DELFTSCHE
SLAOLIE
NOOIT
^|l«)LHA0JCT
MAANDAG 5 APRIL: 1937
EERSTE BEAD PAG. ia
VAN HOUTEN'S
KLM-REEPEN
BuotZWOLSCHE
Bi "1895
Hoofdkantoor. Der» Haac,
-aan von M .rd r voor! 7t
Actieve Vertegenwoordiger; Gevraagd
De Spaansche burgeroorlog
HOE VERLOOPT DE STRIJD
IN HET BASKENLAND?
Berichtgeving zit vol tegenspraak
Op het Baskische front is het offensief
'der nationale troepen momenteel tot
stilstand gekomen, ofschoon volgens
Havas de rechtschen hun stellingen op
op versohillence punten hebben kunnen
verbeteren. Ook Durango zou door hen
uit de lucht zijn bestookt, waarbij vol
gens Baskische berichten aanzienlijke
6chade zou zijn aangericht
Overigens heeft de nationalistische infan-
sterie zich bezig gehouden met het aanleggen
rvan versterkingen in de gebieden, welke de
laatste dagen door de rechtschen op dit
front zijn veroverd', terwijl de cavaleristen
patrouille-tochten on eernamen om de sterkte
van den vijand te verkennen.
Van tijd tot tijd weerklonk ook het geronk
(van vliegtuigen boven de linies. Dan on
dernamen de nationalistische machines
ivluchten boven het vijandelijk gebied, even
eens met het doel de vijandelijke stellingen
te verkennen.
Teruggekeerd rapporteerden de vliegers,
'die zich vaak diep boven het linksche ge
bied waagden, dat de civiele bevolking van
tal van dorpen achter de Baskische linies
bij duizenden in de richting van Bilbao de
wijk neemt De nationalistische vliegers heb
ben overigens ook op verschillende punten
nog bommen geworpen.
De Basken echter deelen mee, dat van de
fronten van Guipuzcoa en Burgos geen bij
zondere krijgsverrichtingen te vermelden
ivallen. Verder wordt gezegd, dat de linksche
artillerie bij Lequeitio de stellingen van den
[vijand voorturen d' onder vuur heeft gehou
den. Enkele loopgraven der witten zouden
zijn vernield, waarbij de vijand aanzienlijke
{verliezen moet hebben geleden.
In officieels berichten, komende van het
persbureau van de Baskische regeering,
wordt aldus Havas uit Bavonme ge-
BDroken van een volkomen échec van het
[nationalistische offensief. Het heet, dat de
Tegeeringsmilities bij haar voortdurende
tegenaanvallen zelfs winst hebben kunnen
boeken ten koste van de nationalistische
stellingen en met name in den sector van
'Aramayona zouden volgens deze" lezing de
nationalisten ernstige verliezen hebben ge
leden
Uit Gijon wordt gemeld, dat de regeerings-
hrtillerie de strategische punten van Oviedo
hevig heeft beschoten. Een wapenfabriek
zou daarbij zijn gehavend.
Andujar seint, dat de nationalisten in
Sen sector van Villaharta (in de provincie
Cordova) een tegenaanval op touw zetten,
[welke echter mislukte en waarbij de regee-
ringstroepen er zelfs in konden slagen hun
stellingen te verbeteren. Er verluidt, dat
ihet aantal gewonden, dat bij de jongste
operaties in dit gebied aan nationalistische
zijde gevallen is en in de ziekenhuizen en
hospitalen van Cordova en Sevilla werden
iopgenomen, de vijfduizend overschrijdt.
Eveneens meldden de linksohen succes
sen, behaald in de streek van Penarroya,
waar de regeeringstroepen VaLsequillo heb
ben veroverd. Deze bezetting vormt een on
derdeel van de omsingelende beweging der
linksche strijdkrachten, waarvan het doel is
bet mijngebied' geheel in te sluiten.
Aan alle sectoren van het centrale front
beerscht rust Ten slotte wordt gemeld, dat
.twee driemotorige vliegtuigen van Franco
op verschillende punten de Catalaansche
kust hebben gebombardeerd.
Vrijwilligers stranden in Frankrijk!
