fcZWOlSCHE
ra 1895
ECONOMIE EN
FINANCIEN
MAANDAG ig APRIL 1937
•1
EERSTE BI7AD PAG. a
Hoofdkantoor. Dm Hoac,
Loan von M eircfcrvoort 7*
Actieve Vertegenwoordigen Gevraagd
'Anr
Buitenland
EEN KAPELAAN VOOR HET
VOLKSGERECHTSHOF
Hij zou hebben gewerkt
jvoor Roomsch-Rood eenheidsfront
(van onzen Duitschen correspondent)
In de Bellevuestrasse, de korte straat,
welke een centrum van het ziedende groote-
stadsverkeer als de Potsdamer Platz met
de rust van den Tiergarten, het geliefde
wandelpark der Berlijners, verbindt, hangt
ergens aan een ijzeren hek een onopvallend
.houten bord met het opschrift: „Volksge
richt des deutschen Reiches". Hier is de
gevreesde volksrechtbank van het Derde
.Rijk gevestigd. Zooals alle andere revolu
ties heeft ook de nationaal-socialistische
zich niet kunnen losmaken van het instituut
Öer geheime justitie.
Want de volksrechtbank werkt in het ge
heim. Over haar activiteit krijgt men nooit
preciese gegevens.
Eigenlijk worden alleen maar doodvon
nissen regelmatig gepubliceerd. Over de
verhandeling verneemt men ook in derge
lijke gevallen niets. Ergens in een hoekje
van de krant leest men alleen maar het be
richt: die-en-die, geboren daar-en-daar,
toen-en-toen, is door de Volksrechtbank ter
dood veroordeeld wegens hoogverraad, land
.verraad of volksverraad.
Dezer dagen heeft de Volksrechtbank de
'deuren harer zittingszaal wijd geopend voor
wie er binnen wil gaan. De Duitsche bladen
bevatten dagelijks minstens een kolom ver
slag van hetgeen er voor de Volksrechtbank
is verhandeld. En de veronderstelling ligt
voor de hand, dat het „Volksgericht" de
openbaarheid welke het in den regel zoo
hartgrondig verafschuwt, ditmaal fel be
geert. Er heeft een verhandeling plaats,
welke de Duitsche kranten tenminste
wanneer het over Rusland gaat een
„Schauprozess", een proces van propaganda
.en reclame noemen.
Een klein dozijn personen zit er achter de
ballustrade, welke in Duitschland als toank-
van-beklaagden geldt. Onder hen zijn drie
katholieke geestelijken. Allen worden be
schuldigd van hoogverraad. De acte van be
schuldiging zegt, dat de beklaagden getracht
hebben, een katholiek-communistisch een
heidsfront te vormen, ter omverwerping van
iden nationaal-socialistischen staat.
Zij het ook met geheel verschillende ge
voelens, zoo zien toch zoowel katholieken
als nationaal-socialisten in dit proces een
zijdelingsch antwoord op de pauselijke ency
cliek „mit brennender Sorge", waardoor het
Derde Rijk zich ernstig gegriefd voelt. Dat
deze opvatting juist is, kan men echter
hoogstens aannemelijk achten, doch niet be
wijzen. In elk geval blijft het feit te betreu
ren, dat er op deze wijze een nieuwe schakel
gesmeed wordt in den keten van schandaal
processen, waarmee men dit blijkt uit. de
regie minder eenige wetsovertreders dan
Wel de katholieke kerk in Duitschland wil
[treffen. Men vraagt zich af, of dit proces
weer de inleiding gaat worden van een heele
'Bene rechtsverhandelingen tegen katholieke
geestelijken, zooals dat vroeger het geval
iwas, eerst hij de devizen-, later bij de zede-
Jijkheidsprocessen
Degene, die bij dit proces dusdanig de
hoofdrol speelt, dat het zelfs naar hem ge
noemd wordt, is kapelaan Rossaint uit Dus-
seldorp. Twee feiten kan men dezen ten
laste leggen en hij maakt 't zijn rechters al
bijzonder gemakkelijk, door ook zelfs den
schijn te vermijden, dat hij die feiten zou
Willen bestrijden. Kapelaan Rossaint is een
fel tegenstander van het nationaal-socialis-
me en een pacifist. In deze laatste hoedanig,
heid heeft hij zich laten verleiden tot daden,
■die hij niet kan verantwoorden, noch als
geetelijke, noch als jeugdleider, noch als
staatsburger. Toen hij hij voorbeeld zelf ge
fabriceerde aanplakbiljetten ging versprei
den met opschriften als „Wie voor den
dienstplicht ijvert, maakt zich schuldig aan
den komenden oorlog!" toen had kapt»
laan Rossaint ongelijk. En als tegenstander
van het Derde Rijk heeft hij zich door de
ielheid zijner overtuiging laten drijven tot
handelingen, die op zijn minst onvoorzichtig
genoemd moeten worden. Hij heeft contact
gezocht, relaties onderhouden en samenge
werkt met menschen, die ongetwijfeld even
ivierkant tegenover het nationaal-socialismp
stonden als hij, doch die in hun actie doel
einden nastreefden, welke hij als geestelijke
niet alleen niet kon aanhangen, doch die hif
zelfs niet passief mocht helpen bevorderen.
