IHrntwr (jTmiraiit
WISSELINGEN IN HET WERELDVERKEER
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
l.Gt.B.
abonnemmtsprrjg:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agenlschap gevestigd is £35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.I8
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j ct
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 6062
VRIJDAG 16 APRIL 1937
18e Jaargang
9bbtrtmtiEprtj?Eir.
Van I tot 5 regels1.17'/»
Elke regel meer0.22'
ngezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2.30
Elke regel meer0.45
Voor het beviagen aan 't bureau
V wordt berekend 0.10
HELDEN VOOR DE
jj I RECHTBANK
r *t Is eigenlijk de moeite niet waard er
over te schrijven, maar het teekent de hel
den op het podium en in hun lijfbladen en
daarom maken we even apart melding van
de volgende rechtzaak.
Eenige tijd geleden wezen we op de meer
'dan grove laster, welke in het fascisten
blaadje ..Zwart Front" werd uitgestort over
den Minister-president en wij vroegen of
dan alles maar geoorloofd is in ons land.
De schrijver van deze lasterpraat, tevens
leider van genoemd partijtje dacht blijk
baar, dat hij vrij zijn gang kon gaan en op
6 Februari te Utrecht sprekend was zijn
^rede" een aaneenrijging van beleedigingen
.van Dr. Colijn. Hierbij was echter een com
missaris van politie aanwezig, deze noteer
de enkele uitdrukkingen en gaf de zaak in
'handen van de justitie.
Zoodoende werd de leider gedagvaard en
moest hij zich verantwoorden. Dat was al
eens eerder gebeurd en toen kon men eenige
dagen later in zijn lijfblaadje lezen, dat hij
als een onverschrokken held voor zijn rech
ters had gestaan en het bestaande regiem
in Nederland onbevreesd in scherpe be
woordingen gegeeseld had, dat de getabber-
den zaten te rillen op hun zetels.
Het was eenvoudig belachelijk; maar de
getrouwen geloofden het natuurlijk onvoor
waardelijk. Dat is zoo de aard van fascis
tische bewegingen. Men gelooft wat nien
gaarne wil gelooven en houdt dus niet van
objectief onderzoek.
Maar do journalisten, die van openbare
zittingen verslag maken, knoeien niet mee
en dus vermeldden ze eenparig zonder
het zóó te zeggen welk een zielig figuur
de „groote" leider voor de Utrechtsche
rechtbank heeft gemaakt Slingerde hij de
rechters misschien weer allerlei verwijten
in het gezicht? Geen sprake van. Bevend
stond hij voor de balie. Hij wist niet precies
meer wat hij gezegd had; maar de politie
kon wel gelijk hebben. Echter de dagvaar
ding was niet heelemaal juist. Men had
hem „tenlaste gelegd beleediging van dr.
Colijn als minister van staat, minister van
koloniën en minister van defensie ad in
terim. Van geen van deze functies was
evenwel in zijn rede sprake. Hij had uitslui
tend dr. Colijn als voorzitter van den mi
nisterraad gegispt, want het gin8 hier uit
sluitend om het regeerbeleid van dr. Colijn
in het algemeen".
De stumper; in plaats van fier en met
overtuiging zijn zaak te verdedigen pleitte
hij op formalistische gronden vrijspraak;
hij had slechts „het regeeringsbeleid ge
gispt".
Ziedaar de helden! Want zoo is dit soort
altijd. Voor de vrienden een groote mond
opzetten, maar terugkrabbelen zoodra ze in
de verte maar een gevangenisdeur zien. Het
is teekenend en déarom de vermelding
waard.
De „Sarkani" opgebracht
KRUISER „JAVA" HEEFT CONVOOI
GEWEIGERD
De marinestaf ontving van den com
mandant van Hr. Ms. kruiser ..Java'
bericht, dat hij convooi geweigerd heelt
aan het stoomschip „Sarkani", kapitein
Gidts, reeder het Nederlandsch Bevrach
tingskantoor te Amsterdam, bestemd voor
Alicante.