Een groep Amerikanen, die beweerden
naar Frankrijk te zijn gekomen om een be
zoek te brengen aan de Parijsche wereld
tentoonstelling en te Havre waren aange
komen, is ooor de gendarmerie te Muret
aangehouden, toen zij zich naar de Spaan
sche grens begaven. Het schijnt dat deze
„toeristen" negen en twintig in getal, Arae-
rikaansche vrijwilligere zijn. die dienst wil
den nemen bij de troepen der Spaansche
regeering. Zoodra bekend werd, welken weg
zij zeiden kiezen, werden door de. gendar
merie versperringen opgericht. Na hun aan
houding werden de toeristen overgebracht
naar Toulouse, waar zij zijn ingesloten
Nader wordt gemeld, dat dit gezelschap
reizigers de aandacht van de politie had ge
trokken, doordat 't om 11 uur Zaterdagavond
nog per autobus uit Toulouse wilde vertrek
ken. Deze autobus werd bij Muret door een
versperring tot stilstand genoopt.
De aangehoudenen zijn in staat van be
schuldiging gesteld overeenkomstig decreet,
waarbij het vertrek van vrijwilligers naar
Spanje verboden is.
Alle aangehoudenen zijn vreemdelingen,
die in het bezit zijn,van geldige paspoorten.
Tot het gezelschap behooren een Fin en
eenige vrijwilligere van Duitschen oorsprong
Dienstplicht voor rood Spanje
De minister van oorlog der volksfront-
regeering heeft een decreet uitgevaardigd,
waarin hij alle Spaansche onderdanen, die
in het buitenland verblijf houden en behoo
ren tot de onder de wapenen geroepen lich
tingen, doet weten, dat zij gehouden zijn
zich binnen den kortst mogelijken termjjn
op Spaansch regeeringsgebied aan te mel
den om ingelijfd te worden bij het volks-
frontleger.
De arbeidsconflicten
in de Ver. Staten
Conflicten bij Ford en Chrysler bijgelegd
Naar uit Detroit wordt gemeld, is het
conflict bij Chrysler thans zoo goed als ge
regeld. De betrokken partijen hebben te
Lansing, de hoofdstad van den slaat Michi
gan, besprekingen gevoerd, waarbij zij het
over de kern van het accoord eens ziiij -ge
worden, zoodat het thans nog slechts gaat
om een juiste inkleeding voor de regeling.
Een verdere ontspanning is ontstaan,
doordat de staking bij de Fordfabriek te
Kansas City even snel is geëindigd als zij
begonnen is, na een conferentie tusschen
vertegenwoordigers van Ford en den voor
zitter van de United Automobile Workers
of America, Beide partijen verklaarden na
drukkelijk, dat het conflict het gevolg was
van een misverstand over het ontslag van
350 arbeiders, wier diensten niet langer
noodig waren, omdat de maatschappij be
sloten had de productie ln te krimpen.
Inmiddels wordt nog gemeld, dat ook de
stoking bij de General Motore te Flint ge
ëindigd is. Er werd overeenstemming ver
kregen aangaande een loonsverhooging.
Derhalve zullen, zooals verwacht werd,
15.000 arbeiders weer aan den slag gaan.
Ten slotte kan nog worden gemeld, dat
oolc de staking in de bouwnijverheid te
Wilmington (in Delaware) is geëindigd.
Zuid-Afrika en het Nazisme
Een Duitsch profest op komst
Naar gemeld wordt, zal de Duitsche regee
ring der Unie van Zuid-Afrika een protest
indienen tegen de maatregelen, vervat in
de onlangs te Pretoria gepubliceerde procla
matie tegen de nazi-beweging in Zuid-
West-Afrika. Deze proclamatie verbiedt aan
personen die niet van Britsche nationali
teit zijn, deel te nemen aan politieke actie
of organisatie in dit mandaatsgebied. Vol
gens inlichtingen uit politieke kringen te
Berlijn zal het protest hiertegen in het be
gin van de komende week worden overhan
digd. De geheele Duitsche pers heeft een
actie ontketend tegen de Regeering der
Unie van Zuid-Afrika. De Zuid-Afrikaan-
sche regeering, zoo schrijft het „Berliner
Taeeblatt" schendt op flagrante wijze de
clausules van het Volkenbondsstatuut voor
de mandaatsgebieden.
