/üdt li door- 0 fieoi&e fijjfien f D E V E O ^ïËöven de Poolcirkel. [WOENSDAG 19 MEI 1937 EERSTE BLAD PAG. 3 Buitenland BEROEP OP MENSCHELIJKHEID De Spaansehe burgeroorlog heeft meer en meer zijn accent verlegd van Madrid en Toledo naar het gebied van Biscaye, alwaar <de Basken, doch zonder tastbaar resultaat, aan den opmarsch van Mola taaien tegen stand blijven bieden. Geleidelijk wor den zij uit stelling na stelling teruggedron gen. De nationalisten, wier offensief van tvan drie zijden op Bilbao, uiterst belang rijk centrum van erts-export is gericht, zijn er thans reeds in geslaagd, dit doel tot op gemiddeld vijftien kilometer aan alle kanten te benaderen. Menschenlevens staan Jaag geprijsd in deze worsteling,wat zich piet overgeeft of tijdig uit de voeten maakt wordt zonder pardon neergemaaid. Oorlogs communiqués onthullen in schrille woorden welk een verschrikkelijke rol de luchtmacht die moderne geesel der mensehlieid, bij dit alles speelt. De Baskische mitrailleursnesten worden door overvliegende bombardeertoe stellen met zware explosieve bommen „be werkt", totdat de manschappen ze in ver warring ontvluchten, in wilden ren om lijfs behoud. Doch dan snorren de vliegers op nieuw, ditmaal uiterst laag. over hun doe len heen en laten hun machinegeweren werken. Zoo is er schier geen ontkomen meer aan. Dit alles is, bijna cynisch is het, zulks te constateeren, volgens de „regels van het spel". Oorlogsvoering is, van een primitieve Woede-uitbarsting, technisch verfijnde moord geworden, welke niet meer halt houdt voor ridderlijkheid en menschelijk respect. Nog schrikkelijkér toont zioh de verwording van onzen tijd, waar het 't lot der burgerbevol king en haar eigendom betreft. De puinhoo- pen van Eibar, Durango en Guernica, die nadat de verwoesting over hen heen had ge stormd, nog dagenlang rookten, zijn er de stomme getuigen van. Thans is de rij ver lengd met een nieuwe ruïne. Ook de stad [Amorebieta is in vlammen opgegaan. Weder geven beide partijen elkander de schuld van de verwoesting. De branden zijn een gevolg .van het bombardement der nationalistische Vliegtuigen, Zaterdag vóór Pinksteren, ver klaart men te Bilbao. De rechtschen hebben er brandbommen laten vallen. De Basken Qiebben de stad in brand gestoken, beweert een United-Press-correspondent. Gedurenoe 'den nacht, die aan de nationalistische be zetting vooraf ging, werden er tal van zware ontploffingen gehoord, vermoedelijk dyna- miet-explosies, waarmede men vele huizen heeft vernield. Tal van vrouwen en kinderen, oie met zich meesleepten, wat zij van hun bezittingen nog hadden kunnen redden, kwamen in den loop van den dag in de nationalistische stellingen aan. Zoo woedt ook hier, na den krijg, de strijd 'tusschen ja en neen, want schuld is een leelijk ding, niemand wil het herberg ver- Jeenen. Het gevolg van dit alles is, dat er eens te meer stemmen opgaan, om aan deze manier van oorlogvoering, die met alle mensche- lijkheid eenvoudig spot, thans een einde te maken. Jammer genoeg verneemt men deze stemmen niet in het geteisterde Spanje zelf, «dat zijn rechtsherstel enkel zoekt in de oude wet der bloedwraak. Oog om oog en tand om tand! Het zijn de diplomaten, die in Londen zich met de niet-inmengingsvraag- stukken bezig houden, die zich, meer dan de bellingerenten, met dit moorddadig as pect van den broederkrijg bezig houden. De oorlog moet worden gehumaniseerd, roept men daar verontrust uit! Humanisee- ren is een mooi woord, doch hoe wil men bereiken, dat verwilderde menschengroepen, voor wie in