feZWOtSOffi
Willen de Bask'
ontruimen?
?n Bilbao
„BLOM"
MAANDAG 12 APRIL" ïg37
EERSTE BT7AD PAG. a
H.ofdUontoor. D.n Ha.,
.oan M erdtrvaart 74
Actieve Vertegenwoordigen Gevrtwqd
<Ai w.)
Buitenland
VAN ZEELAND OVERWINT!
Op den regenachtigeD Zondag van gister
heeft Brussel zijn groote, nationale stem-
hus-ontmoeting beleefd, die te kenschetsen
.valt met de woorden: Voor of tegen het
huidige regiein. Gelijk men zich zal
herinneren was het de Rexleider Léon De
grelle, die een „vernieuwing" van België'!
staatkundig leven noodzakelijk acht, die
tot deze toespitsing van zaken den stoot
had gegeven. Zijn opdracht noodzaakte den
Rex-afgevaardigde,. die voor het distric;
Brussel in de Belgische Kamer zitting had.
zich terug te trekken, evenals de Rex-
candidaten, die hem op de verkiezingslijst
volgden. Het zoo ontstane politieke vacuum
moest derhalve noodzakelijk door een stem-
hus-uitspraak worden gevuld, een noodzaak
welke slechts door een speciale, spoed-
eischende wetgevende maatregel ware te
ondervangen geweest, waarvoor minister
president Van Zeeland, dit kenschetst den
man, echter terecht heeft bedankt Hij
wenschte ook niet den schijn op zich
te laden van voor een volksraadpleging
bevreesd te zijn.
Nadat Van Zeeland de handschoen had
opgeraapt, stonden dus in het krijt tegen
over elkander een financieel expert van
internationale allure,, juist nog door Lon
den en Parijs met een vereerende economi-
f he expertise belast, een politicus van for
maat en van gevestigde reputatie, en een
etudenticose spreker op volksvergaderingen,
in welke het jeugdige element gemakkelijk
overheerschte. Meende deze Degrelle inder
daad, dat hem een stembus-overwinning
had kunnen beschoren zijn; dat de strijd
hem een meerderheid had kunnen op
leveren?
De Rex-politiek, dit ziJ' aanstonds gecon
stateerd, had een geheel andere strekking.
Alles, wat niet vóór Degrelle en de zijnen
was, wilde men samendrijven in één, regee-
ringsgetrouw kamp om zoodoende tot een
krachtmeting te geraken, welke voor hun
élan en voor hun politiek prestige stimu-
leerend had moeten zijn. Van Zeeland, de
katholiek, gerugsteund door socialist, libe
raal en communist, wenschte men in Rex-
kringen met den vinger te kunnen nawij
zen, met de woorden: „Ziet eens, in welk
gezelschap hij zich bevindt en hoe hij, on
danks dezen gemêleerden steun, niet eens
Zijn stemmen-positie weet te handhaven!"
Met dit duel van man tegen man, in jeug
digen overmoed ondernomen, heeft de heer
Degrelle hoog spel gespeeld. Hij wist, dat
hij alleen zou staan, met hoogstens naast
zich de steun der Vlaamsch- nationalisten.
En dat terwijl hij, door ontijdige publicatie
Van de met deze Vlamingen en met Van
Zeeland zelf gevoerde besprekingen, het
risico liep, in kamp van eigen bondgenoo-
Hen ontstemming te hebben gewekt
Als ware dit alles nog niet genoeg, meen
de Degrelle ook nog de Roomsch-Katho-
lieke kerk te kunnen scherp zetten^ door
de uiting, dat de kerk zich niet tegen
hem had verklaard. Kardinaal Van Roey.
'aartsbisschop van Mechelen, heeft zulks
piet op zich laten zitten, doch de leemte,
zoo zij inderdaad volgens sommigen mocht
hebben bestaan, onmiddellijk aangevuld
met een declaratie, welke het voor een goed
katholiek zeer moeilijk maakte, tegen zijn
kerkelijke overheden in zijn houding te be
palen.
