De Grondwetsherziening
D E V E O
ALLEMAAL THUIS
DONDERDAG 28 JANUARI 1937
DERDE BT7AD PAG. 9
Tweede Kamer
GRONDWET EN GROND-
WETSINTERPRETATIE
Het ontwerp wordt besproken
door vertegenwoordigers van
verschillende partijen
Vergadering van 27 Januari 1937.
Overzicht
Even rustig als de eerste dag is de twee
de dag van het algemeen debat over de
Grondwetsvoorstellen geweest.
't Is ook moeilijk anoers te verwachten.
Bij de afzonderlijke wetsontwerpen ko
men do in de herziening begrepen onder-
werDen concreet aan de orde. De algemeene
beschouwingen loopen dan ook grootendeels
over onderwerpen, die ten slotte niet in
de revisie betrokken zijn, zooals persvrij
heid en machtigingswetten. De meeste spre
kers hebben zich voor een belangrijk deel
daarmee bezig gehouden.
De heer Schouten, oie poogde de aan
dacht van den heer Lingbeek te vragen voor
de Groeniaansche onderscheiding tusschen
Grondwet en Grondwetsinterpretatie rhe
torics en verwarrende citaten kunnen daar
bij achterwege blijven staat op het stand
punt, dat aan ac introductie van nieuwe
denkbeelden, mits ze ingrijpt en ook con
creet zijn, in de Grondwet niets in den weg
staat.
Grondwetsrevisie zou daarvoor niet noo-
dig zijn. Zonder grondwettelijk bezwaar
zouden ze wettelijk kunnen worden ge-
r0DU gevoelen werd gedeeld door den heer
De Geer. Deze wees er eveneens op, dat
op, dat voor de vorming van „nieuwe or
ganen" voor het bedrijfsleven geen hinder
palen bestaan. Er is reeds een artikel 194,
dat voor dit doel volkomen den weg vrij
laat. Maarhet verkeert sinds zijn invoe
ring in 1922 toen we het over deze din
gen ook zoo druk hadden in een soort
doodsslaap.
Deze beide sprekers waren het ook vrij
wel met elkaar eens omtrent een regeling
van de delegatie van bevoegdheid door den
r wetgever aan de uitvoerende macht Zulk
een regeling is noodig, vooral nu de Regee
ring op dit punt inzichten blijkt te -huldi
gen, die wel wat erg radicaal schijnen.
Overeenstemming van denkbeelden was
er tusschen hen ook ter zake van de pers-
vrijheid. Repressieve maatregelen zijn reeds
thans voldoende mogelijk en zou een tijde
lijk verschijningsverbod gewenscht worden,
welnu tegen een aanvulling van de Straf
wet daarmee bestaat geen bezwaar. De harv
teering van deze bepaling moet echter uit
sluitend in handen van den rechter blij
ven.
Met deze opvatting was ook oe heer
-Joekes het eens.
Met de liberalen vormden echter de hee-
ren Westerman en De Visser tegen dit
standpunt een eenheidsfront
De leider der vrijz.-dem. fractie, die een
derde Kamer in ons staatsbestel van de
hand wees, scheen niet ongevoelig voor
den wensch om ooor een nieuwe commis
sie aandacht te doen schenken aan de ge
dachten, die van verschillende zijden wer
den uitgesproken omtrent nieuwe organen
.voor ons bedrijfs- en staatkundig leven.
Voor wie de dingen nuchter en reëel ziet,
is er in dit opzicht nog zooveel scheme
rigs, wordt er nog zooveel aan groote woor
den geofferd en is er nog zoo weinig aan
concrete, uitgewerkte denkbeelden te vin
den, dat de vraag opkomt: is zulk een com
missie positief nuttig? Of moet haar groot
ste nut gevonden worden in een negatief
resultaat van haar langdurige besprekin-
StMisschien is er uit dat oogpunt iets voor
zoo'n commissie te zeggen, mede opdat we
voorloopig gespaard worden voor velerlei
onrijpe beschouwingen, die vaak meer het
karakter dragen van propagandistische r. is-
torica, dan van weioverwegen, gefundeer
de resultaten van exact wetenschappelijk
sociaal-economisch onderzoek.
