KERK EN ZENDING
DINSDAG 26 JANUARI 1937
Binnenland
6EGRAFEN1S W DR H. !J. A.
VAN Gl-BLAND-OOSTERHOFF
Zeer groote belmgstelling
op Oud Eiken Duinen
Rede van Generaal Rcell
Onder zeer groote belangstel g uit
universittfiren, pol if i eken en anderen
kring is gister op Oud Eik- en Duinen
te 's-Gravenhagc het stoffelijk overschot
van Mr. Dr. H. H. A. van Gyhland
Oosterhoff, secretaris van het cura
torium van de Indologische faculteit te
Utrecht en onder-voorzitter van het ver
bond voor Nationaal Ilei stel, ter aarde
besteld.
Onder de aanwezigen werden o.m. opge
merkt de Tweede Kamerleden Jhr. Mr.
D. J. de Geer en Mr. Dr. W. M. Westerman,
voorts oudminister Gh. Welter, voorzitter
van den On lernemersraad voor Ncd. Indië:
Prof. Mr J. A. v. Hamel, Prof. Lieftinck van
Rotterdam en Prof. Mekel uit Delft en tal
van anderen.
Van de Martha-Stichting te Alphen a-d.
Rijn, waarvan de thans o .tslapene secre
taris was, waren aanwe:.ig de heeren W. H.
van Eeghen. Jhr. Mr. D. J. P. Hoeufft, Mr.
J. P. Carp, en Baron J. Prisse.
Ook waren tegenwoordig Mr. J. A. de
Visser, procureur-generaal bij het gerechts
hof te Arnhem en E. P. Weber, namens het
comité voor het borstbeeld van Dr. J. Th.
de Visser, waarvan de overledene lid was.
De Waalsche gemeente te 's-Gravenhage
was vertegenwoordigd door Prof. Ir. G L.
van der Bilt en Jhr. Mr. F. W. A. Beelaerts
van Blokland, namens het consistoire de
diakenen Jhr. Mr H. 0. Feith, I.aatsman,
Jhr. D. W. Sickinghe en D. J. baron van
Lynden en de ouderling Jhr. Quarles van
Üfford.
In den stoet kwamen mede, Lt. Gen. Jhr.
W. Roëll. commandant van het veldleger,
baron van Heemstra, oud-gouverneur van
Suriname, Ds. E. Michelin Moreau, die ten
sterfhuize een rouwdienst had geleid Gen.
Snijders, eere-voorzitter en Lt. Gen. Swart.
voorzitter van het verbond voor Natonaal
Herstel. De Utrechtsche hoogleeraren Jhr.
Mr. de Savomin Lohman en Mr. Suijling.
In de rouwkapel, waar de organist ge
wijde muziek ten gehoore bracht trad als
spreker naar voren Lt. Gen. Jhr. Mr. W.
IRoëll.
Rede Generaal Roëll
Gen. Roëll deelde mede, dat de nabestaan
den van zijn vriend Oosterhoff aan Mr.. 0.
Graaf van Limburg Stirum en aan hem
verzocht hebben, als vrienden uit diens
jeugd en rijpen leeftijd, alleen te spreken.
Gen. Roëll herinnerde aan het devies van
de voorouders van dezen echt Nederland-
schen Fries: Christus solu mea rupes. In
kinderlijk vertrouwend geloof heeft hij dit
wapendevies steeds in het hart gedragen.
Trouw was de overledene aan de zijnen,
srfjn vrienden, maar boven alles aan zijn
vaderland in en met Oranje. Hij schroomde
niet zichzelf in te zetten, ten bewijze waar
van spr. er aan herinnerde dat de thans
ontslapene als korporaal van den landstorm
in November 1918 één der eersten was, die
tie koningsstallen bezette ter bescherming
van Oranje tegen de brutale en onwettige
greep naar de macht.
Voor hem, aldus Gen. Roëll, beteekende
Nederland zonder Oranje's leiding een ver
loren land en daarom is het huwelijk onzer
geliefde Prinses het grootste geluk geweest,
dat hij, Gode zij dank. nog heeft mogen be
leven.
