SiroopFamel
VK1JDAG 26 FEBRUARI 1937
DERDE BEAD PAG. g
CONCENTRATIE
BIJZ. ONDERWIJS
Wetsontwerp bij de
Stat en-Generaal ingediend
Inwerkingtreding i Juli 1937
Thans is ingediend een wetsontwerp
tot wijziging van de L.O.-wet Dit ont
werp stemt geheel overeen met het
ontwerp der Staatscommissie, welke
onlangs over het vraagstuk der con
centratie bij het bijzonder onderwijs een
verslag heeft uitgebracht aan H.M. de
Koningin. Dit verslag werd uitvoerig
in ons blad in het begin van de vorige
maand opgenomen. In het thans inge
diende ontwerp zijn slechts enkele
aanvullingen en veranderingen van
formeelen aard aangebracht, benevens
eenige redactiewijzigingen.
Het wetsontwerp strekt vooreerst tot ver
hooging van de minimum-aantallen leer
lingen voor de stichting van bijzondere
scholen voor gewoon lager onderwijs, waar
van de kosten geheel of gedeeltelijk d«<or
de openbare kas worden gedragen. Deze
bepaling ls, behalve dat de minima slechts
met een vierde worden verhoogd, ontleend
aan de wet van 4 Augustus 1933. Daarmede
correspondeert een eveneens aan die wet
ontleende bepaling betreffende minimum
aantal leerlingen voor de stichting van bij
openbare scholen voor gewoon lager onder
wijs.
Aan de bepaling omtrent het vereischte
aantal leerlnigen voor de stichting van bij
zondere scholen fluiten aan bepalingen be
treffende de minimum-aantallen leerlingen
bij de bijzondere scholen voor gewoon
lager onderwijs vereischt voor de jaar-
lijksche vergoedingen van rijk en gemeen
ten ontleend aan de ingetrokken par. 12
van het bij Kon. Boodschap van 6 Aug. 19!5
ingediende wetsontwerp, waarmede weder*
correspondeeren overeenkomstige bepalin
gen ten aanzien van de instandhouding van
openbare scholen voor gewoon lager onder
wijs.
In deze bepalingen is vervat een regeling
voor de dispensatie, welke met betrekking
tot het behoud der jaarlijksche vergoedin
gen van bijzondere scholen en de instand
houding van openbare scholen zal worden
verleend voor bestaande scholen, wier leer
lingenaantal beneden de nieuwe minima
daalt.
Bovendien zijn nader omschreven de
reeds in de wet voorkomende bepalingen,
volgens welke van de minima dispensatie
kan worden verleend bij het stichten van
aifcuwe scholen en voor het behoud van de
.Vergoeding voor de bestaande
Verder zijn in het ontwerp opgenomen
eer.ige voorschriften uit de wet van 4 Aug.
1933, waarvan het praetisch nut in die mat:
is gebleken, dat het raadzaam werd geacht
deze over te nemen.
Voor het overige bestaat de inhoud uit
wijzigingen die ten gevolge van het op
nemen van bovenbedoelde bepalingen nood
zakelijk werden geacht en overgangsbepa
lingen, waarvan die betreffende rechten
van reeds opgerichte scholen de belang
rijkste is.
Voorgesteld wordt, de wet met ingang
Van 1 Juli 1937 in werking te doen treden.
Die inwerkingtreding valt dan samen met
den dag, waarop dfe wet van 4 Aug. 1935
zal ophouden te gelden.
GOUDEN DIENST JUBILEUM
1 Maart as. hoopt de heer C. van der Kley
den dag te herdenken, waarop hij vijftig ja
ren geleden als stoker in dienst trad van de
N.V. Goudsche Machinale Garenspinnerij te
Gouda. Gedurende deze halve eeuw heeft
de heer van der Kley onafgebroken het ambt
van stoker in de electrische fabriekscentrale
der N.V. vervuld.
De autosnelweg Arnhem-
Nijmegen
Een groote verbetering
De nieuwe ..autosnelweg" van Arnhem
inr Nijmegen, deelt dc A.N.W.B. ons
ede, zal er een zijn in den waren zin van
het woord, nl. alleen bestemd voor motor
rijtuigen zonder de mogelijkheid van lint
bebouwing en zonder geüjkvloersche krui
singen of aansluitingen met openbare
wegen. De dwarswegen zullen met viaduc
ten over de autoweg heen worden gevoerd.
