jUratw Cfiitsrijr (tfourant
Dr Colijn in Friesland
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
't Is Feest
AVANG
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbar
NO. 6073
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 5893o
DONDERDAG 29 APRIL 1937 18e Jaargang
©totrttntieprifcett:
Van I tot 5 regels f t.171/»
Elke regel meer f 032'I»
(hgezonden Mededeelingen
van 1-5 regels 2.30
Elke regel meerCUS
Voor het bevragen aan 't bureau
V wordt berekend 0.10
DE PRINSES VERJAART
Een zachte lentedag verbeidend, waar
laan vooral dit voorjaar zoo arm was, hoopt
ons volk morgen de geboortedag van onze
Prinses in blijder stemming dan vorige
jaren te herdenken. Er is immers bij wijze
yan spreken weer een Oranjehuis. Een
yorig jaar vierden twee vereenzaamde
Vrouwen in rouwgewaad gehuld, de jaar
dag der Prinses. Thans is het bruidskleed
nog de kleurige tooi, waarin de jarige èn
gelukkige jonge vrouw verschijnt te mid
den van het volk, dat haar eert als toe
komstige draagster van de kroon; dat haar
liefheeft om de hartelijkheid van haar per
soonlijk optreden en om de echt historische
deugd van het stamhuis der Oranjes: één
te zijn met het volk des lands te midden
waarvan God haar plaats bereidde.
Het is een wonderlijk gebeuren. Terwijl
in land na land het vorstelijk gezag weg
gevaagd werd door de revolutie van com
munist of fascist en vele naties zich buigen
onder de knoet van de dictatuur, om
ringt gansch het Nederlandsche volk de
troon van zijn Vorstenhuis met liefde en
trouw en bidt het God om bestendiging
van de hechte band in de historie gelegd
en in het heden versterkt
Wie zoo de verhouding tusschen Neder
land en Oranje ziet, vervalt niet in on
wezenlijke sentimentaliteit of onschriftuur
lijke vorstenvleierij (byzantinisme heeft
het calvinisme nooit aangekweekt en er
tegen te waarschuwen blijkt soms nood
zakelijk!), maar bidt met den psalmist:
O God geef den koning uw rechten en
Uw gerechtigheid aan des komngs kinde
ren. Zoo zullen zij uw volk richten met ge-
rechtigheid en uw ellcndigen met r«ht
Opdat waarheid mogo worden, wat de
Koningin in 1918 sprak:
„Getrouw aan de traditie van mijn voor
vaderen, heb ik nooit anders gewild dan
mijn Volk te dienen door handhaving van
het recht en bevestiging zijner vrijheden,
door verzekering van ieders rechtmatige
aanspraken op geestelijk en stoffelijk ge
bied. Gedragen door uw liefde en trouw,
zie ik mij in die roeping bevestigd.
Het grondwettig gewaarborgd recht van
het Volk om langs wettige weg, niet onder
de druk van dreigement, zijn verlangen
over zijn lot doen kennen, dient gehand
haafd te worden."
Dat woord heeft ook voor het heden
bizondere beteekenis. Het is noodig, dat
ons volk zich schaart om de troon van
Oranje om mèt Oranje zijn geestelijke en
staatkundige vrijheid te bewaren en des
noods te verdedigen.
MASSALE BIJEENKOMSTEN
Wat eenige jaren geleden onmogelijk
scheen is thans werkelijkheid geworden;
schier elke dag hebben er massale bijeen
komsten plaats in tentoonstellingsgebou
wen, tenten en leege constructie-werkplaat-
sen. Ondanks de evenredige vertegenwoor
diging, welke het spannende aan de ver
kiezingsstrijd scheen te zullen ontnemen,
is het volk in beweging gekomen en loopt
ta hoop.
Er zit iets moois, er zit ook iets gevaar
lijks in. Immers, deze massa-demonstraties
zijn voor een groot deel reacties op „volks
vreemde" betoogingen van een geïmpor
teerde beweging, die gaarne argumenten
bezigt welke tot heden in een fatsoenlijk
gezelschap contrabande waren.