deze panische dagen Goddelijk noch menschelijk recht meer beteeken is schijnt te hebben, tot een begin van inkeer geraken? Men staat hier voor de tragedie .van menschelijke schuld en zonde, die niet met woorden en resoluties teniet is te doen. Ook het besef, dat niet alleen het geteis terde land zelf lijdt, doch dat heel de menschheid bloot ligt, in de toekomst, voor mogelijk dezelfde kwalen de Negus wees in de dagen der Abessijnsche gruwelen daar reeds op kan naar wij vreezen hier geen redding brengen. Zoolang de haat blijft du ren, vindt liefde geen plaats om te wonen. Haat wordt niet gebluscht door haat, aoch door liefde, dat is een oude regel. Wanneer zal Europa tot dit inzicht een drachtig terugkeeren? De Spaansehe burgeroorlog REGEERINGSVERKLARING VAN HET KABINET-NEGRIN Mola bezet de plaats Amorebieta Het nieuwe Spaansehe volksfront-kabinet N e g r i n heeft een regeeringgverklaring ge publiceerd, waarin o.a. wordt gezegd, dat de regeering zichzelf beschouwt als de be voegde vertegenwoordigster van alle ooli- tieke partijen. Zij acht het haar voornaam ste taak de volksmassa's naar de overwin ning te voeren, in de overtuiging, „dat in Spanje geen vrede mogelijk is, zoolang de opstand niet volkomen is verpletterd". Zij zegt voorts ervoor te zullen zorgen, dat de orde achter het front met kra.'ht wordt gehandhaafd en geen uitwassen te zullen dulden. Zij zal in het bijzonder stre ven naar een eenvormige leiding van de militaire operaties, evenals van de politieke en economische actie. „In internationaal opzicht zal de regeer ring den weg volgen, die door het vorige kabinet is uitgestippeld en bijgevolg pro testeert zij opnieuw krachtig tegen de bo perkingen, die het niet-inmengingspact aan haar rechten van wettige regeerine oplegt". Minister-president Negrin heeft, ten aan zien van zijn plannen nader medegedeeld, dat, gezien het geringe aantal ministeries, de opperste oorlogsraad zal worden opge heven. Als zoodanig zal voortaan de in vol tallige zifting vergaderde ministerraad op treden. De centrale staf zal gereorganiseerd worden en zijn bevoegdheden zullen worden uitgebreid. Een beroep op menschelijkheid De niet inmengingscommissie te Londen heeft het besluit genomen, tot de beid'- strijdende partijen in Spanje een oproep te richten om meer menschelijk te zijn in den strijd en af te eien van bombardementen uit de lucht. In het officieele communiqué wordt ge zegd, dat alle rogeeringen het belang in zien van een humaniseering van het cnu flict en ervoor zijn, een oproep te richten tot beide partijen. Een tekst hiervoor za! worden opgesteld en in de volgende hijeen- komst van de subcommissie op 24 Mei a s. worden besproken. Ten aanzien van de Spaansehe. gelden in het buitenland heeft de subcommissie be sloten, een vragenlijst op te stellen en deze voor te 'eggen aan de regeeringen, die deelnemen aan de niet inmenging. Verder besloot de subcommissie een con sultatieve technische ondercommissie te be noemen, welke heiast zal worden met het. uitwerken van een ontwerp tot het belet ten van het vertrek of de doorreis van niet Spanjaarden, welker activiteit van invloed kan zijn op het Spaansehe conflict. Amorebieta door de rechtschen genomen Gisterochtend, bij het aanbreken van den dag, zijn Mola's troepen binnengedrongen in de stad Amorebieta. Maandagavond tegen zes uur stegen reeds dikke rookwolken uit de woon wijken van Amorebieta op, hetgeen er op wees, dat de Basken de huizen in brand hadden gestoken, en kort daarna was de geheele stad één vlammenzee. De