Iemeenteraad
Leiden
NSDAG 20 APRIL 1937
TWEEDE BLAD PAG. 7
istemiiddag te 2 uur kwam de Raad in
pdering bijeen onder voorzitterschap
den burgemeester mr. A. v. d. Sande
huyzen. Wethouder Splinter is thans
zijn ongesteldheid voor het eerst weder-
ter vergadering aanwezig.
Uereerst wordt aan de orde gesteld:
Beëediging en installatie van het nieuw
oemde Raadslid, den heer P. van der Tas
e heer v. d. Tas (a.r.) legt in hamden
den voorzitter de vereischte eeden af en
dt door den voorz. met zijn benoeming
ik gewenscht.
ukwenschen
aarna vestigt de voorzitter de aan-
it van den raad op het herstel van wet-
der Splinter. Uit naam van den gehee-
ruad spreekt hij een woord van harte-
gelukwensch uit met dit herstel na
mdenlange ziekte en spreekt hij de hoop
dat de heer Splinter zijn voortreffelijke
ihten weer geheel en al zal stellen in
belang van de gemeente,
ir. maakt van deze gelegenheid tevens
nik om den heer v. Eek (s.d.a.p) geluk
enschen met zijn 70sten verjaardag, wel
eze juist vandaag viert,
i heer Wilimer (r.k.) sluit zich als
ito lid van den raad namens dit college
bij hetgeen de voozitter zeide aan het
s van den heer v. Eek, dien hij nog ja-
lang dezelfde jeugdige frischheid toe-
scht. Wat het herstel van den heer
nter betreft, constateert spr., dat ieder
van den raad verheugd is over dit her-
De voorz. hoopte, dat de heer Splinter
Ira weer „al zijn krachtenf' in dienst
de gemeente zou sitellen, dodh spr.
nt, dat als de wethouder het nu wat
ner aan zou gaan doen, er nog reden
jeg zou overblijven, om zich van harte
irheugen.
Bthouder S p 1 i n t e r (c.h.) dankt den
litter en den heer Wilmer voor zijn
rden. Hij is dankbar voor de vele be
en van belangstelling tijdens en na zijn
Ie betoond.
ik do heer v. Eek (s.d.a.p.) dankt voor
elicitailies uit dezen kring, welke hij
op prijs stelt Spr. feliciteert ook denj
sitter, die op denzelfden dag jarig blijkt
jn als spr. Ook namens de fractie
s.d.a.p. spreekt hij de beste wenschen
voor het volledig herstel van den heer
ama wordt overgegaan toit behandeling
agenda. I
Benoeming van een lid van de Commis-
ian Financiën (vacature: A. J. Schone-
noemd wordt de heer P. v. d. Tas.
Benoeming van een lid van de Commls
oor het Openbaar Slachthuis (vacature:
Schoneveld).
noemd wordt de heer Eikerbout.
Benoeming van een lid van de Commis
oor den Geneeskundigen- en Gezond-
idienst (vacature: A. J. Schoneveld).
noemd wordt de heer Goslinga.
Benoeming van een plaatsvervangend
Ier Commissiën. bedoeld in art. 2, le lid.
3e. der verordening, houdende Regle-
t voor de Commissiën van Advies, be
ende de arbeids- en dienstvoorwaarden
het personeel in dienst der gemeente
en (vacature: A. J. Schoneveld).
noemd wordt de heer v. d. Tas.
Benoeming van voorzitters, leden en
tsvervangende leden van stembureaux
de verkiezing van leden van de Tweede
ler der Staten-Generaal, van de Provin-
i Staten en van den Gemeenteraad,
voorgestelden worden gekozen.
Voorstel tot het wijzigen van de veror-
ng. regelende het onderwijs aan spraak-
ekkige kinderen te Leiden,
edgekeurd.
Benoeming van een hoofdonderwijzer
et onderwijs aan spraakgebrekkige kin-
n.
noemd wordt de heer J. W. Oostveen.
Praeadvies on het. verzoek van C. Kok
intslag als l.eeraar aan het Gymnasium,
edgekeurd.
Praeadvies op het verzoek van A M.
Sermondt. om ontslag als hoofd der
ol voor buitengewoon lager onderwijs
onden aan het. gesticht „Voorgeest",
edgekeurd.
voorstel van den voorzitter gaat de
1 daarop in geheime zitting,
een goed half uur wordt de vergade«
heropend, waarna aan de orde gesteld
Voorstel inzake het aangaan van eeni-
eldleeningen en tot het vaststellen van
aarop betrekking hebbende begrootings-
heer Goslinga (a.r.) maakt er be-
r tegen dat de kosten van aflossing
deze leeningen ten laste van den kapi-
ienst komen, waardoor deze dienst z.i.
raar belast wordt.
ethouder Verweij (s.d.a.p.) meent, dat
kwestie van principieele beteekenis is.
staat vast, dat de kosten van leeningen
aste van den kapitaaldienst mogen wor
gebracht en z.i. valt het boete-bedrag
een te vroege aflossing ook onder deze
n.
heer Goslinga (a.r.) ziet in deze
iie geen principieele kwestie maar een
rtuniteitskwestie.
k de heer de R e e d e (c.h.) ziet in het
Hen van den kapitaaldienst met de straf
n een gevaar. Laat de wethouder zor-
dat de strafrenten binnen 5 jaar uit
kapitaaldienst verdwijnen,
thouder Verweij (s.d..a,p) kan nog
s niet inzien, waarom ook de nadeelen
een transactie niet over een langen
ijn mogen worden aangeslagen,
i termijn van 5 jaren is z.i. geheel wil-
ïrig. Daarna z.h.s. goedgekeurd.
