95
Ned. Herv. Predikanten-Vereen.
VIRULY - GOUDA
WOENSDAG 7 APRIL 1937
DERDE BLAD PAG. 10
Kerk en Zending
Twee - en - zeventigste
vergadering te Utrecht
Set Oude Testament
EERSTE DAG
In aansluiting op het verslag van gisteren
is nog te melden, dat den avond vooraf in
Maison Schmitz een "begroetingssamenkonis;
heeft plaatsgevonden, welke druk bezocht
\vas en een gezellig verloop had.
De opening
De vergadering werd gepresideerd door
'den w.n. voorzitter, Dr. K. J. Brou'
Zendingsdirector te Oegstgeest. daar de
sitter, Dr. Lamuierts vaa Bue
door ziekte verhinderd was.
Herdenking van hen, die heengingen
De secretaris, Ds. vanMeer, van Utrecht,
las de namen van de predikanten, die
afgeloopen jaar aan de vereeniging onuvai-
len waren. Dit waren de dienstdoende predi
kanten C. H. Verweys te Breukelen, G. van
Dis, Zaamslag, P. H. Héymans Visser t;
Velp. A. C. Lagrand te Purmerland, J. G
Gobius du Sart te Wijk bij Heusden, B. ba
te laan te Huizen, D. Bins te Dordrecht, PU.
Peter te Rijnsburg, J. F. Th. v .d. Linden te
Heeg, J. L. van Grasstek te Zandeweer, H. F
Pasmeer te Bunnik en de emeritus-predi
kanten I. Ph. v. d. Plasschc, em. van 's Heer
Abtskerke; A. Steehouwer, em. van Meers
sen; N. L. Piccardt, em. van Westernieuw-
land; J. C. V. Meischke, em. var. R aamsdonk;
G. J. R. Langen, em. van Sema-ang; J. B
Benders, em. van Gies9en Rijswijk; Prof. Dr.
A. van Veldhuizen ts Groningen; J. Gouver
neur, em. van Rozendaal; J. L. Brouwer, aui.
Jvan Rotterdam (S.); A. Timmerman, em. van
Terneuzen; A. J. Rootemeyer, em. van Am
sterdam; F. G. Berghauser Pont, em. "an
Meerkerk; P. Flieringa. em. van Scharne-
g ou turn.
Telegram aan den voorzitter
Besloten werd een telegram te zenden aan
Öen voorzitter Dr Lammerts van Bueren,
waarin hem, herstel wordt toegewenscht.-
MIDDAGVERGADERING
De middagvergadering werd geopend met
het zingen van Ps. 89 7.
De nieuwe Psalmberijming
Dr. R i e m e n s (Leiden) zegt enkele
Woorden over de adres-beweging, dat de
Synode de beide bundels van Ds. Hasper
'(Psalmen en Geestelijke liederen) voor
Herv. kerkgebruik aanwijze naast den be-
staanden Psalm- en Gezangenbundel. Dr. R.
lirengt, bij alle waardeering voor Hasper's
werk. enkele bezwaren naar voren; er
maant tot voorzichtigheid bij een eventueele
adhaesie-betuiging.
De Voorzitter hoopt, dat er alsnog
gelegenheid zal zijn, dat ook een pro-spre
ker aan het woord komt.
Gekozen zijn in het moderamen: Dr. L.
D. T. Poot, van den Haag en Ds. T. J.
'Jansen Schoonhoven, van
geest,
Ds. Dekker (Scharnegoutum) wijst op
'de noodlijdende Hongaarsche geloofsgenoo-
ten. Naast de Hugenoten is de Hongaarsche
Kerk wel het meest beproefde deel der Prot.
Christenheid in de geschiedenis. Ds. Dekker
dringt aan op steun. Staande de vergade
ring, werd een collecte gehouden.
Ds. B o e k e, secretaris van het Ned.
Bijbelgenootschap, geeft inlichtingen over
de actie, om bemiddeling te geven zoowel
aan predikanten als gemeenten voor de
verplaatsing van de predikanten naar an
deren werkkring. Als bemiddelaars voor
'dit kiesche werk willen optreden de emeri'i-
predikanten de Bie, Callenbach en
Groeneweg.
Hierna hield Dr. 0. Noordmans te Laren
hot referaat over Kerkorde, waarvan wij
iver^ag gegeven hebben.
Discussie
Daarna volgde de discussie op het refc-
Ïaat-Noordmans.
Ds. Z e y d n e r (Rotterdam) stelt de
vraag, of het wel juist is, dat de Ned. Herv.
Kerk een presbyteriale inrichting heeft. Wij
hebben immers geen vaste definitie van
wat de presbyter, de ouderling, is. De pres
byter is eenerzijds „raadsheer", anderzijds
„leviet" met priesterlijk karakter. De Ned
Herv. Kerk kan evengoed een „episcopale"
kerk worden geheeten.
