w
DOUWE EGBERTS
Witten naderen Guadalajara
TABAK
ÉÉN
KUNST EN LETTEREN
DONDERDAG 11 MAART 1937
EERSTE BEAD PAG. a 1
De Spaansche burgeroorlog
Toestand wordt voor Madrid
thans zeer ernstig
Val der hoofdstad wordt
a.s. geacht
De nationalistische strijdkrachten be
vinden zich thans ter sterkte van
32.-100 man op 15 km van de stad Gua
dalajara, ten N.O. van Madrid. Hun op-
marsch duurt inmiddels nog voort; het
schijnt, dat de rooden hem niet meer
tot staan kunnen brengen.
In alle sectoren van 't Madrileensche
front worden de rooden thans in de rug
aangevallen. De groote vraag is, wat
de internationale brigade nu zal doen.
Het staat vast, dat verscheiden roode
colonnes rich reeds hebben teruggetrok
ken om zich opnieuw te groepeeren tus-
schen Aranjuez, Chinchon, Alcala de
Henares en de rivier Taj una.
De eenige geoefende troepen van het
volksfront, die hun stellingen nog hand
haven. worden geschat op 15.000 20.000
man. Indien ook zij zich niet onmiddellijk
terugtrekken, loopen zij gevaar te worden
samengeknepen tusschen de twee armen
van de tang, die zich geleidelijk tusschen
Guadalajara en Aranda sluit. In dat geval
zouden zij onvermijdelijk worden terugge
dreven naar Madrid, welks bezetting aan
leiding zou kunnen geven tot hevige straat
gevechten.
De opmarsch der witte colonnes in de
Guadalajara-sector over de groote verkeers
weg SaragossaMadrid wordt voortgezet
met de grootste, spoed, die de Moorsche
cavalerie en de gemotoriseerde eenheden,
festeynd door infanterie kunnen ontwik-
elen.
De overrompelende offensieve beweging,
waardoor alle uitgangswegen uit de hoofd
stad dreigen te worden afgesneden, strekte
zich in de eerste vier-en-twintig uur uit
©ver twintig kilometers en eindigde met de
bezetting van een heele reeks dorpen, die
aan de groote weg zijn gelegen.
De formatie van de oprukkende troepen
kan men het best vergelijken met de punt
van een speer zonder schacht Als de voor
hoede zich vooruitwerkt over de geasfal
teerde weg, spreidt het achterAe gedeelte
eich als een waaier uit, die alles wegveegt.
Uit het verloop van de jongste operaties
blijkt, dat de witte colonnes met sprongen
vooruitgingen na een hevig artillerievuur,
dat soms wel drie uren duurde.
De verliezen van de volksfronters, die
naar gemeld wordt, zeer zwaar rijn. kun
nen nog niet worden opgegeven, daar men
noe geen tijd gehad heeft, om de lijken te
tellen.
De witte troepen laten geen oogenblik
verloren gaan en zelfs het regenachtige en
mistige weer heeft de opmarech niet in het
minst kunnen belemmeren.
De artillerie werkt nauw samen met het
luchtwapen, dat de concentraties van roode
troepen aan beide rijden van de weg be
stookt.
Tegelijkertijd worden de gevechtssecto
ren van de Universiteitsstad Aravaca, Ar-
ganda en Jarama door een ontzettend artil
lerie- cn luchtbombardement geteisterd.
Mola's strijdkrachten die te velde wor
den gecommandeerd door generaal Mos-
cardo, den held van de Alcazarbezetting,
hebben in de laatste twee dagen door baar
snelle opmarsch uit Siguenza een ni
record gevestigd.
De roode troepen trekken zich vec.htend9
terug voor de opdringende tanks en pant
serauto's. Dinsdag verloren zij drie Russi
sche tanks, die ieder met drie man waren
bezet. Deze werden allen gedood, toen zij
door handgranaten, waaraan flesschen met
benzine bevestigd waren, werden getroffen.
In één gevechtssector werden alleen reeds
twintig rooden gevangen genomen.
De meeste militaire waarnemers zijn
van meening, dat de inneming van
Madrid nu aanstaande is.
