WYBERT CINEONE intocht van den winter Het Huis der Smarten DINSDAG 2 FEBRUARI ig37 Nieuwe vormen van cinematografie Het filmvraagstuk ia onder ons no# niet opgelost- Verre weg het gemakkelijkst is natuurlijk om te zeggen: film is voor ons taboe geen aandacht aan wijden! Maar als wij ons niet met de film bemoeien, zal de film zich wel met ons bemoeien. En ze heeft zich met ons bemoeid. Hoeveel duizenden hebben de laatste Weken niet genoten van de huwelijksfilms, opgenomen op den grootschen feestdag van 7 Januari. Tegen zulke films kan toch moeilijk he gwaar worden gemaakt. En zoo zijn er nog wel meer. De film is een technisch wonder, dat we eenvoudig niet ter zijde kunnen stellen, dat we niet kunnen ignoreeren. Dit erkennende moet anderzijds worden geconstateerd, dat filmbelangsteiling vooral voor onze jeugd niet zonder gevaren is. Wat in de vermaak-bioscoop wordt gebracht is voor den Christen maar zéér. zéér zelden acceptabel. Vaak is de moraal hoogst gevaarlijk en in strijd met de groote zede wetGod lief te hebben bovenal en de naaste als zich zelf. Wat dan? Zelf films gaan vervaardigen? Een uitermate kostbare geschiedenis, waarbij men slechts in enkele gevalilen slaagt. We hebben onze zendingsfilms en onze propaganda-films en die hebben wel bewezen, dat er op dat gebied iets valt te doen. Maar bevredigend was het niet in alle opzichten, juist omdat het kosten- vraagstuk zoc'n groote rol speelde en het gebrek aan innerlijk contact tusschen op drachtgevers en operateurs zich veelal wreekte. Elke poging om op ddt gebied n u n o g Iets te gaan presteeren, leek wel tot misluk king gedoemd, lettende op de achterstand bij het tot het uiterste geperfectioneerde van Hollywood en Neu Babelsberg, de moderne filmproductie-centra. Evenwelde techniek staat niet stil en die ontwikkeling der techniek schijnt als we het niet verkeerd inzien, plotseling we nieuwe mogelijkheden te bieden. De journaal-theaters, de zg. Cineacs, waar Jn het actueele wereldfilmnieuws werd ge draaid met een aanvullend amusements programma, meestal bestaande uit teeken films, hebben in enkele steden veel aan hang gekregen, ook wel van hen, die voor heen de bioscoop niet bezochten. Een lage toegangsprijs bevorderde dit proces. Het succes van de Cineacs heeft thans weer geleid tot een nieuwe vorm van cine matografie. welke wordt gebracht door de N.V. „Cineone". Geluidssmalfilm Deze N.V. heeft gebroken met de dure normaalfilm en gebruik gemaakt van de snelle ontwikkeling, die de smalfilm den laatst en tijd heeft gemaakt. Met name in Amerika, maar ook in Duitschland en in ons eigen land heeft de filmtechniek zich geworpen op de smalfilm, teneinde deze op te heffen uit de sfeer van amateur-cinema- tografie en bruikbaar te maken voor het normale filmbedrijf. Zoodra vast stond, dat het mogelijk was om het geluid ook over te brengen op den smalfilmband, was de ontwik keling van de smalfilm tot bedrijfsfilm nog maar een kwestie van tijd. Die tijd is in koortsachtig tempo benut en de N.V. „Cineone" komt tJhans met de resultaten voor den dag. Wij zijn in staat geweest een proef met de geluids smalfilm in een daarvoor gebauwde zaal met 'n 250 zitplaatsen bij te wonen en meenen op grond daarvan te mogen zeggen, dat we in de geluidssmalfilm groote mogelijkheden zien. Er werden twee films gedraaid: een eultuur-filmpje betreffende de vervaardi ging van de harmonica, waarbij beeld en geluid van de normaal film waren over gebracht op de geluidssmalfilm en een jour naalfilm, voorstellende het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard. De