sSMANKEE
KERK EN ZENDING
w
DRENTSCHE EXPORTSLACHTERIJ
VAN DEN BRiEL EN VERSTER
3 ZATERDAG 27 MAART ig37
EERSTE BEAD PAG. 3
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Genemuiden, T. v. d.
Hee te Polsbroek. Te Wezep. H. Ottevan-
ger te Kampen. Te Groot-Ammers, E. E.
de Looze te Den Ham. Te Boven-Har-
dinxveld, T. H. Oostenburg te Gouderak.
Aangenomen: Naar Werkendam
(toez.), H. de Lange Wz, te Nes en Wierum.
Bedankt: Voor Eemnes-Buiten, W.
Vroegindewey te Waddinxveen. Voor
Schoondijke (toez.), H. Bax te Andijk.
AFSCHEID, BEVESTIGING. INTREDE
Grollo
Zondag 11 April hoopt cand. P. Inberg
zijn intrede te doen bij de Ned. Herv. Kerk
te Grollo. Bevestiger is Ds. J. J. H o m a n
van Kooten (Fr.).
JAC. SPLINTER Sr. t
TeZwamm-rdam is op 80-jarigen
leeftijd overleden ce heer Jac. Splinter Sr.,
die ruim een halve eeuw als organist ver
bonden is geweest aan de Ned. Herv. Kerk
aldaar. De heer Splinter was ook vele jaren
voorzitter van het college van notabelen der
Ned. Herv. Kerk.
REDACTIE HERVORMD AMSTERDAM
Tot de medewerkers van het te Amsterdam
verschijnend weekblad „Hervormd Amster
dam" zijn toegetreden: dr. J. F. Beerens
te Utrecht, ds. C. W. C o o 1 s m a te Gronin
gen, ds. J. C. Helders te Bilthoven, dr. P.
J. Kromsigt te Den Haag en ds G. van
Veldhuizen te Hantum (weldra te Kra
lingen).
„LICHT IN 'T OOSTEN"
Het onder dezen naam bekende Comité tot
steun der Christenen in Rusland deelt ons
mede, dat het na de opheffing van „Necorus"
zelfstandig zijn arbeid weer voortzet. Het
geldelijk beheer staat nu onder een commis
sie van toezicht, waarin zitting hebben c
heeren Mr. B. de Gaay Fortman, te Amster
dam: Mr. G. P. Haspels, Burgemeester van
Nw. Amstel, en D. G. J. Baron v. Heemstra
te Amsterdam.
Er heeft zich een comité van aanbeveling
gevormd, bestaande uit: Prof. Dr. K. Dijk,
Den Haag: Dr. W. G. Harrenstein, Santpoort;
Ds. J. H. Scheurer, Amersfoort, Mej. J. H.
Kuyper, Den Haag; Dr C. W. Th. Baron van
Boetzelaer van Dubbeldam. De Bilt: H. P.
Baron van der Borch 'tot Verwolde, Biltho
ven: Dr J. R. Callenbach, em. pred., Biltho
ven; Prof. J. W. Geels, Apeldoorn; Prof. Dr.
F. W. Grosheide, Amsterdam en Jonkvr. J.
C. G. E. Hora Siccama v. d. Harkstede, Hil
versum.
Penningmeester van het Comité blijft de
heer G. Streithorst, Heerengracht 20 te
W e e s p.
NIEUWE LIEDERENBUNDEL BIJ DEN
EEREDIENST
In Herv. Nederland is opgenomen het
adres, dat door dr J. R. Callenbach, ds J. W.
A. Klinkhamer Bredius en Prof. Dr. H. Th.
Obbink aan de Algemeene Synode der Ned.
Hervormde Kerk is verzonden.
Het adres vraagt om art. 22 van het Syn.
Reglement aldus te wijzigen:
„de Psalmen, hetzij naar de be
rijming van 1773, hetzij naar die van
Ds H. Hasper, en de Gezangen, hetzij
de door de Synode in 1805 en 1866
aanvaarde, of de door genoemden Ds
Hasper verzamelde in den bundel
„Geestelijke liederen uit den Schat
van de Kerk der Eeuwen".
JAARBOEKJE GEREF. KERKEN IN H. V.
In het jaarboekje 1936 bovengenoemd, ko
men, behalve de gewone gegevens, tevens
korte jaarverslagen der 24 gemeenten, arti
kelen voor over: Dr. J. C. Geelkerken (met
nieuw portret) door Ds. E. L. Smelik; over
de Zendingsarbeid onder de Chineezen door
Ds. Hildering; over de doopsbediening door
Ds. B. A. Venemans: over jeugdwerk door
G. F. W. Herngreen. Het algemeen jaarover
zicht is verzorgd door Ds. G. Ubbink.
