llicuurc geiiisdft (üvurnnt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken dtuÜfc (J^estaMJuvvits AVANG deP" hy 9bonnementsprtjö: an* Pkwartaal in Leiden en in plaatsen d*< waar een agentschap gevesligd is 235 '"*e Franco per post 235 portokosten S<' Per week0.18 Voor hel Buitenland bij wekelijksche zending430 Bij dagelijksche zending530 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» et aQi Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbar NO. 6039 odt Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 DONDERDAG 18 MAART 1937 17e Jaargang Siberttntirprijjtn: Van 1 tot 5 regels 1.17'/» Elke regel meer0.22'/» ïhgezonden Mededeel ingen van I—5 regels 230 EJke regel meer045 Voor bel bevragen aan 'I bureau V wordt berekend 0.10 or- STEMBUS - VERWARRING te Bij alle narigheid, welke het Evenredig .^kiesrecht ons gebracht heeft, mogen we het [oordeel niet vergeten, dat het Nedcrland- stelsel biedt boven het Belgische, zoo- dit tot heden geldt Hier te lande is een tusschentijdsche verkiezing eg-iiet mogelijk, gelijk daar voor 11 April a.s. evsjp het politieke program staat Door een onbehoorlijke toepassing van pj^cn Kieswetartikel is het Degrelle, den lei- kl)1er der Belgische nationaal-socialisten ge- ec-ukt een tusschentijdsche verkiezing in uit te lokken. Het is waar, de re- had dit op het laatste oogenblik ge.iunnen voorkomen, maar zij stond te hoog den onruststoker niet volkomen fair lay te geven; al weet iedereen, dat egrelle, ware hij dictator, zijn politieke igenstanders elke bewegingsvrijheid zou ithouden. Het resultaat is nu, dat het bij de ke ilende verkiezing zal gaan tusschen Van [eeland, Minister-president en Degrelle, Bider van al wat fascist is. 344 Deze toegespitste verkiezingsstrijd brengt (roote gevaren met zich mee, al staat van b voren vast, dat de regeeringspolitiek jjjjoedgekeurd en het nationaal-socialisme ar.jerworpen zal worden. Immers, een verkiezing in één district asijegt o zoo weinig voor de stemming in heel 936f 'an<** Maar men za' er tocb allerlei jonclusies uit trekken en de groote massa al deze niet behoorlijk kunnen' waardeeren. j Erger is echter, dat door deze truc van de iexisten alle niet-fascisten op één hoop hd|edreven worden en Rex dus straks niet tzrroote schijn van recht kan spreken van de politieke partijen", gelijk hier er-je lande reeds gebruikelijk is. Men zal niet .nalaten er zonder ophouden op te wijzen, ^jat zich tegen de Rex-beweging een volks- tö front van communisten tot roomsch-katho- ïéken gevoi*md heeft en het woord zal ge- Iproken worden, gelijk eertijds van Ezau werd: zijn hand is tegen allen en Ie hand van allen tegen hem. Hoe het ook loopt, de fascistische bewe- jing zal de verkiezing en de uitslag tot op iet been uitbuiten voor eigen propaganda In dat is ook het eenige doel. En zij zal er Ich op verheffen, dat zij zooveel beteekenis treeg, dat alle andere partijen zich tegen laar keerden. Mocht het haar gelukken iksloor het uitlokken van relletjes nog eenige nartelaren te telen, dan zal ze dubbel pro- da. ïjt kunnen boeken. ea Het verheugt ons, dat zoo'n verkiezing lo ms land niet mogelijk is. Het moge voor t)r. Colijn geen schande zijn, dat commu- list en sociaal-democraat in koor roepen: liever Colijn dan Mussert (afgezien van het jetwat denigreerende in de vergelijking!), li jvij geven de voorkeur aan een stembus- 1 jtrijd, waarbij het gaa* om positieve begin- 1Ï jelen; waarbij Colijn anti-revolutionair 'or blijft en Mussert als revolutionair gekend de, pn gekozen wordt VEELZEGGENDE epMEDEWERKING pa Eerst het concentratie-rapport en nu het E' elijkluidende wetsvoorstel