De dictator in de windselen en fascist m
spé, de heer Westerman, oie zoo gaarne
naar buitenlandsch voorbeeld anderen
zo i ringelooren en in hun vrijheid beknot
ten, wenschte uit 'dien hoofde aan de over
heid zoo weinig mogelijk machtsmiddelen
toegekend te zien om misbruik van de
persvrijheid tegen te gaan. Zij mocht die
eens verkeerd gebruiken1
Wie iets van het nationaal-socialistisch
jargon kent, zal geneigd zijn deze opmer
kingen onbeschaamd te noemen. Verwon-
deren doet hij er zich intusschen niet over.
Fascisme en communisme grenzen in gees
teshouding en dictatoriale gezindheid aan
elkaar, maar tusschen de fascistische denk
beelden van den heer Westerman en de
antirev. opvattingen omtrent gezag en vrij-
heid bestaat een niet te overbruggen klove,
welke gevormd wordt door twee geheel
antithetische levens- en wereldbcschouwin
gen, welke samen te vatten zijn in een
heidensche machtsleer en de belijdenis om
trent de 60uvereiniteit Gods.
Als bestrijder bij uitnemendheid van de
regoeringsvoorstellen diende zich de heer
De Visser aan. Hij, de communist, zal het
opnemen tegen óe reactionaire bent, die
voornemens is een aanval op de parlemen-
i taire democratie te ondersteunen.
Echter hij zal daarbij den fascist Wes
terman aan zijn zijde vinden. Dat vindt de
voorstander van de proletarische dictatuur
niet aangenaam. Hij houdt niet van óe
fascistische dictatuur. Daarom wil hij zich
ook keeren tegen zijn eigen antipode. Des
noods in bond met de heele reactionaire
bourgeoisie en onder de leus: liever Colijn
dan Mussert!
Het was een grappig moment toen de
communistische bespiegelingen tot dit iet
wat wonderlijke slot leidden. Maar wie weet
krijgt de heer De Visser niet zijn zin!
We zien hem Mussert reeds hoonen en
applaudisseeren voor Colijn!
't Kan verkeeren.
Vandaag zal Minister De Wilde 't debat
beantwoorden.
Verslag
De behandeling: van de
Grondwetsherziening
De heer SCHOUTEN (AR.) betoogt, dal
leataande Grondwet niet ln den weg staat
e toepassing van nieuwe denkbeelden, Z
,1e Grondwetsherziening moet
in labiele tijden niet worden overgegaan; denk
beelden zijn dan onvoldoende geconsolideerJ.
Anti-Revolutionair ls niet anti-constitutio
neel.
Grondwet en Grondwetsinterpretatie
moeten worden ondersohelden, gelijk Groen v.
Prlnsterer heelt uiteengezet In 1852 in een arti
kel in „De Nederlander". De heer Lingbeek
moge hieraan zUn aandii'-ht willen schenken.
Het vraagstuk der machtigingen en
delegatie van bevoegdheid
aan de Regeering verdient te worden bestu
deerd. De heer Goseling sprak ook van „nood-
recht". maar dat is eigenlijk iets anders. Het
zal niet gemakkelijk zijn practisch bevredlgen-
s zU zich beroept op de ingewikkeldheid dor
■aagstukken en daarom machtlglngswett-.n
udedigt.
de persvrijheid
tegengaan door een verschijningsverbod zal
veelal niet veel resultaat hebben, omdat der
gelijke publ'jatles meestal „eenmalige" publi
caties zijn. Gemakkelijk kan herhalir~ "-
i of onder
ich voc
Eer
7 van de Grondwet maakt scherpe re
leve bepalingen niet onmogelijk. De wel
ls volkomen vrjl in haar voorschrlftei
n we art 7 wijzigen, dan wordt de wet
misschien belemmerd ln wat hij repres
oodig a
ichiJnvi
>od als bijkomende
de Grondwet. Hi
pressieve maatregel.
