radlOll De Grondwetsherziening N U Als Uw kind hoest ABDIJSIROOP WOENSDAG 27 JANUARI 1937 Tweede Kamer DE HEEREN GOSELING EN LINGBEEK BESPREKEN HET ONTWERP Ordening Vrijheid van drukpers De corpo ratieve gedachte Vergadering van 26 Januari 1937 Overzicht De Grondwetsherziening, welke heden door de Tweede Kamer in behandeling is genomen, is er niet een in grooten stijl. uat is in dezen lijd van gisung, van wol ding en van vele onzekerheden ook niet te verwachten. Nieuwe denkbeelden staan nog te veel onder den invloed van telkens wijzigende wereldcrisisversohijnselen en al te nieuwbakKen theoretische bespiegelin gen, om een vorm van consolideering te kunnen ontvangen, welke in onze Grond wet op later plaats zou zijn, omdat er een richtlijn in zou kunnen worden gezien met het oog op de toekomstige ontwikkeling van staatsrechtelijke en sociale verhoudin gen in ons nationale leven. Bovendien veel kan ook worden be reikt al blijft de Grondwet ongewijzigd. Het gezag kan zich krachtiger doen gel den bij een onveranderde Grondwet In de richting van maatschappelijke or dening is nog allerlei belangrijk werk te verrichten, ook al wordt onze G. W. voor- loopig niet opgesierd met algemeene de claraties. die uit den aard der zaak wei nig positief zouden kunnen zijn. De opvattingen omtrent de verhouding tusschen Regeering en parlement kunnen van allerlei vreemde ondermijnende ele menten worden bevrijd, zonder dat daartoe grondwettelijke bepr' ngen van hun plaats behoeven te worden ehaald. Zulk een hervorming en die is noo- dig kan en moei zich voltrekken aller eerst in de hoofden tn de gezindheid van hen, die met deze verhoudingen te maken hebben. En zoo ware er meer te noemen. Toch is hetgeen door de Regeering is on dernomen niet te onpas. Enkele wijzigin gen waren gewenscht en zijn dan ook door de Regeering ter hand genomen. Terzijde heeft zij gelaten zulks in af wijking van de voorstellen der staatscom missie al wat gaat in de richting van beperking van de vrijheid van drukpers. Dat geschiedt vooral om politieke redenen. Wel wordt voorgesteld de mogelijkheid te openen, dat „revolutionaire volksvertegen woordigers" van het lidmaatschap van het Parlement vervallen kunnen worden ver klaard. Zij, die een streven tot uitdrukking brengen, gericht op verandering van de bestaande rechtsorde met toepassing of be vordering van onwettige middelen, zullen door de Kamer met een twee-derde meer derheid kunnen worden uitgesloten. De overige voorstellen raken: wijziging en aanvulling van de bepalin gen betreffende het inkomen der Kroon; wijziging en aanvulling van de bepalin gen betreffende de schadeloosstelling en het pensioen van de leden van de Tweede Ka mer der Staten-Generaal; het openen van de mogelijkheid Ministers te benoemen, niét belast met de leiding .van een ministerieel departement; aanvulling van de bepalingen betreffen de het kiesrecht (Evenredige Vertegenwoor diging binnen door de wet te stellen gren zen) len; verandering van eenige andere artikelen In de Grondwet, strekkende tot wijziging en aanvulling van de bepalingen van over gangsrecht We zullen in de eerstkomende dagen ge legenheid hebben om op deze onderwerpen nader terug te komen. Daarom volstaan we thans met ze in de herinnering terug te roepen. Om dezelfde reden spreken we ook slechts kort over wat tot nu toe aan algemeene beschouwingen ten beste is ge geven. De heer Goeeling. die wederom verklaar de niet van „nakaarten" te houden, scheen ons door zijn daden deze woorden niet ge heel en al te bevestigen. Te breed mat hij om een anderen in druk te kunnen vestigen uit over wat 6inds 1933 wensch der Katholieke fractie was, nl. instelling van een staatscommis sie met een breed opgevatte taak om heel ons staatsrechtelijk en maatschappelijk be stel onder de loupe te nemen en daarover wetenschappelijk