KERK EN ZENDING
HAAS' Azijn alleen
Steevast nummer één!
VIRULY - GOUDA
Chr. Geref. Predikanten
Conferentie te Apeldoorn
iJAG 19 MEI 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
NED. HERV. KERK
Beroepen (toez.) te Hoogeloon-Eersel
c.a. (N.Br.) cand. R. v. d. Mast te Drie
bergen. Te Nieuwe Pekela ds H. IJ.
Talens te Sloten (Fr.).
Aangenomen: Naar Leeuwarden, Adr.
Oskamp te Enschede.
GEREF. KERKEN
OHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Sneek, W. Heerma te
Aalsmeer.
GEREF. GEMEENTE
Bedankt: Voor Ridderkerk en Enkhui
zen, M. Heikoop te Utrecht.
VRIJE EVANG. GEMEENTE
Aangenomen: Naar Velp (Gld.), H.
R. Timmerman, hulpprediker aldaar.
BAPTISTE-GEMEENTEN
BEROEPBAAR
De heer J. van Leusden, door het provin-
i ciaal kerkbestuur van Overijssel toegelaten
to'. de evangeliebediening in de Nederlandsch
Hervormde kerk, stelt zich terstond beroep
baar, adres Stationsstraat 27 te Steenwijk.
Door de Provinciale Kerkbesturen der
j Ned. Herv. Kerk werden in hun laatste
i vergaderingen na gehouden examen toege
laten tot de Evangeliebediening in deze
Kerk de navolgende candidaten in de
fTJieologie:
E. P. J. Jebbink (Herv. Pastorie) te
Holten: W. Hop (Telgt E. SO) te Ermelö;
'J. A. Fricke (W. Lodewijkstraat 113) te
Leeuwarden: E. C. Baert (Brederodestraat
IS) te Arnhem: J. v. d. Heuvel (Poortlandc
laan 80) te Delft; W. H. Poot te Wommels;
M. Foeken (Santpoortstraat 40) te Haar-
i Jem; G. Meyer Drees (Deventerweg 108) te
Zutphen; J. W. Schokking (Borneostraat 26)
te 's-Gravenhage; II. G. van Beusekom
j !(Ned. Herv. Pastorie) te Aarlanderveen:
Mr. J. Visser (Molenweg 15) te Baarn; J.
Zandee (Hooge Rijndijk 54) te Leiden; J. A.
v. d. Meiden (Cartesiusstr. 193) te 's-Graven.
ïiago: H. Bartlema (Parkweg 13) Voorburg
|(Z.H.)Jac. v. Leusden (Herv. Pastorie)
Steenwijk: A. Donker (Gnephoek 15)
'Alphen J\d. P»ijn; J. Sprey (Verhulststraat
30) 's-Gravenhage: J. Veen (Koningslaan
17) Utrecht; G. J. Gijmink (Coehoornsingel
,70) Zutphen; D. v. d. Ent Braat (Leidsehc-
weg 38) Voorschotent L. Brasser (Alidalaan
12) Huizen (N.H.); B. Dagevos (Zandstraat
1) Terneuzen; J. A. Dankbaar (Vijverlaan
39) Rotterdam-Oost.
1
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Zwartewaal
I Op Zondag 30 Mei hoopt cand. G. H. W.
van Medevoort intrede te doen bij de Ned.
Hierv. Gemeente te Zwartewaal. De bevesti
ging zal geschieden door Ds. F. Oort van
I /Amersfoort.
,ZaltbommeI
Voor een zeer groote schare heeft Ds. O.
.Bouwman Zondagavond afscheid genomen
'van de Geref. Kerk te Zaltbommel, waaraan
tti-ij ruim 5 jaar verbonden is geweest. We
merkten op Ds. Ploeger en Ds. Voorneveld,
jtresp. Geref. pred. te Culemborg en Zuild-
chem, Ds. Visch en enkele kerkeraadsleden
,der Herv. Kerk, benevens de weth. en de
Eecr. van de burgel. overheid alsmede afge-
(vaardigden van vereenigingen waren aanwe
zig. De scheidende leex-aax koos als tekst
.Habakuk 3 2, na eerst te hebben laten zin-
jgen Mal. 3 van vers 1318. Boven de tekst
,werd geschreven: Het gebed van Habakuk
dat God Zijn werk in 't leven mag behouden.
Drie punten werden behandeld: 1. De aan
leiding, 2. de inhoud, 3. de kracht van het
gebed. In een zeer ernstige predikatie heeft
de scheidende predikant zijn gemeente ver
maand en vertroost. Aan 't slot werden ver
schillende toespraken gehouden. De aanwe
zige predikanten en de kerkeraad1 hebben
eveneens allen getuigd van de groote werk-
Ikracht van Ds Bouwman en wenschten hem
en zijn zuster 't beste toe in Nijverdal. Ds.