Waan&chijnlijk echter zal een van d
groote hindernissen die de nationalisten
de intocht in de stad zullen bemoeilijken,
de ring van mijnen zijn, die de roode in
de stad hebben gelegd. Deze mijnen bevin
den zich in de hoofdgebouwen en zouden
van buiten de stad langs electrische ge
leidingen die zich over verscheidene kilo
meters uitstrekken, tot explosie kunnen
worden gebracht.
Naar officieel wordt medegedeeld, is de
zuidelijke armee, die onder commando
generaal Queipo de Llano staat, Dinsdag
eveneens zeer actief geweest in de sector
van Espiel en Villanueva del Duque, waar
zij ruim anderhalve kilometer is opgerukt.
De volksfronters werden hierbij groote ver
liezen toegebracht.
De eenige aanval die de rooden Dinsdag
ondernamen had plaats in Asturië, waar
zij echter werden teruggedreven, achter
volgd door artillerie en vliegtuigen.
Miaja's plannen
Terwijl Franco op een spoedige bezetting
van Guadalajara rekent, om dan direct
naar Madrid op te rukken, heeft de roode
Miaja zijn plannen voor een verdere ver
dediging van de hoofdstad voltooid.
Miaja wil Madrid door drie legers, die
hoofdzakelijk uit buitenlandsche vrijwilli
gers zijn samengesteld, als door een wal
omgeven. De eerste armee zou stellingen
betrekkon ten Oosten van Guadalajara de
tweede ten Oosten van Alcala de Henanex
en de derde daar, waar de Soria-weg de
rivier de Jarama snijdt, dus precies ten
Oosten van Madrid.
Miaja's troepen hebben evenwel door de
gevechten van de laatste weken dermate
geleden, dat zijn sterkste verdedigings
wapen, de internationale brigade, tot de
helft is geslonken.
Ook aan de andere fronten is de strijd
weer opgelaaid, vooral voor Oviedo, waar
het nationalistische garnizoen tot een
tegenaanval is overgegaan. De aanval die
door artillerievuur werd voorbereid, zou
met de .herovering van de Fresno-wijk ge
ëindigd zijn. De Baskische en Asturische
milities moeten bij deze gevechten vijf hon
derd dooden verloren hebben. 1
Geen bedrijfsraad-verkiezing
in Duitschland
In Duitschland zullen dit jaar geen verkie
zingen voor de bedrijfsraden worden gehou
den. In de gister gehouden zitting van de
rijksregeering werd een wetsontwerp aange
nomen, waarbij de „vertrouwensmannen"
voor een jaar in hun functie worden gehand
haafd.
Het motief voor deze verlenging van den
ambtsduur wordt niet opgegeven.
Volgens Havas is de achterwege lating der
verkiezingen voor de bedrijfsraden een aan
■wijzing voor de sociale en oeco-
nomische moeilijkheden, waarin
het nat.-socialistische Duitsch
land verkeert.
Britsch-Duitsch contact
noodzakelijk
De vroegere bevelhebber van de Duitsche
Vloot, admiraal Foerster, heeft'verklaard,
dat het zijns inziens noodzakelijk is voor de
redding van Europa, dat Duitschland en En
geland in contact treden.
Foerster verwierp het denkbeeld, dat
Duitschland teruggave van zijn koloniën noo-
dig heeft voor "net overschot van zijn bevol
king.
Duitschland wenscht deel te nemen aan de
©ntwikkeling van de wereld. Er is geen
sprake van, dat Duitschland zijn koloniën
met geweld wil hernemen, doch de Volken
bond is niet in staat deze kwestie te regelen.
Dreigende ijsdam in de Weichsel
In dien benedenloop van de Weichsel na
bij de grens tusschen Polen en Danzig,
(heeft zioh een groote ijsdam gevormd, waar
door het water in de rivier wordt op
gestuwd.
De dam strekt zich uit over een lengte
van 26 kilometer #n vergeefs heeft de genie
getracht, met dynamiet de dam te vernielen.
Ook vier ijsbrekers zijn er niet in geslaagd
het ijs te breken.
