvesting.
De bevelvoering hec.t een beroep gedaan op
de organisatie achter het front om hulp te
zenden voor deze vluchtelingen. De natio
nalisten hebben zich thans meester gemaa*
van dc kruitfabriek te Magdalena de San
Fuentes, ten noordwesten van San Pedro de
Galdnmes.
Veel munitie en oorlogsmateriaal Is buit
gemaakt
De rechtsche troepen worden gevolgd door
genietroepen, die tot taak hebben de wegen
en bruggen te herstellen, die de Baskische
troepen vernielen op hun terugtocht om den
opmarsch der rechtschen te vertragen.
Het stadje Valmageda, een industriecen
trum, dat bovendien slategische waarde
heeft, doordat het een verkeersknooppunt
vormt schijnt thans het doel der rechtsche
troepen te vormen. Het terrein is hier nogal
heuvelachtig. Men verwacht, dat de recht
s«.hen omsingelende bewegingen zullen ma
ken.
Oud-minister gefusilleerd
Te Santander wordt bekend gemaakt, dat
Espinosa. de Baskische minister van ge
zondheid. in handen van Franco's troepjn
is gevallen, door een noodlanding van zijn
vliegtuig. De minister zou daarop zijn si
fusilleerd. Men vermoedt dat een aan'a»
doodvonnissen is geveld tegen Basken, die
door de rechtschen te Bilbao gevangen zijn
genomen. Vluchtelingen uit de omgeving
van Bilbao hebben medegedeeld, dat zij lij
ken van een veertigtal personen, die in h°t
geheim terechtgesteld werden, hebben ge
zien. Leden van de Spaansche Phalanx zou
den in den nacht, waarin zij Bilbao binnen
drongen, 23 personen hebben gedood.
De aanvaarding in de Dardanellen
Het onderzoek der Turksche autoriteiten
heeft uitgewezen, dat de ernstige aanvaring
in de Dardanellen. waarhij een Italiaansch
vrachtschip aangevaren werd door eet
Spaansrh volksfrontschip, zoodat eerstge
noemd schip zonk. door mist ontstaan is.
Te Ankara verwacht men derhalve, dai
de Itnlinansche regeering de veronderstel
ling, dat het hier ging om een ..provocatie
van den kant van Valencia" zal laten vareu.
De ontruiming van Santander
Verschillende Britsche stoomschepen zijn
thans aangekomen te Santander, om deel
te nemen aan de evacuatie der burgerba
vol king.
Het vertrek is nog niet vastgesteld, maar
wel zijn reeds alle maatregelen genomen om
de voedselvoorziening voor de passagier
gedurende de reis te verzekeren, overeen
komstig een afspraak tussche-n de gezag
voerders en de Baskische auteriteiten.
Rood vrachtschip getorpedeerd
Het roode Spaansche vrachtschip „Cabo
Carlos", dat van Alicante naar Valencia
onderweg was met een lading levensmidde
len. is door een torpedo van een niet go
identificeerde duikboot tot zinken gebrach'.
Vijf leden der bemanning kwamen daaroij
om het leven.
EEN BRITSCHE NOORDPOOL-EXPEDITIE
Uit Groot-Bri'tannië zal een Britsche
Noordpool-expeditie vertrekken, die zich
\oornameIijk zal bezighouden met het on
derzoeken van kosmische stralen. De expe
ditie zal voornamelijk opereeren in de om
geving van de Baffin Baai. Zij heeft ballon
nen meegenomen, die met de er aan beves
tigde instrumenten een hoogte kunnen be
reiken van 30 K.M. De onderzoekingen, die
men zich ten doel gesteld heeft, zullen on
geveer drie maanden in beslag nemen.