Doch het is de vraag, wat dit alles te maken
{heelt met hoogverraad. Wij zouden ons
kunnen indenken, dat de geestelijke over
heid van kapelaan Rossaint, mits zij van zijn
(doen en laten volledig op de hoogte ware
geweest, hem had gewaarschuwd, liever niet
verder te gaan op den ingeslagen weg. Om
een acte van beschuldiging te rechtvaardi
gen, welke culmineert in het woord hoog
verraad, is in elk geval meer noodig.
De Volksrechtbank neemt dan ook aan,
0at kapelaan Rossaint en zijn medebeklaag-
iden verder zijn gegaan. Zij beschuldigt hen,
als gezegd van de vorming van een katho
liek-communistisch eenheidsfront.
Het katholiek-communistisch" een
heidsfront ter omverwerping van den
nationaal-socialistischen staat is geen
verzinsel van het Derde Rijk in zoo
verre dat de verboden maar illegaal
voortbestaande communistische partij
DeUtschland inderdaad aan het op
geheven „Zentrum* en aan het Duit
sche katholicisme in het algemeen een
desbetreffend voorstel heeft gedaan.
Het hoeft geen betoog, dat de Katho
lieke kerk in Duitschland dit voorstel
zonder meer heeft afgewimpeld en
zulks heusch niet, zooals de partij pers
het gaarne beweert, alleen maar in
schijn en om redenen van opportuni
teit
De ijveraars der K.P.D. hebben zich echter
Boor deze weigering nooit laten afschrik
ken en trouw blijven zij gehoorzamen aan
het narool van Moskou. Dit communistisch
gewroet in katholieke kringen is een ver
schijnsel. hetwelk zich vooral voordoet in 't
Rijnland. En zulks niet eens zoo heel erg
in het geheim. Wanneer men dit beslist wil,
dan slaagt men er, vooral als buitenlander,
met betrekkelijk weinig moeite in, om in
den haard van oppositie tegen het Derde
Rijk, welke het land langs en vooral ten
Westen van den Rijn ontegenzeggelijk is,
met communisten in aanraking te komen.
Er zij echter communisten en communis
ten. Om dit te constateeren, behoeft men
geen reis naar het Rijnland te maken, het
is voldoende, 't huidige proces in Berlijn te
volgen. De eenige communist, die tegelijk
met de kapelaans Rossaint en Kremer,
met pater Clemens en drie leiders der
katholieke jeugdbeweging terecht staan, een
zekere J 1 i c h, is, wanneer wij de ver
handeling goed begrijpen, met kapelaan
Rossaint in aanraking gekomen, niet als po
litiek agitator, doch... als geloofsleerling.
J 1 i c h is de zoon van een halve jodin
en werd in zijn jeugdjaren door zijn moeder
in den joodschen godsdienst opgevoed. Zoo
als men weet, is het voldoende, dat men lid
geweest is van eenig joodsch kerkelijk ge
nootschap, om voorgoed buiten de Duitsche
volksgemeenschap gesloten te worden, ook
wanneer men formeel van arische afkomst
is. Men neemt het kapelaan Rossaint dan
ook heel erg kwalijk, dat hij Jülioh niet al
leen in het katholieke geloof onderrichtte,
doch hem bovendien in de katholieke kerk
opnam door hem te doopen. Men zal toege.
ven, dat dit al een bijzonder vreemde inlei
ding is tot de vorming van een katholiek-
communnistische eenheidsfrontl
In een plechtige verklaring heeft kape
laan Rossaint verder in de volgende bewoor
dingen betoogd, dat hij zekere handelingen
beging, welke hij thans betreurt, maar dat
hij onschuldig is aan het hem ten laste ge-
de hoogverraad:
„Ik verklaar, dat ik voor wat de
zuivere feiten betreft, naar beste we
ten de waarheid heb gezegd. Wat mijn
innerlijke overtuiging aangaat, wil ik
er nogmaals den nadruk op leggen,
dat het nooit mijn plan was, de hoog-
verraderlijke doeleinden der commu
nisten te ondersteunen, en vooral dat
ik er nooit naar gestreefd heb, met
hen een eenheidsfront te vormen. In
tegendeel, ik beschouwde het steeds
Aals mijn levenswerk, het communisme
te bestrijden op alle manieren, welke
mij geschikt voorkwamen. Ik moet
echter toegeven, dat ik uit persoonlijke
zwakte en ook door mijn afkeer van
het nationaal-socialisme gekomen ben
tot onjuiste daden, welke ik thans be
treur"*
Deze woorden van een man, die zich een
week lang niet achter uitvluchten verborg,
maar voortdurend openhartig en klaarblijke.
lijk eerlijk op alle hem gestelde vragen ant
woordde, maakte kennelijk een diepen in
druk, ook op de vele aanwezigen, die hem
en zijn mede-beklaagden niet zeer vriende
lijk gezind zijn.