Ongewenschte verschijnselen hebben zich ook
vroeger voorgedaan. Zonder wijziging van de
Grondwet zjjn ze verdwenen. Dat kan nu ook.
als maar voldoende repressieve maatregelen
worden voorgeschreven.
Een kwaad onder de zon is voorts, dat een
partij met een revolutionair program
jtandpunt is veranderd,
aanstonds veel tegen te doen.
Vooral het bevorderen van goede zeden kan
er toe meewerken om vergrijpen tegen de pers
vrijheid tegen te gaan.
Rede van Mr. Joekes
i hen, die public*
last. Een verschifnverbod d<
stantie uitgesproken heeft
prlnclpieele ei
De beschouwingen van den h
over de nieuwe organen en die
Aalberse in Nov. 1933 nHitto de
verband 1
seling s
schplden
lek. De heer Aalberse vroeg
/oor Grondwetsherziening in
vraagstuk. Bij den heer Go-
herziening op een meer be-
Omtrent organisatie van het bedrijfslef
'an ons staatkundig leven, bestaan gedê
lie zeer ernstig de
chtes
het lldmaatsc
j het punt der machtigingswetten heeft de
eoring zeer aanvechtbare denkbeelden uit
koken; ten deze is de heer de Geer het
i met de heeren Schouten en Goseling.
teraf zou hü bijna begeeren, dat deze kwes-
niet ln de herziening Is betrokken. Mach-
ngswetten moeten niet worden gebruikt
en haar ratio, gelijk gesohied is bij de
Landbouwcrislswet.
Overige sprekers
heer WESTERMAN betoogt, dat de-
tle letterlijk genomen, nooit bestaan
heeft, thans niet bestaat en steeds onmogelijk
1 ziin. Bij besturen van den staat is selectie
ivermijdelijk. In Nederland werkt het demo-
atlsch bestuursstelsel niet goed. Het bestaan-
kader is overleefd, de structuur voldoet
de critici niet
gang, reeds tot in bijzonderheden voor oogen
De Nederlandschi
in de volksgemee
huidige stelsel van bestuur niet kunnen ver-
tructueele beteekenis geschiedt er niets
b|j deze herziening van de Grondwet. Het rap
port der commissie is zeer kort en onvolledig.
_door zeer onbevredigend uitgevallen,
ilcele belangrijke onderwerpen zijn be
handeld.
Toegejuicht werd, dat de persvrijheid blijft
gehandhaafd, maar alleen omdat geen vertrou-
bestaat in deze Regeering. ZU verdient
leuwc bevoegdheden, al ziin die principl-
•dedigbaar. Deze Regeering schuwt geen
enkel middel om haar tegenstanders te treffen;
- moet dus zeker geen nieuwe machtsmiddelen
r beschikking krijgen.
De vrijheidsdroom, om niet te zeggen vrli-
heidsnachtmerrie, schijnt in ons land in den
een redelijke ordening.
Communist-conservatief
Prof.
dit „functloneele decentralisatie"
voor wat het maatschappelijk leven betreft.
Ook de vertegenwoordiging des i
gang der wetgeving zal dienen te
>rden onderworpen.
Deze en andere vragen zouden aan een nader
inderzoek kui
Het liberale gelald
De heer COOPS (Lib.) betoogt, dat ordening
alleen dienen mag om in het algemeen belani
een historisch gegroeide ordeningsgeda-jhte 1;
thans echter nog geen sprake.