Prof. Haitjema (Groningen) wil als
„.ouderling" spreken. Spr. meent, dat het
formulier tot bevestiging van ouderlingen
méér waardeering verdient, dan de ref. er
voor scheen te hebben. Spr. is er den ref.
'dankbaar voor, dat hij Calvijns bevrijdend
werk t.a.v. de ambten zoo volledig deed
uitkomen. Ts het echter wel juist Calvijns
beschouwing van 1536 scherp te stellen
tegenover die van 1559? De gewijzigde om
standigheden verklaren in dezen veel.
Dr. Noordmans beantwoordt de beide
fcprekers.
Vervolgens hield Dr. R. C. Troel str a
te Halle een referaat over „De Catechese",
waarvan wij eveneens verslag gaven.
Discussie referaat Ds. Troelstra
Dr. v. d. Berg (Nijevecn) wijst op het
onderscheid tusschen het Saksische Oosten
en het verdere Nederland. In het Oosten is
'de volksgemeenschap zeer sterk, de doop ts
tie inwijding in de gemeenschap (ook bur
gerlijk); het lidmaat-worden is de voltooiing
van de inwijding. Hiermede is het persoon
lijke in 't geloof niet uitgesloten. Maar het
is moeilijk 't gemeenschappelijke van de
Kerk èn 't persoonlijke te combineeren.
Dr Riem ens (Leiden) is dankbaar
voor' het referaat. Het is echter op het
dorpsleven ingesteld; in het stadsleven is
de catechese nog moeilijker. De taal van
het Kort Begrip staat wel ver van onze
jongelui af. Contact met de jongelui, ook
huiten de catechisatie, is zeer gewenscht
De humcr ontbreke niet, om de ernst te
tccentueeren.
Ds. van M a a n e n (Hoenderloo) consta
teerde tot zijn spijt een zekere matheid in
het referaat. De jongelui moéten óns zeggen
hoè zij het Evangelie gebracht willen heb
ben al klinkt dit even vreemd. Ze zeggen
het ons wel, als wij luisteren willen en hun
de gelegenheid geven om te spreken. En wij
moeten vooral ook spreken in „hun taal".
Ds. Stel ma (Kralingen) wijst op het
bezwaar, dat. er geen orde van leerstof is.
Er kome in onze Kerk leiding in deze.
Ds. ten Have (Noordlaren) vraagt:
waarom wil de ref. de profeten en de brie
ven van het N. Testament geheel buiten da
catechisatie houden? En: is het mogelijk
het Kort Begrip door een soortgelijk heden-
daagsch boekje te vervangen"
Dr. Stoe.l (Veenwouden) betreurt het,
dat de catechisatie doorgaans hoogstens op
het tweede plan staat in de gemeente. De
ref. had méér rekening kunnen houden met
de onderstroomingen in het volksleven. Er
zij betere opleiding tot de catechese.
Ds. Snethlage (Sittard): de waarde
van den doop wordt door velen niet besett,
en dan is het moeilijk voor de catechese
van den doop uit te gaan. De spanning
zonde-genade is veelal zoek. Onze catechese
wordt al meer evangelisatie.
Ds. Troelstra dankt voor de vele
vullingen op zijn referaat en geeft nog en
kele verduidelijkingen.
AVONDVERGADERING
De Voorzitter opent en laat zingen
Gez. 237 4, leest een dank-telegram voor
van Dr. Lammerts van Bueren en geeft het
woord aan Dr. Visser 't Hooft uit
Genève.
Referaat Dr. Visser 't Hooft
Spr. herinnert eerst aan de oecumenische
conferenties van Stockholm en Lausanne.
Héél wat oecumenische leiders van 19'
zijn niet meer in leven. Andere leiders zul
len dezen zomer in Oxford en Edinburg
het woord komen. Feitelijk is binnen 12 jaar
de geheele leiding veranderd. Ook is d(
situatie geheel veranderd.
Na Stockholm Life and work'-bewe-
ging) deden zich groote moeilijkheden voor.
Dr. Nathan Söderblom. de Luth. aartsbi
schop van Zweden, kwam met de anderen
tot het inzicht, dat men eerst ta.v. de chris
telijke leer een gemeenschappelijke basi:
moest hebben. Toen men de theologische
vragen ging aanpakken, heeft men van
meet-af aan niet-iheologcn er in betrokken,
en dit „Ieeken-element" is uiterst belangrijk
gebleken.
De dialectische theologie (Barth) begon
in 1925 pas op te komen, maar heeft sinds
dien ook geweldigen invloed gekregen;
mede daardoor moesten Stockholm en Lau
sanne een revisie krijgen.
Ongetwijfeld heeft ook de Duitsche kerk
strijd de situatie na 1925 stei;k gewijzigd.
Het gaat mede in Duitschland om de laat
ste vragen van het geloof.
