NOOIT
^^OLMMKT
De Indische Begrooting
in de Tweede Kamer
VROUWEN
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1937
DERDE BLAD PAG. 9
Met gematigd optimisme mogen
we de toekomst tegemoet treden,
zegt Minister Colijn
De minister bespreekt de pen
sioenen, de financieele en
economische politiek, het
Indo-vraagstuk enz.
VergRdering van Vrijdag li? Februari
Overzicht
In een rede, die gedurende twee uur en
een kwartier beslag legde op de aandacht
der Kamer, heeft minister .Colijn de InJi
""sche 1 «groot in# voor 1937 verdedigd.
De financiee.e en economische zij Je er
van kwamen in 't bijzonder naar voren.
Ook do minister zag lichtpun en, maar
zijn gematigd optimisme deed hem toch
piet de voorzichtigheid uit het oog verliezen.
Sterk realiseerde hij zich, dat de'ie begroo
ting wel schuldtoeneming niet doet verwach
ten, maar op de keper toch een tekort heeft
van oen zestig millioen. Daarom wil hij
ook de herberekening der pensioenen niei
missen, al brengt die dan maar 1 mil'ioen
op. Wie deze bezuiniging wegneemt, de ver-
Inging van soms onredelijk hooge pensioe
nen ongedaan wil maken en daardoor «even*
oen verbetering voor 22.000 der laagst gepen
sionneerden afsnijdt, gaat mank aan een
door niets gemotiveerde luch.hartigheid.
Zeer scherp heeft de minister dit punt ge
accentueerd.
Dat was wel noodlg, al zal het we'licht
fioc.-dem., vrijz.-dem. e-n een deel der ka-
tho ieken aangevoerd'door den heer v
Poll. er straks niet van terughou
den om aan den minister te orilneimn vvat
deze op grond van zijn verantwoordelijk
heid niet missen kan.
De minister sloeg hun poging om het Her-
ïierckeningsontwerp te doen verwerpen zoo
hoog aan, dat hij leefden we in normale
verhoudingen uit een verwerping de con
clusies zou trekken, die elk minister trekt
in gevallen, dat hem zijn verantwoordelijk
heid te zwaar wordt. Maar we zitten mid
den in een Grondwetsherziening en hebben
verkiezingen in het vooruitzicht. Van aftre
den kan dus moeilijk sprake zijn. Maar an
ders
We vreezen echter, dat de naar onze
smaak, een bedenkelijk tekort aan verantt
woordelijkheidsbesef vertoonende afgevaar
digden, die het op torpedeering van het
ontwerp hebben toegelegd zich niet zuilen
la'en gezeggen. Op het laatste nippertje
hebben ook de libera en zich door dit kwaad
laten infecteeren leven we niet in een
verkiezingsjaar? zoodat de kansen voor
het ontwerp niet zeer gunstig mogen wor
den geacht.
Er zal weinig aan te doen zijn
Men staat anders perplex van de „Unvar-
-frorenheit" zouden we bijnn zeggen, waar
mee telkens weer de bewering wordt hor-
baa'd, dat het geld wel op andere wijze zal
worden gevonden. Alsof niet eerst de reser
ves van de weduwen- en weozenfondsen zijn
„geplunderd", alsof niet de schuldaflossing
ernsfig s'agneert en alsof niet de enorme
bezuinigingen, die in Indië zijn toegepast
bewijzen, dat er tientallen zaken zijn, die.
uit algemeen gezichtspunt zouden behooren
voor te gaan. indien er geld voor nieuwe
uiftraven beschikbaar zou komen.
kien zet de dingen eenvoudig op den
kop. Als er een streep licht is, denken som
migen dat de heele zon er al is en het oude,
verderfelijke spelletje van een vlotte geld-
ui'geverij dreigt weer *e beginnen. We moe-
ton dan ook zeggen voor de houding van de
heeren v. Poll en Joekes weinig respect
te kunnen hebben. Hun abstracte redenee
ringen vertegenwoordiger, voor ons geen
enkel argument.
Zeker, ze. verwijzen 'naar de mogelijk
heid, dat bet ex'ra-uit ver recht verdubbeld
zou kunnen worden en in leder geval de ge
raamde onbvengst zal overtreffen. Maar de
twee percent worden toch geen vier percent.