Duitschland ziet in de uitzonderingswet
tegen het „Deutschtum" in Zuid-Afrika een
leelijk precedent, dat het niet bereid is te
aanvaarden, schrijft de „Deutsche Alge-
meine Zeitung".
De „Angriff" zegt, dat de organisatie van
„de Deutsche Bund" in Zuid-Afrika een vol
komen wettige activiteit ontplooide, welke
geen enkel voorwendsel bood tot zulke dra
conische maatregelen.
CALVÉ- KWALITEIT
'Ae^lie!
Al „Rs-
(Adv.)
VOLKSCOMMISSARIS
ACHTER DE TRALIES
Wegens misdadige activiteit
In Moskou is groote sensatie ver
wekt door de medëdeeling, dat de
Volkscommissaris voor de Posterijen
Jagoda van zijn functie ontheven is, on
der verdenking van „misdadige activi
teit". Men acht het derhalve waarschijn
lijk, dat op dit ontslag ook binnenkort
een proces zal volgen, waarin Jagoda
zich wegens zijn wangedrag, waarom
trent geen nadere bijzonderheden wor
den verstrekt, te verantwoorden zal
hebben.
De afzetting van Jagoda heeft daarom
vooral indruk gemaakt, omdat juist de
tegenwoordige Volkscommissaris voor
de Posterijen nog niet lang geleden zelf
aan het hoofd stond van dat onderdeel
van het staatsbestel, dat tot taak had
te zorgen voor de veiligheid van den
staat
In 1934 werd Jagoda nl. tot chef van de
Gepeoe benoemd. Reeds geruimen tijd te
voren was hij op den voorgrond getreden
op dit terrein. Sedert 1920 was hij een der
voornaamste figuren in de Tsjeka en later
ook in de Gepeoe, waarvan hij ten slotte
de opperste leider zou worden, toen hij in
1935 geplaatst werd aan het hoofd van het
Volkscommissariaat van Binnenlandscha
Zaken. Zijn bevoegdheden werden vergroot
en hij kreeg den titel van „commissaris-
generaal voor staat en veiligheid".
Lang heeft hij zich in deze functie niet
gehandhaafd, want in September van het
vorige jaar werd Jagoda van deze belang
rijke functie ontheven. Toch was hij tot dat
tijdstip steeds de voornaamste figuur in de
coulissen geweest bij alle groote politieke
processen, die tot op dat oogenblk de aan
dacht van de wereld op Moskou hadden ge
vestigd. Zijn ontslag was echter een onmis
kenbaar bewijs voor het feit, dat zÜu be
strijding van de politieke oppositie in de
Sovjet-Unie niet de goedkeuring van Stalin
had kunnen wegdragen en ontoereikend
werd geacht. De aanhangers van Stalin ver
wijten het hem zelfs, dat het Jagoda's
schuld is dat de activiteit van het Trotski-
isme zulk een omvang heeft kunnen aan
nemen. dat een proces als dat tegen Radek
c.s. noodig bleek.
Zijn verdwijning uit de leiding van het
commissariaat van Binnenlandsche Zaken
beteekende overigens niet, dat Jagoda uit de
Sovjetregeering werd geëlimineerd. Hij
werd belast met het commissariaat voor de
Posterijen. Maar ook als zoodanig bekleedde
hij niet meer de machtige positie van vroe
ger, hetgeen nog onlangs bleek, aldus
United Press, toen hij zejf zijn ambtelijke
activiteit critiseerde en beterschap beloofde.
Men acht het ontslag van bijzondere betee-
kenis, zoo vervolgt het Amerikaansche pers
agentschap, wanneer men het beziet in het
licht van de woorden, die Stalin o.a. voor
het centrale executieve comité bezigde en
waarmede hij eisohte, dat men het Trots-
kiïsme het masker zou afrukken.
De Chambrun hersteld
De graaf de Chambrun. oud-ambassadeur
van Frankrijk te Rome, die het slachtoffer
was geworden van een moordaanslag, op
hem gepleegd in het Noorderstation te
Parijs heeft thans hersteld het ziekenhuis
verlaten.