eer ste film was technisch niet te onderschei den van de normaalfilm, wat reeds de mogelijkheden van de geluidssmalfilm be wijst. De huwelijksfilm, door de productie- afdeeling van „Cineone" opgenomen, had zeer goede en ook slechte gedeelten. Het feit, dat men bij de opname werd gehandi capt door de onmogelijkheid goede stand plaatsen in te nemen, de andere omstandig heid, dat zulk een nieuw bedrijf natuurlijk tijd moet hebben om zich in te werken en ten slotte de eisch, welke de directie stelde, dat de opgenomen proef-film ook op den avond van den huwelijksdag als geluidssmal film moest draaien, bestempelen dit filmpje wel als een krachtproefstuk. Daarom zegt een gedeeltelijk^ mislukking voor ons niets en het gedeeltelijk slagen alles, omdat het weer een kwestie van tijd is om de moeilijk heden te overwinnen. Winst of cultuur? Wat nu Cineone wil is dit: In series van telkens vijf zullen kleine filmtheaters, Cineones, worden opgericht in alle deelen van het land. Men begint met een vijftal, twee in Rotterdam, een in Amsterdam, een in Haarlem en een in Hilversum. Deze filmtheaters zullen voor wat betreft de groote steden in de buiten wijken worden gevestigd, waar men de menschen dus vlak bij huis tegen een uiterst lage prijs een filmprogramma wil bieden. In totaal voorziet men thans reeds in de stich ting van 37 theaters. Het feit dat de on brandbare 16 m. 3>I. film, gedraaid wordt vergemakkelijkt de exploitatie, zoowel in technisch als in financieel opzicht, want de smalfilm is aanmerkelijk goedkooper dan de normaalfilm. Dit alles zou ons tamelijk koud kunnen laten, als een strijd in de filmwereld tusschen de opkomende smalfilm en de bestaande nor maalfilm, indien niet de ..Cineone" in haar opzet iets anders wilde, dan de vermaaks- bioscoop, waartegen wij zoo ernstige bezwa ren hebben. De N. V. „Cineone" wil naar de leiders ervan mededeelden, programma's draaien, uitsluitend samengesteld uit cultureele- en journaal-films. Men zal deze films voor een groot gedeelte uit eigen productie moeten verkrijgen en beschikt reeds over een voor raad van ongeveer 300 geluidssmalfilms. Het spreekt wel vanzelf dat deze onder nemers geen philantropen zijn. Op winst wordt deze onderneming opgezet en op winst zal ze aansturen. Wat geen schande is. Evenwel: dit houdt het gevaar in, dat men toch weer naar films zal grijpen, die onder .het mom van cultureele film, een verkeerde tendenz in deze theatertjes brengt. Nu deze nieuwe onderneming begint met het goede voornemen om voor ieder aan vaardbare films te brengen en blijkens uit- noodiging aan onze pers ook prijs stelt op het oordeel van het Protestantsch Chris telijk volksdeel, moeten we ons voor de vraag stellen of er nu geen mogelijkheden zijn, die we wellicht vroeger hebben verzuimd, n. 1. om invloed uit te oefenen op de program ma's die in deze smalfilmthe aters zullen worden gedraaid. Is 't niet te overwegen zoo vragen we om een Protestantsch Christelijke keurings- instantie in het leven te roepen, die de aan te bieden films al of niet vrij geeft? In dat geval zou voor cultureele en ontwikkelings films, neutraal in den goeden zin des woords, medewerking onzerzijds kunnen worden gegeven, die tegelijk een financieele steun van beteekenis voor dit filmbedrijf zou kunnen zijn, waardoor onzerzijds weer druk kan worden geoefend op de film wereld in het algemeen, een stuwen dus in de goede richting. De vraag is gewettigd, of dit zeifis niet van grooter beteekenis moet worden geacht dan allerlei tot nu toe gedane