En nu komt dézen zomer de, conferentie
van Oxford, waar de discussie gansch an
ders zal zijn dan in Stockholm.
Het zal steeds meer gaan om de meest
principieele vragen van kerk, geloof en
theologie. Ook in vroeger eeuwen waren
deze vragen reeds aan de orde, maar in
onzen tijd komen ze weer zeer sterk
naar voren.
Oxford zal evengoed als Edinburg het
kerk-probleem moeten aanpakken; toch
blijft er verschil tusschen de beide confe
renties. Oxford werkt ook nu nog meer voor
de praktijk in 't heden, tenvijl Edinburg
oleer voor da toekomst werkt,- n.l. voor
1 „Una Sancta". Dé twee "cbnférenties
moeten daarom ook nog maar niet tot één
gemaakt worden. Ieder, die meewerkt aan
het oecumenisch streven, moet dit doen van
uit de kerk, waartoe hij behoort.
Tot uiting kome, dat er niettemin ge
meenschap met de anderen is, uiaar
men overhaaste niet om dit ge
meenschappelijke in formules te willen
vastleggen. De éénheids-vraag mag niet
worden losgemaakt van de waarheids-
vraag.
Onze trouw aan het Evangelie mag nooit
in gevaar komen. Met verdoezeling
nderscheidinge
niet gebaat.
Wij moeien ons schamen, dat wij nog te
zoeken hebben naar het wezen der Una
Sancta. Het werk ga voort, tegenover de zoo
machtige anti-christelijke ideologieën in
onzen tijd.
Oxford en Edinburg mogen niet het surro
gaat van de Una Sancta wn-den, maar ze
enmin een liefhebberij van eenige
menschen. Zij mogen tezamen voorbereiden
de openbaring der Una Sancta.
Discussie-referaat Visser Hooft
Dr. E ij km an (Amsterdam) is dankbaar
xir hetgeen gezegd is over wat gebeuren
zal bij onze Westerburen. Maar hij zou
graag ook wat hooren over het oecumeni
sche bij onze Oosterburen. Aanstonds wordt
door den ref. hieraan voldaan.
Dr. v. d. Pol (Utrecht) ziet de situatie
precies als de ref. en onderstreept enkele
opmerkingen uit het referaat. Spr. vraagt,
of het voor allen vanzelfsprekend
men vanuit eigen kerk .ot het
sche nadert. Een 2de vraag is: kan de H.
Schrift als geheel-eenige openbaringswerke
lijkheid worden gehandhaafd (zonder „de
traditie" dus). Een 3e vraag: zal de Una
Sancta in deze wereld nooit verwezenlijkt
worden; blijft zij iets voor de toekomst des
Heeren? Ten slotte: leert Duischland niet,
dat wij niet in de tegenstelling Roomsch-
Protestant mogen blijven staan?
Baron van Boetzp'aer van Dub
beldam meent, dat het referaat nog moet
worden toegespitst op ue vraag: wat moeten
en kunnen wij nu doen? Spr. wekt allen
op, om lid te worden van de Oecumenische
vereeniging voor 1.A 3.i, en- om ken
nis te nemen van de publicaties op dit ter
rein.
Dr. Visser 't Hooft kan op de vier
vragen van dr. v. d. Pol onmogelijk breed
antwoorden en geeft daarom enkele aan
duidingen.
TWEEDE DAG
Hedenmorgen heeft Dr A. van Selms
van Culemborg een referaat gehouden o\er
„De plaats van het Oude Testament
in de verkondiging"
De vraag naar de plaats van het Oude
Testament is niet met een vaste formule te
beantwoorden. Gezocht moet worden naar
een levende verhouding tot het woord van
het Oude Verbond. De vraag naar het recht
van gebruik, interpretatie en verwerping is
niet zonder meer op te lossen.
De geheele kwestie moet gezien worden
vanuit het geheel van het Christelijk geloof.
De prediker heeft de rechtvaardiging door
het ge'oof dank zij de verlossing in Christus
te verkondigen. Deze verlossing in Christus
heeft niet enkel betrekking op menschenzie-
len, maar ook op het woord van het Oude
Testament. De prediker heeft dus -liet zoo
zeer het recht, om het Oude Testament te
gebruiken, a's wel de taak. om de vervulling
in. Christus van het Oud-Testamentisch
woord, dat God hem aanwijst, te prediken.
Daaruit volgt, dat alle humanistische eh
andere critiek op het Oude Testament het
wezen der zaak niet raakt. Vanuit de vervul
ling in Christus wordt openbaar, wat in zich
zelf niet evident was, nl. dat ook dez«
schrift Woord Gods is.