Schacht over het
grondstoffen-probleem
„Duitschland kan zich niet geheel
van het buitenland losmaken"
Op een vergadering van de Beiersche or
ganisatie voor den kleinhandel heeft de
Duitsche minister van economische zaken,
dr- Schacht, een rede gehouden, waarin
hij onder meer een uiteenzetting van toe
voer van grondstoffen gaf. Schacht zeide
dat het voor het weerbaar maken van het
Duitsche volk noodig was geweest, bepaalde
grondstoffen voor zekeren tijd uit het ge
bruik te nemen.
De beperkingen op het gebruik van grond
stoffen hebben thans echter wel haar hoog-
ste punt gehad. Een zekere verlichting in
de grondstoffensituatie kan onmiddellijk
verwacht worden.
Ten aanzien van de voedselvoorziening is
gebleken, dat Duitschland zich voorloopig
niet geheel van het buitenland kan los
maken. „Dit is een van de redenen, waar
om ik steeds weer het koloniale vraagstuk
naar voren breng", aldus dr. Schacht.
Gegadigden voor de N.S.D.A.P.
Toetreding ls weer opengesteld
De Duitsche rijksminister Hess, die te
Karlsruhe het woord heeft gevoerd op de
slotbijeenkomst van het congres der N-S.D.
A.P. in de gouw Baden, zeide, dat op 1 Mei
a.s., precies na vier jaren, weer toelating
tot de N.S.D.A.P- mogelijk is.
Voor vele Duitschers staat hiermede de
weg open tot nauwer medewerking aan
natie en staat.
Het volk, aldus Hess, is thans een geslo
ten eenheid. Dit zij gezegd vooral tot dege
nen, die nog speculeeren op de oude Duit
sche tweedracht en hopen de religieusiteit
van ons volk te kunnen misbruiken voor
politieke doeleinden.
Processen tegen Roemeensche
„IJzeren Garde"
Uit het getuigenverhoor tijdens een te
Boekarest gevoerd proces tegen een tien
tal leden van de Roemeensche „IJzeren
Garde" zou zijn gebleken, dat deze organi
satie een complot op touw had gezet om
Titulesco te vermoorden. De tien be
klaagden stonden terecht wegens beschul
diging van moord op het oud-Garde-lid
S t e 1 e s c o, die zich van de „IJzeren
Garde" had afgescheiden en een eigen
groep had opgericht.
S t e 1 e s c o zou uit de „IJzeren Garde"
zijn getreden omdat men hem had opgedra
gen, Titulesco uit den weg t« ruimen!
De criminaliteit in de
Vereen. Staten
Een mlsdadigersleger van
4 millioen personen!
Groot is het probleem waarvoor de Ver-
cenigde Staten zich geplaatst zien, bij het
bestrijden van de misdaad; hoe groot dit
probleem wel is toonen enkele cijfers, die
door den ,G-men"-chef Edgar Hoover in
een rede te Philadelphia genoemd zijn.
Amerika telt, zoo zeide Hoover, ruw ge
schat nog een misdadigersleger van 4 mil
lioen personen, dat elke 24 seconden een
misdrijf begaat. Hierbij nemen de inbraken
en kleine diefstallen met een getal van een
millioen per jaar de voornaamste plaats in.
De kosten, die uit de misdrijven voor den
Staat voortvloeien loopen in de milliardcn
per jaar.
De Spaansclie burgeroorlog
MADRID OPNIEUW HEVIG
GEBOMBARDEERD
Voedselrelletjes te Barcelona?
De krijgsverrichtingen in Spanje zijn
Zondag vrijwel tot lucht- en artillerie
bombardementen beperkt gebleven.
Het zwaarst heeft Madrid zelf het te
verduren gehad. Zoowel Zaterdag als
Zondag hebben de nationalistische bat
terijen speciaal de Noordelijke arbei
derswijk Cuatro Caminos onder vuur
genomen, doch ook in andere wijken der
hoofdstad kwamen granaten terecht
Officieel deelt de junta mede, dat tij
dens dit bombardement, hetwelk een der
hevigste was sinds Het beleg van Ma
drid, 100 personen gewond zijn. Het aan
tal dooden staat nog niet vast; men
schat het op 15.
Eenige granaten kwamen vlak voor het
hotel terecht, waarin de drie vrouwelijke
Lagerhuisleden, de hertogin van Atholl,
miss Rathbone en miss Wilkinson, haar in
trek hadden genomen. Vijf personen wer
den voor het hotel door granaatsplinters ge
wond, de auto der hertogin van Atholl werd
door een stuk van een projectiel aan stuk
ken geslagen.
Laat in den namiddag, terwijl de beschie
ting der stad nog steeds voortduurde, zijn
de drie dames naar Valencia vertrokken.
Het door Salamanca gegeven communi
qué aangaande de krijgsverrichtingen aan
het Madrileensche front zegt:
„De nationalistische artillerie heeft de
stellingen der regeeringstroepen ten Noor
den van Carabanchel onder vuur genomen.