inwoners waren nog tijdig gevlucht De Baskische afleelingen. die de stad hebben verdedigd, bliezen de brug gen over de Ibaivabal, het riviertje dat langs Amorebieta loopt, met dynamiet op. Bij de nationalistische linies arriveer den groeien vrouwen en kinderen die, voor zoover dit mogelijk was, hun have en goed meesleepten. Zij vertelden, dat de Basken voor hun vertrek op 't kerk hof van Amorebieta een aantal politieke tegenstanders hadden neergeschoten. De tweede colonne van Mola. die Amore bieta bezette, staat thans op twintig kilo meter afstand van Bilbao op den grooten weg van Durango. terwijl de eerste colonne, die Mungia gepasseerd is, nog zeventien kilometer van de hoofdstad is verwijderd De derde colonne, die het gebergte bij Pler.- cia bestijgt, is Bilbao tot op negentien kilo meter genaderd. Het bezit van Amorebieta is zeer waarde vol, daar deze stad het kruispunt van de wegen Bilbao-Guernica en Durango-Bilbao beheerscht. De vluchtende Basken hebben thans nieuwe stellingen betrokken bij Lemona. zestien kilometer ten Zuid-Oosten van Bilbao. Bilbao heeft in een communiqué de bezetting van Amorebieta door de na tionalisten bevestigd. Probeert het toch eens met Instanfine. U zult zien; Instan- tine is werkelijk het middel tegen allerlei pijnen en daaren boven volkomen onschadelijk Instanline Baldwin richt zich tot de Engelsche jeugd Een politiek afscheidswoord In de Albert Hall te Londen heeft de Bnt- sclie minister-president Baldwi n, oie zich weldra uit hel politieke leven zal terugtrek ken een toespraak gehouden tot de Eogel- scjhe jeugd. Ik heb mijn tijd gehad, zoo zeide B a 1 d- w n en zal weldra in de schaduw komen In de volgende kwarteeuw zuil gij geroepen worden uw rnl in de wereld te spelen en den plicht hebben te behoeden, hetgeen daartoe waardig is. Gij zult de democratieën in ieder deel van de wereld, waar gij ook loeft, moeten be schermen en het kan zeer wel geschieden, dai gij geroepen zult worden de democratie voor zich zelf te sparen. Moeten de dagen, die de uitwerking van de volkenbondsidee en de onclertepkening van hef. verdrag van Versailles helmen ge zien, op de creditzijde van de balans worden geschreven? Twintig jaren lanig zouden wij .,ja" heb ben geantwoord, doch thans zou 't. antwoord twijfelachtig zijn. Europa bevindt zich thans norh in oorlog, noch in vrede, doch blijft waakzaam. De Volkenbond en Versailles hebben bei Je de verwachtingen van het menschdom te leurgesteld. Desillusie is er voor in Ie plaa gekomen. De vrijheid voor gewone menschen, welke de vrucht moet zijn van de overwinning, is opnieuw in gevaar. Het onderzoek der „Hindenburg"-catastrofe De brand ontstond in cel 4 Inzake de ramp met de „Hindenburg" heeft Holmuth L a u, lid der bemanning van het luchtschip, voor de onderzoekings- eemmiss^e verklaard, dat de brand waar sohijnlijk in cel 4 is uitgebroken, waarin zich waterstofgas bevond. De vlammen sloegen snel <*p de cellen 3 en 5 over. Juist vóór de ontploffing, verklaarde Lau. had hij een landingslijn losgemaakt, dio ergens was blijven „haken"'. Toen hoorde hij plotseling het geluid van een explosie boven zich. „Ik zag binnen uit de gascel een vlam omhoogschieten, die eerst roodgeel ge kleurd was", verklaarde de getuige. „Zoo dra het vuur lucht kreeg, werd de vlam zoc hol als de dag en tastte het heele lucht schip aan. Lau-had, toen het brandende gevaarte on den bodem was terecht gekomen, op den rug temidden van de wrakstukken gelegen. Daarna had hij zich daaruit vrij gemaakt en een lid der bemanning geholpen