Gelijk de rechtvaardiging den zondaar
veronderstelt, zoo veronderstelt de ver
vulling door Christus in het Oude Tes
tament een armoede, die wij armoede
uit .den H. Geest kunnen noemen. Dat
onderscheidt het Oude Testament van de
heidensche godsdienstige geschriften,
die een veel gss'otener, voltooid karakter
Gelijk wij in de zielzorg tegenover bepaal
de menschen een roeping hebben, zoo roept
de Heilige Geest ons ook, de verlossing m
Christus toe te passen op bepaalde teksten.
Welke dat zullen zijn, is niet afhankelijk van
onze keuze, maar van Gods leiding. Wanneer
wij zwijgen over een bepaald gedeelte, plei
dat niet tegen dat gedeelte, maar betuigt dat.
enkel, dat wij don Geest slechts met mate
hebben ontvangen. Er is geen reden, wijzi
ging in den canon aan te brengen.
Bij een dergelijke levende en door den Hei
ligen Geest geleide houding tegenover het
O.T. vinden zoowel de exegetische traditie als
de literair-historische studie hun plaats.
Men wake voor vermenging van die beide en
bedenke, dat de literaire studie voor den pre
diker s'echts vóórstudie mag heeten.
Beslissend in alles is de leiding van Gods
Geest, die wij niet met formules ons verze
keren kunnen, maar krachtens Christus' be
lofte mogen verwachten en afbidden.
NED. HERV. KERK
Drietal: Te Rotterdam (vac.-G. H. Wa
genaar), A. A. Wildschut te IJmuiden-Oost,
D. Broers te Schiedam en L. J. Cazemier te
Terneuzen.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Gameren, K. J. Schaafsma,
cand. te Gasselternijeveen en H. J. Spier,
hulpprediker te Den Haag.
Aangenomen: Naar Beetsterzwaa;
cand. A. Vellema, hulppred. te Grouw.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: Te Dirksland, J. Fraanje t
Barneveld.
HULPPREDIKER
Door de Geref. Kerk van H e e m s e is a!
hulpprediker voor den arbeid te Reezerveen
benoemd cand. R. Z ij 1 s t r a te Kampen.
Hij blijft in de gelegenheid in vacante ker
ken voor te gaan in de dienst des Woords ei
kan ten allen tijde een e.v. beroep in over
weging nemen.
EEN BRIEF AAN DE ALG. SYNODE
Tegen communisme en nat.-socialisme
Door den heer H. Kool te Den Haag i
d.d. 30 Maart j.l. aan de Alg. Synode der
Ned. Herv. Kerk een schrijven gezonden,
waarin hij herinnert aan de motie, in
bruari 1936 ingediend door 5 ouderlingen der
Ned.~Herv. Gemeente van Den Haag,
waarbij gevraagd werd, dat dit College in
stemming zou betuigen met een adres aan de
Synode, in zake twee met name genoemde
predikanten der Ned. Herv. Kerk, die sym
pathiseerden met Sowjet-Rusland.
Ook werd gevraagd om een clausule in de
belijdenisvragen, waarin ook gewezen werd
op de aanwezigheid van predikanten in de
N. H. Kerk (o.a. dr. Boissevain te Leiden)
die eveneens een dictatuur wenschen en pro-
pageeren, zij het een andere dan de eerstge
noemde nl. die, welke hier te lande door de
N.S.B. wordt voorgestaan.
De brief van 29 Febr. 1936, waarin adr.
een en ander onderstreepte, en ook latere,
hebben hun doel niet bereikt. Reden waarom
de heer Kool zich wendde tot het Classicaal
Bestuur van 's-Gravenhage.
Dit berichtte hem, dat vóór de be
handeling van den brief een som van
100 moest gezonden worden, welk
bedrag bij handhaving van het „aan
gevallen kerkeraadsbesluit" verbeurd
was en waarschijnlijk nog verhoogd
zou moeten worden.
Om verschillende redenen is de som geld
niet gezonden: een der redenen dat in een
Christelijke gemeenschap, waar op geregelde
tijden, o.a. in Maart, volgens voorschrift ver
gaderd moet worden ,voor dat hooger beroep
geen geld moest geëischt worden.
Daardoor is geen uitspraak der Kerk ge
komen.
nu verzoekt adressant aan de Alg. Sy
node, om
het Classicaal Bestuur te verzoeken,
den brief alsnog te behandelen, zonder
daarvoor vooraf 160 (of meer) te
eischem óf, indien dit volgens regle
mentair voorschrift niet mag of kan,
zelf haar oordeel in deze uit te spre
ken, zulks in 't belang van de vrijheid
der Kerk.
PREDIKKANTEN GEHEEL
ONTHOUDERS VEREENIGING
De algemeene vergadering
Gister hield de Predikanten Geheelonthou
ders Vereeniging te Utrecht haar jaar-
lijksche algemeene vergadering, die bij ont
stentenis van den voorzitter werd gepresi
deerd door Ds. A. J. M o n t ij n, em. predi
kant te Utrecht.