De omgeving van Torun is overstroomd
en de brug bij Fordon over de rivier loopt
gevaar weggespoeld te worden. De was van
de rivier bedraagt zes meter. Talrijke dor
pen in het gebied zijn ontruimd.
Ramp met Chineesche veerpont
Veertig menschen verdronkenI
Een veerpont, die den dienst tusschen
Tientsin en Tangkoe onderhield, is in de
door een voorbijvarend stoomschip veroor
zaakte deining omgeslagen. Veertig opva
renden zijn verdronken.
Fransch schip onder de bommen
G u 11 a r d, de gezagvoerder van het
Fransche stoomschip „DjebeJ Antar", he°ft
het radiostation van de „Compagnie Géné
rale Transatlaniique" medegedeeld, dat oo
zijn schip vijf bommen werden geworpen:
een viel op hel dek. de tweede sloeg door
de brug en kwam in de machinekamer te
recht, doch ontplofte niet. Drie andpre bom
men hebben het schip niet getroffen.
cwA vehjüU 1
'f °°I" yoorjaaisadver-
en neemt d,r,«t 4keid...
verschijn"'"""
Baldwins aftreden zeker geacht
In parlementaire en politieke Britsche
kringen aoht men het thans zeker, dat min.-
presidlent Baldwin na de kroningsfeesten
zal aftreden en zal worden opgevolgd door
Neville Ch amberlain. Alleen weet men
de juiste datum nog niet Men vermoedt,
dat deze datum bekend zal worden gemaakt
in de week volgende op de kroning, d.w.z.
16 tot 22 Mei.
De nieuwe regeering zal tijdig genoeg sa
mengesteld worden om zich bij de opening
van de nieuwe zitting van het par lemen i
op 31 Mei voor te stellen.
Het is mogelijk, dat de imperiale confe
rentie, waarvan de datum nog miiet is vast
gesteld, geopend zal worden door Bald
win, terwijl Neville Chamberlain de
verdere vergaderingen zal presideeren.
Mussolini scheept zich in
Reisdoel: Lybië
Mussolini heeft zich te Gaeta aan boord
ïgeven van den kruiser „Pola", die h<
naar Lybië zal voeren.
In zijn gezelschap bevinden zich de minis
ters Alfieri en Lessona, de onderstaatssecre
taris voor marine, Cavagnari en de secr.
generaal der fascistische partij, Starace.
De onderstaatssecretaris van oorlog, ge
neraal Pari an i, reist aan boord van den
kruiser „Fiume". welke „Pola", samen met
de kruisteis „Zara" en „Gorizia", naar
Lybië escorteert
Toen Mussolini per vliegtuig uit Rome
komend, te Gaeta landde, w erd hij door een
jubilende menigte verwelkomd.
De stad prijkte in vlaggentooi en telkens
eer bracht men den duce stormachtige
ovaties, welke haar hoogtepunt bereikten,
toen ©en barkas Mussolini, die rechtop in
het vaartuig stond im zijn bekende houding,
met de handen op de heupen en zoo staande
het volk teruggroette, aan boord van den
kruiser „Pola" werd gebracht.
De internationale controle
Nederlander als bureau-voorzitter?
Men meent te weten, dat de niet-inmen-
gingscommissie Vrijdag bijeen zal komen
voor het benoemen van een voorzitter voor
het controle-bureau te Londen en verschil
lende functionarissen voor secondaire pos
waarvan de instelling is voorzien in
het j.L Maandag aangenomen plan.
Voor de eerste functie zou de naam van
m Neder Jan der genoemd zijn.
Fransche bezorgdheid
over Marokko
Naar te Parijs verluidt zullen enkele ge
motoriseerde eenheden der veldartillerie,
tot dusver hun standplaats krijgen in da
huurt van Taza, 60 K.M van de grens van
Spaansch Marokko.
Kort geleden zijn de effectieven in Fransch
Marokko reeds aanmerkelijk versterkt.
Engeland en de grondstoffen
Minister Eden heeft in het Lagerhuis
een aantal vragen inzake de werkzaamhe
den van de grondstoffencommissie beant
woord. O.a. zeide hij, dat niet gesproken
ordt over een nieuwe verdeeling van de
koloniën of de mandaatgebieden, of over
een wijziging van het bestuur hiervan.