Met het ongewijzigd laten van art. 7 dpi
Grondwet kan de liberale fractie zich vereent'
De S. G. P. spreekt
dat ordening
organen wanorde bi
n ten aanzien van het kiesrecht
•sterking van de positie der Re-
Mr. .de Geer aan het woord
De heer DE GEER (C.H.) acht i
aanzien van deze
oldoende
irstellinH
nlng geen
de herziening bescheiden
trjjd geacht. Voorheen
rs gesproken,
it ten aanzien van nieuwe organen wordt
gesteld is een verklaring, die op zichzelf
tak niets verder brengt. Ook zonder wtfzl-
ware art. 194 uit zUn doodsslaap te
t 'betrekking tot de revolutionaire volks-
genwoordigers is iets voorgesteld, dat wü-
g der Grondwet noodig m
'.et blijven der vrtjkome
ve bepaling is ejhter in
ide plaat*
e-Koolen
elf dc
nleu'
ln des
i tijd
n.) ziet In deze
Tegen een wijziging bijv. in verba
Prins-Gemaal ware weinig ln te b
Maar de Regeering heeft
ild. Zij komt di
eigen verklarin
in verscherpen l
n tusschen de pi
partijen als de comm
atregelei
o.a. i
1933.
rste
tegenstel-
lltlekc partijen
unlstische buiten de par-
n.p? Tellen die niet mee?
kabinet tegenover het
rroot. De democratische
ihendbaarheid
digers wordt aange-
Met de ordeningsvoorstellen wordt ge-
gaat achteruit. De
fast
alleen react!
egen zal 1
'orden gevoe
itie door dea
De Regeering bei
.ctlo-
Dat de Regeering ook thans reeds de pere-
-Uheid kan knotten, is maar al te waar. Dat
ordt bewezen door de Inbeslagneming van
ïrsen, ook van die van de Tribune, reeds
rcnlang.
De heer WESTERMAN; Dat ls ook verkeerd.
De heer DEI- VISSER protesteert tegen de
nieuwe interpretatie van art. 7. Zijn fractie
zal bij deze voorstellen behoudend gezind zijn
et bestaande en de democratie verdedigen
i de burgerlijke reactie.
strijd der communisten ls een strijd om
emocratie, zoolang de proletarische dicta-
willei
liever Colijn dan Mussert!,
l aan den MINISTER
VAN BINNENLANDSCHE ZAKEN, die 't e
i el op prijs zou stellen heden zijn rede te
De vergadering wordt verdaagd.
BINNENLAND
De wijziging van de Grondwet
Stroom amendementen vloeit door
De heer Vervoorn heeft zijn amendement
gewijzigd in dien zin, dat hij thans voor
stelt de schadeloosstelling der Tweede Ka
merleden te bepalen op 3000 per jaar
hun pensioenen op 90 's jaars voor elk
zittingjaar met een maximum van 1S0Q.
De heer Schouten c.s. hebben eenige
amendementen ingediend, waarvan de
strekking is om overeenkomstig het ad
vies van de staatscommissie de beslis
sing inzake het vervallen verklaren van
het lidmaatschap der Kamers, Staten en
Raden te doen nemen door den Raad
van State.
De heer Coops c.s. hebben amendementen
ingediend, om het vervallen verklaren van
het lidmaatschap der Kamers, Staten en
Raden in handen te leggen van. 'den Hoogon
Raad.
De heer Suring c.s. stellen voor het derde
lid van art. 90 aan te vullen met de volgen
de bepaling:
Het pensioen wordt, volgens regels bij de
wet te stellen, verminderd, indien daar
naast inkomsten of pensioen ingevolge het
beklceden van een ambt of het vervullen
van een betrekking worden genoten.
Nieuwe amendementen
De heeren Suring c.6. hebben, op het
amendement-Van dien Heuvel in zake cumu
latie va» p>ensioen van Kamerleden een
sub-amendement ingediend, waarvan dc
strekkiirg is, ook een regeling bij de wet
mogelijk te maken van cumulatie van een
pensioen als Kamerlid en de inkomsten,
g-enofcen uit het bekleeden van ten ambt
of het vervul'ben van een betrekking en van
cumulatie van zoodanig pensioen en een
ambtenaarspensioen.
De heer Donker c.s. hebben een amen
dement ingediend op het voorstel der rege*-
ring, dat de Kamers een wet tot wijziging
van de bedragen in zake hét inkomen der
Kroon niet kunnen aa/mnemen dan met dc
stemmien van twee derden van het aantal
Leiden, waaruit elk der Kamers bestaat.