Er zal een onderzoek naar de geestver
mogens der daderes, een zekere mevr. Fon-
tanges, worden ingesteld.
Een Portugeesche
transatlantische dienst
Uit naam der Portugeesche regeering
heeft minister-president S a 1 a z a r een
overeenkomst, onderteekend met vertegen
woordigers van de Imperial Airways en de
Pan-American Airways, waarin aan deze
maatschappijen voor den duur van 25 jaar
het uitsluitend recht wordt verleend, een
luchtlijn te openen voor het vervoer van
passagiers^ post en goederen van Lissabon
naar Noord-Amerika, met tusschenlanding
op de Azoren.
Krachtens deze overeenkomst worden
twee Portugeesche maatschappijen opge
richt, die samen zullen werken met de bei
de geconcessioneerde buitenlandsche onder
nemingen.
Fa. H. J. Phaff - Winschoten
(Adv.)
Roemeensche boerenpartij
oefent critiek
Het congres der Roemeensche nationale
boerenpartij, dat gisteren te Boekarest is
gehouden, heeft de benoeming van M i h a
1 a c h e tot president voor een nieuwe
periode van vier jaren goedgekeurd.
Mihalacbe hield een redevoering, waarin
hij het optreden der liberale regeering op
ieder terrein critiseerde. De regeering, al
dus spreker, heeft er zeer slecht aan gedaan
door Titulescu uit te schakelen uit de lei
ding der buitenlandsche zaken. Zij heeft °P
buitenlandse!) politiek gebied niet een hou
ding, welke in overeenstemming is met de
hoogere belangen van de natie: zij heeft
blijk gegeven van haar besluiteloosheid en
het land in een moeilijke situatie gebracht
Mihalache verweet de regeering verder de
agitatie van de uiterste rechterzijde in het
binnenland te hebben geduld en bet gezag
van den staat te hebben laten verzwakken.
Uit de gebeurtenissen in Spanje moeten wij
een les trekken, aldus spreker
Polen ontbindt Joodsche
organisaties
In Polen hebben nog steeds onder de aan
hangers van uiterst links arrestaties
plaats. Te Lodz werden 120 communisten in
hechtenis genomen. Drie Joodsche organisa
ties in deze stad werden door de autoritei
ten ontbonden wegens revolutionnaire acti
viteit, en wel een vakvereeniging van per
soneel in de kleedingindustrie, een vereeni-
ging van chemici en bacteriologen en een
toeristenbond. Ook te Kolomea hadden 14
arrestaties van communisten plaats.
De hongersnood in China
Gevolg van communistisch vandalisme?
Volgens mededeelingen van het Chinee-
sche nationaal steuncomité zijn in de Chi-
neesche provincie Kansoe duizenden men
schen den hongerdood nabij.
Volgens schatting van een der Chineesche
bladen zijn van Kansoe's negen millioen in
woners tusschen drie en vier millioen hulp
behoevend. Velen stellen de communisten
voor dezen uitzonderlijken toestand verant
woordelijk, die verleden jaar oogst en vee
zouden hebben vernietigd. Wat den toestond
nog verergert is het gebrek aan voorjaars
zaaizaad, waardoor de hongersnood opbe-
paald lang zal voortduren, tenzij onverwij 1.1
hulpmaatregelen worden genomen.
De provinciale regeering heeft een beroep
gedaan op Nanking om een millioen dollar
voor hulpverleening ter beschikking te stel
len.
Ook in de provincies Honan, Sjensi en
Kweitsjau heerechen als gevolg van plunde
ringen door bandieten, overstroomingen, peri
oden van hevige vorst en droogte, verschrik
kelijke toestanden onder de bevolking.
Schacht gaat naar Brussel
De president van de Duitsche Rijksbank
dr Hjelmar Schacht, zal binnenkort, na de
vergadering van de Bank voor Internatio
nale betalingen te Bazel een bezoek bren
gen aan Franch, den gouverneur van de
Belgische Nationale Bank te Brussel.
Het huwelijk van 3eri
Hertog van Windsor
Wordt het ln Frankrijk voltrokken?