Het ia nooit de bedoeling geweest, dat
deze kwesties besproken zouden worden en
zij staan dan ook niet op het programma
van de commissie.
De Fransche Senaat heeft met 258 tegen
één stem het wetsontwerp aangenomen,
waarbij de regeering wordt gemachtigd een
leening uit te geven voor de nationale ver
dediging, Tevoren had de Senaat met 207
tegen 62 stemmen een amendement van de
minderheid verworpen, dat. ten doel had te
waarborgen, dat de leening slechts voor de
nationale verdediging zal worden aange
wend.
De Kamer heeft daarop zonder vooraf
gaand debat den door den Senaat goedge
keurd en tekst van het wetsontwerp even
eens aangenomen.
Hedenavond om 7.20 Amst tijd hoopt pre
sident Lebrun voor de microfoon een op
roep tot het land te richten, om de defensie-
leening aan te bevelen.
VAN ZEELAND VERSUS DEGRELLE
De verkiezingen in het arrondissement»-
Brussel, noodig geworden door het ontslag-
nemen van den Rexist Olivier, en waar-
Van Zeeland een candidatuur heeft
aanvaard. zulJen gehouden worden op
11 A priil as.
De staatsgreep-geruchten
in Hongarije
Daranyl spreekt geruststellende woorden
Het aangekondigde debat in het Hongaar
sche parlement over de politieke gebeurte
nissen heeft geen doorgang gevonden. Voor
dat de interpellantcn het woord namen, be
steeg minister-president Daranyi het
spreekgestoelte in de Kamer. Hij zeide o. m.
dat het de taak der regeering is de poli
tieke bewegingen in het land met aandacht
gade te slaan en er zorg voor te dragen,
dat die bewegingen de grens van het wet
tige niet overschrijden.
„Ik kan ter geruststelling der openbare
meening zeggen" aldus vervolgde hij
„dat de regeering dezen plicht vervuld heeft
en zal vervullen. Het spreekt vanzelf, dat
wij onzen arbeid ter versteviging van de
economische en sociale orde en de ontwik
keling van het land in geen geval laten
verstoren door het streven van welke radi
cale beweging ook".
„Aan de hand van de inlichtingen, waar
over ik beschik, kan ik verklaren, dat die
arbeid inderdaad niet in gevaar gebracht
is. De regeering heeft geen reden om aan
te nemen, dat een buitenlandsche factor
zelfs ook maar langs minnelijken weg in
vloed tracht te verkrijgen op het Hongaar-
sche politieke leven.
De regeering moet beslist protesteeren
tegen 't onverantwoordelijk verspreiden van
geruchten: zij acht het te meer te betreu
ren, dat deze geruchten bij een deel der
openbare meening ingang hebben kunnen
vinden, omdat men daarbij zelfs den verte
genwoordiger van een bevriende mogend
heid niet ontzien heeft".
Stakingsbeweging verontrust
Amerika
Industrie wordt zwaar geteisterd.
De stakingsgolf in de Vereenigde Sta
ten breidt rich nog steeds uit In ver
schillende industrieën, waaronder de rub
ber- en tapijtenindustrie, zijn reeds meer
dan honderd duizend arbeiders in sta
king.
De staking van taxi-chauffeurs in
Chicago is nog niet bijgelegd, terwijl
een aantal kleinere stakingen in alle
deelen van het land als paddestoelen
uit den grond schieten.
Open.ijk geeft men thans toe, dat de
toestand in regeeringskringen verontrus
ting wekt
Men vreest dat tenslotte de geheele in-
dustrieele ontwikkling door de stakingen
zal worden belemmerd. De openbare mee
ning spreekt zich daarom siteeds duidelijker
uit voor een ingrijpen der regeering, die
totdusver iedere inmenging angstvallig ver
meed.
Daarnaast wordt de strijd tusschen de
American Federation of Labor en het Com
mittee of Industrial Organisation ziender-
oogen scherper. Gisteren maakte laatstge
noemde organisatie het voornemen beken 1,
de eerste van een heele reeks plaatselijke
vereenigingen te stichten, die rechtstreeks
met de American Federation of Labor zou
den rivaliseeren.