Zijn vrienden lijden door Oosterhoffs
heengaan, een naar den mensch gespro
ken onherstelbaar verlies en steun voor
een schier niet te vervullen leegte
Aan al zijn vrienden de taak en de eere-
fechuld zonder te versagen het werk in zijn
geest voort te zetten en hierbij steeds voor
oogen te houden het: Christus alleen is mijn
Moge dit alles, zoo eindigde generaal
Roëll. zijn geliefde nabestaanden troost en
vrede geven en moge deze goede en ge
trouwe dienstknecht ingegaan zijn in de
vreugde zijns Heeren.
Rede Mr. O. Graaf van Limburg Stirum
Vervolgens betrad Mr. 0. graaf Van Lim
burg Stirum, officier van Justitie te
Arnhem het spreekgestoelte.
De voornaamste karaktertrekken van Van
tiijbland Oosterhoff waren, aldus spr., de
groote trouw, groote eenvoud en groote
moed. Hij was in den goeden gezonden zin
,van het woord een a-room man. Hoewel wij
allen dachten dat hij op aarde nog veel te
doen had. bleek zijn taak hier afgeloopen.
Hij zelf zou gezegd hebben dat God het zoo
heeft gewild."~Dit moge een troost zijrn voor
feijn moeder en zijn zuster, evenals het
feit dat zijn vrienden zich hem altijd zullen
blijven herinneren als ©en kerel uit een
stok.
Opnieuw speelde het orgel en terwijl het
Wilhelmus weerklonk, werd de door de
vlag van Nationaal Herstel gedekte en met
bloemen omhangen baar naar buiten gedra
gen, terwijl de aanwezigen in lange rij
volgden.
Aan het graf sprak Jhr. Mr. W. F. van
Lennep een 15de eeuwsche begrafenis
liturgie uit en bad vervolgens het Onze
Vader.
Namens de nabestaanden dankte Mr. P.
Geradts, de aanwezigen voor de betoonde
belangstelling.
TEKORT AAN VISCH
Door te geringe aanvoer van visch zijn de
prijzen vooral van fijnvisch zeer gestegen.
De meeste trawlers brengen zeer weinig
aan. Dit gevoegd bij het feit dat er ver
scheidene Nederlandsche trawlers in Enge
land gaan markten, heeft tot gevolg, dat er
een groot tekort aan visch is, zoo meldt men
van uit Schevcningen.
DR. J. LUDEN
Op rie receptie welke Mr. Dr J .Luden,
Voorzitter van het College van Commissa
rissen der Nederlandsche Bank, te Over-
v e e n ter gelegenheid van zijn 80sten ver
jaardag heeft gehouden, heeft de president
der Nederlandsche Bank, Mr. L. J. A. Trip
medegedeeld, dat de heer Luden is benoemd
tot commandeur in de orde van Oranje
Nassau. Mr Trip heeft hem 't aan deze on
derscheiding verhonden commandeurskruis
overhandigd.
Mr. I tiden heeft thans bedankt als lid
van den Ucrnad van Bloemendaal.
Zijn opvolger is Ir. J Ouwehand.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Apeldoorn
Zondagavond werd Ds. P. Visser in d
Groote Kerk aan de Looiaan te Apeldoorn
bevestigd als preuikan. dtr Ned. Herv Gem.
door ijn vader Ds. J. Visser, van Enkliui-
zen. met een predikatie o\er Prediker 8: 4
Psalm 134 werd door de gemeente toegezon
gen. Namens het gemeentebestuur woonden
(ie plechtigheid lij de burgemeester Jhr. C
G C. Ouarles van Ufforil en wethouder \V
Vo gers.
Bergum (Fr.)
Jl. Zondag deed Ds W. J. Klaar, over
gekomen uit R e n e s s e-N o o r cl w e II e
(7,.), na des ochtends bevestigd te zijn docc-
den consulent, Ds J. Dikboom uit Drach
ten, zijn intrede als predikant der Ned.
