KERK EN ZENDING
binnenland
onderwijs
en opvoeding
Rondom Boutens Rijmprent
vaccinatiedebat
te utrecht
MAANDAG is FEBRUARI 1937
DERDE BLAD PAG. 10
Burgemeester J. J. G. Boot
Benoemd tot Burgemeester van Wisch
Naar wij vernemen is meit ingang
van 1 Maart tot Burgemeester van de
gemeente Wis cii (Gld.) benoemd de
heer J. J. G. Boot, thans Burgemees
ter der gemeente Wins u.m (Gr.).
De heer Boot werd op 12 December 1903 te
Haarlemmermeer geboren en ontving zijn
op betiding aan de Handels II.B.S. te Haar
lem. Hierna werd hij werkzaam ter ga-
meentesecretarie te Haarlem en doorliep
verschillende functies als ambtenaar ter
secretarie te IJ muiden en te Rijnsaterwoude.
In 192 werd hij werkzaam als hoofdcommies
en chef der afdeeling Financiën ter gemeen
tesecretarie te Nieuw er-Am6tel. Op 14 No
vember 1930 werd hij benoemd tot Burge
meester te Winsum (Gr.), waarmede aldaar
de eerste A.R. Burgemeester zijn intrede
IcoecL TijcBens zijn verblijf te Winsum zijn
Verschillende belangrijke werkzaamheden tot
stand gekomen, o.m. het waterleidingbedrijf
tn die zwem- en badinrichting. De laatste
werd in werkverschaffing uitgevoerd. Veel
deed de heer Boot ook voor verbetering van
het wegennet
De heer Boot i6 secretaris van de Burge
meestersclub in de provincie Groningen en
lid van het Provinciaal Comité voor Werk-
loozenzorg. Voor de A.R.J.A. was de heer
Boot in Groningen de stuwende kracht Ver
schillende clubs werden op zijn initiatief
opgericht en van de gouw Groningen was
hij de actieve en energieke voorzitter. Op 23
September 1933 werd hij in de vacature Dr
L. W. G. Scholten gekozen in het hoofdbe
stuur van de ARJA, waar hij de functie van
tweede voorzitter waarneemt. De heer Boot
studeert thans nog aan de Nederlandsche
Handelshoogeeohool te Rotterdam. Met hem
doet in de gemeente Wisch de eerste A.R.
Burgemeester zijn intrede.
Burgemeester
van Standdaarbuiten
Met verlof....»
Den heer Jhr- A. J. F. X. Verheyen, burge
meester van Standdaarbuiten is tij
delijk verlof verleend, nl. tot 22 Februari
a s. Reeds meer dan een maand is de Bur
gemeester buiten functie, hetgeen verband
houdt met klachten welke tegen hem zijn
ingebracht inzake particuliere handelingen,
die voor het hoofd eener gemeente ontoe
laatbaar zouden zijn. De loco-burgemeester
deelde in de laatste Raadsvergadering mede
dat een onderzoek gaande is hangende het
welk geen nadere mededeelingen kunnen
Worden gedaan..
Nationaal Genootschap
voor Accountants
Algemeene vergadering te Utrecht
Zaterdagmiddag hield het Nationaal Ge
nootschap van Accountants in het jaarbeuio
restaurant te Utrecht een algemeene
vergadering. Met een kort openingswoord
van den voorzitter, den heer S. J- v, d. Bil
te Rotterdam, werd de vergadering geopend.
Nadat enkele mededeelingen waren gedaan
■werd tot behandeling van .het punt „Statu
tenwijziging" overgegaan. Hierover ontspon
zich een uitvoerige discussie. O.m. werd de
mogelijkheid geschapen voor het toetreden
Van adspirant-leden. Het ledental, dat steeds
stijgende is, zal hierdoor waarschijnlijk nog
meer opgevoerd kunnen wórden. Verder
werd in de statuten vastgelegd, dat binnen
afzienbaren tijd een orgaan zal worden uit
gegeven. Tenslotte werden de gewijzigde
statuten met algemeene stemmen aangeno
men.
Hierna werd het huishoudelijk reglement
eveneens op enkele punten herzien. Na de
rondvraag werd deze vrij goe'd bezochte
vergadering door den voorzitter gesloten-
Schilderij van Huwelijks
inzegening
Hegeeringsopdracht aan Plet van der Hem
De Nederlandscho Reggjring heeft aan
'den Haagschen kunstschilder P. v. d. Hem
opdracht gegeven een schilderij te vervaar
digen van de huwelijksinzegening van
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard op 7 Januari j.l. Het doek moet
voor het einde van dit jaar gereed zijn-
Hitler-beleediging
Voor een veroordeeling was geen reden
De vrijspraak door het Amsterdamsche
gerechtshof, van den hoofdredacteur der
soc.-dem. Arbeiderspers, wegens het publi-
ceeren van een plaat, die beleedigend voor
het Duitsche staatshoofd zou zijn, wordt
door de pers van nagenoeg alle richtingen
hier te lande toegejuicht
Zoo schrijft de R e s.b o d e (r-k.) o.i. te-
fecht:
We verheugen ons over deze uitspraak.
