Jliruwr (Courant Dr H. COLIJN HET LAATSTE APPÈL Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken WOENSDAG 26 MEI No. 1 van LIJST HOLLANDER abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 235 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending430 Bij dagelijksche zending530 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7et Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar NO. 6093 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 DINSDAG 25 MEI 1937 18e Jaargang Htfoerttntieprtftcti: Van I tot 5 regels f 1.177» Bke regel meet 032'/» ngezonden Mededeelinget» van 1-5 regels 230 Elke regel meer0-45 Voor bet bevragen aao 1 bureau V wordt berekend f 0.10 Met grooten aandrang ver zoeken wij onzen lezers op morgen hun stem uit te brengen op Op deze wijze zal het best elke aanslag op de in het verleden verkregen vrijheden worden weerstaan, en kan voortgebouwd worden op de Christelijke grondslagen van ons volksleven De roep van het beginsel Wat wij in de enkele weken welke ter voorbereiding van de verkiezing op mor gen beschikbaar waren hierover ten beste hebben gegeven, strekte niet in de eerste plaats om onze geestverwante lezers op te wekken trouw te blijven aan het anti revolutionaire vaandel. Indien wij deze pretentie hadden, zou men ons terecht te gen voeren: ook zonder uw vermaan ken nen wij onze plaats en taak in de politieke gelederen. En mocht al eens deze of gene, door crisisleed het spoor bijster geworden of door valsche profeten misleid een ©ogenblik weifelen; straks in het stem hokje staande, zal hij zich bewust zijn, dat de stemming niet absoluut geheim is, maar dat Gods oog hem ook daar ziet en dat Gods Wet van hem vraagt gehoorzaam en het beginsel trouw te zijn boven werkelijk of wat vaker voorkomt vermeend eigenbelang. Wij wisten en weten dat, maar noch tans mogen wij niet zwijgen. In de eerste plaats niet, omdat de anti-revolutionaire partij naast de meelevende kern gelukkig steeds een breede zoom gehad heeft van kiezers, die wel niet tot de principieel overtuigden gerekend kunnen worden, maar de waardij der anti-revolutionaire beginselen voor het volksleven erkennen en daarom in de regel het vaandel trouw blijven. Ónze tegenstanders (en ook wel ande ren) vervuld met vrees dat Colijn een al te groote aantrekkingskracht zal oefenen, spreken thans van de anti-revolutionaire partij als de vergaarbak van kiezers, die heen en weer zwenken. Wij verstaan dat verwijt niet. Wij dachten zoo, dat elke partij in de eerste, bijna in de eenige plaats propaganda drijft om de middenstof naar zich toe te halen; de principieelen komen toch wel. Wij heb ben zelfs .naar wij meenen volkomen te recht. van de S.D.A.P. wel eens beweerd, dat zij voor boeren, burgers en buitenlui iets moois op haar program had om toch maar stemmen te winnen. Doch voorts is het dwaasheid om te be weren, dat de politiek-onverschillige kie- zérs, die thans wellicht voor een deel op Dr. Colijn zullen stemmen, straks de anti- revolutionairenin hun richting kunnen stu wen. Hoe komt men op zoo'n idee! Hoe kan een fractie van het kiezerscorps, dat in de verborgenheid van het stemhokje zijn sympathie met het beleid van Dr. Co lijn uitspreekt, straks de anti-revolutio naire partij in een bepaalde en voor haar ongewenschte richting sturen? Deze critiek maakt sterk de indruk dat er jalousie de métier, politieke afgunst in het spel is en we trekken er ons dus niets van aan. En wat wij schreven had mede de bedoeling om onze lezers op te wekken aandacht aan deze