De „Sarkani" is bij een poging om on-
geconvoyeerd door de Straat van Gibraltar
te stoomen, hedenmorgen in de vroegte
door een Spaansch oorlogsschip aange
houden en opgebracht naar Ceuta.
Het stoomschip „Sarkani" is het bekende
„smokkelschip", waarvan in de Nederlandsche
pers herhaaldelijk melding is gemaakt. Daar
de Nederlandsche marine slechts convooi ver
leent aan die schepen waarvan de lading met
zekerheid geen wapenen en geen munitie voor
Spanje bevat en waar geen vrijwilligers voor
deelneming aan de Spaansche burgeroorlog
aan boord zyn, heeft de commandant van
Hr. Ms. „Java" zich tegen opbrenging van dit
verdachte schip niet verzet.
mies Dr A. A. M. Enserlnck
Dr C C GrUtzner, thans adjunct-commies.
DOMEINEN
Aangesteld Is tot opziener der dmoelnen te
Middelburg. A. N. Dekker.
TROMPENBERG's
PALACE HOTEL
Hilversum, Telefoon 7941 (2 lijnen)
Aangenaam verblijf voor najaar en winter
BILLIJKE PRIJZEN.
Alle zorg nog niet verdwenen, maar de toekomst is hoopvol
Dr Coiijn spreekt op de
verjaardag van de Rotler-
damsche Kamer van
Koophandel
In tegenwoordigheid van Z.K.H.
Prins Bernhard heeft hedenmiddag de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rotterdam haar jaardag gevierd
met een buitengewone vergadering in
de groote Doelenzaal, in welke ver
gadering de Minister-president Z.Exc.
Dr H. Colijn, een rede heeft uitge
sproken.
In zijn inleidend woord betuigde de voor
zitter der kamer, de heer W. A, Enge 1-
brecht, Ge zeer bijzondere dank der Ka
mer aan do hooge autoriteiten die de ver
gadering bijwoonden.
De dank der Kamer gaat uit naar Z. Ex.
den minister-president Dr. H Colijn, voor
de aanwezigheid in deze vergadering welke
hij bereid is met een rer.e op te luisteren.
Met erkentelijkheid ook begroet de Kamer te
dezer plaatse Prof. Dr. Gelissen, minister
van handel, nijverheid en scheepvaart; Jhr.
Mr. Beelaerts van Blokland, vice-president
van de Raad van State: Burgemeester en
Wethouders van Rotterdam; vertegenwoor
digers van departementen, waarmede de
Kamer in geregelde verbinding*staat: ver
tegenwoordigers van handel en nijverheid
uit de hoofdstad des lands en andere ste
den.
Vervolgens hield dr. Col ij n zijn rede over
„Wisselingen in het wereldverkeer"
»e ontwikkeling van het verkeer tusschen
volken aldus dr. Colijn heeft niet
een geleidelijk karakter gedragen. Er is af
wisseling door scherpe en langdurige tegen
stellingen.
In de eerste eeuw onzer jaartelling strekte
zich een economische eenheid uit vanaf
den z.g. wal van Hadrianus ter plaatse
ongeveer waar nu de grens tusschen Enge
land en Schotland ligt tot en met het
huidige Irak (Mesopotamië).
Na den val van het West-Romeinschhe
rijk deed in vele streken van Europa toen
zijn intrede wat men heden ten dage in de
economische wereld als „autarkie" pleegt
te bestempelen. Men trachtte zich onafhan
kelijk te maken van zijn buren en binnen
eigen grenzen voort te brengen wat men
noodig had. Eerst de twaalfde eeuw bracht
eenigszins ingrijpende wijziging in het beela,
dat gedurende 5 a 6 eeuwen na den val van
het West-Romeinsehe rijk het overheer-
schende was geweest.