en practisch-politiek licht te doen vallen. Beoogd werd daarmee en daardoor wind uit de zeilen te nemen aan zich ten huidigen dage aandienende „we reldhervormers in grooten stijl", die een radicale omvorming beoogen. Of de heer Goseling met dit denkbeeld en zijn motiveering niet te veel offerde aan den waan van den dag? We zijn geneigd te antwoorden met „Ja". Wil men deze vragen bestudeeren, dan kan trouwens met een gewone staatscom missie worden volstaan, zooals we indertijd de „socialisatiecommissie" onder Nolens' lei ding hebben gehad, die ©en prachtigen, zwaren steen op de laatste rustplaats der i eens hoog verheven socialisatie deponeer de. Na dien tijd hebben we er nimmer meer iets van vernomen, tenzij met „het plan van den arbeiü" als een stao in de zelfde richting zou willen beschouwen. Hoe dat zij we kaarten niet na over nigt verkregen Katholieke wenschen en zul len den heer Goseling wel nader hooren over hetgeen bij deze Grondwetsrevisie met terdaad aan de orde is en waarover hij slechts weinig had te zeggen. Over wat niet aan de orde was sprak ook de heer Lingbeok, die zijn betoog trachtte te ondersteunen met niet zeer volledige uit spraken van Groen van Prinsterer. Dit ci- teeren was al te willekeurig. De heer Ahbarda hield zich bezig met het besluit der R^zoerio'» om de drukpersvrij heid ongemoeid te laten. Dat had zijn in- 6tcnuii ng. Wel voelde hij voor een z.g. „rrrfv van antwoord", d w.z - nor (.eu recht om onjuiste voorstellingen tegen te spre ken en recht te zetten in hetzelfde blad, waarin zij voorkomen. Voor een verschijningsverbod pleitte de heer Rutgers van Rozenburg. Z. i. is dat in oe Grondwet aanvaarden, omdat nadere uitwerking van het beginsel bn de moet volgen En die uitwerking kan zijn, dat vrijheid van meeningsuiting onge rept blijft en alleen de strafrechtelijke geling wordt verscherpt Ook de heer Vervoora wensc.hte excessen on d;' o>r»W«v* v-rfu-h»'<yor te kunnen bestrij den en sprak zich overigens uit voor een meer organische samenstelling der Eerste Kamer. Na dit kalme begin gaan we heden rustig verder. Verslag Te kwart over een opende de voorzitter de vergadering. Overgegaan werd tot het trekken der afdeellngen. Daarna volgde een schorsing, welke tot kwart voor drie duurde. Na heropening werd medegedeeld, dat tot voorzitters der afdeelingen zijn benoemd de heeren: Bierema, Albarda, De Geer, Schou ten en Goseling en tot onder-voorzitters de heeren: v. Dijk, v. Boetzelaer v. Dubbeldam, Vliegen, Bongaerts en Joekes. Besloten werd de Grondwetsherziening in behandeling te nemen. Eerste spreker was de heer Goseling (r.k.). Hij constateert, dat dit herzienlngs- werk niet met laaiende geestdrift is begroet. Deze wetsontwerpen zullen de a.s. verkiezin gen niet beheerschen. Het ware beter geweest, indien de Regee ring leiding had gegeven aan een breed on derzoek door een commissie, welke zich had kunnen bezig houden met hetgeen noodig is tot herstel der maatschappelijke orde, ook door staatkundige maatregelen. Naar dat herstel zijn we toch in dezen tijd op weg. Daarop is in Nov. 1933 door den voorzitter gewezen en aangedrongen. De Regeering is daarop niet ingegaan, al is zij later wel overgegaan tot instelling van een commissie welke ze aanvankelijk niet begeerde. die ln 1933 gevraagd werd, is nu niet moge lijk geweest. Dat is een gemis, al moet men de verschijnselen van den dag ook weer niet dadelijk zien als groote historische gebeur tenissen. Een schaduwzijde van het ontbreken van een diep gefundeerd onderzoek is, dat voed sel wordt gegeven aan de bewering van een soort hervormers in grooten stijl, die zeg gen: 't moet radicaal anders worden. Onder zoek had de onjuistheid van hun bewerin gen kunnen duidelijk maken en kunnen aantoonen, dat we geen dictatuur willen, ons constitutioneel erfelijk koningschap