KERKORGELS
Dezer dagen werd in de Ned. Herv. Kerk
ie Zuilichem het nieuwe kerkorgel in
gebruik genomen, bij welke gelegenheid Ds.
A. van der Kooij uit Maarssen (oud
predikant van Zuilchem) voorging.
Het orgel werd bij deze gelegenheid be
speeld door den heer van Eek, organist der
Cunerakerk te Rh enen.
Het is gebouwd door de firma V a 1 c k x
van Kouteren Co. te Rotterdam, vol
gens het pneumatisch kegellade-systeem.
Het orgelfront is uitgevoerd in gothischen
stijl der kerk en vervaardigd van eikenhout.
«LICHT IN LIJDEN"
Het weekblaadje, waarmee de pas over
leden heer J. Hollander regelmatig
„woorden van bemoediging voor zieken, lij
denden en ouden van dagen" aan duizenden
zond, draagt nu het rouwstempel. Bij zijn
portret geven enkele zijner geestverwanten
uiting aan hun droefheid, en weemoedig doet
aan zijn laatste „Briefwisseling", waarin hij
zich persoonlijk op de hem eigene wijze tot
de zieken richtte.
INDISCHE MILITAIRE TEHUIZEN
Den 27sten Maart is het 50 jaar geleden,
dat de toenmalige Indische onderofficier S.
Slooten thans in ons land te Leersum woon
achtig, in Nederlandsch Oost-Indië den strijd
begon voor de oprichting van Christelijke
Militaire Tehuizen. Thans staan op naam van
den Christelijken Militairen Bond voor Ne
derlandsch Oost-Indië Christelijke Militaire
Tehuizen te Batavia, Meester Cornelis,Bui
tenzorg, Bandoeng, Tjimahi, Magelang, Se-
marang en Soerabaja.
Een Prediking
zonder woorden
„Uw zendingen zijn een levende pre
diking van Gods liefde. Het is zending,
een prediking zonder woorden."
(Uit een dezer dagen ontvangen brief
v. e. in 1936 uitgewezene uit Rusland).
Het Nederlandsch Comité tot steun der
Christenen in Rusland:
„LICHT IN 'T OOSTEN".
Commissie van Advies en Toezicht:
Mr. B. DE GAAY FORTMAN.
Rorliter te Amsterdam.
Mr. G. P. HASPF.I.S. Biirmmirrsler van
N'ieuwer-Amstel en
D- G. J. Baron VAN HEEMSTRA, Commissio
nair in effecten te Amsterdam.
Adres voor toezending van Uw Paaschgift:
G. STREITHORST, Penningmeester „Licht
,lu 't Oosten", Giro 166821, WEESP.
(AdvO
Zending-Oegstgeest
Toestand niet rooskleurig
Het Zendingsbureau te Oegstgeest (post
rekening No. 6074) vraagt ons plaats vo-.»r
het volgende.
Niet zonder opzet h«:ibben wij sinds ge-
ruimen tijd goen bericht over de inkomsten
der Zendings Corporaties gepubliceerd.
Wantt wij wilden gaarne tegemoet komen
aan de bezwaren, die velen daartegen koes
terden, omdat er steeds in werd gesproken
van, achterstand en tekort. Al heeft, naar
wij meernen, de dankbaarheid er nooit in
ontbroken.
Toch hebben wij niet zander oenige vrees
die financieele berichten achterwege ge
laten, omdat de praktijk ons geleerd had
dat velen denken, dat allies in orde is, zoo
lang zij niet in hun krant van het tegen
deel lezen.
Wij kunnen nu helaas niet anders zeggen
dan dat die vrees is bewaarheid geworden
en maar al te zeer reden van bestaan blijkt
te hebben gehad. Want het ziet er met de
inkomsten niet rooskleurig uit.
maand Januari hebben zij bedragen
f 3N.000 hetgeen nog niet de helft zou zijn
geweest, wanneer er toen' niet eenige lega
ten waren uitbetaald. Over Februari was
het bedrag f 29.000 en in de een?te helft
van de maand Maart is het slechts f 17 000
Wanneer men nu bedenkt, dat de zoo
besnoeide raming, waarbij enkele vitale
declen van hr-t zendingswerk zijji afgesne
den voor dit jaar is vastgesteld op f 800.000,
maar dat er om alle behoeften te dokken
circa f 200.000 meer zou moeten zijn, dan
beaxijpt ieder, die dit leest, dat de tot dus
ver ontvangen bedragen bij lange na niet
voldoende zijn om het werk zelfs op den
ingekrompen voet voort te zetten.
Wij maken dit nu bekend, om niet later
het verwijl te verdienen, dat er niet tijdig
gewaarschuwd is
ALLEDAGKERK
Op Woensdag a.s. zal het eerste lustrum
-an de alle-dag-kerk te Amsterdam
worden gevierd in de Engelsch-Hervormde.