DUITSCHLAND EN HET
„LEIPZIC'-INCIDENT
Hitier heeft genoeg
van redevoeringen
Duitschland houdt voortaan
zijn veiligheid in eigen handen
In een redevoering te Wurzburg heeft
Adolf Hitler nog eens in het openbaar
het incident met de „Leipzig" ter sprake
gebracht Toen de „Deutschland" werd ge
bombardeerd, had Hitier naar zijn zeggen,
besloten een waarschuwing te geven, die
het aan de regeering van Valencia duide
lijk zou maken, dat de tijd voorbij is, waar
in Duitschland op zulk een wijze kon wor
den bejegend. Daarop vestigden schrijvers
in het buitenland er de aandacht op, dat
men tegenwoordig over instituten beschikt,
waarbij dergelijke zaken collectief konden
worden geregeld.
„Ik besloot niets onbeproefd te laten, ging
de rijkskanselier voort, wij keerden terug
naar de controle-commissie, met de wensch
dat de buitenlandsche theorieën bewaar
heid zouden worden. Toen kwamen de vier
torpedo's, die op de „Leipzig" gericht wa
ren. Wij verwachtten, dat de internationale
solidariteit, voor gezamenlijke bescherming
van den vrede, thans effectieve kracht zou
krijgen. Wij eischten een gezamenlijke
vlootdemonstratie. Maar de discussie over
onzen eisch heeft aan Duitschland getoond,
wat het te wachten staat wanneer het lot
van de Duitsehe natie afhankelijk zou zijn
van de internationale besprekingen.
Wij hebben niets anders verlangd, dan
dat den machthebbers te Valencia ten min
ste door een gemeenschappelijke demon
stratie van alle «mnt/óle-mogendheden ge
toond zou woiden, dat zij niet meer met
één doch met alle mogendheden te doen
hadden. Zelfs deze bescheiden wensch kon
echter niet vervuld worden.
„Wij' zullen onszelf beschermen"
Men kan er te Londen echter van
overtuigd zijn: do ervaringen, die wij
thans hebben opgedaan, zijn voor ons
een les geweest, die wij nooit meer zul
len vergeten. Wij zullen van nu af in
dergelijke gevallen toch maar liever de
vrijheid, de onafhankelijkheid, de eer
en veiligheid van li"t volk in onze
eigen handen nemen en onszelf bescher
men. Goddank zijn wij thans sterk
genoeg daarvoor. Wij hebben uit deze
gebeurtenis consequenties getrokken,
welke voor de geheele toekomst zullen
gelden. Redevoeringen in parlementen
of van staatslieden zullen ons voortaan
niet meer in verwarring kunnen bren
gen.
Thans kan niemand ter wereld meer zeg
gen. dat wij reeds bij voorbaat onwillig
staan tegenover collectieve afspraken. Was
de collectieve afspraak van 12 Juni nage
komen, dan had men misschien nog eens
kunnen overwegen, of men daarmee mis
schien toch niet zou kunnen doorgaan. Nu
echter zelfs deze detailovereenkomst in de
practijk onuitvoerbaar is gebleken, zal dit
voor ons een waarschuwing zijn, niet later,
wellieht in een ernstiger geval, op soort
gelijke wijze teleurgesteld te worden."
In den loop van zijn rede besprak H i t^
1 e r ook In het kort het vierjarenplan en
wees er op. dat dit geenszins ten doel heeft
den Duitschen handel met het buitenland
te beknotten. Integendeel, zoo zeide hij, wij
MISLUKTE VLIEGTOCHT
MADAGASCAR—PARIJS
Tegen hei einde der vorige week zijn de
Frnnsrhe piloten Fréchot en Monteil
van Tanar've (Madagascar) gestart vooreen
snelle vlucht naar Parijs. Sindsdien heeft
m n heide mannen niet meer gezien; hun
machine is ten zuiden van de kust van Zan
zibar als wrak in zee aangetroffen.
Inboorlingen wisten slechts mee te deelen.
dat zij omstreeks vier uur in den ochteui
op groote hoogte het geluid van een vlieg
tuig hoorden. Kort daarop vernamen zij en
kele ontploffingen, gevolgd door een zeer
harden knal.
Men zoekt thans naar de lichamen der
beide vermisten.