goedbedoelde pogingen om in eigen kring films te bren gen, die technisch toch altijd achter staan bij de gewone filmproductie. Laat men ook dit nieuwe bedrijf maar weer „schalten und walten", dan lijkt het ons vrij zeker, dat de winst spoedig de cul tuur geheel zal overwoekeren. Dan kan het, vooral ook voor onze jeugd zoodra ze 15 ct Den sneeuwstorm trotseerend stonden honderden voor het station van Sofia om minister Kiosevaneff (r.) te begroeten i diens terugkeer na de onderteekening van het verdrag met Joego-Slavië. Tusschen Arnstel en IJ Sneeuw en ijs in de groote stad (Van onzen Amsterdamschen redacteur) Dat Amsterdam in de afgeloopen week door sneeuw en ijs een geheel andere aan blik heeft gekregen is in zekere zin niets bijzonders, want overal in ons land heeft het gesneeuwd. De kille majesteit van den winterkoning spreekt buiten de steden op de wijde velden, in de stille bosschen, langs stroomen en rivieren met meer gezag dan in een stad als Amsterdam. Sneeuw en ijs in de groote stad roepen evenwel toch bij zondere gewaarwordingen op. Vele stadgenooten beginnen bij het zien van de eerste sneeuwvlokken al te moppe ren over de ..sneeuwboel", die zij duchten, al kan menigeen de sneeuwbuien ook rustig bij hard of centrale verwarming in veilige huizen, werkplaatsen en kantoren verder aanzien. De eerste gedachte, die hier even wel bij de meesten opkomt, is: last en on gerief. Als het sneeuwt, krijgt de tram er het eerst van langs. Dat gebeurde hier in den laten avond Menige treinpassagier, die op het Stationsplein zijn tram pakte en in de regel met een kwartier of een half uur thuis is, maakte een veel langere tram rit mee. Dichtgesneeuwde rails en onbe wegelijke wissels moesten eerst door de pekelwagen ontdooid worden en aangezien we hiervan niet zooveel stuks in voorraad hebben en de wagens niet overal tegelijk op zak heeft een gevaar worden, vooral wanneer straks heel het land met derge lijke theatertjes is overdekt Liever zouden we in plaats van de gemiste kansen om invloed uit te oefe nen, de mogelijkheden aangegrepen zien om, hetzij in samenwerking met zulk een bedrijf hetzij door zelfstandige ex ploitatie van de geluidssmalfilm, op filmgebied de nieuwe techniek aan te grijpen, nu ze zich aan ons opdringt De trawler „Eric Stroud" was het eerste schip, dat de vorige week in staat bleek de haven van Aberdeen binnen te loopen Het vaartuig, dat tijdens den storm een lid der bemanning verloor, nadert de vei lige haven. De Jeugd trekt zich geen van deze dingen aan. Vader en moeder of andere groote menschen had den de kinderen hooren zeggen,, dat er sneeuw in de lucht zat en hoewel ze even best als anders geslapen hadden was het toch een blijde verrassing, toen 's morgens een flink pak sneeuw zelfs de straten van Amsterdam had bedolven. De jeugd in de groote stad is meer verzot op sneeuw en ijs dan de jeugd op het platteland, want eer do winter de groote stad in haar boeien kan slaan, moe.t het behoorlijk koud zijn. De teleurstellingen der jeugdige stadsbevol king op dit gebied zijn vele. Nu heeft echter zelfs de jeugd in de bin nenstad, waar honderden sneeuwruimers in actie waren, van de witte wereld kunnen genieten. Want het was „droge" sneeuw, waartegen de Stadsreiniging met haar machtige werktuigen zelfs niet geheel op kon. Sneeuw en ijs geven in de groote stad werk. Honderden sneeuwruimers zdjn aan de gang gekomen, een typische afwisseling van de dagelijksche tred naar het stempellokaal. Er zijn verder meer behoeften te bevredigen en daardoor wordt meer gekocht voor