De pelgrimstochten aar het heilige land,
gepaard aan do opkomst van Italiaansche
steden als Venetië en Genua waren de
naaste aanleiding dat de volken van Wesi-
Europa weer de verbroken verbinding met
Azië tot stand brachtén.
Twee factoren, de opkomst der steden en
de kruistochten naar Palestina, verruimden
den horizon van den feudalen tijd en leid
den er toe, dat het economisch tijdbeeld ge
leidelijk weer omgevormd werd.
Aan de andere zijde van de landengte van
Suez waren voornamelijk de Arabieren de
dragers der beschaving geworden. De staat
kundige invloed door de Arabieren uitgeoe
fend, hield verband met hun handelsvaart,
die het oosten weer in contact bracht met
de kooplieden van het westen. Er scheen
dus weer uitzicht op een handelsverkeer
waarin althans Europa met de noordkust
van Afrika en Azië betrokken zouden zijn,
d.i. de toenmalige bekende wereld.
Maar reeas na een tweetal eeuwen kwam
hier de tegenslag, want de Arabieren had
den op den duur het veld te ruimen voor
de Turken en het midden der 15de eeuw gaf
weer een flinke zet terug aan wat zich se
dert het begin der 12e eeuw wederom sterk
ontwikkeld had.
Het vrijwel sluiten van de oude wereld en
het opbouwen van het Westen leidde op
nieuw tot verhoogde afzondering.
De winsten behaald met den handel in
porcelein, in zijde, in kostbare steenen en
vooral in specerijen, waren te aanlokkelijk
om er in te berusten, dat de Turk daar een
einde aan zou maken, en als dan de Turk
niet te overwinnen was, dan moesten de
zeeën maar overwonnen worden.
Portugal nam bij dien „Drang nach
Osten" de leiding door een nieuwen
weg naar de Indiën te zoeken. Met het
omzeilen van Afrika's Zuidpunt neemt
het 400-jarige tijdvak een aanvang,
waarin een gedeelte van het oude Eu
ropa van lieverlede zijn invloed op de
overige vier werelddeelen zal doen
gelden.
Binnen 50 jarem na de Gama's ont
dekking van den zeeweg naar Indië
hadden de Portugeesche kooplieden
reeds aanraking gekregen met nage
noeg alle landen en volken langs de
kusten van den Indischen Oceaan, met
die van het Maleische schiereiland,
imet ons huidig Oost Indië. met Siam,
met Canton, met Formosa en met
Japan.
Maar tot die prestatie bleef de actie van
Europa niet beperkt. Immers, vijf jaren voor
de ronding van Afrika's zuidpunt sloeg
Coluanbus, in dienst van de Spaansche kroon
den weg naar het westen in en ontdekte
Amerika.
Gedurende ongeveer een eeuw behielden
Portugal en Spanje vrijwel alleen het veld
in de exploitatie j-an de rijkdommen die Azië
en Amerika opleverden, maar dan treden
een drietal concurrenten naar voren.
Qok de ds;oopliedea Engeland, Frank
rijk en Holland zeilden zuidwaarts om de
Kaap de Goede Hoop, en westwaarts naar
het noordelijk deel van het Amerikaansche
In het oosten leidde dit al spoedig tot het
Portugeesche overwicht De Hollanders wa
ren hun opvolgers in den Indischen Archi
pel. De Engelschen en Franschen worstel
den om het bezit van Indië, waar Engeland
tenslotte de overhand behield.
Over ht geheel gezien onderging dit beeld
gedurende de 17e en 18e eeuw geen groote
veranderingen. Alleen nam Portugals betee-
kenis als koloniale en handeldrijvende mo
gendheid sterk af.
De 19e eeuw bracht de ontwikkeling van
Australië en Afrika, met de verdeeling van
Afrika onder eenige Europeesche mogend
heden waaronoer ook nieuwe, als België,
Duitschland en Italië, terwijl de Spaansche
koloniën in het westelijk halfrond zich van
het moederland losmaakten en tot vorming
zelfstandige staten overgingen. De Ver
een igde Staten en Japan verwierven daar
entegen koloniaal bezit in den pacific.