Gaan wij thans na hoe dit alles de stem
bus-uitslag beïnvloed heeft, dan valt aller
eerst vast te stellen dat naar Degrelle's
eigen woord hij uit den kring der Vlaamsch
nationalisten niet ten volle den steun heeft
tontvangen, waarop hij meende te hebben
kunnen rekenen. Dat was één tegenslag,
waaraan de bovengenoemde openbaar
making van besprekingen tusschen een
tRexleider en Van Zeeland zeker voor een
gedeelte schuld zal zijn. Verder was het
aantal stemmen, dat blanco werd uitge
bracht, een tweede tegenvaller. In 1936, dus
bij de laatste verkiezingen bedroeg dit 7.80
procent. Het was redelijk, te verwachten,
dat het ditmaal hooger zou zijn gezien de
moeilijkheid van keuze, waarvoor vooral
yele katholieken zouden worden geplaatst,
De omsingeling der
universiteitsvvijk
Volgens het communiqué van het
nationalistische hoofdkwartier te Bur
gos moet Malo's leger thans nog slechts
enkele heuvels overschrijden, om Bilbao
te bereiken. Die heuvels kunnen den
opmarsch der nationalisten wel vertra
gen, doch niet ophouden. Het schijnt,
dat de republikeinen hebben besloten
het gebied te ontruimen. Volgens een
mededeeling van een landbouwer zijn
de regeeringstroepen reeds bezig Du-
rango te verlaten.
Van het Bilbao-front wordt verder ge
meld dat de mogelijkheid niet is uitgeslo
ten, dat de stad Bilbao zich zonder verderen
strijd zal overgeven. Uit verklaringen van
Baskische vluchtelingen zou blijken, dat
groot deel der Basken zulks wenscht Het
front wordt thans voor een zeer groot deel
bezet door Asturiërs, socialisten en commu
nisten. De extremistische elementen te Bil
bao wenschen tot het einde toe te vechten,
doch vele der gematigde Basken, die katho
liek en conservatief zijn, wenschen hun
prachtige stad voor vernietiging te vrij
jaren en met generaal Franco overeen
stemming te bereiken.
Men gelooft, dat te Bilbao een politieke
strijd wordt gevoerd tusschen den vertegen
woordiger van de regeering te Valencia en
Je Baskische separatisten, die voor over
gave zijn.
In Bilbao moet reeds ernstig gebrek aan
voedsel heerschen.
De strijd bij Madrid
In de onmiddellijke omgeving van Madrid
en speciaal op de Casa del Campo blijft de
strijd met ongekende hevigheid voortwoe
den, zonder dat op het oogenblik kan wor
den overzien hoe deze zich ontwikkelt.
De nationalisten maken melding van 3000
dooden en talrijke gewonden bij de regee-
gstroepen, die talrijke zware tanks var
het laatste Sovjet-model en ontelbare hoe
veelheden geweren, patronen en granaten
hebben moeten achterlaten. De rooden ma
ken in de drie sectoren Las Rozas. Aravaca
die met leedwezen de rol zien, welke de
roode invloed in het huidige kabinet speelt.
Degrelle schatte, dat de blancostemmers
thans 10 procent zouden bedragen; zij
toonden daarentegen een daling tot 5.06 pet.
Dit getal duidt tweeërlei aan: ten eerste
dat de stellingname van den kardinaal in
derdaad voor vele van zijn geloofsgenooten
beslissend moet zijn geweest; ten tweede
met welk een felle verbetenheid aan weers
kanten van de scheidingsstreep de kiezers
massa met leuzen en redevoeringen is be
werkt.
Zoo heeft de Rex-aanvoerder, ondanks de
groote inspanning, die hij zich getroost
heeft, zich tegen de verbonden partijen die
zelfs de Moskou-mannen in hun midden
hadden opgenomen, niet kunnen hand
haven.