Voorstel tot het verhuren van het
elhuis Heerenstraat No. 48 aan mej. M.
omli, te Leiden,
edgekeurd.
Voorstel tot het wijzigen van eenige
besluiten inzake de verhuring van de
(elen Nieuwe Rijn no 22a, Aalmarkt no.
euwe Rijn no. 20 met het bovenhuis
de Graanbeurs en Lokhorststraat nos.
22.
edgekeurd.
Voorstel tot het nader vaststellen van
ledrag. dat voor 1937 ter beschikking
t gesteld voor het verleenen van extra-
aan werkloozen en tot het vaststellen
den desbetreffende begrootingsstaat.
edgekeurd.
Voorstel tot het beschikbaarstellen van
m ten behoeve van een registratie van
dige werkloozen, tevens praeadvies od
desbetreffend voorstel van den heer
heer Snel (sd.a.p.) maakt aanmer-
op het salaris van f3 per weck voor
nen die belast zijn met de registratie,
heer Goslinga (a.r.) constateert, dat
n het voorstel van B. en W. alleen gaat
de mannelijke werkloozen. Er zijn ech-
>k vrouwelijke werkloozen. Waartoe
beperking? Spr. betwijfelt of deze re-
atie wel veel nut zal afwerpen, vooral
at beperkt is tot de mannelijke jeugd.
I Op die manier krijgt men geen zuiver in
zicht
Wethouder v. Stralen (s.d.a.p.) ant
woordt, dat bet salaris van f3 van regee-
ringswege is vastgesteld, zoodat een discus
sie daarover geen nut heeft Aanvankelijk
had het college zich een registratie van de
geheele werklooze jeugd voorgesteld, doch
het departement had bezwaren tegen een
telling van jeugdige vrouwelijke werkloozen,
in verband met de speciale moeilijkheden
bij de registratie van de meisjes, die vaak
van betrekking veranderen
De Voorzitter: Het zit 'm dus Jn de
wispelturigheid der vrouwen!
De heer Goslinga (a.r.) merkt op, dat
de heer v. Stralen zich verschuilt achter den
minister. Doch de vooraltellen zijn van den
heer v. Stralen zelf ën de minister heeft
zich daarbij neergelegd.
Als de heer v. Stralen aan den anderen
kant van de groene tafel had gezeten, dan
zou hij gezegd hebben ,„Men moet zich niet
zoo spoedig neerleggen bij de meening van
den minister. Wij moeten aandringen en
desnoods met de vuist op de tafel slaan".
Spr dient voorts een voorstel in om ook d©
vrouwelijke jeugdige werkloozen in de re
gistratie te betrekken.
Wethouder v. Stralen (s.d.a.p) ontkent,
dat hij zich tracht te versohuilen achter den
minister. Het is onjuist, dat de voorstellen
Inzake de salarieering van f 3 en inzake dp
beperking tot de jongens van spr. zelf zijn
uitgegaan. De minister wil het onderzoek
in verband brengen met de Centrale Werk
plaats en met de plaatsing ln Werkkampen
en dat is ook een reden om de registratie te
beperken tot de jongeens. Sp. ontraadt der
halve het voorstel-Goslinga: aanvaarding
zou stagnatie met zich meebrengen.
De heer Goslinga (a.r.) kan in de
brieven van den minister niets lezen over
een beperking tót jongens. De minister
spreekt slechts over „jeugdige werkloozen"
zonder meer. Hij handhaaft zijn voorstel.
De heer Snel (s.d.a.p) heeft vertrouwen in
de juistheid van de mededeelingen van den
wethouder.
Het voorstel-Goslinga zal spr. echter steu-
Wethouder v. Stralen (s.d.a.p) heeft
principieel geen bezwaar tegen het voorstel-
Goslinga. Hij Is heit echter niet eens met zijn
motiveering.
Het voorstel-G o s 1 i ng a wordt aange
nomen met 23 tegen 12 stemmen.
Het aldus geamendeerde voorsite] van B.
en W. wordt daarna zjh.st. aangenomen
16. Voorstel inzake het verleenen van een
subsidie aan de afd. I.eiden en omstreke
van de Nederlandsche Vereeniging Vacantie
oord voor Lichamelijk Getorekkigen en tot
het vaststellen van den desbetreffenden be
grootingsstaat.
Goedgekeurd.
17. Voorstel inzake het verleenen van een
vergoeding, krachtens art. 100 der Lager
Onderwijswet 1920, over het jaar 1935. aan
de besturen van bijzondere lagere scholen.
Goedgekeurd.
18. Hierbij komt in behandeling een adres
van den Ned. Bond van Technici, afd. Lei
den om dit voorstel af te wijzen.
De heer v. E c k (s.d.a.p) erkent, dat een
hoogere ambtenaar over 't algemeen een
verantwoordelijke en moeilijke taak heeft,
maar aan den anderen kant ook een taak,
welke behoorlijk gesalarieerd is en voldoe
ning geeft. Terwijl de gemeente aan den
eenen kant haar personeel niet datgene ge
ven kan waarop het recht heeft, geeft 't re
den tot scheeve verhoudingen, als men aan
den anderen kant de salarissen van hoogere
beambten gaat verhoogen. De S.D.A.P. zal
zich Diet verzetten tegen de verhooging van
salarissen als dat noodig is om de juisrt©
verhoudingen te bewaren, maar tegen dit
voorstel, om een toelage te verstrekken, bui
ten de salarisverordening om, heeft spr.'s
fractie bezwaar.
