IWIWAL
aspirin
UT
'olhmkt
Blums buitenlandsche politiek
getoetst
V3i 1
WOENSDAG 24 FEBRUARI 1937
EERSTE BLAD PAG. a
ROOSEVELTS SOCIALE
HERVORMINGEN
De N.R.A.-wetgeving
gaat herleven
Komt er een dertig-uren-week
De beweging, doereen wederopleving
van de arbeidsregelingen der N.R.A.
(National Recovery Act) beoogt, neemt
in Washington steeds duidelijker vor
men aan. De departementen zijn prac-
tisch reeds gereed met een heele reeks
wetgevende maatregelen, die tot ver
wezenlijking van dit doel moeten
dienen.
Ook de American Federation of La
bor heeft een aantal voorstellen ter
vervanging van de N.R.A. voorbereid,
die aan het congres zullen worden
voorgelegd, zoodra het Witte Huis
daaraan zijn goedkeuring heeft ge
geven.
Verder stelt het onder leiding van
Lewis staande Committee of In
dustrial Organisation alles in het
werk, om een nauwkeurige standaard-
code voor bepaalde industrieën op te
stellen.
Gelijktijdig met deze stroomingen komt
een waarschuwing van de National In
dustrial Conference, waarin er op gewezen
wordt, dat, indien de tegenwoordige bedrijfs
activiteit zou voortduren, in 19-40 waarschijn
lijk groote arbeidisnood zal ontstaan. Als
dan zou een drastische herziening van de
methodes betreffende werktijd en rationali
seering van de industrieën noodzakelijk
worden, wanneer men althans den tegen-
woordigen levensstandaard zou willen hand
haven.
In verband hiermede heeft senator Malo-
n e y in het congres voorgesteld, periodieke
tellingen van de' werkloozen uit te voeren,
van welker uitslag telkens de vaststelling
van den arbeidstijd afhankelijk zou worden
gemaakt Bij meer dan acht millioen werk-
loozen b.v.. zou de dertig urenweek als
maximum moeten gelden, met dien verstan
de. dat een wijziging van de werkloosheids
cijfers een wijziging van den arbeidstijd ten
gevolge zou hebben.
Inmiddels wacht Roosevelt op grond
Van zijn besprekingen met Green (Ameri
can Federation of Labor), Lewis (Commit
tee of Industrial Organisation) en andere
vakvereenigingsleiders, alsook met Harpe
Sibley, den voorzitter van de Amerikaan-
6che kamer van koophandbJ, over het pro
gram ter vervanging van de N.R.A., op de
definitieve houding van de vakbondten. Zoo
dra deze hun standpunt bepaald hebben,
tullen de noodige administratieve maatre
gelen aan het congres wordten voorgelegd.
Een lid van het kabinet 6chetste de
doeleinden, welke Roosevelt in dit ver
band nastreeft, als volgt:
1. Een gezond ^bussiness-progress"
op een redelijke winstbasis;
2e. een vergelijk tusschen alle groe
pen van het economische en sociale
leven der Vereenigde Staten;
3. een zoo eenvoudig, spaarzaam
en effectief mogelijk bestuursapparaat.
Zoojuist nog zon. Nu
neer regen. Straks mis
schien sneeuw.
Echt weer om kou te
/*f*\ vatten. Neem bij de
(bayer) eerste verkoudheids-
\i verschijnselen
SENAAT SPREEKT ZIJN
VERTROUWEN UIT!
In der. Franschen Senaat hebben gister
middag de heeren Armbruster en Mar
cel Plaisant de buitenlandsche politiek
der Fransche regeering aan scherpe critiek
onderworpen.
De onafhankelijke senator Armbrus-
t e r behandelde de vriendschap van Frank
rijk met de landen, die in den oorlog aan
zijn zijde streden.
De minister-president, aldus spr., ver
klaarde te Genève, dat de banden van
vriendschap met Frankrijk nog steeds even
hecht waren, doch eenige weken later ver
klaarde de koning van België, dat zijn land
voornemens was zijn volledige onafhanke
lijkheid te hernemen of te bewaren.