Herv. Kerk te Bergum, sprekende over den
I -kat Hebr. 11 :14: .,Want die zulke dingen
zeggen, betoonen klaarlijk, dat zij een vader
land zoeken''. Vele ringpredikanten waren
aanwezig, benevens ongeveer 250 kerkgan
gers, o. vv. de burgemeester van Tietjerk
sleradeol.
KolderveenAlphen a. d. Rijn
Ds. G. Ph. Scheers te Kolderveen hoopt
II April a.s. afscheid van zijn gemeente te
nemen en 18 April d.a.v. intree te doen te
Alphen a. d. Rijn, na bevestigd te zijn dour
Ds. Johs Stehouwer, pred. aldaar
Winterswijk
Zondag jl. nam de heer C. I. D ij k h u 1 s,
hulpprediker der Ned. Herv. Gemeente te
Winterswijk, afscheid van deze gemeente
wegens vertrek naar Bergentheim, spre
kende naar aanleiding van Matth. 178. Na
den dienst werd de scheidende hulpprediker
toegesproken door Ds K I o o t s, wiens anibts
werk hij tijdens diens .zarikte waarnam, en
door Ds Roodbol, als voorzitter van den
oraad. De gemeente zong hem ten
Slotte Gezang 224 1 toe.
Zaandam
Na te zijn bevestigd door Ds van Brug
gen van Amsterdam na een predikatie
over 1 Cor. 4 1, heeft Ds J. C. Fritzsche,
gekomen van Bergentheim, Zondag
zijn intrede gedaan als predikant der Ne
Herv. Gemeente van Zaandam-Oostzijde,
sprekende naar aanleiding van Ef. 3 10—12.
Op verzoek van Ds Fritzsche werden na de
bevestiging geen toespraken gehouden; na
de intrede spraken den nieuwen lereaar toe
Ds Swijghuizen Reigersberg van Zaandam-
Weetzijde, Ds Met van Zaandam-Oostzijde
en Ds van Duyne van Sloterdijk. Aanwezig
waren vele oollega's en een aantal gemeente
leden uit Bergentheim.
Ds T. SAP
In verband met zijn 40-jarig ambtsjubi
leum heeft Ds T. Sap, em. predikant der
GerefKerk van Doornspijk en wonende
te Loppersum, op 10 Jan. j.l. te Wir-
dum (zijn eerste gemeente) en Zondag j.l.
te Gouda (waar hij 25 jaren stond) een
gedachtenisrede gehouden. Te Gouda sprak
Ds Sap 's morgens over Ps. 59 17 en 18 en
's avonds over Handel. 8 58. In den mor
gendienst heeft Ds Sap gesproken over zijn
komst in Gouda op 25 Nov. J300 en zijn ver
trek in Augustus 1925. Hij gewaagde van
den verrichten arbeid en bepaalde dan zijn
gehoor bij twee zaken: le waarom hij van
's Heeren daden wil roemen en 2e waarom
hij met nadruk verklaart, van den Heere
te willen psalmzingen.
In den avonddienst sprak Ds Sap over
Filippus te Samaria en zijn prediking te
Samaria en schetste daarbij le den inhoud,
2de den indruk en ten derde de vrucht dezer
prediking.
Ook nu weer hield Ds Sap voorts een korte
toespraak tot de gemeente.
Na de preek werd Ds Sap toegesproken
namens kerkeraad en gemeente door den
heer W. C. v a n O e 1 Sr.
Deze memoreerde in kort den arbeid en de
vrucht van het werk vaai Ds Sap gedurende
zfjn 25-jarig verblijf in Gouda.
Hij verzocht de gemeente te zingen de ze
genbede uit Ps. 134 3.
Tenslotte sprak Ds Sap woorden van dank
met ontroering in zijn stem voor de aange
name woorden tot hem gericht, doch spreker
wilde niet eindigen in den persoon van Ds
Sap maar in Hem die toekomt alle eer!
Daarom verzocht hij nog te willen zingen
Ps 72 11.
Na afloop van den dienst namen nog velen
in de consistoriekamer met een handdruk
afscheid van hun oud-herder en leeraar.