Na opening der vergadering op gebruike
lijke wijze bracht de secr.-penningm., Ds. G.
Barger Fzn., Ned. Herv. predikant te
Heukelum, zijn jaarverslag uit. In het afge
loopen jaar werd op verschillende wijze pro
paganda onder de predikanten gemaakt. Al
leverde dit eenig resultaat op, toch liep het
ledental iets terug.
Tot bestuursleden werden gekozen de hee
ren Ds. J. v. Herksen, Geref. predikant te
Ermelo, Dr. A. I. Ka n, em. predikant te
Assen en Ds. A. Offerings, Ned. Herv.
predikant te Scheveningen.
De beide aan de orde gestelde vragen: 1.
Hoe worden de aangesloten predikanten tot
meer activiteit gebracht? en 2. Wat zijn de
beste methoden om niet-aangesloten predi
kanten tot aansluiting te bewegen? gaven
aanleiding tot een levendige bespreking.
Na rondvraag werd de geanimeerde ver
gadering door Ds. A. v. Geest, Ned. Herv.
predikant te 's-Gravenzande, gesloten met
dankgebed.
LUTHERSCHE PREDIKANTEN-
VEREENIGING
Vergadering te Amsterdam
Liturgie en Jeugdbeweging
Gister vergaderden de Luthersche predi
kanten te Amsterdam onder leiding van Ds.
Mr. D. G. Hoe vers (A'dam).
Nadat de voorzitter de vergadering op de
gebruikelijke wijze geopend had en de huis
houdelijke aangelegenheden waren afgedaan
waarbij tot bestuursleden gekozen werden
Ds. Keuning (Woerden) en Ds. Hei-
din ga (Harlingen) verkreeg Ds. K. J. F
Keuning het woord over
Liturgie
Ref. stelde in zijn algemeene Inleiding de
vraag: wat is liturgie? Regeling van de eere-
dienst in vaste vormen, als uitingsvorm
geloofsgemeenschap. Sterker gemeenschaps
besef.
Geen godsdienst is mogelijk zonder g
dienstige gemeenschap en geen godsd. ge
meenschap zonder eeredienst. Zonder vormen
gaat het geloofsleven te gronde. De preek
alleen is onvoldoende uiting van Chr.
loofsleven.
Er doet zich behoefte voor aan meer litur
gie. Reformatie een reductie, die te ver i:
gegaan. Geen eeredienst kan men constatee-
Bij het karakter van den eeredienst wordt
besproken de ongeestelijke eeredienst (het
magische en het wettelijke O. T.).
2. Vergeestelijking v. d. eeredienst in N. T.
(Joh. 4 21, Hdl. 7 48, Hdl. 17 24, Rom.
12 1). Uiterlijke eeredienst afgewezen.
3. Het Roomsch-Katholicisme heeft het
magische en het wettelijke weer opgevat.
Reformatie (Luther): eenig ware cultus ligt
in het geloof. N. T.-isch bestanddeel. Negatie
van de eigenlijke cultus bij Luther (aanvan
kelijk). Later: liturgisch geschrift: Deutsche
Messe und Ordnung des Gottesdienstes.
Karakter van de Reformatorische eere
dienst: paedagogisch-didaktisch. Schleierma-
cher legde nadruk op het „darstellende
Handeln".
4. Na de reformatie vooral: eeredienst des
woords. Daartegenover: de eeredienst des
Geestes (Quakers). In de Prot. eeredienst
beide elementen: de rhythmische expressie
van het geloof der gemeente en het profe
tische getuigenis.
C. Zondagsdienst:
1. Vergelijking van R.K. en Prot. eere
dienst.
2. Karakterloosheid v ai de Prot. eere
dienst. Findelooze individualistische wille
keur. Bonte verscheidenheid van allerlei
liturgieën in de verschillende Prot. kerken.
Taak: bevrijden van het godsdienstig leven
van veranderde vormen. Vorm-geving van de
vrijz. Prot. beginselen.
3. Kunst en symboliek. Liturgie
geen aesthetische verfraaiing. Kunst alleen
voor zoover verwant met het geloofsleven
der gemeente. Symboliek: Glas-in-lood, muur
schildering, beeldhouwwerk, uitdrukking van
geestelijk element. Verder liturgische kleu
ren, kruis, kandelaars.
4. Poging tot inrichting van een eeredienst
aansluitend bij de Remonstrar.tsche e
dienst.
D. De plechtigheden.
1. Doop. 2. Avondmaal. 3. Bevestiging van
nieuwe lidmaten. 4. Huwelijkswijdiag. 5.
Rouwdienst. 6. Eeredienst op AHerzie1.cc
E .Samenvatting. Streven naar eenvor
migheid van inrichting, eeredienst en plech
tigheden van alle Prot. Kerken, onafhanke
lijk van welk kerkgenootschap.