willen handhaven en het parlementair stelsel be houden ter verzekering van den invloed des volks in een in vrijheid gekozen parlement. Deze fundamenten van ons staatsbestel wil ons volk in groote meerderheid handhaven en versterken. Dat zou wel de uitkomst de Tweede Kamer zich bezig houdt met de door de regeering ingediende voorstellen tot Grondwetswijziging, is HET TIJD zich helder en duidelijk te laten voorlichten aan de hand van onze brochuro: De voorgenomen Grondwetsherziening door J. VERDUYN, Leeraar M. O. Staatsinrichting Bestelt nog heden dit werkje bij Uw Boekhandelaar of rechtstreeks bij de Uitgeefster: DRUKKERIJ LIBERTAS GOUDSCHESINGEL 105 - ROTTERDAM TEL. 22490 GIRO 39650 Prijs slechts 0.50 missie, zeer wel had kunnen zijn aanvaard in de Grondwet. In de wet had nadere uit werking moeten volgen. De heer Vervoorn (plattel.) zou orde ning een ramp vinden voor het bedrijfs leven. Men moet de organisatie der maat schappij aan haar zelf overlaten. Er moet krachtiger dan thans kunnen wor den opgetreden tegen excessen op het ge bied van de drukpers. Bij de samenstelling van de Eerste Kamer moet de organische gedachte meer tot gel ding worden gebracht. Te kwart voor vijf wordt de vergadering verdaagd. een breed onderzoek geweest zijn, dat echter nu ontbroken heeft. Intusschen is onze Grondwet voldoende soepel om belangrijke wijzigingen in het regeer beleid te voltrekken ook zonder wijzi ging der Grondwet. Daardoor kunnen tijdig lijnen worden gegeven om het ontwikke lingswerk in de hand te houden. Evenwel moet een nadere herziening onzer hoogste staatswet niet uit het oog worden verloren. Want er is wel een en ander blijven liggen. Bijv. de kwestie van machtigingen voor de Regeering, welke kwestie bij het Bezuini- gingsontwerp aanvankelijk een groote rol speelde; maar bij het mondeling debat vrij wel is blijven rusten. De vraag of de wetgever een in de wet geregelde materie ter verdere uitvoering de Regeering kan overdragen, is voor bui tengewone omstandigheden van groote be- teekenis. Het staatsnoodrecht behoort een grondwettelijk fundament te krijgen. Het punt is thans niet op to lossen, de probleemstelling verdient toch de Het voorstel omtrent instelling van openbare lichamen voor beroep eu bedrijf acht de heer Goseling het voornaamste van de herziening. Op dit punt moeten er duide lijke voorschriften komen. Een volgend kabi net zal daaraan stuwing en leiding moeten geven tot heil van land en volk. De heer Lingbeek (h.gs.) betoogde, dat onze staat, onder de revolutionaire Grondwetgeving van het begin der vorige eeuw, waarin de band aan God ontbrak, op gehouden heeft een prot.-chr. staat te zijn. Staatsrechtelijk zijn we godsdienstloos. De nu voorgestelde herziening is niet prin cipieel- De wetgever had moeten zijn ge bonden aan den wil Gods; bepaald had moeten zijn, dat de godsdienst van dep Koning de Chr. Herv. moet zijn een Rooms che Oranje is immers even ondenk baar als een zwarte sinaasappel de Herv. Kerk had voorrang moeten ontvangen; de eereplaats had in de openbare school aan den Bijbel moeten zijn hergeven en waar borgen hadden moeten zijn gesteld tegen overheersching der Katholieken. Deze wen schen zijn geenszins tyranniek en zijn niet strijd met het leven en werken van den Zwijger en van Groen van Prinsterer. Gods oppergezag behoort grondslag te zijn van Grondwet en wetgeving. Daarop heeft Groen steeds aangedrongen. Van dit Kabinet waren echter geen andere voorstellen te verwachten dan die nu aange boden zijn; zelfs niet van een zgn. christe lijk kabinet. De heer Albarda (sA.) acht de voor stellen niet bijster belangrijk. Aanvankelijk heeft de Regeering vooral het oog gehad op inperking van de vrijheid van drukpers. Daarvan is afgezien. Ware dat niet geschied, dan zou vermoedelijk een gevoelig echec in het parlement het