Het Rex-istemmencijfer is, zoo men het
vergelijkt met de cijfers van 1936 van 19.90
procent tot 19.05 procent, gedaald, een ver
mindering van slechts 085 pet. In percen
tages uitgedrukt is dit een nederlaag, die
zeer eervol mag worden genoemd, doch
psychologisch beteekent het een wegglijden
van den voet, een verminderde weerstand.
Want bewegingen als die van Rex, van den
Engelschman Mosley, van den Nederlander
Mussert moeten het hebben van het onge
broken élan, van de suggestie van den on
gebroken aanwas. Het gerecht dat fascist
en nationaal-socialist bereiden, en allen die
met hen verwant zijn, kan niet een tijd
lang op klein vuur worden gezet; het moet
in één wip volop aan de kook zijn, op
straffe van ineenzinking. Zoo heeft dan
Degrelle, door deze verkiezing, die een mis
lukking werd, tevens de aanduiding ont
vangen, dat hij de grens van zijn kunnen
heeft bereikt. Elf April heeft de beteekenis
van een mijlpaal.
Wat België en zijn premier betreft,
we kunnen deze beide met elkander geluk-
wenschen. Zij hebben zooals gebleken is
elkander noodig, wil de fase van opbouw,
die bij onze zuiderburen is ingezet, verder
worden bestendigd. Het 'and kan rustige
krachtige leiding niet ontberen; zulks nog
te minder in het huidige tijdsbestek. Ook
internationaal bevindt het zich op een weg-
kruising, welke met voorzichtigheid moet
worden overschreden.
De Spaansche burgeroorlog
en Carabanchel Bajo steeds van dezelfde
tactiek gebruik: eerst bereidt de artilleri
den aanval voor, dan komt de infanterie te
voorschijn, voorafgegaan door zware tanks
De mannen van Franco laten hun tegen
standers naderen tot hun granaten doel kun
nen treffen en werpen dan hun projectielen
De verdedigingsraad van Madrid deelt
over het verloop van den strijd het volgen
de mede: „De regeeringstroepen hebben alle
ten Westen van de Manzanares veroverde
stellingen versterkt en vele tegenaanvallen
bij de Brug der Franschen afgeslagen. De
spoorweg is geheel vrijgemaakt. In den sec
tor Casa del Campo hebben de loyalen nieu
we loopgraven van den vijand veroverd."
Naar de Uni-ted Press-verslaggever te
Madrid seint, hebben de 10.000 nationa
listen in de universiteitsw-ijk thans bij
de Brug der Franschen nog slechts een
strook terrein van 300 meter breedte,
waardoor zij naar de Casa del Campo
kunnen terugtrekken. Zij moeten daar
voor eerst over de Manzanares en dan
trachten den berg Garabitas te berei
ken; om dezen berg en den Aguilaberg
wordt het hevigst gestreden, daar na
verovering daarvan de rooden de om-
singeling van de universiteitswijk heb
ben voltooid.
Tijdens deze gevechten in de nabij
heid van de hoofdstad zijn ook weer
talrijke granaten in Madrid terecht
gekomen, waarbij tachtig tot honderd
menschen gedood of gewond werden.
Aanslag op Del Vayo?
In het bureau van den minister van Bui-
tenlandsche Zaken del Vayo is, naar
Queipo de Llano mededeelde, een bom ont
ploft. De minister was echter op een onge
bruikelijk uur bij den premier ontboden en
bleef dus bij toeval ongedeerd. Talrijke
anarchisten, die gearresteerd waren, moes
ten vrijgelaten worden, daar de leiders hun
ner partij dat eischten.
In Zuid-Spanje zijn, volgens het nationa
listische hoofdkwartier, te Salamanca nabij
Penarroya en Villaharta alle aanvallen der
rooden afgeslagen; een bataljon werd
cimeerd. De regeeringstroepen staan thans,
naar Madrid meldt, op drie K.M. afstand
an Penarroya en voor de poorten van
Fuenteovajuna.