Op dit punt verzamelen de linkschen nieu
we strijdkrachten, teneinde de verliezen
aan te vullen, welke zij in dezen sector tij
dens de jongste gevechten geleden hebben.
Het bombardement heeft groote schade aan
gericht in het gebied tusschen het kerkhof
en de Vallecas-brug."
Het rechtsche communiqué maakt voorts
melding van een rooden luchtaanval op het
front van Aragon. Van de 30 aanvallende
toestellen zijn er hier, aldus Salamanca,
zeven neergeschoten. In den sector van Cor
dova is een linksche infanterie-aanval met
zware verliezen voor den vijand afgeslagen.
Een heiligenbeeld spoelt aan
Aan de kust van Sardinië is dicht bij het
dorp Oristano een houten beeld aangespoeld
dat de Madonna met het Kind voorstelt. Het
beeld is gedeeltelijk door het vuur geschon
den.
Men meent, dat dit van een of andere
plaats aan de Spaansche kust afkomstig is
en tijdens den burgeroorlog in zee werd ge
worpen, nadat het kerkgebouw in brand was
gestoken.
Waarschijnlijk is het een product uit 3e
Spaansche school van de zestiende eeuw.
De vondst heeft op de bevolking grooten
indruk gemaakt. De autoriteiten hebben het
in de kerk van Oristano laten plaatsen,
waar het nu door de bevolking vereerd
wordt.
De vrouwen van Barcelona betoogen
Personen die uit Barcelona te Gibraltar
aankwamen vertellen, dat het in eerstge
noemde stad tot ernstige levensmiddelen-
relletjes is gekomen, uit protest tegen de
stijging van dé kosten voor levensonderhoud
welke verdrievoudigd zijn sedert het begin
van den burgeroorlog. In den vroegen mor
gen vielen georganiseerde groepen van vrou
wen de markthallen en winkels in bijna
alle voorsteden aan. Zij vernielden de krat
ten met eieren en gooiden den inhoud op
straat.
De autoriteiten trachtten in haar officieel
communiqué den nadruk te leggen op het
spontane van de demonstraties, maar het
was stellig geen toeval, dat vele honderden
vrouwen op dezelfde wijze optraden op on
geveer denzelfden tijd en in ver van elkaar
gelegen voorsteden.
Ondanks het ingrijpen der politie breid
den de relletjes zich uit en tegen den avond
march eerdfin duizenden woedende vrouwen
naar het stadhuis en het regeeringsgebouw,
voortdurend roepende: „Weg met de syndi
calisten, weg met de anarchisten, minder
commissies en meer brood".
Tijdens de optocht dwongen zij alle
voorbijkomende vrouwen zich bij haar
aan te sluiten en onderweg vernielden
zij alle anarchistische aanplakbiljetten
en drongen zij alle levensmiddelenwin
kels binnen, waar prijzen waretn aange-
plak, die zij te hoog vonden. De politie
trachtte de vrouwen uiteen te drijven
door in de lucht te vuren.
De onmiddellijke aanleiding tot deze
relletjes was de dreigende verhooging
van den broodprijs van 25 tot 35 centi
mes. De vrouwen slaagden er in van de
autoriteiten de toezegging te krijgen,
dat de prijs van het standaardbrood niet
zou worden verhoogd en dat onmiddel
lijk maatregelen zouden worden geno
men tegen prijsopdrijving. Daarna keer
de de menigte huiswaarts.
Minister Delbos over de
niet-inmenging
Toenadering tusschen de volken
moet mogelijk zijn!
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken Delbos heeft in de Zuid-Fransche
stad Carcassonne een rede geboden over
Frankrijks buitenlandsche politiek. Over de
niet-inmenging in de Spaansche aangelegen
heden sprekende stelde hij de vraag: .Wat
zou 't resultaat zijn, als de deur wagenwijd
werd opengezet voor de inmenging, wanneer
de volken zich. door niets tegengehouden,
lieten medesleuren in den Spaanschen oor
log? Waarschijnlijk zou een algemeene
oorlog het gevolg zijn."
Delbos zette verder uiteen, hne
Frankrijk met Engeland het initiatief heeft
genomen bij het voorstellen voor een zoo
ruim mogelijk toezicht. Dolbos zeide, dat de
Britsch-Fransche vriendschap ook in het
Spaansche vraagstuk hecht is gebleken.
De groote democratische staten verwijde
ren zich van de politiek van blokvorming:
zij bedreigen niemand en willen niemand
hun leer opdringen. Wie zou zich dus met
recht kunnen ergeren over de vreedzame
uitstraling van hun denkbeelden en over
hun onibuigzamen wil, rlie tegen iederen
aanval te verdédigenv Wie zou kunnen twij
felen aan de heilzame doelmaligheid van
hun houding? Zij, die zeggen, dat de demo
cratie, en vooral de onze aldus Delbos
zwak is, vergeten deze dingen, die reden tot
vertrouwen geven en zij vergeten ook tie
versterking van het bondgenootschap met
Polen, het Fransch-Russische verdrag en de
overeenkomst met de staten der Kleine En
tente. Ten aanzien van deze laatste is het
niet zoo gemakkelijk als sommigen schijnen
te gelooven, den invloed van Frankrijk te
verzwakken. In elk geval zou niet Frankrijk
het meest bedreigd worden door een omver
werping van den bestaanden toestand in het
Donaubekken. De veiligheid van Frankrijk
en zijn invloed in de wereld worden niet
minder.