De heer Eiker bout (a.r.) kan het voor
stel eveneens moeilijk aanvaarden. De per
sonen laat spr. buiten beschouwing, maar in
principe acht spr. het toelage-systeem ontoe
laatbaar. Spr. lieefit vernomen, dat binnen
kort een vrij groot aantal personen op
wachtgeld zullen worden gesteld en onder
die omstandigheden is het verstrekken van
een toelage allerminst te aanvaarden.
De heer v. d. Laan (Vrijhh.) vraagt zich
af, of vermeerdering van werkzaamheden
een toelage wetitigt. Het salaris van deze
ambtenaren is niet aan den lagen kant; hij
zal zijn stem aan het voorstel niet geven.
De heer v. d. Voort (s.d.a.p) vestigt de
aandacht erop, dat de werkzaamheden van
deze hoofdambtenaren weliswaar vermeer
derd zijn, maar dat het geen werkzaamhe
den van hoogeren rang betreft.
Hoevele lagere ambtenaren hebben hun
werkzaamheden niet zien vermeerderen?
De heer de R e e d e (c.h.) acht het juist
gezien, dat B. en W. de salarisregeling niet
uit zijn verband willen rukken. Men had
echter geen ongelukkiger moment voor dit
voorstel kunnen kiezen dan nu. De salaris
verordening kent het systeem van toelagen
niet Spr. hegijpt dan ook niet. dat de soc-
dem. wethouders zich niet hebben verzet
tegen dit voorstel, dat praetisch een sabota
ge is van de salarisverordening.
De heer Wilbrink (c h.) verdedigt het
voorstel, al kan hij begrijpen, dat verschei
dene raadsleden er onder de huidige om
standigheden bezwaar tegen hebben. Deze
kwestie dateert reeds van jaren geleden,
toen de arbeid van enkele hoogere ambte
naren door reorganisatie is opgedragen aan
een paar ambtenaren van lageren rang. Dat
is eenige jaren zoo gebleven, de proef is ge
slaagd en de directie moet nu aan de ge
wekte verwachtingen van vijf jaar geleden
gevolg geven* al is het op een ongunstig
tijdstip. Aan die verwachtingen wordt nu
op zeer bescheiden wijze voldaan. De raad
kan zich onttrekken aan die voorgeschiede
nis, maar de raadsleden-commissarissen, die
aan 'het opwekken van die verwachtingen
hebben meegewerkt, kunnen dat z.i. nieit
doen. Het systeem der toelagen is niet on
bekend; spr. wijst op den commissaris van
politie (min of meer gedwongen!) en op
den adjunct-directeur der Lichtfabrieken;
die ook toelagen hebben gekregen.
De heer Goslinga (a.r.) sluit zich aan
bij het betoog van den heer Wilbrink, of
schoon hij het geven van toelagen niet de
meest gewensc'hite oplossing acht.
't Gros van de raadsleden heeft z.i. geen
notie van het groote belang van de Licht
fabrieken, een bedrijf, dat van provinciaal
belang is. Een dergelijk bedrijf kan niet
rendeeren, als men geen hoogst bekwame
m enschen aan den kop heeft. Een inkooper
bijv., die in het particulier bedrijf over zul
ke bedragen beschikt, zooals hier het geval
is, verdient veel en veel meer. Deze perso
nen zijn indertijd bij hun promotie voor het
hekje blijven staan en dit voorstel komt
eenigermate aan hun rechtmatige eischen
tegemoet.
Het is een groote fout van de democratie,
dart zij haar bekwame mensclien blijkbaar
niet kan vaardeeren. Spr. zal met het voor
stel meegaan, al had hij liever gezien, dat
deze personen in rang zouden zijn verhoogd
De heer v. Weizen (c.p.) meent, dat het
groote bezwaar tegen liet voorstel van B. en
W. is, dat daardoor de salarisschaal wordt
ontwricht Dc betreffende ambtenaren mo
gen nog zoo bekwaam zijn, de heer Goslinga
moet het echiter niet zoo voorstellen alsof de
Lichtfabrieken staan of vallen met deze
vier ambtenaren. In 't algemeen wordt hert
intellect naar behooren en naar evenredig
heid gehonoreerd. Z.i. mag men ook geen
beroep op de historie doen. Gedane beloften
dienen te worden ingelosit, maar daarbij
dient men toch ook rekening te houden met
eventueel gewijzigde verhoudingen.
De heer Wilbrink (c.h.). Dat is een
erg praetisch standpunt.
De heer v. Weizen (c.p.). Het is in
ieder geval reëel.
De Voorz. zegt dat de heeren Wilbrink
en Goslinga het voorstel reeds met gezag
hebben verdedigd. Over de capaciteitten van
deze ambtenaren heerscht geen verschil van
gevoelen. Het 'betreft hier een oude geschie
denis, men had een soort eere-schuld af te
wikkelen. Met het voorstel tot toevordering
kon spr. niet meegaan, ook niet met het in
stellen van een tusschenwept Het minst na-
deelige denkbeeld was dat van een toelage,
omdat daardoor de salarisverordcning niet
ontwricht wordt Men moet dit voorstel niert
vergelijken met een voorstel itot ontslag van
personeel, maar het betreft hier uitsluitend
een gerechtvaardigde belooning van meer
dere en zwaardere werkzaamheden. Het
college handhaaft zijn voorstel.