NU BALDWIN VAN ADEL IS
De tusschentijdsche verkiezing voor het
Lagerhuisdistrict Bewdley in Engeland, noo
dig geworden, doordat de vroegere Premier
Baldwin, de afgevaardigde van dit d'strict.
in den adelsiand werd verheven, hpeft tot
resultaat gehad, dat de candidaat der con
servatieve partij capt R. J. E. Conant
werd gekozen met 15.054 stemmen. Od den
liberaal Dr. D. M. Johnson werden ultge
bracht 8511 stemmen. De conservatieve
meerderheid bedraagt dus 6543 stemmen
In 1931 en 1935 was Baldwin bij enkele
candidaatstelling herkozen, nadat bi' de
verkiezingen van 1929 16.593 stemman op
hem waren uitgebracht, tegen 7186 stemmen
op den liberalen tegencandidaat Carter. Een
socialist verwierf toen 2575 stemmen.
BRACHT RADEK
TOECHATSJEFSKI TEN VAL?
In de gevangenis zou hij hem
hebben verraden
De Parijsche „Paris-Soir" verneemt
uit Riga, dat R a d e k, de voormalige
hoofdredacteur van het communisti-
dagblad „Isvestia". die bij het Trotskis
ten-proces In Januari tot dwangarbeid
werd veroordeeld, begenadigd zou zijn.
Radek zou zijn vrijheid hebben
verkregen door maarschalk Toe-
chatsjefski, die onlangs gefusi-
leerd is, aan Stalin te verraden.
Uit zijn Moskousche gevangenis zou R a-
d e k zich meermalen tot Toeehatsjefski heb
ben gewend, om door zijn bemiddeling invrij
heidstelling te verkrijgen. Daarbij zou hij hem
hebben bedreigd, in geval van weigering voor
hem verschrikkelijke onthullingen te doen
Maar de maarschalk, die zich zeer veilig ge
voelde, vooral omdat Worosjilof in hem een
onbegrensd vertrouwen had, heeft Radek
nimmer geantwoord. Daarna heeft Radek
audiëntie verkregen bij den procureur-g<
raai Wisjinski en aangeboden hem deze
documenten ter hand te stellen, indien hfi
daardoor de vrijheid zou herkrijgen. Na een
onderhoud met Stalin nam deze Radok's aan
bod aan en sindsdien had Stalin 't overtuigend
bewijs in handen, dat Toeehatsjefski en de
andere generaals schuldig waren. Uit beloo
ning daarvoor is Radek weer in vrijheid ge
steld. Hij woont nu in een klein dorp bij
Moskou en schrijft voor de Sovjet-bladen
niet-onderteelrp-nde artikelen over de buiten
landsche politiek.
Nieuwe arrestaties
Naar het D.N.B. uit Moskou bericht, zou
den daar reeds weder nieuwe arrestaties zijn
verricht. O.a. zouden enkele redacteuren der
..Tsvestia" zich achter slot en grendel bevin
den, evenals de gewezen volkscommissaris
Josef U n s c h 1 i c h t. die secretaris van de
centrale executieve der Sovjet-unie was.
Al op 21-jarigen leeftijd, in 1900, sloot hij
zich bij de socialistische beweging aan, met
het gevolg, dat hij zich In 1904, 1905, 1909.
1913 en 1917 afwisselend in voorloopige hech
tenis. in de gevangenis en in Siberië bevond
Na hei slagen dev bosjewistische revolutie
van 191" was hij tot 1920 lid van het hoofd
bestuur der sociaal-democratische partij. In
1921 veegde zijn benoeming tot vice-president
der Gepeoe, de geheime Russische staats
politie.
In Januari 1925 werd Trotski afgezet als
voorzitter van den revolutionairen oorlogs
raad en in die functie opgevolgd door Frunze,
den volkscommissaris van Oorlog, waarna
Unschlicht met de leiding van dit volkscom
missariaat belast werd Hij werd plaatsver
vangend opperbevelhebber van het Roode
leger en plaatsvervangend voorzitter
den oppersten oorlogsraad. Als zoodanig
speelde hij een voorname rol bij de organisa
tie van het Roode leger.