ZooaLs we toentertijd hebben uiteenge
zet konden wij in de plaat geen beleedi-
ging zien, omdat er, op bezadigde manier
eenvoudig de waarheid in werd verkon
digd. Daarenboven gaat het niet aan,
alle daden van een partijhoofd-kansclier-
president op rekening te schuiven van
een staatshoofd, dat alleen in de laatste
kwaliteit door onze wet beschermd wordt.
Niet alleen de Nederlandsche pers, maar
ook elk rechtgeaard Nederlander kan
met het vonnis instemmen.
Het vonnis van het Amsterdamsche
Hof is voor geen cassatie vatbaar, wijl
het niet op rechts- maar op feitelijke
grondslagen gebaseerd is.
De Nederlandsche Regeering en het
Nederlandsche Openbare Ministerie zul
len, naar wij hopen, uit dit arrest leering
trekken. Zij schijnen te meenen, dat het
aanzien van de Nederlandsche Overheid
door dergelijke strafvervolgingen wordt
verhoogd. Het is een dwaling. Het Neder
landsche volk wenscht, dat zijn Overheid
waakt voor de onafhankelijkheid van 't
volk. En indien in Nederland de publi
catie van een plaat wordt gestraft waar
van de publicatie in „het Derde Rijk"
wordt goedgekeurd vanwege het „belee-
digde" Staatshoofd zelf, kan niemand aan
nemen, dat door de vervolgingsijver van
de Nederlandsche autoriteiten hun aan
zien in „het Derde Rijk" wordt verhoogd-
Dan is in de aandrang van Duitsche zijde
tot vervolging alleen een proef te zien,
hoe ver men met de druk op de Neder
landsche Regeering kan gaan.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Amersfoort Ds L. S. den
Boer te Arnhem.
OUD GEREF. GEM.
Aangenomen: Naar Bruinisse, C. v. d.
Gruiter te Oostburg.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te 's-Gravenhage-West, L.
Oranje te Groningen.
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Terneuzen, H. Ligtenberg
te Lisse.
BAPT. 0EBf.
Beroepen: Te Hoorn, J. Buiten te
Arnhem.
REV. T. v. d. ARK f
Op 69-jarigen leeftijd is te Zeeland (Ver.
Staten) overleden Rev. T. v. d. Ark, em.
predikant der Chr. Geref. Kerk van Harder
wijk (Mich.). De overledene was geboortig
uit ons land: in Friesland zag hij 11 Jan. 1868
het levenslicht. Op jeugdien leeftijd verhuis
de hij met zijn ouders naar Grand Rapids. Na
eerst onderwijzer te zijn geweest, ging hij in
1890 in de theologie studeeren en werd in
1897 candidaat. Zeven gemeenten heeft hij
gediend; de laatste was Harderwijk en daar
heeft hij in 1935 emeritaat gekregen. Het
laatste couplet van een gedicht, dat hij aan
de (Amerik.) Wachter zond, luidde:
„O, Christen, *t moet u niet te veel zijn,
Al torst g' een kruis als Paulus droeg;
Wat hij genoot, zal ook uw deel zijn;
Hoor 't: „Mijn genade is u genoeg!""
REV. W. H. LAX f
Dominé Lax van Poplar
Een ook in ons land bekende figuur uit
de Londensche kerkelijke wereld Rev.
William H. Lax, predikant van het Poplar-
district, is op 69-jarigen leeftijd, na lang
durige ziekte, overleden.
De bijzondere geaardheid van zijn wijk,
zoo niet behoorende, dan toch grenzende
aan ..donker Londen" vond in den popuiai-
ren'prediker een geharnast strijder tegen
drankmisbruik en dobbelzuclit, maar tege
lijk een liefdevol verzorger van hen, die
in diepe maatschappelijke ellende voort
leven. Van. zijn op William Booth, Moody
e.d. ingestelden arbeid is in het Neder-
landsch een boeiende verhalenbundel ver
taald. Een rijk gezegend leven van Evan
gelisatie in den besten zin des woords is
thans afgesloten en groote verslagenheid
heerscht er onder de duizenden, die hij
heeft mogen leiilen uit de duisternis van
het zondeleven naar het licht der reddende
liefde van den Zaligmaker.
EEN DERDE GEREF. KERK TE
ARNHEM?
De Kerkeraad der Geref. Kerk te Arn
hem heeft, om op den duur tot den bouw
van een derde kerk te komen, een advies
commissie benoemd bestaande, uit twee leden
van den Kerkeraad en drie leden uit de com
missie van Administratie. De opdracht dezer
commissie zal nog nader gepreciseerd wor
den, doch wel sprak de Kerkeraad uit. dat
er behoefte bestaat aan een eenvoudig kerk
gebouw.