We mogen wel dankbaar zijn, dat deze
beweging reeds zoo spoedig zienderoogen
slinkt, want ging zij nog in stijgende lijn
en bleef zij even arrogant en onhebbelijk
optreden in bijeenkomsten van andere par
tijen als in den beginne^, dan ware geen
.volksleider en geen politie in staat bloedige
.vechtpartijen tegen te houden.
Wanneer de „algemeen leider" in be
lachelijke hoogmoed verklaart, dat hij de
.vijanden zal laten „excerceeren" of hen
„over de kling zal jagen", en dat hij des
noods de burgeroorlog niet vreest, wan
neer de legale weg niet egaal genoeg is;
dan dient hij te bedenken, dat andere par
tijen zich niet vrijwillig onder de knoet
der dictatuur zouden buigen.
Deze sprake gaat ook uit van de mas
sale bijeenkomsten en daarom zijn ze niet
zonder gevaar, zoodra men ze tegentreedt
met onnederlandsche verkiezingsmethoden.
Toch hebben ze ook een mooie kant.
En dan denken we niet alleen aan het
heuglijke feit, dat Dr Colijn avond aan
avond niet alleen tot geestverwanten, maar
.vooral ook voor de onaandoenlijke midden
stof kan getuigen van de zegen eener
.Christelijke politiek. We hebben ook een
open oog voor het nut andere bijeen
komsten. al kunnen wij er geen deel aan
pemen.
Daar was Dinsdagavond de massale de
monstratie van „Eenheid door democratie"
in Amsterdam, gericht tegen fascisme en
communisme. Zij kan niet zonder vrucht
zijn en wij zijn dankbaar als Mr. Oud ver
klaart:
„Het groote beginsel, dat onze vaderen
leidde tot verzet tegen de Spaansche ty-
rannie is nog het onze Taak van het gezag
is handhaving van de rechten van het ge-
Heel Neerland is met groen Versierd, want er is feest op til:
Het feest van Neerlands Kroonprinses, de dertigste April.
Heel Neerland krijgt een blij gevoel en hijscht de vlag in top
En ieder die een hart bezit steekt er oranje op.
't Is feest, 't is JidianadagDe Hoop van Nederland
Ziet zich omringd door jong en oud, van elke rang en stand.
En uit het hart van klein en groot welt weer het oude lied:
Een land zoo rijk als Nederland is er ter wereld niet!
Heel Neerland viert Oranjefeest, gélukkig met zijn lot.
Het feest waarop het vrome volk zich buigt voor Isrels God
En bidtspaar onze Kroonprinses! Bevestig, Heer, de band
Die Neerland aan Oranje bindt, Oranje aan Nederland!
(Nadruk verboden) LEO LENS
weten"; of wanneer de Voorzitter der
S.DA.P. uitroept:
„In de democratie leeft de eerbied voor
de menschelijke persoonlijkheid, leeft de
verdraagzaamheid voor eikaars Godsdien
stige en politieke overtuiging".
Het i s waar, dat de plompe aanval op
de gewetensvrijheid de politieke partijen
in ons land tot meer onderlinge waardee
ring heeft gebracht.
Zeker, in de geweldige demonstratie op
Houtrust bleek weer opnieuw, dat de
S.D.A.P. sterker is in de critiek op anderen
dan in de verdediging van eigen beginsel,
maar met instemming noteert men toch
uit een klinkende redevoering van Ir. Ai-
barda:
De Stadt-Schanke
Leidscheplein 5-9 Tel. 33072 Amsterdam
DINER I DINER I DINER
90ct 115
ELK DINER EEN TOPPRBSTAT1EI
HOTEL-HAMDORFF
LAREN (Gooi)
Speciale tarieven voor langer
verblijf en week-ends
Casino Japansche *u;n
Badhotel BAD B0EKEL0
(De Zee op de Heide)
Temidden van bosch, heide
zee en strand
VRAAGT PROSPECTUS
„Slechts in vrijheid kan een volk zich
tot grooter beschaving ontwikkelen. Slechts
in vrijheid is het leven van den mensch
waardig! Stoffelijke welvaart zouden wij
afwijzen, als wij die m slavernij zouden
moeten genieten."