De voorstellers wilien deze bepaling ook
doen gelden bij wijziging of intrekking vao
zoodanige wet.
Mislukte ordeningspogingen
Crltlek in ongewenschte vorm
Wij hebben de opmerking gemaakt: „Een
bevredigend antwoord op de klacht en aan
klacht van mannen als Gerbrandy en Steen-
berghe is o.i. ongeacht de bedenkelijke vorm,
waarin de critiek tot uiting kwam, nood
zakelijk".
De r.k. Gelderlander voegt daaraan
toe:
We gaan daarmee volkomen acoord,
minus die uiting omtrent de bedenkelijke
vorm, waarin de critiek van beide heeren
zou zijn gegoten. Naar onze meening is de
toestand zóó, dat maar eens ronduit moest
gezegd worden, hoe de zaken staan.
Maar opheldering over de motieven, die
de Regeering tot de zoo in hooge mate
bevreemdende beslissingen hebben geleid,
is ten zeerste noodig.
Ons dunkt, onze katholieke ministers,
voor wie toch de toepassing der ordenings
gedachte zeer zeker geen wassen neus zal
zijn, zullen daar wel allereerst prijs op
stellen.
En niet rrfnder ook onze Staatsparty en
haar leden.
Ons dunkt zoo, dat critiek, hoe rechtvaar
dig ook, altijd in behoorlijke vorm dient
gegeven te worden. Maar bovendien: van lie
verlede zal de erkenning wel doordringen,
dat men uit incidenteelc en zeer bijzondere
gevallen geen algemeene conclusie mag trek
ken.
Officïeele Berichten
CONSULATEN
V. do Sola ls benoemd tot vice-coi
iderlanden te San f
DIRECTE BELASTINGEN
TE HOOGE CONTRIBUTIE?
Daarom neutraal
georganiseerd
Een lezer uit Zoeterwoude schreef ons
on brief, waarvan we toch wel eenigezins
reeand opkeken
Hij vraagt ons, of het niet de schuld is
an de Christelijke vakorganisatie zelf, dat
nog zoovele Christelijke arbeiders niet of
verkeerd georganiseerd zijn en laat daarop
volgen
Ik bedoel dat de contributie te hoog
is in vergelijking met de andere bon
den. Dat is voor velen van onze men-
schen en ook voor mij een groot be
zwaar. Ik ken vele Prot.-Chr. menschen,
d'ie expres om die reden lid zijn van
een neutrale bond. Ik weet wel, het be
ginsel moet altijd voorop 9taan, maar
in de tegenwoordige tijd speelt de tel
kens terugkeerende contributie een voor
name rol en i6 altijd niet verantwoord
tegenover het gezin, terwijl doel en stre
ven van Christelijke zoowel als neutrale
bonden wel ongeveer eender is.
In dit stukje vragen drie dingen de
aandacht.
Ten eerste de vraag of de contributie
p zich zelf niet te hoog is?
Het antwoord daarop moet luiden, dat
in 't algemeen gesproken de vak
vereenigingen pas werkelijk vrucht af
wierpen voor de georganiseerden toen do
contributies tot aanzienlijke hoogte waren
opgevoerd. Vakvereenigingen met lage oon-
tributies van 5 of 10 ct. in de week, konden
misschien wel oens gezellige vergaderingen
houden, maar brachten voor de leden niel
tot stand; konden dat ook niet
In de tweede plaats betwijfelen we sterk
of de contributies bij de „neutrale" orga
nisaties lager zijn dan bij de Christelijke
Welke organisaties bedoelt de schrijvei
eigenlijk? Heeft hij werkelijk Vakvereeni
gingen op het oog?
In de derde plaats stondten we even te
kijken van de derde opmerking, dat „doel
en streven" ongeveer eender zijn. Geldt
van niet, wat de Apostel in eenigazins
ander verband schreef, dat wij niet bij de
eerste beginselen moeten blijven staan,
maar tot de volmaaktheid moeten voort
varen?
Wie zegt: ik weet wel, dat het beginsel
voorop moet staan, mag daarop niet laten
volgen: „móór, in de tegenwoordige tijd
speelt het geld een voorname rol."
