Ss de Solluve-berg in rechtsche
handen?
SUjNOLSQ^
ECONOMIE EN FINANCIEN
MAANDAG 3 MEI 1937
EERSTE BEAD PAG. 2
De Spaansche burgeroorlog
Mola's troepen bezetten
nieuwe reeksen dorpen
De Basken bieden de
rechtschen het hoofd
De nationalistische troepen hebben
Zaterdagnamiddag aan het front van
Biscaye de plaatsen Bermeo, Mun-
daca, Pedemales, Altamira en Vista
Alegre bezet. Ten westen van den
straatweg Guernica—Durango maak
ten zij zich meester van Berianda,
Orborioas, Ajurita, Buradias en
1 San Pedro.
1 Volgens berichten van het nationa
listische hoofdkwartier hebben de
Basken verschillende malen getracht
1 Mola's opmarsch te stuiten, doch wer
den zij met zware verliezen terugge
dreven, waarbij zij aanzienlijke hoe
veelheden munitie, wapens en ander
materiaal in handen der witten lieten.
Inmiddels zouden de Basken, die uit
het gebied van Santander versterkin
gen hebben ontvangen, zich op de
linie Bermeo-Murea-Rigoitia-Mugica-
Garocica tot nieuwen, verbitterden
tegenstand gereed maken.
Vooral op den Solluve-berg, het hoogste
punt van dit deel des lands, hebben de
Basken sterke geschutstellingen aangelegd
die het rijke mijngebied van Camiz en de
tusschen Bilbao en Cuesto aan den rech
teroever der Nervion gelegen groote staal
fabrieken moeten beschermen.
Men verwacht te Bilbao dan ook, dat
tempo van Mola's opmarsch veel lang
zamer zal worden, daar hij thans tegenover
een leger staat, dat zoowel wat aantal als
Wat uitrusting betreft veel sterker dan het
Zijne is. Daarbij komt, dat de Basken uiter
aard met het sterk geaccidenteerde berg
land veel meer vertrouwd zijn dan hun
tegenstanders.
Den geheelen Zondag is aan het front
Van Bermeo tot Galdacano voortdurend ge-
Vochten. In de voorste linies van Mola's
troepen streden ook nu weer Carlisten, die
men als experts op het gebied van den
strijd in bergachtig gebied beschouwt. Aan
'de kust daarentegen opereeren in hoofd
zaak mannen van het Spaansche vreemde
lingenlegioen. Zouden Mola's troepen er in
slagen den Solluve-berg te passeeren, dan
zouden hun gemotoriseerde afdeelingen
Bilbao van het Noorden uit kunnen aan
vallen, waar slechts weinig verdedigings
werken zijn aangelegd, daar men tot dus
ver zulk een aanval steeds slechts van het
Zuiden of van het Oosten uit venvacht had.
Volgens niet-officieele berichten zouden
Be nationalistische troepen hun vlag reeds
op den Solluve-berg hebben geplant, en
zouden zij inmiddels Munquia naderen, dat
nog slechts 14 K.M. van Bilbao is verwij
derd.
Vooral het verlies van Bermeo is een
tegenvaller voor de verdedigers van Bilbao.
Via Bermeo, de belangrijkste visschers-
haven aan de Baskische kust, vond name
lijk een groot deel van de ravitailleering
ider stad plaats. In rechtsche kringen neemt
men dan ook, aldus Havas, aan, dat de val
Van Bermeo van beslissende beteekenis voor
iden tegenstand van. Bilbao zal blijken te
Sijn.
Rechtsche tegenslag?
Intusschen hebben He ïinkschen in de
ISectoren van Bermeo en Amorebieta hevige
tegen-aanvallen ondernomen, die volgens
United Press te Bilbao de voorhoede van
Mola tot wijken zouden hebben gedwongen.
Ook uit den sector van Durango worden
tegenaanvallen gemeld.
Zondagavond verspreidde Radio-Madrid
het volgende officieele communiqué:
„Aan het Baskische front zijn sterke
vijandelijke strijdkrachten volkomen
verslagen. Onder deze troepen bevon
den zich drie afdeelingen van een
Italiaansch Zwarthemden-regiment,
die in wanorde teruggetrokken zijn,
na zware verliezen te hebben geleden.
Verscheiden Italianen zijn krijgsge
vangen gemaakt. Ook is ons een aan
zienlijke hoeveelheid oorlogsmaterieel
in handen gevallen, waaronder twee
tanks en een groot aantal vracht
auto's,, terwijl wij tevens de hand
konden leggen op een aantal docu
menten. De actie werd op schitteren
de wijze van zee uit door de republi-
keinsche vloot gesteund".