In zijn radiotoespraak heeft generaal
Queipo de Llano verklaard, dat de republi
keinen bij Penarroya een échec hebben ge
leden en ook bij Madrid geen enkele over
winning hebben behaald.
Roode vliegtuigen landen In Frankrijk
Zaterdagmorgen zagen enkele bewoners
van Cadours, hoe een groot bombardements
liegtuig van de Spaansche regeering daal-
le op het veld van den Spanjaard Sebas
tian Guttiriez. De beide piloten begaven
ziech onmiddellijk naar de plaatselijke gen
darmerie, gaven hun papieren, ter inzage en
verklaarden, dat zij uit Madrid Waren op
gestegen met de bedoeling naar het Baski-
sche front te vliegen. Zij waren" echter ver
dwaald en over de Pyreneeën gevlogen
zonder dat zij het zelf wisten. De Fransche
autoriteiten stellen een onderzoek in naar
de juistheid van deze beweringen. Er wordt
n.l. verklaard, dat zich nog een derde per
soon in de machine zou hebben bevonden,
die onmiddellijk na de landing de vlucht
nam.
Des avonds om 8 uur daalde een ander
vliegtuig, dat eveneens tot de luchtmacht
van de Spaansche regeering behoort, op
Fransch grondgebied en wel te Mont-de-
Marsan (repartement Basses Pyrénées). Het
vliegtuig was afkomstig van Lerida en op
weg naar Bilbao. De piloot bleek een kor
poraal te zijn. Het toestel was van vier mi
trailleurs voorzien.
De beide inzittenden hebben verklaard,
dat zij wegens het buitengewoon slechte
weer niet te Bilbao konden dalen en daarom
maar naar Frankrijk vlogen om daar een
geschikt landingsterrein te zoeken. Zij wa
ren op hun tocht vergezeld door twee an
dere regeeringsvliegtuigen, doch zij hadden
deze bij Biarritz uit het oog verloren. Het
vliegtuig had geen benzine meer aan boord.
Conserven
stellen met reden
Zelfs fijnproevers
geheel tevreden
Vraagt uitdrukkelijk
MAGGI'
BOUILLON-BLOKJES
Een prima product,
voor elke beurs be
reikbaar.
lef op de geet-rode etiket
ten en de fabrieksmerken:
MAGGI en de
Kruisster
FRANCO'S BLOKKADF
VAN BILBAO
De Britsche ministers
beraadslagen
Zondagavond is het Britsche kabinet
in een buitengewone zitting bijeengeko
men, teneinde de situatie te bespreken,
ontstaan door de pogingen van generaal
Franco om een blokkade van Bilbao in
te stellen.
Dat deze bijeenkomst van groot belang
is, leidt men af uit het feit, dat niette
genstaande daarvoor de Zondagavond
was uitgekozen, toch alle ministers, met
uitzondering van Lord Swinton, die eeni-
ge weken rust heeft genomen, hierbij te
genwoordig waren.
In politieke kringen is men van mee
ning, dat het optreden van nationalisti
sche oorlogsschepen, waartegen in de af-
loopen week Engelsche torpedojagers een
Britsch vrachtschip moesten beschermen,
tot gevolg heeft gehad, dat de Engelsche
regeering thans voor een onr' Mellijke
beslissing is komen te staan in zake de
houding,-die Engeland tegenover de blok
kade moet aannemen.
In afwachting van de besluiten, die het
kabinet zal nemen, is aan vier Engelsche
koopvaardijschepen, die zich thans te St.
Jean de Luz bevinden, medegedeeld, dat zij
daar moeten blijven in plaats van naar Bil
bao te vertrekken. De schepen hebben ladin
gen levensmiddelen aan boord. Engeland
heeft overigens aan geen der partijen van
den Spaanschen burgeroorlog belligerente
rechten toegekend.