Verder zeide Armbruster, dat de kleine
entente verdeeld schijnt.
Ten aanzien van Polen zeide spr., dat dit
land wordt gekweld door de herinnering
aan de „Poolsche deelingen" en zich beur
telings keert tot Frankrijk en Duitschland.
Inzake de betrekkingen tot Italië zeide
Armbruster, dat het Stresa-front is verbro
ken en de betrekkingen worden nog steeds
gehinderd door de kwestie van de erken
ning van den koning als keizer van Ethi
opië.
Vervolgens besprak de senator het
bolsjewisme, dat hij een dictatoraal be
wind van den eersten rang noemde.
Aan het verdrag van Frankrijk met de
sovjet-unie dankt men de bezettihg van
het Rijnland, het Japansch-Duitsche
verdrag en den oorlog in Spanje. Spr.
verlangde, dat het verdrag met de
sovjet-unie herzien wordt. Hij betreur
de verder, dat de niet-inmenging in
Spanje eerst zoo laat tot stand is ge
komen.
Minister-president Blum heeft een
verbazingwekkend optimisme getoond
in zijn droom over een ondeelbaren
vrede.
Armbruster hoopte, dat de minister
president niet door een algemeenen
oorlog uit dezen droom zal worden ge
wekt.
Hierna interpelleerde senator Marcel
Plaisant, die zich beperkte tot het
Britsch-Italiaansch verdrag en de Middel-
landsche Zeé-politiek.
Hij zeide o.a. dat het prestige van Frank
rijk in de Middellandsche Zee afhangt van
de wijze, waarop de niet-inmengingsover-
eenkomst van Londen door de regeering
wordt uitgevoerd.
Senator Plaisant vroeg vervolgens, of
het eilandje Ibiza nog steeds door de Ita
lianen bezet is en of het waar is, dat het
eilandje Portelleria sedert eenigen tijd aan
zienlijk versterkt is. Dit eilandje ligt tegen
over de kust van Tunis. Ten slotte raadde
hij aan de Duitsch-Fransche betrekkingen
nogmaals- grondig'in den senaat té bespre
ken.
Vervolgens sprak senator Berge on. Hij
behandelde het Britsch-Italiaansche gentle
mens agreement en betreurde het, dat
Frankrijk hierbij niet was uitgenoodigd. Bij
deze overeenkomst wordt bepaald, dat de
status quo in de Middellandsche Zee ge
handhaafd blijft, doch dit is geen garantie
tegen het feit, dat sommige strategische
punten in handen zijn van een derde mo
gendheid.
Hier interrumpeerde de communist Ca-
chin, die verklaarde, dat Italiaansche
vliegtuigbases zijn gevestigd op de Balearen
en dat Duitsche agenten Spaansch Marok
ko, I-fni en de Canarische eilanden bewa
penen.
Bergeon beval verder aan de kusten te
versterken en vliegtuigbases op te richten
te Casablanca en Dakar.
Minister Delbos weert zich
Na een korte onderbreking antwoordde
minister Delbos op deze interpellatie.
Zich in het bijzonder richtend tot senator
Armbruster. verklaarde de minister
eveneens de kwestie van de Fransche am
bassade te Rome te betreuren.
De minister deelde mede, dat de Itali
aansche regeering in September j.l. haar
toestemming gaf tot de benoeming van De
Saint Quentin tot ambassadeur, doch tevens
vroeg, dat in de geloofsbrieven den koning
den titel van keizer van Ethiopië zou wor
den gegeven.
Aangezien een dergelijk verlangen aan de
Vereenigde Staten niet te kennen was ge
geven, kon Frankrijk deze achteruitzetting
niet aanvaarden. Bovendien is de regeering
van meening, dat zij te kort komt in haar
verplichtingen aan den volkenbond door op
deze wijze de verovering van Abessinië te
erkennen.
Ten aanzien van het gentlemens
agreement verklaarde Delbos, dat
Frankrijk een algemeene overeenkomst
wenscht, teneinde een hegemonie ïn (Je
Middellandsche Zee onmogelijk te ma
ken. Door den Spaanschen burgeroorlog
ia dit verlangen op het oogenblik niet
te verwezenlijken. Door den hierdoor
geschapen toestand is het niet mogelijk.,
groote problemen in het algemeen en de
kwestie van de Middellandsche Zee in
het bijzonder, te bestudeeren.