Bouwman heeft vooral het vereenigingsleven
maar voren gebracht, en hij kon 't niet na
laten de ouders 't op 't hart te binden, dat
ook aan de jeugd alle aandacht besteed dient
te worden, opdat wanneer eenmaal de sol
daten wegvallen, de recruten goed afgericht
imogen klaar staan, om 't vaandel van Koning
Jezus omhoog te houden temidden van deze
Wereld. Na enkele verzen te hebben toege
zongen behoorde deze .plechtigheid, na 't uit
spreken van den zegen tot 't verleden.
I
Ds. J. CRAMER
Eervol emeritaat verleend
Het Provinciaal Kerkbestuur van Over
ijssel verleende eervol emeritaat aan Ds.
J. Cramer, Ne"cL Herv. Predikant te
Baalte, tegen 2 Augustus a.s. wegens liet
bereiken van de 65-jarige leeftijd.
Ds. J. Cramer diende de Ned. Herv. Ge
meenten van I-Ioenderloo (1S991906),
Maurik '(19061916) en Raai te. Hij is
;scriba-questor van het Classicaal Bestuur
jvan Zwolle en plaatsvervangend kerkvisi-
Itator in Overijssel.
Ds D. B. HAGENBEEK
Ds D. B. Hagenbeek, Geref. predikant
|te Vlaardingen, is sedert eenige weken door
Igriep aan het bed gekluisterd. De toestand
(van den patiënt is momenteel tamelijk be
vredigend. Vermoedelijk zal 't nog wel
eenigen tijd duren eer dat hij zijn ambts
bezigheden weer kan verrichten.
Ds M. HEFTING
j Ds M. Hefting, Ned. Herv. pred. te Eist, is
Voornemens tegen het najaar emeritaat aan
te vragen. Sinds 1 April 1894 staat Ds Hef
ting in het ambt en diende de kerken van
Siddeburen, Warffum, Dalen en sedert 21
Maart 1915 in zijn tegenwoordige gemeente.
Ds P. J. F. VAN VOORST VADER
Zondagmorgen heeft Ds P. J. F. van
iVoorst Vader, predikant bij de Ned. Herv.
Gemeente te Middelburg in de Nieuwe Kerk
een korte gedachtenisrede uitgesproken, naar
aanleiding van zijn zilveren ambtsjubileum,
cat hij 12 Mei vierde.
Toen de jubilaris den kansel beklom zong
£e gemeente hem Psalm 1343 toe. Voordat
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadr essen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken
huizen, Sanatoria, Instellingen, Tehuizen.
IsJ S VERWA9MINGS-
J MY.
SCHIEDAM
KERKVERWARMING
Electrische
keukeninstallaties
voor ziekenhuizen, sanatoria,
gestichten, enz.
Economisch Hygiënisch
Siemens Nederl. Siemens Mij. N V.
f
N.V. MACHINEFABRIEK
J.&H.W. VAN DER PLOEG
apeldoorn
PASTEURISEER- EN KOOKKETELS
IN ROESTVRIJ STAAL. OOK VOOR
GROOTKEUKENBEDRIJF ETC. ETC.
Alle soorten zeep
Reinigingsmiddelen
Aan welke eischen behoort een
goede Nederlandsche stofzuiger te
voldoen?
Wij vertellen U dit in ons popu
lair wetenschappelijk boekwerkje
No. 3, getiteld: „De vier Waldorp
Musketiers" het welk wij U gratia
en franco op aanvrage toezenden
N.V. TECHNISCH BUREAU MARYNEN
DEN HAAG, Waldorpstraat 52 Telef. 116217
De Lange Jonker
Vriezenveen
Lingeriefabriek
Damast-linnen en katoenen goederen
Levering direct aan particulieren
Voor instellingen speciale prijzen
Offertes op aanvraag
hij de gemeente bij het Pinksterevangelie
Hand. 1 8 bepaalde, richtte hij tot haar een
persoonlijk woord. Hij zag terug op het werk
in de vorige gemeenten, welke hij mocht
dienen en prees zich gelukkig reeds vroeg in
de Evangelieverkondiging het juk gedragen
te hebben. Ook zijn vrouw, die steeds een
werkzaam aandeel had in den arbeid in de
gemeente betrok Ds v. Voorst Vader in het
jubileum. Tenslotte dankte hij allen voor de
beloonde vriendschap en God voor de hulp,
welke hem tot heden staande hield.
W. P. CALLIBER f
In den ouderdom van 88 jaar is gisteren
te Middelburg overleden de heer W. P. Cal-
liber, godsdienstonderwijzer bij de Ned.
Herv. Gemeente aldaar. De overledene werd
3 Maart 1849 te Middelburg gekozen en was
aanvankelijk als letterzetter werkzaam. Ver
volgens trad hij in dienst bij de Rijkswater
staat en was 12 jaar werkzaam op het bu
reau van den hoofdingenieur. Tegelijkertijd
met zijn benoeming tot hulpsluismeester
kwam die tot Evangelist te Aardenburg. Deze
laatste werd aangenomen en 19 April 1895
werd de overledene aldaar tot zijn dienst
werk ingeleid. Daarna is hij godsdienston
derwijzer geweest te Biggekerke en te Mid
delburg. terwijl hij daarnaast tal van vacante
gemeenten op Walcheren mocht dienen.