bij het reddingswerk. De landingsequipage belette hem evenwel naar het wrak terug te koeren en aan het reddingswerk deel te nemen. Op de vraag, wat zijn opmerkzaamhe.il het eerst op het het vuur gevestigd had, antwoordde hij. dat het geluid der ontplof finer hem naar bnven bad doen kijken. Het geluid kwam uit dezelfde richting, waar het vuur woedde. EEN BONDGENOOTSCHAP VAN MENSCH EN VLEERMUIS Bond de Zuid-Slavische stad Osiek. welke, zoodra het warme zomerweer zijn intrede lieefl gedaan, altijd zeer van de muggen plaag te lijden heeft, zullen speciale houten lerens worden gebouwd, om de vermenigvul diging van vleermuizen te bevorderen. Men is namelijk tot de slotsom gekomen, dat de muskieten het best bestreden kunnen worden men behulp van vipermuizen om men baalt daarom duizenden van deze dieren naar de stad en 't omliggende gebied, waar ze in de hou'en torens zullen worden on *.er gebracht. Bovendien zullen de moerassen rond de stad eens per week met olie besproeid wor den, terwijl de rivier de Drava gereinigd za! worden. Het Opperste Gerechtshof hervormt zichzelf De eischen van president Roosevelt inzake een hervorming van het opperst.? gerechtshof, schijnen thans inderdaad doel loos le worden nu dit instituut om zoo -e ■ggen uit eigen beweging een aan de wen- schen van den president beantwoordend karakter aanneemt. n van de conservatieve bondsrechters, de acht en zeventig-jarige rechter Van De- vanter, heeft n.l. medegedeeld, dat hij den Juni as. zal aftreden. Van Devanter, die sinds 1910 lid was van het opperste ge rechtshof, heeft in vele gevallen, waarin een gerechtelijke uitspraak met 5:4 stem men meerderheid tot stand kwam een be slissing ten gunste van do conservatieve reohtersgroep erdoor gehaald. Door zijn aftreden krijgt Roosevelt tharia de gelegenheid, een man naar zijn keuze het college van rechters te benoemen, waar de nieuwe rechter voortaan op de wip zai komen te zitten en gerechtelijke beslissin gen ten gunste van Roosevelt en zijn New Deal beïnvloeden kan. Inmiddels meldt Reuter, dat de senaats commissie voor juridische aangelegenheden met tien tegen acht stemmen het door de regeering voorgestelde hervormingsplan verworpen heeft Naar uit Rome aan het Reuter-agentschap wordt gemeld, is aan miss Betsy Mackenzie, correspondente van de „News Chronicle", die verleden week van de politie aanzegging ontving, dat zij Italië binnen vijf dagen mopst verlaten, thans een maand uitstel ver leend. Er zijn ovrieens meer teekenen, die wijzen op een verbetering van de Britsch-Italiaan- sche relaties. De aanvallen tegen Engeland in de Ita- liaansche pers zijn stopgezet GUIDO SCHMIDT BEZOCHT PARIJS De Oostenrijksche staatssecretaris voor huitenlandsche zaken, Guido Schmidt, is gister te Parijs aangekomen, na te Londen zijn regeering bij de kroning te hebben vertegenwoordigd. Heden zal hij Minister Del bos ontmoe ten. die te zijner eer een lunch zal aanbie den op de O'-'ai d'Orsay. Guido Schmidt zal verder een bezoek brensren aan het Oostenrijksche paviljoen op de tentoonstelling en aan de tentoon stelling van Oostenrijksche kunst in het Jeu de Paume-Muscum. TENTOONSTELLING ..SCHAFFENDES VOLK" Van waardeloos afval tot waardevolle grondstof Duitschlands systematische zuinigheid (Van onzen Duitschen correspondent). Nauwelijks hebben wij te Berlijn de offi cieele opening van de tentoonstellii g „Geeft mij vier jaar den tijd!" beleefd, men noodigl ons naar de fraaie, stad Dussel dorp uit, waar iets soortgelijks: „Schaffen des Volk" onze aandacht vraagt. En al