inzake de stich- ng en het voortbestaan van openbare en jiizondere lagere scholen bracht onrust in de rijen van de voorstanders der openbare school. Na veel heen en weer gepraat kwam ie aap uit de mouw en wordt het niet ronde op «voorden uitgesproken: men vreest, dat de oa jopenbare school haar bevoorrechte In positie zal verliezen. We spreken daar nu biet over. i Niemand zal het de verdedigers der n-* bpenbare school kwalijk nemen, dat zij de ea belangen van haar troetelkind bij de Re- geering en de Volksvertegenwoordiging be pleiten. Er blijkt slechts uit, dat de stum per de krukken der overheidsbescherming noodig heeft om mee te komen. Ook is het merkwaardig, dat de meenin gen zoozeer verschillen. De pacifist houdt vol, dat er voor ongerustheid niet de min ste reden is; ja, dat het nu ingediende wetsontwerp „een belangrijke stap betec- kent tot versterking van de positie der openbare school". De palstaanders echter roepen „ach en wee". Nog merkwaardiger is, dat men de paci fisten vooral, zoo niet uitsluitend, onder de politici en de palstaanders onder de gewone stervelingen vindt. Veelzeggend in de hoogste mate is echter de medewerking, welke het Ned. Verbond van Vakvereenigingen aan de actie tegen het concentratie-ontwerp verleent. Zeker, verklaarbaar is die hulp wel; want de Bond van Ned. Onderwijzers is de meest radicale vleugel, maar ook de meest overtuigde steunpilaar van het N.V.V. Echter, wie deze dingen leest, denkt on- willekeur terug aan de dagen toen Kater en Poesiat de oprichting van „Patrimo nium" voorbereidden. Och. zij konden zich aanvankelijk nog wel vinden in de „neu trale" werkliedenvereenigingen. Maar toen deze stelling namen tegen de Christelijke school, toen gingen de Christenen de oogen open; toen wendden zij zich af van organi saties, welke de godsdienst wilden weren uit onderwijs en schoolopvoeding. De S.D.A.P. begreep de beteekenis hiervan zoo goed, dat zij om zieltjes te winnen de Groninger motie van 1892 aanvaardde en zij volhardt tot heden bij dat besluit, hetzij uit taktische overwegingen, hetzij gedreven door rechtsgevoel. Thans echter slaat het N.V.V., overigens „een en lotgemeen" met de S.D.A.P. een langverlaten pad opnieuw in. Mogelijk kan dit de Christelijke arbeiders, die nog ge vangen zitten in de strikken der neutrali teit, de oogen openen voor de dwaling, waarin zij leven. Men kan nu constateeren, dat de oude vos zijn streken nog niet ver loren heeft. Zondagsarbeid in Hevea-fabriek Vragen Kamerlid van der Zaal In de Heveafabriek te Renkum moet tegen woordig Zondagsavonds te 10 uur met den ar beid worden aangevangen. Het Tweede Ka merlid van der Zaal heeft in verband hier mee den Minister van Sociale Zaken gevraagd welke maatregelen er bij het verleenen van de toestemming zyn getroffen ter bescher ming van hen, die tegen Zondagsarbeid ge wetensbezwaar hebben en of de Minister maatregelen wil treffen waardoor de hier be doelde Zondagsarbeid wordt beëindigd. Paleis Soestdijk Geschenk aan het Prinselijk Echtpaar De Nederlandsche Dendrologische ver- eeniging heeft aan Prinses Juliana en Prins Bernhard een geschenk aangeboden in den vorm van een heesterbeplanting voor het park van het paleis Soestdijk, dat dankbaar is aanvaard. Met de beplanting zal begin April worden begonnen in samenwerking met de Vereen. „Nos jungunt Rosae" welke een rosarium schenkt. Het geheel staat onder leiding van den tuin-architect F. J. Abbing te Driebergen. De nieuwe Commandant van ons veld leger. baron Van Voorst tot Voorst Maak U „schuldig" aan verrassingen t Wilt ge eens, en zonder Kosten, Sinterklaas spelen in Maart? Heel eenvoudig