De heer Manders (r.k) meent nog, dat
de genoten opleiding geen bezwaar mag zijn
om tot promotie over ite gaan. Laten B. en
W. nog eens een Dromotie onder het oog
zien. Spr. dient een motie in, om B. en W.
in overweging te geven in plaarts van de
voorgestelde toelage een verhooging in rang
voor te stellen.
De heer v. d. Voort (s.d.a.p) zegt, dat
heit ambtenarenreglement alleen spreekt
van de mogelijkheid van een „tijdelijke" toe
lage.
Wethouder Verweij (s.d.a.p.) meent na
de discussie van hedenmiddag, dat het sy
steem van toelagen toch z'n bezwaren heeft
en daarom dient hij een motie in, om dit
punt van de agenda af te voeren teneinde
B. en W. in de gelegenheid te stellen zich
te beraden ovec de consequenties van het
geven van toelagen.
De heer Wilbrink (c.h.) meent, dat de
leiding van het college nu heelemaal dreigt
zoek rte raken. Met het voorstel-Manders zou
spr. kunnen meegaan, als B. en W. er ge
volg aan zouden geven. Laat de Raad de
zaak thans afstemmen, de bedoeling is toch
het voorstel om hals te brengen. Laat de
veroordeelde maar direct hangen
De Voorz. kan zich evenmin vereenigen
met het zonderlinge voorstel van wethouder
Verwey.
Wethouder Ve r w o ij trekt zijn motie daar
op in.
De mötiejMandnrs wordt verwor
pen met 32-3 stemmen.
Voor de hecren Coster,, Lombert en Man
ders.
Het voorstel van B. en W. wordt v e r-
wor""Ti met 25-10 sltemmen.
AVONDZITTING.
Na heropening der zitting te 8 uur is aan
de orde:
19. Voorstel inzake het in erfpacht geven
van een terrein aan de Dozystraat ten be
hoeve van den bouw van een complex wo
ningen voor ouden van dagen, aan de „Stich
werkloozen, ter verstrekking van woningen
aan Ouden van Dagenr', te Leiden en het
beschikbaarstellen van gelden ten behoeve
van den aanleg van een gedeelte straat in
verband met dezen bouw.
Goedgekeurd
20. De heer S c h 11 e r (s.d.a.p.) wenscht
op vier vragen, welke ziclh bij een behande
ling van dit onderwerp voordoen, dieper in
te gaan. nl.:
le. Is een woningrtelling een betrouwbare
maatstaf voor den maatstaf voor den stand
van de woningbehoefte?
2e. Is het voorstel van B. en W. in het
belang van de volkshuisvesting cn in het
belang van de volksgezondheid?
3e. Is er een behoefte aan woningen in de
lagere huurklassen?
4e. Moeten de plannen van de woning
bouwvereenigingen worden uitgevoerd en
zoo ja, waarom?
Spr. licht deze puniten uitvoerig nader toe
met citaten. Hij acht een eenvoudige telling
van leegstaande woningen niet voldoende;
men moeit ook weten, hoeveel gezinnen bij
elkaar wonen, m.a.w daarmee moet een ge
zinstelling gepaard gaan. Ook in andere ste
den combineert men deze twee tellingen; ter
wijl de Leidsche Raad blijkens een vorig
raadsbesluit deze meening eveneens is toe
gedaan. Spr. acht dan ook het voorstel van
B. en W. niet in het belang van de volks
huisvesting en bij gevolg ook niet in het be
lang van de volksgezondheid. Bij gebrek
aan goede en goedkoope woningen kan een
groot deel der gezinnen geen passende wo
ning vinden. Want spr. stelt zich op het
standpunt, dat alleen woningen beneden f 5
per week als arbeiderswoningen kunnen wor
den aangemerkt. Er zullen woningen zijn
en niet te veel. Volgens de cijfers van B. en
W. is er voor deze woningen een surplus
van 3.7 pet Maar daaronder zijn begrepen:
een a twee kamerwoningen en krotwonin
gen. Trekt men deze eigenlijk onbewoonbare
woningen er af, dan is er slechts een reserve
van 1.7 pet. De gegevens van B. en W. kun
nen geen voldoende inzicht geven in den toe
stand van den woningbouw te Leiden. B. en
W. beweren wel, dat de particuliere woning
bouw voldoende is, maar waar worden dan
goedkoop een goede arbeiderswoningen ge
bouwd, hoeveel en voor welken prijs?
B. en W. nemen een reserve van 2 pet. als
normaal aan; spr. berekent echter, dat er
weldra (31 Dec. 1937) een tekort zal zijn
Het aantal krotten en slechte woningen
loopt in de honderden. De volkshuisvesting
mag dus niet stop gezet worden; integendeel
de plannen der Woningbouwvereenigingen
moeten zoo snel mogelijk worden uitge
voerd. De saneeringsplannen werken wel
mee tot woningverbetering, maar tevens tot
woningvermindering.
Spr. gaat de jarenlange lijdensgeschiede
nis van de plannen van „Ons Belang" na
en herinnert eraan, dat hoe langer men
wacht met uitvoering des te duurder de
bouw wordt, wegens de doorwerking van de
devaluatie. Voor Spr. geldt nog een ander
motief, n.l. bestrijding van de werkloosheid.