Rijwielpaden zullen langs de nieuwe weg
niet worden aangelegd doeh langs de oude
weg zullen twee 2 m breede rijwielpaden
komen van de rijweg gescheiden door een
1.50 m breede berm.
De aansluiting van de Betuweweg, Rijks-
eg no 15, welke Rotterdam via Gorinchem
■et Arnhem en Nijmegen zal verbinden,
zal hij Ressen in de vorm van een zgn.
„half klaverblad" worden uitgevoerd, zoo
dat het verkeer op beide autowegen in het
jeheel geen hinder van elkaar zal onder
vinden.
weg wordt circa vijf km korter dan
de oude verbinding.
Officieele Berichten
LEGER EN VLOOT
tan^esteld is bij het
an de res.-off. -
ir P J Paerts. H, Dallinga. El Wielsma, A P
ir. Oort; ir. IJ A Kuipers, E M P G Povel.
r. C M J Herckenrath. ,T. Stienstra. W M Y
in Dijk. A Hiddema. J Breuklnk, ;T M. In-
inger. P. L de Meester, J. de Pril ,ir. T A
l G d. Rooy, J J
van Erakei. C H
dr. J P H de Kruflff. mr. C Bakker, dr. F (J
Kraneveld, mr. H Holtlramp. C A de Broüne,
M P van Kooö. J. Koopmans, W H Hetzel
mr. H van der Meulen, C Bokslag E J Schrei-
nemacher, J de Quant. K M E Köhler. E Es-
huis. L van Randwijk, ir. "W Metjer, C B. var
Straaten van Nes. E E 'de Vries, J W van dei
Kouwe. B de Jong, H. J. Vermeulen. Ir. J. A
van der Poll, ir. M J P Kittel. P. W Adriaanse,
J Vegter, C W van der Mejj. M.van der Kloet.
G C Besanson, A Utjt den Bogaard, mr. J Li
H Vossenaar, J H Flkkert en J R Hogerzeil.
GEMENGD NIEUWS
Duitsch Legervliegtuig gedaald
Verdachte papieren gevonden
Gistermiddag is een Duitsch leger
vliegtuig, op een roggeveld te Hun-
sel ter hoogte van „Injerhof"
neergestreken.
Het was een militair lesvliegtuig, ge
merkt DO.L.U.I., een ééndekker,
bemand met twee militairen.
De marechaussee van Grathem en de mi
litaire politie van Roermond verschenen
spoedig na de landing, welke vlot geschied
de, ter plaatse. De inzittenden bleken te zijn
de korporaals Kuell. die het vliegtuig be
stuurde en Lechurt. Zij waren om 10.30 uur
giste-morgen te Brunswijk opgestegen met
als bestemming Düsseldorf. De vliegers ver
telden in den mist te zijn verdwaald. Na de
grens te zijn gepasseerd, zagen zij een uitge
strekt watervlak der overstroomde Maas
voor den Rijn aan. Geruimen tijd cirkelden
zij boven Roermond en verdwenen in de
richting van de gTens, waar zij wegens ge
brek aan benzine te Hunsel moesten dalen.
Het vliegtuig werd in beslag genomen en de
beide inzittenden zijn aan een verhoor on
derworpen en naar de marechaussee-kazerne
te Grathem overgebracht.
Bij een landbouwer te Hunsel, waar
een der militairen een oogenblik Lad
vertoefd, heeft deze zich. op het toilet
van verschillende papieren ontdaan,
waaronder een Duitsche kaart. De
achtergelaten papieren zijn in beslag
genomen.
Door een reservoir getroffen
Arbeider aan verwondingen bezweken
Tijdens werkzaamheden bij den aanleg van
den nieuwen weg te H a r k e m a-O p e i n d e
(Gr.) heeft zich een ernstig ongeluk voorge
daan.
Op een verhooging stond een waterreser
voir opgesteld, dat op zeker oogenblik kan
telde. De 27-jarige K. H. werd getroffen en
ernstig gewond. In het Academisch Zieken
huis te Groningen, waarheen hij was over
gebracht, is de man overleden.