Ds. G. VAN VELZEN
Zondag 31 Januari hoopt Ds. G. van Vel-
zen, em.-preddkant der Geref. Kerk van
Middelharnis en wonende te Does
burg, zijn 40-jarig ambtsjubileum te her
denken. Ds. van Velzen is thans 84 jaar oud
en in 1897 candidaat geworden. Hij diende
de gemeenten van Ede, Lopik, Zuilicheim en
Middelharnis van 1914—1928.
Statistiek Geref. Kerken
rade, Maastricht Roermond, Treebeek en
Venlo, behoort tot de classis 'sHertogen-
bosch. Nog altijd vormen N.-Brabant en
Limburg kerkelijk een provincie.
Enkele classes zijn heel klein. De cl. Oost-
Friesland telt 5, de cl. Beilen en Enkhuizen
elk 6 Kerken. Andere classes zijn bijzonder
groot; zoo tellen Drachten en Den Haag elk
19 Kerken.
Grootte dor Keiken
Het aantal leden varieert soms heel sterk.
Terwijl Abbenbroek 26, Hoenza-Driel 31,
Well 47, Vuren 61, Haaksbergen 49 Olst 60
leden telt, vinden we in het Jaarboek van
1936 als cijfers opgegeven w>or Groningen
12597 Utrecht 8886. Amsterdam 14160, Sche
ven ingen 8027, Den Haag-West 8817 en Rot
terdam 10725 zielen (doopleden en belijden
de leden).
Er zijn 26 Kerken, die ieder minder dan
100 leden tellen doopl. en bel. leden.
In de classis Tiel hebben vier zwakke
Kerken één D. des Woords; ze tellen samen
213 leden, van wie 102 belijdend zijn.
Bearbeiding
Nog steeds zijn in een tweetal Kerken, Sta
voren en Zwartewaal, zgn. „oefenaars
werkzaam.
Door emeriti-pred. of door candidaten
wordt voor korteren of voor onbepaalden
tijd hulpdienst verricht in 54 Kerken.
Slechts 3 emeriti geven hun
gaven aan zwakke gemeenten. Onderstel
den candidaten zijn alleen voor Evangelisa-
tiearbeid aangewezen. Anderen doen t werk
van een D. des W., behalve het bedienen
der sacramenten, bevestigen van ambtsdra
gers en van huwelijken. Hun optreden kan
nimmer een ambtelijk karakter dragen,
omdat het hulppredikerschap niet een door
de Kerken erkend ambt is.
UITGEBRACHTE BEROEPEN
Aantal beroepen
Dit iretal wordt elk jaar kleiner mjl de
vacatures slinken In W3B aijn uitnebracM
62 beroepen r»: 98: SI: *M! 2791. Vilt-
tig Kerken hebben eenmaal of meermalen
beroepen. Drie en veertig zagen haar pogen
met eunstig gevolg bekroond; veertig slaag
den met haar eerste uitgebrachte beroep.
Negen en dertig vacatures zijn ofworden
vervuld, warvan 22 door D. oes W. en 1/
door candidaten.
Wie beroepen werden
Op 21 candidaten zijn uitgebracht 23 ba
roepen; 19 candidaten ontvingen één beroep
en twee candidaten twee beroepen.
De toekomst is voor de 109 ,cand'd®^]1
zeer somber. Wel zijn er 71 Kerken vacaat
maar hieronder zijn er ondersche dene die
onmogelijk een beroep kunnen uitbrenpcen.
Dit gptal is vermoedelijk te becijferen op
ruim veertig. - Q_
Van de dienaren des Woord? helf>e"
een beroep op zich vereemgd. 35 ontvingen
één beroep en 2 twee beroepen Van dez
37 namen 22 een roeping aan an de be
roepen predikanten hadden 12 den leertijd
Krikt &<m 26 en SO iaar; 7 dien lus-
scben SI en 33 jaar; 6 waren
en 40 jaar; één was 41 en één was 46 m
Aantal
(Vervolg)
Het getal, dat 775 bedroeg Is vermeerderd
door institueering van IJsselmonde-West
(cl Barendrecht), Daarlerveen (cl. Ommen),
Berkum (cl. Zwolle) en Schiebroek (cl. Rot
terdam) met 4, zoodat er 779 Kerken zijn.