middenstof onder de kiezers te schenken. Echter, daar paste bii en dat was de 'tweede reden, om onze geestverwanten van argumenten te voorzien, opdat ze met den vijand zouden kunnen spreken in de poort. Deze taak werd ons ditmaal echter zeer verlicht door het op groote schaal ver spreide verkiezingsorgaan „Nederland Waakzaam". Wij konden hier en daar constateeren. dat deze papieren propagandist goed werk heeft verricht. Een zoodanige actie is het geld ten volle waard. Omdat de invloed verder reikt dan tot de stembus. Men vergete niet, dat reeds hol gebazel als het maar vaak genoeg voor de ooren van het publiek uitgeschreeuwd wordt, ten slotte de massa onder de indruk brengt, indien niet biologeert. Welke invloed moet er dan niet uitgaan van een nuchtere uit eenzetting der feiten, een principieele be spreking der belangrijkste vraagstukken? Stemmen winnen is mooi, maar een over tuiging omzetten in de goede richting is beter, is meer waard. Dan wordt de on verschillige propagandist voor het gc beginsel. Het bovenstaande geeft antwoord op de vraag, welke mogelijk bij deze en gene op gekomen is, waarom ons blad niet zoo de monstratief en ostentatief gestaan heeft in het teeken der verkiezing van morgen. Dit was ook niet noodig, omdat Dr. Colijn een sprekend persoonlijk program is, als thans geen enkele partij bezit. Nog maar eenige jaren geleden scheen het een waagstuk hem als lijsttrekker in heel het land voorop te plaatsen; thans wordt de anti-revolutionaire partij om zijn persoon benijd. Noch het een, noch het ander mag mor gen over onze stem beslissen. Waar het op aan komt is dit, dat wij mèt Dr. Colijn opkomen voor het oude, maar nooit ver ouderende anti-revolutionaire beginsel: Tegen elke revolutie het Evangelie en daarom: Lijst 3: Colijn, anti-revolutionair! ONGEMOTIVEERDE ACHTERSTELLING In Oost-Indië zijn eenige residentsposten te vergeven. Het schijnt nog al wat moeite te kosten de meest geschikte candidaten te vinden. Met veel en velerlei moet blijk baar rekening gehouden worden. Ook met het... geloof. In een ons toegezonden knip sel uit het „Nieuws van de Dag" aldaar lezen wij althans: Een van de te bezetten residentsposten is die van Bali en Lombok. Men heeft daar een zeer geschikten candidaat voor, nog wat jong, maar overigens de aan gewezen man, ware het nietEn dan komt de maar: hij is Roomsch-Katho liek. Het bezwaar zou in dezelfde mate aanwezig zijn, indien de betrokkene be lijdend Protestant was en daarmede is dan de zaak zuiver gesteld: voor een ge west als Bali, waar de kwestie van zen ding en missie, het oude art 177, veel tact vereischt, vormt de godsdienstige overtuiging een beletsel voor een benoe ming. Wellicht niet onoverkomelijk, maar toch een hinderpaal, die eerst uit de weg geruimd wordt als de bezwaren tegen andere candidaten grooter zijn. Toch merkwaardig, dat men zulke bezwa ren aanvoert Blijkbaar veronderstelt men bij een vrijzinnig mensch bij voorbaat meer tact in zake godsdienstige kwesties dan bij een geloovig Roomsch-Katholick of Pro testant Dit doet denken aan wat wijlen de Sa vornin Lohman ergens verhaalt van een vrijzinnige, die zichzelf zeer verdraagzaam noemde, doch bij wien het niets dan onver schilligheid was. Zoo zal het ten aanzien an de moeilijkheden op Bali ook wel zijn. Doch zoo min als onverschilligheid hefzelf- de is als verdraagzaamheid, zoo min leidt een positieve overtuiging tot onverdraag zaamheid cn onvrede op godsdienstig bied. Voor ons staat dit vast, dat een geloovig resident even eerlijk en even