Het nationalistische hoofdkwartier be
paalt zich in zijn communiqué over den
strijd in Biscaye tot de volgende mededee-
ling:
„Aan het front van Biscaye heeft de
Vijand eenigen druk uitgeoefend op een
aantal plaatsen. Hij is echter overal terug
geslagen.
Het bombardement van Madrid
Zondag is Madrid weder den geheelen
Bag door de nationalistische artillerie ge
bombardeerd. Er zouden 15 dooden en 45
gewonden zijn gevallen. Een tweehonderd
granaten ontploften in de straten, welke
als uitgestorven waren.
In de drie weken, dat de beschieting thans
Buurt, zijn, volgens Havas, naar schatting
C00 personen gedood en omstreeks 3000 ge-
Wond.
[Wie heeft Guernica verwoest?
Een aantal buitenlandscho journalisten
heeft onder leiding van officieren van ge
neraal Mola een bezoek gebracht aan
Guernica, de historische Baskische hoofd
stad, die volgens sommigen door Duilsche
loorlogsvliegers met bommen werd vernield,
terwijl anderen beweren, dat ZÜ door anar
chisten en communisten werd opgeblazen.
De speciale verslaggever van United
press, Degandt, vertelt hef. volgende over
Zijn bevindingen:
1 fcln gezelschap van een officier heb ik
vrijwel alle straten en pleinen van Guerni
ca bezocht; soms moest ilc een eind omloo-
pen, daar het puin op verscheiden plaatsen
nog vijftien meter hoog ligt en onneembare
barricades vormt. De officieren legden uit,
hoe opvallend het was, dat aan de meeste
vernielde huizen geen gaten waren te her
kennen, zooals toch altijd het geval is,
wanneer een huis door een bom wordt ge
troffen. Ook waren nergens teekenen te be
speuren, dat een huis door sen bom-explo-
sio in de onmiddellijke nabijheid was ver
nield. Zorgvuldig hebben we tientallen hui
zen onderzocht, die alle op gelijke wijze
waren afgebrand? hoogst waarschijnlijk
doordat zij van binnen uit in brand waren
gestoken. De officieren toonden ons ver
scheiden plaatsen, waar groote gaten in de
straat waren geslagen; dit was naar hun
meening het gevolg van mijnen der regee-
ringstroepen.
Om aan te toonen hoe gebouwen er uit
zien, die wel door bommen zijn getroffen
en die gebombardeerd werden, omdat zij
voor militaire doeleinden werden gebruikt,
brachten de nationalistische offcieren ons
naar Durango; de gebouwen daar waren
wel beschadigd, doch in geen enkel geval
verbrand.
Vele inwoners van Durango zijn naar
hun huizen teruggekeerd; sommigen met
hun bezittingen, geladen op de typische
tweewielige wagens, getrokken door zes
ossen. Er is in ruime mate voedsel onder
deze menschen verdeeld; het. leven in Du
rango herneemt geleidelijk zijn normalen
loop," zoo besluit deze verslaggever.
Liep de „Espana" op een mijn?
Nog steeds houdt het vergaan van den
witten oorlogsbodem „Espana" in Spanje
de gemoederen bezig.
De „Espana" was volgens de eerste be
richten tot zinken gebracht door een vlie
ger der regeeringstroepen. Eén bom, goed
gemikt of door het toeval bestuurd, zou het
schip den ondergang hebben gebracht;
het eerst in de geschiedenis, zeiden de ma
ritieme deskundigen, is een oorlogsschip op
die wijze vergaan.
De generale staf van het nationalis
tische leger te Salamanca heeft Zon
dagavond een mededeeling gepubli
ceerd, waarin van den ondergang der
„Espana" een absoluut andere lezing
wordt gegeven.
„De radio-zenders der rooden", aldus
deze nota, „hebben fantastische verha
len verspreid over luchtbombardemen
ten op de nationalistische oorlogssche
pen in de Golf van Biscaje. Het verlies
van de „Espana" is te wijten aan een
ongelukkig toeval. De kruiser is in aan
raking gekomen met een van de tal
rijke drijvende mijnen, welke de natio
nalisten voor de roode havens hebben
Het ongeluk gebeurde toen de kruiser een
Engelsch koopvaardijschip volgde, dat niet
de waarschuwing der „Espana" in acht
nam. De. ontruiming van den kruiser door
de bemanning geschiedde in volmaakte
orde. Een oorlogsschip of een vliegtuig der
rooden heeft de bemanning in het geheel
niet gezien".