De minister wees er op, dat de
Britsch-Italiaansche overeenkomst tot
stand is gekomen door het verlangen
de oude moeilijkheden afgescheiden te
houden van de nieuwe en zooveel mo
gelijk de grieven, welke door de Abcs-
sijnsche crisis in'het leven waren ge
roepen, uit den weg te ruimen. Daarom
verzette Frankrijk zich er niet tegen.
De minister zeide verder, dat het re
gelen van een kwestie, waarbij Frank
rijk zoo nauw betrokken is, zonder dit
lanc^ een belachelijkheid zou zijn.
Ten aanzien van de niet-inmenging wees
minister Delbos op de verschillende phases
van de Fransche actie dienaangaande. Ook
wees hij er op, dat bij de verdragen, welke
Frankrijk heeft gesloten, geen gevallen zijn
voorzien als de burgeroorlog in Spanje.
Spr. wenschte zich geluk met de niet-
inmengings-overeenkomst van Londen. De
regeering heeft de Fransche zaak goed
gediend.
De minister voegde hieraan toe, dat de
regeering ook hierin heeft toegestemd, dat
alle niet-Spaansche strijders worden terug
geroepen, doch alleen op voorwaarde, dat
alle mogendheden dezen maatregel nemen.
De Spaansche kwestie kan geregeld worden
indien de mogendheden ophouden het vuur
aan te wakkeren.
Ten aanzien van de vriendschappen van
Frankrijk zeide de minister., dat Frankrijk
de toekomst met vertrouwen tegemoet kan
gaan.
Het uur schijnt gekomen om den vredes
wil tusschen Frankrijk en Duitschland.
welke zoo dikwijls is uitgesproken, o.a. door
de oud-strijders, nader uit te werken.
Delbos besloot zijn rede met den senaat
te danken voor den steun, welken de se
naat aan de regeering heeft gegeven in
haar wil om de vredelievende volken te
vereenigen.
Aan het einde van de vergadering nam
de senaat met 213 tegen 1 stem een dag
order aan, welke was ingediend door" »je
senatoren Henri Bérenger en Bienvenu
Martin, waarin de senaat zijn vertrouwen,
in de regeering uitspreekt.
Het debat over de buitenlandsche poli
tiek was hiermede beëindigd.
Russen spionneeren in
Noorwegen
Dader legt bekentenis af
De Noor Belgonen, die eenige weken
geleden in hechtenis is genomen, verdacht
van spionnage voor de sovjet-unie, heeft
gisteren voor den rechter-commissaris te
Vadsoe een uitvoerige bekentenis afgelegd.
Hij moest volgens zijn verklaringen zijn
berichten in code doorgeven aan zijn op
drachtgevers in Rusland. O.m. moest hij on-
miodellijk kennis geven van de aanwezig
heid van vreemdelingen in Noord-Noorwe-
gen.
Ter vergemakkelijking van de berichtge
ving stond hij voortdurend in radio-telegra
fische verbinding met zijn oom, die kapitein
op een Russisch wachtschip is.
Het schijnt, dat Belgonen in Noord-Noor-
wegen handlangers heeft gehad.
Generaal Erichsen heeft tegenover de
jjers verklaara, dat het Noorsche volk nu
eindelijk moet inzien, dat bij de geheim
zinnige vliegtuigen en duikbooten, die bo
ven het land en langs de kust gezien zijn,
geen sprake is van spookverschijningen: het
bittere ernst.
Waar zit Lindbergh
Men is te Bombay verontrust
Te Bombay begint men ongerust te wor
den omtrent het lot van kolonel Lindbergh,
die naar deze stad onoerweg was doch nog
niet is aangekomen.
Sinds Maandagavond 10 uur is er nl. geen
enkel bericht over de positie van zijn vlieg
tuig noch over het waarnemen daarvan in
gekomen.
Men hoopt, dat de ongerustheid, gelijk
reeds zoo vaak op dezen tocht, ongemoti
veerd zal blijken.