Hij kreeg echter meeningsverschillen met
Stalin en zoo volgde in Juni 1930 zijn afzet
ting, waarna enkele maanden .nadien ook zijn
ontslag volgde uit de functie van vice-presi
dent der- Gepeoe.
Hij kreeg een tijdlang een onbelangrijke
functie, doch daarna maakte hij nogmaals
carrière. In 1933 volgde zijn benoeming tot
chef der civiele luchtvaart en vervolgens zijn
aanstelling als secretaris van het centrale
executieve comité der Sovjet-unie.
Thans is hij plotseling weer ten val geko
men en gezien de gebeurtenissen der laatste
maanden moet men vreezen, dat de zaak dit
maal fataal voor hem zal afloopen.
JAPANS ECONOMISCHE POLITIEK
Een centrale Raad ingesteld
De Japansche regeering heeft bekend g«-
maakt, dat zij een centrale economische raad
heeft benoemd, tot het veeren van een ge
coördineerde economische politiek, zoowel
ten aanzien van Japan als van Mandsjoek-
wo. De raad bestaat uit 18 leden, gekozen
uit invloedrijke financiers, bankiers, zaken
lieden en burgers en 16 hooge ambtenaren.
De raad zal op 20 Juli voor de eerste maal
bijeenkomen.
Mandsjoekwo is niet in den raad verte
genwoordigd. Men zal evenwel naar een
cuördinatie met Mandsjoekwo streven door
bemiddeling van 't bureau voor Mandsioerij-
sche aangelegenheden der Japansche regd?'
ring.
GEMENGD NIEUWS
Het „smakelijke" ijsje
Meer dan de helft ondeugdelijk
Uit een door den Keuringsdienst van
Waren te Amsterdam ingesteld onder
zoek is gebleken, dat van de twintig mon
sters room- en consumptieijs. slechts negen
aan alle gestelde eischen voldeden.
Negen monsfprs bevatten te veel bacte
riën (twee ook colibacteriën), terwijl een
monster saccharine en een ander monster
le weinig melkvet bevatte.
In bedoelde gevallen werden waarschu
wingen verzonden en in een vijftal geval*
len werden strafvervolgingen Ingesteld.
Het onderzoek naar dit product is reeds
sedert eenigen tijd verscherpt
Twee kinderen staken
plotseling over....
Drie gewonden bij auto-ongeluk
Op. den drukken verkeersweg Roer*
m o n d—S i 11 a r d, ter hoogte van het ge
hucht de Slek. onder de gem. Echt heeft
een ernstig auto ongeval plaats gehad.
De 29 jarige taxi ondernemer W. Geilen
uit Sittard, reed met zijn vrijwel nieuwe
Chevrolet over den Rijksweg in de richting
Sittard. toen ter hoogte van 't café Heyncn
plotseling twee kinderen van achter de
hoornen vandaan kwamen en den weg over
staken. De chauffeur trachtte nog een aan
rijding te voorkomen door tusschen de
hoornen door te rijden. Hierbij raakte hij
echter een klein paaltje, waarna hij tegen
een der boomen opreed, daarbij de beide
kinderen nog juist rakend.
Het ongeluk gebeurde voop de ouderlijke
woning der kinderen. Het 8 jarig zoontje
Toon van den mijnwerker P. Ruvters kreeg
een hersenschudding, terwijl zijn 5-jarig
zusje I^entje een groote vleesrhwond in de
Mes kreeg en enkele tanden brak.
De chauffeur, die eerst sedert vorige weelc
gehuwd ts. was er het ergste aan toe. Met
zijn borst was hij tegen het stuur opge
vlogen. waarbij hij 't borstbeen brak: tevens
brak hij het rechter-onderbeen. Na ter
plaatse door de doktoren Sonnen en
Wackers uit Echt, te zijn verbonden, wer
den de drie slachtoffers naar het zieken
huis van de Zusters van de Goddelijke
Voorzienigheid te Sittard vervoerd.