was het dan ook ditmaal niet de Führer, die c.e officiee'e openingsrede hield en zeifs niet dr. Goebbels. die bij zulke gelegenheden meestal eo-n woordje hoeft mee te spreken het verschijnen van Hermann Goring beteekende klaarblijkelijk voor de ievens lustige bewoners van het Rijnland heel ie'o want de aundrancr der belangstel'ing was zoo enorm, dat het tro.mve'ker geruimen tijd moest worden stopgezet. En toen wij op den aangewezen tijd de enorme congres zaa' binnenkwamen, bleek onze plaats al lang bevel te zijn. zoodat we hij wijze van straf rond andprhalf - ur moesten staan luisteren naar'dingen, d'io ons niett oe paald nieuw voorkwamen. Onze Oostelijke huren honden van huis- uit van het machtige, enorme, het „Wel- tumfassende", zooals zij »!at tvpeeren Dat was al vroeger, voor den oorlog zoo en dat za' wel nooit anders worden. Zoo izezien is deze. tentoonstelling een welgeslaagde po ging. om den wederopbouw van Duitsch- land voor de overige wereld te demonstree ren. En mocht de belangstelling van he' buitenland aan de verwachtingen voldoen, we'nu. dan kan men desnoods van een „Weltausstellung" spreken, maar met dien verstande, dat hier alleen maar Duitsche prestaties eedemonstrcerd worden Waar dan nog bij komt, dat er eigenlijk weinig niuws te ontdekken valt. Eukele opzienbarende cijfers getallen. Herf tentoonstellingsterrein heeft een opperv'akte van 780.000 M2, een om vang van 4 K.M. en langs den Rijnoever een lengte van 1.5 K.M, Wij telden op onze rondwandeling rond veertig emote h'.llen, 20 restaurants en café's en lieten ons ver tellen. dal 4500 arbeiders noodig waren om alles bijtijds gereed 'p kriigen. En in frap pante .tegenstelling tot Ber'ijn waar -pen mepstal nog druk aan het werk is op 'iet allerlaatste ninpertje was alles kant 'n klaar toen wii hpt voorrecht van een ;vooorhezieh'iging" genoten. Langs den hreeden weg. die naar de ten toonstelling leid', 'vapnerden aan lange ra'en oraniek'eurige wimpels, maar »en atlentie voor den Nederlandschen bezoeker hlrek ziilks niet te zijn, want op eiken wim nel staat met dikke zwarte legers een Puitsehe stad aangegeven en hij elkaar zijn di- de deelnemers aan de tentoonstelling ...Frhflff-mdes Vo'k" Al'trbt za' de fnvinle ontvangst en het heerlijke lenteweer er toe hebbrn bijgedragen, maar niettemin mod erkend worden, dat er van deze expositie te Dusseldorp een suggestieve kracht uit gaat. Zoodopnde voelt men nierf al te zeer het naedagngisrh karakter, dat er eigenliik r» ve r h ep rs eh en d is: men wil de groote mas sa duidelijk maken, dat Duitschland geheel en al nn riohrn'f ie aangewezen, dat he' niet meer gebruik kan maken van buiten- ■andsehe producten wegens gebrek aan d> viezen. da.' Minister-President Goering bil het al of niet slagen van het tweede vier- iar-n-plan afhankelijk is van de onder- struuing d'*r geheele natie. Tedere hegoeker moet nu eindelijk een= traan hecrijnen. dat alle verordeningen en voorschriften en dwangmaatregelen van den laa'sten tjid niet in de eerste p'aats be oogen. de machtspositie van het naiionaa'- socialistische bewind te dcmnnsireeran maar dat ze nractisch noodzakelijk zijn om het tweede vier-jaren-plan ten uitvoer te brengen! De nieuwe grondstoffen Tn het begin ran zijn openingsrede ver kondigde Hermann Goering, dat het nieuwe vier-jaren-plan beschouwd moet worden als het aanbreken van een nieuw technisch tijdperk. Zorgvuldig vermeed hij het niet meer aantrekkelijke woordje „Ersatz" en hoorden wij hem van „grondstoffen" spre ken, volmaakt nieuwe grondstoffen, die