Sedert eenigen tijd gaat het gerucht, dat
de hertog van Windsor en mevr. Simpson
in Normandië in 't huwelijk zullen treden.
De Koningin-Moeder zou de verre reis naar
Oostenrijk niet kunnen maken om 't huwe
lijk aldaar bij te wonen. De hertog van
Westminster zou den ex-koning zijn kasteel
te Saint Saens ter beschikking hebben ge
steld.
Een kind ontvoerd te New York
Frédéric de Sibert, het zesjarig zoontje van
den Franschen baron Pierre de Sibert, die
zich tijdens den wereldoorlog heeft onder
scheiden, is te New York ontvoerd. Toen het
kind met zijn Engelsche gouvernante dicht
bij huis aan het wandelen was, stopte een
auto vlak bij hen. Een paar mannen spron
gen er uit. grepen het kind beet en reden
er toen mee weg. Alle politieposten zijn ge
waarschuwd om de jacht op de ontvoerders
in te zetten.
Kort Nieuws
Volgens de Chineesche bladen heerscht te
Weian, in de provincie Foekien, een builen-
pestepidemie, die reeds 130 dooden heeft
geëischt. Men vreest, dat de epidemie zich
nog zal uitbreiden.
De Fransche gezant, Bodard, is defini
tief uit Addis Abeba vertrokken. De Fran
sche legatie is thans een consulaat-generaal
geworden.
De Belgische regeering heeft besloten
dat met ingang van heden in de Belgische
diamantindustrie de veertig-uren-werkvveek
zal worden ingevoerd.
De vroegere sultan van Marokko, Moe-
lai Hafid, is aan de gevolgen van stoornis
sen in den bloedsomloop te Enghien les
Bains nabij de Fransche hoofdstad over
leden.
GEMENGD NIEUWS
Felle brand in café-restaurant
te Tienray
Op het marktplein teTienrayls gister
avond omstreeks tien uur brand ontstaan in
het café-restaurant van den heer P. J. Dries-
sen. In korten tijd had het vuur zich uitge
breid en fel sloegen de vlammen naar bui
ten. Ook de boven het café gelegen woning
bleef niet gespaard.
De brandweer uit Horst werd gealar
meerd, doch toen deze ter plaatse verscheen,
was het pand reeds uitgebrand. De inboedel
ging vrijwel geheel verloren. Slechts eenig
geld en enkele papieren wist men in veilig
heid te brengen.
Een oogenblik bestond er gevaar, dat het
vuur zou overslaan naar de naastgelegen
perceelen, doch zoover is het gelukkig niet
gekomen.
De oorzaak van den brand is onbekend.
De schade wordt door verzekering gedekt.
„Zonder dezen man heeft
Nederland geen toekomst meer"
Een agent van politie heeft Zaterdagmid
dag op het Spui te 's-Gravenhage drie
jongelieden aangehouden, die zonder ver
gunning van B. en W., met reclameborden
rondliepen, waarop onder een afbeelding van
de trekken van den algemeenen leider van
de N.S.B. ir Mussert, de woorden gedrukt
waren: „Zonder dezen man heeft Nederland
geen toekomst meer".
De borden zijn in beslag genomen en tegen
de jongens is op het politiebureau in de
Prinsestraat proces-verbaal opgemaakt.
Daarna zijn zij op vrije voeten gesteld.
Kind bij heidebrand gedood
Ongemerkt door het vunr ingesloten
Toen Vrijdagavond onder Fochteïoo
(bij Oosterwolde) een heidebrand woedde,
ging een aantal kinderen naar den brand
kijken. Onder hen bevond zich de 10-jarige
D. Muldep, die zoo in bewondering was voor
het schouwspel, dat hij zonder het te mer
ken door het vuur werd ingesloten.
De heer H. v. d. Meer zag het gevaar en
wist, ondanks het feit, dat hij zelf ernstige
brandwonden bekwam, den jongen uit de
vlammen te halen. Het was evenwel te laat,
de jongen was dusdanig gekwetst, dat hij
in het Academisch Ziekenhuis te Groningen
aan de bekomen brandwonden overleed.