Dat zou niet behoorlijk en niet vers'andig
zijn en voorts de Indische geldmiddelen
en de Indische behoeften kunnen best een
extra'l je gebruiken. Dat behoeft nie' te gaan
naar lion, die met hun meer dan 50 millioen
san pensioenen op zoowat 1/5 der Indische
inkomsten beslag loggen. Dat is in dezen tijd
onredelijk en zeer zeker is de nood nog vol
doende groot om een vermindering van al
thans de hooge en er zijn zeer hooge
Indische pensioenen te rechtvaardigen.
Maar wat helpt het knapste beloog, zelfs
van minister Olim. als ke-nnelijk politieke
onwil in liet spel is? Ware het anders,-— het
'zou niet veel moei behoeven te kosten om
a'km'ej weinig gefundeerde speculaties op
een onzekere toekomst te laten varen en
zich te voegen naar het inzicht van den mi
nister. die de verantwoordelijkheid draagt,
een verantwoordelijkheid, die toch altijd nog
be'-angrijk ui'gaat hoven hetgeen een Kamer
lid soms als zijn verantwoordelijkheid be
schouwt.
Hoe dit al'1es intuss-chen zij, men kent
thans de situatie. Dinsdagmiddag valt do
bes issing.
Voor het overige van het debat mogen
we na hetgeen we de vorige dagen
eds hebben opgemerkt diti- iki wel V-Gr
ijzen naar he' verslag van de belangrijke
inisten'eele rede, die weer even duidelijk
en openhartig was a's altijd. E?n stuk ge
zonde, reëele po'itiek, een voorbeeld vwr
vele anderen.
Verslag
Interpellatie-Smeenk toegestaan
Het verzoek van den hoer SMEENK (A.R.
verlof tot het richten van vragen tot t
minister van handel. növerheid en schee
dc bakkersbedrj
behandeld tegel Uk met
itaan. De in
egel Uk
de slu
MINISTER COLIJN SPREEKT
Voortgezet wordt de behandellnj
Indische begrooting
LIJN 3
ndelt 1
undige
De bestuurswisseling
over tijdgeno.
ok voor ander
rearing gedur
regeerders geldt dit.
Ie de maanden, dat
vind voert, rechtvaa
De Regeer'ng hec
die onbevangen sto
Economie en Financiën
moet zich verbazen dat
als uit de moeilUkheden
ire middelen toch wai
Toch kon. ondanks alles. In die Jaren aan
ondcrwös nog 120 millioen besteed wor
den en groeide het aantal leerlingen met
300.000; voor volksgezondheid werd 46 mil-
46 millU
De mini:
20 mlllioer
oorzichtige be-
die zich bfl di_
irs van den toestand aansloot, erkent
nkele lichtpunten zun. Hoe zön die
formule te
werkt Bü de rubber werkte vr(jw<
de stbglng van de wereldmarktprf
Iter heeft de depreciatie grooten
geoefend.
De alles beheerschende vraag ls
de toekomst i
deelen. Veel hangt af van
de handelspolitiek van het buitenland.
RubberprUzen zullen zeker dalen als allerlei
In allerlei nUverheldsbedrb'ven ls ver
hoogde levendigheid ontstaan met als ge
volg dat voor de lnheemsche bevolking de
welstand terugkeert.
Op Java z(Jn echter, b.v. In de suikerstreke
nog gebieden, waar de toestand ongunstig i
Het suikerareaal wordt er slechts voor 40 pc
beplant. Van de tabak gaat 60 pet. nas
De Indische Regeering zal moeten toe
zien dat die loonen verband blüven houden
met de gestegen winstmogeJU'khoden. Deze
gematigd optimisme
mogen we do toekomst tegemoet t
do minister.
ilscho J
wat mogelijk is.
Dat vorschil tusschen „meer of minder" fs
n et gewichtig; de ervaring zal de grens wel
aanwijzen van wat moge.lUk ls.
.Moet er een plan zUn of moeten de wijzigingen
trden gevolgd?
Er is wel eons gesproken over een Tolunie.
Indië zou daarvan nadoel hebben. Zoo 'n Unie is
echter onmogelijk in verband met tractaton
met Engeland.