Zijn verdiensten werden erkend met de
eere-medaille van de Oranje Nassauorde.
GIFTEN EN LEGATEN
Ten behoeve van de Studiekas der Ver.
van Vrijzinnig Hervormden werd een legaat
van f 5000 ontvangen van wijlen Mevr. de
Wed. Eecen-Breebaart,
Algemeene Synodale Commissie
der Nederl. Herv. Kerk
Vierde Zitting. Na opening, lezing
der notulen en aanvulling wordt verslag
uitgebracht van de bespreking met het be
stuur van de Oecumenische raad der ker
ken. Deze heeft verzocht het aantal afge
vaardigden naar liet congres te Oxford en
Edinburgh uit te breiden. Aan dit \erzoek
wil men wel gevolg ge\en mits de afge
vaardigden op eigen kosten gaan. De mid
delen der kerk gedoogen deze uitgave niet.
De commissie trachtte nog de financieele
aangelegenheden af te doen. Afgevaardigd
worden naar de Stichting „Zon en Schild",
die 3 Juni haar 10-jarig bestaan viert Ds.
P. Bokma te Schiedam. Naar de Doetin-
chemsche stichtingen die haar 70-jarig be
staan herdenken Ds. Weeda, pred. te Oos-
terland.
V ij f d e Zitting. In deze zittingen
worden de aangelegenheden van de Gene
rale kas afgedaan.
De ontvangsten bedroegen 67161.22. De
verminderde inkomsten zijn voornamelijk
toe te schrijven aan het. geringere bedrag,
dat uit het Fonds tot verbetering van de
schraalste predikantstraktementen terug-
gehoekt kon worden. Er is beschikbaar
654819.13.
De rekening van dit fonds wordt goed
gekeurd.
Zulks geschiedt ook met hoofdstuk 12,
dat de rekening bevat van verschillende
fondsen als dat voor de Waldenzen, Herv.
Kerken in Lithauen, de Herv. gcm. te
Aschweiler (Zwitserland) en anderen. Ook
zal aan de a.s. Synode worden voorgesteld
ook voor het komende jaar dezelfde bedra
gen beschikbaar te stellen.
Nog werden verschillende aangelegen
heden de* financiën betreffende behandeld.
De heer E. T. J. v. Bruggen te Zutfen
bedankte als bouwkundig adviseur voor
Gelderland en Overijssel. Besloten wordt
hem dank te zeggen voor de diensten, die
hij aan de Kerk bewezen heeft. Naar een
andere functionairs zal worden omgezien.
Kerkvoogden van Alkmaar wijzen op de
droeve toestand, waarin de St. Laurenskerk
aldaar verkeert. Dit schrijven zal bij de
Synode overgebracht worden.
Voor v. Alphens Nieuw kerkelijk hand
boek wordt een bijdrage gevraagd. Dit ver
zoek zal bij de Synode worden overgebracht
met aanbeveling.
Z e s d e z i 11 i n g. Na 't gebed en een har
telijk woord van welkom werden de notulen
gelezen en goedgekeurd.
De agenda wordt aangevuld met een
aanvrage om hulp voor het herstellen van
de pastorie te Schooneheek. Daar er geen
definitief plan is en wellicht nieuw-bomv
de voorkeur verdient en men zelfs ver
zuimt had een som te noemen die noodig
zou zijn, wordt deze aanvrage afgewezen.
Aan de Synode zal worden voorgesteld voor
't Predikantenfonds te Davos f 200 en voor
de Centrale voor Werkloozenzorg f 250 be
schikbaar te stellen.
De Belgische Zendingskerk hoopt 20
Juni haar eeuwfeest te vieren. Ds. Barbas
zal daarbij de Synode vertegenwoordigen.
De jaarlijksche bijdrage is reeds ver
zonden.
Er zal aan de Synode worden voorgesteld
uit een der fondsen weer het werk te
Schöningsdorff en Gronau, dat der vereeni-
ging „Holland" te Kleef en dat der vereeni-
ging in eigen taal, te Emmerik, alsmede de
afdeeling Nederland van de Protestantscho
Wereldbond te steunen.
Ds. A. P. Mij n ar en d s, Predikant te
Wchl, wordt benoemd tot consulent yaii
Kleef en Emmerik.
Aan Ds. Boersrna, thans te Kloetinge,
den vroegeren consulent, zal dank betuigd
worden voor het vele werk door hem ver
richt.
Het verzoek van het Christelijk Pers
bureau om subsidie zal aan de Synode
worden overgebracht
Met belangstelling wordt kennis genomen
van het verslag door Ds. Hulsbergen
ingezonden omtrent zijn bezoekeh van ver
strooide Nederlanders in Noord-Frankrijk.