Van nationalistische zijde wordt voorts
gemeld, dat bij de „Espana"-ramp slechts
matrozen en één machinist om het
leven zouden zijn gekomen. De overige le
den der bemanning zouden door den tor
pedojager „Velasco" zijn aan boord geno
men.
De ontruiming van Bilbao
De Britsche consul Stevenson heeft den
president van de Baskische regeering,
Aquirre, verwittigd van de beslissing van
de Engelsche regeering om in volle zee de
schepen te besehermen, die hun diensten be
wijzen ibij de evacuatie van de burgerbevol
king van Bilbao.
De Britsche consul heeft voorts besprekin
gen gewerd met de kapiteins van de Engsl-
sclie schepen, die op het oogenblik in de ha
ven voor anker liggen. Men is overeengeko
men, dat de schepen zooveel kinderen uiA
Bilbao naar St. Jean de Luz zullen vervoe
ren als zij op de dekken en in de kajuiten
kunnen herbergen.
Men spreekt van 'n aamtail van 5000 a 6000
De prefect van het departement Gironds
heeft, naar Havas meldt, den gemeentebe
sturen van Verdon en Pauillac medegedeeld,
dat heden of uiterlijk morgen een aantal
vluchtelingen uit Spanje zou aankomen.
De vluchtelingen zouden uit Bilbao af
komstig zijn; hun aantal moet verscheiden
duizenden bedragen. Reeds zijn te Verdon
en Pauillac maatregelen genomen, om hun
vcorloopig onderdak te verleenen, in afwach
ting van hun overbrenging naar andere
plaatsen. In hoofdzaak zijn de Vluchtelingen
-ouwen, kinderen en ouden van dagen.
Een te St. Jean de Luz voor anker liggend
Fransoh adviesjacht heeft opdracht gekre
gen, zich naai' Bilbao te begeven, ten einde
het personeel en de documenten van het
Fransche consulaat aldaar aan bóbrd te
nemen.
Virgen de la Cabeza bezet
Het heiligdom Virgen de Cabe®a, waarin
300 leden der civiele garde met hun gezin
nen voor de rooden een toevlucht hadden
gezocht, in totaal bevonden zich 1200 per
sonen binnen zijn muren, is Zaterdag
middag door de volksfrontpartijen ingeno
men. Bij hun stormaanval ontmoetten zij
slechts weinig tegenstand meer. Vermoede
lijk waren de rechtschen, die een beleg van
0y2 maand hadden doorstaan, volkomen uit
geput.
Naar Havas meldt zouden de rooden hst
leven van hun tegenstanders, toen deze zich
eenmaal in hun handen bevonden, hebben
gespaard. f
;GOBI 5 KA J'E
DE 1 MEI-VIERING IN
HET BUITENLAND
Overal zeer rustig verloop
had. In P a r ij s heeft J o u li a u x, de lei<
der C. G. T. ,in een rede de overwinning
het Fransche volksfront herdacht, en 2
wil betuigd om alle hinderpalen op den v
naar gelijkheid en sociale rechtvaardigh
omver te werpen.
In Brussel werd o.a. het woord gevoi
door Vandervelde, die een pleid
hield ten gunste van rle Spaansche repu
bliek. Hij spoorde daarbij o.m. aan tot hel
zenden van levensmiddelen voor het honge
rende Spanje.
In Moskou had op het Roode Plein de
gebruikelijke parade van het roode leger
plaats en legde Worosjilof namens de
troepen een belijdenis van trouw af aan
In Genève moest uit den stoet een wa
gen met voor 't fascisme stuitende opschrif
ten worden verwijderd; in Warschau
werden vijf demonstranten door schoten ge
wond; een kind werd gedood.
In het Hydepark te Londen werden re
soluties aangenomen, waarin steun werd toe
gezegd aan de stakende bus-chauffeurs en de
mijnwerkers.
In Weenen vond een bijeenkomst
plqats van het vaderlandsche front, waarin
Schuschnigg heeft toegezegd, op den
tot dusver gevolgden weg te zullen door
gaan. De bondskanselier deelde voorts mede,
dat. heit werklopzencijfer met 22.000 was ge
daald.
Hitier en de kerkstrijd
In B e r 1 ij n was de Lustgarten het too
neel van een ongekend machtige démonstr
tie. In zijn groote 1 Mei-rede zeide de
Fuehrer o.a:
„Wij kunnen niet dulden dat het
van het Duitsche volk door anderen wordt
aangevallen. Dat geldt ook voor alle kerken.
In zooverre zij zich bezig houden met hun
godsdienstige kwesties, houdt de staat zich
niet met hen bezig, maar wanneer zij trach
ten door Welke maatregelen ook, brieven,
encyclieken, enz. zich rechten aan te- mati
gen, welke slechts den staat toebehooren,
zullen wij ze terug drukken naar hun taak
van geestelijke zielzorg.