Door de tram aangereden
Zestienjarige jongen gedood
Zaterdagavond tegen half negen Is de zes
tienjarige A. H., wonende aan de Oud-Die-
merlaan te Die men, op den Hartveldschen
weg aldaar, ter hoogte van de slijterij „de
Kroon" door eigen onoplettendheid met zijn
fiets tegen de Gooische tram, welke om acht
uur van de Weespeipoort te Amsterdam was
vertrokken, gereden. Hij werd een tiental
meters voortgeduwd en bleef met een sche
delfractuur, een zware hersenschudding ea
verschillende inwendige kneuzingen liggen.
De Geneeskundige Dienst van Amsterdam
heeft hem naar het Burger-ziekenhuis aldaar
overgebracht, waar de jongen aan de beko
men verwondingen is overleden.
I
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER
door G. TH. BOTMAN
(NaÜruTt verboden
3. Hun eetzaal is de groene wei,
Een hooiberg is hun bedje,
Ja, zoo'n leven vrij en blij
Lijkt veel op een pretje!
Maar dit alles, 't is gewis,
Schijnt vaak mooier dan het is:
Tal i
Komen hen belagen..
4. Zoo stonden zij op zeek'ren dag
Weer te musiceeren,
Met getingel en gezang,
Langs den weg bij Veere,
Toen opeens een kleine hond,
Die muziek een kwelling vond,
Met vergramde oogen
Woest kwam aangevlogen
(Wordt vervolgd
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor 8 ct. en 257. zwaarder dan de meeste andere.
IAAL L/lT
(51
Er ïs niets ïn het beenïg gelaat, dat verraadt wat er achter
het masker omgaat. Maar de oogen laten den boer niet los;
zij kijken hem strak en fascineerend aan. Hij voelt zich hoe
langer hoe onbehaaglijker.
„Ik kan de rest misschien over een paar weken geven, als
Je 't goed vindt. Dijkman", waagt hij voor te stellen.
De ander antwoordt niet. Hij "doopt de pen in het inkt-
ïleschje, dat naast hem staat, en teekent in het boek het ont
vangen bedrag aan. Het geld schuift hij in een portefeuille,
klie de huishoudster hem aanreikt. Dan draait hij de lamp
lager, tot er nog slechts een ijlblauw gaskringetje boven het
katoen staat. Het geeft een luguber, schimmig schijnsel.
Dijkman kruipt weer in zijn hoek terug. „Wanneer betaal
Je de rest?" vraagt hij.
„Over enkele weken", antwoordt de boer aarzelend.
„Over veertien dagen?"
„Nee, nee'', weifelt Bruining. „langer wel".
t,Een maand?" stelt Dijkman voor. Zijn oogen glinsteren
in het donker.
„Ja", grijpt de boer gretig aan, „een maand, dan heb ik het
wel". Hij weet nog wel niet hoe hij het klaar moet spelen,
om in die paar weken het geld bijeen te hebben, maar een
maand is lang. Hij is blij, dat hij alvast dit uitstel krijgt, en
de argwaan om de zonderlinge mildheid van den ouden land
heer is slechts zwak.
„Goed", zegt Dijkman. Er is nu ineens een verwonderlijke
vastheid in zijn stem, die den boer opschrikt. „Goed. Dat kost
je dan tien percent". Hij draait het licht weer wat op, zoekt
in het boek enkele losse papieren, en begint ze te beschrijven.
Piet Bruining zit verslagen; hij kan in 't eerst geen woord
zeggen. Alles in deze kamer gaat zijn noodzakelijke gang,
en hij heeft geen kracht tot ingrijpen. De wind kreunt over
het dak en in de schoorsteen.
Eindelijk, met de kracht van een schuchter oplevend ver
zet, kan hij onbeholpen vragen: „Maar, maar, hoe bedoel
je dat?"
De oude kijkt op. „Het geld dat je niet kunt betalen, zal
ik je Jeenen", verklaart hij. „Ik zet dat nu even op papier,
dan kun je 't onderteekenen". Hij schrijft alweer. De pen
krast scherp.
„Maar zoo'n hooge rente", klaagt de boer hulpeloos, „tien
percent voor één maand
Dijkman kijkt hem weer aan. Er ligt een triomfantelijke
glans in zijn oogen. ,,En het risico dan?" vraagt hij, „ben ik
er wel zeker van mijn geld terug te zullen krijgen? Wees blij
dat ik je nog leenen wil, er zal niemand anders zijn die het Je
geeft".