Verwijzing naar andere landen
rankrük.
self ge-
slechts een lcleln
coördinatie-
deel opnemen van de Indische
Een industrialisatie-schema n
zien in het licht van de sarr
schen Nederland en Indië. I
commissie ls voorshands niet noodlg; er zou
eerst een plan moeten zUn.
Overweging verdient intusschen de ge
dachte om voor Nederland een instituut ln het
leven te roepen, dat voor de Ne.'erlandsche
producten hetzelfde doet als het Koloniaal
Instituut voor de Indische producten.
Den linancieelen toestand
de mlt
UI Paal steld»
ichuldtoeneming, pie mijlpaal ls
vrijwel bere kt en de uitkc
rts zullen
lasten moeten worden verlaagd.
Deze dingen mogen we niet verwaarloozen.
We moeten er mee rekenen, dat de normale
schuldaflossing eigenlijk 12 millioen hooger
moet zijn en de storting J
29 millioen. Reëel genorr
het tekort der begrooting viu
30 millioen. tot een totaaltekort
d0en6dan.
1937
70 millioen gulden.
De pensioenfondsen
endlen wordon
van het wedu-
gebruikt. Alles büeen ls
te komen op de herberekening der pen-
èr 'jaar geleden was er een begrotings
tekort van 150 millioen en nu hoogstens van
75 millioen. Dat is een verbetering. Maar die
ls verkregen door „potverteren", door vooruit-
BrioEa.°pwï rssSi .chuW,n«..„s
looplg uitstellen, dat blijft hog
60 millioer
alen en kunnen ook geen verbete
■den aangebracht.
irlncipleel pensioendebat treedt
Indië ls daar-
'm eerst egalisatie der pensioenen noodlg.
Dc minls'ter kan zijn gedaan voorstel niet
Onder normale verhoudingen zou hö uit
verwerping er van de conclusie trekken,
die elk minister zou trekken uit een ver
werping. welke hü met ztJn verantwoor
delijkheid niet zou kunnen overeenbrengen.
Deze situatie maakt echter de verant-
woordelijkheid voor de Kamer niet lichter.
De
>rmallsatle bedoelt 1
schromelijke ongelijkheden
.larissen in Den Haag het indexcüfer ls
daald van 100 op 78.6. maar voor de v
groepen Indische salarissen op 58, 52.2, 54.9
57.2. De korting kan dus
geen onnoodige hardheid
f 3550.
Voor wie deze cijfers
tekorten en aan de mi
goed*
En
hun
zien verbeteren door de voorgestelde regeling.
Ter herinnering aan het huwelijk onzer Prinses werd door de Oranje-Vereeniging in
Castricum en bank gebouwd, waarvoor door plm. 900 schoolkinderen uit deze plaats
stecnen werden verzameld.
Eén concessie wil de minister nog doen.
Hij wil den termijn terugbrengen van
1 Jan. 1940 op I Jan. 1939. We kunnen dan
den toestand overzien en zullen kunnen be-
oordeelen of gelijk hebber ztj, die meenen,
dat we wel weer spoedig in het geld zullen
zwemmen en met ruime liand uitgeven.
Er kunnen Intusschen enkele gevallen zijn,
'uarin een büzondere tegemoetkoming redelijk
In dit
minister heöft da:
jrband is er ook op gew
opdracht
het uitvoerrecht
niet op 4 maar op 3 pet is gesteld. De heer
de Geer heeft daarover reeds 's ministers
•tolkt. HU vroeg zich bij het hooren
diens rede af of hf misschien in de slaap -
r verdwaald was en
dit tUdelök extra-uitvoer
betoogde de minister verder, dat dev®
luatie-winstc-n niet blijvend zijn. Vennoot-
ichapsbelasting en inkomstenbelasting werken
ilechts achterna.
Daarom wenscht de minister deze tijde
lijke heffing, die niet meer behoeft op te
brengen dan het prijsgegeven bedrag aan
invoerrechten en andere heffingen.
Als heffing op deprectatlewlnst ls dit voor-
itel niet bedoeld. Dan had het algemeen moeten
:Un. nu ls er slechts een fiscale maatregel, die
>epaalde producten treft.