Vooraanstaande industrie-leiders geloovcn,
dat zulk een beweging een geweldige scheu
ring in de gelederen der arbéiders tengevol
ge zou hebben en daardoor de industrie zoo
groote schade zou toebrengen; dat deze ja
ren noodig zou hebben, cm weer op verhaal
te komen.
De bitterheid, waarmede de strijd gevoerd
wordt, blijkt o.a. hieruit, dat het C.I.O. onder
de arbeiders in de textielfabrieken in de zui
delijke staten en Nieuw Engeland, onder de
scheepstimmerJieden en de arbeiders op de
olievelden in het zuid-westen een groote
propaganda-campagne begonnen is. De arbei
ders worden aangespoord zich in het CI.O.
te organiseeren.
Tegelijkertijd ontwikkelt de American Fe
deration of Labor eenzelfde propaganda in
de siaal-, rubber- en aluminiumfabrieken en
in de maalderijen.
BARNEVELD
Melkqroductenfabriek „DE EENDRACHT
te BARNEVFLD Telefoon 46
Directeur: T WTERSMA
Levert alle MELKPRODUCTEN caet goud
bekroond uiterst concu-ieereod *-
SPECIAAL VERPAKTE ROOMBOTER
in kistjes van 10 Kilo.
U'dvJ
VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
„F I D U C I A"
N IJ M E G E N
Burg. van Schaeck Mathonsingel 2
Brand-, Glas-, Ongevaiienverz enz
GEMENGD NIEUWS
Door een vrachtauto gegrepen
Doodelijk ongeluk te Amersfoort
Op den hoek van den Leusderweg en de
Van Cam penstraat te Amersfoort is
gistermiddag de 22-jarige Mej. J. M. Leyer
uit Gorkum die per fiets was aangereden
door een vrachtauto en vrijwel op slag
gedood.
Naar de schuldvraag wordt een onderzoek
ingesteld.
Mej. L. was in Amersfoort in pension en
bezocht er de industrie- en huishoudschool.
Auto te water geraakt
Twee Inzittenden gored
Op de Leidschegracht bij de Prinsen
gracht te Amsterdam is een afito, waar
in behalve een leerling, die het chauffeeren
machtig wilde worden, een instructeur was
gezeten, bij het afrijden van de brug en
het nemen van de bocht naar links geslipt
en in het water gereden. De instructeur
wist nog bijtijds uit de wagen te springen.
De leerling maakte de buiteling in het
water mede. Hij wist zich echter dadelijk
uit den auto te bevrijden, waarna hij met
hulp van toegeschoten burgers op den wal
werd getrokken. Het personeel van dor.
reddingwagen der brandweer die dadelijk
na het bekend worden van het ongeval
as uitgerukt, behoefde geen dienst te
doen mede omdat de eigenaar assistentie
van de brandweer in verband met dc daar
aan verbonden kasten afwees en zich wilde
beraden op welke wijze hij den wagen zou
doen lichten.
Onder een Dieseltrein
De 60-jarige ongehuwde landbouwer J.
Bogacrt, wonende te Kloosterzande is
gistermiddag te Heugstdijk onder de ge
meente Vogelwaarde door den Diesel-
trein van de Z. Vlaamsche Tramweg Mij.
gegrepen en op slag gedood.
uit alle deelen
der wereld in
melange
FRIESCHE HEEREN BAAI
OUD EN NIEUW
RONDOM GEZELLE
Lezing voor het Algemeen
Nederlandsch Verbond
Prof. F. Baur
Voor de afdeeling Rotterdam van het Al
gemeen Nederlandsch Verbond sprak gis
teravond Prof. Dr F. Baur van Gent over
„Oud en Nieuw Rondom Gezelle".
naturen
laatste vijftig jaar
verloren. Noord
en Zuid Neder
land zullen hem
zeer missen, zegt
spr. Maar als we
de lof van Gezelle
zingen, spreken
we een groot stuk
uit Verwey's
hart; hij is een
der eersten ge
weest die Gazelle
waardeerden. Zij
kenden en waar
deerden elkaar
reeds voor dat
Geeelle beroemd
werd.