Dat doet het geld altijd. Wij kunnen on e
indenken, dat iemand zegt: ik kan het niet
betalen, dus blijf ik ongeorganiseerd; maar
absoluut verwerpelijk is zich ter wilïe van
het geld in strijd met het beginsel te orgt-
niseeren. Aangenomen natuurlijk, dat men
elders even goed en goedkooper terecat
kan, wat wij nog ernstig betwijfelen.
Hoog water in
Engeland. Een
luchtopname
van een der
hoofdwegen met
omgevingin de
nabijheid van
Pulborough in
Sussex, waar het
water reeds zoo
hoog is geste
gen, dat het ver
keer op dezen
weg vrijwel on
mogelijk is ge
worden
VRIJDAG 29 JANUARI
HILVERSUM I 1875 M. 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 4. VARA. 7.30 VPRO. 9.00—
12.00 VARA. 8.00 Gram.pl. 10.00 Morgen
wijding VPRO. 10.20 Declamatie. 10.40
Concert door „Les Ménétriers". 11.15 De
clamatie. 11.30 Vervolg concert. 12.00 Ko-
vacs Lajos' orkest en Gram.pl. 1.30 Gr.pl.
2.30 Zuid-Afrikaansch Programma. 4.00
Gram.pl. 5.00 Kinderuur. 5.30 De Ram
blers. 6.30 Politiek Radiojournaal. 6.50
Zang. 7.00 Literaire causerie. 7.20 Ver
volg zang. 7.30 Berichten. 7.35 Lezing
„Hoe de Bijbel tot ons kwam". 8.00 Viool
en piano.- 8.30 Causerie „Menschen era
Dieren". 9.00 Haarlems Gem. koor en so
listen. 10.30 Berichten ANP. 10.40 Avond
wijding.
HILVERSUM II 301 M. Algem. Programma,
verzorgd door de NCRV. 8.00 Schriftle
zing, meditatie, Gewijde muziek. 8.30
9.30 Gram.pl. 10.30 Morgendienst. 11.00
Orgelspel. 12.00 Berichten. 12.15 Gram.pL
1.00 Ensemble Van der Horst. 2.30 Chr.
Lectuur. 3.003.45 Gram.pl. 4.00 Zang en
piano. 4.45 Strijktrio. 6.00 Gram.pl. 6.30
Voor tuinliefhebbers. 7.00 Berichten. 7.15
Literair halfuur. 7.45 Reportage. 8.00 Be
richten ANP. 8.15 NRCV-orkest en solist.
9.00 Causerie voor Middenstanders. 9.20
Vervolg concert (Om 10.00 Berichten
ANP). 10.30 Gewijde muziek (Gram.op
namen). 11.0011.30 Gram.pl. Schriftle
zing.
DROITWICH 1500 M. 11.40 Pianorecital,
12.10 Orgelconcert. 1.40 Strijkkwartet.
4.20 BBC-orkest. 5.35 Blaaskwintet, en
soliste. 6.45 Pianorecital. 7.40 Revue-pro
gramma. 10.00 St. Michaels Singers, BBC-
orkest en solist.
RADID PARIS 1648 M. 1.35 Zang. 4.20 Kwar
tet. 6.05 Zang. 8.20 Kwartet. 9.05 Orkest
concert en zang. 11.20 Populair concert.
KEULEN 456 M. 5.50 Politie-Muziekcorps.
7.50 Kwintet. 10.05 Concert. 11.20 Orkest
en solisten. 12.35 Kleinorkest. 3.20 Piano
spel, declamatie. 5.20 Pbilh. orkest. 6.20
Jeugdconcert. 9.50 Kamerorkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50'Or-
kest. 1.30 Salonorkest. 5.20 Salonorkest.
8.23 Kamermuziek. 10.05 Trioconcert.
484 M.: 12.50 Salonorkest. 1.30 Omroep
orkest. 5.20 Declamatie. 6.50 PianorecitaL
7.35 Zang. 8.20 Orkest en zang. 10.45.
Zang. 11.0011.20 Accordeonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.35 Can
tateconcert. 9.50 Amusements-orkest.