deel der Regeering zijn geweest. Het is dus juist, dat de vrijheid van druk pers wordt gehandhaafd. Wel kunnen er excessen zijn. Maar daartegen zou kunnen worden opgetreden, os. door regeling van het .recht van antwoord". Dat geen schadeloosstelling is geregeld voor leden der Eerste Kamer, werd betreurd. Instelling van een Kamer voor het be drijfsleven moet achterwege blijven; ook de i weg er toe mag zelfs niet worden gebaand. Het corporatieve beginsel is voor de samenstelling der Staten-Gene raal onbruikbaar. In het parlement behoo- ren geen vertegenwoordigers van belangen groepen; daar dienen algemeene volksbe langen te worden behartigd. De heer Rutgers van Rozenburg (ei.) betoogt, dat een verschijningsverbod niets met censuur te maken heeft en dus, overeenkomstig het voorstel der Staats com- EERSTE KAMER Octrooi Nederlandsche Bank verlengd Ter afdoening van het wetsontwerp: ver lenging met 3 jaar der wijziging van het aan de Nederlandsche Bank verleende oc trooi is gisteravond de Eerste Kamer bijeen gekomen. De heer De Marchant et d'Ansem- bourg (N.S.B.) had een wijziging van vei der en ingrijpender strekking gewild en met uitgebreider controle-ibevoegdheid voor de Regeering. Minister Oud had gaarne gehoord wat noodig is om het bankwezen beter te doen functioneeren in het algemeen belang. De gehouden beschouwingen zijn nu vrij wel waardeloos. Er was geen aanleiding om ln het bank- statuut ingrijpende wijzigingen aan te bren gen .Dat is ook een principe. Principieel be teekent niet altijd radicale veranderingen aanbrengen. De staatscommissie, die zal worden Inge steld, zal in het algemeen het bankwezen onderzoeken. Dat gewichtige onderzoek kan wel eens lang duren. En daarom was het niet mogelijk het octrooi maar voor een jaar te verlengen. Het initiatief voor een wijziging moet van de Regeering uitgaan. De ietwat wonderlijke voorstellingen trent onze staatsrechtelijke verhoudingen spelen den heer De Marchant die meent dat het anders is parten. Hij schijnt nu te neigen naar overschatting van het par lement. Zeker vrucht van hetgeen hij anderhalf jaar hier heeft geleerd! Het wetsontwerp werd z.h.s. goedge keurd. Tegen de N.S.B. Daarna werd de vergadering gesloten. GEMENGD NIEUWS De „Hendrika Johanna" terecht Van het Groningsche motorschip „Hen drika Johanna", dat met een lading ha ver op weg is van Delfzijl naar Aal- borg en over welks lot men enkele da gen in ongerustheid verkeerde, is be richt ontvangen, dat het schip behou den in Listerfjord in Noorwegen is aan gekomen. De vertraging ls veroorzaakt door het slechte weer, waardoor 1 schip lichte averij kreeg aan de zeilen. Schoolbesturen opgelicht Een nieuwe truc Te Enkhulzen zijn de besturen van enkele bijzondere scholen het slachtoffer ge worden van een nieuwe oplichterstruc, waar bij iemand als verkooper optreedt van pak ketten tegen f 3 en f 6 per stuk, waarvan de inhoud geschikt zou zijn om inkt van de banken te verwijderen. Gaat het hoofd van de school op de aanbieding in, dan wordt hem een kwi tantie aangeboden, met verzoek, die voor accoord te willen teekenen, opdat dan bij den peningmeester van het schoolbestuur het geld kan worden ont vangen. Op weg van de sohood naar den penningmeester wordt het bedrag van f 3 in f 13, en dat van f 6 in f 16 veran derd. Door dezen truc wist genoemde koopman zich te Enkhuizen reeds in het bezit van f 20 te stellen. In samenwerking met de Centrale recher che te Amsterdam is het aan de politie te Enkhuizen gelukt de identiteit van den op lichter vast te stellen, wiens opsporing eu aanhouding thans wordt verzocht Het ligt voor de hand, dat alleen de bij zondere scholen worden bezocht daar beta lingen bij de openbare alleen kunnen ge schieden op een mandaat van den gemeente ontvanger. Ambtenaar met smokkelauto doodgereden Bestuurder bekent Naar