Spr.'s overtuiging is dat. als men lang zich
in 't werk van e©n dichter verdiept heeft,
de arbeid van een biograaf een hulde wordt
aan het genie.
Spr. werd omstreeks 1900 in het conflict
om Gezelle heen betrokken. Dat
conflict met de leeraar van der Wege te
Oostende. Deze schreef een brochure over
de wezenlijke waarde van Gezelle. Daaruit,
moest blijken dat de Gezelle cultus een
voorbijgaande mode was. Maar nu is Ge
zelle een bezit van de Nederlandsche cul-
Er is ook verandering in het beeld' geko
men dat men zich van Gezelle gevormd
heeft. Toen ging men ook in Nederland luis
teren naar Verriest. Maar Hugo en Gustaaf
en ook van Oye en anderen zagen Gezelle
niet in 't licht van de historische werkelijk
heid. Zelfs heeft men gezegd dat Gezelle
was een pantheïst en een vervolgde van de
bisschoppen.
Sindsdien is er veel ernstige Gezelle-stu-
die gebeurd, vooral door omtleding van ar
chiefstukken. Caesar Gezelle ging wat on-
critisch te werk en Alois Walgrave had ge
breken. Vooral Dr Allosserv en spr. hebben
een ander beeld gevonden. Spr. heeft
Gezelle gezien als een werkelijkheid, die
tweemaal een korte tijd hulpeloos was,
maar steeds een levensdoel had en daar
voor ijverde met zekerheid, soms met
koppigheid. Hij koos zijn doel buiten de ge
zichtskring van zijn onmiddellijke omgeving.
Zijn tragiek is te zoeken in de eigenheid
van de oorspronkelijke geest. De tijd is ge
komen, dat men Gezelle in het kader van
zlin tijd heeft te beschouwen met objectieve
normen.
Gezelle. leed onder een dubbele herediteit
In een der vitrines van het Gezelle-museum
te Brugge vindt men het testament van Ge-
zelle's moeder van 5 April 1830. Dit testa
ment bewijst de teruggetrokken angstvolle
ziel der moeder. Dit is Gezelle's eene here
diteit: de zwaarmoedige met de elementaire
weemoed met de diepe godsvrucht. Het in
tiemste van zijn zieleleven gaf Gezelle niet
aan de publiciteit prijs, getuige het feit
c.at het gedicht „Moerlerke" niet werd opge
nomen in door hemzelf uitgegeven bundels.
De andere herediteit was van de vader.
Deze had een heerlijk, luchtig levensoptim>s-
me; maar hij wilde ook altijd boven zijn
stand uit. Dat blijkt uit de brieve© aan zijn
zoon de priester.
Er is in Gezelle voortdurend het conflict
tusschen r.eze beide erfstukken.
In Gezelle's studiejaren is hij geen portier
geweest, zooals de legende zegt. maar hij was
monitor voor andere studenten. Gezel 1?'<*
ader betaalde ook zelf voor de studie. Ook
een legende over het niet slagen voor het
priester-examen weerspreekt spr.
Maar Gezelle heeft wel getobd over zijn
roeping en misschien komen daar sommige
In het seminarie te Roesselaere werd Ge- g
zelle in 1854 leeraar. Z'n opdracht was zeer o:
versoheiden en weinig in overeenstemming .w
met zijn aanleg. Toezicht had hij te hou}
den op de Engelsche studenten en daar-
naast moest hij les geven in zoölogie en K
botanie; ook nog in talen in de handels- ti
wetenschappelijke afdeeling. Dus hij had een »v
onderrichtsopdracht en een opvoedkundige a
opdracht. In de twee deelen van deze taak I
treeot hij op in zijn oorspronkelijkheid. Hij 2
legt zich toe op zielezorg, en na Nov. 1857
verwezenlijkt zich aan hem de „doem der L
oorspronkelijkheid". Hij heoht meer belang *-
aan leven clan aan leerstof. Hij wil meer
begrip dan afvraagbare eruditie. Hij was in v
zijn onderwijs een voorlooper, maar da
„wedstrijden" verliepen ongunstig voor Roca
selaere en men venveet dat aan Gezelle, J
Daardoor komt het conflict met de colle- c
ga"s
De paedagogiek van die tijd verwerpt Ge-
zelle; hij wil geen gezagspaedagogiek maar
gcvoelspaedagogiek. Als opvoeder was hij
een meester, als zieleleider was hij origi»
neel. Hij wil een eucharistische cultus, en
de gevolgen bleven niet uit Gezelle werd
verweten dat zijn systeem voor de orde niet
deugde. Gezelle zag de jongens ook worste- j
len met moeilijkheden, en can snelt Gezelle
hen te hulp. Ook bij de behandeling vanj
vraagstukken van de rijpende jeugd was hij| j
zijn tijd ver vooruit.