Hem zal de gewone vergoeding van reis en
verblijfkosten gegeven worden. Het verzoek
van Werkhoven om subsidie voor pastorie
herstel moet ook wegens beperktheid der
middelen worden afgewezen.
Het schrijven over de inventaris der pas
toriegoederen te Finstenvolde gaf aanlei
ding tot langdurige en levendige bespre
king.
Gereformeerdendag in België
Zooals het reeds enkele jaren gewoonte is
op den tweeden Pinksterdag kwam Pinkster
maandag een groot deel der leden van de
Geref. kerken in België bijeen. Was het aan
vankelijk het plan een landdag te houden in
de bosschen van Rijmen-am in de omgeving
van Mechelen, het ongunstige regenachtige
weder noodzaakte samen te komen in de
groote zaal van „de Eendracht" te Mechelen.
Uit Brussel, Antwerpen, Denderleeuw en uit
verschillende andere plaatsen kwamen des
morgen reeds talrijke scharen per trein, fiets
en auto naar Mechelen, zoodat er in de mor-
genv.rgadering reeds een paar honderd
feestgangers aanwezig waren. Vooral de
jeugd was zeer sterk vertegenwoordigd, ter
wijl in den loop van den dag steeds meer
ouderen ook naar Mechelen kwamen.
De vergadering, die onder leiding stond
van Ds H. J. Winter, werd geopend met eep
woord over de beteekenis van het Pinkster
feest. Van meet af aan heerschte er een op
gewekte en blijde stemming. Verschillende
ouderen en jongeren deden voordrachten,
telkens weer afgewisseld door gemeenschap
pelijk gezang.
Nadat allen gemeenschappelijk hadden ge
geten, werd het woord gevoerd door Ds J.
Maaskant.
Met het zingen van een psalmvers werd
de mor gen vergadering gesloten.
Daar het weder aanzienlijk beter was ge
worden, begaf zich vrijwel de geheele ver
gadering te voet naar het station om de
Deputaten der Generale Synode voor de
Evangelisatie in België af te halen. Deze
kwamen vergezeld van verschillende leden
van de Propaganda-Commissie uit Holland
te Mechelen aan. Zij werden ontvangen met
het zingen van een dreunenden „Vlaam-
schen Leeuw". Daarna ging het in optocht
door de stad heen langs de Geref. Kerk naar
de zaal de Eendracht. Nog nooit had Meche
len zulk een groote verzameling Protestanten
door de stad zien trekken sinds de dagen der
Reformatie.
Na het zingen van een welkomstlied en
begroeting door Ds Winter, sprak de voorzit
ter der Deputaten, Ds W. W. Meynen van
Dordrecht een rede uit, die waarlijk bezie
lend en opbouwend was. Ds P. Kruiswijk
van Hilversum haalde herinneringen op uit
zijn Antwerpschen schooltijd en gewaagde
van de noodzakelijkheid en den zegen van
het prot. chr. onderwijs. Nadat het zangkoor
gezongen had sprak ook de scriba der Depu
taten D P. van Dijk van Zaandam nog,
daarbij de vergadering enkele malen tot
groote vroolijkheid brengende.
Nadat Ds Winter nog enkele mededeelin-
gen had gedaan en zijn vreugde had uitge
sproken over deze zoo wel geslaagde ver
gadering, sprak nog Ds Maaskant namens
Brussel, waarna Ds Meynen de vergadering
sloot.
Dinsdag maakten de Deputaten met de
Hollandsche gasten een tocht per autocar
over Antwerpen. Mechelen, Gent, Dender
leeuw, Laken, Brussel terug naar Antwer
pen, waarbij zij de verschillende kerken,
evangelisatiegebouwen en scholen bezich
tigen.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
CHR. NAT. SCHOOLONDERWIJS
De Vereen, van Chr. Nat. Schoolonderwijs
houdt haar jaarvergadering morgen, Donder
dag 20 Mei te Utrecht in het gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen, Mariaplaats.
Aanvang 11 uur.
In de morgenvergadering zal de voorzitter,
Ds M. van Grieken van Rotterdam, eer
openingswoord spreken en komen de versla
gen van secr.-penningm. en inspecteurs aar
de orde.
De heer J. Strikwerda, oud-inspecteur, zal
in de middagvergadering van 23
spreken over De Psalmen en de Psalmberij
ming in verband met onze scholen.
Een klas van de Da Costaschool te Utrecht
(Merwedekanaal) zal uit de „Psalter 1936"
zingen: Psalm 25 1 en 7, 471, 65 >1, 2, 3
en 7, 79 1 en 4, 119 2, 138 1 en 4, 118 3,
5 en 6, en 150 1 en 2.
Na de lezing van den heer Strikwerda en
het zingen der kir.deren volgt bespreking.
CHR. BEWAARSCHOOL
ONDERWIJS
Zestiende alg. jaarvergadering
van de Bond
Voortbouwen is noodzakelijk
Hedenmiddag kwam in het gebouw
„SamueJ", Prinsengracht te Den Haag
de Bond van Vereenigingen voor
Christelijk Bewaarschoolonderwijs in
jaarvergadering hijeen.