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER
door G. TH. ROTMAN
(Nadruk verbaden)
De kap'tein voorziet zich gauw
Weer van droge kleeren,
Slaagt er in. de passagiers
Spoedig te kalmeeren.
Jimmy koi -f er 't slechtste af:
Hij wordt, als gerechte straf
Voor zijn pekelzonden,
Stevig vastgebonden!
70 Plotseling schijnt in den hoek
Ginds wat „loos" te wezen:
Vreugd en blijdschap staan er op
Elks gezichn te lezen!
't Schijnt een leuke boel te zijn!
Men bestormt den kapitein,
Die, naar hij verklaarde,
Juist vandaagverjaarde!
(Wordt vervolgd).
En zooals hij dien eenen, voornamen heer zag, zoo bekeek
hij alle voorname heeren, die door de streek trokken, met
een zekere vijandigheid. Instinctief gevoelde hij dat hun be
langen met die van zijn vader en zijns gelijken niet over
een kwamen.
De vrees en onderdanigheid van zijn vader wekte zijn
afkeer. Langzaam groeide het verzet in hem. hoewel dit.
wanneer het zich op de een of andere manier uitte, werd
onderdrukt door berispende woorden van zijn moeder, of
door een kort gebod van zijn vader om te zwijgen.
Met deze herinneringen slentert Willem Tabbaart over
'de dijk, wachtend op zijn bondgenoot, de volslagen duister
nis. Een kar boldert achter hem aan, rijdt langs hem heen.
Met een zijdehngsche blik ontwaart hij de bekende figuur
van den molenaar op de bok. En hij denkt aan het oogen-
blik van daarstraks, toen hij de hals van dien man als in
een schroef geklemd hield. Voor een. naar eigen beschik
king, korte stonde, was hij een enkele maal de angstaan
jager geweest. Hoe weerloos en klein lag zijn slachtoffer
3n zijn forsche greep.
Een spottend lachen klinkt door de stille avond.
En hij denkt: Waarom heb ik het niet gedaan? Waar
om heb ik het tot dusver nooit gedaan, als het er op aan
kwam? Hij weet het niet. 't Is het geheim, dat hij nog niet
doorvorscnen kan. Dit eene heeft hij ontdekt: banale vrees
voor den schout en zijn dienaars is het niet.
De schout! Van zijn jeugd af is de bekleeder van dit
ambt hera een ergernis geweest. Een voorval uit zijn jon
gensjaren blijft hem altijd bij. Hoe een oude kramer bij
hem uit de buurt, met wien hij gaarne omging en wiens
wonderlijke verhalen hem in verrukking brachten, door den
schout ruw en hardnekkig bejegend werd. Hij is er getuige
van geweest, en het maakte een diepe indruk op hem. Toch
kan hij zich niet meer helder voorstellen hoe het toegegaan
is. Vaag herinnert hij zich iets van een ouden gebrekkigen
man, die n'.»t vlug ter been was, maar door de ongeduldige
en hardvochtige dienaars der wet werd meegesleurd. Het
dreigend en boos gezicht van den schout, staat hem nog
voor den geest, al is het mogelijk dat hij, na al die jaren,
er in zijn fantasie wat anders van maakt, dan het in werke
lijkheid g>weest is. In elk geval heeft, in zijn voorstelling,
aan de naam van schout het begrip van kwaadaardigheid
zich voorgoed verbonden. Van die tijd af haat hij hem en
zijn helpers als mannen die de macht hebben en kwaad
kunnen doen wien zij willen.
Zijn ouders hebben hem er altijd over bestaft. Zoo goed
als zij dit deden over zijn verzet tegen de hooge heeren en
edellieden. Maar het meest vermaanden zij hem om zijn
gebrek aan eerbied voor de geestelijken. Daar was hij god
deloos in geweest.