Van deze Kerken telt de provincie Gro
ningen 89, Friesland N. 73, Friesland Z. 74,
Drente 40, Overijsel 55, Gelderland 67,
Utrecht 42, N.-Holland 74, Zuid-Holland N.
65, Zuid-Holland 84, Zeeland 53, N. Brabant
en Limburg 33 Kerken. De classis Buenos-
Aires, inwonende bij de cl. Rotterdam, telt
4 Kerken; de cl. Batavia (bezittende de
rechten eener partic. 6ynode) 11 en de clas
sis Oost-Friesland en Graafschap Bentheim
(beide vereenigd in een partic. synode) 5
en 8 Kerken.
Indeeling
De Kerken in Nederland zijn ingedeeld
in 56 classes. De cl. Deventer werd gesplitst
in twee classes nl. de ol Almelo en de cl.
Deventer. Terwijl de laatste thans 8 kerken
telt vroeger 18 is de eerste samenge
steld uit 10 Kerken.
Tot de cl. Arnhem behoort Rijn-Pruisen
met slechts één kerk, Duisburg-Ruhrort
Ds J. Boer heeft het beroep van deze Ge
meente aangenomen. Godsdienstoefeningen
worden gehouden te Essen, Heiligenhauss,
Dortmund, Wanne-Eickel en te Herne. Dit
is dus de bearbeiding van de in Rijn-Prui
sen verstrooide Gereformeerden, die allen
staan onder toezicht van de Kerk te Duis
burg-Ruhrort.
Tot de classis Dordrecht behooren Ant
werpen, Brussel en Gent
T_?rrvWcr mpf zes Kerken: Heerlen, Lutte-
Het schoolbadhuls te Dirksland, waarvoor enkele jaren geleden door wijlen Vrou
we P. M. van Weel aan de gemeente Dirksland een legaat groot f 50.000 werd
vermaakt, is thans geheel afgebouwd en ial spoedig officieel worden geopend.
men, dten nadruk leggend op de begeerte,
om hier een „Javaansdh" Christendom te
scheppen, vergeet, dat zulk Christendom
dan toch naar zijn inhoud alleen aan den
Bijbel zal mogen worden ontleend. In wer
kelijkheid bedoelt in dien mond van Harto's
volgelingen het woord „Oostersch Chris'
tendom" niet anders dan syncretisme, ver
menging van enkele Christelijke elementen
met een heedeboel èlmoe-leer en èlmoe-
practijk.
In zooverre steekt de nieuwe beweging af
bij die van Sadraoh, die in elk geval do
Christelijke verordeningen eerbiedigde. Voor
cDezo heeft Diapanogoro een souvereine min
achting. Hij heeft ook een nieuwe belijdenis
van. 7 (inplaats van 12) artikelen opgesteld.
Zijn volgelingen betrekt hij mee6tal uit de
genen, die uit dien arbeid der Geref. Zen
ding zijn geraakt Dat de politie streng toe
zicht op de vergaderingen der nieuwe be
weging houdt, doet vermoeden, diat zij ook
politieke tendenaen heeft. In het algemeen
s Ds van Eijk hoopvol gestemd over de
(tot dusver zeer geringe) directe gevolgen
voor de betrokken kerk van Solo.
ONDERWf IS
EN OPVOEDING
INAUGURATIE Prof. Dr. R. POST
Gistermiddag heeft Dr R. Post zijn ambt
van hoogleeraar in de kerkelijke geschiedenis
van de middeleeuwen en de nieuwere tijden
en in de algemeene en vaderlandsche geschie
denis der middeleeuwen aan de R.K. Univer
siteit te Nijmegen aanvaard met het uitspre
ken van een rede over: „De beteekends van
de Romeinsche archivalia voor de Neder
landsche kerkgeschiedenis."