Het gaat ook niet aan de moraal van een
staat te critiseeren, wanneer er reden
noeg bestaat zich over zijn eigen moraal be
zorgd te maken. Het Duitsche volk moet ge
zond blijven. De opgroeiende generatie zul
len wij behoeden. Zij moet eens het groote
werk, dat wij begonnen zijn, voortzetten.
Wij zijn thans niet anders dan de baan
brekers van een nieuwen tijd, de wegberei
ders voor een grootere toekomst!
r
-foofdkontoor. Den Hoa^
_oan von M erd e r voor! 7*
I Actieve Vtrlegenwoordigerj Gevraagd
S /Aar, 1
Roosevelt teekent de
neutraliteitswet
Zondagavond heeft president Roose-
vel aan boord van den Amerikaanschen
torpedojager „Moffatt" de nieuwe Ameri-
kaansche neutraliteitswet geteekend, die
daarmede thans is van kracht geworden.
De regeering heeft alle mogelijke moeite
gedaan om de nieuwe wet geteekend te
krijgen nog juist vóór de oude buiten wer
king trad. Daarom was het document per
vliegtuig overgebracht naar Arkansas
(Texas) waar de „Moffatt" voor anker ligt;
een auto bracht het stuk van het vlieg
veld naar de haven en van daar ging het
per motorboot naar den torpedojager.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
heeft voorts twee proclamaties van Roose
velt gepubliceerd, welke ten doel hebben
de neutraliteitswet op den Spaanschen
burgeroorlog toepasselijk te maken. In de
eerste proclamatie wordt gezegd, dat in
Spanje een toestand van burgeroorlog be
staat. Daardoor worden de artikelen der
nieuwe wet van kracht welke verbieden:
1. den uitvoer van wapenen, munitie en
ander oorlogsmaterieel, bestemd voor de
oorlogvoerenden in Spanje, of voor neutra
len, die als tusschenpersonen dienen voor
den handel in wapenen.
2. het reizen op Spaansche schepen.
3. het geven van voorschotten aan de
oorlogvoerenden of het verwerven van gel
den voor dezen, tenzij de president inzame
lingen goedkeurt.
De regeering heeft reeds een lijst opge-
steld van artikelen, die als oorlogsmate
rieel beschouwd worden en waarvan de
verzending naar Spanje dus verboden is.
Ook is een proclamatie uitgevaardigd be
treffende de inschrijving van fabrikanten
en handelaren in wapenen.
Von Neurath naar Rome
De Duitsche minister van buitenlandsche
zaken Von Neurath is gistermorgen van
Berlijn op reis gegaan naar Rome. aldaar
hij besprekingen denkt te voeren met
schillende hooge ambtenaren en deskundi
gen. In Italiaansche kringen wordt aan dit
bezoek groote beteekenis gehecht, omdat
Von Neurath zich vooral zal bezig houden
met de gedragslijn, welke in Centraal Euro
pa zal worden gevolgd, en met de houding,
welke Duitschland en Italië zullen aanne
men tegenover Groot-Brittannië en Frank
rijk.
De bus-staking in Londen
Het onderzoek van het Britsche Ministerie
van Arbeid inzake de staking van het Lon-
densche autobus-personeel zal zoo breed
mogelijk worden opgevat. Het zal betrekking
hebben op den werktijd en op alle arbeids
voorwaarden. De commissie zal vermoede
lijk minstens een week moeten beraadsla
gen.
De staking zal den transportarbei riersibomd
i.000 pond aan stakingsuitkeèring kosten.
In het Hydepark is gisteren een bei ringing
gehouden, waarbij 30.000 personen aanwezig
waren. De Labour-afgevaardigden A 111 e e
en Salter hebben het woord gevoerd.
Het verkeer, dat thans geheel op trams en
ondergrondsche spoorweg is aangewezen,
ondervond door de bus-sitaking aanmerkelij
ke stagnatie.
Volgens de „Paris-Midi" zal do hertog van
Windsor vermoedelijk heden te Parijs
arriveeren, op doorreis naar het kasteel van
Candi, alwaar mevrouw Simpson ver'oeft.
Zijn huwelijk zou nog deze week op het
kasteel worden voltrokken, waarna de her
tog met zijn echtgenoote nog eenigen tijd ais
gasten bij de familie B e d 0 u x zouden ver
toeven..