Ongetwijfeld is niet ieder gevaar bezwo
ren; de ernstigste bedreiging is de vorming
van statenblokken, die tegenover elkaar
staan. Maar aldus de minister ik blijf
gelooven, dat een overeenkomst tusschen
volken, die onder de meest verschillende
regeeringsvormen leven, mogelijk is. De 19de
eeuw heeft dergelijke blokken gekend en
niettemin waren er lange tijdvakken van
vrede. Wel is waar komen bij verschillen ten
aanzien van den regeeringsvorm thans de
verschillen in de internationale politiek
volkenbond en algemeene overeenkomsten
tegenover twee zijdige overeenkomsten
maar een verschil van meening ten aanzien
van de methode kan niet onoverkomelijk
zijn.
Hongarije heeft geen behoefte
aan dictators
Het land kan zelf zijn problemen oplossen,
verklaart Daranyi
Te Szegedin heeft de Hongaarsche minis
ter-president Daranyi een rede uitgespro
ken, waarin hij verklaarde, dat Hongarije
geen behoefte heeft aan een dictatuur en
nog minder aan dictators, omdat het land
zelf zijn problemen kan oplossen binnen het
kader van zijn grondwet.
Ten aanzien van het jodenprobleem zeide
spreker o.m.: zelfs indien er geen joden zou.
den bestaan, zou Hongarije toch in moei
lijkheden zijn, daar het land verminkt is,
van nature op den landbouw is aagewezen,
en niet over voldoende kapitaal beschikt
De joodsche kwestie berust niettemin op
het ras, doch draagt een economisch karak
ter. De joodsche bevolking speelt in het oeco
nomisch leven des uands een rol, welke
niet in verhouding staat tot haar getal.
Daarom moet de immigratie van uit het
Oosten komende joden worden stopgezet en
moeten degenen, die in het land gevestigd
zijn ertoe gebracht worden vrijer deel te
nemen aan 't nationale leven. Niet door be
toogingen of kloppartijen kan men deze
kwestie regelen."
Tenslotte zeide Daranyi in het alge
meen bereid te zijn tot samenwerking op po
litiek terrein met de verschillende partijen,
doch de orde tegen onruststokers té zullen
handhaven.
De buitenlandsche politiek
Ten aanzien van de (buitenlandsche be
trekkingen verklaarde spr., dat Hongarije
wenscht voort te gaan met het dienen der
werkelijke belangen van den vrede. Het blijft
onvergankelijk trouw aan zijn vrienden.
De samenwerking der staten-onderteeke-
naars van de protocollen van Rome is de
beste waarborg voor de vreedzame evolutie
van midden-Europa. Maar Hongarije is be
reid den weg te bereiden voor eveneens cor
recte betrekkingen met de staten met wie
het nog door geschillen wordt gescheiden.
Het. is zijn verlangen door overeenkomsten
met deze staten de hangende vraagstukken
te regelen, mits deze staten het bewijs geven
eveneens van goeden wil te zijn en de na
tuurlijke eischen van Hongarije ook behoor
lijk door de andere partij worden erkend.
Hongarije bezit onbetwistbaar het
zelfde recht op nationale veiligheid als
iedere andere souvereine staat. De te
genwoordige toestand is onhoudbaar;
hij laat de vitale belangen der natie
bloot staan aan gevaren.
Daarom is ons land slechts geneigd
voorstellen te bestudeeren, welke samen
werking beoogen tusschen de Donau-
staten, op de basis van volkomen rechts
gelijkheid. Wij moeten ook vastberaden
aandringen op een doeltreffende bescher
ming der Hongaarsche minderheden.
Zonder bevredigende regeling dezer
kwesties zal geen enkele normale be
trekking tusschen Hongarije en de Klei
ne Entente tot stand kunnen worden
gebracht.
Wilde staking in Parijsche
amusementsbedrij f
Arbeiders weigeren arbitrale uitspraak
te aanvaarden
Zondag is in de Parijsche bioscopen en an
dere amusements-inrichtingen plotseling een
wilde staking uitgebroken, die een groot deel
dier bedrijven heeft stil gelegd.
Reeds geruimen tijd bestond er onder het
personeel van deze inrichtingen ontevreden
heid over de arbeidsvoorwaarden en wensch
te men een collectief arbeidscontract, dat aan
de verschillende grieven en verlangens zou
kunnen tegemoet komen. De werkgevers
wilden niet zonder meer alle gestelde eischen
inwilligen, zoodat men krachtens de wet
van 31 December j.l. zich genoodzaakt zag
over té gaan tot de voorgeschreven vernlichte
arbitrage. De regeeerings-arbiter Jean M i s t-
1 e r deed daarop een uitspraak, die echter
de ontevredenheid der arbeiders gaande
maakte, daar zij niet in alle opzichten hun
zin verkregen. Vandaar dat werd overgegaan
tot een wilde staking, tegen de ernstige waar
schuwing der vakvereeuigingsleiders in, dia
op het onverantwoordelijke van zulk een op
treden wezen. Duidelijk bleek hierbij, dat
ook in de vakvereenigingen de onderling?
tucht niet langer kan worden gehandhaafd,
Frankrijks po'itteke en sociale leven wordt
al meer ondermijnd.