Potvisschen in de Westerschelde
Twee monsters aangespoeld
Op de Westerschelde voor Temeuzen zijn
twee monsterachtig groote visschen aange
spoeld, die bij onderhoek tot de Potvisschen
bleken te behooren. Een der dieren is voor
Terneuze-n op het droge gezet, het andere is
naar Breskens gesleent. Het mag zeer zeker
een groote zeldzaamheid heeten, dat deze
visschen hier aangespoeld zijn.
Om een dergelijk geval te noemen moet
men terug gaan tot 1781, toen zijn n.l. op net
strand nabij Breskens ook enkeie exempla
ren aangespoeld.
De Potvisch behoort tot de z.g. Tandwal-
visschen en hoort thuis in de Zuidelijke IJs
zee. Op het Noordelijk halfrond komt ze niet
voor. In de Zuidelijke IJszee is ae visch be
kend als een echte vleescheter.en-waterroof
dier. De Potvisch levert z.g. spermateci,
waaruit vroeger voor wetenschappelijke doel
einden kaarsen werden gemaakt.
Het Rijksmuseum voor natuurlijke historie
et Leiden heeft een der Potvisschen aange
kocht. Dit museum heeft een overeenkomst
gesloten met de Destruotieinaatsehappij te
Óverse-hie; tot ontleding van het lichaam.
HeLdier zal derhalve in zijn geheel waar-
schlfnlijk op een zolderschuit daarheen
worden versleept. Het zal dit eigenaardige
comvooi aan belangstelling niet ontbreken.
Met het transport zal vandaag worden aan
gevangen; waarschijnijk zal het dier mor
gen in den loop van den dag te Rotterdam
arriveeren.
Het gevaarlijke smokkelbedrijf
Nederlander door Duitsche kommies
in den rug geschoten
In den nacht van Woensdag op DonderJag
waren vier Almelosche smokkelaars met een
collega uit Langeveen bezig met het smokke
len van jenever over de Duiteche grens. Ze
hadden hun vrachtje van ruim 120 liter tot
op 15 meter van onze grens gebracht, toen
ze werden aangeroepen door Duitsche koin-
miezen. De heeren lieten de jenever in den
steek en vluchtten naar het veilige Holland.
De Langevener echter werd gegrepen. Hij
zou worden meegenomen naar den Duit-
schen douanepost, doch wist zich los te ruk
ken. Op pl.m. 3 meter van de grens werd
hem een revolverkogel achterna gezonden,
die hem in den rug trof. Toch wist hij nog
Nederiandsch grondgebied te bereiken.. Zijn
kameraden wachtten hem op en brachten
hem naar huis. Het bleek den volgenden
morgen noodzakelijk een geneesheer te. raad
plegen. Per aulo werd hij naar Almelo
vervoerd, waar een chirurg hem onderzocht.
Deze zag echter geen kans den kogel, die
diep in het lichaam was doorgedrongen, te
srwijderen.
De Duitsche kommiezen hebben geen po
ging gedaan den smokkelaar ook op Hol-
landsch gebied te achtervolgen. De varkens
blazen met Duitsche jenever namen ze echter
Tragische dood
De 54-jarige ongehuwde H. J. S., dae al
leen woont aan het Gedempte Zuiderdiep te
Groningen, werd sedert twee dagen ver
mist. Buren, die het geval niet vertrouwden,
waarschuwden de politie, die een onderzoek
instelde. Zij forceerde de huisdeur en vond
den man onder aan de trap liggen. De le
vensgeesten waren geweken.
De recherche stelde vast, dat aan misdrijf
niet behoefde te worden gedacht. De man
moet van de trap zijn gevallen en op
dood zijn geweest.
Flinke „kraak" te Geldrop
Brandkasten geplunderd
In den nacht van Woensdag op Donderda;
Zijn te Gel drop twee inbraken gepleegd.
Bij de wollenstoffenfabriek van de firma
Pessers, gelegen aan den Eindhovenschen
weg, werden twee brandkasten a la sardine
gopend. nadat er eerst enkele gaten in waren
geboord. Een bedrag van 150 werd ont
vreemd, terwijl tevens een duizendtal siga
ren werd buitgemaakt. Uit het magazijn h
een groot aantal goederen door de ongenoode
gasten medegenomen, ter waarde van 1000.