behoedzaam het oude art. 177 zal hanteeren als een vrijzinnig man. In handhaving der wetten zijn Christenen even trouw als anderen. Daarom is voor achterstelling niet de min ste reden. NIET WAAR EN NIET FIJN Wij lieten in een vorige driestar enkele critische uitspraken over het beleid van het kabinet-Colijn de revue passeeren, welke o. i. niet door de beugel konden. Als zeer duidelijk voorbeeld van de manier van be strijding, welke tegenspraak uitlokt, nemen we thans een letterlijk citaat uit een H sche brief in d e T ij d. De briefschrijver voert een ander, in wiens gezelschap hij de Witte een grogje drinkt, sprekend maar" het is duidelijk, dat hij zijn eigen meening zegt. Die opinie, vastgeknoopt het optreden van Dr Colijn en Mr Oud luidt aldus: Het door dik en dun verdedigen van de aanpassingspolitiek, zooals die ge voerd werd, terwijl geen mensch ontken ken kan. dat zonder de depreciatie de aanpassing gefaald zou hebben, stelt juist scherp in het licht de uiterst wan kele toestand, waarin het kabinet eigen lijk voortdurend heeft verkeerd. Wij zouden in alle bescheidenheid hierop toch willen laten volgen: quod erat demon strandum; wat te bewijzen valt en tot heden niet bewezen is. Integendeel, meermalen is toegegeven, dat reeds vóór de depreciatie de welvaartscurve zich oprichtte en groote lichamen als de Handelmaatschappij b.v. hebben het in hun jaarverslagen duidelijk neergeschreven. De opleving was reeds vóór September begonnen; de depreciatie gaf ongetwijfeld een plotselinge stimulans, maar het is thans nog niet te zeggen of dit blijvend voordeel zal zijn al accepteeren wij de dadelijke gevolgen gaarne. Intusschen, het gaat ons niet in de eersi plaats hierover, maar wij komen er tegen op, dat men een onbewezen stelling telkens op zoo apodictische wijze herhaalt alsof iedereen hiermee instemt. En juist dat ont kennen wij. Zelfs al legt de schrijver er nog eens alle nadruk op, dat deze weinig fraaie balans over het beleid van Colijn waarlijk niet opgemaakt werd aan wat wel eens smalend „de bittertafel" ge noemd wordt. Bittertafelpraat is trou wens meer de specialiteit van zeker pers orgaan, dat de verkiezingscampagne van den heer Colijn begeleidt met commen taren, die voor den geprezene compro mittant zijn, dewijl zij getuigen van een HOTEL-PENSION RUSTIGE GEDEELTE NOORD-BOULEVARD NOORDWIJK AAN ZEE HOTEL „NAEFF" V E L P (Geld.) BEKEND RESTAURANT Modern ingericht Auto-Garage TENNISBAAN - Prachtige Tuin ge Prijzen Telefoon 3152 en 3153 B. BEIJER. BUSSUM - Pension HUIZE BEERENSTEIN Pracht ligging bij Bosch en Heide met schitterende Terrassen voor Theeën, Lunchen Dineeren Het le rangs Huis v. h. GOOI Tennisbanen Noordwijk aan Zee Hotel Pension NOORDZEE FAMILIEHOTEL - direct aan Zee Telefoon 27 - BILLIJKE PRIJZEN Hotel - Café - Rest. „SEINPOST" 't geheele jaar geopend. Telef. 430 Fam. VAN BEELEN Pension „HUIS TER DUIN" Tel. 3 (dag en nacht) Bondshotel A.N.W.B. Het meest bezochte huis ter plaatse. Schitte rend gelegen in de duinen, vlak bij zee. Alle modern comfort. Uitstekende keuken verzorging Vrij zeebad. Vrij garage v. gasten. Vóórseiz. tot 15 Juli 3.