Zoo lag dan bij dc aanvang
an de 20e eeuw de geheele
ereld open voor den onder
nemingsgeest van alle volken
r aarde, hoofdzakelijk de
ucht van de kloeke zin van
een vijftal Europeesche sta
ten: Engeland, Frankrijk, Ne
derland, Spanje en Portugal.
Mercantilistische geest
De verschillende handelsondernemingen
van toen waren van een mercantilistischcn
geest doortrokken. Vandaar het zoo hardnek
kig vasthouden aan het monopolistisch ka
rakter van de geoctroieerde handelscompag
nieën in de 17e en 18e eeuw. Als onz poging
G.G. J. Pz. Coen een schuchtere poging
waagt om dit monopolie, althans op beperkt
gebied, te verzachten, wordt dit pleidooi me
de de oorzaak, dat Coen's tweede uitzending
als G.G. een paar jaar wordt vertragd.
De gedachte aan zoo groot mogelijke ge
slotenheid van de eigen economie was er
echter geen die in het kclonisatiebegrip haar
oorsprong vond. Mercantilistische tendenzen
golden in Europa al vóór dien tijd en vinden
in toenemende mate toepassing.
Niet kan worden betwist, dat dit monopo-
listisch systeem in dien tijd metterdaad ook
voordeelen heeft afgeworpen. Onze strijd te
gen Spanje zon niet vol te houden zijn ge
weest zonder de baten, die van het monopo
lie der O. L Cie. de rijke vruchten waren.
Nieuwe denkbeelden
Aan het einde der 18e eeuw begonnen de
monopolistische opvattingen met betrekking
tot den handel op de buiten Europa gelegen
gebieden plaats te maken voor nieuwer.-
denkbeelden
De onder invloed van de aanwending
van stoom als bron voor energie snel
voortsohrijdende ontwikkeling van in-
dlustrieele bedrijven, gaf den eersten
stoot tot de wijziging van de economi
sche inzichten. De aanwending van die
zelfde stoomkracht als middel voor het
vervoer van grondstoffen en goederen
bracht de mercantilistische tendenzen
daarna den genadeslag toe. Vooral de
ontwike'ing van het spoorwegwezen re
duceerde de afstanden tot 1/10 van wat
zij vroeger waren.
Hierdoor ging 't monopolie van gunstige
ligging, dat zeemogendheid en als Engeland
Nederland en Frankrijk tot nog toe genoien
hadden in belangrijke mate t.e loor. Hot
achter'and kwam dichter bij de zee te ligg-'.i.
Tegelijkertijd creëerde de spoorweg 'nieuwe
staten van grooten omvang aan de overzijde
van den Oceaan. De were.d ligt open. D.-
rijkdommen der aarde vragen om uitwisse
ling. De vloten der oceanen, -Ie spoorwegin
en andere middelen van verkeer zijn tot
hoogen graad van perfectie gestegen ze
wachten op het vervoer, dat er k 0 n zijn,
maar dat er in onvoldoende mate is: de lan
den der wereld richten thans weer schuttin
gen op.
God schiep een wereld met groote ver
scheidenheid van productie-mogelijk
heden, maakte daardoor de landen van
elkaar afhankelijk en dus 't ruilverkeer
tot een noodzakelijkheid. De mensch in
zijn waan wil die gansche wereld, die nu
4 eeuwen lang open ligt, weer zooveel
mogelijk in afgesloten hokjes gaan ver-
deelen.
Zooveel moge'ijk, want geheel lukt dit tocb
niet, maar wel zoover, dat bij velen de ge
dachte niet meer uitgaat naar bevordering
van het ruilverkeer van goederen, doch naar
inkrimping er van.
Wat moet onze gedragslijn zijn?