gaat dat. Wij helpen U daarbij. Daardoor kost het U niets, en 't wordt heusch een erg aardige verrassing. Luister maar. U hebt een nieuwe abonné op te geven. Als aanbrenger ontvangt U daarvoor, zooals U weet, van ons een mooi boekwerk. Ditmaal zijt ge echter zoo royaal, op het formulier, elders in dit blad, niet Uzelf als aanbrenger in te vullen, maar een vriend, of vriendin, of familielid, of een andere kennis, verweg of dichtbij, die reeds abonné is op ons blad (misschien, al eens eerder, door Uzelf aangebracht. Wij zenden dan daarheen het boek, dat we als premie aanbieden. Desgewenscht, als U 't ons even vraagt, vermelden we, tegelijk met het zenden van het boek, dat U de „schuldige" bent. Wat zal hij of zij er van staan te kijken! Geeft Uw abonné's op aan DE ADMINISTRATIE. Tot 1 April voor nieuwe abonné's GRATIS. VIER ONDERZEE-ERS REISVAARDIG Spanning in Den Helder Gaan zij naar Spanje De zeerooverij herleeft, verklaarde gister middag Minister De Graeff in de Eerste Ka mer. Franco's zeemacht heeft voor de derde maal een Nederlandsch stoomschip aange houden en pas na onderzoek vrijgegeven. De Nederlandsche kruiser „Java", welke twee weken geleden uit Indië vertrok om de thuis reis te aanvaarden, zal voorloopig in de Spaansche wateren moeten blijven, teneinde de convooidienst te verzorgen. Het schip ■\aart met volle krachit naar de Middelland- sche Zee en is gisteren te Aden aangekomen, waarna het de reis naar de Spaansche wa teren heeft vervolgd. Het pantserschip „Her tog Hendrik", die do „Java" voorloopig zal waarnemen, is inmiddels reeds in de ge vaarlijke zóne gearriveerd en gereed de Nederl. koopvaardijschepen te begeleiden, zoo zij daartoe de wensch te kennen geven. Daarnaast wordt gemeld dat ook de Neder landsche onderzeeër O 16, die de vorige week op. de Taag is aangekomen, van de Nederl. Rcgccring opdracht heeft gekregen voor loopig in de Spaanscho wateren te blijven, ter behartiging van de belangen der Neder landsche koopvaardij De Nederlandsche Regeering blijkt paraat te zijn en niet voornemens de zeeroovers- practijken van Franco's zeemacht te dulden. Dit wordt mede bevestigd door het bericht, dat te Den Helder vier onderzeeërs gereed worden gemaakt voor de reis. Welke reis? Naar Spanje? Niemand die het weet of er bevestiging van krijgen. En toch, de bevolking van Den Helder denkt er het hare van! De geruchten zijn er nu eenmaal en men kan ze haar niet meer uit het hoofd praten: de O-booten zijn be stemd voor Spanje. Vier onderzeeërs, de O 12, O 13, O 14 en O 15, die pas de laatste jaren zijn aangebouwd, worden reisvaardig gemaakt. In de stralen van de voorjaarszon maken zij een perfecten itidruk. Ze liggen te flonkeren van je welste. Het zijn spanningsvolle dagen, die Di*a Helder de laatste dagen beleeft. De koorts achtige bedrijvigheid in de Buitenhaven is niet onopgemerkt gebleven en voortdurend staan honderden kijkers op den wal. Het werk op de boeten wordt met groote oplet tendheid gadegeslagen: de schilders, die de onderzeeërs „van top tot teen" (in dit geval: van periscoophouders tot de roeren) in glin sterend grijze verf zetten, het laden van de schepen met projectielen, olie, kisten, pro viand en al wat nu eenmaal tot de uitrus ting van deze schepen behoort. Temidden van al die bedrijvigheid voelen de Jantjes edch! Zij vormen immers het middelpunt van al die nieuwsgierigheid. Doch als men hen een vraag stelt, dan glim lachen ze eens, maken een grap, maar laten niets los. Zoo heerscht er spanning in Den Helder. Vier O-booten worden reisvaardig gemaakt. Het vertrek kan op alle uren van den dag plaats vinden, doch geen sterveling