De uitslag der Japansche
verkiezingen
De oppositie wint veld
De Japansche rijksdagverkiezingen heb
ben een belangrijke overwinning gebracht
aan de beide grootste politieke partijen, de
Minseito en de Seijoekai. Van de 466 zetels
die de Landdag telt, hebben zij te samen
op 354 beslag gelegd.
De Minseito (conservatief) veroverde 179.
de Seijoekai (liberaal) 175 mandaten. Beide
zijn zij in oppositie tegen het kabinet-
Hayasji.
Een succes hebben deze verkiezingen ook
voor de partij der sociale massa, de Japan
sche arbeiderspartij, opgeleverd. In den
ouden Landdag bezette zij 18 zetels; in het
nieuwe parlement keert zij met 37 afgevaar
digden terug.
Naar men verwacht, zal het kabinet
naar het persbureau Domei meldt in de
komende veertien dagen alle vereischte
maatregelen Qemen, om het hoofd te kun
nen bieden aan de situatie, ontstaan dooi
de verkiezingsoverwinning der opposiioneele
partijen. Heden komt een kabinetsraad
bijeen, waarin, naar verluidt, reeds be
langrijke besluiten genomen zullen worden.
Onder meer verwacht men de bijeenroeping
van een speciale Landdagzitting in Augus
tus. ter verwezenlijking van het acht pun
ten omvattende program eener nationale
poltiek, waarvan de regeering na de ont
binding van den vorigen Landdag mede
deeling deed Deze punten houden verband
met de vorming eener nieuwe politieke
partij, de benoeming van ministers van
Onderwijs, Spoorwegen en Koloniën en het
stellen van candidaten bij vacatures in den
staatsraad.
Het blad „Yominoeri Sjimboen" zeg„
een hoofdartikel, dat geen enkele algemeene
verkiezing in Japan ooit betrouwbaarder
den wil van het volk weerspiegeld heeft.,
dan die welke thans achter den rug is. De
groote winst der proletarische partij betee-
kent^ aldus het blad, dat 't Japansche volk
zoomin over de regeering als over de oude
politieke partijen tevreden is.
Ook de „Nisji-Nisji" wijst speciaal op het
succes, dat de parij der sociale massa ge
boekt heeft,
Zuid-Afrika herdenkt
den „Grooten trek"
Zaterdag heeft te Winbung in de Unie van
Zuid-Afrika een bijeenkomst plaats gehad,
waarin de „Groote Trek" der Boeren, welke
een eeuw geleden begon, werd herdacht.
Pi row, de minister van defensie, heeft
bij deze gelegenheid een rede uitgesproken,
waarin hij aan deze voortrekkers de buide
van het nageslacht bracht.
P i r o w zeide o.a. van meeninig te wezen,
dat de prestaties van de voortrekkers veel
grootcr zijn dan dito van de pioniers in Ame
rika en Australië, omdat zij iets van groote
blijvende waarde tot stand hebben gebracht.
Zij hebben een rassen-ideologie geschapen,
die op Zuid-Afrika van blij venden invloed
zal zijn. In Zuid-Afrika is de blanke vast
besloten zijn gezag niet prijs te geven aan
de kleurlingen, Daarvoor is het volk van
Zuid-Afrika dank verschuldigd aan de voor
trekkers, die als eersten hun rassen-ideolo
gie hebben verkondigd, welke gebaseerd is
op de suprematie van het blanke ras.
GEMENGD NIEUWS
ONGEVAL OP HET
VLIEGVELD WELSCHAP,
Sportvliegtuig op
zweefvliegtuig gestort
Een onvoorzichtige start
Omstreeks vier uur heeft zich Zondag
middag op het vliegveld Welschap bij
Eindhoven een ongeluk voorgedaan,
dat gelukkig goed is afgeloopen.
Een zweefvliegtuig, dat een landing had
uitgevoerd, stond op eenigen afstand van
de terrassen van het stationsgebouw. Voor
het toestel stond een auto, die het zou weg
sleepen.
De sportvlieger R. uit Eindhoven maakti
zich terwijl de auto wachtte, gereed om met
zijn vliegtuig, de Koolhoven 46, P.I-I.F.K.A.
van de Nationale Luchtvaartschool, een
vlucht te maken. Ofschoon hij zag, dat auto
en zweefvliegtuig in zijn startbaan stonden,
steeg R. toch op, omdat hij meende, dat de
beide obstakels tijdig genoeg uit zijn stal
richting verdwenen zouden zijou Dit was
evenwel niet het geval. Het gevolg was, dat
het sportvliegtuig de voorruit van de auto
raakte, op het zweeftoestel stortte en ver
volgens tegen den grond sloeg. Het zweef
toestel werd geheel vernield, terwijl het
sportvliegtuig em6tig werd beschadigd.