Een deel der schouwburg- en bioscoop-on
dernemers heeft inmiddels aan de stakings-
eischen gehoor gegeven; de beweging zal
verder vermoedelijk rustig doodbloeden.
Van Zeelands reis naar Amerika
Over de aanstaande reis van den Belgi
schen minister-president Van Zeeland
naar de Vereenigde Staten heeft het offi
cieuze agentschap Belga een mededeeling
gepubliceerd.
Volgens dit bericht zal de premier in
Amerika de betrekkingen, die hij aldaar
met een aantal vooraanstaande persoonlijk
heden onderhoudt, weder aanknoopen en de
groote economische belangen die de beide
landen gemeen hebben, bestudeeren. Van
Zeeland zal door president Roosevelt
worden ontvangen. Op 21 Juni zal hij aan
wezig zijn op het jaarlijksche feest van de
universiteit van Princeton, waar hij in 1921
den graad van „master of arts" behaalde-
Uitstel der ontwapenings
conferentie
De „Petit Parisien" bericht, dat de zitting
van het bureau van de ontwapenings-con-
ferentie, welke 6 Mei a.s. te Genève zou
worden gehouden, vermoedelijk zal worden
uitgesteld.
De buitengewone vergadering van den
volkenbond zal einde Mei bijeenkomen; de
afgevaardigden zullen dan vermoedelijk alle
gelegenheid hebben de ontwapeningsproble
men te bespreken. Tot dan toe zullen voor-
loopige besprekingen worden gevoerd tus
schen de kanselarijen.
COMMUNISTISCHE PARTIJ
IN LUXEMBURG VERBODEN
De Raad van State van Luxemburg heeft
een wetsontwerp goedgekeurd, waarbij, met
het oog op de handhaving van de politieke
en sociale orde, de communistische partij
ontbonden wordt
NILLMIJ VAN 1859
Verzekerd kapitaal gestegen
met 13 millioen (v.j. 834 millioen)
Dividend voorstel 5 (onv.)
Aan het jaarverslag der Levensverzeke
ringmaatschappij Nillmij. van 1859, over 1936
ontleenen wij het volgende:
Ook over 1936 kan op verdere stijging der
productie-resultaten gewezen worden. Zoo
zijn aan nieuwe verzekeringen tot stand ge
komen rond 33 (v.j. 29 millioen.
Een ander verblijdend verschijnsel is, dat
het bedrag, dat door afkoop verviel, onge
veer 14 millioen beneden dat van 1935
bleef.
In totaal verviel er van de eigenlijke Nill-
mij-portefeuille 20 millioen, zooóat deze
portefeuille in 1936 met "13 (v.j. 8%) mil
lioen vooruit is gegaan.
De Indische Portefeuille der Algemeene
(I.P.A.) nam met 134 millioen af, waardoor
de stand hiervoor op f 534 (v.j. 634) mil
lioen kwam.
In totaal was per ultimo 1936 verzekerd
ruim 170 15834) millioen.
In Ned.-Indië viel, vooral na de deprecia
tie van den gulden, te constateeren. dat de
daling der huren tot stilstand was gekomen;
en tegen het einde van het jaar viel zelfs
een gering aantrekken der huishuren
op.
Ook in 1936 moest nog meerdere malen
met uitstel of vermindering van aflossing
genoegen worden genomen,terwijl in som
mige gevallen nog verdere concessies wer
den gedaan. Tegenover de 24 gevallen (15 in
Indië en 9 in Nederland), waaroij in 1935
tot executie of tot onderhandschen inkoop
over moest worden gegaan, stonden er 12 in
1936 (8 in Indië en 4 in Nederland). Het
uit die afwikkelingen per saldo voortgeko
men verlies ad rond 25.500 werd ten laste
der reserves afgeboekt.
Het jaar 1936 gaf een koersavans van de
„effecten" te zien van 1.202.900 (v.j. ver
lies 234.000), welk bedrag ten gunste der
reserve voor rentedaling en verdere voor
zieningen werd gebracht.
Voor I.P.A. werd uit dien hoofde 47.700
aan de extra-reserves toegevoegd.
Het totale bezit aan „vaste eigendommen"
staat na afschrijving van 265.700 te boek
voor 4.727.100 4.425.000), staande tegen
over een geschatte waarde van 5.600.600
5.375.000). De netto huuropbrengst be
droeg 258.800 226.775).