Zoo is dan het resultaat van een op- en
neergaande beweging, van expansie en van
inkrimping van het verkeer, gedurende vele
eeuwen, dat de ruimte, de armslag voor een
uitgebreid wereldverkeer er is, maar dat de
mensch van het tweede kwart der 20e eeuw
de benutting van de meest uitgebreide mo
gelijkheden niet tot haar rechit doet komen.
Dit stelt ons voor een ernstige vraag: welke
moet de gedragslijn zijn die Nederland en
zijn overzeesche gewesten onder deze om
standigheden te volgen hebben?
Het moet dwaasheid worden geacht alleen
een politiek te willen voeren, die diametraal
tegenover die van nagenoeg de geheele we
reld staat. We moeten rekenen met wat an
deren doen.
Verscheidene van de z.g. grondstoffenlan
den hebben zich in den lateren tijd geïn
dustrialiseerd. Vaak niet op natuurlijke
wijze, doch dank zij een stelsel van krachti
ge bescherming. Da>artegenove«r staat, dat de
industrieele landen mede daardoor genoopt
zijn geworden uitbreiding te geven aan
hunne bodem product ie.
In het industrieele Europa arbeidde rnpn
ook voor dc bevolking van Azië Australië,
Afrika en goeddeels ook Zuid-Amerika, die
hunnerzijds de grondstoffen en voedings
middelen leverden voor de geïndus
trialiseerde. bevolking van Europa. Dat
kon reeds op zichzelf d.w.z. zonder dat er
kunstmatige impulsen bij kwamen niet al
tijd zoo blijven en de laatste 40 50 jaar
begonnen dan ook merkbare veranderingen
op te treden; een proces dat door den we
reldoorlog in sterke mate versneld is ge
worden.
Bovendien was het aantal concurrenten
op die buitenlandsche markten grootei ge
worden.
Tegenover dien terugolopenden export
van eindproducten stond weliswaar
een toeneming van den export van
kapitaalgoederen, waarvoor de betaling
meestal-geschiedde uit gelijktijdig verstrek
te leeningen maar op die wijze hielp m >n
weer mee aan de oprichting var) industrieën
die straks weer opnieuw een nerdrukken-
den invloed op de mogelijkheid van uitvoer
van afgewerkte producten zouden oefenen.
Landen, die voorheen geen eigen in
dustrie bezaten of slechts op geringe schaal
geïndustrialiseerd waren, werden industrie
landen.
Een sprekend voorbeeld is in dit opzicht
Japan dat in de Laatste 20 jaren zijn in
dustrieele capaciteit zoo sterk heeft uitge
breid en zoo goedkoop produceert, dat de
Aziatische markt en de Oostkust van Afrika
aan dat land vrijwel geheel in den schoot
zou vallen, indien geen maatregelen tot
tempering genomen waren.
De toegenomen concurrentie had nog
een ander en een zeer ernstig gevolg.
Die concurrentie heeft n.l. geleid tot
eene tot het uiterste doorgevoerde ra
tionalisatie in het bedrijfsleven. Ze
was noodzakelijk om op de been te
blijven, om verdwijning te verhoeden,
maar ze bracht als nasleep een factor
in het werkloosheidsprobleem, waar
van de nawerking zich nog lange ja
ren doet gevoelen.
Parallel met deze verschijnselen op
industrieel terrein moet nu ook gewezen
opdegewichtigeveranderingenop
agrarisch gebied in de laatste halve
Tot de jaren '70 der vorige eeuw heerschte
er in de cultuurlanden van West- en Cen
traal-Europa met betrekking to tde bodem
productie vrijwel evenwicht.
Na een daaropvolgende crisis is echter
omtrent 1900 het evenwicht tusschen Euro
pa en de overzeesche landen weer zoowat
hersteld, om dan gedurende den oorlog
weer grondig te worden verstoord doordal
de Europeesche bodemproduc.tie terugloopt
en de overzeesche gebieden inmiddels hun
productie en uitvoer naar Europa verdub
belen waarmee ze trachten door te gaan
nadat de Europeesche landen hun productie
weer op het vroegere peil of daarboven
hebben gebracht Sommige zelfs ver daar
boven.