Zweefvliegers die zich op en nabij de auto
bevonden, hadden zioh bijtijds uit de voeten
gemaakt. De bestuurder van het toestel
bleef ongedeerd.
Vrouw loopt ernstige
brandwonden op
Enkele oren daarna overleden
Zaterdagmorgen is in het dorpje Weker-
om. nabij Harskamp, de vrouw van den
arbeider M. V. Westerhuis, bij het nazien
een. kuikenkachel welke stond te bran
den in een kippenhok, in brand geraakt.
Dokter Beumer uit Otterloo. die spoedig ter
plaatse was, verleende de eerste hulp.
Men zag de vrouw brandende uit het hok
loopen in de richting van een sloot met
water. Zij is evenwel niet zoover gekomen.
Halverwege zakte zij bewusteloos neer.
Spoedig was hulp aanwezig. Men doofde de
vlammen, doch deze hadden de kleeren van
het bovenlijf en den rug reeds verschroeid
en hevige brandwonden aan borst en rug ver
oorzaakt.
De vrouw, die 33 Jaar oud ïs, is in de loop
in de middag aan de bekomen brandwan
en overleden. Zij was moederr van vier
kinderen,
BAKKERIJ TE BERGEN UITGEBRAND
Zaterdagmorgen is brand ontstaan in de
bakkerij van den heer Leering te Bergen.
De brandweer, die ongeveer een kwartier na
het uitbreken van den brand met een motor-
spuit ter plaatse verscheen, was de brand
binnen een kwartier meester. De bakkerij
brandde geheel uit. Omtrent de oorzaak tast
men in het duister.
De over de grens gelokte
Nederlanders
Een van de twee broers vrijgelaten
Op 27 Maart werden de gebroeders Hob
land udt W e 11 er 100 i, te Twist ede
over de Duits oh e grens gelokt.
Te Kleef zijn de beide mannen in de
gevangenis opgesloten. Een van hen, H.
Holland, is thans vrijgelaten. De jongste. J.
Holland, bevindt zioh nog te Kleef in hech-
Diefstallen van fietsen en motoren
Uitgebreid complot ontdekt
Het was de recherche te Groningen ter
oore gekomen, dat in Amsterdam gesto
len fietsen, bakfietsen en motoren vandaar
per boot verzonden bleken te zijn naar Gro
ningen, waar deze vervolgens verkocht wer-
In samenwerking met de recherche te Am*
sterdam werd in verband hiermede te Gro
ningen gearresteerd als verdacht van he
ling de 3-0-jarige rijwielhandelaar G., wonen
de te Groningen. In Amsterdam werd
aangehouden de koopman B., door wiens be
middeling de fietsen naar Groningen waren
getransporteerd. Reeds was een tiental mo
toren, bakfietsen en fietsen in beslag geno-
Men verwacht dat in Amsterdam nog meer
aanhoudingen zullen volgen.
Het onderzoek in deze uitgebreide rijwiel
diefstallen wordt voortgezet.
MOTORRIJDER ERNTIG GEWOND
j het passeeren van een auto in" 'da
hocht van den rijksstraatweg te Haren is
gistermorgen de motorrijder J. S. uit Gro
ningen, toen hij de auto nog juist raakte,
cle macht over zijn stuur kwijt geraakt en
tegen den grond geslingerd. Een arts uit
Emmen, die juist voorbij kwam, verleende
de eerste hulp en Met het slachtoffer, dat
ernstig gewond was, naar het ziekenhuis te
Groningen transporteeren. De toestand van
het slachtoffer is zorgwekkend.
AUTO RIJDT WOONKAMER IN
De woonkamer van den winkelier Kraak
man aan de Dorpsstraat te Bergen (N.-H.)
is door een auto ingedrukt. De auto, waarin
zeven personen waren gezeten, werd bestuurd
door den heer G. Zwies uit Heerbugowaard.
Gelukkig bevond zich op dat oogenblik nie
mand in het vertrek, dat geheel werd ver
woest. De schade was groot. Van de inzitten
den van den auto bekwam niemand letsel.