— tot 3.50 p.d.p.p. Wij zenden gaarne onze geïll_ prosp Wij noemen de eerste stelling onjuist deze laatste vergelijking niet fijn. Men kan niet aan de indruk ontkomen, dat de schrijver met een zeker genoegen een gees telijke saamhoorigheid tusschen Dr Colijn en déze bittertafel-politiek wil suggereeren. En daartegen komen we op. NEGATIEVE POLITIEK De liberale partij heeft een verkiezings plaat uitgegeven, waarop men een hand ziet, welke door allerlei ketenen in haar vrijheid van beweging belemmerd is. De hand is n.l. vastgeklonken aan verschil lende paaltjes en de opschriften daarop teekenen de verschillende partijen. Deze worden aldus beschuldigd van het volgende: de anti-revolutionairen: Zondags- dwang; de N.S.B.: dictatuur; de vrijzinnig-democraten: defensie, voor t e g e n; de Roomschen: sectegeest; de communisten: terreur; de S.D.A.P.: h e t P1 a n: en de christelijk-histori- schen: ordening. Met dezelfde maat gemeten zou men van de liberalen kunnen zeggen, dat zij zijn vóór Zondagsontheiliging en voor politieke ban deloosheid, tegenvoor defensie, voor gods dienstige onverschilligheid, economische stelselloosheid en sociale willekeur. Een onbillijk oordeel? In het licht der geschiedenis gezien zeker minder in strijd met de waarheid dan de meeste van boven staande beschuldigingen. Maar, wat hebben wc aan deze negatieve politiek? GEEN EEREDIENST DER STEMBUS Wij kennen geen stémbus-cultus; wij zeggen niet, dat een gan£ naar het stem lokaal de schoonste is in het menschen- leven. Maar wij verachten dit democra tische recht °bs geschonken, ook niet. Daarom kan geen verstandig mensch, zelfs afgezien van de zedelijke en gods dienstige bezwaren, zijn stem uitbrengen op de N.S.B. Immers, de leiders van deze partij hebben het duidelijk gezegd in hun gekuischte taal: „Als wij het roer in han den hebben, gaan de stembussen naar de mestvaalt". Met andere woorden beteekent dat: wie ons stemt hoopt voor de laatste keer te stemmen en dan onze dictatuur te aan vaarden. Of: geeft Mussert een eerlijke kans om u teterroriseerenl Ons volk geeft Mussert een e e r 1 ij k e kans. Wie het met de N.S.B. eens is, mag vrijelijk op hem stemmen. Maar, wij willen ook zelf een eerlijke kans behouden om in de toekomst invloed op het staatkundig leven te oefenen. Wij bedrijven geen eeredienst met de stembus; maar wij waardeeren ons stem recht en stemmen dus niet op Mussert en zijn trawanten, maar op nummer 1 van lijst 3: Zet meer anti-revolutionairen naast Colijn! ZWART-ROODE HUMBUG De N.S.B. colporteert met de valsche voor stelling, dat Mussert de man is, die Neder land en speciaal Rotterdam behoed heeft voor het gi a\en van het Moerdijk kanaal. Dit is niets dan humbug van het soort, waarin de N S B. specialiteit is. De waarheid is, dat Mussert, gelijk vele anderen, zich tegen dit tractaat verzet heeft en dat hein de eer te beurt gevallen is als secretaris van het algemeen comité op te treden. Prof. A. C. Verrijn Stuart presideer de de eerste vergadering te Utrecht en lei dende persoonlijkheden van verschillende politieke richting werkten in deze actie mee. Dat Mussert in deze beweging een hoofdrol speelde, zal niemand beweren, die hem in zijn eerste optreden kon gadeslaan; maar dat blijve rusten. Hij heeft meege daan aan de actie, gelijk zoovele anderen Iets, wat te waardeeren is, doch geen enkel motief levert om hem speciaal dankbaar te zijn. Gezien de politieke situatie in de dagen van 1925 was de actie van het comité van anti-revolutionairen onder presidium van den heer H. Diemer wellicht van nog meer beslissende beteekenis. Wij hebben daar niet over gesproken, omdat de toen gevoer- campagne vooral een nationaal karak ter moest en geen politieke kleur mocht dragen. De honderd anti-revolutionairen wilden dan ook niets anders dan de natio nale beweging steunen en vroegen of vra gen geen bizondere waardeering. Evenmin als de heer Schouten, die tn de Kamer tegen het tractaat stemde, zich