Tot nu toe wordt des Zondags de derde
godsdienstoefening gehouden in het gymna-
DE GEREF. KERK TE SPIJK
Nadat Woensdag j.l. het nieuwe kerkge
bouw te S p ij k was overgedragen aan den
Kerkeraad der Geref. Kerk van Gorinchem,
had Zondagmorgen de ingebruikneming
plaats.
De gemeente zong het optochtslied. Psalm
122 vs. 1: Ik ben verblijdwaarna Ds.
H. Th. v. Munster begon met blijdschap
dan'k uit te spreken, dat de gemeente voor
het eerst mocht samenkomen in dit nieuwe
kerkgebouw, waarom spr. handelde over Zon-
ig 7: het waar geloof.
In. den avonddienst hield c a n d. M.
Schenkeveld, hulpprediker te Spijk, een
predikatie over Lukas 13 vs. 3135, waarin
de gemeente bepaald werd bij de houding
van Christus tegenover de wereld, tegenover
de Kerk, die ontrouw is en tegenover de Kerk
die waarlijk Kerk is.
ALG. NED. ZENDINGS-CONFERENTIE
Dezer dagen hield het Comité voor de Alg.
Ned. Zendings-Conferentie zijn jaarvergade
ring in het Bijbelhuis te Amsterdam. De ver
gadering werd gepresideerd door het eerelid,
den heer L. J. van Wijk, terwijl de heer
Scharten zich met het secretariaat belastte.
De voorzitter herdacht de leden van het
comité, Ds. P. Groote en Ds. C. F. W e s-
m a n n, die zijn ontslapen. De plaats,
opengevallen door het overlijden van den
heer C. R. Kühnen, wordt namens de Sala-
tiga-zending ingenomen door den heer G. L.
Baron van Boetzelaer. De studenten-
zendings-commissie wordt tot het lidmaat
schap toegelaten.
Met de conferentie-1936 blijkt men over
het algemeen wel ingenomen. Bij het mode-
ramen wordt erop aangedrongen er meer
werk van te maken, dat de gehouden voor
drachten worden gedrukt.
De conferentie-1937, die de 50e zal
zijn, wordt in de laatste volle week van
October gehouden.
NED. BIJBELGENOOTSCHAP
Te Zutphen hebben de Geldersche af-
deelingen van het Ned. Bijbel Genootschap,
onder leiding van den voorzitter der provin
ciale commissie dr. W. Coenraad, Ned.
Herv. pred. te Beek, vergaderd.
_j. J. J. Ploos van Am stel te Rekken
bracht het jaarverslag over 1936 uit, waaruit
bleek, dat het aantal afdeelingen in Gelder
land in 1936 steeg van 35 tot 46.
De aftredende leden der provinciale com-
issie, dr. W. Coenraad, ds. R. Meeu-
enberg en ds G. de Jager te Putten
werden bij acclamatie herkozen.
In de middagvergadering refereerde ds. A.
Klinkenberg, Ev. Luth. predikant te
Amsterdam, over „De beteekenis van de
Statenvertaling voor ons volksleven".
LUTH. FEDERATIE-JEUGDDAG
De Federatie van Luthersche Jeugdvereni
gingen organiseert een groote Jeugddag op
den 2en Paaschdag te B u s s u m.
Het programma vermeldt een morgenwij
ding onder leiding van Ds R i e m e r s en een
referaat van Ds Kooiman over „Luther
sche jeugd van heden"»
DE NED. HERV. KERK TE ELLECOM
EN GRAAF BENTINCK
Het geschil over de eigendommen van de
kerk en kerkelijke goederen, dat sedert
eendge jaren bestaan heeft tusschen de Ned.
Herv. gepieente te Ellecom en het huis
Middachten, is, naar de N.R.C. meldt,
thans een oplossing nabij. Tot een proces zal
het niet komen; dank zij de bemiddeling van
ds. de Zwaan hebben beide partijen toege
stemd in de benoeming van een arbitrage
commissie, bij welker uitsprak zij zich zullen
neerleggen. Voor Middachten zal in deze
commissie zitting nemen de heer H. P. J.
B 1 o e m e r s. burgemeester van Arnhem.
GIFTEN EN LEGATEN
Het bestuur der Ver. „Rust een weinig",
dat het Chr. rusthuis van dien naam te
Dieren exploiteert, werd dezer dagen ver
blijd met het bericht, dat de heer S. A.
Brantsma overleden te Bergum (Fr.)
voor dit werk onder on- en minvermogende
rus'flbehoevenden de som van f 506.heeft
gelegateerd.
Kerk en Staat in Duitschland
De Rükskerkcommissie afgetreden
De zooveelste phase in den Duitschen
Kerkstrijd is afgesloten: de Rijkskerk-
commissie, die onder leiding stond van
Dr. Zoellner, is afgetreden. Ook
deze poging om vrede te scheppen zon
der een houdbaren bodem, is weer op
teleurstelling uitgeloopen.