Niettemin was men van oordeel, dat te
Bilbao een speciale situatie is geschapen,
door het feit, dat de landstrijdkrachten van
generaal Franco de stad vrijwel geheel heb
ben ingesloten, terwijl nationalistische sche
pen onbetwiste controle ui'oefenen in dit
deel van de Spaansche kust. Het zou onge
twijfeld een schending beteekenen van de
internationale wetten en gelijk staan met
een interventie in den Spaanschen oorlog,
indien Engelsche oorlogsschepen koopvaar
dijschepen door de Spaansche territoriale wa
teren naar de haven zouden escprteeren.
Naar Havas nog nader verneemt zouden
de ministers eenstemmig van oordeel zijn,
dat de Britsche regeering Franco en zijn le
germacht niet als oorlogvoerende mogend
heid kan erkennen. De Britsche koopvaardij
schepen, die levensmiddelen of andere pro
ducten aan boord hebben, waarvan de in
voer niet door het non-interventie-accoord
verboden is. zullen door de Britsche oorlogs
vloot beschermd worden, wanneer zij zich
in volle zee bevinden. Bevinden zij zich daar
entegen in de Spaansche territoriale wate
ren, aldus verneemt Havas, dan zou cïe bij-
tand van Britsche oorlogsschepen in dit ge
val een gevaarlijk precedent kunnen schep
pen, daar men dan een stad zou bijstaan, die
in staat van beleg verkeert. Dientengevolge
zou de ministerraad, rekening houdend met
den toestand zooals deze de facto is, beslo
ten hebben aan Britsche koopvaardijschepen,
die zich bij Bilbao in de Spaansche territo
riale wateren bevinden, geen bijstand van
Britsche oorloggschepen te verleenen.
De Hitler-zegels te Praag
Eenige Tsjechoslowaaksehe en Duitsche
bladen berichtten onlangs, dat de politie te
Praag blokken van vier nieuwe Duitsche
zegels met de beeltenis van Hitler in beslag
zou hebben genomen. Van officieele zijde
wordt dit tegengesproken en de volgende
lezing van het geval gegeven:
Eenige voorhijgangers hadden hun mis
noegen er over uitgesproken, da-t in de
etalages van eenige postzegelhandelaren
blokken postzegels van het Duitsche riik
waren uitgestald met een strook, waarop
een citaat uit Hitler's ..Mein Kampf' stond.
De politie heeft daarop den handelaren
slechts de raad gegeven, die zegels uit hun
etalages te verwijderen. De verkoop is
echter niet verboden.
Een politie-agent maakt
ongelukken
Een politie-agent ln het Ttaliaansche
plaatsje Sant' Antimo heeft dezer dager
door een weinig tactisch optreden verschil
lende slachtoffers gemaakt. Hij gooide eer
flesch met zwavelzuur naar elm aantal per
sonen, met het gevolg dat tien personen
brandwonden bekwamen en een hunnoi
zelfs aan één der oogen blind werd.
Er had zich een menschenmenigte ver
zameld en de politieagent maande aan t(*
doorloopen. Toen dit, dit niet genoeg ge
beurde, ontstak hij in zoo hevigen toorn
dat hij een flesch greep en deze te midden
van de menschen wierp. De flesch bleek
zwavelzuur te bevatten.
De agent verklaarde later gemeend fr-
hebben, dat de flesch met water was gevnirt
De Italiaansche minister van Buitenland
sche Zaken heeft, volgens een mededeeliiu
van den Ameriltaanschen ambassadeur ti
Rome, toegezegd een onderzoek in te stellen
naar de berichten, volgens welke drie rou-
welijke Amerikaansche zendelingen op bevel
van maarschalk Graziani uit Abessinië zou
den zijn gezet.
Kort Nieuws
Te Moskou wordt officieel medegedeeld
dat de volkscommissaris voor de Domeinen,
Kalmanowitsj, ontslag, gekregen heefi
en wordt opgevolgd door den plaatsver
vangenden volkscommissaris yan Land
bouw, Demtsjenko.