Men is echter uitmaal met meer reden
een weinig bevreesd, wijl er in Britsch-
Indië niet veel vliegterreinen zijn, waarop
bij duisternis kan geland worden.
60.85
De Spaansche burgeroorlog
STRIJDRUMOER ROND
MADRID HEVIGER
Oviedo weet zich te handhaven
Gistermorgen vroeg gingen bataljons van
de.internationale roode brigade over tot een
stormaanval op de nationalistische stellin
gen in de Universiteitsstad en in het Wes
terpark. Het offensief was voorbereid door
zwaar artillerievuur, dat bij het aanbreken
van den dag begon en in den voormiddag
tot een hevig trommelvuur aangroeide. Se
dert lang is het strijdlawaai in alle sectoren
voor Madrid niet meer zoo sterk geweest
De nationalistische batterijen die in een
halven cirkel ten Westen en ten Zuiden
van de hoofdstad in stelling zijn gebracht,
beantwoordden het vuur van de roode ar
tillerie.
Van volksfrontzijde wordt toegegeven,
dat de aanvallende roode colonnes in het
Westerpark en ook in de Universiteitswijk
op zoo'n feilen tegenstand van de witten
gestooten zijn, uat zij ondanks de verbitter
de gevechten geen stap voorwaarts zijn ge
komen.
Ook in den Jarama-sector werd gisteren,
naar hier verluidt, den geheelen dag ver
woed gestreden, vooral in het gebied tus
schen San Martin de la Vega en Morata de
Tajuna, dat tijdens den grooten slag aan
den hoofdweg Madrid-Valencia reeds jn het
middelpunt van den strijd stond.
De strijd om Oviedo
Gistermiddag deelde Radio-Sevilla mede
dat de roode troepen voor Oviedo en in den
sector Escamplero reeds bijna vier duizend
dooden hebben verloren, d. i. meer dan 40
procent van de effectieven, die deelnemen
aan de operaties op het front van Asturiê
en die bestaan uit Asturische mijnwerkers,
versterkt door negen Baskische bataljons
uit Bilbao.
Een Unipress-telegram meldt voorts, dat
Oviedo zich bij het invallen van den avond
nog steeds in handen van de troepen van
generaal Aranda bevond en dat een ver
overing van de stad overigens, naar van
de zijde der volksfronters zelf wordt toege
geven. niet zoo gemakkelijk verwezenlijkt
zal worden.
De Marokkanen, die aan straatgevechten
gewoon zijn. Jeveren...een verwoedenjstrijd
Tegen öe~ "opdringende Baskische militie.
Met handgranaten, dolken en mitrailleurs
weren zij iederen aart val af in afwachting
van de komst der ontzettingscolonne, die
wederom, een wedloop met de aanvallende
roode troepen is begonnen. Zoo legden de
Galitlsche troepen, die door generaal Mola
naar Oviedo werden gezonden, gisteren in
een ijlmarsch niet minder dan vijf en der
tig kilometer af over een zeer moeilijk be
gaanbaar terrein.
Generaal Aranda bevindt zich, zooals be
kend, met zijn staf in de voorstad Grado.
vanwaar hij door middel van de radio met
de binnenstad iij verbinding staat. De ver
dediging van Oviedo zelf wordt recht
streeks geleid door gene"raal Martin Alsono.
Volgens de jongste berichten van 't front
bieden de nationalisten krachtig weerstand
Het gisteren door de rooden verspreide be
richt. dat de berg Narango door de volks
front-troepen na een stormaanval was be
zet, blijktvalsch te zijn.-De berg, die van
groote strategische beteekenis is, is nog
steeds in het bezit van de witten.
BRAND- EN SNIJWONDEN.