Aan ons de taak een vrijheid te ver
dedigen, welke zich gebonden weet aan
Gods Woord.
io-jarig bestaan der
Ghr. Padvinders
Algem. vergadering op Woudschoten
Het van 12 Mei a.s. op Woudschoten te
houden week-end van de Ned. Chr. Vereen.
Padvinders, zal dit jaar een bijzonder
karakter dragen. De N.C.P.V. bestaat name
lijk tien jaar en dit fei/t zal des Zaterdags
feestelijk worden herdacht.
Des middags wordt de algemeene verga
dering gehouden, waarbij o.m. bestuursver
kiezing zal plaats vinden.
Aftredend en herkiesbaar zijn de heeren
L. Questroo te Leiden, secretaris, H. Meye-
rink te Zwolle en H. de Nie te Rolterdam.
Verder moet voorzien worden in de vacature
van den heer S. C. Francken en A. Beekes.
s avonds vindt dan de feestelijke her
denking van het 10-jarig bestaan plaats,
waarbij de heer C. Spaanderman, voor
drachtskunstenaar, zijn medewerking ver
leent.
Des Zondags wordt o. 1. v. Ds. W. M. A.
Kalkman in de kapel een aandacht gehou
den. terwijl des middags Ds R. Dijkstra, van
Amsterdam, het onderwerp: „Jeugd en lite
ratuur" zal inleiden.
In verband met het bijzondere karakter
van dit week-end venvacht men te Wouden
berg een gn>ote deelname.
De Burgemeester van Dordrecht
Aan P. L. de Gaay Fortman is op zijn
verzoek met ingang van 1 Mei 1937 eervol
ontslag verleend als burgemeester der ge
meente Dordrecht, met benoeming tevens
tot ridder in de Orde van den Ned. Leeuw.
DRIEJARIG KIND VERDRONKEN
Gisteravond heeft een agent van politie m
de Spoorsloot te Leiden drijvende ge
vonden het lijkje van den driejarigen J.
Jansen. Het kind was een uur tevoren te
water geraakt.
Enthousiaste samenkomst
te Leeuwarden
Bijna tienduizend
belangstellenden
De verkiezingstou,rnee van Dr. Colijn ver
loopt met de regelmaat van een klok. Na
spreekbeurten in meer zuidelijke regionen
ging het gister weer naar het noorden.
Doch thans was niet Groningen maar het
stoere volk der Friezen aan de beurt.
En de komst van den minister-president in
Frieslands hoofdstad is daar een schier
nooit geziene gebeurtenis geworden.
Uit alle deelen van de provincie, per
fiets, per auto en per bus was men geko
men om de rede van den premier aan te
hooren. Naar schatting hebben een kleiné
10.000 personen de bijeenkomst bijgewoond..
In de drie zalen van het groote beursge
bouw bevonden zich 7.000 menschen, terwijl
de groote Koepelkerk welke ongeveer 2000
personen kan bevatten, eveneens zoo goed
als geheel was gevuld. Het gesprokene wera
hierheen per telefoonlijn overgebracht.
Tegen zes uur kwam minister Colijn in de
Friesche hoofdstad aan. Hij werd ontvangen
door den heer B. Anema, burgemeester
van Barradeel en voorzitter van het provin
ciaal comité van anti-revolutionaire kies-
vcreenigingen in Friesland. Reeds bij 't ver
laten van het; stationsgebouw bracht een
dichte menschenmenigte den minister-presi
dent een warme en hartelijke ovatie. Per
auto begaf de minister zich naar de woning
van den commissaris der Koningin, mr. P.