wij vernemen heeft de aangehouden P. uit Spekholzerheide thans bekend, dat hij de smokkelauto, waarmede de rijks ambtenaar J. L. te Vaals werd doodgere den, heeft bestuurd. Hij is naar Maastricht overgebracht geeft het dan dadelijk het béste, verlies dan géén kostbaren tfjd met nuttelooze huismiddeltjes, maar grijp krachtig in en help Uw kind direct van zijn hoest af met de vanouds bekende, beproefde Abdijsiroop. llngs-org&nen verdrijft. Thans heeft Apotheker Dumont de werking van Abdijsiroop op verrassende wUre verhoogddoor AKKER's versterkte Verlaagde prijzenf 0.75, f 1.25, f 1-, f 3.50 p. flacon Consternatie in het Bussumsche werkkamp Vele nachten is het Chr. werkkamp voor jeugdige werltloozen, op de heide bij Bus- sum, in rep en roer geweest Er zou eeD misdadiger rond het kamp sluipen, om in het nachtelijke duister zijn slag te slaan. De politie werd gewaarschuwd en hield een oogje in het zeil. De kampwacht werd ver sterkt In den nacht van 7 op 8 September rin kelde in de agentenwacht van het Bussum sche politicbureau de telefoon; een opge- wonde jongeman vertelde, dat hij den mis dadiger had zien rondsluipen, later was er zelfs op hem geschoten. De brigadier De Moor haastte zich naar het werkkamp. Tenslotte bleek, dat het geheele drama zich in de fant&srie van den waker had afge speeld. Gisteren stond hij terecht wegens het doen van een valsche aangifte. De jon gen was echter niet verschenen, zoodat de zaak bij verstek is behandeld. De brigadier De Moor, die op onderzoek t was gegaan, vertrouwde het verhaal niet erg. Een kogel was nergens te vinden. Na een langdurig verhoor viel de dappere wach ter door de mand. Hij had zelf de schoten gelost en zelf ook had hij zijn lantaarn ka pot geschoten. Waarschijnlijk wilde hij zdch interessant maken. De wilde geruchten, die de ronde deden, verdwenen weer even spoedig als ze waren opgedoken. De raadselachtige misdadiger, die in het Bussumsche werkkamp zijn slaohtoffer zou hebben gezocht, bleek slechts te bestaan in de fantasie van den jeugdigen kampwaker. De Officier van Justitie requireerde twee maanden gevangenisstraf. De Politierechter, Mr. Muller, overwoog ln z'n vonnis, dat er door verd. .heel wat conste natie is veroorzaakt. De politie is vele nach ten in het touw geweest om de schurken, die het op het kamp voorzien hadden, te ar resteeren. Bovendien heeft dezer verd. er blijkbaar niet aan gedacht, dat de mogelijk heid bestond dat de politie een vermeenden dader zou aanhouden; pas later zou dan blijken, dat deze volkomen onschuldig was. De Politierechter veroordeelde dein man >t een gevangenisstraf van zes weken. DONDERDAG 28 JANUARI HILVERSUM I 1875 M. AVRO-Uitzendlng. 8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. Gr.pL 10.30 Orgelconcert en zang. 11.15 Decla matie. 11.35 Edwin Walkers Tipica- orkest en Gram.pl. 1.15 Kovacs Lajos* orkest. 2.00 Voor de Vrouw. 2.30 Viool en piano. 3.00 Naaicursus. 3.45 Orgelspel. 4.00 Voor zieken en thuiszittenden. 4.30 Gram.pl. 4.45 Voor de kinderen. 5.30 Kovacs Lajos' orkest en soliste, afgew. met orgelspel. 7.00 Voor de kinderen. 7.05 Piano-recital. 7.30 Engelsehe les. 8.00 Be richten ANP. 8.10 „L'Arlésienne", spel met muziek. 10.40 Gram.pl. 11.00 Berich ten ANP. HILVERSUM H 301 RL 8.00—9.15 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—11.30 NCRV. 8.00—9.15 en 10.00 Gram.pl. 10.15 Morgendienst. 10.45 Gram.pl. 11.30 Godsd. halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 KRO- orkest en Gram.pl. 2.00 Handwerkcursus. 3.00 Gram.pl. 3.153.45 Vrouwenhalfuur. 4.00 Bijbellezing. 5.00 Cursus handenar beid. 5.30 Voor de kinderen. 6.00 Gram.pL 6.30 Causerie: „Gulden schooven van Gods Akker". 7.00 Berichten. 7.15 Journ. weekoverzicht. 7.45 Reportage. 