Verhooging van deze heffing zou een gren-
-warring in het levr- lrx*
staatkundigen toestand
De rapporten van den nieuwen G.G. wijzei
r op, dat men de N.S.B. ln Indië niet beoor
eelen mag naar het optreden van de N.S.ï
.S.B. HU kon dat niet verbieden, maar vond
et onwenschelijk. Het autoritair gezag, dat
U wenscht, zoo zeide hij, ls er al ln het leger
a dusDe leiders der N.S.B. schreven dc
elde officieren niet in. Zij begrepen, dat voor
an tweede autoritaire macht geen plaats was.
De heer WESTERMAN: Dat kunt ge morgen
hJer ook krijgen.
1ROEP: Hoe weet je dat?
heer WESTERMAN Interrumpeert en de
VOORZITTER hamert
De heer WESTERMAN maakt zich boos en
egt wat tegen den voorzitter.
De VOORZITTER: Ik verzoek U geen crltiek
e oefenen op de leiding der vergadering.
GEROEP: And*
het staatkundig leven staat.
)al beteekent dat het onjuist ls om het vo—
e stellen, dat de 65 millioen staan te hunker*
aar Indië's politieke onafhankelijkheid.
Noodlg is eenproces van geleidelijken voo
duizenden
die anders opzien tegen de
critieke dagen, vreezen ze
niet meer, dank zij
een plantaardig middel,
UVA uitwendig aan te wenden,
HELPT ONMIDDELLIJK I I 1 I
Origineele flac. 75 c. Procfflac. 15 c.
Bij Apotheken en Drogisterijen <-
Import: H. TEN HERKEL, Hilversum,
die U op verzoek gratis en franco
brochure over COS toezendt.
Laat Uw reis niet bederven;
neemt COS mee
In Indië zijn 37 volksgroepen met meer
dan 100.000 zielen. Een eenheid vormen dia
niet Die eenheid kan slechts langzaam
groeien.
De volksgroepen moeten worden opgevoed
>t behartiging van eigen dagelöksche be
langen. Dat ls lang verwaarloosd. Maar er ls
de minister heeft geduld
De autonomie aan Indië gegeven is er een
eworden aan een dikke ketting. Er is nog
slop ruimte voor ontwikkeling.
Interpellatlerecht keurt de minister af.
De G. G. is volkomen vrij gevraagde in
lichtingen te geven: schriftelijk of mondeling,
loet daarin vrö blflven. De Volksraad moet
op dit punt niet kunnen binden. Ook de
aard van het interpellatlwgcht verhindert
toekenning er van aan den Volksraad. Dat zou
ssllssing bij eventue
nd. Interpellatierech
ïtwoordelükheid zijn
worden voldaai
Replieken volgden.
nflic
in Neder
rleele ver
den. Daar
De heer CRAMER (S.D.) dient een motie
ln om den wensch uit te spreken het
bijzonder uitvoerrecht te verhoogen van
2 op 4 pCt,
jch der Kamer om de heffing
De pensioenen, moeten pas ln de laatste
aats aangetast worden.
De heer JOEKES (V.D.) verzocht de Regee
ring er op bedacht te zijn. dat in Indië een
weerkorpsen- en een uniformverbod noodig kan
n 't herberekenlngsontwerp blijft hij be
houden. Niet
kent geen prijsgeven
i opbrengst zal de raming overtreffen.
De heer'S 1
velend
DE GEER (c.h.)
dit recht geen radicale opvattingen verbinden
De heer v. DIJK (a.r.) dient een amen
dement in op het verslag der betrokken
Kamercommissie, waarvan de beteekenis is,
dat de aanbeveling voor het toekennen van
het recht van amendement aan den Volks
raad uit de conclusie der commissie komt
te vervallen.
de herberekening der pen-
Het doet eigenaardig aan, te zien. dat
hU nu bezig ls zijn eigen kind te ver
moorden.
Hef
reke-
(Adv.)
ningsontwerp dupeert echter velen in de mld-
delgroepen. En het gaat ten slotte om een be
drag, dat de minister misschien nog wel uit
anderen hoofde kan vinden. De herberekening
worde daarom uitgesteld totdat men den finan-
cleelen toestand beter kan overzien
Dupliek van den Minister
MINISTER COLIJN heeft ln de profetische
beschouwingen van de heeren v. Poll en v.