De inbrekers, die naar alle waarschijnlijk
heid een vrachtauto te hunner beschikking
hadden, zijn het gebouw aan den achterkant
binnengekomen.
Een ander bezoek werd gebracht aan de
wollenstoffenfabriek van de N.V. H. Eycken
en Zn. in de Wielstraat te Geldrop. Hier
hadden de heeren reeds een ruit vernield,
toen zij werden verrast door een persoon
die hier nog werkzaam was. Ijlings namen zij
het hazenpad. Men heeft hen nog niet kun
nen opsporen.
Het verdwaalde zeemonster, dat op de Middelplaat in de Westerschelde werd aangetroffen.
Nederland Express
De N.V. Stoomvaart Mij. „Nederland"
bericht, dat het zich op de thuisreis bevin
dende schip „J. P. Cocn" in plaats van
Vrijdag te 7.00 uur te 12.00 uur 's middags
te Genua wordt verwacht.
In verband hiermede zal de aansluitende
boottrein in tegenstelling met het reeds
medegedeelde. Vrijdagmiddag 26 Februari
15.20 van Genua vertrekken, aankomst
Zaterdag 27 Februari Ie 9.56 te Nijmegen.
J1.04 te Utrecht C.S., 12.00 te Den Haag S.S.
Aankomst aansluitende trein te Amsterdam
C.S. 11.50 (stopt niet aan het W.P. Station)
en te Rotterdam-Maas 12.33.
Aangezien deze boottrein via Nijmegen
Geldermalsen rijdt, zullen passagiers met
bestemming Arnhem te Nijmegen uitstap
pen en de reis met een gewonen trein ver
volgen.
ZATERDAG 27 FEBRUARI
HILVERSUM I 1875 M. VARA-Uitzending.
10.0010.20 v.ra. en 7.308.00 VPRO.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 10.20
Orgelspel, declamatie en gram.pl. 12.00
1.45 Gram pi. 2.00 Filmpraatje. 2.15 „Les
Ménétriers" en gram.pl. 3.15 Schaak
praatje. 3.30 Orkest. 4.05 „De organisatie
van de jonge arbeiders", causerie. 4.15
Vervolg concert. 4.45 „De geschiedenis der
Russische revolutie", causerie. 5.00 Gr.pl
5.40 Literaire causerie. 6.00 Orgelspel
m.m.v. soliste. 6.30 „Filmland". 7.00 Lim-
burgsche uitzending. 7.30 Bijbelvertellin
gen. 8.03 Berichten ANP. 8.15 Orkest er
gram.pl. 8.50 Toespraak. 9.00 De Ramblers
The Blue Rhythm Singers en solisten.
10.00 Berichten ANP. 10.05 Orkest. 11.00
Berichten. 11.1012.00 Gram.pl.
HILVERSUM II 301 RL KRO-Uitzendlng.
8.00—9.15 en 10.00 Gram.pl. 11.30 Godsd.
halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 De KRO-
Melodisten. 1.00 Gram.pl. 1.20 KRO-
orkest. 2.00 Voor de jeugd. 2.30 Gram.pl.
3.00 Kinderuur. 4.05 Gram.pl. 4.15 KRO-
Kamerorkest. 4.45 Gram.pl. 5.00 KRO'
Orkest. 5.30 Esperantonieuws. 5.45 Voor
Kath. Padvinders. 6.15 Gram.pl. 6.20
Jouro. weekoverzicht. 6.45 Gram.pl. 7.00
Berichten. 7.15 Kath. RVU. 7.35 Actueele
actherflitsen. 8.00 Berichten ANP. 8.10
Meditatie 8.30 KRO-Melodisten en solis
ten. 9.30 Gram.pl. 10.00 Declamatie met
muzikale omliisting. 10.30 Berichten ANP.
10.55—12.00 Gram.pl.
DROITWICH 1500 M. 11.20 Orgelspel. 11.50
Trio. 1.40 Orkest. 2.20 Zang en piano. 4.55
Declamatie. 5.35 Band. 6.50 Welsch inter
mezzo. 7.05 BBC-Orkest. 8.20 Variété.
10.20 BBC-orkest m.m.v. solist.
RADIO PARIS 1648 M. 9.50 Orkestconcert.
1.35 Zang. 5.50 Jazzorkest. 8.20 Zang
en viool. 9.05 Omroeporkest en koor.