De onlangs vermelde wrijvingen tusschen
de steeds meer onder den invloed der Duit
sche Christenen gekomen Regeeringsautori-
teiten en de Rijkskerkcommissie deden al
vreezen, dat de positie der laatste in 't ge
drang zou komen. Zoo is het inderdaad
gegaan; de afzetting der negen predikanten
in het district Lübeok was een al te sterk
staaltje van de overmacht der aan de Be-
lijdeniskerk vijandige instanties. Nu ook de
Rijksminister voor Kerkelijke Zaken, Kerrl,
al eenigen tijd achter de schermen verdwenen
is, staat te vreezen, dat de naaste toekomst
voor de belijdende kerken donker zal zijn.
Het D.N.B. licht de feiten aldus toe:
In belanghebbende kringen meent men, dat
de reden hiervan is, dat het aan de Commis
sie niet is gelukt de noodzakelijke orde op
kerkelijk gebied te scheppen.
Men gelooft in die kringen niet dat
een nieuwe commissie zal worden be
noemd, doch verwacht, dat binnenkort
de Staat, op grond van de wet tot ver
zekering van de Duitsche Evangelische
Kerk, ordenend zal optreden.
De correspondent der N.R.C. te Berlijn
herinnert eraan, dat de praeses der Belijde
nis-Synode, Ds. K o c h, zelf een van de
grondleggers der belijdeniskerk, maar niet
behoorend tot haar radicalen vleugel gelijk
de richtingen van Barmen en Daihlem ge
tracht heeft, tusschen dezen radicalen vleugel
en de kerkcommissie te bemiddelen, maar
ook zijn bemoeienissen hebben schipbreuk
geleden.
In de betrokken kringen wordt gevreesd,
dat het destijds „energieke" ingrijpen van
Dr. M 11 e r en Dr. Jager wel eens in
nieuwe vórmen herhaald kon worden, temeer,
waar de nat. soc. leiding thans haar gelijk-
sdhakelingsproces voltooid heeft op dat
van de Kerk na.
RIJKSKWEEKSCHOOL TE DEVENTER
Op 6 Februari j.l. was het 60 jaar gele
den, dat de Rijkskweekschool te Deventer
geopend werd. De viering van dit jubileum
wordt echter uitgesteld.
INSPECTEUR BUITENGEWOON L.O.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek eervol
ontslag verleend aan dr A. van Voort-
h u ij s e n te Utrecht, als inspecteur van het
buitengewoon lager onderwijs, met dankbe
tuiging voor de belangrijke diensten, door
hem in die betrekking bewezen, onder gelijk
tijdige benoeming tot raad s-a d v i-
s e u r bij het departement van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, buiten bezwaar
van 's rijks schatkist, en is in vasten dienst
benoemd tot inspecteur van het buitenge
woon lager onderwijs: dr. I. Ch. van Houte
leeraar aan de gemeentelijke kweekschool
voor onderwijzers en onderwijzeressen te
Amsterdam.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
Siegerswouden (VoorwerkSchool
N.C.S.V.-UN1VERSITEITSWEEK
In het kader der N.C.S.V.-Undversiteits-
week, die zooals gemeld volgende week te
Utrecht zal gehouden worden, wordt Woens
dagmiddag 17 Febr. a.s. aan de Utrechtsche
studenten van alle faculteiten een lunch in
de Handelsbeurs aangeboden door een aantal
vooraanstaande oud-leden der N.C.S.V.
Aan deze lunch, waaraan naar schatting
een vierhonderd personen zullen deelnemen,
worden enkele vijf^minuten-speeches gehou
den, waartoe diverse Utrechtsche hoogleera
ren zijn aangezocht. Als tafelpresident fun
geert dr. C. Verloop van Zeist.
Voorts zal dr. W. A. Visser 't Hooft,
alg. secr. van de Wereldfederatie van Chr.
Studentenvereenigingen uit Genève, die dezer
dagen hier te lande vertoeft, op Donderdag
avond 18 Febr. as. in de pauze van het Con
certgebouw-orkest voor de A.V.R.O.-micro-
foon de beteekenis van deze N.C.S.V.-Univer-
siteitsweek uiteenzetten. De volgende week
te houden lezingen zullen door de fa. Callen-
bach als „Vier Tijdvragen" worden uitge
geven.
Zondagmorgen a.s. wordt de N.C.S.V.-Uni-
versiteitsweek geopend met een dienst in de
Domkerk te Utrecht, geleid door dr. H. W.
Obbink.
ACHTERSTAND BIJ HET CHR.
BUITENGEWOON LAGER ONDERWIJS
Men schrijft ons:
De statistiek van de laatste jaren heeft
ons te zien gegeven, dat van elke 1000 kin
deren der lagere school er ongeveer 18, om
hun geestelijk tekort, behooren op een
school voor buitengewoon onderwijs.