Kerk op Jiet Begijnhof met twee samenkom
sten. Te drie uur opent Rev. John Bell,
predikant der Engelsche Kerk, tevens onder
voorzitter der stichting, de samenkomst. Dan
spreken ds. A. J. P. Boeke van Schoorl, de
stichter. enDsW. J. Kooiman, Ev. Luth.
predikant, waarna de derde-Paaschdag-Can-
tate van Bach wordt uitgevoerd.
Des avonds wordt de eigenlijke herden
kingsrede gehouden door Ds. Mr. H o e v e r s,
waarna Dr. A. H. Edelkoort een rede
houdt.
HET CHRISTENDOM IN JAPAN
Japan heeft een bevolking van 70 mil-
liocn; de meesten zijn Boedhisten. Er worden
slechts 270.000 Christenen gevonden, waar
van 195 000 Protestanten. In 11.000 steden
met minder dan 10.000 inwoners is geen
Christelijke kerk. De meeste zendingsarbeid
wordt in de groote steden gevoerd om zich
zelf onderhoudende gemeenten zoo spoedig
mogelijk op te richten. De Christenen in
Japan komen voort uit den middenstand,
meest studenten, kooplieden en ambtena
ren; slechts 16 zijn boeren en arbeiders.
Gearbeid wordt met straatprediking en
verkoop van Christelijke litteratuur. Iets
nieuws is een evangelie-wagen, getrokken
doop een koe en met een tent erop. Deze
voert de zendeling van dorp tot dorp rond,
predikende het evangelie.
KERKELIJK LONDEN
Londen telt met zijn voorsteden ruim
*ven millioen inwoners. Van hen behoorn
tot de (nationale) Anglikaansche
Kerk; 33 tot de vrije Kerken; 6 tol
de R.-Kath. Kerk.
De Anglikaansche kerk bezit 1550 plaat-
jen voor den eeredienst, waarvan de Kathe
draal van St. Paul us en de Westminster
Abdij, waar de Koningen gekroond worden,
de voornaamste zijn.
De andere Kerkgenootschappen hebben
samen 1365 bedehuizen, waarvan de R K
Kathedraal van Westminster wel de voor
naamste is. Hier ligt o.a. Kardinaal Now-
man begraven. In de oude stad is één kerk
op de 170 inwoners, in den nieuwen éón
op de 4000 zielen.
BIJ DE TORADJA'S
Zooals bekend, heeft het Tweede Kamer-
C. v. d. Zaal op zijn reis door Ned.-
Indie inzonderheid kennis genomen van den
Zendingsarbeid der Chr. Geref. Kerk op
Celebes. Van zijn daarbij opgedane indruk
ken is een veelvuldig geillustreerd en
onderhoudend geschreven boekje verschenen
D- 1- van Briimmen te Dordrecht,
dat den godsdienst, de zeden en gewoonten,
het maatschappelijk en het huiselijk leven
der Toradja's in vogelvlucht beschrijft. Ds.
H. Janssen schreef er een aanbevelend
voorwoord bij.
Kerk en Staat in Duitschland
„Plicht van trouw en Rijksconcordaat"
Onze Duitsche correspondent schrijft ons:
Was het een hoogst merkwaardige samen
loop van omstandigheden of moet het een
bloot „toeval" worden genoemd? Terwijl wij
de St. Clemenskerk opmerkzaam zaten
luisteren naar het zeer uitvoerig aposto
lisch schrijven van Paus Pius XI, hield een
redacteur van den „Völkische Beobachter".
die het merkwaardig genoeg verzuimt, open
lijk zijn naam te noemen, zich al even
breedvoerig bezig met het thema „Treu->-
pflicht und Reichskonkordat" Dit hoofd
artikel in het hoofdorgaan van de N.S.D.A I'
is van historische beteekenis, daar het de
relatieve waarde der Duitsche trouw ten
opzichte van een verdrag, een afspraak, een
overeenkomst of 'n „rijksconcordaat" demon
streert en verdedigt! En alsof dat zoo
moest zijn, vindt men in het pauselijk
schrijven een antwoord, dat te dien opzichte
aan duidelijkheid al even weinig te wen-
schen overlaat, zoodat men het dan ook
voor juist geacht heeft in de wat later
verschijnende ochtendedities van den „Völ-
kischen Beobachter" het hoofdartikel hals
over kop weg te nemen
Of men zulks deed in overleg met de
Prinz Albrechtstrasse. waar de Geheime
Staatspolitie onder Himmler zetelt, is ons
niet bekend, maar wel kwam ons ter oor°
dat de Gestapo na het bekend worden van
dp voorlezing van Je nieuwe Pauselijk
Rofvlschnp een bezoek aflegde hij het hi«
sclioppelijk ordinariaat waar nog een klein
aantal exemplaren van de encycliek
beslag genomen kon worden. Maar ook
daarmede heeft men hitter weinig bereikt,
want heel R.K. Duitschland heeft Zondag
1.1. kunnen luisteren naar een herderlijke
uiteenzetting, die nu eens duidelijk zegt, aan
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
Vertrouivensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. 'Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen.