A. V. baron van Harinxma thoe Slooten.
Intusschen dromden voor het beursge
bouw de menschen reeds samen. Reeds om
half zes stonden velen te wachten op het
moment, dat de deuren van de zaal geopend
zouden worden. Toen het tijdstip naderde,
de samenkomst een aanvang zou nemen,
was de zaal tot berstens toe gevuld.
Het binnenkomen van den minister-presi
dent was een indrukwekkend oogenblik. Met
langdurige ovaties werd minister Colijn be
groet Burgemeester Anema, die de vergade
ring leidde, heette den minister-president
hartelijk welkom en huldigde hem in enkele
sobere woorden voor zijn stoer en veelom
vattend werk in de afgeloopen vier jaren.
Daarna kwam Dr. H. Colijn aan het
woord. Hij sprak in groote lijnen vrijwel de
zelfde rede uit, als waarvan wij reeds ver-
slag gaven. Het is echter begrijpelijk, dat
dr. Colijn in deze omgeving ook het verleden
even aanroerde. Hij wees op de oude ban
den met zijn Friesche vrienden, die hij niet
kon vergeten. Hier doelde hij op den tijd
toen hij door oe kieskring Sneek afgevaar
digd werd naar de Tweede Kamer.
Bijzondere aandacht bestond in dit agra
risch milieu uiteraard ook voor dat deel van
dr. Colij-ns rede, waarin hij de landbouw ter
sprake bracht
Na het beëindigen van zijn rede begaf de
Minister zich nog even naar de Koepelkerk,
waar hij een kort woord tot de aanwezigen
sprak. Een geste die zeer op prijs werd ge
steld.
Het Friesche volk zal zich deze samen
komsten nog lang herinneren. Nimmer tevo
ren zag Leeuwarden zulk een grootsche de
nionstratie van aanhankelijkheid en trouw
van het A. R. volk aan zijn leider. Hat was
eén schoone avond.
Vandaag zijn Dokku'm en H eer en-
vee n aan de beurt!
Naar de 100.000
Welk een enorme belangstelling er voor
de verkiezingstöurnee van dr. H. Colijn iri
den lande bestaat, blijkt uit het volgende
staat, dat de namen vermeldt van de plaat
sen, waar de Minister-President tot op he
den sprak met het aantal pensonen, dat hem
beluisterde:
Rotterdam 12000
Utrecht 4000
Groningen (Stad en Prov.) 12000
Gouda 2000
Oud-Reijerland 2000
Leiden 2000
Dordrecht 5000
Aal ten 4000
Leeuwarden 9000
Totaal 52.000
Dat geeft dus 52.000 bezoekers in 11
spreekbeurten. Er zijn nog 24 spreekbeur
ten in aantocht, zoodat, als het in dit tempo
doorgaat, een globale raming van tenmin
ste 100.000 toehoorders tijdens de geheele
tournee aan den veiligen kant is.
Dr. H. Colijn spreekt nog
30
April
IJmuiden ('s middags)
Haarlem ('s avonds)
1
Mei
Honselersdijk
('s avonds)
Schiedam ('s middags)
3
Md
Oldehroek ('s avonds)
Zetten ('s middags)
Md
Zwolle
5
Mei
Middelburg
('s middags)
Oostburg ('s avonds)
7
Md
Arnhem
8
Mei
Alkmaar
10
Mei
Amsterdam
11
Md
Assen
12
Mei
Hoogeveen
('s middags)
Hengelo ('s avonds)
13
Mei
Sittard
14
Mei
Eindhoven
15
Mei
Nieuwendijk (N.B.)
's middags)
Breda ('s avonds)
18
Mei
's-Gravenhaqe
22
Mei
Hilversum (3.30 n.m.)
24
Md
Amersfoort
HET INTERNATIONAAL
LANDBOUWCONGRES
Dit jaar te 's-Gravenhage
Van 1624 Juni a.s.