De voorzitter, de heer Joh. Zuid-
mee r. van Rouerdam, wees er in zijn ope
ningsrede op. dat er voor ons christelijk be-
waarscdioolondenviis reden tot danken en
niet minder tot bidden is. Tot danken om
dat God dit opvoedingsinstituut nog een be-
teekenisvolle plaats op het terrein van het
onderwijs heeft gelaten. In het jaar 1936 is
het aantal onzer scholen met 19 vermeer
derd en gestegen tot 510, terwijl het aantal
leerlingen toenam met rond 900 leerlingen
en klom tot 42897. Maar ook reden tot bidden
om huJp en kracht van God, want crisis
nood heeft zijn druk ook op onze bewaar
scholen doen gevoelen. Daarhij komt, nu nog,
dat in onze eigen kringen een streven tot
uiting komt, om de oyerheid te bewegen
haar financieele steun aan het bewaarschool
onderwijs te ontnemen, omdat men meent,
dat de Overheid hier geen taak te vervullen
heeft, maar alleen het particulier initiatief
Maar een gevaar schuilt ook hierin, dat er
schoolbesturen zijn, die, omdat ze geen be
hoorlijke bewaarscholen kunnen stichten,
mecnen te kunnen volstaan met aan hun
lagere school één fröbelklas te verbinden
Door dit alles worden ook onze opleidings
inrichtingen voor bewaarschoolonderwijze
ïssen in hun voortbestaan ly.dreigd
Wanneer nu zelfs in de Tweede Kamer
der Staten-Generaal door onzen geestver
want. den heer A. Zijlstra, het geheeele be
waarschoolonderwijs werd verwezen naar
het terrein van het particulier initiatief, en
de beteekenis van dit onderwiis werd aan
getast, moesten onze bewaarschoolorganisa
ties in een „open brief" ons bewaarschool-
onderwijs tegen dezen aanval verdedigen
Het Chr. dagblad ..de Standaard" heeft over
dezen brief gezwegen.
In den nolitieken strijd dezer dagen is de
inzet van onze Christelijke partijen: ,.het
behoud van de christelijke grondslagen van
ons volksleven". Maar hoe kunnen dan som
migen uit onze gelederen het christelijk be
waarschoolonderwijs, dat de grondslag is
van onze christelijke volksopvoeding, zoo in
do engte drijven door hun streven, alle gel
delijke steun uit de publieke kassen te wil
len stoppen?
Zonder die steun zullen, vooral in de groote
steden, onze bewaarscholen kwijnen.
De heer Zijlstra heeft in de Tweede Kamer
de bewaarscholen teruggedrongen naar het
erf van het. particulier initiatief met de
woorden: „Zooals we het voorheen ook had
den bij het vrije christelijk onderwiis. toen
hun rechten nog niet werden erkend". We
vragen den heer Zijlstra af, of ons vrije
christelijk onderwijs in dien tiid dan niet
gebogen ging onder zware lasten en er bitter
geklaagd werd over geleden onrecht? Hoe
was de positie onzer christelijke onderwij
zers? En hebben wg dan in onze bedehuizen
God niet openlijk gedankt toen de finan
cieele gelijkstelling voor onze lagere scho
len onze geldelijke zorgen kwam verlichten
en ons recht werd erkend? Wil nu de heer
Zijlstra onze bewaarscholen weer onder dat
oude juk terugvoeren?
De tegenwoordig? toestand van ons be
waarschoolonderwijs is historisch gegroeid.
Heeft men zich wei rekenschap er van gege
ven wat, met name in de groote steden, de
gevolgen zouden zijn in de praetijk wanneer
de overheid zich van het bewaarschoolonder-
wiis plotseling zou losmaken?
Door de rede van den heer Zijlstra. en ook
door het snreken van don tegenwoordigen
Minister van Onderwijs, is het bewaarschool
vraagstuk niet opgelost, maar zullen wel de
moeilijkheden worden vergroot.
Mijn vrienden, laten we als voorstanders
van het christelijk bewaarschoolonderwijs
ons niet laten ontmoedigen, ook als we onze
eigen voormannen tegenover ons vinden.
Laten we voortbouwen aan ons werk met
het zwaard aan onze lendenen gegord, zoo
als de bouwlieden in de dagen van Nehemia.
Hoogste stand te Vardö 769.S.
Laagste stand te Vestmanör 7j5.0.
Stand vanmorgen halftwaalf 755.1.
WEEB VERWACHTING
Zwakke tot matige veranderlijke wind,
later uit Zuidelijke richtingen, tijdelijke op
klarend, later weer kans op regen of onweer.
iets
Richtingen in de hedendaagsche
Geref. Theologie
Heden kwam te Apeldoorn, onder
presidium van Prof. J. J. v. d. S c h u i t,
hoogleeraar aan de Theol. School aldaar,
de Vereenriging van Chr. Geref. Predi
kanten in Nederland in jaarlijksche al
gemeene vergadering bijeen.