voe ding, kleeding en dekking. Er is evenwel ook meer nooddruft: bij mussschen, spreeu wen en lijsters, die achter op de warande of vóór in het tuintje hun rantsoen komen vragen nu ze dit op de gewone manier niet kunnen verkrijgen. Bij de zeemeeuwen, die elke winter bij ons inwonen en schreeuwend en krijschend afvliegen op de porties brood, die op brughoofden en langs de wal worden neergelegd of van uit de vensters toege worpen. Er zijn evenwel nog meer behoeften bij de menschen. Bij hen, die voor hun arbeid veel op straat moeten verblijven, waarvoor evenwel wordt gezorgd. De agenten van politie hebben in plaats van twee uren één uur achtereen straatdienst. Het Gemeentebestuur heeft groote vuurpotten neergezet op vele plaat sen. Het Leger des Heils verstrekt koffie, en zoo zal er wel meer zijn en worden ge daan. Grooter zijn de behoeften, om niet te spre ken van nooden bij werkloozen en armen, die hun gemis aan voldoende voeding, klee ding en dekking meer dan anders gevoelen. Onverzorgd zijn ze niet, dat weet ieder. Wat komen nu vooral de brandstoffen die elke week door de Overheid boven het steunbe drag worden verstrekt, van pas. En de warme maaltijd voor 5 cents van gemeente wege, die op een twintigtal plaatsen kan worden gebruikt, smaakt nu beter nog dan anders. Ondanks deze tegemoetkomingen spreekt het vanzelf, dat nu meer hulp noo- dig is. Of de betrokken minister hiervoor een telegram van het N.V.V. noodig heeft, mag worden betwijfeld. In ieder geval moeten Overheid en bur gerij de handen ineenslaan, om, waar noo dig nood te lenigen. Men moet maar niet op elkander wachten. Eiken dag zie ik uit naar een telegram van het N.V.V.. waarin het de Regeerine bericht een deel van zijn eigen groot kapitaal ter beschikking te stel len van werkloozen en armen. Tot nu toe bleef de portemonnaie van de rijke roode beweging dicht. De „gemeenschap" moet immers zorgenl FRISO DE JEUGD NAAR AMSTERDAM Het Initiatief-Comité Amsterdam zendt ons een uitvoerig stuk, hetwelk hierop neer komt, dat het I.C.A. zich voorneemt tot alle inrichtingen van M.O. en de voornaamste jeugdvereenigingen wederom de opwekking te richten om Amsterdam in dii jaar te komen bezoeken. Thans ook met menthol-smaak! fAdv De in beslag genomen Mussert-zegels Verdachte ontslagen van rechtsvervolging Op 9 Nov. 1936 heeft de politie in c N.S.B.-eigarenwiirokel, in de Groote Hout straat te Haarlem, ruim 10.000 zgn. Mus sert-zegels io beslag genomen en tegen den 60-jarigen winkelier proces-verbaal opge maakt wegens overtreding van art. 440 W. v. S., diie o.a. het in voorraad hebben van op postzegels gelijkend drukwerk verbiedt Het O. M. bij het Kantongereóht had 14 dar gen geleden deze overtreding beweaen ge- aaht en tegen den winkelier 10 boete WOENSDAG 3 FEBRUARI HILVERSUM I 1875 M. VARA-Uitzendinr, 10.00 en 7.30 VPRO. 8.00 Gram.pl. 9.30 Keukenpraatje. 10.00 Morgenwijding. 10.20 Literaire causerie en grampl. 11.30 „De werkloosheid en het bevolkingsvraagstuk", causerie. 12.00 Gram.pl. 12.45 Orkest. 1.30 1.45 Gram.pl. 2.00 Gram.pl. 2.30 Voor de vrouw. 3.00 Voor de kinderen. 5.30 Me lody Circle, m.m.v. soliste. 6.00 Orgelspel, 6.30 De Ramblers. 7.00 Zang. 7.30 „Chris telijk Humanisme", lezing. 8.03 Berichten ANP. 8.15 Gram.pl. 9.45 Gram.pl. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Orkest. 11.00 „Hu welijksverhoudingen", causerie. 11.30—1 12.00 Gram.pl. HILVERSUM H 301 M. NCRV-Uitzending, 8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde mu ziek (gr.pl.). 8.309.30 Gram.pl. 10.30 Morgendienst. 