Een klein wondje is dikwijls gevaarlijker dan
een groote wond, omdat U zich daarbij on
middellijk zoudt verzorgen. Het is niet noodig
elk klein snij-, brand- of schaafwondje direct
te verbinden en aan den heilzamen invloed
van licht en lucht te onttrekken als U er
maar onmiddellijk Zwitsal - de zalf met onbe
grijpelijke geneeskracht - opdoet. Zwitsal zui
vert, verzacht en geneest die kleine „ongeluk
jes", die in elke huishouding voorkomen. Zorg
dus steeds een doos bij de hand te hebben. 4
cü2 zaJf mot 40
oribagtijfLeJUjJvz gewjiAkhjacAt
LEWIS BLIJFT ONRUST
BRENGEN
Ook de scheepswerven
thans stilgelegd
De arbeidersleider Lewis gaat voort,
de Vereen. Staten in onrust te brengen
door het drijven tot nieuwe werksta
kingen. Thans zijn de scheepswerven
door deze beweging aangetast, die de
uitvoering van de opdrachten voor de
Amerikaansche oorlogsmarine in gevaar
brengt.
De arbeiders op de werven der Electric
Boat Co in Croton. de basis van de Ameri
kaansche duikbootenvloot. hebben hel werk
neergelegd en een „staking niet gekruiste
armen" geproclameerd. De toestand, die door
de staking van negentien honderd arbeiders
in Groton geschapen is, moet als ernstig
worden beschouwd.
Het werk aan vier duikbooten, die het
ministerie van marine bij de Electric Boat
Co had aanbesteed, is stilgelegd. Twee van
de vier zouden weldra gereed zijn.
Aangezien de staking die uitgeroepen is
door een bij het Committee of Industrial
Organisation (leider Lewis) aangeslopen
vakvereeniging, op terrein, dat eigendom is
van den staat, wordt doorgevoerd, verwacht
men, dat uitermate strenge maatregelen
zullen worden getroffen, in geval de sta
kers zouden weigeren, de bezette werven
te ontruimen.
Te Santa Monica (Cal.) is een staking
uitgebroken in de fabriek der Douglas Air
craft Corporation. De arbeiders houden de
fabriek bezet
Zesduizend man worden door de staking
getroffen.
De arbeiders eischen een loonsverhooging
van vijftien cents per uur en weder-in-dienst-
neming van de arbeiders, die onlangs ont
slagen werden, wijl zij getracht hadden het
personeel van de fabriek in een vak»yereeni-
ging te organiseeren.
De fabriek werkte aan opdrachten voorde
bondsregcering ten bedrage van negentien
millioen dollar en aan opdrachten voor han
delsluchtvaartondernemingen ten bedrage
van vier en een half millioen dollar.
EEN BLOEDBAD
TE ADDIS ABEBA?
Honderden inboorlingen
„terecht gesteld"
Graziani zou zenuwschok
hebben gekregen
Volgens te Rome de ronde doende ge
ruchten zouden te Addis Abeba omstreeks
zeshonderd Abessijnsche inboorlingen zijn
terechtgesteld, zulks in verband met den
aanslag op Graziani.
Behalve de drie-honderd arrestanten, die
werden geëxecuteerd, zouden in het verloop
van de zuiveringsactie, die na den aanslag
in de inboorlingen wijk van Addis Abeba
werd doorgevoerd, nog twee-honderd Abes-
syniërs gedood zijn.
Voorts wordt in betrouwbare kringen te
Rome verklaard, dat de Italiaansche offi
cieren en soldaten, toen de handgranaten
naar den vice-koning en diens gevolg ge
worpen werden, terstond uit zelfverweer op
de menigte gevuurd hebben, waarbij meer
dan honderd dooden zouden zijn gevallen.
Deze cijfers zijn tot dusver evenwel nog in
geen enkel communiqué gepubliceerd.
Druk besproken werd het feit, dat dr.
Frugoni, specialist op het gebied van
geestesziekten, naar Addis Abeba is ver
trokken. Men wijst er op, dat zich reeds
twee bekende chirurgen met nog twee an
dere geneesheeren per vliegtuig, naar Addis
Abeba hebben begeven.
Het gerucht doet de ronde, dat dr. Frugoni
mogelijk naar Addis Abeba is ontboden, wijl
maarschalk Graziani een zenuwschok zou
hebben gekregen.
Voorts wordt nog gemeld, dat bij den aan
slag op den maarschalk tien handgranaten
werden geworpen.