Inbrekers doen hun werk
En rooken
i sigaartje bij
Gisternacht hebben inbrekers zich toegang
verschaft tot de grossierderij van de fa. Zon-
in de Vossenjacht te Arnhem. Zij zijn op
het dak van het belendende pand van de fa.
Verhey en Tomassen geklommen zijn, om
zoodoende tot het perceel van de fa. Zondag
te kunnen doordringen.
Een poging werd ondernomen om de brand
kast te plunderen, waartoe men een gat in
de deur boorde. Ze stuitten daarbij evenwel
op een paratserplaat die ze niet konden for-
ceeren, zoodat de pogingen maar werden op
gegeven.
De bandieten hebben hierop het
„aangename" maar voor het „nuttige"
genomen, want ze deden zich te goed
aan een flesch wijn en aan verschillen
de etenswaren die zich op het kantoor
bevonden. Verder rookten ze een si
gaartje en namen, zeker als herinne
ring aan het gezellig verpoozen, ook
nog een kistje mee.
Eenig kleingeld, dat zich buiten de brand
kast bevond, werd en passant maar mede
genomen.
De politie stelt een onderzoek in. Er zijn
geen vingerafdrukken gevonden, zoodat ver
moedelijk met handschoenen is gewerkt.
Het blijkt wel dat men er nog niet in is
geslaagd op alle inbrekers de hand te leggen*
Heit getal 13 moet nog verhoogd.
DE SCH 68 NAAR SCHEVENINGEN
De in den jongsten storm in de buiten
haven van IJ m u i d e n vergane motórlog-
ger Sch. 68 van de reederij A. den Duik'
Pzn. te Scheveningen, is thans door de sleep
boot Noordwijk van IJmuiden in de Sche-*
veningsehe haven gesleept.
De logger is naar de nieuwe binnenhaven
gebracht en ligt aan de kraan.
Buikgordels, soepel en gemakkelijk
Goed waschbao.r
Alleen-verkoop?
Wester-Apotheek tCiSj»
Deveo-Depöl Wo"T1"r,',nr":.l.,fT.i8f, 337055
Fa. C. Roosen Zn.
Elders wende men zich tot de fabrikante:
Fa. D. VAN OORT te Baam.
Door HENDRIK J. BLACQUIèRE
(6
Na het kerstmaal werd het orgel bespeeld en zong men
gezamenlijk menigen kerstzang en menig lied, dat geleerd,
was op de Zondagsschool of in het latere leven en zoo
bracht men den kerstmiddag genoeglijk door. En ook Lyda
zong en ook Lyda was vroolijk, want het was Kerstmis en
ze waren allemaal thuis.
Het avondeten was onder een vroolijke stemming genut
tigd. het tafelgoed afgenomen, de kachels nog eens opge
stookt en men zat genoeglijk te zaam in de warme kamer,
toen er gebeld werd. Als naar gewoonte opende Lyda de
deur en een flink gebouwd en net gekleed persoon vroeg
om binnengelaten te worden, 't Was donker in de gang. Lyda
kon niet zien, wie het was, maar ging hem voor naar de
woonkamer. Maar nauwelijks viel het licht der woonkamer
op het geiaat van den vreemdeling of Lyda riep: „Piet!
Piet!" en eer de andere huisgenooten nog goed wisten, wat
er gebeurde, had Piet. Lyda in zijn arm genomen en haar in
het aangrenzend vertrek gedragen, waar hij in den grooten
leunstoel was gaan zitten met haar op zijn schoot, net zoo
als een vader met zijn kind zit.
De huisgenooten hadden het schouwspel zwijgend gade
geslagen en ook Jan was naar voren gekomen en sloeg een
blik in het aangrenzende vertrek en riep lachend: „Hij
zoent"ze" wou hij zeggen, maar zijn vader greep
hem in d ennek, opende de deur van de zoldertrap en zei
tegen Jan en zijn vriend: „vooruit jongens! naar boven, 't is
jullie tijd nog niet!"