de binnenlandsche behoeften zullen vervullen uil eigen productie. Duide'ijKer dan de vele statistieken en cijfers, waarop Goering en vele andere woordvoerders ons vergastten, is het practische voorbeeld van de eerst.» resultaten, die tot dusver op het gebied der grondstoffen voorziening zijn bereikt. Zoo heeft bijvoorbeeld de „Deutsche Reichs- buhn" haar eigen hall, waar men een af gedankte!) wagon kan bekijken, die geres taureerd werd met behulp van geheel nieuwe werkstoffen. Het leder, oolc de vloe ren en de dakbedekking zijn uit „Mipolam" een soort kunsthars, waarvan men zoo on geveer alles kan vervaardigen. De eertijds koperen leidingbuizen zijn uit „Buna", de bek'eeding der banken uit „Collwolle", de krukken, schroeven en kranen zijn het pro duct ecner lichte metaallegeering van Duit- sche producten en de vulling der zittingen is voortaan niet meer uit kostbaar paarde haar, maar uit geprepareerd varkenshaar. Een belangrijk deel der tentoonstelling laat ons de practische waarde zien van zoogenaamde kunststoffen, gewonnen uit steenkool, hout, kalk, lucht of water, mate riaal dus, dat in Duitschland zelf rijkelijk voorhanden is en waaraan men alle ge- wr-nsrhte k'enren en vormen kan geven. Naast de „seperste stoffen" demonstreert men de bo'eekenis van kunsthars, maar men verzuimt ons mede te deelen, dat dit een uitvinding is van het thans zoo gehate svsteem van Wpimar! Ook hï»r krijgt men allerlei nieuwe namen te slikken: „Polio- pas". „Mipolam", „Trolon". „Trolitan" „Phenoplasre". „Vietra. hut witte goud '".eest men ir.et enorme letters op den mUur van een hal en men verte-'t ons. dat er alle vijf minuten 475 K.G. van dez<? kunstvezelstof geprodu ceerd wordt. AcHter glazen muren kijken wij naar de productie van glaswol, dat voorshands voor technische doeleinden ge bruikt wordt en bijzonder geschikt moet zii" voor isolatiemateriaal. Tot besluit brengt men ons dan naar een zaa', waar nie's „waardelooze afval" ligt. vodden papier, afval, beenderen en oud roest, maar ook daar weet men in het Derde Rijk nog een weg mee, want men sor teert een en ander, en maakt uit de bruik bare grondstoffen pannen en kete's en nog veel meer. Zoo demonstreert men hier, dat „waardelooze afval" voor een deviezen-arm land „waardevolle grondstof" kan worden. Doet zulks niet denken aan de zuinigheid onzer voorvaderen, waarvan men in Duitschland vroeger niets wilde weien? ZWEEDSCHE BESPREKINGEN TE BERLIJN De Zweedsche minister van huitenland sche zaken, Sandler, zal 21 Mei a.s. via Berlijn naar Genève gaan. Hij zal te Berlijn een onderhoud hebben met minister von Neurath en andere Duitsche autoriteiten over economische vraagstukken. Na Sandler zal ook de Deensche minister van huitenlandsche zaken, Munch, een be zoek brengen aan Berlijn om economisch© i kwesties te bespreken. GEEN „VROEGERE VIJANDEN" MEER In de slotbijeenkomst der conferentie te Londen heeft de organisatie van Britsche i oudstrijders, de „British Legion", besloten dat in de briefwisseling "an het centraio bureau niet meer zal worden gesproken an „vroegere vijanden". De oudstrijders van andere nationaliteit zullen met den naam van hun land worden aangeduid. Een voorstel van den voorzitter, Fether- 6tond Godley, tot het houder van een bede vaart naar verschillende slagvelden in het j volgende jaar, werd met geestdrift aange nomen. NOORSCH VORSTENBEZOEK AAN BRUSSEL De kroonprins en de kroonprinses van Noorwegen, die hun land bij de kronings- plechtigheden in Engeland vertegenwoordig- I den. zullen Vrijdag per vliegtuig naar Brus- söi komen voor het brengen van een bezoek aan koning Leopold. A.s. Maandag zal het krooprinselijk paar zich naar Parijs begeven, om er daags daar na de opening van het paviljoen van Noor wegen op de wereldtentoonstelling bij te wonen. Kort Nieuws De Fransche minister van buitenlandse!