Meubelen
^ODDE.iKOLK QIJS
gelijk
ADDINXVEEN
TOONZ ALE N:
Waddinxveen a. d fabriek
Amsterdam Vondelstraat 7
(Levering via den wederverkoop)
ASSEN TELEFOON 10
prima Grove Metworst
(Gerookt of ongerookt) en
Grove Snijworst
Vraagt offerte ot reizigersbezoek
DE ONDERLINGE BRANDWAARBORG
MAATSCHAPPIJ
Directie De Jortg Co
Keizersgracht 583
AMSTERDAM
Tel 41913; 44901,44001
BRAND-, INBRAAK-, STORM- EN
ANDERE VARIA-VERZEKERING
N.V. Linnenfabrieken - Eindhoven
Leidend sinds 1R47 op het gebied van:
HUWELIJKSUITZETTEN en
AANVULLING LINNENKAST in
Linnen, Halflinnen en Katoen.
Stalen, Monsters en Relzlgersbez. gratis
Levering direct aan Particulieren 1
Toonknm Rotterdam! Rorhnsaenstrnnt SOU
De Coöp. Zuivelfabriek
HOOGEVEEN
MlliriBCitr Hofleverancier v. H M. de Koningin
is groot-producente van: Roomboter,Geconden
seerde melk, Melkpoeder en Consumptie-melk
producten Hare producten hebben al sinds
meer dan 40 jaren een wereldreputatie Di»
modern geoutilleerde bedrijf verwerkt per ja«r
meer dan 20 millioen kilo's melk.
C. UND ZOON
Keizersgracht 563 Centrum
Tel. 41154-31369 Amsterdam
Alle Effectenzaken. Administratie
van Vermogens. Verzekeringen.
rotterdamsche
boaz bank n.v.
POMPEN BURGSINGEL 13
ROTTERDAM
biedt aan: 4'/,% en 4% OBLIGATIES van
Protest. Kerken, Scholen en Chr. Philantr.
Inrichtingen, in coupures van i 1000.- f500-
en f 100 -
den drang der veranderde omstandigheden
in een gemotiveerd neen! veranderd
worden
Is liet een wonder, dat nuui in het buiten
land nog altijd uiterst voorzichtig is met
het aangaan van een verdrag met Duitsch
land en is het niet evenzeer begrijpelijk, dat
men in kerkelijke kringen zijn toevlucht
noemt tot de plotselinge voorlezing van
en Pauselijk schrijven, dat het Duitsche
olk waarschuwt voor het gevaar, dat de
Kerk van Christus dreigt?
welke achtervolging do Kerk van Christus,
dat wil zeggen de R.K. en de Evangelische
kerk, in het Derde Rijk is blootgesteld.
Dat het wantrouwen ir. kerkelijke kringen
gemotiveerd is, bewijst het hoofdartikel in
don „Völkischen Beobachter", waaraan wii
het volgende ontleenen:
„Ook de trouw aan een verdrag kan niet
altijd en onder alle omstandigheden als
verplichtend worden beschouwd. Het primi
tief stijfhoofdig en formeel vasthouden aan
een verdrag in dien zin, dat aangegane
\erplichtingen onder alle omstandigheden
naar de letter in vervulling moeten gaan.
zelfs wanneer hoogere en allerhoogste
waarden hierdoor geschaad kunnen worden,
wijkt al meer en meer voor de eischen.
welke billijkheid en gezond rechtsgevoel
stellen."
„Toen Hitler in de Rijksdagzitting van
23 Maart '33 belnofdp, dat hij de kerkelijke
rechten zou respecteeren knoopte hij daar
aan de eisch en de verwachting vast. dat 't
werk der regeering ondersteund en bevor
derd zou worden door de kerkelijke
organisaties. Maar dat Is niet geschied-
hooge autoriteiten dei katholieke kerk
lazen herderlijke brieven voor van dei
kansel en het „Deutschfeindliche" buiten
land kreeg allerlei materiaal, om tegen h.V
Derde Rijk te hetzen!"
„Ook een verdrag roet den Heiligen Stoel
is geen sakrofant, 'n onaantastbaar woord
van eeuwige waarde, maar een waarde, di"
zich moet aanpassen bij den levenden gang
van zaken, wii zij niet krachteloos worden
Het vroeqere ja op een verdrag kan onder
TEL 15787-UTRECHT
(Adv!)