Van d^ze 18 kinderen zijn er bij het open
baar onderwijs 14 geplaatst op een schooi
voor B.O,
Bij het R.K. onderwijs zijn er 7 toegelaten
op een school voor B O., terwijl er bij het
Christelijk onderwijs van deze 18 slechts 4
een srhool bezoeken, die daar het voor hen
geschikte onderwijs volgen.
Dat kan, dat mag 200 niet langer. Een
algemeene actie is zeer gewenscht ja. nood
zakelijk.
Uit het artikel van 9 Febr. zou de
conclusie kunnen volgen, dat Gelderland
een uitzondering maakt. Men vergete echter
niet, dat deze provincie de bekende inrich
tingen te Ermelo-(Loozcnoord, 'sHeeren-
loo en rGoot Emmaus)) heeft. Deze provin
cie heeft evenmin een voldoend aantal dag
scholen voor Christelijk Buitengewoon on
derwijs.
De voorstanders onzer Bijzondere Scholen
hebben op dit terrein nog een schoone taak.
DE NIEUWE OPLEIDINGSSCHOOL
TE SOLO
Nadat in 1934 de Geref. Keucheniusschool
tengevolge van de bezuinigingsmaatregelen
der regeering gesloten moest worden, werd
spoedig in Geref. Zendingskringen de be
hoefte gevoeld aan een opleidingsschool
voor inheemsche Zendingsonderwijzers op
Miêdcn-Java. Na de verkregen sancties der
jongste Generale Synode werd de oprich
ting ter hand genomen. Deze is thans
voltooid. De school is te Solo gevestigd
en begint met 35 kweekelingen. Ook andere
Zendingen willen haar gebruiken. De Sala-
tiga-Zendnig zond reeds kweekelingen- Het
is de bedoeling onderwijzers op te leiden
niet alleen geschikt voor volksscholen maar
ook voer de vervolgscholen. De opening
dezer school is van zeer groote beteekenis.
DE A.S. WIJZIGING DER
LAGER 0NDERWIJS-WET
Een adres van de Vereeniging
van Chr. Onderwijzers (essen)
Het hoofdbestuur der Vereen, van Chr.
Onderwijzers (essen) heeft aan de Tweede
Kamer een adres gezonden met een aantal
opmerkingen met betrekking tot het bij de
Kamer ingediende ontwerp van wet tot wij
ziging der Lager-Onderwijswet 1920. Aan het
adres is het voLgende ontleend:
Met de meeste der voorgestelde wijzigingen
van zuiver technisoh-administratieven aard
kunnen wij ons vereenigen. Verschillende
daarvan zullen inderdaad kunnen medewer
ken om kleine onbillijkheden weg te nemen.
De laatste woorden van het 7e lid van art.
51 der bestaande wet maken het mogelijk
het wachtgeld te doen vervallen, indien
de wachtgelder zioh in het buitenland
tigt, of geacht moet worden daar diuurzaam
te verblijven.
In strijd met de gedachte van de rijkseen
heid wordt hier het rijksgebied buiten Europa
op één lijn gesteld met het grondgebied van
vreemde mogendheden.
Het voorgestelde verbod voor rijksamb
tenaren om lid te zijn van een c 0 m m i s
van Beroep zou naar de meening van
adressant wel eenige motiveering verdienen
Wij achten dat de keuze voor leden van de
comm. van beroep hierdoor onnoodig beperkt
wordt.
Art. 30 kan verbetering brengen in de
salarieering van de vakonderwijze
bij het bijzonder onder w ij s. Echter
missen wij hier noode de regeling van hun
wachtgeld. De bezuiniging heeft in zeer veel
gevallen ten gevolge gehad, dat het vakper-
soneel der bijzondere scholen sterk ingekrom
pen is. Dikwijls werd het zonder eenig
wachtgeld aan zijn lot overgelaten. Wij zijn
van meening, dat door een vrij eenvoudige
uitbreiding van dit artikel een eind gemaakt
kan worden aan deze hoogst onbillijken
onhoudbaren toestand.
Het hoofdbestuur betreurt het, dat deze vrij
ingrijpende en omvangrijke wijziging van de
lager-ondexwijswet niet is aangegrepen on
enkele verbeteringen aan te brengen, die ge-
wensoht zijai met het oog op den toestand van
het onderwijs en de omstandigheden, waarin
het onderwijzend personeel verkeert.
We zouden willen aandringen op belang-
rijke verlaging van de leerlin-
genschaal in art. 28.
Hierdoor zou bij verschillende kleinere
plattelandscholen aan een schier onhoudba
ren toestand een einde worden gemaakt en
voor enkele honderden jonge werklooze on
derwijzers, die nu al jaren lang op arbeid
wachten, zou eenig perspectief komen.
In de wet zal weder moeten opgenomen
de vroegere bepaling, die de kweekeling
met akte uitsloot van zelfstandigen klasse-
arbeid.
Verplaatsing van wachtgelders
worde zooveel mogelijk bevorderd.