De verplichte winkelsluiting in Frank
rijk. welke, geldt voor dén Zondag en den
Maandag, is voorloopig opgeschort, aange
zien men niet voldoende met de eischen
der practijk had rekening gehouden.
Bij een gevecht tusschen Algerijnen en
Marokkanen werden in Algerië veertien
personen gewond. De Marokkanen waren
werkzaam op een landontginning bij Mos-
taganem en werden onverwachts aangeval
len door driehonderd Algerijnen, die waar
schijnlijk hun woede wilden luchten over
het gebruik van werkkrachten van elders
De orde kon pas worden hersteld, toen gen
darmes waren gearriveerd, die zeven weer-
spannigen arresteerden.
Naar het D.N.B. verneemt zou on
langs behalve de oudchef der Gepeoe, J a-
goda, ook zijn zwager Auerbach zijn
gearresteerd. Laatstgenoemde is een bekend
schrijver en oud-vóorzitter van den bond
van letterkundigen in de Sovjet-unie. Voi
gens de te Krakau verschijnende „Illustr.
Kurjer Codzienny" zijn nog talrijke andere
schrijvers te Moskou gearresteerd.
Is U reeds gebruiker van
Lunchkaas
DRIE TULPEN"
e munt uit door fijne smaak,
bijzonder hooge voedingswaar-
n hoog vitamine gehalte
(Adv. 1
Omtrent het vlugschrift van de „Duitsche
Vrijheidspartij" deelt het Duitsche Nieuws
bureau onder andere mede, dat is vastge
steld, dat dit pamflet niet alleen door bui
ten landers, vermoedelijk communisten, is
opgesteld, doch ook in het buitenland is ge-
drukt en vandaar naar Duitschland gezon
den. De brieven, waarin het vlugschrift was
verzonden, droegen deels een buitenlamdsch
poststempel, deels waren zij in een grens
station gepost. Een ander deel was naar
Berlijn gesmokkeld en daar op de post ge
daan.
De kwestie wordt te Berlijn als onbelang
rijk beschouwd en men is niet voornemens
verdere stappen te doen.
GEMENGD NIEUWS
„De Hofstadbloem"
Een bijzonder poststempel
Tijdens de voorjaarsbloem en ten toonstel
ling ,.De Hofstadbloem", welke t/m 18 April
te 's-G raven h age wordt gehouden, is
op het terrein der tentoonstelling een een
voudige postinrichting gevestigd, hoofdza
kelijk voor den verkoop van postzegels.
De poststlikken, gedeponeerd in de op de
tentoonstelling aanwezige brievenbus, zul
len met een bijzonder stempel worden af*
gestempeld.
Van 25 meter Hoogte gevallen
Bovenstnk van schoorsteen brak al
Zaterdag was de 23-jarige schoorsteen*
bouwer C. Jansen te Tilburg begonnen!
met het afbreken van een 25 M. hooge
schoorsteen op de terreinen van de fabriek
v/h firma G. Elias aan de Industriestraat,
De man. die rond de kop van de schoor
steen een stelling had gebouwd, is met het
bovendeel van de schoorsteen naar beneden
gestort
Het veiligheidstouw.. hetwelk aan de
stelling was gebonden, brak, en de man viel
van een hoogte van 25 Meter op de binnen
plaats van de fabriek waar hij op een ijze
ren brandtrap terecht kwam. Met ernstige
verwondingen is de man naar het St. Eli-
zabeth-ziekenhuis overgebracht, waar hij
des avonds is overleden. I
Inval in een speelhuis
Rechercheurs van het Bureau J.