VON NEURATH
TE WEENEN
Geen voorstellen voor
viermogendheden-pact
De Habsburger-kwestie
Door 't Duitsche Nieuwsbureau wordt
het bericht tegengesproken, volgens het
welk de Duitsche rijksminister, von Neu
rath, aan den Oostenrijkschen bondskan
selier, Schuschnigg, een plan zou hebben
voorgelegd voor een defensief viermo
gendheden-pact.
Ook wordt door Berlijn gedementeerd
dat von Neurath aan Schuschnigg een
plan voor een tolunie zou hebben gepre
senteerd.
i
Een officieel communiqué bericht het vol»
gende:
De Rijksminister van buitenlandsche za
ken, von Neurath, heeft in antwoord op
het bezoek van den staatssecretaris van bui
tenlandsche zaken, Dr. C. Guido Schmidt,
te Berlijn op 22 en 23 Februari een bezoek
gebracht aan de Oostenrijksche Bondsiegee-
ring.
Het tweedaagschc Verblijf te Ween en
den rijksminister heeft den erbij betrokken
staatslieden: bondskanselier Dr. Ilur
Schuschnigg, staatssecretaris van dui
tenlandsche zaken, Dr. Guido Schmidt ei
rijksminister baron von Neurath de ga
tegenheid geboden tot diepgaande bespre
kingen, welke zich hebben ontwikkeld in
volkomen vriendschappelijke atmosfeer.
Deze besprekingen betroffen in de eerstë
plaats de betrekkingen tusschen ae beide
Duitsche staten.
Met voldoening kon worden geconstateerd,
dat het verdrag van 11 Juli 1936 een geschik-
te basis is gebleken voor het herstel van
een vertrouwelijke en vriendschappelijke
betrekking en geschikt schijnt om een ver»
dere succesrijke samenwerking in dezen zin
te waarborgen.
In dit verband werd ook gewezen op het
sluiten van de laatste economische overeen»
komst van 27 Januari van dit jaar en daar»
bij uitdrukking gegeven aan de verwachting,
dat de hierdoor bereikte voorbereiding van
een levendiger goederen- en vreemdelingen
verkeer gunstig zal uitwerken op de alge
meene ontwikkeling van de tegenwoordige
betrekkingen.
In cultuur-politiek opzicht werden de af»
zonderlijke urgente kwesties van het weder»
zijdsche cultureele verkeer breedvoerig Do»
sproken en de reeds ter gelegenheid van het
bezoek van staatssecretaris Dr. Guido
Schmidt aan Berlijn in het vooruitzicht
gestelde commissie voor cultureele betrek
kingen tusschen Oostenrijk en Duitschland
aangewezen. Deze commissie zal reeds 23
dezer haar werkzaamheden aanvangen.
Hieraan sloten natuurlijk ook besDrekin-
gen aan over de thans in het middenpunt
van de algemeene belangstelling staanii
kwestie der Europeesche en vooral midden
Europeesche politiek, waarbij de aan de bui
tenlandsche politiek van beide regeeringen
ten grondslag liggende overeenkomende be
doelingen constateerd werden tot handha
ving en duurzame .verzekering van den al
gemeenen vrede.
Geen enkel verschil van meening?
De „Tribuna" wijdt een hoofdartikel aart
de commentaren, welke in de buitenlandsche
pers zijn verschenen op de reis van detl
rijksminister van buitenlandsche zaken, von
Neurath, naar Weenen en met name op da
wering, dat von Neurath zijn veto zou heb
ben uitgesproken tegen het herstel van dq
Habslburgers.
Het blad schrijft, dat dit bericht op fanta
sie berust.
Zelfs nog vóór het bezoek van den rijks»
minister heeft Schuschnigg openlijk voof
binnen- en buitenland een uiteenzetting ge
geven van deze teere aangelegenheid.
Daarom had von Neurath geen enkele re
den zijn veto uit te spreken. Er bestaat geert
enkel Duitseh-Oostenrijksch verschil vart
meening op dit punt.
Daartentegen is er overeenstemming vart
opvatting tusschen Italië, Duitschland en
Oostenrijk.