Hij geeft 'het College in overweging om de
verschillende, onbetwistbare woningen op
korten termijn voor onlbewoonbaarverkla-
ring voor te dragen
De heer Lombert (r.k.) kan zich over
't algemeen vereenigen met het praeadvies
van B. en W. De heer Schüller heeft zich
beroepen óp het oordeel van deskundigen,
doch dat waren oordeelen in t algemeen,
niet slaande op toestanden in Leiden. In de
binnenstad valt z i- nog veel te saneeren,
doch de woningnood is in Leiden niet bij
zonder groot. De heer Schüller ovci'drijft.
Spr. wijst verschillende leegstaande wonin
gen aan, welken den huurprijs hebben van
f 3.50 f 4.— en nog zeer goed zijn. Spr.
geeft voorbeelden van huizen, die uitslui
tend leeg staan, omdat het uitzicht den
huurders niet bevalt; (zij zien n.l. uit op liet
weiland) of, voor bovenhuizen, omdat de
vrouw last heeft van dikke heenen! (Ge
lach). Is dat een speciaal Leidsche ziekte?
Volgens spr. hijerscht er speciaal in socia
listische kringen een stemming der ver
scheidene huizen als niet voor arbeiders
geschikt te verklaren. Er wordt een bepaal
de stemming kunstmatig gekweekt. Wan
neer er een nieuwe wijk in aanbouw is, la
ten verscheidenen zich inschrijven als gega.
digden. Wat niet bewijst, dat zij gebrek
hebben aan een behoorlijke woning. Spr. is
van meening, dat het bouwen van goede ar
beiderswoningen het beste is toe rte vertrou
wen aan de woningbouwvereenigingen,
maar voorloopig zijn er goede arbeiders
woningen genoeg.
De heer Elkérbout (a.r.) is niet ge
heel bevredigd door het praeadvies van B.
en W. het aantal leegstaande woningen van
de toouwvereenigingen is sinds Dec. 1936 toe
genomen, waaruit Spr. concludeert dat bet
met het woningoverschot nog voldoende is.
Het gros der arbeiders vraagt echter een
goedkoopere woning en het overschot van
sommige woningbouwvereenigingen is zeer
gering. Met het oog op de bevolkingstoe
name en de saneering van de binnenstad is
het overschot goedkoope woningen niet zoo
groot.
Spr. meent dus, dat er alle reden is, om
medewerking te verleenen aan de woning
bouwvereenigingen voor den bouw van goed
koope woningen. Hij dient een voorstel in
van den volgenden inhoud:
De Raad, van meeninig. dat er geen juiste
vc.rhoudipg bestaat in de woningvoorraad
dat er ®en tevéel is aan middenstands-
woningen naast sen tekort aan goede en
goedkoope woningen, draagt B. en W. op:
le de plannen van „Ons Belang" bij den
raad in te dienon; 2e de terreinen in ge
bruik bij de Woningbouwvereeniging „Eens
gezindheid" aan te koopen of te doen ont
eigenen, in het belang van de volkshuis
vesting.
De voorz., sprekend in plaats van wet
houder Splinter, beantwoordt het betoog
van den heer Schüller. Deze heeft verschil-
lendit citaten aangehaald, wellke niet terzake
dienende zijn. Het doel der bouwvercenigin-
gen is, om tegemoet "te komen aan een ont
stane woningbehoefte, maar niet om wonin
gen te bouwen wanneer de particuliere wo
ningbouw voldoende is.
STADSNIEUWS
Voordracht spraak- en
stemgebreken
door mej. M. E. Jama
Gisteravond hield Mej. Madeion E. Jama,
spraakleerares hier ter stede in „De Har
monie", een lezing over: „Spraak- en stem
gebreken".
Na een korte inleiding over het toegrip
spraak, passeerden de meest voorkomende
spraakgebreken de revue, terwijl het geheel
met voorbeelden uit de practijk werd toege
licht. Het spreekt vanzelf, dat spreekoefe
ningen" bijv. bij geopereerde gehemelte
spleet of lispelen het 'hest zoo jong mogelijk
kunnen beginnen. De spieren noodig voor de
snraak. wennen zich vlugger aan de juiste
manier van functionneeren en kunnen zich,
daar het kind nog in den groei is, krachtig
ontwikkelen.
Bij de groote groep van beroepsstemlijders
bleef spreekster wat langer stilstaan, waar
van in jiert. kort het volgende: Uiteraard
rijn. d& dischen, welke gesteld worden aan
beroepssprekers, zooalé officieren, predikan
ten, leeraars,, opzichters, e.d. zeer groot.
Naast'keelpijn en heeschheid, treedt een al-
geheele vermoeidheid op, die voornamelijk
het gevolg is van de voortdurende wanho
pige strijd, die de spreker voert tegen de
onmacht om gedurende de gewenschte tijd
verstaanbaar te praten.
Allereerst moeten de sprekers zich, vooral
in het begin dwingen tot een zekere zelfbe-
heersching en zich in het vuur van hun
rede niet zoo laten meesleepen.
Tenslotte is noodzakelijk, dat, de stemlij-
ders zich onderwerpen aan een training,
waardoor de verschillende onderdeelen noo
dig voör de spraak, n.l. de ademhaling,
stemgeving en articulatie op volkomen doel
matige wijze leeren functionneeren, dus in
staat zijn tot de gewenschte prestatie met
minimaal krachtsverbruik.