KEULEN 456 M. 5.50 Orkest en mandoline-
kwintet. 7.50 SA-Orkest. 11.20 Silez.
Philh. orkest en solisten. 3.20 Omroep-
kleinorkest, -kcor en solisten. 5.25 Om-
roepkwintet. 7.30 Vroolijk programma.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 1.30 Klein
orkest. 2.50 Conservatoriumconcert. 5.20
Russisch orkest. 7.20 Piano-recital. 9.20
Symphonieconcert.
484 M.: 12.50 Kleinorkest. 2.23 Orkest.
3.20 Zang. 3.35 Vervolg orkest. 4.21
„Franciscus", oratorium. 8.20 Zang- er
piano-recital. 9.40 Zang. 9.55 Omroep
orkest.
DEÜTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Gev.
programma m.m.v. solisten en orkesten.
10.20 Orkest en solisten.
ZONDAG 28 FEBRUARI
HILVERSUM I 1875 M. 8.55 VARA. 10.00
VPRO. 12.00 AVRO. 5.00 VPRO. 5.30
VARA. 8.00 AVRO. 8.55 Gram.pl. 9.30 Or
gelspel. 9.45 „Van staat en maatschappij"
causerie. 10.00 Zondagsschool. 10.30 Ned
Herv. Kerkdienst. 12.00 Orgelconcert.
12.10 Lezing „De bestemming van onze
generatie". 12.35 Het Omroeporkest. 1.15
Kovacs Lajos1 orkest. 2.00 Boekenhalfuur.
2.30 Concertgebouw-orkest en solist. 4.00
Gram.pl. 4.10 Sohaakles. 5.00 Gesprekken
met luisteraars. 5.30 Kinderuurtje. 6.20
De Ramblers. 7.00 Populair programma
m.m.v. solisten. 8.00 Berichten ANP. 8.15
Kovacs Lajos' orkest, AVRO-Girls en so
listen. 9.45 Radiojournaal. 10.00 Fragm.
./AiiN vader rookt
AU.EEN STER TABAK.?
Ja en mun vader
alleen rijpe tabak
en dat is hetzelfde
want...
niem0jers ster tabak
VAN 25-ó5ct p. half pond
m»l
uit de opera „Fidelio". 11.00 Berichten
ANP. 11.40—12.00 Orgelspel.
HILVERSUM ii 301 M. 8.30 ncrv. 9.30
KRO. 5.00 NCRV. 7.45—11.00 kro. 1
Morgenwijding. 9.30 Gram.pl. 10.30 Hoog
mis. 12.00 Gram.pl. 12.15 KRO-Orkest
1.00 Boekbespreking. 1.20 R.K. Mannen
koor „St. Caecilia" en Gram.pl. 2.0i
Godsd. onderricht voor ouderen. 2.31
KRO-orkest. 3.10 Toespraak. 3.15 D<
Band tusschen Koloniën en Moederland
3.35 KRO-orkest. 4.00 Ziekerilof. 5 00 Ge-
wijde muziek. 5.50 Evang. Kerkdienst
Hierna: Gewijde muziek (gr.pl.). 7.50
Middenstandscauserie. 8.10 Ber. ANP. 3.20
Aether-revue m.m.v. solisten en KRO-
Melodisten. 9.00 Stedelijk orkest van
Maastricht mjn.v. soliste. 9.45 Gram.pt
10.30 Berichten ANP. 10.40—11.00 Epiloog,
DROITWICH 1500 M. 12.50 BBC-Harmonie-
orkest mmv. solist. 1.50 BBC-Mannenkoar
mmv. solisten. 2.40 BBC-orkest. 4.40 Harp-!
kwintet. 7.50 Zang. 8.15 Kerkdienst. 9.551
Orkest m.m.v. soliste. 10.50 Epiloog.
RADTO PARIS 1648 M. 12.20 Orgelconcert,!
1.20 Orkest en zang. 3.20 en 4.05 Zang,
8.00 Orgelspel.
KEULEN 456 RL 5.20 Havenconcert. 7.50 Ka
merorkest. 10.50 Orgelconcert. 11.20 Or
kest, Mandoline-orkest, Piano-trio en so
listen. 2.20 Omroepkwintet. 4.05 Omroep
orkest en solisten.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 11.15 Or
kest. 12.20 Kleinorkest. 2.35 Pianorecital
3.00 Zang. 3.20 Orkest en Accordeonmu-
ziek. 5.20 Kleinorkest. 6.20 Viool en piano,
8.20 Salon-orkest en Zang. 9.20 Sympho-
nieorkest en solist.