In zijn openingswoord herinnerde Prof. .1
.T. v d. S c h u i it aan het zoo droef heengaan
•van Ds. Hilbers, dieal tijd zulk-een meele
vend lid der Vereen, was. Vervolgens herin
nerde spr. aan het overgangstijdperk, dat
doorleefd wordt ook op het kerkelijk terrein.
Ook in ons land tracht een nieuwe wijsbe
geerte als regina scientiarum ten troon to
stijgen, om de Gereformeerde belijdenis te
herzien, te verdiepen en te verrijken(?). I-Ie'
blijft de vraag, of deze beweging niet vee'
eer uit de school van Cartesius en van het
organisch Kantiaansch begrip van weten
schap stamt, dan uit den wortel der Gerefor
meerde theologie. Veeleer dreigt schade te
worden toegebracht aan de aloude Gerefor
meerde waarheid en schijnit al meer do con
fessie in geding te komen.
Te midden van deze ontbindende factoren
staat dc Gereformeerde waarheid nog onge
rept en wijst de Chr. Geref. Kerk nog altijd
heen naar de Geref. belijdenis, die niet lonkt
naar theologie en filosofie, maar die de echt
gezonde Schriftuurlijke waarheid op haar
kandelaar vul dragen. Geen moderne wijs
begeerte, maai' echt Calvinistische religieuse
factor domineere in ons leven en dat van
onze ambten. Hier aal Gods Kerk wel hij
varen en het geestelijk leven bloeim in de
rijke relatie van object en subject, van
Christus en Zijn volk. van schenking en
deelachitigmakiijg. Dat. is de echte filosofie,
liefde tot de waarheid. Een iegelijk, die uit
de waarheid is, hoort haar stem.
Aan dit referaat ontleenen wij het vol
gende;
Wanneer wij letten op den strijd die ook
op het Geref. erf over schier geheel de linie
woedt, dan is er zeer veel, dat leed doet en
beangst doet zijn. En wij kunnen niet
«slechts toeschouwers zijn maar zijn geroe
pen mee, zoowel met zwaard te hanteeren
als het schild op te heffen.
Trachten wij ons te oriënteeren inzake
de verschillende richtingen, die zich gelden
laten, dan is 't niet genoeg te letten op
kelc kenmerken er van, maar moet bedacht
worden, dat elke richting bepaald wordt
door het uitgangspunt en doel der bewe
ging, waarbij valt na te gaan het verschil
lend standpunt ten aanzien van de prin-
cipia der geref. theologie, met name het
principium cognoscendi, de Openbaring
Gods, uitwendig door het Woord, inwendig
door den_ Geest.
Het is een groot geluk, dat er ten aan
zien van het Woord Gods nog een aanmer
kelijke. groepseenheid gevonden wordt. n.l.
zoodanig, dat daardoor die groepen toch
zelf nog in de diepste wortel één zijn en er
ook nog één hand is, die de verschillende
groepen onderling verbindt. Het is zeer
goed en noodig, dat dit dankbaar wordt er
kend en meer wordt gevoeld.
Toet' kdmt ook juist hier openbaar, wat
tot uiteengaande richtingen leiden moet.
Bij f Woord Gods denken wij aan den
Logos iet eeuwige Woord, den Zoon Gods,
door Wien alle dingen zijn gemaakt, zoodat
Ilij inwoont in heel de schepping (den
Logos spermatikos); het Woord, dat vleesch
is geworden en alzoo onder ons heeft ge-
tabernakeld (den Logos ensarkos), en die
geopenbaard is in de H. Schrift (den Logos
enscriptos).
Betreffende het eerste, zien wij dat Prof.
de Hartog leert, dat ook nu nog na den
val. waardoor de mensch geheel verduis
terd is. de autoriteit van Gods Woord over
al gevonden wordt, waar de mensch weien-
schap put uit rede en ervaring, die beide
in het scheppend Woord Gods zijn gegrond.
Ook gelooft hij op grond hiervan aan
„vonkskens van heilswaarheid, die
onder de volken liggen verspreid". Hier is
overschatting en verwarring met den Logos
ensarkos.
Practische miskenning van den Logos
spermatikos is een kenmerk van elke doo-
persche richting, welke een dualisme ziet
tussclien God cn wereld, schepping en her-,
schepping, en waardoor nog b.v. Kerk en
Staat, Kerk en Overheid gerekend worden
als leven en dood, licht cn duisternis.
Ook moet hier gewaakt tegen den invloed
van het Barthianisme.
Omtrent het Vleeschgeworden Woord
wijst Spr. op een richting, die eenzijdig de
openbaring van Christus onder 't O. T. toe
spitst. Wij erkennen de openbaringsgeschie
denis ten volle, doch wanneer het telkens
heet, dat het niet gaat om Abraham, om
Jacob enz. maar alleen om de zich steeds
meer onthullcnden C.hristiis. dan is dat de
dood aan elk „bevindelijk" preeken en mis
kenning van het werk van den Vader en
den H. Geest.