kan ook maar bij eenige benadering zeggen wanneer Pas als het avond wordt en de duisternis zich over de kaden en het water legt, wordt het stiller. De kijkers gaan naar huis, maar op, om en in de onderzeeërs duur de be drijvigheid voort. L„Van een eventueel vertrek naar de Spaansche wateren onder de huidige om standigheden kan geen sprake zijn', zoo lezen de kijkers op den wal 's avonds thuis in de krant in een bericht van officieele zijde. De goede bevolking van Den Helder snapt er nu heelemaal niets meer van. Doch van de kook brengen laat zij zich evenmin. Niet naar Spanje? Goed. even beste vrinden. Maar waarheen dan wel? (De O 16, waarvan hierboven sprake is, is enkele dagen geleden te Lissabon aan gekomen, nadat het schip een „cruise" op den Atlantischen Oceaan had gemaakt. Prof. Vening Meinesz, die zich aan boord bevond, heeft het schip reeds verlaten en is aan land gegaan met mede neming van zijn wetenschappelijke instru menten .Het schip vertrok 11 Januari j.l. van Den Helder en zou 25 Maart terug- keeren. Hiervan zal nu voorloopig geen spx'ake kunnen zijn. Red.), Verdeeling beschikbare arbeid Minister van Sociale Zaken optimistisch Over drie jaar geen exceptioneele maatregelen meer In de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer inzake het wetsontwerp hou dende tijdelijke bepalingen strekkende tot het bereiken van een betere verdeeling van beschikbare arbeid, zegt de Minister te ver trouwen, dat over een drietal jaren de eco nomische toestand van ons land verbeterd zal zijn en de werkloosheid binnen zoodani ge grenzen zal zijn teruggeloopen_ dat excep tioneele voorzieningen, als bij het wetsont werp voorgesteld, verder achterwege kun nen blijven. Mocht onverhoopt de toestand zich niet in dien gunstigen zin ontwikkelen, dan zal de regeering tz.t. moeten overwe gen wat haar ten deze te doen staat. In geen geval hoeft de minister met het ontwerp een proefneming op het oog. Mocht blijken, dat ook buiten het terrein van den fabrieksarbeid toestanden ontstaan, waar tegen op de gronden die aan dit wetsont werp het aanschijn gaven, opgetreden dient te worden, dan zal zoo dit ontwerp kracht van wet krijgt, ter gelegener tijd aanvulling van de wet in overweging genomen kun nen worden. Met name zou dat dan ten aan zien van de aanstelling van conductrices op autobussen kunnen geschieden^ TRANSATLANTISCHE LUCHT LIJN NAAR WEST-INDIE? Een opdracht van de K.L.M. aan ttDe Schelde" Bouw van een metalen vliegtuig Naar wij vernemen Is de K.L.M. in ondarhandeling met de Kon. Mij. „De Schelde", voor den bouw van een lange afstandsvliegtuig, waarschijnlijk be stemd voor een eventueelen dienst naar Paramaribo. Het toestel zou een middendekker worden, uit dur-aluminium, opgetrokken en uitgerust met drie motoren van 1100 p.k. elk. De lengte van het ontworpen toestel is ongeveer 17 M., de spanwijdte 24 M. Er is accomodatie voor 4 passagiers. Venvacht wordt dat de maximum-snelheid van het nieuwe vliegtuig boven de 400 K.M. zal liggen en oat de kruissnelheid boven de 370 K.M. per uur zal zijn. Terwijl het langste traject op de route naar West-Indië tussehen de Kaap Verdische eilanden en Paramaribo 3500 K.M. bedraagt zal het nieuwe vliegtuig een actieradius van circa 5500 K.M. hebben en dan neg een groote nuttige last kunnen vervoeren. Hoeveel tijd er nog met de verwezenlijking van den trans-atlantischen dienst der K.L.M. gemoeid zal zijn, valt nog niet te zeggen. Het is niet bekeno, in hoeveel tijd „De Schelde" wanneer zij binnenkort de offici eele opdracht tot den bouw van het vlieg tuig krijgt, voor de voltooiing noodig zal hebben. Is het toestel