Het is waar. De boer van „Nooit Volmaakt" is in Dijkmans
macht. Hij zwijgt; er is geen ontkomen. Een slang kronkelt
zich om zijn lichaam en hij kan zich niet verweren.
Met zwakke knieën staat hij op als de oude hem naderbij
wenkt Hij leest de schuldbekentenis na, maar-hij begrijpt er
niets van; de woorden dansen warrelend door elkaar. Ten
slotte zet hij met bevende vingers de handteekening. Hij kan
niet anders.
Hij gaat niet meer zitten, doch houdt zich vast aan de
tafelrand en ziet hoe de oude de inkt boven het lampje laat
drogen en dan het papier achter in het boek opbergt. Daarna
blaast hij het licht uit. Het is nu een zwarte nacht om den boer.
Hij heeft het gevoel of hij een gevangene is. Weifelend
zoekt hij de deur, doch weet niet waar hij die vinden kan. De
huishoudster heeft echter zijn bewegingen begrepen en opent
het portaal waardoor hij naar buiten kan.
Als hij de deur achter zich heeft hooren sluiten en in de
stormachtige nacht staat, verademt hij. Met de fiets aan de
hand gaat hij langs de weg. Eenzaam, gebroken, strompelt hij
over diepe, modderige wagensporen, terwijl de wind over hem
heen vlaagt.
Dominee Velt bladert ïn zijn Hijbei, leest even, grijpt dan
de concordantie, ijeest weer en bladert weer en schijnt maar
niet te kunnen vinden wat hij zoekt. Ten laatste steunt hij het
hoofd met de handen en blijft zitten peinzen, de opengeslagen
boeken voor zich.
Het groote raam van zijn studeerkamer staat open. Het
late najaar heeft nog enkele van zijn zuivere dagen gebracht,
met ijlblauwe, transparante luchten. Aan ontbladerde boomen.
wier takken zich tegen de heldere hemel tot een grillig net
werk weven, hangt nog hier en daar een afzwikkend blad
te wiegelen.
Het zal Zondag dankdag zijn, en de oude predikant zoekt
een tekst voor zijn preek. In al de jaren waarin hij de dank
dienst geleid heeft, is het hem niet zoo moeilijk gevallen om
een schriftwoord te vinden waarop hij zijn overdenking kan
bouwen, als thans. De bijbel Is immers vol dankbaarheid en
spreekt op iedere bladzijde van Gods mildheid. Maar het jaar
dat voorbijging was een zwaar jaar, al heeft de aarde rijkelijk
vrucht gedragen en zijn er geen rampen geweest waaronder
de veestapel geleden heeft. Het lijkt er zelfs op of God te
overvloedig gezegend heeft, want de producten van landbouw
en veeteelt waren zoo goed als waardeloos. Kunstmatig
moesten de prijzen opgehouden worden.
En vanmorgen was het bericht door het dorp gegaan, snel
als een onheilsboodschap: Leemans is failliet. Leemans, bij
wien zooveel boeren in het krijt stonden, en die allen mede in
moeilijkheden geraakt waren. Er werden al dadelijk namen
genoemd van hen die deze slag niet te boven zouden komen
en meegesleurd werden in deze ondergang.
Nu de dominee zijn preek moet voorbereiden, kan hij de
zorg niet kwijtraken. De taak om nu tot zijn gemeenteleden
te moeten spreken drukt hem zwaar op de oude vermoeide
schouders. Dankdag! O, er is veel te danken. Maar kan hij
danken, kunnen zijn gemeenteleden het, die tot zelfs in de
kerk hun zorgen met zich dragen?
Dankdag denkt hij, terwijl hij naar buiten staart. Gods
wereld is schoon en rijk, en er is overvloed van melk en ge
was. Moet hij daarover spreken? Maar dan blijft hij buiten
de nood van de menschen. Want de dagen zijn vol zorg, zij
drukken op de menschen, zij maken hun oogen donker en
somber, hun rug gebogen.
(Wordt vervolgd)