Ook van dc leer der „vastgestelde weder
geboorte" van elk bondeling valt hetzelfde
te zeggen. Christus-prediking moet den weg
wijzen voor de personeele verecniging van
den zondaar met God. Maar als die ver
ecniging er reeds is. dan blijft, niet anders
ovpr dan Christus, de Verwerver de*
heils. Christus, de Toepasser door den II.
Geest, geraakt °P den achtergrond, en de
menschelijke factor, alleen geloof, op den
voorgrond.
Ook valt te betreuren, dat velen Christus
slechts zien als één die slechts dekt ons te
kort; of alleen in één Zijner ambten, b.v.
Zijn priesterlijke bediening, waardoor Hij
niet is geheel het leven voor Gods volk.
Voel grootere splitsing valt waar te ne
men, als gelet wordt op do verhouding ten
opzichte van do II. Schrift.
Over objectivisme en subjectivisme is al
veel gesproken. Breed word', echter door
Spr. behandeld, wat hij noemen wil het
normatisme, dat vooral geleerd wordt door
wie de nieuwste z.g.n. Calvinistische wijs
begeerte, voor —at betreft do prediking
populariseeren (Pro ecclesia).
De „wijsbegeerte van de wetsidee" let bij
de openbaring niet meer op de openbarings
factor, het openbaringsmiddel, het openba-
rincseffort; scheidt do ethiek van de dog
matiek; verlaagt de wedergeboorte tot *ich-
tingsveiandering: het geloof tot een func
tie enz. Vooral de prediking kri:<£ tot. in
houd: gelooft, gelooft, een sterk voluntaris
tisch karakter alzoo.
Niet minder gevaarlij': i* echter het
anormatismc. waar men zich betreffende de
eisch Gods verschuilt achter do onmacht en
't gezag dos Woords alleen geldig gemaakt
wordt, als 't hart er gevoelig door wordt
aangedaan, enz.
Tegenover deze en andere ismen heeft de
kerk te bewaren het pand, haar loebe-
trouwd, de Belijdenis on door de gemeen
schap met Christu6 ontplooie zij haar pro
fetisch, priesterlijk en koninklijk karakter.
AI-GEMEEN WEEROVERZICHT
De ondiepe depressie uit Frankrijk heeft
zich naar ons laud 'verplaatst en vrij veel
regen gebracht. Zij trekt nog langzaam N.t
waarts. maar zal nu waarschijnlijk opgeno
men worden in een daal,gebied van de N.W.
depressie, die bij IJsland minder diep werd,
maar een secundaire vertoont die zich over
de Britsche eilanden uitbreidt. De hooge
drukking in het Z.W. nam af, die over.
Scandinavië nam iets toe. In Scandinavië en
Finland is liet grootendeels zonnig weer
met vrij hooge middagtemperaturen. maar
in Denemarken begint de regen door te
dringen. Ook Noord-Duitschland heeft vrij
veel regen, in Zuid-Duitschland en Zwitser
land is de lucht opgeklaard en de tempe
ratuur vrij ver hoven normaal, op de berg
toppen in Zwitserland is de temperatuur
tusschen plus 2 en minus 7 graden. In
Frankrijk is de regen opgehouden maar 00
lucht meest zwaar bewolkt. Op de Britsche
eilanden valt hier en daar regen en in Enge
land is de temperatuur onder normaal.
In omze omgeving is tijdelijk' eenige op
klaring te wachten met stijging van tempe
ratuur. maar de uit het Westen naderende
secundaire dreigt later met regen of onweer.
20 MEI
Zonsopgang 3.59 uur, zonsondergang 7.54 uur
Maan op nam. 3.12 uur, onder nam. 1.37 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
20 MEI
Van 's avonds 8.24 uur tot 's morgens 3.28 uur
GEMENGD NIEUWS
WETHOUDER VAN LISSE OP
JACHT NAAR INBREKERS
wDM:ik de 6,,00te activiteit van den
Wethouder van Sociale Zaken te Liss<\
den heer P. Warmerdam Czn., heeft de
politie te Lisse Dinsdag een goede sing
kunnen slaan.
Toen Wethouder W„ Dinsdag het Getu,
Sportpark aan den Spekkenlaan passeer ie
vermoedde hij, dat er iets niet pluis was cn
meende hij, dat ongenoode gasten een b—
zoek brachten aan de Consumptietent die
op het terrein van het Gem. Sportpark
staat. Bij onderzoek bleek dit vermoeden
]ui6t te zijn. Inderdaad waren een twee
tal personen bezig in te breken, doch bii
het bemerken van onraad sloegen zij op Je
vlucht, waarhij gebruik werd gemaakt van
een tweetal rijwielen. Weth. W„ die z- if
ook per rijwiel was, liet de inbrekers ech
ter niet zoo maar gaan, doch zette e--u
hardnekkige vervolging in. Het i? hem dan
ook mogen gelukken om een der inbreker»
nabij de Catharijnelaan bij den kraag U-*
pakken, waarna hij hem aan de polit;c
overleverde. Er kwam bij deze arrestai:»
echter nog meer aan het licht. De beide n-
brekers bleken te zijn zekere Th. G. v.