Zoo breidde in de jaren 19251928 Frank
rijk zijn tarwe-productie uit met 30 pCt.,
Italië met 35 pCt.. en Duitschland zelfs
met 70 pCt.
Voor Nederland, dat zich vanaf het eind
der vorige eeuw in sterke mate toegelegd
had op den bouw van exportgewassen,
vooral ook van de meer verfijnde produc
ten, kromp de afzet juist heel sterk in. We
hebben dan ook de were ld depressie wel
heel sterk gevoeld en we hebben haar
nog lang niet achter ons.
Om slechts een factor van beteekenis te
noemen: de welvaart van ons land i:
nauw verbonden met die van het groote
achterland Duitschland. Hoe meer Duitsch
land den weg van zelfvoorziening opgaat
hoe meer wij dat h'er zullen voelen-
Dit is juist het wonderlijke, dat er
in Nederland nog zoovelen zijn, die
die onderlinge afhankelijkheid der
volken niet aanvoelen. De oorzaak
van de werelddepressie is in hoofd
zaak het gevolg van het streven naar
zelfvoorziening langs zuiver kunst-
matigen weg, en toch vindt dat sy
steem van zoo groot mogelijke natio
nale zelfvoorziening principieels ver
dedigers. Dat er sommigen zijn, die,
onder dwingende omstandigheden
autarkie aanvaarden als noodmaat
regel als het geringste kwaad van
het oogenblik, valt te verklaren, maar
dat autarkie verdediging vindt op
grond van de overweging, dat een z.g.
geleide nationale economie den voor
rang toekomt boven een vrije wereld
economie, is voor mij een der zonder
lingste levenservaringen geweest
Niet minst omdat deze opvatting
zoo volkomen in strijd is met de onder
Goddelijk bestel tot stand gekomen
wereldontwikkeling. Natuurlijk wil
dit niet zeggen, dat we het wel klaren
kunnen zonder eenige leiding te geven
aan onze nationale economie. Dit is
een even groote misvatting als die ik
zooeven heb afgewezen.
Nu er na jaren crisis meerdere teekening
in den toestand is gekomen en de hoofd
lijnen van elks beleid niet meer zoo neve
lig zijn als ze waren kunnen wij behou
dens de nog altijd noodige omzichtigheid
lijnen voor onze toekomst
uitstippelen. We. weten nu langzamerhand,
althans ten nans'en bij, voor onzen akker
bouw en den tuinbouw wel waar we staan,
int hoeverre sommige .verschuivingeri als
van blijvenden aard beschouwd moeten
wórden- Steun aan die takken van volks
welvaart zal. zeker bij sommige onderdee-
len er van nog niet gemist kunnen wor
den.
Maar de bemoeizucht van de Over
heid, met haar complex van crisis
maatregelen, zal eerlang belangrijk
ingekrompen moeten worden.
Bij de zuivel blijft de noodzakelijkheid
an een zeer belangrijken uitvoer tegen
niet loonende prijzen ons kwellen en de
mogelijkheden om daarin afdoende veran
dering te brengen, zijn nog door niemand
aangewezen.
Voor onze industrie gaat do Inter
nationale beweging in de goede rich
ting.
Ik ben voor het industrieele goede
renvervoer geenszins zoo pessimistisch
als sommigen, die meenen, dat de
autarkische strevingen het voor altijd
gewonnen hebben. Ik blijf behooren
tot hen, die van oordeel zijn, dat de
huidige handelspolitieke verhoudingen
bezig zijn vast te loopen, ten deele
reeds vastgeloopen zijn en dat de be
geerte om aan de beklemming er van
te ontkomen, sterk groeiende is.