Binnen het kader dezer eenvormigheid de
mogelijkheid, het kerkgenootschappelijk
eigene. Juist de Luth. Kerk biedt daartoe
mogelijkheden.
Voorwaarden voor meer liturgie zijn:
1. Niet in strijd met het vryz. Godsdienst-
bewustzijn. 2. Geen opgelegde wet. 3. Preek
geen overheerschende positie, ook niet over
laden liturgie, waardoor de profetische ge
tuigenis in de knel komt. 4. Niet in strijd
met algemeen priesterschap der geloovigen.
5. Persoonlijke verhouding tot God door
liturgie niet op den achtergrond.
Naar aanleiding van dit referaat ontspon
zich een levendige gedachtenwisseling.
Daarbij bleek de wenschelijkheid eenigen
te benoemen om deze zaak via de Luth. Pred.
vereeniging principieel aan den gang te
brengen.
Aangewezen daartoe worden Ds. Drij
ver, Ds. Meenter en Ds. Keuning,
ten einde straks in de samenkomst in het
Oolgaardthuis daarover nader samen te over
leggen. Prof. v. Bakel wordt in deze aange
zocht van controleerend advies te willen
dienen.
„De jeugdbeweging onder de
vrijzinnige Lutherschen"
Ref. gaf een overzicht van het ontstaan
der jeugdbeweging in Duitschland, en wat
er van geworden is, om daaruit gevolgtrek
kingen te maken voor de jeugdbeweging
onder de vrijzinnige Lutherschen in Neder
land. Spr. vertelde van de vlucht van jongens
en meisjes in het begin der 20stë eeuw uit
een wereld van technische doelstelling en
verstandelijke opleiding in de natuur, waar
zij hervonden eerbied voor eigen en anderer
leven; hoe daaruit de jeugdbeweging zich
ontwikkelde, die echter zonder programma,
zonder de noodzakelijke ondervinding, om
zich klare doeleinden te kunnen stellen de
tragische fout beging, om al het oude te
verwerpen. Spr. besloot dit overzicht met te
verklaren, dat hetgeen in de vooroorlogsche
jeugd leefde niet dood is.
Verder sprak spr. over de Jeugd in Italië
en Rusland.
In Nederland vinden we een dergelijke
groepeering van jongeren-vereenigingen als
vóór het tegenwoordige regime in Duitsch
land. De V.C.J.C. tracht het „ideaal, de
dienstbaarheid en het geloof harer leden te
concentreeren".
Na ampele bespreking werd de noodzake
lijkheid uitgesproken de federatie der vrijz.
Luth. Jongeren te versterken en tevens naar
de V.C.J.B. toe ',e werken, rekening houdende
met plaatselijke omstandigheden, dus zonder
eigen karakter los te laten.
Besloten wordt om dit jaar weer een drie
daags che conferentie in September te hou
den.
Na rondvraag werd de vergadering te half
vijf gesloten.
Een onmisbaar boek voor OudersOnderwij-
en Zondaqsschool-onderwijzersfessen).
Leider s( sters), van Knapen- en Meisjes-
verqaderinqen.
De Bijbelsche Geschiedenis
voor de jeugd verteld door Tine Bonnema
Prijs 7.50 In eiken boekhandel
Ook betaalbaar h. 75 cent per maand.
Vraagt gratis prosp. bij J. H. KOK, Kampen
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van barmhartigheidZieken
huizen, Sanatoria. Instellingen. '1 ehuizen.
N.V.
VERWASMINGS-
SCHIEDAM
KERKVERWARMING
Electr. wand-
en tafelklokken
minimaal stroomverbruik
steeds de juiste tijd
Vraagt Prospectus bij de
SIEMENS Nederl. Siemens Mij. N.V
Den Haag
n.v. machinefabriek
J.&H.W.van der PLOEG
APELDOORN
PASTEURISEER- EN KOOKKETELS
IN ROESTVRIJ STAAL, OOK VOOR
GROOTKEUKENBEDRIJF ETC. ETC.
Alle soorten zeep
Reinigingsmiddelen
Kerk en Staat in Duitschland
De vier predikanten weer vrij
Een eigen Synode der Belijdende Kerken?
Blijkens een correspondentie in de N.R.C.,
zijn de vier predikanten die eind verleden
week te Darmstadt zijn gearresteerd in
band met het vérbod van de „evangelische
week" aldaar, in vrijheid gesteld.
Voorts deelt deze berichtgever mede, dat
de negen confessioneele predikanten, die ge
durende meer dan drie maanden te Lübeck
onder huisarrest waren gehouden, zoodat zij
niet in staat waren hun parochiale plichten
te vervullen, eindelijk weer over hun bewe
gingsvrijheid kunnen beschikken.