Meyerplein hebben 's nachts onder leiding
van een inspecteur een inval gedaan in
een perceel in de Rapenburgerstraat te
Amsterdam,
Do inval geschiedde naar aanleiding van
het vermoeden dat door den huurder van
het huis gelegenheid werd gegeven tot ha
zardspel. In het vertrek werden dertien
personen aangetroffen, die op het oogen
blik, dat de politiemannen binnendrongen,
zich niet met eenig spel bezighielden. Wel
echter werden speelkaarten en dobbel-
steenen aangetroffen, zoodat zoowel de
huurder als de „gasten" naar het bureau
werden geleid, waar zij nadat proces-ver-
baal was opgemaakt, zijn vrijgelaten. t
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER
door G. TH. ROTMAlj ÏNadruTt verboden)
9. Aan d' overzijde staat het buis
Van Jonkheer Dunn van Duytenj
Een fraaie erker steekt vooruit
Met dikke spiegelruiten
Daar klinkt een slag! Een luid gekraak!
Rinkinkel-boem! Au, die is raakl
Het orgel is verdwenen 1
Dwars door de ruiten henen....»* I,
10. Steeds verder vliegt Pa's instrument,
Al wentelend en draaiendl
Het scheert de heele kamer door,
Alom verwoesting zaaiend,
En ploft dan neer op het dressoir,
Juist op het theeservies, dat daar
In stil gepeins verzonken
Zoo lieflijk stond te pronken.
„De Heere heeft me niet losgelaten", kreunt hij dan. „Hij
Beeft van me geëischt, dat ik je helpen zou waar ik kan
jen nu ik hier bij je kom, wil je niet"
Even ontroert het Piet. Maar de triomf heeft zijn hart en
hoofd overmeesterd; de satanslach klinkt luid boven alle
ontroering uit. Wat heb ik met je vrome smoesjes te maken,
Idenkt hij. Eer ik van jou wat zou aanpakken. Dan nog tien
ïceer liever van Dijkman.
„Ik zal het zonder jou ook wel klaar spelen", zegt hij
Zelfbewust. „En anders dan ga ik er ook maar aan dan
hebt jullie je zin. Maar wat van jullie aanpakken zal ik nooit
versta je: nooit! Ook niet met vrome praatjes. Je hebt
me nooit anders dan je rug toegedraaid mij goed ik
heb je niet noodig; ik wil je niet noodig hebben".
De bitterheid over de jarenlang ondervonden smaad breekt
jtïch in zijn woorden baan. Elk woord, dat hij nu spreekt moet
ten scherpe messteek zijn waarmee hij de trots van zijn
tegenstander zoo fel mogelijk wondt.
„En van jou, die de dood van mijn jongen op je geweten
hebt, neem ik het nooit aan. Nooit!" Zijn drift laait op. „ik
begrijp niet hoe je nog hier durft komen, in mijn huis, hier
voor me, met je schijnheiligheid". Hij draait zich om en gaat
voor het raam staan; de luiken zijn open; hij kijkt in de don
kere kuil van de nacht.
Van den Berg houdt zich vast aan de tafel. Het mes vati
verwijtende haat is raak geweest „Bruining", stamelt hij,
„zoo bedoel ik het niet en dat ik vroeger zoo tegen je ge
weest ben en dat ik de schuld ben van dat ongeluk van
je jongen Hij zwijgt. Moet hij vergeving vragen aan
dezen man?
„Nou?" vraagt de ander sarrend, zich omdraaiend. „Nou?
Dat je dat gedaan hebt, was is daarmee?"
„Daar vraag ik je vergeving voor", kreunt het
Een valsche, duivelsche lach doet hem samenkrimpen. „Die
krijg je niet! Nooit!"
De haat triomfeert.
Het is teveel voor Van den Berg. In zijn oogen vlamt nu
ook een felle gloed. „Is dat je laatste woord?" vraagt hij nog.
Zijn stem is nu vast, donker dreigend.
Het trotsche „ja" wacht hij niet eens af. Hij gaat naar de
deur en laat den ander staan.
In de kamer, waar de anderen achtergebleven zijn, is het
stil. De vraag, die zij van elkanders gelaat lezen, blijft onuit
gesproken. Maar met spanning wordt de terugkomst van de
beide mannen afgewacht. Wat wil Van den Berg?. Waar
over moet hij spreken? De vrouwen werken zwijgend voort
onder de onrustig suizende en dansende gasvlam, doch kijken
bij elk gerucht op. Het onderhoud duurt lang.