484 M.: 10.20 Orkest. 10.50 Orgelconcert
12.20 Salonorkest. 1.30 Kleinorkest ei
list. 5.20 Fanfare-orkest. 8.20 Symphonie
orkest en solist.
PHILIPS RADIO EN
OP CONDITIE
Bel ons op, schrijf een kaartje of
kom persoonlijk. Alle inlicht, bij:
RADIO BAKKER
Kaasmarkt 8, Tel. 5.5.0.8.8, Rotterdam
DE AVONTUREN VAN PIEPNEUS EN BIBBERSNOET
117. Maar de ouwe is ook niet mis hoor.
Hij kookt van woede, gooit zijn knuppel op
de grond en springt op me af. Met z'n han
den probeert hij me te grijpen. Ik verdedig
mr met de moed der wanhoop en plas en
ploeter in de olie rond. Dan schiet me
inval door m'n hoofd!
118. Ik zet plotseling allébei m'n handeitj
in de nek van mijn baas en spring „haasje*
over" over z'n hoofd heen op z'n rug. Nai
tuurlijk met het resultaat, dat ik hem meo
z'n heele gezicht in de olie duw. Groote luchl
bellen stijgen borrelend in de olie omhoog.!
Heusch. zoo erg heb ik het niet bedoeld; itt
deed het allemaal slechts in m'n angstl 1
i .(Slot volgt Maandag)'
;G .VERMEED
(21
Deze haalt de schouders op. De jongen is zeker wat moe
en zoekt wat afleiding. Daarom gaat Van den Berg door, ter
wijl de jongen naar de weg staat te staren, waar de vee
drijver met de koe achter zich voortsjokt.
„Ajuu", mompelt hij, terwijl hij de hand opsteekt.
Nu kijkt Van den Berg ook op en brengt ook even de
hand omhoog, als antwoord op de groet van den veedrijver
die zijn stok opsteekt.
„Dat beest ziet er anders net eender uit als dat van ons",
meent het knechtje nog.
Van den Berg neemt het achter den man aanloopende
dier op, maar beslist dan: „De onze is dikker
„Ja ja", geeft nu ook de jongen toe. „De onze heeft ook
een andere vlek op z'n kop". Hij blijft nog staan kijken, maar
de boer werkt al weer.
„Van wie zou dat beest kunnen wezen? Mag ik eens gaan
het land naar de weg rent, glimlacht hij. Stekels plukken
is een eentonig werk, en de tengere jongensrug is nog niet
bestand tegen gestage, vermoeiende arbeid. Hij mag het
ventje, dat nog maar net van school af is, wel. 't Is er een
van Van Gaanderen, en de Van Gaanderens staan als harde
werkers bekend, flinke, taaie arbeiders. Jammer, dat zij te
veel aan de drank zijn en elke vrije avond in de kroeg zitten
te drinken en te dobbelen. Maar dit ventje is anders, wat
tengerder, doch ook wat stiller en ingetogener dan zijn
roerige, kroegloopende broers.
Als de veedrijver den jongen ziet komen, loopt hij toch
verder. Hij kort het touw, waaraan hij het dier voortleidt met
enkele greepen wat in, en schijnt straffer aan te trekken.
Toch is de jongen spoedig bij hem.
„Waar heb je dat beest gehaald?" hijgt hij.
De man blijft staan, kijkt om naar den boer, die rustig ïn
het land werkt, en ziet dan den jongen scherp aan.
„Gunter", antwoordt hij vaag, en wijst met zijn stok naar
de horizont.
„Bij wie vandaan, bedoel ik, wie heeft het verkocht",
houdt het knechtje vol.
„O, Bruining", antwoordt de man, die nu pas schijnt te
begrijpen.
Zij zwijgen even, terwijl de jongen het dier monstert. „Het
lijkt precies op een koe van ons", zegt hij dan.
„D'r is meer gelijk dan eigen", meent de ander. Hij geeft
de koe een tik met zijn stok, en sjokt weer verder. Hij steekt
de stok nog eens op als groet.