Het bezoek van den leider van de Wil»
helmstrasse geschiedt in den geest van d<J
protocollen van Rome en de Duitsch-Oosten-
rijksche overeenkomsten van 11 Juli 193^
die in denzelfden geest werden geteekend.
Kanalen-aanleg in Duitschland
De rijksstadhouder van Beieren, generaal
Ridder von E p p, heeft een voordracht
gehouden over den aanleg van nieuwe ka
nalen in Duitschland en daarbij verklaard',
dat de Rijnaken de rivierhaven van Neuren»
berg tijdens het nationaal-socialistisch con
gres in 1943 zullen kunnen bereiken.
Hij voegde er aan toe, dat de tot stand
brenging van een Rijn-Main-Donau-kanaal
geen moeilijkheden opleverde voor de Duit
sche techniek.
De generaal besloot met te zeggen, dat dit
kanaal een noodzakelijkheid is geworden
Verwaal uit
JU.ANDSCHE
BoECCNL.eV£N
avERMEoa
(19
Er wordt de andere dag hard gewerkt. De hooge hooi
wagens rammelen met hun veerlooze wielen over de weg, en
komen voorzichtig en vlug weer hoog opgeladen terug. Het
hooi, dat niet weggehaald kan worden, zet men op groote
hoopen. Al wat werken kan werkt mee: er zit geen arbeider
thuis. Knechten en meiden, zoons en dochters, ze zijn op het
land of tassen het hooi in de berg. Zelfs enkele vrouwen, die
nog niet geheel verstijfd zijn van het kannen schuren, hebben
pok de hooivork gegrepen.
Het weer verandert snel. In de middag komen de wolken,
lAls vage, vluchtige kruifjes verschijnen ze boven de kim,
doch vlug groeien zij aan.
Een wankelende, hoog opgeladen hooiwagen rijdt de laan
van „Nooit Volmaakt" op. Op de bok zit de boer, hij leunt
tegen de hooge, geurige hooiwand. Hij heeft echter geen tijd
om van de pittig-zoete geur te genieten. Voorzichtig stuurt
hij de wagen tusschen de holten van de weg door: zijn oogen
zien scherp naar iedere oneffenheid, en hij moedigt het paard
aan tot een matig vlugge gang. Zonder dat hij opziet weet
hij dat de lucht hoe langer hoe meer toeslaat.
Aaltje, de meid, staat boven in de hooiberg al klaar. Zij
moet het hooi, dat zij toegestoken krijgt, over de geheele
oppervlakte verdeelen. Het paard trekt de wagen tot naast
de berg. Gijs, die achter de wagen meeloopt, maakt het touw
van de boom waarmee het hooi op de wagen geklemd ligt,
los. De boer zelf klimt langs een leer in de berg, grijpt een
volk en neemt de dotten hooi, die Gijs van de wagen af toe
reikt. over.
Dat is werken! Er wordt geen woord bij gesproken. De
vrouw komt bij de wagen staan en vraagt of dit het laatste
voer is. Ze krijgt bijkans geen asem, zoo werken die men-
schen. „Nee, er staat nog een voer op 't land", kan Gijs nog
net zeggen.
In een kwartiertje is de wagen leeg. Vlug! De boom in de
kar, de wagen keeren; weg. De laatste vracht wordt gehaald.
De lucht wordt dikker. Er komt wind. Grauwe wolkkolos
sen klimmen uit de doezelige horizont op en stapelen zich tot
machtige hemelbouwwerken, vol dreigende onweerskoppën.
Bergen, kasteelen zijn het vol met de romantiek van het
woeste, grillige, en het plotseling grijpende gevaar.
Wanneer de wagen al weer op de weg te zien is, flikkert
de eerste bliksemspeer door de lucht. Onder het rommelen
van de donder zwenkt de wagen de laan in. Kalm aan, ze
halen het nog.
De arbeiders zijn meegekomen. Ze dragen de gereedschap
pen en loopen met Gijs achter de wagen aan. Met dubbele
krachten wordt nu het voer afgeladen.