Kempen over de financiën niet veel vertrou
wen. H» heeft liever geld in den zak. Aan
blijvende hooge rubberprfizen gelooft h\j niet.
Het is gevaarlijk om op grond van de tegen
woordige rubberprjjzen optimistische verwju-h
artikel t6 koesteren omtrent tientallen andere
De heer v. Poll wil de belangen der pen
sioentrekkers laten voorgaan boven die van
de inlandsche bevolking.
De toestand van nu is verkregen door
plundering van de Weduwen- en Weezen-
fondsen. Die behooren ln de eerste plaats
ln orde te worden gebracht.
ZONDAG 14 FEBRUARI
BLOEMENDAAL, 245,9 M. Uitzending van.
Gered. Kerkdiensten uit de Geref. Kerk.
Voorganger Ds. Brussaard.
10.00 vm. Maxcus 10 35 tot- 40: De weg
tot ware grootheid.
5.00 n.m. Zondag 6. De Christus defl
Schriften.
MAANDAG 15 FEBRUARI
HILVERSUM I 1875 M. Algem. Programma#,
verzorgd door de VARA. 10.0010.20 v.m.
VPRO. 8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding/
10.2<0 Declamatie. 10.40 Gram.pl. 11.1©'
Vervolg Declamatie. 11.30 Orgelspel. 12.00'
Gram.pl. 12.451.45 Melody Circle en',
Gram.pl. 2.00 Haydn-kwartet. 3.00 Gr.pL.
en Causerie over het vrouwelijk hand*
werk. 3.30 Gram.pl. 4.30 Voor de kinde—
ren. 5.00 De Ramblers. 5.30 Orgelspel. 6.00'
Vervolg Ramblers. 6.30 Muzikale causerie
m.m.v. soliste. 7.20 Veiligheidskwartiertje*
7.30 De Krekeltjes en Gram.pl. 8.03 Be
richten ANP. 8.10 Gram.pl. 8.30 Groot-/
orkest en soldst. 9.30 Declamatie. 9.5Ö
Gram.pl. 10.00 Berichten ANP. lO.OSf
Gram.pl. 11.0012.00 De Flierefluiters en
solist.
HILVERSUM H 301 M. NCR V-Uitzending.
8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde
muziek (gr.pl.). 8.309.30 Gram.pL 10.30'
Morgendienst 11.00 Chr, Lectuur. 11.30
Gram.pl. 12.00 Berichten. 12.15 Gram.pL'
12.30 Orgelconcert. 2.00 Voor de scholen.'
2.35 Causerie over kamerplanten. 3.00—
3.45 Causerie „Christelijke Cultuurbe
schouwing". 4.00 Bijbellezing. 5.00 Amster-
damscJL Kamermuziek kwartet. 6.30 Vra
genuur. 7.00 Berichten. 7.15 Vragenuur.
7.45 Reportage. 8.00 Berichten ANP. 8.1
Concert door Meisjeskoor. 9.15 Boekbe
spreking. 9.45 Stichtsch Salonorkest en
Gram.pl. (Om 10.00 Berichten ANP),
11.0011.30 Gram.pl. Hierna: Schrift
lezing. F
DROITWICH 1500 M. 11.05 Orgelspel. 12.45
BBC-orkest en solist. 1.35 Orgelconcert*
3.20 Orkest. 4.20 Jazzmuziek. 4.50 Piano
recital. 5.20 Muzik. causerie. 5.40 Kwintet
en solist. 7.00 Orgelspel. 7.20 Zangvoor
dracht. 7.40 Orkest en solisten. 9.50 Piano
recital. 9.40 Buitenlandsch overzicht. 9.C 5|
BBC-orkest, BBC-koor en solist. 11.05 De
clamatie. 11.20 Band.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Kliein-
orkest. 1.30 Salonorkest. 5.20 Omroep
orkest. 8.20 Omroeporkest.
484 M.: 12.50 Salonorkest. 1.30 Klein-
orkest. 6.35 Zang. 7.00 Kamermuziek. 8.20
Kleinorkest. 9.50 Kleinorkest.