Hij had een onverklaarbare afkeer voor hun verschijning,
hun welgedane lichamen en hun onuitstaanbare zelfingeno
menheid. Onder de paters van Heynsdijk was er één, die
hem bijz">ader afstootte. Dat was zijn biechtvader, een ma
gere man. met scherpe gelaatstrekken en gebogen neus. Al
had deze man niet het vette welgedane voorkomen van vele
geestelijken, toch voelde de jongen zich ook bij hem niet op
zijn gemak. Het biechten zou hem niet zoo zwaar gevallen
zijn als deze man daar niet tusschen gestaan had als een
sombere dreiging, als een donkere muur.
Eenmaa) had hij zich over hem een ongepast woord laten
ontvallen, en die eene maal had hij de harde knuist van
zijn zwijgzamen vader gevoeld op een wijze, dat hij het nim
mer vergat.
Zoo kreeg hij reeds jong de overtuiging dat er wezens
waren, die niet deugden, door een eenvoudig mensch te
duchten, maar welker gezag en macht niet straffeloos weer
staan werd. En in zijn jongensfantasie zag hij edellieden,
gerechtsdienaars en geestelijken als een verbond van tegen
standers, dat hij alleen in het geheim durfde haten.
Reeds vroeg hielp hij zijn vader op het land. De jaren
verliepen in uiterlijke vree, en de ouders merkten niet hoe
de eentonigheid van de dagelijks wcerkeerende arbeid
zwaar op hem woog. Zijn ongedurige aard kon in die sleur
gang niet berusten. Bovendien wist hij elke dag zekerder, dat
het ploeteren van zijn vader dezen nooit vooruitbracht. Wan
neer hij de gestalte van zijn vader, met de spade in de hand,
gebogen zag naai de aarde in de heete dag, wekte dit beur-
lings zijn medelijden en ergernis.
Was dria; niet aan te ontkomen? De vraag werd geboren
en tegelijk begon aan de dag te komen de trek naar avontuur,
die hem eigen was. Een vaag denkbeeld kwam bij hem op,
nog geen vast plan. Maar hij sprak er niet over en bleef
uiterlijk de volgzame zoon.
Toen kwam de vader te sterven, niet oud, maar afgeleefd.
Op de doodsbaar liggend, teekende de onderworpenheid zich
nog duidelijk af op zijn verkommerd gezicht. Van die tijd af
begon de jonge man te worstelen met het raadsel, waarom le
eigenlijk leefde, als je er toch altijd ondergehouden werd.
Krachtig ontwaakte de begeerte naar het onbekende, veelbe
lovende iard, dat er moest zijn achter het kleine stuk gronds,
waar hij zijn dagen sleet. Hij werd zich bewust van zijn ver
langen er op uit te trekken, vrij te zijn, te ontvluchten het
leven, dat geen leven was. Toen hij dit ontdekte, wist hij
dat eenmaal het uur zou slaan.
Niet dadelijk nog. Hij begreep dat ieder nu van hem ver
wachtte, dat hij voor zijn oude moeder zorgen zou en hij
miste de moed die meening te trotseeren. Maar het deed hem
geen leed zooals zijn moeder, toen hun de pacht werd opge
zegd. De landheer zag in dat hij van den afgewerkten oude
nog iets te verwachten had maar van den eiqenzinniqen jongen
niets. Grootmoedig schold hij de restende schuld kwijt en
stond zelfs toe dat zij in het armelijke huisje bleven wonen.
Deze ede'e daad bracht de beroofde weduwe de tranen in
de oogen. een zeldzame gebeurtenis. Maar Willem verzette
zich stug tegen de gedachte, dat zij dien gehaten man nu
iets te danken hadden.
Hij werkte hier en daar, waar hij er de kans voor kreeg en
belandde zoo op de molen van De Grave. Met zijn poover
dagloon kon hi; ternauwernood in de behoeften van zichzelf
en zijn m.>ed<*r voorzien.
Hij werkte met innerlijke tegenzin en de ontevredenheid
groeide. Hij vergeleek zijn armzalig leven met dat van hen,
die het beter hadden en verwenschte zijn gebrek aan moed
om er de brui aan te geven.
[(Wordt vervolgd Jj