B. en H. B., welke Tweede Pinksterdag
ontvlucht waren uit het Rijksopvoedings
gesticht te Amersfoort. Voorts bleek, dat do
rijwielen, waarvan zij gebruik maakten,
eveneens gestolen waren. Th. G. v. d. B.
w®rd te Lisse in bewaring gesteld, terwijl
de politie ijverige nasporing doet naar den
anderen inbreker, wiens woonplaats he
kend is. Weth. W. heeft door zijn kordaat
optreden de politie een mooie vangst be
zorgd.
Dr. Med. J. VOORHOEVE f
Wij hebben reeds gemeld, dat Dr. J. Voor
hoeve, de bekende medicus van Dillenburg,
is overleden.
Treffend is, dat hij, naar uit het pasver-
shen nr. van „De Dokter in I-luis" blijkt,
aan lezers en medewerkers meedeelt, dat
het tijd voor hem geworden was om zijn
taak te verlichten en dat Dr. J G. Menken
voortaan naast hem als mederedacteur ven
dat blad zou optreden. Hij spreekt de hoop
uit, dat onder deze nieuwe samenwerking
„De Dokter in Huis" in groei en bloei mag
toenemen.
Dc uitgevers hebben tijdens het afdruk
ken nog juist gelegenheid gehad om ou'or
deze regelen het overlijden van Dr. Voor
hoeve mee te deelen.
GYMNASTIEK
De turndag te Leeuwarden
We moeten nog een kleine aanvulling gr-vr.n
op de uitiSlagen van de turndag van liet Noor-
dergewest van het N.C.G.V. to Lc e 11 w u r d -• n
gehouden, Hier I; ze:
Hoeren tweede grand: 1. IC. en V.,
Groningen 2041 p., Ie pr.; 2. C.J.O., Gron. 107i
p. Ie pr.; 3. Olympia, Hoogeveeti, 189 p.. Ie pr
4. S.S.S.. Veen Aam. 1GJ p.. 2e pr.; 5. Excelsior.
Groningen 184J p.. 2o pr.; 6. K. cn V„ Leeu
warden, 184 p.. 2o pr.; 7. Sparta. Meppel, 183
P„ 2e pr.: 8. Advendo, Sneck, ISO; p., 2e pr.;
9- Excelsior. Groningen. 1801 P-. 9e pr.; 10.
UD.I., Assen. 160 p.. 3e pr.; 11. I-C. en V.,
Leeuwarden. 1511 P„ 3e pr.
Personeel: 1. R. Stellingwerf. K. en V.. I^eu-
warden, 43 p.; 2. J. Boerma. K. en V.. Gron-.i-
gen. 42J p.; 3. H. Tebbes. Excelsior. Gronlnt^n.
425 p. (deze laatste na loting met Waterin.ui
van C.J.O. Groningvn).
Heeren derde graad: 1. K. en V..
Hoogkerk 2231 P-. Ie pr.; 2. K. en V Gr..mo
gen. 2221 P-, Ie pr.; 3. Olympia. Hooseveen. 221'
p., lo pr.: 4. Sparta. Meppel, 221 p.. 1i-
5. S.S.S.. Winschoten 213 p., !e pr.6 tv-n-
dracht. Uithuizen. 210J p.. Ie pr Excelsior.
Groningen. 2105 p.. Ie pr.: 8. Udi I. As-s-n 2'".'
p.. 2e pr.; 9. Advendo. Sn. ek. 203 p 2e pr r
ie. Udi II. Assen 201» u.. _'e pr.: 11. Re Qui.K
Franeker. 1991 p., 2- Pr.: 12. Wory. Kollum.
1911 p., 3e pr.; 13. Stadskanaal. Stadskanaal
191} p. 3e pr.; 14. Oiymn.n II. lioogovo.-n. M".
p.. 3e pr.: 15. S.S.S.. Voond.am 184} p.. 3- pr.;
16. K. en V.. Leeuwarden. 1341 p., 3e pr.: 17.
Excelsior. Dokkum. 181} p.. Se pr. P.-r.---: -• i t.
E. H. Schut. K.V.. Groningen. 41} p.. 2. li,
Enslng. K.V.. Groningen 401 P-. 3. R. Locv-,
Sparta. Meppel, 40 p.
Marschwedstrjjden, groote groepen
1. C.J.O.. Groningen, 352} p.. 2. K. en V.. Gro
ningen. 348 p.. 3. IC. en V. Leeuwarden 301} p.
Idem (kleine groepen): 1. Eendracht. TJIthui-
!en- 355i P- -■ Excelsior, Groningen, 310} p«
t. yVardy4 Kollum, 800} p,