*© zaken. Del bos, vertrekt Donderdag naar Brussel op uitnoodiging der Belgische re geering. Een Duitsche militaire delegatie, onder j leiding van generaal Adolf H i> h n 1 e i n, I commandant van de gemotoriseerde tfdee- I lingen van het Duitsche leger, is gisteren te Rome aangekomen. De Duitsche gasten werden ontvangen door den secretaris van de partij en doc-.- den j chef van den generalen staf. De voltallige conferentie der afgevaar- I djgden van het Londensche trampersoneel en van het autobuspersonoel zal Donderdag opnieuw de vraag onder oogen te zien, of eea solidariteitsstaking met het autobusper- soneel wenschelijk is. Buikgordels, soepel en gemakkelijk Goed waschbaar Alleen-verkoop: Wester-Apotheek ÏI.oj Deveo-Depot w*,m"SrH.3"r.w 337055 Fa. C. Roosen Zn. ÏÏÏ.„Gtï2"3 7 Elders wende men zich tot de fabrikant*: Fa D. VAN OORT te Baarn. (29 Het was Naa-ank! De meest gehate, doch ook de meest gevreesde mensch, die gij eerwachten kon. Toch haar eerste gedachte vloog naar haar zoon, en ze verblijdde zich, dat hij niet thuis was. Wie weet, wat er anders op dit oogenblik gebeurd zou zijn. Vluchtig keek Naa-ank even rond, dan zette hij zich op de Smeuwbank. Een groot mes bengelde aan een gevlochten riem van robbenvel, die hij om de middel droeg. „Het doet een mensch goed, na een lange reis zijn vrienden ge ond aan te treffen". Hij zag Jessie zoo vriendelijk moge- 'i)r aan, doch zijn oogen ontweken toch haar blik. .Men heeft zich op Nermilak afgevraagd, waarom de oote jager van Ikoetha dit voorjaar zoo lang op zich wach ten liet", antwoordde Jessie, geen acht slaande op zijn [woorden. „Ik had geen kleeren om mij te vertoonen aan de witte mannen, en onze menschen zouden om mijn verwaarloosd uiterlijk gelachen hebben. Een man, die geen vrouw heeft om voor zijn jassen, wanten en schoenen te zorgen, zal zeker, wanneer de winter komt, bevriezen en omkomen op de jacht''. Jessie keek angstig naar hem, toen ze deze woorden hoorde cn zag dat hij wel nieuwe, maar slecht genaaide kleeren droeg „Er zijn vrouwen genoeg op de nederzettingen, die graag willen wonen bij een groot jager, die altijd voldoende vleesch in voorraad heeft". „Het hart van den grooten jager heeft zich gezet op deze wijze vrouw en ik zal zeker niet afreizen zonder haar". Nini bewoog zich even op de bank en Jessie zag haar ver schrikte oogen tusschen de dekpelsen doorgluren. Ze wensch- te op dit oogenblik een man te zijn, om dezen hatelijken man neer te slaan, doch nu ze een vrouw was was haar vrees op dit oogenblik sterker dan haar haat en ze besloot hem met listigheid weg te sturen. „Het is vreemd, dat de menschen al dadelijk bij uw aan komst verteld hebben, dat ik mijn man verloren heb", zei ze scherp. Op de reis hierheen is het mij verteld. Mijn huiden en pelsen heb ik onderweg al verkocht, zoodat ik zonder zorg de winter in kan gaan. Bij zonsopgang vertrek ik weer. Ik ben van plan op de rendierjacht en vischvangst te gaan, opdat wij deze winter geen honger zullen lijden". Naa-ank die toch onrustig was. s'treek het lange haar van zün. voorhoofd weg en door die beweging zag Jessie ineens zi:n geschonden linkerhand. Ze trilde innerlijk, doch zei spottend: „Is uw hand in een vossenklem geraakt? Of heeft