De rentevoet, waarop de premiereserve is
berekend bedraagt thans voor 6234 Pd der
reserve 334 Pct en voor 3734 pet daarvan 4
pet.; de gemiddelde rentevoet van de reser
ve is onder ultimo 1936 3.688 pet. De gemid
delde rente der beleggingen 5.04 pet. tegen
5.14 pet. over 1935.
Naast de op zeer veilige grondslagen be
rekende wiskundige reserve, welke de hoofd
waarborg is, dat de uit de verzekeringen
voortvloeiende verplichtingen kunnen wer
den nagekomen, bestaan ook nog hoog op
gevoerde extra waarborgen. Deze bedreigen
ultimo 1936 totaal 7.196.000 (v.j. 6.192.000).
dus een extra dekking van ruim 16% (1434)
pet. oer ruim berekende wiskundige reserve
ad 42.905.273.
Na inschrijving van alle acquisitie-kost-n
laat de verlies- en winstrekening een bruto
saldo van 464.800 (f 766.841). Hiervan is
toegevoegd aan de reserve voor eventuele
rentedaling en verdere voorzieningen
f 216.800 562.883 en v.j. 10.000 aan de
extra-reserve) aan aandeelhouders zal wor
den uitgekeerd 5 pet. (onv.), over het gestor
te- en 134 Pet. (v.j. 1 pet.) over het niet ge
storte kapitaal.
Als bedrijfsoverschot, dat na afloop var
het vijfjarig tijavak voor ten minste 90 pc*
aan verzekerden met aandeel in de win-t
ten goedp zal komen, is 150.656 117.395)
afgezonderd.
Tweede Sumatra-
T abaksinschrij ving
Zeer gunstig verloop
Tijdiens de tweede Sumatra-tabaksinsriirij
ving was de stemming over de geheele linie
willig en het prijsniveau was hooger dan
vorige week.
De zand'bl ad-O lok, groot 1079 pakken, werd
gekocht cloor Nederlandsche handelaars tot
274 ets bij een taxe van 15834- De beste
partij hieruit, nl. 401 pakken DeM-Mïj/1 werr.
door Nederlandsche fabrikanten uitgekocht
tot 465 ets. De 1025 pakken voefblad Drli-
Mij/Deli Toewa/2 brachten meer dan 100
boven tax, al. 479 ets (tax 228 ets), op. De
GEMENGD NIEUWS
Vrouw onder de tram geraakt
Slachtoffer kort na ongeluk overleden
Zondagavond tegen middernacht, is bij de
tramhalte kruising WeteringschansNieuwe
Vijzelstraat te Amsterdam een 52-jarige
vrouw, die de onvoorzichtigheid beging van
een motorwagen van lijn 4 te stappen, voor
dat de tram tot stilstand was gekomen, ge
vallen en onder den bijwagen geraakt. Met
vereende krachten heeft men den wagen
opgetild om de vrouw te bevrijden. Het bleek
dat haar borstkas was ingedrukt. Het slacht
offer, dat woonachtig was in de Tweede Ro-
zadvvarsstraat, is tijdens het vervoer naar
het Wilhelminagasthaiis overleden.
Café „De Nieuwe Teersdijk"
te Wijchen afgebrand
Gisteravond te ruim ft'en uur werd brand
gealarmeerd in de buurtschap Woezi k on
der Wychen. Het bekande cafe-restaurant
„De Nieuwe Teersdijk". van den heer F. Kel-
lendonk, stond in vlamman. De brandweren
van Wychen en Nijmegen rukten onmiddel-
uit, doch assistentievan de laatste werd niet
noodig geacht. Daar hert water over 200 M.
moest worden opgepompt, duurde het'gerui
men tijd voordat de Wychensche brandweer
een aan-vang kon maken me* de bestrijding
van het vuur. Dit had het achterhuis toen;
bijna gehele verteerd en de vlammen lek+en
langs een dunnen brandmuur reeds door
naar het voorhuis, waarvan de bovenver
dieping weldra in lichter laaie stond.
Eerst tegen middernacht vwas men lief
vuur meester. Toen bleek, dart hert achter
huis, de schuur en de boven verdieping van
het café bijna geheel door de vlammen wa
ren verwoest. In het café Beïvej, waar de
meubelen waren blijven staan, werd veel
waterschade aangericht.
De oorzaak, van den brand, waarvan de
schade op eenige duizenden guldens wordt
geschat en door verzekering wordt gedekt,
is onbekend.
Eenige jaren geleden is aan dezelfden weg
„De Oude Teersdijk" afgebrand. De uilspan
ning is toen herbouwd op eendge afstand van;
den weg NijmegenGrave.
beide partijen zandblad SenembaH-Mij, nl*
233 pakken Senembah-Mij/M/1 en 191 pak
ken dito/P/1 brachten 314 ets (tax 182) op)
aan gecombineerde Nederlandsche en Duit-
sohe handelaren. Opvallend is, dat de hoofde
partijen verkocht werden zonder hun uit
schot partij en. Amerika was voor de betere
tabakken zeer willg gestemd en betaalde
hooge prijzen voor de dunbladige lichtsoor-
tige en heldere partijen. Voor Duitsche re
kening werd betrekkelijk weinig gekocht.