dit ooit :en bizondere aanbeveling of verdienste heeft toegerekend Hij en de anderen deden slechts wat zij als dure plicht zagen. Nu echter de N S.B. reclame maakt met het aandeel, dat haar lijsttrekker in deze historie had zij er op gewezen, dat er toen niets van zijn aangeboren leiderschap ge bleken is. Maar vr.n een N.S.B. om zijn glo rie te zingen, was immers nog geen sprake. Daarom kan zwart-roode humbug thans geen indruk op ons maken. STAATSPENSIOEN ZONDER STAAT Een der zonderlingste parasiteerende par tijen zonder eigen positieve beginselen is de C.D.U., die thans één man in de Kamer heeft, doch naar de meening van den lei der straks minstens een drietal naar hel Binnenhof stuurt. Natuurlijk is dat getal nog te klein om voor de verantwoordelijk heid in aanmerking te komen en dus kan deze partij nog eenige jaren ongestoord doorgaan met het strooien van beloften en toezeggingen, welke nooit verwezenlijkt kunnen worden. Eén van die mooie beloften is een premie- vrij staatspensioen voor allen, die zulks noodig hebben. Men kan ook spreken van een gereglementeerde armenzorg. Over de financieele onmogelijkheid daarvan spre ken we hier niet, maar we wijzen op het zonderlinge van het feit, dat de C.D.U. staatspensioen doch zonder „staat" wil. Of, duidelijker gezegd: de CD.U. is voor vol strekte eenzijdige ontwapening, voor abso lute weerloosheid en wil dus geen man en geen cent geven om de Nederlandsche staat te beveiligen. Maar wat heeft do oude van dagen aan staatspensioen zonder dat er een Nederland sche staat is, die het pensioen waarborgt, zooals thans de uitkeeringen vla allerlei sociale instellingen door de Staat der Ne derlanden gewaarborgd worden? Begeerte naar stembussucces kan som mige politici tot wonderlijke acties voeren. Maar onnoozelen zwemmen in zoo'n fuik! Daarom mceten ze gewaarschuwd worden. ARBEID VOOR ONS VOLK De anti-revolutionaire partij blijft stre ven naar arbeid voor ons volk, ook al er kent zij, dat het vrijwel onmogelijk zal zijn allen, die thans onder werkloosheid lijden weer in het productieproces op te nei Zij wijst echter het Plan van de Arbeid en dus ook de S.D.A.P. af. die aan dit Plan afgodische eer bewijst. Tegen dat Plan, met veel bombarie aangediend, doch bestemd om ineen te zakken, gelijk zoovele verkie zingsleuzen en paradepaardjes der S.D.A.P. thans vergeten zijn, hebben wij bezwaar, omdat het financieel en economisch onuit voerbaar is; terwijl het goede dat er in zit door opvolgende ministeries steeds is na gestreefd. Doch voornamelijk kanten wij ons tegen dit Plan omdat het aangediend is onder het devies: „Mensch, neem uw eigen lot in handen!" Hierin kwam het materialistisch karakter der S.D.A.P. ten volle tot uitdruk king en daartegen waarschuwt Gods Woord ons al te ernstig. Arbeid voor ons volk, ja, maar in des Heeren weg. Ds. Koolhaas en de G. N. A. Ds. G. J. Koolhaas, Ned. Herv. Predi kant te Rotterdam-Charlois verzoekt ons mede te deelen, dat zijn naam ten on rechte vermeld staat op de lijst van pre dikanten, die de Chr. Nat Actie aanbe velen. Hij betreurt ten zeerste, dat dit geschied is en deze biljetten verspreid zijn, aange zien hij zich bij deze verkiezingen buiten alle politiek heeft wenschen te houden. Bij telefonische navraag bij het bestuur der C.N-A. vernam hij, dat zijn naam zon der medeweten van dit bestuur, waar schijnlijk door een gesprek door den druk ker aangehoord, op deze lijst is geplaatst Ds. Klüsener en de C.N.A. Naar wij vernemen staat ook de naam van ds. P. A. A. K 1 s e n e r te