Onderwijl flitsen vurige pijlen en speeren door de lucht,
van 't eene kasteel naar het andere geworpen. En de donder
rommelt het krijgsrumoer. Het begint hard te waaien. Ruk
winden gieren langs de palen van de hooischelf. Losse hooi
slierten worden meegerukt, de ruimten in. Maar de men-
schen werken voort, tot het uiterste gespannen, zwijgend.
Kobus de Zeeuw hanteert zijn vork met de grootste voor
zichtigheid. Glimmend staal trekt het hemelvuur aan. Bij
elke andere boer zou hij de vork hebben neergeworpen. Nu,
bij baas Bruining, durft hij niets zeggen: als een klem ligt
diens wil op hem. Het eenige wat hij kan, is de glimmende
tanden van vork zoo diep mogelijk in het hooi te steken.
Maar het gaat als een schrik* door zijn lichaam als hij het
flikkerend vuur in het staal van de vork ziet weerkaatsen.
Wanneer de eerste droppels neervallen, is de wagen zoo
goed als leeg.
En vanuit de veilige, schemerdonkere kamer zien zij later
de regen neerstroomen. en hooren zij het dolle ruischen van
de windvlagen in de boomen.
Diezelfde middag zit Arie Bruining op school. Het is
rekenen en de meester zit aan zijn lessenaar voor het nakijken
van de sommen die de kinderen hem komen toonen. Ook zit
hij daar om orde te houden, want het is warm in het lokaal,
benauwend warm. En al dat jonge goed, anders zoo speelsch
en bewegelijk, is lui: 't zit te hangen en te suffen, dan deze
en dan die arm onder het hoofd: en inplaats van te rekenen,
teekenen zij poppetjes en figuurtjes op hun leien. De meester
^eeft dus heel wat met hen te stellen, al zijn zij niet lastig
Zoo nu en dan moet hij dan ook opstaan en langs de rijen
-^open en een hard woord zeggen om hen uit hun gesuf op te
schrikken.
Dat doet hij ook wel een beetje om zelf wakker te blijven,
want hij zit bij tijden even goed te suffen. Een paar maal
heeft hij een som die fout was, voor goed aangeschrapt, en
't is hem zelfs overkomen, dat hij door een goede som eert
kruis zette. Een kruis beteekent, dat die som fout is.
Als hij op een keer weer eens langs de rijen loopt, kijkt hij
naar buiten, en ziet dan dat de zon is schuil gegaan. Een
groote vuile wolk zit er voor, en de lucht rondom is vol met
blauwachtige en gele onweerskoppen.
De meester vraagt dan in de klas: „Wie woont er ver weg?"
Het is wonderlijk zoo gewiekst die hersentjes, die een
heele middag over een som zitten te broeden, alles verwerken
kunnen als het om hun eigen belang gaat Zij zien de mees
ter daar voor het raam staan tegen die valsch blauwe lucht,
en dadelijk begrijpen ze de bedoeling van zijn vraag. Natuur
lijk gaan alle vingers in de hoogte.
De meester wordt kwaad. „Vingers neer! Je kunt mij niet
beetnemen'Hij kijkt de klas door en wijst aan: „Jij woont
in 't dorp, en jij, en jij woont er vlak bijen zoo gaat
iet door. Een paar blijven er over, waarvan hij weet, dat ze
ver moeten loopen, of waarvan hij heelemaal niet weet waar
zij wonen. „Die en die en die", wijst hij aan, „kunnen hun
werk opbergen",
„Waar woon jij?" vraagt hij aan Arie Bruining.
„Daar en daar, dicht bij Arend de Keizer".
Maar Arend de Keizer plaagt graag, en hij weet dat de
meester hem nu toch niet op school zal laten blijven.
„Arie Bruining hoort hier niet. 't Is een vreemde snotaap".
De kinderen verslikken zich in een proestend gelach. Óm
de mond van den meester komt ook een glimlach, maar hij
doet of hij de woorden van Arend niet begrijpt. Hij kijkt naar
Arie. Diet zit met dicht geknepen lippen, en zwarte oogen,
waaruit vonken spetten. Om wat goed te maken vraagt hijs
„Wonen jullie daar op een boerderij?"
L(Wordt vervolgd}] J