8.00 Be richten ANP. 8.15 Bloemendaalsch Chr. Gem. koor m.m.v. solisten en het Klein- orkest der H.O.V. 9.45 Berichten ANP. 9.5011.30 Gram.pl. Hierna: Schriftlezing. DROITWICH 1500 M. 12.10 BBC-orkest mmv. solist. 1.05 De BBC-Zangers. 1.35 De Continentals m.m.v. soliste. 3.35 Sted. orkest m.m.v. solist. 7.00 BBC-Zangers. 7.20 BBC-orkest m.m.v. solist. 9.00 Cause rie over Shakespeare. 9.40 Komische voor dracht. 9.55 Orgelspel. 10.20 Korte kerk dienst. 10.40 O: jhestre Raymonde. 11.35 Band. RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Omroeporkest, 4.50 Zang. 8.20 Zang. 9.05 Nat. Orkest ea koor. 11.2012.35 Pascal-orkest. KEULEN 456 M. 5.50 Omroeporkest. 7.50 Or kest. 9.20 Volksliederenconcert. 11.20 SA- orkest. 12.35 Omroeporkest. 1.35 Gevar. concert. 4.30 Zang, viool en piano. 5.20 Blaasconcert. 6.20 Omroeporkest. 8.30 Gevar. programma. 9.13 Literair-muzikaal programma. BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Sa lonorkest. 1.15 Salonorkest. 1.30 Omroep- t orkest. 5.20 Omroeporkest. 8.20 Salonor kest. 8.40 Humor. Voordracht en Gram.pl. 9.35 Salonorkest. 484 M.: 12.50 Omroeporkest. 6.35 Omroep orkest. 7.35 Zang. 8.20 Symphonie-orkest en -koor. DEUTSCHLANDSENDER 1571 RL 8.20 Om roeporkest en solisten. DE AANGEBODEN VALSCHE POSTWISSEL Een derde arrestatie In verband met de postwisselvervalsching, waarvoor reeds twee Duitschers zijn aan ge* houden, is gister te Amsterdam een der» de Duitsoher gearresteerd. DE AVONTUREN VAN PIEPNEUS EN BIBBERSNOET 91. De volgende dag zegt Vader: „Jij moet maar eens onder vreemde oogen. Vreemde oogen dwingen. Ik zal een nieuwe baas voor je zoeken in de stad. Je komt dan bij de baas in de kost en ik hoop, dat je daar een beetje manieren zult leeren!" Met bezwaard hart ga ik naar Kleefstaart. 92 Drie maanden later de winter ls al lang voorbij ga ik in mijn nieuwe betrek king. Vader heeft een baas voor me gevon den in Muizenstad. je weet wel. waar k indertijd ook op de kostschool gegaan heb. Met een koffer vol schoone kleeren ga ik er naar toe want ik zal bij mijn nieuwen baas m huis wonen. Kijk. daar heb je de ververs winkel *1- (Wordt vervolgd) ALLEMAAL THUIS Door HENDRIK J. BLACQUTèRE (5 En op een keer toen zij een geheelen middag schaatsen gereden had met haar zuster Neeltje, da moeder van den kleinen vent die daar zoo lekker te slapen lag, en ze des avonds naar huis gingen, was er een jongen mee geloopen met haar. Ze wilde het niet hebben en zei het hem, maar toch bleef hij bij haar. En toen had zij aangestapt, hard aangestapt, om hem voor te komen, maar die jongen had ook aangestapt en was naast haar gebleven. En het was koud, o zoo koud, maar in eens had ze haar mantel afgegooid en was hard wegge- loopen. Neeltje had er om gelachen, want die liep zoo langzaam, o zoo langzaam als die andere jongen, die bij haar was en ze gaf er niets om al pakte die jongen haar in den arm. En op een goeden keer was die jongen met Neeltje binnen gekomen en had gesproken met vader en moeder en sinds dien tijd kwam hij haast iederen dag en was altijd bij Neeltje; en het was nu al anderhalf jaar geleden dat ze samen getrouwd waren er h m; zus die vijf jaar jonger was dan zij, had dien kleinen hier zoo lekker lag te slapen. Zondei te vleten wat zij deed, nam ze den slapenden kleine op cn drukte hem aan haar boezem en kuste hem, nog eens en nog eens; en op dat zelfde oogenblik kwam haar broer Jan binnen, een ondeugende jongen van een jaar of zeventien, die altijd vol plagerijen zat. Ze had heit kind bijna laten vallen en was in de slaap kamer gevlucht en had voor den spiegel gestaan en was boos op zich zelf, omdat ze zoo rood zag, en ze was op haar knieën voor het bed gevallen en had haar hoofd verborgen in het kussen, terwijl ze schreide als een kind, bijna zoo hard als de kleine van haar zus, die wakker was geworden. En haar broer kwam met het kind onderste boven in zijn armen de slaapkamer