Gemeenteraad van Rotterdam
HET GROOTE TUNNELPLAN AANVAARD
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
CHR. ONDERWIJS AAN
SCHIPPERSKINDEREN
In de heden te Utrecht gehouden vergade
ring van den Centralen Bond van het Chr.
Onderwijs aan schipperskinderen heeft de
heer J. G. Baart, hoofd der Chr. Schip-
persschool te Rotterdam, een referaat gehou
den over
Het leesonderwijs op onze Chr.
Scholen voor Schipperskinderen"
De analphabeet, onder de schippers nog
niet verdwenen, is, aldus spreker, afhanke
lijk in veel dingen, ook in het geestelijke. Hij
bezit niet den sleutel, die toegang geeft tot
alle terreinen van kennis. En juist hij heeft
deze zoo noodig, omdat zijn levenskring zoo
afgesloten is. De scholen hebben in het lees
onderwijs daarom een machtig wapen tegen
het pauperisme, waartoe een deel der schip
pers dreigen te vervallen.
Lezen is het heffen van de gedachten uit
wat een ander schreef, die in zich opnemen
verwerken. Het is ook het „zeggen"
geschreven zin. Beide vormen van lezen
moeten onderwezen worden.
Het aantal uren per week bestemd
het leesonderwijs zal op de schippersscholen
belangrijk grooter moeten zijn dan op de
gewone scholen. Toch zal er in totaal minder
tijd beschikbaar zijn. Daarom is nauwkeu
rige bezinning op de methodiek eisch. De
psychologie moet den weg wijzen.
De globalisatie-methoden, zooals ze nu
worden gebracht, eischen een streng klassi
kale behandeling. Het eigenaardige karakter
van de aanvangsklas is oorzaak, dat men
hierin zal moeten afwachten. Door veel
oefening, waarbij alle aandacht moet besteed
worden aan de fixeerpauzen, moet de zin al
sneller worden „gegrepen". De leesteekens
z(jn de aangewezen rustplaatsen, die benut
worden om te overzien, 'wat volgt.
In het leesproces moet tusschen het vi-
sueele woordbeeld en het aanwezige complex
van voorstellingen een band gelegd worden.
Nauwkeurige controle hierop is eisch.
Verschillende leesfouten vragen een ver
schillende behandeling. Men kan zich niet
voor alle lessen hetzelfde doel stellen, daar
om moet het karakter van de les vóór het
begin vaststaan. Veel lessen zijn noodig voor
de uitbreiding van de woordenschat ei
rijkdom van begrippen. Andere moeten in
zicht geven in schoone taal en juiste beeld
spraak.
Het lezen zij natuurlijk, in het goede
rhythme. met het juiste accent, rustig. De
uitspraak zij goed gearticuleerd. Men ont-
neme aan het luid-lezen niet de natuurlijke
contróle, maar oefene het ook als vóór-
lezen, wat alle luid-lezen toch bedoelt te
zjjn. Naast dit voorlezen oefene men ook
„s t i 1-1 e z e n", gevolgd door de één of
andere vorm van controle. Bijna alle lezen
buiten de school is stil-lezen. De zelfstandig
heid van de leerlingen kan grooter zijn.
Allerlei leesstof is hierbij te gebruiken. Lezen
is een ernstige zaak, waarbij het gaat om
het opnemen van kennis of het genieten van
schoone taal. Dit moeten zij verstaan, en de
vrucht van het leesonderwijs zij, dat zij
de ^hooljaren grijpen naar het goede boek,
ook naar het Boek der Boeken. Dat zij gaan
tot de Bron, waar het Water des Levens het
zuiverst is.
Vereen, van leeraren aan
Chr. Gymnasia en Lycea
Te Arnhem vergaderde de Vereeniging
van leeraren aan Chr. Gymnasia en Lycea,
onder leiding van haar 2en voorzitter Dr. H.
C. Scharmhardt te Zeist.
De jaarverslagen van den secretaris Dr D.
J. A. Westerhuis te Arnhem en van
penningmeester Drs B. B. v. d. Hoorn te
Heemstede werden goedgekeurd.
De aftredende secretaris werd op voorstel
van het bestuur, hoewel onder protest van
hemzelf, door de vergadering bij acclamatie
herkozen.
De voorzitter gaf blijk van groote erken
telijkheid der vereeniging voor alles wat Dr
Wes'terhuis voor haar doet.
Bij de rondvraag werd van de zijde der
leden aangedrongen op zoo mogelijk uitge
breider samenwerking met de Ver.
voor leeraren bij het Christelijk
Middelbaar Onderwijs.
Na afloop van de gecombineerde vergade
ring met Chr. M. O., maakten de aanwezigen
een excursie naar „Berg en Dal" bij Nij
megen.