KEULEN 456 M. 5.50 Orkest. 11.20 Orkest
concert. 12.35 Symphonieorkest. 3.20 Amu-
sements-orkest. 5.20 Kleinorkest. 8.20 Ge
varieerd programma. 9.50 Het Omroep*-
WALDORP RADIO
ontvangtoesteL
N.V. WALDORP RADIO
DEN HAAG
De algemeens financieele toestand Is niet
zoo, dat reeds teruggekomen kan worden od do
pensioenbezuiniging.
Voor een normaal sluitend budget ls nog
60 millioen noodlg. Als verantwoordelflk
minister kan de minister niet zeggen, zoo
als sommige Kamerleden; dat geld komt
er wel.
Verleden Jaar is de herberekening gevraagd,
toen de Korting aan de orde was. Nu Is de
herberekening er. maar wil men haar afwijzen*
omdat het maar om 4 millioen gaat. die, naar;
Voor de gevolgen van eventueels verwer
ping werpt de minister alle verantwoorde
lijkheid van zich af.
Indië
echter
Intellectueelen'
meenen in eenl
te staatsbetrek-
bevredigde
kingen te
Tien jaar lang zijn aan den Volksraad ge
vraagde Inlichtingen gegeven zonder formeel
lnterpellatierecht en zonder eenlg bezwaar. Nu
,D SABHOflj wal voorgekomen, dat niet
ilddellijk komt het verzoek
terpeuauerecht te krijgen. Dat is eeu
i een niet goeden geest,
en worden mogelijk en zullen niet
i lossen.
vergadering. Dan komt ook 't Herberekenlni
mtwerp aan de orde.
Te ruim zeven uur wordt de vergadering
verd.-iAG-rL
Verwaal uit
Bcwjcnu^CN
Jggfe.yeaMEEa.
-- (10
Het meisje begint te huilen. Arie Iaat de hond los. „Pak
ze, pak ze!" allen nu kwaad. „Waar is dat kreng ge-
De hond heeft zijn nieuwe prooi al gevonden. Blaffend
staat hij voor een stapel leege kisten, waar het dier zich schuil
„Wacht maar", zegt Arie. Op zijn voorbeeld beginnen
allen nu de kisten weg te sjouwen. Tenslotte blijft de kat,
van zijn beschutting beroofd, saamgekrompen in zijn hoek
De hond springt op haar toe. maar blijft vlak voor haar
staan. Zij heeft haar poot opgeheven en zal zich verweren.
Sissend van kwaadheid doch tegelijk sluw berekenend zit zij
in weerbare afwachting. Op een gegeven oogenblik gaat
zij moedig tot den aanval over en slaat de hond met een
venijnige klauw langs de neus.
„Pak ze dan!" hitsen de kinderen op. Doch de hond blatt
Wel en springt wel heen en weer, maar durft niet toebijten.
Geen enkele van zijn sprongen ontgaat het dier. Steeds zit zij
vaardig met haar dunne pootje om toe te slaan.
De groote hond springt woest blaffend en grommend heen
en weer voor het kleine samengekrompen hoopje leven dat
zich alleen maar kan verdedigen.
„Toe dan, geef ze een knauw: ze heeft Antje gekrabd":
hitst Arie aan. De hond wil wel; zijn aanvallen worden
driester.
„Een stok!" roept Arend. „Een stok. dan jagen we haar
uit haar schuilhoek". Hij komt met een knuppel terug en
slaat de kat op de rug. Maar het beest laat zich niet ver
jagen: het verdraagt de bonken op zijn rug met klagend
miauwen. In de stilte van de spanning is zijn geklaag een
pijnlijk schreien.
Dringt zijn benauwd gekreun door tot het kinderhart? Even
staan zij stil en weten niet wat te doen. Dan neemt Arend de
stok weer op, aarzelt toch.
„Raak hem, jö", spoort Arie aan.
De zware slag doet het dier zich nog dichter tegen de
grond drukken.
„Dat arme beest", beklaagt een der meisjes. Zij heeft de
wanhopige oogen gezien; twee smartelijk toegeknepen spleten
waardoor de doodsangst gluurde, keken haar aan.
„Wat arm beest'', verhardt Arie zich, „hij heeft Antje
gekrabbeld".