gereed, dan zal er, zooals met elk prototype, veel tijd gemoeid zijn met het invliegen en de proefnemingen voor het verkrijgen oer luchtwaardigheids papieren. En pas daarna kan de K.L.M. een aanvang maken met de transatlantische proefvluohten, waarhij men echter ongetwij feld zijn voordcel zal kunnen doen met de ervaringen in 1933 door Hondong opgedaan bij zijn vlucht naar West-Indië met de Fokker F. 18, de „Snip". Indien de proefvluohten tot een geregel- dfen dienst leiden en het nieuwe oceaan vliegtuig aan de gestelde eischen voldoet zal het waarschijnlijk bij dit eenige en eerste in Nederland naar een Nederlandsch ontr werp gebouwde geheel metalen vliegtuig .niet blijven en zullen zich wellicht nieuwe perspectieven voor onze vliegtuig-industrie openen. Herinneringsmedailles Boerenoorlog De gezant der Unie van Zuid-Afrika, Dr. H. D. van Broekhuizen, heeft gister het comité ter behartiging van de belangen van hen, die zich in den boerenoorlog ver dienstelijk hebben gemaakt, ontvangen. In overleg met den gezant is nu besloten op 10 April verzoekschriften voor de drie categorieën belanghebbenden ter teekening te A m s t e r d a m te deponeeren. De gezant verklaarde zich bereid bij deze gelegenheid een toespraak te houden. De Stadt-Schanke Leidschcpleio 5-9 TeL 33072 Amsterdam DINER I DINER I DINER «»•»«- w 75 c. 1— 1.25 elk diner een topprestatie! HOTEL-HAMDORFF LAREN (Gooi) Speciale tarieven voor langer verblijf en week-ends Casino Japansche firn CHR. WINKELIERS IN AARD APPELEN, GROENTEN, FRUIT Jaarvergadering van den Bond te Amsterdam In het gebouw „De Ruyter" aan de De Ruyterkade te Amsterdam is gisteren de Chr. Bond van kleinhandelaren in aard appelen, groenten en fruit in derde alge- meene vergadering bijeen gekomen. Openingswoord Na een welkomstwoord door den voor zitter van de afd. Amsterdam, den heer F. Klein A z n., heeft de voorzitter van den Bond, de heer G. Bakker, van Am sterdam, de jaarvergadering geopend met een toespraak, waarin hij wees op den zeer moeilijken tijd, dien de kleinhandelaren in aardappelen, groenten en fruit moeten door maken. Niettemin, zei spr., is de Bond na der tot zijn doel gekomen. Het hoofdbe stuur vond meer gehoor bij de betrokken ministerieele departementen. Spr. memo reerde de maatregel der Regeering ten aan zien van de distributie van groenten in blik, waarbij met de belangen van den mid denstand rekening is gehouden. Ook van de vestigingswet heeft de Bond goede ver wachtingen, omdat hierdoor aan beun hazerij een einde kan worden gemaakt Ons ideaal is, besloot spr., dat door sa menwerking van landbouw en handel de overheidsbemoeiing overbodig zal worden De heer H. Stap, van Zeist, sprak de vergadering toe namens den Chr. Midden standsbond, en drong aan op Christelijk belijden in het zakenleven, waarop God zijn zegen geeft, zooals deze jonge Bond, zei spr., bewijst. Hij wekte op de Chr. winkeliers, die nog de neutrale or ganisaties, vaak in vooraanstaande func ties, steunen, te bewerken om tot den Chr. Bond toe te treden. Jaarverslagen In het jaarverslag deelde "de secretaris, de heer G. H. W. Pick hard, van Am sterdam mede, dat de toestand van den Bond moedgevend kan worden genoemd. De Bond telt 13 afdeelingen met 275 leden, terwijl aan een kwijnende 14e af deeling het hoofdbestuur zorg zal besteden. Tot de Regeering werden rekwesten ge richt voor het tot stand komen van de vestigingswet in verband met den slechten toestand van 't kleinbedrijf; inzake betere toepassing van de warenwet Ook trad de Bond op tegen het euvel, dat braakliggen de gronden worden beschikbaar gesteld als zg. volkstuintjes De penningmeester, de