De jongen loopt weer naar den boer terug.
,,'t Is er een van Bruining", zegt hij; „je zou zeggen, dat
het samen met de onze een tweeling was".
„Dat zal wel niet gaan", antwoordt de boer lachend, ,,'k
Heb de mijne zelf gefokt".
„Maar hij is van Bruining, zeg je?" vervolgt hij.
Het knechtje knikt. „Die vent zei het zelf. M'n vader ver
telde pas, dat Bruining land verkocht heeft; hij zal nu zeker
ook wat vee opruimen. Ik wist alleen niet, dat hij een koe
had die zoo op de onze leek".
„Dat kan wel", meent Van den Berg. „Die Bruinings zijn
rare snuiters. Ze hebben een praats als zes, en ze hebben
geen geld om hun rekeningen te betalen".
Hij neemt de plukker op en grijpt een groote, stekelige dis
tel aan. Zoo moeten die lui hier uit de polder getrokken
worden, denkt hij, de stekel op een hoop gooiend.
Dan ziet hij zijn knechtje staan, dat de man met de koe
nastaart. „Laat die koe nu maar loopen", waarschuwt hij.
„Ga maar aan je werk, anders krijgen we vóór de middag
deze akker niet eens meer ldaar".
Een paar dagen later komt de jongen. Krijn van Gaande
ren, 's avonds .thuis. Hij snuffelt overal rond. blijft voor het
konijnenhok staan, houdt de mummelende snoetjes achter de
tralies een slablaadje voor, gaat dan naar de geit, die op het
kleine stukje grond naast het huis staat te grazen en merkt
dan eerst de drukking die over het huis ligt. Verwonderd
gaat hij naar binnen.
In de schemerige kamer zit zijn moeder aan het raam. Een
stapel verstelwerk hij heeft er daarnet zelf nog wat bij
gelegd ligt voor haar op tafel. Maar haar handen rusten
werkeloos in haar schoot. En als een vervaarlijke, donkere
schim, staat zijn vader in het achtergedeelte van de kamer.
Dadelijk bij zijn binnenkomen is de beklemming op Krijn
gevallen: zij grijpt hem in haar donkere tangen.
Hij durft niet vragen wat er is, maar moet zich toch een
houding geven, nu hij de donkere benauwing voelt, waarvad
de kamer vol is. Oogen kijken hem aan.
„Waar zijn Geert en Willem?" vraagt hij onhandig.
Er komt niet dadelijk antwoord. Doch dan valt zijn vaded
uit: „Die, die? die zitten liever in de kroeg als d'r
vader naar de kelder gaat". Hij lacht hard.
„Maar is er dan wat?" vraagt de jongen bevend.
„Er is niks. Er gaat wat gebeuren", antwoordt de vadei
op de bedremmelde vraag. „Leemans wil geld hebben. We
hebben een brief gehad. Maar ik heb het niet. Dat is alles",
spot hij, maar in zijn harde woorden gloeit de angst voor de
ontreddering. In zijn broekzakken ballen zich zijn vuisten,
Daarmee zou hij heel de boel, ook zijn ellende, willen kapot
slaan. Donker en vol dreiging gaat zijn groote gestalte doot
het vertrekje heen en weer; in zijn grommende mond ver-
knauwt hij de vloeken die als giftige gasplofffen uit de mod
der van zijn ellende opstijgen. Bah, wat een rommel is dc
wereld.
Daar werk je dan heel je leven voor. Bij den boer overdag,
en 's avonds voor je zelf. Al zit hij dan veel bij Jan de Gast,
als je een week lang geploeterd hebt tot je heele body kraakl
van vermoeidheid, is een verzetje meer dan verdiend. En als
hij het eens niet betalen kon ging hij eenvoudig niet; hij was
geen drankslaaf, gelukkig. En dronken was hij nog nooit
thuis gekomen.
En nu ligt alles tegen de keien: zijn werk, zijn vertier
en dat alleen omdat een vent niet op zijn geld wil wachten,
op een onnoozele paar honderd gulden, die hem heusch niet
armer of rijker zullen maken. Kon hij het helpen, dat het
werk schaarsch en het loon laag was?
[(Wordt vervolgd)]