En daar zat Piot met Lyda op zijn schoot, die haar hoofdje
snikkend liet rusten aan zijn boezem en hij troostte haar met
die dwaze onbeduidende, onzamenhangende woorden, die
nochtans zoo diep indringen in het hart van minnenden, en
haar snikken werden minder en zachter en eindelijk was ze
stil.
Neeltje was langzaam naar den hoek der kamer geloopen,
waar haar kleine lag en had dien in haar arm genomen en
haar man was haar gevolgd en hield, alsof hij hun bescher
men moest, zijn arm om vrouw en kind, en Neeltjes hoofd
rustte aan zijn schouder.
Gerrit had zijn meisje meegedrongen, neen! niet gedron
gen, ze ging zoo gewillig, o, zoo gewillig, naar een anderen
hoek van de kamer. En Dora had ineens haar armen om den
hals van htaar jongen geslagen, en hij had haar omhelsd en
zoo waren ze langzaam terug geloopen en stonden bij de
tafel
En vader en moeder? Ze zagen wat er gebeurde en hoor
den de fluisterend gesproken woorden en zij zagen elkander
in het gelaat en dachten terug aan de dagen, toen het vuur
der jeugd hen deed wegsmelten in gelijke omhelzingen en
hen even dwaze woorden op de lippen deed leggen. En er
er gebeurde, lag Lyda in de armen van Piet.
Allen waren blijde geweest met deze onverwachte terug
komst van Piet en allen luisterden naar hem, want hij had
vee: te vertellen.
Lang bleef men dien avond bij elkaar en veel werd er
gepraat en er werd ook nog gezongen.
En vóór dat men dien avond uiteen ging, zei Lyda: Laten
we nu nog eens allemaal om de tafel gaan zitten, net zoo als
wij vanmiddag zaten. En vader zat weer aan het boveneind
en moeder weer aan het benedeneind en de jongens en meisjes
zooals ze dien middag hadden gezeten en ook Jan en zijn
vriend weer ieder aan een kant van moeder, en toen zei Lyda:
„Kijk! nu is de tafel net vol, nu zijn we allemaal thuisl"
't Volgend jaar met Kerstmis zou men weer allemaal thuis
zijn. Weer had men elkaar ontmoet voor de kerk op den
Goudschen Singel, weer had men koffie met koek gehad en
weer zat men aan de tafel voor het kerstmaal. Allen waren
thuis alleen de jongens waren er nog niet.
„Waar die snuiters nu weer zitten!" zei vader, maar nau
welijks was dat gezegd of men hoorde de voordeur open gaan
en voetstappen in de gang. De deur van de kamer ging open
en daar stond Jan. Niet met zijn vriend, maar met de zuster
van zijn vriend.
Ze zagen allebei erg rood, maar hielden zich goed en Jan
zei: „Vader, Moeder! ik ben nog maar achttien en Bertha is
nog iets jonger, maar we hebben elkaar zoo innig lief" en
zijn ocgen werden vochtig.
„Niemand heeft daar ooit erg in gehad!" zei vader, en zich
tot zijn andere kinderen wendende, vervolgde hij: „Ik neem
het den jongen ook niets kwalijk, want hij heeft het geheele
jaar niets anders gezien. Het is mijn en zijn moeders schuld
niet, maar jelui hebben hem bedorven!"
In dien tusschentijd had Jan de stoel van moeder ftaast die
van vader gezet, en de stoelen bestemd voor hem en zijn
vriend naast elkaar geplaatst en hij verzocht de broers en
zusters links en rechts een weinig op te schuiven en toen zei
hij, .terwijl hij en zijn meisje plaats namen: „Kijk nu eens.
vader en moeder, nu is de tafel net vol, nu zijn wij allemaal
thuis!"
En vader en moeder met een dankbaren blik hun gelukkige
kinderen aanziende, zeiden: „Ja, jongen! Zóó is 't. Gode zij
dank. Nu zijn we allemaal thuis!"