In verband mei het stotteren werden ach
tereenvolgens 'behandeld de verschillende
mceningen over de oorzaak, zooals verdron
gen linkshandigheid, de opvattingen van
Freud en Adler, een ongunstig milieu, erfe
lijkheid, nabootsing enz. Resumeerend
merkte spreekster op. dat tegenwoordig wel
algemeen wordt aangenomen, dat nerveuze
aanleg als gunstige bodem aanwezig moet
zijn om het stotteren te doen optreden.
Naast de noodzaak van een gunstig milieu
waar de stotteraar rekenen kan op mede
leven en hartelijkheid, moet voor een hy
giënische leefwijze worden gezorgd: doel
matige .voeding, voldoende nachtrust, ge
regelde sport en ontspanning. En wanneer
de leeraar tenslotte nog een goed inzicht in
het gevoelsleven van den stotteraar heeft,
kan hij hem in positieven zin beïnvloeden
en hem het vertrouwen in zichzelf en in
zijn gestoorde spraak terug geven
Na de voordracht bestond gelegenheid tot
het stellen van vragen, .waarvan druk ge
bruik werd gemaakt.
Nationale Contact-Commissie
Viering verjaardag van
H.K.H. Prinses Juliana
Gisteravond vergaderden de vereenigingen,
aangesloten bij de Contaot-Commissie van
Organisaties op Nationalen Grondslag te
Leiden.
Het voornaamste punt van bespreking was
de feestviering op 30 April a.s.
De goedbezochte vergadering, welke door
Mr. Nord Thomson werd gepresideerd, heeft
liaar goedkeuring gehecht aan de door de
sub-commiissie uitgewerkte plannen.
Voor de kinderen zal in den namiddag
in de Groote Stadaz&al, welke voor dat
doel. fees teflijk versierd wordt, de bekende
arrangeur voor kinderfeesten, Henri Nol-
les, optreden, terwijl door eenige spre
kers de berteekenis van dezen dag zal
worden uiteengezet.
Voor den avond is door de samenwer
kende vereenigingen in de Groote Stadis-
zaal een bonte nationale avond georga
niseerd.
Hieraan zal medewerking worden ver
leend door Mr. F. J. J. Trapman, die een
feestrede aal uitspreken; Dr. J. van Ham,
die o.m. Het Wilhelmus zal voordragen;
de Prince vlag en de Oranjegarde, terwijl
na de pauze eenige werniig vertoonde,
heel interessante films zullen worden
getoond, daartoe beschikbaar gesteld
door heit bestuur van het Leidsche Film
archief.
Na afloop /van, do feestelijkheden in de
Groote Stadszaal zullen diegenen die hebben
medegewerkt aan de viering van het Vor
stelijk Huwelijk, alsmede de prijswinnaars
in de foyer van de Stadsgehoorzaal bijeenko
men, o.m. om de voor 4 Januari uitgeloofde
prijzen uit te reiken.
De kosten verbonden aan de organisatie
van dezen avond, zullen door de Contact
commissie worden betaald, zonder dat deze
een beroep op de aangesloten vereenigingen
behoeft te doen.
Nadere bijzonderheden, als die van voor
verkoop van toegangsbewijzen, plaatsbespre
king enz., zullen morgen, Woensdagavond',
per advertentie worden bekend gemaakt.
Chr. Bond van
Belastingambtenaren
Vergadering der afd. Leiden en Omstr.
Bovengenoemde afdeeling vergaderde m
't getoouw „Rehoboth". Na een kort ope
ningswoord passeerden de notulen en inge
komen stukken den voorzittershamer, na
dat bij enkele zaken geruimen tijd van ge
dachten was gewisseld. Ook waar personeels
zaken aan de orde kwamen, toonden de
leden hun warme belangstelling. Het ver
schenen jaarverslag van den Bond over 1936
-werd met algemeene stemmen goedgekeurd.
Als afgevaardigden naar de algemeene ver
gadering- te Utrecht werden gekozen de hee
ren Albers en Punselie, benevens twee
plaatsvervangers. Wegens aftreden van den
penningmeester werd in diens plaats geko
zen de heer L. J. v. Stralen en a.ls lid der
dienstcommissie voor de inspectie Alphen
a. d. Rijn, de heer de Koning. Na de pauae
werden behandeld de voonstellen voor de
e.k. algemeene vergadering, waarbij de af
deeling in de meeste gevallen zich aansloot
bij het prae-advies van het Bondsbestuur.
Overigens kregen de afgevaardigden vrij
mandaat, terwijl over de nagekomen voor
stellen een bepaald standpunt, werd inge-
nomen. Amendementen werden niet inge
diend. Bij de gebruikelijke rondvraag werd
van gedachten gewisseld over diensttijden
en circuleering bondsmissieves. Hierna
volgde sluiting.
Chr. Jeugdvereen. „Nomateg"
Opvoering van „In den Mist"
De Chr. Jeugdvereeniging „Nomateg!", die
zich tot ideaal gesteld heeft het jeugdwerk
in de wijken II en VII der Ned. Herv. Ge
meente krachtig aan te vatten -waartoe zij
onlangs een jeugdgebouw in de voormalige
kliniek van Prof. Gorter opende, zag zich
begrijpelijk de laatste maanden voor groote
uitgaven geplaatst, die een tekort deden ont
staan. Teneinde dit nu eenigszins weg te
werken had „Nomateg" gisteravond in de
Stadsgehoorzaal een feestavond belegd,
waaraan 't muziekgezelschap „Symphonia"
en de „Vadertje Langbeenclub" belangeloos
hun medewerking hadden toegezegd.