661 pakken Deli-Mij/PB/3 werden tot 98 ets,
door Duitsche fabrikanten gekocht, terwijl
de 109 pakken zandhlad-uitedhot Deli-Mij/,
QM/al werden uitgekocht door een hande
laar uit Bremen. De koopers in deze inschrij
ving waren overigens hoofdzakelijk Neder-
landsohe firma's.
Hazemeijer en Co.
Bedrijf staat er beter voor dan sinds
jaren het geval was
Nettowinst ƒ68.523 (v. J. ƒ20.938)
In 1936 zijn de resultaten van de
N.V. Fabriek van Electrische Apparaten
vh. F. Hazemejjer Co te Hengelo ver
beterd. Na afschrijvingen bedraagt het
•winstsaldo 68.523 (v. j. 20.938). Er
•wordt 5 dividend uitgekeerd (v. J.
3
In het verslag -wordt opgemerkt, dat de
waardeverminderingen welke de vorderingen
in het buitenland door vroegere devaluaties on
dergingen, "ten gevolge van de depreciatie van
den gulden voor een belangrijk deel werden
opgeheven. De exportmogelijkheden werden
grooter. terwijl op de binnenlandsche markt de
concurrentie minder hevig was, voor zoover het
behaalde voordeel niet door uitvoerpremies en
andere kunstmatige middelen werd opgeheven.
Do stijging der metaalprijzen liad een stimu-
leerende invloed op de kooplust, daar het wen-
schelijk was de orders spoedigst te plaatsen
voor nieuwe prijsverhoogingen intraden.
In 1936 werden in het buitenland verschillen
de nieuwe relaties verkregen. Uit Iran werd
b.v. de opdracht verkregen tot levering van de
complete electrische laagispannlngisapparatuur
voor het nieuwe station te Teheran. Dit geett
gegronde hoorp, dat bij terugkeer van meer
geregelde toestanden ook de export zich verder
zal kunnen ontwikkelen. De fabrieken in Bel
gië en Frankrijk gaven ln 1936 meer bevredi
gende resultaten.
De uitbreiding van ons fabricage-programmai
neeft steeds de volle belangstelling. De afd,
kleininstallatiemateriaal is thans voor de af
levering van het nieuwe product gereed. Ver
der hebben wij ons aldus het verslag
toegelegd op de -vervaardiging van de schakel-
apparatuur voor schepen en we moohten hierop
reeds oprachten van de Ned. Marine ontvangen.
In verband met de steeds grooter wordende
vermogens der electrische centrales hebben we
gemeend ook de serie van ons hoogspamnings-
apparaten-systeem Heyrolle te moeten uitbrei
den e.i wij hebben dan ook de licentie verkre
gen voor de fabricage van schakelapparaten
voor de hier te lande voorkomende hoogste
spanningen, zoodat wij t.z.t. in staat zullen zijn
ook hiervoor apparaten van Nederlandsch fa
brikaat te leveren.
Ten slotte zij opgemerkt dat de opleving van
eind 1936 zich voor het bedrijf in het eerste
kwartaal van 1937 in verhoogde mate heeft
voortgezet. Zelfs in het geval dat de opleving
spoedig mocht verflauwen, meent de directie,
dat het bedrijf er gunstiger voorstaat dan het
in jaren gedaan heeft. Een belangrijke factor
is nog. dat er na de devaluatie een zekere stille
reserve ln de inventaris ontstaan is. welke
eerst in het loopende jaar tot zijn recht komt.
Het saldo van de exploitatierekening be
draagt 273.811 (v. j. ƒ232.829). Er wordt voor
165.000 afgeschreven (v. j. 168.500). Uit de
netto winst kan 5 dividend worden uitge
keerd .(v. j. 3).
Kort Nieuws
Het jaarverslag van de Ne d.-I n d i s c h e
Steenkolen Handel M ij. over 1936
deelt mede, dat de opleving in het scheep
vaartbedrijf aan den gang vtan zaken ten
goede is gekomen. Uit een iffinstsaldo van
237.973 (v.j. 178.593) kan op de gewone
aandeelen een iaardividend van 12 pet (v.j.
8 pet.) worden uitgekeerd.
Het saldo-winst van de Cultuur M ij.
„Kali Bakar" is sterk gestagen en be
droeg in 1936 154.589 27.095)Er zal 8
pet. (v.j. 234 pet-) dividend wordlen uitge
keerd.
Op de groote vrije inschrijvingen op de
aandeelen-emissie groot 6.250.000 van de
Del'i Spoorweg Mij. zal sleehts een
zeer gering percentage worden toegewezen.
De Per lak Petroleum Mij. boekt
over 1936 een voordeelig saldo van 85:552,
(v.j. 90.081,Voorgesteld wordt 334 Pet»
(onv.) dividend uit te keeren.
De winst van de Ho 11 a n d s li e
Koopmans Bank over 1936 bedraagt
f 187.958,— (v.j. 195.618,—). Voorgesteld
wordt 5 pet. dividend uit te keeren (v. j,
nihil).