een beer uw vinger afgevreten?" Naa-ank sloeg zijn oogen neer en speelde met zijn jachtmes. „Men had een ongeluk met de buks'', antwoordde hij norsch. Doch plotseling richtte hij zich op en keek haar strak aan. „Hebt gij alles gereed om bij zonsopgang met mij mee te gaan? Uw dochter kunt ge meenemen. Ook zij zal geen hon ger behoeven te lijden. Zij kan u helpen met naaien der kleeren en schrapen der nieuwe huiden". „Mijn gedachten zijn nog altijd bij dengene die slaapt", zei Jessie ernstig „Uw gedachten- zullen deze winter geen goede sneeuw- igloe voor u bouwen en geen spek voor uw lampen geven en geen vleesch in uw pot". Hij lachte luid en hatelijk. Het bloed vloog Jessie naar 't hoofd. Haar oogen vlamden hem tegen. O, dat ze op dit oogenblik dezen man vernietigen kon. „Ik heb een zoon, hij zal een groot jager worden", zei ze trotsch. „Op de reis hierheen heeft hij nog twee robben ge vangen en een paar prachtige rendieren geschoten. Hij heeft den kapitein een groote rendierbout gebracht en Kalja, de gemakzuchtige, heeft nog van ons vleesch meegegeten*'. „Daaruit blijkt, dat Soak, als hij alleen staat, geen honger behoeft te lijden. Hij kan zich tegen de winter een vrouw zoeken en pen sneeuw-igloe voor hen beiden bouwen. Ik kan uw zoon in mijn igloe niet hebben''. „Soak is nog jong. Hij denkt nog niet aan trouwen. Hij wil voor zijn moeder en zuster zorgen". „Naa-ank. de groote jager van Ikoetha. is degene, die voor u zal zorgen en geen ander", antwoordde heftig de man. „Ik heb den toovenaar van Ikoetha een groot offer gebracht en hij Leeft mijn plan goedgekeurd'. „Een goede moeder iaat haar jongen niet in de steek als hij nog zoo jong is", weerstreefde Jessie. „Ge wilt daarmee zeggen, dat ge niet bij mij wilt wonen?'' Jessie schudde het hoofd, doch dorst hem niet aan te zien. ,Men schopt een hond van zich als hij lastig is, maar geen man", antwoordde Naa-ank kwaad en Jessie hoorde aan zijn item, dat hij vastbesloten was. „Geen beer, die ik op 't spoor was, is aan mijn hand ont- j komen laaf staan een zwakke vrouw. Met één hand laat men haar in de sneeuw rollen en stapt over haar heen alsof j ze een jonge hond is". Jessie bemerkte, dat zijn handen trilden en vreesde, dat hij' tot alles in staat was. Haar angst en haat voor dezen man maakte, dat zij hem niet langer durfde weerstaan. „Ik zal morgen voor zonsopgang met mijn dochter aan de grens der nederzetting zijn. Ik wil niet, dat de menschen mij zien vertrekken en ik zal een boodschap voor mijn zoon ach- I terlaten. Gij moet nu dadelijk heengaan en tevreden zijn met j wat ik u gezegd heb". Hoewel zij hem niet aanzag voelde zij de opluchting, die baar woorden teweeg brachten en iets in haar stem maakte, dat hij haar niet langer lastig viel. „Gij zult geen spijt van uw besluit heben, doch ik waar-? schuw u, als gij niet doet. wat gij beloofd hebt". Toen bukte Naa-ank zich en verdween door de hut- i ingang. Zoodra hij verdwenen was. vloog Nini overeind van de bank. Zij l^eek haar moeder met groote verschrikte oogen aan ei' wiI niet met Naa-ank mee. Ik wil bij Soak blij* ven- Toen sloeg ze haar handen voor 't gezicht en beqort zacht te snikken. Jessie ging zonder iets te zeggen naar de hut-ingang, sloeg de robbenhuid opzij en keek behoedzaam rond. Als donkere I s< himmen stonden de hutten in 't rond. doch geen levend vezen was te zien. loen draaide zij zich om en ging naast Nini zitten. Haar gezicht zag bleek, maar stond toch vastberaden. j (Wordt vervolgd)'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 2