Bode graven ten onrechte op de lijst van Hervormde predikanten, die de candidaten der Chr. Nat. Actie aanbevelen. Ds. Klüsener had geweigerd aan eenige partij zijn naam te geven en dit ook aan den tweeden voorzitter der C.N.A. nadruk kelijk meegedeeld onmiddellijk nadat een desbetreffend verzoek hem bereikt had. Ds. E. Schimmel en de C.N.A. Naar wij vernemen staat ook de naam in Ds. E. Schimmel te Ameide ten on rechte op de lijst der predikanten, die de candidatuur van Prof. Visscher aanbevelen. Men deélt ons mee, dat Ds. Schimmel ge vraagd is zijn handteekening te plaatsen, maar dat hij pertinent heeft geweigerd. Boekhouddiploma „MERCURIUS" Vraag zonder verplichting inlichtingen bij A.S.S.O., Nieuwe Plein 31. Arnhem „8LAUFRIES" AMSTERDAM ROTTERDAM Telet 13424 TeleL 28300 OPSLAG - EXPEDITIE - CONTROLE HET ADRES voor: vakkundig vertrouwenswerk I VRAAGT TARIEVEN! VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen Dr. H. Colijn heeft gister gesproken te Ede en te Amersfoort. Aan een onzer re dacteuren heeft Dr. Colijn zijn indrukken over de tournee meegedeeld. De tewaterlating van de flottieljeleidcr „Tromp", Te Arnemuiden is iemand bij een twist Vergadering van de Ned. Chr. Grafi sche Bond. President Lebrun heeft gisteren de Parijsche wereldtentoonstelling geopend; nog geen enkel paviljoen is echter gereed! In Biscaye hebben Mola's troepen veer* tig vierkante mijlen nieuw terrein bezet Gisteren heeft de Volkenbondsraad tc Genève een geheime zitting gehouden. CVekP en~lJeinlé>x PAULUSSEN N.V.- DEN HAAG N.V. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK VRIJWILLIGE CONVERSIE tot nader order van alle nog uitstaande 4% pandbrieven ln: 4 pandbrieven 100% of 3% idem 99 De Directie. Mr. S. J van Zijst - Mr. J. F. Verateeven, Vijf uur het uur voor RIJNBENDE'S Zeer Oudo Zeer Goede NED. BRANDWAARBORG GENOOTSCHAP A°1821 AMSTERDAM HOGESTIJN A Ca -> VRAGEN «-i ACTIEVE AGENTEN Bedoeld noch gezegd De heer J. Schouten, tijdelijk voorzit ter van het Centraal Comité van A.-R. Kiesvereenigingen, verzoekt ons opname van het volgende: Prof. Dr. H. Visscher heeft het nuttig geoordeeld in het „Gereformeerd Week blad" van 15 Mei 1.1. een artikel te schrijven ter opfrissching van mijn ge heugen. Op den inhoud van dit artikel zal ik in deze dagen niet nader ingaan. Een weerlegging daarvan zou niet moeilijk zijn, maar alleen veel ruimte vragen. Op één punt wensch ik echter, in ver band met vragen, welke mij van vele zijden bereiken, thans een antwoord te geven. Prof. Visscher schrijft, dat door mij, in een samenkomst van het Centraal Co mité in 1928, zou zijn gezegd: „Wij zijn van Groen van Prinsterer af". Hij maakt den indruk dit zoo zeker te weten, dat hij die woorden, als door mij gezegd, tusschen aanhalingsteekens plaatst. Deze woorden zijn echter door mij niet gesproken, noch in die samen komst, noch in een andere. Ook heb ik niets gezegd, dat daarop ook maar eenigszins zou kunnen gelijken. Even min is dat in die vergadering door een ander gedaan. Prof. Visscher vergist zich ten eenen- De Burgeroorlog in Spanje Waardeering voor den beer Hermans Naar wij vernemen is de werkzaamheid van den heer H Hermans als tijdelijk kan selier bij Hr. Ms. eezantschap te Madrid geëindigd. Bij die gelegenheid heeft de Minister van Buitenlandsehe Zak. n ;,em zijn waardeering betuigd voor de bewezen diensten, in het bijzonder bij de evacuatie naar Nederland van de personen, die in het gebouw van het gezantschap asyl hadden gevonden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1