Zelfs de gedachte, neergelegd in het
Ouchy-verdrag en de daarmede verbonden
gedachte van nieuwe uitzonderingen op de
onbeperkte meest-begunstjging, vindt in
toenemend aantal verdedigers. Ook in En-
geland. Inderdaad er is werking in de lucht
al zal het allicht nog wel een paar jaar
duren eer men van een verfrisschende
gen spreken kan-
Vast staat het echter, onomstoo-
t e 1 ij k vast, dat alleen terugkeer tot
een stelsel van vrijer handelsverkeer
tot grootere welvaart voeren kan, en
evenzeer, dat alleen langs dien weg ook
het werkloosheidsprobleem aanmerke
lijk kan worden verzaoht.
Indien onze productie haar afzet naar
buiten niet herwinnen kan en zij in
de mate, als de laatste jaren het geval
was, gebonden blijft aan het nationale
consumptievermogen, is de verdwij
ning der werkloosheid een onoplosbaar
probleem. Ook onze fabrieken en arbei
ders hebben voorheen in ruime mate
gearbeid ter voorziening in de behoef
ten van anderen dan het Nederland
sche volk. Wjj zullen dat moeten
blijven doen.
Overzien we de toestand van thans met
die van de onmiddellijk achter ons liggende
jaren, dan valt ongetwijfeld hier en daar op
vooruitgang te wijzen.
In bijzondere mate geldt dit voor Neder
land sch-Indië, waar de aanpassing met
wonderlijk doorzettingsvermogen ten volle
bereikt was en waar, vooral door een alge-
meene internationale prijsstijging van eer.ige
belangrijke Indische uitvoerproducten, een
zeer veel gunstiger toestand werd verkregen.
Indië levert bovendien een goed voorbeeld
van verbetering in de productietoestanden
door internationale samenwerking. De daar
doorgevoerde ordening bij de voortbrenging
van tin, thee en rubber is een exempel van
wat op dit gebied mogelijk is, wanneer....
het aantal producenten niet al te groot is.
Eindoordeel over de toestand
Moot men een eindoordeel geven
over de toestand en de verwachtingen,
hier zoowel als in Indië( dan kan
men zeggen: de veeren van de vogel
hebben wel geleden, maar zijn slag
pennen zijn ongedeerd. In Indië zijn
de veeren alweer aan het bijgroeien
en ook hier mag men dit als geen
onverwachte nieuwe storingen optre
den tegemoet zien.
De krachten van het land zijn niet ge
broken. De ontzaglijke werelddepressit
heeft voorts ook wel goede gevolgen gehad.
In dien zin dan, dat de veel gesmade aan
passing menig bedrijf in de positie heeft
gebracht dat het thans weer met vertrou
wen op de wereldmarkt kan verschijnen
Het zal nog de vraag zijn c-f
daar, waar alleen maar gedevalueerd werd
en niet aanpast de positie uiteindelijk
even goed zal blijken als bij ons hot geval
is. Moer dan een land heeft moeilijkheden
ontweken, die wij hier moedig hebben door-
Er zullen er onder u misschien zijn die
glimlachend denken dat ik door deze uit
lating een oordeel uitspreek over het re
geringsbeleid der laatste jaren, dat
tracht mijzelf eert bewijs van goed gedrag
uit te reiken.
Dat is niet zoo.
Als ik daaraan behoefte had, zou het hier
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
Minister Colijn heeft voor de Rotter-
damsche Kamer van Koophandel een rede
gehouden.
De ontvangst van de Nederlandsche
handelsmissie in Argentinië.
De Regeering heeft geantwoord op de
vragen van den heer Krijger inzake de
aanbesteding en gunning van de Rotter-
damsche tunnelbouw.
Er is thans licht gekomen in de geheim
zinnige moord op pastoor Litjens te Geys-
teren. Vier personen zijn gearresteerd, zij
hebben een bekentenis afgelegd.
In de zaak van de Hedelsche misdrijven
zijn opnieuw zware straffen geëischt.
De nettowinst van de Twentsche Bank
is in 1936 belangrijk gestegen. Het divi
dend wordt verhoogd van 3 tot 5 pet.