Prof. dr. A. J. WENSINCK
Vandaag is het 25 jaar geleden dat Prof.
dr. A. J. Wensinck. hoogleeraar aan de Rijks
universiteit te Leiden, zijn professoraat in d<
Hebreeuwsche taal aanvaardde.
Dr Arent Jan Wensinck werd 7 Aug. 1882
te Aarlanderveen geboren en 'bezocht de
gymnasia te Amersfoort en te Leiden, v
na hij aan de Universiteiten te Utrecht,
Berlijn en Leiden de Oostersche talen stu
deerde. 18 Maart 1908 promoveerde hij cun
laude aan de Leidsche universiteit tot doctor
in de letteren en wijsbegeerte op een proef
schrift getiteld: „Mohammed en de Joden te
Medina".
In 1908 trad hü op als secretaris-redac
teur van de Encyclopaedic van den Islam
in 1909 volgde zijn benoeming tot privaat
docent aan de universiteit te Utrecht in het
West-Arameesche dialect en het Syrisch. In
1912 volgde zijn benoeming tot hoogleera:
te Leiden in de Hebreeuwsche taal, welk
ambt hij aanvaardde met een inauguratie
over: „De beteekenis van het Jodendom
de andere Semietische volken van Voor-
Azië". Sinds 1927 doceert prof. Wensinck
ook het Arabisch.
Van de van de hand van prof. Wensinck
verschenen geschriften noemen we Legends
of Eastern Saints 191 —1913: The Navel of
the Earth (1916): The Ocean (1918): Semitic
Rites of Mourning and Religion (1917): Bar
Hebraeus Book of the Dex (1919). Bir and
Tree (1921): Mystic Treatises by Isaac of
Niniveh (1923) en A handbook of Early
Muhammedan tradition (1926).
De jubilaris heeft zich het recht vooi be
houden cur, niet te jubileeren.
(Adv.)
DE AARZELENDE
ONDERHANDELINGEN
(Van onzen Rotterdamschen redacteur)
Met een zucht van verlichting heeft de
Rotterdamsche gemeenteraad Donderdag-
nd zonder hoofdelijke stemmen besloten
de bezwaarschriften van de Hollandsche
Beton Maatschappij voor kennisgeving aan
te nemen en de groote tunnel volgens ont
werp van Christiani «Si Nielsen aan te nemen
Dat het nog zoo vlot zou gaan, was ia
den vooravond noe niet te voorzien, want
ook al had het praeadvies van B. en W.
op de adressen van de H. B. M. wel duide
lijk gemaakt, dat die adressen moesten wor
den afgewezen, daarnaast bleven ten aan-
van het gekozen ontwerp zooveel vraag-
teekens staan, dat vele Raadsleden zich met
een bezwaard hart afvroegen, of de Ge
meente wel in zulk een technisch en juri
disch vraagstuk mocht treden.
Mr A. de Jong eischte tot tweemaal toe,
dat de directeur van den Gemeentelijken
Technischen Dienst „met ®ijn hoofd" voor
het plan Christiani Nielsen zou inslaan,
de heeren Baars en Stemerding vonden in
de stukken zoo veel aarzeling, dat ze de
vraag stelden, wat er zou gebeuren indiuii
bij de proefnemingen de tunneldoos aan de
kinderziekte zou bezwijken; de heer Dutilh,
juridisch alles safe vond. wilde tech
nisch ook alle verantwoordelijkheid laten
bij den G. T. D.
Het keerpunt in de stemming kwam tij
dens de rede van wethouder Brautigara,
welke men gerust overtuigend kan noemen
wat betreft de technische zijde van het ge
val. Eerlijkheid bleek ook nu weer de hech
te basis voor het verkrijgen van vertrouwen:
de wethouder gaf onomwonden toe. dat de
fa. Christiani «Sr. Nielsen er aanvanke-
1 ij k niet in is geslaagd om aannemelijk te
maken, dat de door haar voorgestelde
methode van zandonderspuiting van de
tunneldoos bruikbaar was. zoodat de Tech
nische Dienst ook geweigprd heeft dit pro
ject te aanvaarden. De firma heeft toen
echter aangeboden vnor technici een proef
neming te organiseeren, waarvoor Deen-
sche ingenieurs van het hoofdkantoor der
firma zijn overgekomen en deze proef was
volgens alle deskundigen, zoowel van Rijk
Provincie als van de Gemeente zóó
ertuigend, dat men moest zeggen:
ja. het gaatl het is mogelijk door zand-
derspuiting een vast bed te maken, waar
op de platte tunneldoos zonder gevaar blijft
liggen.
Temeer, waar tegen de methode van de
Hollandsche Beton Mij, welke betonpalen in
den rivierbodem wilde heien en deze ver
binden met den tunneldoos, ernstige bezwa
ren bestonden, was er voor den G. T.
'oor den wethouder alle reden om het
goedkoopste plan van Christiani Nielsen
te aanvaarden.