Van 16 tot 24 Juni 1937 zal het 17de inter
nationale landbouwcong-es te 's-Gravenhage
gehouden worden. Alles wordt door de
commissie, die de voorbereidende regelingen
moet treffen gedaan om dit congres zoo
goed mogelijk te doen slagen- Zoo is er een
damescomité benoemd om de de congressisten
ergezellende dames het verblijf in ons lan 1
zco prettig mogelijk te maken.
Verschillende excursies worden georgani
seerd, o.a. een naar de Zuiderzeewerken.
Verder een tweedaagscht door het Westland
en Brabant naar het concours van het
Nederlandsche Trekpaardenstamboek te
's-Hertogenbosch en Daar de Wageningsche
landbouwinstituten. En eindelijk een drie-
daagsche over de afsluitdijk naar Friesland
ter bezichtiging o.m. van het zwartbont
stamboekvee, naar Overijssel voor het rood
bont Maas- Rijn-IJsselvee en verder naar
Arnhem en Wageningen.
Omtrent het ontstaan der internationale
landbouwcongressen vermelden we, aan de
hand van wat dr A. G. A. Ridder van
R a p p a r d, voorzitter van het 17e congres,
ons op een persconferentie mededeelde, dat
het eerste congres gehouden is in 1889, ge-
durend de wereldtentoonstelling te Parijs.
Op dit eerste congres, door Jules Méline ge
presideerd en 1451 leden, waaronder 289
vreemdelingen tellende, was de organisatie
van het landbouwcrediet het voornaamste
punt. Verder werd toen besloten om een on
derzoek in te stellen naar de landbouw-cri-
sis, waarin men toen verkeerde. Gevolg hier
van was een bijeenkomst van afgevaardig
den uit 17 landen, die gehouden werd op 1
en 2 Juli 1890, welke bijeenkomst leidde tot
de oprichting van de Internationale Land
bouwcommissie die jaarlijks in verschil
lende deelen van Europa samenkomt en die
ook de internationale congressen voorno
In 1935 werd op de commissievergadering
besloten in 1937 een congres te beleggen in
Holland. Dit wordt sedert 1891 de tweede
maal. De laatste congressen werden gehou
den in 1923 te Parijs (het eerste congres na
de wereldoorlog) 1925 te Warschau. 1927 te
Rome, 1929 te Boekarest 1931 te Praag dus
steeds om de twee jaar. Na Praag werd in
1934 te Boedapest bijeengekomen en thans
in 1937 in den Haag.
In de laatste jaren trekt het congres
veel bezoekers. Zoo waren te Rome 1318
waaronder 811 buitenlanders, te Boeka
rest. 1328 en 701; te Praag 964 en 519 en
te Boedapest 1292 en 721. Op het con
gres te Boedapest waren 32 landen ver
tegenwoordigd. Vóór de oorlog was het
bezoek veel minder doch dat in Neder
land in 1891 was wel heel slecht bezocht
n.L door 281 deelnemers waaronder 84
uit het buitenland.
Dit moet voor de eere van ons landbou
wend Nederland dit jaar anders worden.
We verwachten een groote deelname.
De congressen werpen, dit is de conclusie
van ridder van Rappard, rijke vruchten af.
Vele organisaties nuttig voor de landbouw
zijn door deze congressen ontstaan.
Dit nut wprd door Dr. H. M 0 1 h u y s e n
secretaris van het 17e landbouwcongres op
de gehouden persconferentie nog eens onder
streept
In de eerste plaats is hét nut gelegen
in het feit, dat vraagstukken van weten
schappelijke of technische aard behan
deld worden door landbouwdeskundi
gen uit alle landen, waarvoor ze inter
nationale belangstelling wekken. Maar
tevens komt daardoor bij de verschil
lende regeeringen de beteekenis van de
landbouw meer naar voren. Ook de Vol
kenbond is zich sedert 1927 met land
bouwvraagstukken gaan bemoeien. De
landbouwaangelegenheden worden door
deze internationale congressen meer
internationale aangelegenheden.