Als de deur plotseling driftig geopend wordt en Van den
Berg alleen de kamer binnenkomt, schrikken allen toch op en
kijken den grooten boer, die naar de andere deur toegaat, met
angstige verwondering aan. Zijn gelaat is rood en vertrokken.
Hij ziet niemand en gaat, de jas van de knop nemend, dade
lijk zonder groeten naar buiten.
„Die is kwaad", zegt Gijs spottend. Als hij daarbij echter
Neeltje aankijkt, en haar bleek gelaat ziet, waarin de mond
zenuwachtig vertrekt, kijkt hij beschaamd voor zich.
Het is nu nog stiller dan daar straks; niemand durft iets te
zeggen, ook niet als Piet terugkomt, een breede lach nog om
de lippen.
„Is-t-ie weg?" vraagt hij triomfantelijk. „Had ik die te
grazen!"
Er is niemand die antwoordt Met schuwe blikken hebben
de anderen hem aangekeken, maar dadelijk het hoofd weer
van zijn woest gelaat afgewend. Zoo hebben zij hem nog
nooit gezien, zoo opgewonden en vol duivelsch-zegevierende
haat. Ook Neeltje kan hem niet aanzien.
Mat een tusschen de tanden gesiste vloek gaat hij zitten
en rukt de afgegleden krant voor zich. Met de handen onder
het hoofd, doet hij of hij leest. Door de stilte gaat zijn hijgen
de adem.
„Wat kwam Van den Berg doen?" vraagt Neeltje, als zij
alleen achtergebleven^zijn. Zij moet het weten. De angst
nijpt haar borst dicht?*
Piet zit nog met de krant voor zich en antwoordt niet. In
zijn gedachten heeft hij telkens weer zijn helsche triomf be
leefd. Maar waarom zou hij ervan vertellen? Hij weet wel,
dat zijn vrouw zijn daad niet bewonderen zal. Vrouwen-
sentimentaliteit. Hij heeft de jarenlange opgekropte haat op
den ander los gelaten. Hij is een man,
Neeltje houdt echter vol. En als hij haar aandringen wil
afschepen met een norsch „zaken", blijft zij aanhouden. „Je
weet wel, Piet, je hebt het me beloofd, je zou niets meer voor
me achterhouden".
Hij antwoordt niet; staart kwaad in de krant voor zich*
Beloofd, beloofd, maar als hij het haar vertelt zal zij zijn
houding veroordeelen, en wat is er dan van zijn triomf over
gebleven? Hij laat zich die niet ontnemen. Grimmig verzet
hij zich.
Zij kan zich bijna niet meer beheerschen. „Piet", klaagt ze,
„waarom zeg je 't me niet? Wat moet ik nu denken. Je hebt
toch nietZe kan zich niet meer goed houden; ze laat
het hoofd op de tafel zinken en snikt. Haar smalle schouders
schokken.
Hij komt naar haar toe om haar te kalmeeren, legt zijn
han op haar grijzend hoofd.
Plotseling rukt zij het op. Hij schrikt van haar ontredderd
gelaat, waarin haar oogen hem wild aanstaren. „Als je zoo
bent dan kan ik dan kan ik het niet volhouden", zegt
ze, zijn hand krampachtig grijpend. „Laat me niet alleen
niet alleen met die angst".
„Maar waarom?" wil hij haar geruststellen, „waarvoor?
Omdat die vent kwaad weggeloopen is?
Zij schudt het hoofd. „Hij kwam wat doen. Piet, hij kwam
ergens voor en er is wat gebeurd wat je me niet durft
zeggen". Ze laat het hoofd weer zinken.
„Moigen", probeert hij uit te stellen „als je wat kalmer
bent".
„Nu", houdt zij vol, hem weer aanziend. „Wat kwam hij
doen?"
I Slot volgt*