in en zei, dat zij hem maar pakken moest, want hij had hem al zoo hard geknepen en hij was nog niet stil. En toen was haar moeder en haar zuster thuis gekomen van de stad met armen vol boodschappen en er was nog veel drukte dien avond, want alles moest klaar gemaakt worden voor morgen, wanneer ze allemaal thuis zouden zijn. En het was laat, toen Lyda naar bed ging en ze was moe, maar toch kon ze niet slapen, want morgen zouden ze alle maal thuis zijn. Neeltje met haar man en de kleine, haar broer Gerrit met zijn meisje, haar zuster Dora met haar jongen en zfelfs Jan, de ondeugende Jan zou zijn vriend hebben, en zij Weer begon ze te huilen en haar tranen vloeiden weg in het kussen en ze snikte lang en luid, want ze was alleen, niemand zou het zien of hooren.' Nu mocht zij bedroefd zijn den geheelen langen nacht, want niemand had er last van, en morgen was het Kerstmis en waren ze allemaal thuis en moest ze weer vroolijk zijn. En toen het klokgelui den blijden Kerstmorgen aankon digde en het „Vrede op aardel" uitgalmde over de ontwa kende stad, smoorde Lyda haar laatste snikken in het kussen en wiesch haar droge en rood geschreide oogen, en trachtte zoo vroolijk mogelijk te zien, want vandaag was het Kerstmis en waren ze allemaal thuis. III Volgens afspraak had men elkaar ontmoet bij het uitgaan van de kerk op den Goudschen Singel, waar de leeraar op den Kerstmorgen gepreekt had over: „Het Kindeke van Bethlehem". Door zijn ernst en welsprekendheid had hij de gemeente doen gevoelen, wat dat Kindeke beteekende voor de gevallen menschheid; en de gemeente was geboeid ge weest en hongerige zielen hadden aan zijn lippen gehangen, nu zij nogmaals luisterden naar die oude en toch altijd nieuwe geschiedenis van: „Vrede op aarde". De geloovige, de ware Christenen hadden het verstaan en zelfs degenen, die opgekomen waren uit sleur of gewoonte, hadden het ge voeld, dat daar een man voor hen stond, die niet praatte over dingen, die hij in zijn hoofd had, maar dat de man, die daar sprak over het kindeke van Bethlehem, gevoelde, wat dat kindeke beteekende voor zijn eigen ziel, gevoelde dat dit kindeke de Christus was, de Zaligmaker, die voof de zonden der wereld verzoening zou deon op Golgotha, en dat ook hij door Zijn striemen en zoenbloed genezen en gerei nigd was. En voor het uitgaan der kerk had men met elkan der gezongen van dat kindeken, van die ster die was opge gaan in Jakob: „Om zijn volk kennis der zaligheid te geven, en verge ving hunner zonden.'' De indruk van die heerlijke prediking was niet met het sluiten der bijbels en met het verlaten van het bedehuis achter gebleven in de kerk, maar menige ziel had in stilte meegejuicht in het: „Eere zij God!" dat de blinde organist onder het uitgaan zoo gevoelvol speelde, en dat nog na- ruischte in zoo menige ziel, toen men reeds buiten was en langzaam huiswaarts keerde. Men had elkander ontmoet en keerde gezamenlijk huis waarts, waar Lyda wachtte met de koffie en koek. Men was vroolijk en dankbaar, toen men nog eens was saamgeschaard voor het kerstmaal, en er niet één gemist werd aan de lange tafel. Ja, er waren er zelfs bijgekomen, die er het vorige jaar niet geweest waren. Niemand werd gemist. Vader zat aan het boveneind der tafel, moeder aan het benedeneind, links van moeder en rechts van vader zaten Gerrit met zijn meisje en Dora met haar jongen, en links van vader en rechts van moeder zaten Neeltje met haar man en Lyda. En Jan met zijn vriend zaten tegenover elkaar, links en rechts van moeder. Werd er niemand gemist? Neen! niemand werd ge mist. Maar Lyda stond nog eens op van de tafel en schikte eenige dingen in de keuken, althans men hoorde haar daar» en Lyda was dankbaar, o zoo dankbaar, dat er niemand ge mist werd..en tochl (Slot volgt)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 8