Zaterdagavond is brand ontstaan in het
dubbele woonhuis, staande aan de Horredijk
te Oud-Loosdriecht, eigendom van en
bewoond door de families Verhoef en Vonk,
Beide woningen zijn geheel uitgebrand. De
schade wordt slechts gedeeltelijk door ver»
Prijsstijging en Terugslag
Een gezonde zuivering
De effectenfirma van Oldenborgh Co.
schrijft in haar beursbericht o.m. als volgt:
„Wat niet uit kon blijven, is geschied;
onder invloed van te optimistische ramin
gen van toekomstige verbruiksmogelijk-
heden was er op alle goederenmarkten een
te snelle prijsstijging ingetreden, waarop
een ernstige terugslag is gevolgd, 't Gevaar
is nu niet denkbeeldig, dat men weer naar
den anderen kant overdrijft. Vooral op de
metaalmarkten zijn de prijzen gevoelig
teruggeloopen, terwijl de katoen- en graan-
noteeringen daaraan evenmin zijn ontko
men. De rubberprijs is eveneens krachtig
gedaald en het behoeft geen betoog, dat de
beurs van een en ander den nadeeligen in
vloed heeft ondervonden. En zoolang wij
niet weten, van welken aard de moeilijk
heden zijn, die er immers ongetwijfeld zul
len zijn gerezen, zal er op de beurs wel
geen herstel intreden. Steeds kan men
waarnemen, dat de daling eerst dan op
houdt, wanneer de oorzaken ervan bekend
zijn. Vraagt men nu echter, of dit een reden
is, ons, als Diogenes in zijn ton, terug te
trekken, dan meenen wij daarop ontken
nend te moeten antwoorden.
Nemen wij slechts het jaarverslag van de
Rubbercultuur Maatschappij Amsterdam
als voorbeeld. Deze groote producent van
rubber en palmolie volgt de beproefde tac
tiek van verkoopen vooruit. Bij een rubber-
prijs van gemiddeld 27 cent, per half kg. en
een palmolieprijs van 110 per ton, werd
een winst van 6millioen op producten
gemaakt wij laten thee, koffie en palm-
pitten nu maar buiten beschouwing
waaruit na ruime afschrijvingen een divi-
dend van 8 pet kan worden uitgekeerd.
Men ziet, hoe ook bij gemiddelde
prijzen, die lang niet het hoogste zijn, zeer
behoorlijke winsten worden gemaakt, waar
uit valt af te leiden, dat men zich geens
zins ongerust behoeft te maken, wanneer
er een tusschentijdsche reactie in de prij
zen intreedt.
Alles bijeengenomen kunnen wij in de
jongste baisse slechts een gezonde zuive
ring van de verschillende marktposities
Wat zyn Roosevelts Plannen?
Een rapport in studie
De correspondent van de „New-York
Times" te Washington, Arthur Kroelt, die
gewoonlijk zeer goed op de hoogte is, aldus
het Hbl,", heeft een zeer belangwekkende
mededeeling gedaan. O.a. heeft hij het vol
gende verklaard:
Ofschoon de regeering evenals in 1934 den
indruk wekt. dat zij op een politiek kruis
punt staat en verschillende mogelijkheden
overweegt, gelooven critici toch, dat men
reden tot optimisme heeft. Men mag ver
onderstellen, dat binnen afzienbaren tijd
een gezonde economische en financieels po
litiek zal worden gevoerd. Grock weet mede
te deelen, dat toen de president veertien
dagen geleden met vacantia ging, hij een
rapport ter bestudeering heeft meegeno
men. Dit bevatte enkele constructieve voor
stellen van een zeer goed geïnformeerde
deskundige. De voorstellen hebben o.a. be
trekking op een samenwerking tusschen de
Ver. Staten en Engeland op verschillende
punten.
Deze punten zijn o.a.?
lo. De oorlogsschulden. Voorge
steld wordt onderhandelingen te voeren
over een nieuw contract
2o. De bewapening. Een informeele
gedachtenwisseling moet plaats vinden.
Beide partijen moeten toezeggen hun strijd
krachten niet tegen elkaar aan te wenden.
Hierdoor hebben de Ver. Staten de moge
lijkheid hun vloot in den Grooten Oceaan
te concentreeren.
3o. Handelsverdragen. Deze moe
ten tusschen de beide landen worden afge
sloten op basis van wederlceerigheid. De
Britsche Dominions moeten daarin worden
opgenomen. Bijzondere aandacht moet ge
schonken worden aan verschillen in werk
tijd en loonen in de verschillende landen.
Daarna zou een stabilisatie van het pond
en den dollar op permanente basis moeten
plaats vinden. Hierdoor zouden de Scandi
navische landen, Zwitserland, Neder
land, en misschien ook Frankrijk in het
sterlingblok worden opgenomen.
4.O. Een economische wereld
conferentie. Deze moet alle mogelijk
heden van het internationale verkeer on
derzoeken, speciaal wat de samenwerking
tusschen de verschillende landen betreft.