11.00 Ensemble Van der Horst. 12.00 Berichten. 12.15 Gram.pl, 12.30 Ensemble Van der Horst. 1.30 Or gelspel. 2.30 Gram.pl. 3.00 Chr. Lectuur, 3.303.45 Gram.pl. 4.00 Zang en piano, 5.00 Kinderuur. 6.00 Landbouwhalfuur, 6.30 Onderwijsfonds v. d. Scheepvaart, 7.00 Berichten. 7.15 Gram.pL 7.45 Repor tage. 8.00 Berichten ANP. 8.15 NCRV- orkest. 9.00 „Christelijk-Sociale levens houding", causerie. 9.30 Vervolg concert m.m.v. soliste. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Schaakcursus. 10.20 Vervolg concert. 10.45 11.30 Gram.pL Hierna: Schriftlezing. DROITWICH 1500 M. 11.05 Orgelspel. 12.05 BBC-Schotsoh orkest m.m.v. soliste. 1.20 Orkest. 3.55 Pianorecital. 4.20 Vesper. 5.10 Kwintet. 7.00 Orgelspel. 8.05 Twee orkes ten. 8.35 BBC-Symphonieorkest m.m.v solist. 9.50 Vervolg concert. 10.40 Kwintet. RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Symphoniecon- eert en zang. 2.50 Orkestconcert. 6.05 Vioolconcert. 8.20 zang en piano. 9.05 „Un jardin sur l'Oronte", opera. KEULEN 456 M. 5.50 Kamerorkest. 7.45 Mi litair orkest. 11.20 Sted. Orkest van Bonn, 12.35 Landesorkest Gouw-Baden. 3.50 Ka merorkest. 5.05 Solisten-concert. 8.05 Orkest en solisten. 10.05 Kleinorkest. BRUSSEL 322 en 484 M.: 322 M.J 1.80 Om- roeporkest. 6.20 Cello-recital. 6.40 Kamer muziek. 8.20 Kleinorkest en zang. Symphonieorkest. 484 M.: 12.5' Omroeporkest. 8.20 Sympho- nieorkest. 9.50 Kleinorkest en zang. DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Blaas concert. 8.05 „Musik der Jugend", Rijks zending. 8.35 Soldaten-liederen en -mar- schen. 9.50 Kamerorkest. 4 dagien hechtenis geslacht en vernietiging van de zegels gelast De kantonrechter heeft tfiams schriftelijk uitspraak gedaan en dten verdachte ontsla* gen van rechtsvervolging met bevel t» teruggave der in beslag genomen zegels. Op den weg van Bournemouth naar Exeter (Eng.) geraakten een groot aantal auto's ingesneeuwd. Met man en macht werd onmiddellijk er op uitgetrokken om de wagens uit de sneeuw le bevrijden. door 0. THUNISSEN (4 Nadat de handdrukken wederkeerig gewisseld waren en dokter Allon zich op verzoek bij hen nedergezet had. rekte zich het gesprek over het stadium, waarin de patiënt nu ge komen was. Idealist als vele menschen zijn. niet minder, maar zelfs meer begrijpelijk, geloovige menschen, werd hier de nieuwe vonk reeds gezien als het groote vuur, dat alle ge leden leed verteren zou. Heel het gesprek doorjubelde het: U alleen, U loven wij; Ja, wij loven U. o Heer! Want Uw naam, zoo rijk van eer, Is tot onze vreugd nabij; Ook dokter Allon mocht zich in hun lof en dank verheu gen, hoewel hij elke mogelijke overmaat, hoe menschelijk ook, bescheiden terug wees. „Een nu heb ik een ander experiment op 't oog", vervolgde de dokter. „Een waarvan ik veel verwachting heb. Een ver blijf in een Duitschc koerplaats, waar een buitengewoon be gaafd geleerde voor geregeld consult aanwezig is, zou voor üw zoon zeer gewenscht zijn. Het zou een gunstiger wending kunnen geven aan het verloop, en de resultaten bestendigen." Het besluit liet niet lang op zich wachten. Het bleef afge sproken, dat Wim nog dezelfde maand, onder toezicht van dokter Allon en de beide verpleegsters naar Duitschland zou afreizen. Jaren waren na dien verloopen. In het gezin van Thyssema was veel veranderd. Hetty en Dolf waren getrouwd. Dolf was reeds eenige jaren in Den Haag gevestigd als rechts kundig adviseur bij een der regeeringslichamen. Bep bleek onvatbaar voor de magische kracht van den huwelijksband. Leefde rustig met haar ouders in het groote, tusschen hoo