Dit wat betreft de technische zijde van het
vraagstuk.
Bleef over de vraag, of B. en W hun Be
voegdheden niet hadden overschreden door
machtiging te vragen voor een 8/6 tunnel
ten slotte een groote tunnel aan te be
teden. Mr A. de Jong merkte niet onaardig
ner interruptie on. dat men on die manier
wel 'n tunnel kan vragen en met een
beursgebouw thuis kan komen!
Indien de heer Brautigam er al niet In
is geslaagd om alle bezwaren tegen den
gang van zaken weg te nemen, zoo heeft
zijn rede toch duidelijk gemaakt, dat ook
B. en W. wel onder zeer moeilijke omstan
digheden hebben moeten onderhandelen. Op
Vrijdag 29 Januari, nadat bleek, dat de Mi
nister van Waterstaat met zijn medewer
king niet verder wilde gaan dan tot den
8/6 tunnel, had het college besloten dezen
tunnel ook te doen uitvoeren en den volgen
den dag werd daarvan mededpeling gedaan
aan de aannemerscombinatie. Na dit besluit
is echter Minister van Lidth de Jeude weer
gaan aarze'en en Maandagmorgen telegra
feerde hij. dat er in 't contract een clausule
mopst worden ongenomen. dat voor den
tunnel zoo noodig andere afmetingen dan
die van 8/6 konden worden gekozen.
Nu was wellicht het meest verstandige
besluit van B. en W. geweest hiervan aan
den Raad in spoedvergadering mededeeling
te doen. Dat men het tenslotte niet heeft
gedaan, maar on eigen verantwoordelijkheid
de bedoelde clausule in het contract heeft
asfgoleed. is. gezien in het licht van de
omstandigheden, te vergeven en dat heeft
de onpositie in den Raad dan ook gedaarv.
Dat tens'otte dan toch de groote tunnel
zal worden uitgevoerd komt volledig op hef
crediet van deze oppositie, welke zich hard
nekkig heeft verzet tegen de z.g. kleine tun
nel. dip B. en W. steeds hebben voorgestaan.
Tndien er al vpel verwards en onaange
naams in de tunnel-onderhandelingen is
;t. dan is daar toch het college van
B. en W. grootendeels schuldig aan. Aller
eerst is men uitgpgaan van de verkeerde
praemisse. dat onder geen enkele omstan
digheid de tweede oeververbinding te Rot
terdam een brue mocht zijn.
Hoezeer overtuigd, dat ten slotte de geko
zen groote tunnel de beste oplossing is.
achten wij het een verkeerd standpunt bij
onderhandelingen over een oeververbinding
hiervan uit te gaan.
Door het bij voorbaat afwijzen van een
brug heeft de gemeente wpllicht groote fi
nancieele schade gcledpn. Immers had Dr
Coliin een groote Rijksbijdrage in uitzicht
gesteld voor geval het toen veel eoedkooper
geachte brugontwerp was gekozen. De ge
meente kwam in een zwakke onderhande
lingspositie te staan door nu uit vrees voor
de brug zich vast te leggen op de goedkoops
kleine tunnel. De vrees, dat men niet de
vereischte medewerking van het Rijk zou
verkrijgen heeft Pr toe geleid, dat men niet
vrijuit durfde pleiten voor de betere oplos
sing, welke de groote tunnel was en dat
men daarvoor niet dezelfde financieele
medewerking hpeft weten te verkrijgen als
voor de brug was aangeboden.
De moei'iikhpdpn hii rie onderhandelingen
wprden nog vemvaard door de omstandig
heid. dat Minister Van Lidth de Jeude
blijkbaar zoo lang mogelijk een aarzelende
houding heeft aangenomen. Nadat Dr Colija
zich in het hekpnde interview over deze
zaak onomwonden voor een groote tunnel
had nitgesnroken, was echfpr voor het col
lege van B. en W. het psychologisch oogen-
hlik aaneekompn om het roer te wenden
en met de Raadsmeerderheid achter zich te
pleiten voor den grooten tunnel. Door nog
vast te bliiven houden aan den kleinen tun
nel. die nóch de Ministers, nóch de Raad
wensehten. heeft men de moeilijkheden ver
groot.
Hoe dit echter zij: het eindresultaat is, dat
Rotterdam de groote tunnel krijgt en zooals
terecht is ongemerkt door den heer Dutilh:
wanneer mpn er straks door tuft zal nie
mand zich het hoofd meer breken over do
vraag, wie hem uiteindelijk bracht
Vereen, van leeraren
bij het Chr. M.O.
Jaarvergadering te Arnhem
De Vereeniging van leeraren bij het Chr.
Middelbaar onderwijs heeft te Arnhem
haar jaarvergadering gehouden.