De talrijke beroepsprocedures voor Gede
puteerde Staten, Kroon en commissies var
beroep hebben de laatste jaren wel aange
toond dat men niet zonder meer aan schooi
en gemeentebesturen kan overlaten, te be
palen, wie op een bepaald oogenblik voor
afvloeiing in aanmerking komt, zonder da-t
herhaaldelijk gevaar voor willekeur dreigt te
ontstaan. De organisaties bij het Christelijk
onderwijs hebben met groote zorgvuldigheid
een regeling ontworpen. Het komt ons ge
wenscht voor, deze afvloeiingsrege-
len thans in de wet op te nemen.
Overweging verdiend hiernaast de vraag, of
het geen aanbeveling verdient tegelijkertijd
bepalingen in het leven te roepen, die bevor
deren, dat een billijke volgord
wordt in acht genomen, wanneer straks de
vele duizenden, die op een plaats wachten,
tot de school geleidelijk kunnen worden toe
gelaten.
Adressant acht het wenschelijk ook voor
de bijzondere onderwijzers een instantie
voor hooger beroep in te stellen.
Voorts wordt gevraagd een betere regeling
met betrekking tot de medezeggen
schap van bijzondere klasseonderwijzers.
Adressant meent, dat het mogelijk zal zijn
bovenstaande desiderata te betrekken binnen
het kader van de voorgenomen wijziging en
dat hiermede een opbouwend werk geT
VOOR HET DOEL MISLUKT]
Maar het gedicht verraadt
tevens den technisch-sterken
en waarachtigen dichter
De heer A. Wapenaar schrijft 't volgende:
De voor het doel mislukte rijmprent lokt
ieder uit zijn tent, met niet altoos even zui
vere gevoelens omtrent den dichter en de
dichtkunst Als je b.v. leest: „Het gedicht
zal wel zeer artistiek zijn, in hooge mate
poëtisch en getuigend van groot talent, van
bijzondere inspiratie, van gevoel, verbeel
ding en heldenmoed"; dan is dit toch eigen
lijk een afreageeren van een aversie tegen
de poëzie in 't algemeen, die nu eens prach
tig te treffen is in de zoetjes aan berucht
geworden rijmprent
Laten we eerst even dit nuchtere feit
vaststellen, dat Bilderdijk zoo heel goed en
geestig be-rijmde;
't Gedicht
Uit plicht
Gelukt niet licht
Maar hinkt aan ijzren boeien;
't Heeft vier
Noch zwier,
Noch bloei, noch tier,
En kruipt inplaats van vloeien.
't Gedicht uit een opdracht ontstaan, be
hoeft daarom nog niet een misgeboorte te
wezen. Goethe heeft gezegd dat ten slotte
elk gedicht een gelegenheidsvers is, d. w. z.
't heeft z'n geboorte te danken aan een er
varing, beleving van den dichter. Maar
niet elke gelegenheid geeft de genegenheid
tot zingen; en. een dichter die sterk verwant
is aan de individualistische kunst der tach
tigers, zal niet licht in staat zijn, te bewe
gen zijn tot een volkszang, een volkslied,
dat door elk van dat volk, tot welke staat,
rang of kwaliteit hij behoort, verstaan, laat
staan genoten kan worden. Ook het brui
loftslied van Boutens bewijst heel sterk, hoe
vèr volk en poëzie, wilt ge: volk en cultuur
van elkaar vervreemd zijn.
Ieder, die Boutens' poëzie kent, herkent
hem onmiddellijk in dit gelegenheidsvers;
Dr P. C. Boutens
dat wel de zwakheid van 't „gedicht uit
plicht" verraadt maar tevens den technisch-
sterken en waarachtigen dichter, 't Is heele-
maal Boutens.
Wij hebben geen lust om er veel van te
zeggen. Wel is het een lust om te lezen hoe
velerlei commentaar als op 'n soortement
„heilige schriftuur" er gegeven is. Daar is
b.v. iemand die schrijft dat het heusch geen
kunst was geweest voor Boutens een ge
dicht te geven dat zelfs onze vierjarigen
begrijpen kunnen. 'k Las het in „De
Standaard". Diezelfde enthousiaste bewon
deraar van den dichter verklaart den aan
hef van 't gedicht te slaan op het aanvanke
lijk kinderlooze huwelijk van onze Koningin
en deze commentator is zoo de kluts kwijt
geraakt dat hij de gele pij van de herfst in
verband zet niet het celibaat van den mon
nik; van inlegkunde gesproken.
't Is toch heel duidelijk dat de dichter
heel dicht bij huis bleef; waarom zoeken de
heeren het zoo ver weg, als ze verklaren
gaan? Al stem ik toe dat het vers veel weg
heeft van een puzzle, hier en daar. Verwar
rend wekt b.v. dat „het stomme bloed riep",
vijf regels lang en dan pas „breekt in lucht
en lied", d.w.z. in een zang, en 't is in die
zang dat de dichter zich duidelijker bezint
voor de ooren van zijn volk, dan in de door
velen misverstane inleiding.