De intieme omgang met de leerlingen wek
te jaloezie, en daardoor werden onmogelijke
verhoudingen geschapen. Ook het opwekken
van „priesterlijke roepingen" gaf moeilijk- j
heden. Uit de binnenkort te publiceeren brie-
ven tusschen Gezelle en Van Oye zal blij- j
ken welke oe ware verhouding tusschcni
deze twee was. Van Oye was aarzelend en
Gezelle was voor hem de sterke man. Gezelle
onderging altijd het eenzaamheidscomplex,
maar met rijn bewuste priesterwil verheft I
hij het op hopger peil. Daardoor is Die
Avond en die Rooze wel ©aar de vorm liefde
poëzie, maar is zij toch iets anders. Het ge
heim was dat Van Oye op dat uur beloofd
heeft priester te worden. Van Oye is dat
wel niet geworden, maar dat kwam door an-
dere oorzaken.
Een andere bron van moeilijkheden in
Roesselaere was Gezelle's flamingantisme.
De gedichten uit die tijden bewijzen dat.
Omstreeks 1859 was Frutsaert superior;
tegen hem schreef Gezelle een epigramma
tisch gedicht. Frutsaert rapporteerde zeer
ongunstig over Gezelle en vroeg de bisschop
hem te doen verwijderen.
Hij gaat dan naar Brugge. De moeilijkhe
den daar zijn waarschijnlijk van doctrinaire
aard. Uit het Engelsch seminarie verdwijnt
Gezelle. Men noemt dit zijn slechte jaren,
maar hij was geen gebroken man, hij was juist
levensmoedig en strijdvaardig. Daarvoor zijn
de bewijzen. De ontwikkeling van Gezelle
gaat gelijk aan die van Milton: er zijn twee
diohtperiodem, gescheiden door een periode
van proza van allerlei aard. Gezelle gaat
zijn romantiek later bespottelijk maken in
sarcasme en ironie. Dat doet hij b.v. in ..Rei-
naert de Vos".
Gezelle kwam op een gegeven oogrnhiik
in moeilijkheden door zijn dienstbode. Toen
stortte hij in, en moest hij uit Brugge weg:
de bisschop beurt hem op, en Gezelle ver
laat Brugge met het gevoel van een ver-
slagene.
Mevr. Roland Holst zei dat de kerk Ge
zelle tweemaal redde. En wat zij schreef is j
wel het diepste wat ooit over hem gezegd
Gezelle droeg r.e slagen als een christen
en in de Kortrijksehe tijd schreef hij zijn
prachtigste gedichten.
De lozing, die vol afwisseling was, vond
een zeer aandachtig gehoor. De groote zaal
van het Nut was bijna geheel gevuld. Toen
epr. geëindigd had mot enkele gevoelvolle
woorden over de geestelijke samenwerkirg
van de leden van de Nederlan'^ehe «tam in
Noord en Zuid klonk pen soon taan en lang
durig applaus on. In dp loon van ziin reu©
heeft prof. Baur gezegd eaarnp nog eens
een lezing over Gezelle te wi'len houd-n:
ook dit had de vergadering door appiaus
onderstreept.
De voorzitter van dp afd. Rotterdam van
het Alg. Ned. Verbond. Prof. Dr Z. W. S n e 1-
1 e r, heeft de© spreker ingeleid en heeft
hem aan het slot dank gezegd