Vooraf werd in het gebouw van het Chr.
Lyceum de huishoudelijke vergadering ge
houden onder leiding van Ds P. Keegstra
te Den Haag.
In zijn openingswoord wees de voorzitter
erop. dat dit jaar, het laatste van een
4-jarige wetgevende periode, nog iets goeds
tot stand gekomen is. Het gesol met de A-
afdeeling is waarschijnlijk ten einde, nu de
Tweede Kamer het wetsontwerp aannam.
Met blijdschap mag geconstateerd worden
dat het aantal leerlingen en leerkrachten
van ons onderwijs weer is toegenomen. Was
het bouwverbod er niet, dan zou deze groei
nog sterker te zien zijn. God, die ons be
kwaamde tot onze taak, stelle ons ook in de
toekomst tot een zegen.
In aansluiting op de openingsrede
stelde de voorzitter voor de heer C.
de Bruyn te Den Haag, die benoemd
werd tot inspecteur bij het M.O., te
benoemen tot eerelid der vereeniging
(applaus).
Nadat namens de ontvangende afdeeling
een welkomstwoord gesproken was, werden
de jaarverslagen van secretaris en penning
meester goedgekeurd, terwijl de contributie
werd vastgesteld tusschen f 4 en f 8, pro
gressief naar de mate van het inkomen toe
gepast.
De bestuursverkiezing had tot resultaat,
dat in de vacature van Dr P. Keegstra. die
niet herkiesbaar was, werd gekozen Dr. P.
Doornenbal te Zutphen. In de redactie
van het orgaan werd herkozen de heer M.
J. O r n e e te Groningen.
A_ls plaats van samenkomst voor 1938 werd
Rotterdam aangewezen.
Naar aanleiding van een motie die
was voorgesteld door den heer G. J. P.
van Alkemade te Rotterdam en
enkele anderen om de vereeniging
open te stellen voor leeraren, werk
zaam bij Chr. Gymnasia en Lycea en
zulks in naam en statuten tot uiting te
brengen, heeft het bestuur toegezegd
om zich op dit punt nader te beraden.
Namens de organisatie sprak de heer Dr
J F. R e i t s m a te Rotterdam den scheiden
den voorzitter Dr P. Keegstra toe.
Hij dankte hem voor het vele dat hij voor
C. M. O. deed. speciaal dit laatste jaar nu
hü den voorzittershamer hanteerde.
Dr Keegstra, die 20 jaar in bestuur of
redactie zitting had, dankte voor de gebrach
te hulde.
Nadat bij de rondvraag eenige kleinere
zaken waren besproken, volgde sluiting.
Na afloop van deze huishoudelijke verga
dering werd een gezellig samenzijn gehouden
in de aula van het Chr. Lyceum.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Ameide. School m. d. Bijbel. Tot kw.
m.a.: Mej. J. van der Sijde te Schoon
hoven.
M e 1 i s s a n t Herv. Fröbelschool. Tot
hoofd: Mej. G. H. Koning, hoofd der ge
lijknamige school te Utrecht.
H.H. SCHOOLHOOFDEN
DEKT U BIJTIJDS!
Prijs bij omgaande bestelling nog steeds:
75 cent per gros.
Kwaliteit onverminderd.
Examens
Academische Examens
Utrecht. Gesl.: Tandheelkunde: theor. ex. Ie
gred., de heer J. Frljllng Jr en mej. A. v. Doorn;
ld. 2e ged.. «ie dames It Nix. J. M E. S. Welland
en B. Milatz: artsex.. mej. A. C. de Jong.
Delft Techn. Hoogeechool. Geel.: civiel land
meter: de heeren H. M. Overbeeke en G. A. v.
Wely.
Civiel Ingenieur: de heeren J. J. Andrlessen.
B. v. BUderbeek (met lof). F Boomstra. J. G.
Gal Hard. H Hennlnk, J Hollestelle. M. Klase-
ma. J. H. Kroemer, P. W. Voet. J. M. Wija en
J. ZaatJer.
Agent rnn politie. Amsterdam. Op 2S en
24 Maart Jl. werd het Ja&rltJksch examen gehou
den. ter verkrijging van de akte van bekwaam
heid als agent van politie uitgegeven door d-n
Alg. Bond van Politiepersoneel. Geklaagd
aanteekenlng) H. Engels. Amsterdam
BlommosteUn. Breda; de gewone akte va
kwaamheld kon worden uitgereikt aan:
Remeijn. B. Feithuis en D. Ridder Jr Au
dam; H. Kaptetn, Alkmaar; G. J. Schutte,
gen (N.H.): A. Akkerman. Delft: C. J. J.
(met
J VL
Vuuren, Schiedam.
KREYKAMP'5
TABAK
is en biijtt
kwaliteit
sinds 1841
fAdvff