En derdens deelt men mede, dat de ver
schillende kerkgroepen bij Minister Kerrl
hebben geprotesteerd tegen de voorloopige
regeling in afwachting van de Synodale ver
kiezingen. Tevergeefs echter. Nu hebben zij
bij wijze van protest besloten over te gaan
tot het verkiezen van een wet
tige algemeene synode. Aan het
hoofd van de voorloopige commissie staat
bisschop Marahrens van Hannover. De Lu
theranen zijn vertegenwoordigd door bisschop
Wurm van Wurtemburg, de provinciale
kerkbesturen door dr. Zimmermann van de
Berlijnsch-Brandenburgsche commissie e:
gematigde confessioneelen door dr. Hollweg.
Deze commissie tracht thans de confessio
neelen van Dahlem (Niemöller) zoo ver te
kriitren, dat zij ook een vertegenwoordiger
zullen benoemen.
Tot opvolger van wijlen Mgr. F. Kenninck
is als aartsbisschop van de Oud-Ka th. Kerk
gekozen Prof. Andreas Rinkel, pastoor
en hoogleeraar aan het Oud-Ka th. Semina
rie te Amersfoort. Mgr. Rinkel is 48 jaar
oud, en in 1921 hoogleeraar geworden. Hij
is mederedacteur van de Revue internatio
nale de Théologie en bekleedt in de ecu
nische beweging een bestuursfunctie. Ook is
hij bekend als componist van missen en ge
zangen.
OUDERLINGENCONFERENTIE
De 17e ouderlingenconferentie der Geref.
Kerken in Gelderland zal gehouden worden
op Donderdag 29 April as. te Arnhem.
De heer K. P i 1 o n van Apeldoorn zal des
morgens spreken over: „De waarde van het
persoonlijk leven voor de rechte vervulling
van het ouderlingambt". In de middagverga
dering zal Ds. J. v. Herksen van Ermelo
refereeren over: „Hoe brengen wij het tot
de zekerheid des geloofs?"
200 VAN DE 20.000 H A.
In het Maandblad der Ver. van Kerk
voogdijen in de Ned. Herv. Kerk vinden wij
de volgende categorische vraag:
„Waarom stelt het rijk, dat in den Wie-
ringermeerpolder 22000 Hectare grond heeft
verworven daar van niet een 200 Hectare
gratis beschikbaar van de groote kerkge
nootschappen? Zulks zou niet een kwestie
van welwillendheid of vriendelijkheid te
genover de kerk zijn maar van staatkun
dig inzicht in de beteekenis van den ar
beid der kerken in hot geheel van ons volks
leven."
HET LUTHERLIED TEGEN DE TURKEN
„Wij zijn allen", zoo leest men in ,Pe
Warthburg", „met de gedachte vertrouwd
geraakt, dat Luther's lied: ..Een vaste burg
is onze God", het protestantsche strijdlied
bij aanval en verdediging, gericht is tegen
Rome, ontstaan uit Luthers wereldhistori-
schen strijd tegen het pausdom. Des to
grooter opzien baart de ontdekking, die
velen oen verrassing zal zijn, dat „Een
vaste burg" zijn ontstaan te danken heeft
aan den strijd tegen de Turken
en niet aan dien tegen het pausdom.
Twee onderzoekers de theoloog Johannps
Ficker en de historicus George Wolfram
zijn geheel onafhankelijk van elkaar tot dit
resultaat gekomen. Zij namen tot uitgangs
punt Luthers geschrift: „Tegen de Turken."
Hun betoog is zoo overtuigend, dat wij
dit nieuwe resultaat van het historisch on
derzoek als vrii zeker mogen aannemen.
Wij moeten ons dus met de gedachte ver
trouwd maken, dat de protestantsche krijgs
zang niet onmiddellijk aan den weerstand,
tegen het pausdom te danken is. maar aan
de patriottische zorg, die het van de zijde
der Turken dreigende gevaar den hervor
mer baarde."
IS PREEKEN GEZOND?
In zijn wekelijksche overwegingen in
„Timotheüs" beantwoordt Ds. Bar key
Wolf deze vraag bevestigend.
„Natuurlijk zijn er uitzonderingen aan te
wijzen. Ik weet van predikanten die mid
den ond^r het preeken, waarschijnlijk door
een overspanning van hun krachten, plotse
ling zijn gestorven op de plaats waar zij
stondenZeker, dit komt een enkelen
keer voor en ik zou de zwaarte van zijn
„preeken", ook voor het physiek van den
prediker niet. willen verkleinen. Misschien
heeft Weatherhead gelijk, die beweert dat
nooit meer dan één preekbeurt op één
Zondag van een predikant, gevraagd mag
worden. Drie keer preeken zooals het ge
beurt, is zeker te veel! Maar met dat alles
neig ik tot de overtuiging, dat het prediken.,
als het op een verstandige wijze gebeurt,
eerder gezond dan ongezond is. ik ben zelfs
soms prettiger en fitter van den preekstoel
gekomen dan toen ik er op ging. en ik ge
loof dat kleine kwalen verdwijnen, als uw
lichaam en geest samen dingen zoeken die
niet op aarde, maar in den hemel zijn."