rnen verscholen huis op Aerdenhout. Wijdde haar vrijen .tijd aan werken der Christelijke liefdadigheid, en volmaakte verder haar muzikale begaafdheid. Velen, ook Beps ouders, hadden het anders gedacht en verwacht. „Doch, Mijne wegen zijn niet uwe wegen, spreekt de Heere". Wim kwam terug uit Duitschland. Even onverwacht als zoo wat elke gebeurtenis in zijn leven. En kón het beter ge troffen, nu mevrouw Thyssema inmiddels zooveel ouder géworden was? Want Wim zou thuis nog zorg genoeg be hoeven. Het was of Bean Rivage uit den slaap ontwaakte. Ja: boven bidden, boven denken, had God aan hen wel gedaan. Veel had dit leed geleerd. Vooral, dat gebeden eerst verhoorlijk moeten worden, om verhoord te zijn. Want Gods hemel is geen telefoonkantoor. Wim was wonderwel hersteld. Niet alleen hadden zijn gedachten de boeien geslaakt, maar zij waren begonnen te groeien in de volle vrijheid van haar eigen denkingsgang. Wel moesten zij, gelijk een kind, eerst leeren staan, om daarna langzaam aan te leeren loopen. En de hand, welke zich daartoe leenen kon en zou, het was Bep. Het stond al spoedig; het liep al spoedig: en het groeide al met al zoo voorspoedig, dat de angstvallige vaart dezer vorderingen de oude vrees soms deed herleven. Bep probeerde steeds te remmen. Van wat lezen was het meer lezen ge worden; werd al heel gauw studeeren; groeide tot een groot begeeren, dat laving zocht voor wetensdorst. Had God Wims jeugd vernieuwd, gelijk eens arends jeugd? Gelukkig was daar nog dokter Allon, wiens voorschrift voor Wim een bevel was. Totdat tenslotte de dokter zijn patient met een juichend hart aan mensch en wereld terug gaf. Volkomen genezen! En beter dan ooit voorheen bestemd voor grooter werk. Wims herinnering was niet gestorven. Zijn oude studie, levend gebleven, had geslapen in de winterwindselen der verwezenheid. Was, als late oogst, rijper ontwaakt uit den bodem van 't verleden, in het heden opgestaan. Het beves tigde de stelling van den dokter, nl. dat de opgenomen voor stellingen in den denkschrijn bevestigd blijven gelijk de. beelden op een filmlint. En dat. als het apparaat maar werkte, elke herinnering weer opleefde, zoodra dit deel van het lint voor de lens kwam. „Om een tentamen af te nemen, Thyssema. En dat nog wel bij je thuis.."Professor bevestigde Wim's goed ge raden vraag op klassieke wijze, door herhaling van de woor den. In zijn glimlach was de goedkeuring te lezen. Een groot uur later trad de prof de kamer van mevrouw Thyssema binnen. „Het is een wonder, mevrouw", riep hij uit. „Wij zien het, maar doorgronden het niet, professor". „Wie kan Gods grootheid en goedheid doorgronden, „Nee, professor, niemand. Maar zien laat Hij het ons wel, als wij maar geloovig leeren zeggen: De Heere zal het voor' zien". Een half jaar later deed dominee Willem Thyssema, na bevestigd te zijn door zijn vriend en ambtgenoot ds. Hoor weg, zijn intrede in een landelijke gemeente, welke bekend stond, om haar zichtbare en tastbare godsvrucht. Het liep tegen Kerstmis. De adventsdagen hadden reeds weken gewezen naar de komst van Hem, Die kwam als het Licht der wereld, dat gezien zou worden door een volk, dat in duisternis was gezeten. Een volk, dat schier geen hoop meer had, en onder den stoffelijken en geestelijken druk der tijden, aan Gods heerlijkheid vertwijfelde. Wevend zijn eigen leven in verband met de beteekenisvolle kerstdagen, luidde zijn tekst: „Heb lk u niet gezegd, dat, zoo gij gelooft, gij de heerlijkheid Gods zien zult". EINDE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 8