„Dat is onze schuld" zegt Gerard schuchter. Hij wil de
stok uit Arends handen nemen. „Het is laf, wij allemaal tegen
zoo'n klein beest".
Arend aarzelt, laat de stok in Gerards handen. Maar
Arie grijpt hem beet, rukt hem los. „Geef op. Jij durft niet
eens een kat dood te slaan. Katten genoeg."
Als hij de stok opheft voelt hij zich plotseling bij de arm
gegrepen.
Het is zijn moeder. „Wat heeft dat beest gedaan?",
vraagt zij met hooge. opgewonden stem.
„Antje gekrabbeld", antwoordt hij onwillig.
„Daarom hoef je zoon 'n beest nog niet dood te slaan. Je
bent een dierenbeul. Allee, allemaal weg. Laat die kat
loopen". Zij neemt de hond bij de halsband.
Zoo gauw de kat ziet dat haar vijand vastgehouden wordt,
vlucht ze uit haar hoek. Met een woeste ruk heeft de hond
zich echter weer uit de handen van de vrouw bevrijd. Met
enkele sprongen is hij bij het wegvluchtende dier en slaat
zijn scherpe tanden in de dunne hals.
In zijn vlucht getroffen, een belachelijk tenger en nietig
lichaampje, ligt het daar te zieltogen. Het kan niet anders
meer dan de krachtelooze kop bewegen en met een kramp
achtig strekken der pooten zich tot de dood schikken. De
hond is verlegen en bang, met groote sprongen weggeloopen.
„Daar heb je nu je zin", zegt de moeder met tranen in de
oogen. Hulpeloos staat ze naar het dier te kijken dat. een
woordelooze aanklacht, te sterven ligt. Zij voelt de schuld der
kinderen zwaar op zich wegen.
„Ga nu mee", zegt ze zwak, „laat het beest tenminste rustig
sterven. Wij hoeven daar niet bij te staan alsof het een kijk
spel is."
De kinderen volgen. Een dier heeft ook zijn eer.
Er is ineens een beklemming over de kinderen gekomen.
De stok ligt ergens als een gruwelijk marteltuig in een hoek
en de hond is in zijn hok gekropen, weet dat hij kwaad
gedaan heeft. Schuwe kinderoogen kijken nog even om naar
het dier dat rillend te zieltogen ligt.
Wat moet de moeder nu doen? Zij mist de kracht om op
te spelen en zij gevoelt dat het noodig is. Maar het stervende
dier heeft haar onzeker gemaakt. De dood is de dood, of hij
bij een dier komt of bij een mensch. De woorden waarmee
zij bestraft zijn zwak. al te zwak, beseft zij. Ze neemt de
kleine Antje met zich mee naar binnen om de arm, waarover
een roode, vurige lijn loopt, te verbinden.
De anderen staan zwijgend bij elkaar. Het zwakke verwijt
van hun moeder heeft hen verlegen gemaakt; ze durven niets
tegen elkaar te zeggen.
Arend de Keizer staat apart. Hij voelt zich onbehagelijk
en niet op zijn plaats. Langzaam drentelt hij de werf af. maar
hij moet voorbij het nu stil liggende dier. Eerst wil hij ér met
een groote boog omheen loopen. Plotseling voelt hij dat
echter als laf. Wat kan hem Arie's moeder schelen, om zijn
eigen moeder geeft hij immers ook niet. Recht en resoluut
gaat hij op het dier af, staat er even bij, kijkt om of de
anderen hem zien en raakt dan met zijn klomp aan het ver
stilde lichaam.
„Niet doen jö", roept Arie.
Arend voelt zich verplicht nog eens. nu forscher. er aan t~
komen.
„Ga nou weg ja. Iaat dat beest liggen".
„Wat kan mij jouw moeder schelen. Ze heeft over mii
niks te zeggen."
Dat is teveel voor Arie. Hij stuift op Arend toe. Deze
loopt echter weg en begint van verre sarrend te schelden:
„Die laat z n eigen door z'n moeder op z'n kop zitten."
Nu wordt Arie driftig. Hij rent Arend achterna en slaat
hem met zijn puntklomp op het hoofd. Met moeite rukt deze
zich los. om naar huis te rennen.
(Wordt vervolgd)