In de „Heraut" voegt D s. C. Linde
boom hieraan tce, dat hij dezelfde ervai-
ring heeft opgedaan; hij herinnert ook aan
Ds Diermanse, die den kansel ..een houten
dokter" noemde.
EEN BIJBEL IN DE SOEKELISCHE TAAL
Een Bijbel in de Soekelische taal zal eer
lang uitgegeven worden ten gebruike van
de inboorlingen van gewezen Duitsch Oost-
Afrika, door de vereeniging voor Bijbel
studie uit Stuttgart.
De Soekelische taal wordt gesproken door
ruim 50 millioen inlanders, niet alleen in
gewezen Duit6Ch Oost-Afrika, maar ook ia
Italiaansch Somaliland, in Britsch Kenija,
Oeganda, Portugeesch Mozambique, Engelsch
Midden-Afrika en een gedeelte van Belgisch
Kongo.
LE PSAUTIER ROMAND
Mej. dr C G. van Ark el te Haarlem,
schrijft ons:
In „L'Eglise Wallonne" heeft Ds F. C K<
Kr af'ft vroeger te Haarlem, thans te
L'Isle in Zwitserland, een nieuw psalmboek
aangekondigd, dat door de kerkelijke auto
riteiten van de cantons Genève, Neuchfitel,
Bern (Jura) en Vaud is ingevoerd en dat
met Paschen in gebruik is genomen. Dit
nieuwe psalmboek bestaat uit drie deelen.
Het eerste deel omvat ?3 psalmen. 23 meer
dan het Vorige, dat van 1899 dateerde. De
muziek is tegelijkertijd in harmonie mot
de woorden gebracht waarbij men zich'
heeft laten leiden door het oorspronkelijke
werk van Claude Goudimel (1565). Vaneen
17-tal psalmen, die veel gebruikt worden,
(wij noemen o.m- psalm 25, 42, 51, 103 en
118) vindf. men echter nog de gebruikelijke
woorden en toonzetting, daar men er van
overtuigd is. dat men eenigen tijd noodig
zal hebben om zich de nieuwe woorden en
melodieën eigen te maken en een overgang
gewenscht is. Het tweede deel bestaat uit
19 liturgische gezangen terwijl het derde
deel uit 313 gezangen en koralen bestaat,
waarvan 141 geheel nieuw.
Gedurende negen jaar heeft men aan dit
verbeterde psalm- en gezangboek gewerkt.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
ONDER WUZERSBENOEMINGEN
Spakenburg. Chr. School Kerkstraat.
Tot tijdelijk onderwijzeres: mej. M. Bal
huizen te Zeist.
Examens
Promoties. Leiden. Bevorderd tot doctor
in de Wis- en Natuurk., op proefschrift ge
titeld: De oudste intresttafels in Italië,
Frankrijk en Nederland met een herdruk
van Stevins Tafelen van interest, de heer C.
M. Waller Zeper, geb. te Haarlem.
Academische Examens. Leiden. Cand.
Wis- en Natuurk., letter A: mej. A. Mool-
huysen; doet. wis- en natuurk., hoofdvak
geologie mej. C. F. van der Stadt.
Apothekersassistent. Leiden. Gesl. de
heer J. P. Sontewelle, Loosduinen.
Utrecht. Gesl. de dames: G. O. Jurrema
Tiel, A. J. van Loon, Tiel; St. van Sluys,
Breda en de heeren H. P. van Delden, Apel
doorn: H. Korving, Schalkhaar.
WAAft WERK TE VINDEN IS
WERK TE VINDEN
STATIONSPOSTGEBOUW TE NIJMEGEN
Vanwege den Rijksgebouwendienst te
's Gravenhage werd aanbesteed de bouw
van een Stationspostgebouw aan het Stati
onsplein te Eindhoven.
Laagste inschrijver was H. G Albers tó
Nijmegen, voor f 61.831.
BRUG OVER DE RINGVAART
BIJ HEERHUGOWAARD
Bij de gisteren te Utrecht gehouden
openbare aanbesteding van bestek no. 1552
H. S. betreffende het opruimen van de be
staande overbrugging en het maken van
den onderbouw voor een nieuwe brug over
de Ringvaart bij K.M. 37.120 en wegens het
maken van den onderbouw voor een onder
doorgang van den provincialen weg bij K M.
37.024 in den spoorweg Den Helder— Am
sterdam bij H e e r h ii gowa a r d, waren
ingekomen 31 biljetten,
agste inschlijfstor was de N.V. Aan-
neming-maatschappij v/h J. M. Strijland te
Uithoorn, voor 122.680.— Hoogste inschrij
ver was H. R. Rijneveld te Rijswijk voor
159.000.-.