Grappig vond ik o. m. te lezen dat een
directeur eener Chr. handelscursus in zijn
paraphrase van de regels:
Dezelfde grond, hetzelfde veld,
Waar ons gemeene dooden zijn
In hun verheerlijking besteld,
meent te moeten verduidelijken dat die
„verheerlijking" doelt op de „eeuwige heer
lijkheid in den hemel". Mij is 't heelemaal
niet duidelijk, hoe die dooden hier „ver
heerlijkt" kunnen gezien zijn, daar de dich
ter niet ontkomen is aan de heel burger
lijke zegswijze: ter aarde besteld. Die
heerlijking" maakt het vooral niet dichter-
lijker, want begraven is nu eenmaal èn voor
koningen èn voor bedelaars allesbehalve een
verheerlijking, hoe pompeus de ter-aarde-
bestelling ook wezen moge. Toch: de laatste
strofen zijn de mooiste en de dichterlijkste:
ook de meest zeggende, de hartelijkste, al
vind ik de aanvang, die doelt op de nieuwe
lente in de Septembermaand, sprookjesach-
tig-fijn.
Boutens gaf nooit muziek om A l'impro-
viste te spelen, maar wie geduld heeft
goed te lezen, vindt in die aanvangsstrofen
de mystieke eenheid van prinses en volk
buitengewoon dichterlijk-teer vertolkt: haar
lente-van-beminnen werd die van het volk
zelf. En dat gaat nu eenmaal niet zonder
erotiek.
Jammer blijft het, dat onze kinderen toch
liever, inplaats van deze op oud-Hollandsch
papier met zoo'n prachtletter gedrukte
prent een ander cadeautje hadden gewild
de in kleuren uitgevoerde houtsnede zegt
hun veel meer dan 't lange vers, dat hun
niets zegt
Kinderen waardeeren ook de „kunst" niet
van de sprookjesachtige gouden-koets
opvatting met Cupido op de bok. Een jon
gen oordeelde in een critische bui: de gou
den koets op windeieren. Oneerbiedig, maar
eerlijke visie op die wonderlijke wolken in
gekneusde-eivorm.
Boutens gaf indertijd een bewerking
van de Beatrijs voor kinderen, maar 't werd
een gedicht voor de grooten. Voor kinderen
te schrijven of te dichten, is een aparte
gave. w.
zou-kunnen worden als inleiding tot een tijd,
arin veel hersteld kari worden van hetgeen
jaren van depressie werd afgebroken.
INSPECTIE LAGER ONDERWIJS
Bij Kon. besluit is aan den heer W. F.
mits, op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als inspecteur van het lager onderwijs
de inspectie N ij m e g e n en is overge
plaatst naar deze inspectie de heer B. J. A.
opraan, inspecteur van het lager on
derwijs in de inspectie Goes.
ACADEMISCHE EXAMENS
Amsterdam. Vrije Universiteit. Doet.
rechten: de heer G. L A. Mulder te Bussum
Kampen. Theol. Hoogeschool. Propaeci.
theologie: de heer J. Keizer, te Heeren veen.
U trie ebt. Doet. rechtswetenschap: mej.
J. C. Rijnberg.
Groningen. Cand. Godgeleerdheid: de
heer W. F. C. Metz.
Wetenschap
Het pro en contra
van dwang belicht
De Utrechtsche Maatschappij tot bevorde
ring der Geneeskunst, heeft onder groote
belangstelling een studie- en debat-avond
gewijd aan het vaccinatie-vraagstuk.
Prof. Dr. J. M. Baart de la Faille
leidde het pro-vaccinatiedwang in en be
toogde dat door het opschortingswetje de
vaccinatie-toestand in ons land geheel on
voldoende is geworden tegenover het ge
vaar van de uitbreiding eener pokken
epidemie; dat verplichte vaccinatie bij voor
keur op den leeftijd tusschen Yz en V/2
jaar het meest 'afdoende middel is om den
gewenschten toestand, althans voor den
kinderleeftijd, te krijgen. Een goed inge
richte vaccinatiedienst is een gewenscht,
doch tweede-rangs middel in geval van
nood. Het is voor het oogenblik de plicht
der geneesheeren met erkenning van de
contra-indicaties en van het risico, de
vaccinatie onder de bevolking te propagee-
ren. Mocht de bevolking daaraan niet vol
doende gehoor geven dan zal van hen aan
drang op de regeering moeten uitgaan om
doorloopend een voldoenden toestand te
verkrijgen.
Dr. Mr. W. Schuurmans Stekho-
v e n, arts-advocaat leidde het contra in.