De Unilever N.V. en Ltd verhoogd het
dividend van 4 tot 5Vz pet. De jaarversla
gen der Nederlandsche dochtermijen zijn
verschenen. Zij melden iets hoogere win-
Naar verluidt zou Mussolini het voor
nemen hebben, nog deze maand een be
zoek aan Hitier te brengen.
Gisteren is Ludendorf gehuldigd, daar
hij thans 55 jaar militair is.
Duitschland legt versterkingen aan in
zijn Rijnzöne.
De controle der Spaansche grenzen zal
op 19 April a.s. ingaan.
rzekeren U
schriftelijke opleiding tot
RECLAME-TEKENAAR
en ONTWERPER
Vraag tevredenheidsbetuigingen van geslaagden
Dit vak biedt een goede toekomst
Inlichtingen zonder verplichting bij A.S.S.O.,
Nieuweplein 31, Arnhem, Telefoon 24597
DE PERFECTE KOELKAST
Reeds vanaf 265.-
AQUAPR0 - AMSTERDAM
DE RUYTERKADE 143, TeL 41303, 41503
Heeft men gefaald door eigen
schuld
Schimp dan maar op de buren t
Zie toch de splinter ln andrer oog
en laat de balk maar duren. I
Wat zou het voor een dwaas toch 1
ziin 1
die zich zoo zou gedragen;
Even ondenkbaar is dogeen
die niet om FISK zou vragen.
Solen .n Bronzen Romen Deuren Kozvjnen 1
Plooiwerben en Uzere onstruc lies iet 28*i.
N.V.Conitruchfv.rkplooli, en Machmefobne
in een onpolitieke bijeenkomst, de plaats
niet zijn zulks te doen. Maar ik heb zulk
een behoefte niet ik kan haar zelfs niet
hebben, want al heb ik deze jaren onver
flauwd gepleit voor aanpassing aan de ge
wijzigde omstandigheden, niet ik, niet het
ministerie heeft die aanpassing in r'c be
drijfswereld tot stand gebracht, maar g:j heb
dit gedaan. Het is de onverzettelijke ener
gie van den Nederlandschen industrieel cn
den Nederlandschen koopman geweest die
de conclusie heeft aanvaard, welke onver
mijdelijk was. Het zijn de Nederlandsche
arbeiders geweest die de noodzakelijkheid cr
van bij moer dan een gelegenheid hebben
erkend en aanvaard.
Dat zijn de voornaamste lichtpunten to
midden van veel dat nog donker is, Daarop
rust ook het vertrouwen op een be'ere too'
komst. De regeering zal, in haar sfeer, het
mogelijke hebben to doen voor verruiming
van het handelsverkeer, voor het wegnemen
ook van alle onnoodige belemmeringen, bin
non lands, voorwaarde voor een welvarend
Neder'and en een voorspoedig Indië.
Maar daarnaast blijft ook waar het oud»
adagium, dat de mensch op Gods hulp al
leen hopen mag, indien hij zich zelf to*, het
uiterste inspant.
Spr, besloot zijn rede met de. Kamer het
goede toe te wensohen voor het komende
werkjaar.
De kosten van het
levensonderhoud
In Maart met 0.2 pet. gestegen
Het indexcijfer der kosten van het levens
onderhoud voor arbeidersgezinnen bedraagt
in Maart 1937 (op basis van het peil der
prijzen vóór den oorlog 100) 131.2 tegen
133.9 in Februari 1937: 131.1 in Maart 1936
en 132.0 in September 1936, oe maand der
devaluatie, aldus een mededeeling van het
hureau van statistiek der gomoonte Am
sterdam.
Het is derhalve 0.2 pr.t. hooger dan in de
voorafgaande maand en 1.7 prt. hooger dan
in September 1936. Voor de voeding alleen
is ce stijging grooter dan voor het totale
budget en wel 0.6 pet sedert Februari,