Ook het onderling kennismaken der voor
aanstaande landbouwkundigen uit alle lan
den is voor de landbouw van beteekenis.
Nadere bijzonderheden over dit congres
zullen in het e.v. bijblad Land- en Tuin
bouw opgenomen worden.
Studeer voor een vak mei toekomst
Volg onze degelijke, schriftelijke opleiding tol
Chauffeur Monteur, Auto-Techniek
o< Auto-Verkoper, Auto-Expert
Gretis plaatsingsbureau.
Vraag zonder verplichting inlichtingen bi] AS-S.O-
Nieuweplein 31, Arnhem. Telefoon 24597
TROTTEURS
VOORNAAMSTE NIEUWS
Oit nummer bestaat uil TWEE bladen
Dr. H. Colijn heeft gisteravond in;
Leeuwarden gesproken.
In de maand Juni zal in Den Haag een
internationaal landbouwcongres worden
gehouden.
Bij de Kamer is ingediend een wets-,
ontwerp inzake de herclassificatie van kan
tongerechten.
Jhr. Michiels van Kessenich is benoemd
tot burgemeester van Maastricht
Op de Internationale Suikerconferentie
te Londen is overeenstemming bereikt
De Basken verliezen thans zienderoogen
terrein; Mola's troepen bevinden zich
reeds op den weg naar Bilbao.
Franco heeft gedreigd de koopvaarders,
die Bilbao trachten te bereiken, uit de
lucht te bombardeeren.
Het hooge water in de Ver. Staten heefC
talrijke menschen opnieuw dakloos ge
maakt
STAP UIT UW OUDE COSTUUM
MET PINKSTEREN i
Palthe reinigt Palthe perst
Palthe stoomt Palthe verft
PALTHE
fAdrl
DE DORDRECHTSCHE ONDERLINGE
CREDIETVEREENIGING N.V.
DORDRECHT Groenmarkt 64
Anno 1871
BOUW-CREDIETEN
EFFECTEN
HOTEL „NAEFF"
V E L P (Geld.)
BEKEND RESTAURANT
Modern ingericht Auto-Garage
TENNISBAAN - Prachtige Tuin
Matige Prijzen Telefoon 3152 en 3153
B. BEIJER.
Dr. H. NANN/NG's
Zetpillen tegen Aambeien
werkpn pijnstillend en genezen in
korten tijd de ontstoken slijmvliezen.
Verkrijgbaar bij alle Apotheker» ea Drogiateo
1 fl. 1.50 per dooaje van 12 atuka.
Dr. H WANNING'» Pkr-, Ck«m. Fakriak. N V. DEN HAAG.
Ingwersen Co
Keizersgracht 382
Amsterdam
Belast zlcb met de altvoertng
van Bffectenorders, het Inca»-
seeren van Coupons en het
nazien van Lotingen.
TeL 32121 en 33879, onder Beurstijd 31207
(Adv.)
Een kringleider, die onrechtmatig
steuntrok
De marechausse te Hoensbroek heeft
een klacht onderzocht, welke tegen den
kringleider K, van de Nat Soc. Arb. Partij
(partij Kruijt) was ingediend door een
boven dezen staande instantie, die K. be
schuldigde van verduistering van papieren.
De marechaussee vond geen reden aan
wezig om tot aanhouding over te gaan, en
heeft den man heengezo-»>n.
Toch is K. tegen de lamp geloopen. Bij
het verhoor bleek dat hij onrechtmatig steun
trok, met het ffevolg, dat hij een proces
verbaal heeft gekregen wegens oplichting
van het burgerlijk armbestuur.
v?.mS.ni;iae 13 ve"eend aan de commtozcn
bü de PTT. J A de Back en J W Smeenk.
RECHTERLIJKE MACHT
rr?htn.0wd, At^w,ub,tltuu<Lsr,"ler bü het ge
rechtshof te Arnhem, mr Th. P. Vlruly.
■end als onder-in:
id. ter standplaats Harlingen en"
lig benoemd de heer E J Visser