5o. Goudaankoopen. Het goud ver
kregen uit de aankoopen moet in circulatie
worden gebracht in jen vorm van gouden
munten van 10 20 en 100 of in goud
certificaten. De 550 mill, gesteriliseerd
goud, waarover de regeering beschikt, moet
worden aangewend ter betaling van staats
schulden.
Grock voegde hieraan nog toe, dat deze
punten niet zijn voorgelegd met het doel ze
alles aangenomen en uitgevoerd te krijgen.
Het is echter bekend, dat de deskundige,
die het memorandum heeft opgesteld, om
trent al deze vraagstukken te Londen zijn
voelhorens heeft uitgestoken. De heoordee-
ling was te Londen gunstig. Afgewacht
dient echter te worden, in hoeverre dit in
druk op president Roosevelt zal maken
Nederlandsche Hypotheekbank:
Winstsaldo 1936 242.757.— (v.J. 298.404.—)
Gemiddelde rentewinst grooter
Aan het jaarverslag over 1936 van de Ne
derlandsche Hypotheekbank te Veendam
(waarin opgenomen de Eerste Nederland
sche Kypotheekbriefbank) is het
ontleend:
Na de depreciatie van den gulden keerde
het vertrouwen terug. Op 16 November
moest de verkoop van 4 pandbrieven be
halve voor conversie reeds worden gestaakt
waarna slechts 3% pandbrieven beschik
baar werden gesteld. Inmiddels waren wij
begonnen met de aflosbaarstelling van
4% pandbrieven en op 30 November
openden wij de gelegenheid voor vrijwillige
conversie van 4y2 in 4 pandbrieven.
In totaal werd in 2y2 maand voor
19.154.700 aan 4 pandbrieven geplaatst.
Afgesloten werden 141 (121) leeningen,
tezamen groot 3.427.S77 4.224.145), ter
wijl 356 (406) leeningen tot een bedrag van
3.674.775 4.853.877) werden afgelost en
aan periodieke en extra aflossingen werd
ontvangen 2.272.801 2.705.267). Op 31
December 1936 stond aan hypotheken uit
77.542.416 80.062.115). Gecontinueerd
werden 624 (385) leeningen tot een bedrag
van 8.485.172 4.09S.015), terwijl voor 90
leeningen, tot een bedrag van 3.722.600, de
rente tusschentijds is verlaagd.
Op 31 December 1936 stond van de op ver
schillende verschijndagen van 1 Juli 1936 af
vervallen rente nog open 107.256 61.859)
Bij het afdrukken van dit verslag was hier
op inmiddels reeds 62.679 32.220) be
taald en op de voor 1 Juli verschenen en
reeds afgeschreven rente ad 32.180
10.146) nog 12.572 4151).
Het aantal executies bedroeg 50 (50). De
opbrengsten waren in den regel voldoende
om er onze vorderingen op te verhalen.
In totaal werd een verlies aan hoofdsom
geleden van 9.395 12.972), welk bedrag
is afgeschreven uit de winst.
De resteerende 34 (20) ingekochte onder
panden staan na afschrijving van 159.245
73.5S9) voor 2 op de gecombineerde bar
lans en zijn verhuurd voor ƒ24.551 (ƒ16.770)'
De exploitatierekening der ingekochte on
derpanden leverde een bate op van 9.262
13.S21), welk bedrag op de winst- en ver.
liesrekening is gebracht.
Aan pand. en algemeene hypotheekbrie-
ven werd geplaatst 19.885.600, ingekocht
1.134.150 en afgelost wegens conversie of
uitloting 20.656.400, zoodat het uitstaand
bedrag op 31 Dec. bedroeg 75.65S.250.
De gemiddelde rente der hypothecaire lee
ningen is thans 5.013 (5.054 die der
pandbrieven en algemeene hypotheekbrie-
ven 4.144 (4.281 De gemiddelde rente
winst is dus 0.S69 (v. j. 0.773
Aan de Extra-Reserve wordt toegevoegd
220.000 (als v. j.), terwijl de buitengewone
en dividend reserve werden verhoogd voor
rente met 24.782.
Het bestuur stelt voor de winst te bepa
len op 242.757 (v. j. 298.404), 27.S9S
29.973) bij de statutaire reserve te voegen
en het dividend vast, te stellen p 12 per
aandeel van 1000, waarop 10 gestort en
24 per aandeel van f 1000, waarop 20
gestort (v. j. 14 en 28). Op ieder der
500 oprichtersbewijzen kan dan uitgekeerd
worden 28.53 (v. j. 55.65).
Na vaststelling der balans en winst- en
verliesrekening stijgen de reserves met.
273.303 tot 4.487.613, de reserve koers-
rekening effecten ad 57.248 (onv.) niet
meegeteld.