Hij noemde uit sociaal-geneeskundig en
medisch-ethisch oogpunt eiken dwang tot
het dulden van een kunstbewerking, die de
ongereptheid van het lichaam aantast, ver
werpelijk, wees er op dat de vroegere
dwang op de toen reeds ondeug
delijke peiler der „onschadlijkheid"
rustte, maar nu te meer afkeuring verdient
vanwege de risico's ook beneden den leef
tijd van 2 jaar. Belangrijke en snelle verbe
tering van den immuniteitstoestand is door
massale revaccinatie periodiek te bereiken.
Vertrouwen in de onschadelijkheid kan
slechts door „openhartige voorlichting" wor
den hersteld. Het in schrille kleuren schil
deren van het pokkengevaar is bedenkelijk
voor de geestelijke volksgezondheid en in
strijd met geschiedenis en moderne epide
miologie Jepren. Goede „selectie" zou alleen
mogelijk zijn door een keuringsformulier,
omdat anders een belangrijk deel der risi
co's niet te vermijden is. Een deugdelijke
pokkenweer-organisatie kan de nadeelen
van den onvoldoenden immunipatie-toe-
stand ondervangen. De overheids- en art-
sen-propaganda moet zich beperken tot het
gelegenheid geven tot vaccinatie en revao-
cinatie zulks, na „openhartige voorlichting"
geheel voor de verantwoordelijkheid van de
betrokkenen. Mocht men ooit weer, onver
hoopt, tot dwang-vaccinatie willen over
gaan, dan moeten naast godsdienstbezwa-
ren ook andere gewetens- en gemoedsbe
zwaren aanvaard worden, evenals ernstige
vrees van de ouders voor nadeelige gevol
gen grond voor ontheffing zijn en de ver
klaring van een arts voldoende. Voorts
zal dan het stellen van een sanctie op over
treding van de vaccinatieverplichting ver
meden moeten worden en het recht op
schadevergoeding bij nadeelige gevolgen
erkend en geregeld.
Nadat Mr. Schuurmans Stekhoven nog
enkele andere gedachten in denzelfdcn
geest had ontwikkeld, ontspon zich een
breede gedachtenwisseling, die nog op de
volgende vergadering zal worden voortgezet
NIEUWE UITGAVEN IN NEDERLAND
De firma Martinus Nijhoff te Den Haag
heeft het eerste nummer uitgegeven van een
nieuw periodiekje, onder de titel „Nieuwe
Uitgaven in Nederland". Het verschijnt maan
delijks en bevat de in de afgeloopen maand
verschenen nieuwe uitgaven, systematisch
gerangschikt. In Januari zijn er 16 zulke ru
brieken.
Dit is dus een aanvulling op werken zooals
Brinkmans Catalogus
VOETBAL
De C.N.V.B.-competitie
Uitslagen van Zaterdag 13 Februari
Afd. Rotterdam. Klasse I: PVV 1—DVV 1
40 Steeds Hooger 1—Pro Patrla 1 3—2, HBS
3—2. ZW 1—Olympla 1 3—0
"[SM 1 10—3. DOS 1—
klasse I: Pro Pa
trla 2—HBS 2 1—3, ODS 2—Centrum 2 2—2
Res. klasse II: DVV 2—Unicum 3 7—1,
Zwerver 2Steeds Hooger 2 31 Res.
klasse III: Trekvogels 1DOS 2 34. Joden-
boys 1—Unicum 4 6—3 Res. klasse IV:
ASW 2DOTO 2 4—0 Junioren: Steeds
Hooger a—Pro Patrla a 6—0. Unicum a—Rü's-
oord a 05.
2—Gero SV 2 3—6.
Afd. Zwolle. Klasse I: Volharding 1—Go
Ahead 1 52. Elburgsche Boys 1CSV 1 10
Klasse II: ZSV 1—MJV 1 1—2. NJV '1—Be
Quick 2 2—0 Klasse lila: Sportclub 2—
Vitesse 1 36. Vitesse 2Elburgsche Bovs 2
2—8. Olympia 2—DOS 2 5—1 Klasse ïllb:
HSC 1—NJV 2 NJV n. opgek.
Afd. Twente-Weat. Klasse I: HVC 1—
Sparta 1 Sparta n. opgek.. Volharding 1—DES
1 01. Vroomsh. Boys 1Oranje Nassau 1 55
Klasse II: Kloosterhaarsche Boys 1Voi-
Afd. Apcldoori
1 6—2 KI ai
5—0. SSS 1—Gas
Afd. West-Vcluwct Chr. Lyceum BSDO a
06.
Afd. Zuid-Gelderland: Klasse I: Juliana 1
-DTS 1 4—4 Klasse II: DVO 1—UVS 2
Afd. Oost-Gelderlnnd. Klasse I: GVV 1—
Hauw Wit 1 4—0.
Afd. Den Hang: Klasse I: Heenweg 1—
1 5—0 K 1 a
w Wit 2—FAMOS 2 10-
DVV a—BI. Wit a 7—3 SOS a—ESW a 3—2*""
De niet vermelde wedstrijden zijn niet'ge-
speeld wegens terrelnafkeuring of uitstel.