De voorcitter van „Nomategl", de 'heer C.
van 't Riet, heette aan het begin van den
avond allen hartelijk welkom om dan nog
met een enkel woord op te wekken om zich
als donateur(tricei of als werkend lid op te
geven. Ook sprak hij nog een aanbevelend
woord voor de te houden verloting,
„Symphonia" onder leiding van den heer
J. Plu. dat zich reeds eerder had laten hoo-
ren, vergastte ons nu op wat vroolijke mu
ziek. Vervolgens werd het doek gehaald
voor het eerste bedrijf van het tooneelspel
„In den Mist", opgevoerd door de Vadertje
LangJbeenclub".
„In den Misti", een klucht in drie bedrij
ven en die door haar vele vermakelijke com
plicaties nogal „mistig" aandeed, beleefde
een vlotte opvoering. Het stuk, waarvan
Bram Mennes de regie had. bleek heel wat
mogelijkheden te bezitten om de aanwezigen
van begin tot einde bezig te houden. En
daarvan was ruim gebruik gemaakt. Dank
zij het gezellig, afwisselend spel en niet in
het minst door de vlotheid van voordragen,
werd de opvoering een volkomen succes. De
spelers(sters) gaven zich volkomen aan de
uitbeelding van hun rol. Zonder aan de ver
diensten der overige spelers(sters) iets te
kort te doen, willen wij hier den naam van
Bram Mennis (John Smit) noemen door
wien het stuk veel aan humor en levendig
heid won.
Wij zullen over de opvoering niet verder
uitweiden al hadden wij heel graag gezien,
dat men wat meer nauwletend had toege
zien bij het gebruik van sommige woorden
en een enkele zinsnede. Men dient toch ze
ker rekening te houden voor welken kring
men speelt.
De bloemenhulde, die voor de pauze ge
bracht werd aan de speelsters is overigens
welverdiend. Een hartelijk app1»"* kermde
telkenmale de uitvoerenden.
Uitslag Aanbesteding
Namens B. en W- werd hedenmorgen in
het openbaar aanbesteed het verbreeden
van d6 kippenbrug. Er waren 6 biljetten,
n.l. van: P. Bokhoven, Gouda, f 8200; A. J.
Langeveld, Leiden, f 7999; C. Godschalk,
en Co., Leiden, f7945; P. H- Meijers en Zn.*
Oegstgeest f 7620; W. F. Marcelis, Leiden,
f 7435; Th. L. J. Zetman, Zoeterwoude
f 7150. De gunning werd aangehouden
EEN VREEMDE RUITENTIKKER
Gistermiddag is een koe van den veehan
delaar C. v- d. W., uit Oud-Ade bij het los-
sen uit. een vee-auto op den Haarl.weg aan
haar bewaker ontsnapt. Het beest maakte
van zijn vrijheid misbruik door van het
pand Haarl.weg 18 een ruit in te drukken
en de gordijnen te vernielen.
EEN LEELIJKE VAL
Gistermiddag omstreeks 4 uur is de 45-
jarige N. L-, die bij het lossen van steen
kolen uit een schuit liggende voor de gas
fabriek van een hoogte van 1% M. in het
ruim gevallen, waar hij met zijn rug op een
balk terecht kwam en een rugwervel kwet
ste. De E.H-D. vervoerde het slachtoffer
naar het Academisch Ziekenhuis,
DE DRANK
De 61-jarige E. B., is gister onder den in
vloed van sterken drank tegen een in de
Koestraat staand rijwiel opgeloopen, waar
door hij een hoofdwonde kreeg en door de
E.H.D. tor behandeling naar het Zieken
huis moest worden overgebracht.
BURGERLIJKE STAND
BEVALLEN: W BlangéHüver z C Deve-
ling-v d Hoeven d C Lardec—v d Reliden
d H B G M V Brunt—"Wnhbcls d E Bra-
kelde Romfin d J Boehlee—Pardon z E
C Hlllenaar—Verschuren d J P v Zutilen—
Jasperse z M Treur-^Kanbler z K Bonter
—de Jong l C v Leeuwen—Vork d C, Was
senaarSchermer d G A v DiemenMeyer d
W H Drost—9chonvogel z H "W v Mus-
schev d Berg z -W J LammorsGvul z C
BaxGuld&meester d M de VosTurk d
M de Tombe—v Tongeren d
OVERLEDEN: E BrokkenSlenders, wede 73
j G Bruggemans m. 69 j. C Verhoeven—
Ligtvoet. wede. 78 j. P v Leeuwen .r. 77 j
M v Leeuwen dr. 9 dgn H Verver m. 73 J.
F C HrteveldFrankhuizen. vr„ 76 J. C
W Mart (jnv d Bergh vr., 71 J M Koster on
geh. vr.. 78 j
GEHUWD: A v d Sluis gescli. m. en G Reün-
Opbrengst collecte
De collecte voor „Jong Hol'land snakt naar
werk" heeft dit jaar bedluidand méér opge
bracht dan vorig jaar, namelijk f 761.25. De
commissie zag gaarne dat degenen die per
giro hun gitf zouden inzenden en dit nog
niet ded/en, even hun biljet invulden en van
avond nog postten.