heer J. de Smit, van Velsen, bracht hierna het financieel ver slag uit. Na eenige discussie zijn beide verslagen goedgekeurd. Bestuursverkiezing Als bestuursleden zijn herkozen de hee- ren G. Bakker, Amsterdam; G. H. W. Pickhard, Amsterdam; Tp. Hukema, Leeu warden; A. van Engelen. Utrecht. In de va cature, ontstaan door het bedanken van den heer P. E. van Riessen, Bloemendaal, werd gekozen de heer H. Toeset, Haarlem. Hierna werden eenige voorstellen van meer internen aard besproken. Studeer voor een vak met toekomst Volg een goedkope, schriftelijke opleiding tot RADIO-MONTEUR RADIO-TECHNIEK Gratis plaatsingsbureau Vraag zonder verplichting inlichtingen bi) A.S.S.O- Nieuweplein 31, Arnhem, Telefoon 24597 De onderzeebooten „O 12''. „O 13", „O 14" en „O 15" te Den Helder, gereed gemaakt voor den actieven dienst, in afwachting van het vertrek. Links: de wacht bij de bootenvan voren naar achteren: de ..O 14". de „Mercuur", de „O 13'', „O 12" en ..O 15"* TROTTEURS VOORNAAMSTE NIEUWS Oit Nummer bestaat uit DRIE bladen Vanmorgen werd Rotterdam verblijd met de geboorte van de 600.000ste inwo-i ner. Te Den Helder worden vier onder-» zeeërs reisvaardig gemaakt. De Tweede Kamer heeft verschillende wetsontwerpen aangenomen en daarna hef ontwerp tot algemeen verbindend en on verbindend verklaren van collectieve ar beidsovereenkomsten aan de orde gesteld. Vandaag komt de scholen-concenfxatie in behandeling. De Eerste Kamer heeft de begrootin gen van Buitenlandsche Zaken en Onder wijs goedgekeurd. Te Utrecht is de jaarvergadering ge houden van de Chr. Psychologische Centrale voor School en Beroep. De oud-ambassadeur De Chambrun is door een vrouw met een revolver ver wond. De roode arbeidersbonden in Frankrijk hebben een proteststaking uitgeschreven tegen het gebeurde te Clichy. In Rusland wordt een nieuwe campagne tegen den godsdienst opgezet. Mussolini heeft te Tripoli met een rede de internationale jaarbeurs geopend. De Chrysler-werkplaatsen zullen dezer dagen met geweld worden ontruimd. DE DORDREGHTSGHE ONDERLINGE GREDIETVEREENIGING N.V. DORDRECHT Groenmarkt 64 Anno 1871 B O U W-C R E D I E T E N EFFECTEN (Adv.) Dr. H. NANNING's Zetpillen tegen Aambeien werken pijnstillend en genezen in korten tijd de ontstoken slijmvliezen. miakl het in- ^^oïficdovorm^ b"°t» «<- Verkrijgbaar bij alle Apotheker# en Drogiaten a II. 1.50 per dooaje van 12 atuka. Pr. H WANNING-» Mar.. Ch.m. F.kri.k, N V. DEN HAAG. Ingwensen Co Keizersgracht 382 Amsterdam Belast zich met de uitvoering van Effectenorders, het tncas- seeren van Conpons en het nazien van Lotingen. TeL 32121 en 33879, onder Beurstijd 31207 De autosnelweg Den HaagUtrecht Het eerste gedeelte van den lang ver beiden auto-snelweg 's-Grave nh age Utrecht, n.l. het gedeelte van Voorburg tot station ZoetermeerZegwaard, zal half April voor het verkeer worden open gesteld. Ned. Spoorwegen De Geldigheidsduur der Reiskaarten Naar aanleiding van de loopenóe ge ruchten, dat de geldigheidsduur der enkele reiskaarten en die voor heen en terug was verlengd en de ééndaagsche retour-kaarten nog geloig zouden zijn tot eerstyolgenden dag 's middags 12 uur, zij nader gemeld, dat de reis met een enkele reiskaart op alle stations onderweg mag worden onderbroken. Met een retourkaart is dit zoowel op de heen- als op de terugreis geoorloofd. Echter moet op elk station waar de reis wordt on derbroken het plaatsbewijs voor vertoef worden afgestempeld. Do geldigheidsduur van de ééndaagsche retourkaarten is niet gewijzigd, zoodat deze dus alleen geldig zijn op den dag van afstempeling.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1