DAMMEN
De Leidsche Districts-Dambond
Uitslagen van de gespeelde partijen om
het kampioenschap van den L.D.D.B,
le klasse
H. van der BlomA. Pronk 2—0
P. Olivier—J. Stavleu 1—1
P. VerkadeJ. van Oeveren 11
J- van OfwegenW. van Berkel 02
J. van der Horst—J. Oo9terman 2—0
J. StavleuA. Pronk 20
H. van der BlomJ. Stavleu 20
W. van BerkelP. Verkade 02
J. van der Hout—J. van Ofwegen 2—0
J- van OeverenJ. Oosterman 20
2 e klasse:
D. MechelseF. Zijlstra 02
H. F. van Boxel—W. Slieker 2—0
J. VermaasH. van der Hulst 20
H. DelfosW. Slieker 20
J. VermaasH- F. van Boxel 20
F. ZijlstraJ, van Wezel 02
3e klasse;
W. RademakerG. Rademaker 11
W. VerdegaalM. Rademaker 11
D. LaterveerI. Laterveer 02
J. Boter—W- Stavleu 1—1
J. WoudsmaJ. Varkevisser 20
J. van der HulstG. Stroker 20
C. StrokerJ. van Doorn 20
J. WoudsmaJ. van der Hulst 2—0
P. GijsbertseJ- Woudsma 02
J. BoterD. Laterveer 20
W. StavleuI. Laterveer 02
W. Verdegaal—G. Rademaker 1—1
W. Rademaker—M. Rademaker 11
Van P.D L.V. zijn van beide groepen nog
geen uitslagen binnengekomen.
DIPLOMA BEHAALD
De heer André G. Timmerman behaalde
het diploma heeren-kapper uitgereikt door
de Hoogste Vakschool voor Kappers (4-jari-
ge cunsus.)
UIT DEN OMTREK
ALKEMADE
RAADSVERGADERING
Door den Burgemeester is tegen Don dan-
derdagavond 22 April a.s. een spoedeischen-
de vergadering belegd. Het eenige agenda
punt luidt: Wijziging begrooting, dienst
jaar 1937
BOUWVERGUNNING
Door Burgemeester Wethouders is aan
J. M. Corts te Nieuwe Wetering vergunning
verleend-tot het bouwen van een bakkerij,
annex winkel en woonhuis. Architect is de
heer P. v. d. Velden te Leiderdorp.
ALPHEN a.d. RIJN
De samenwerking tusschen
A. R. en C. H.
Gezamenlijke vergadering
Als vrucht van de voorgenomen samen
werking tusschen de Anii-Rev. en Chr. Hist
Kiesvereeniging bij de aanstaande verkie
zingen zal voor de leden van beide partijen
een vergadering belegd worden
Naar wij vernemen zal deze avond gehou-
dlen worden Maandag 10 Mei. Als sprekers
zullen optreden Prof. Dr. Slotemaker de
Bruine en Prof. Mr. Diepenhorst
VERGADERING VAN DE
GEMEENTERAAD
De eerstvolgende vergadering van de
raad onzer gemeente is bepaald op Dinsdag
4 Mei a.s. des avonds om zeven uur.
DE EMMABLOEM COLLECTE
De Zaterdag gehouden collecte (ihloemp-
jesverkoop) ten bate van de T.B.C. besti-ij-
ding heeft opgebracht f 131,34.
GESLAAGD
Bij de gehouden examens in de Grafisch©
vakken behaalden onze plaatsgenooten J,
Stuivenberg Jr. en G. Zijlstra het einddiplo
ma voor drukker.
DALENDE WERKLOOSHEID
In onze gemeente beginnen thans de tee
kenen van opleving toe te nemen wat zich
openbaart in het verminderen van het aan.
tal steuntrekkenden.
Het aantal dat in April 1936 op 633 stond
is thans 533, alzoo een vermindering van
100. Ook het aantal ingeschreven werkloo
zen is gedaald van 899 in April vorig jaar
op 812 heden.
GEVONDEN VOORWERPEN
Omtent de volgende voorwerpen zijn in
lichtingen op het politiebureau te beko
men:
Eenige port^monnaies met inhoud; een
vulpenhouder; een paar heerenhandschoe
nen; een houten vouwstoeltje; een pakje
met kleeding en scheergereedschap: twee
ijzeren kettingen; een barnsteen armband
met halsketting; een paar regenpijpen.
WEEKDIENSTEN
Lokaa I v. Man d ersloostra a t Woensdag
7.15 uur: Ds Van 't Hoog, van Utrecht; Qlir.
Geref. Kerk, v. Reedestraat, Donderdag 7.30
uur: Ds Riekel, van Delft.
KATWIJK AAN DE RIJN
PLAKKEN
Van gemeentewege zijn op een tweetal
plaatsen borden geplaatst, waarop de ver
schillende politieke partijen propaganda
mogen maken voor hun candidaten. Van die
gelegenheid werd 't. eerst gebruik gemaakt
door de afdeeling Katwijk aan de Rijn van
de R. K. Staatspartij en kort daarop volgde
de S.D.A.P Aangezien de NSB zich al eer
der niet aan de gemeentelijke voorschriften
heeft gehouden en zonder toestemming van
eigenaars is gaan kalken op muren enz., is
aan die partij het maken van propaganda
door plakken in deze gemeente verboden.
NOORDWIJK AAN ZEE
PREDIKBEURT
Voor de Geref. B'ond (zaal Julianaweg 28)
zr.l D.V. Woensdag a.s. nam. S uur. voor
gaan Ds. Rijnsburgcr, van Oud-Beverland.
verder, blz. <01