GEDENKPLAAT D. SLETTENAAR
In de aula van het Chx. Lyceum te
Almelo is een bronzen gedenkplaat ont
huld-voor wijlen den heer D. Slettenaar Hzn.
bestuurslid van het Lyceum van de oprich
ting af tot zijn dood toe.
De gedenkplaat, een borstbeeld met op
dracht vervaardigd door den beeldhouwer G.
van Aalst te Breda, werd door den presi
dent van het bestuurscollege, mr. G. J. Sy-
brandy, overgedragen aan den rector dr J.
Bruin.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
B1 o k z ij 1. Chr. school. Tot onderwijzeres:
Mej. G. Kokmeyer, tijdel. onderw. Chr.
school te Voorhout.
Rotterdam. School Gr. Visscherijstraat.
U.L.O. Tot hoofd (vac. Sondorp): de heer G.
r w e g, onderw. aan dezelfde school.
Kerk en Slaat in DuitscK
Om de Christelijke grondslagen
De beroemde generaal-veldmaarsohalk
Von Mackensen, die reeds eerder zijn
gezaghebbend woord in hert, pleit om een
Christelijke opvoeding der jeugd in het.
middien bracht, zond thans aan de pep den
tekst van zijn jongste jeugdfoespraak, aan
welke wij het volgende ontleenen:
Ais wij op onze tegenwoordige positie
in' de wereild letten, blijkt meer en meer
aldus de generaal-veldmaarschalk, „dat ons i E. 0
Duiteche volk voor een botsing met de gol-
loozcn in het Oosten staat. Waaneer dat STICHTING VOOR KINDERSTUDIE
rïin 7al weet God de Heere alleen. Hierbij
Hl het 'om de Christelijke grondslagen van 1 In Maart a.s zal het 25 jaar geleden zijn
onze Westersche cultuur gaan. In dezen dat in de Residentie de eerste paedologische
strijd nu moet de Duitsche jeugd geest©'ijk voordrachten gehouden werden. De Stichting
en soldatesk haar man kunnen staan. Dat voor Kinderstudie heeft tot deze zaak niet in
kan zij niet als zij niet religieus en in hetde laatste plaats meegewerkt.
x Met ingang van 1 Jan. j.l. is Prof. Dr. J.
H. Gunning Wzn. te Hilversum afgetre
den als voorzitter. Het bestuur heeft hem het
eere-voorzitterschap aangeboden en in zijn
plaats tot voorzitter benoemd Prof. Dr. E. A.
D. E. Carp, hoogleeraar in de psychiatrie
aan de Rijksuniversiteit te Leiden.
Het programma voor '37 zal gewijd zijn
aan het spel van het normale en het abnor
male kind. De te houden voordrachten die
later in druk zullen verschijnen, zullen daar
aan dan ook zijn gewijd. Voor het houden
van voordrachten wordt nog met verschillen
de buitenlandsche sprekers onderhandeld.
De volgende voordrachten zijn reeds be
paald: Vrijdag 12 Febr. aj. Prof. Dr. E. A.
D. E. Carp van Leiden over: „Inleiding tot
de psychologie van het spel"; Vrijdag 2f
Febr. Prof. Dr. F. J. J. B u y t e n d ij k, hoog
leeraar te Groningen, onderwerp: „Het spel
van hetfldier" en Vrijdag 19 Maart mevr. C.
P h i 1 i p p iS iewertsz van Reesema,
onderwerp: „Over de scheppende verbeel
ding van het spel", welke lezing op 26 Maart
zal worden vervolgd. Alle lezingen zullen
worden gehouden in het Ned. Lyceum
's-Gravenhage.
Christelijk geloof gegrondvest is. Daarom
is het mijn grootst verlangen, dat onder
Duitsdhlands jeugd ook een Christelijke
geest gehandhaafd moge worden".
BIJBELMUSEUM TE BOEDAPEST
In twee kamers van de Hoogere Handels
school te Boedapest is een Bijbelmuseum ge
opend, dat vrijwel geheel het werk is van
Ds L a j o s C s i a, die er nu ook de directeur
van is. Soortgelijke stichting dus als de
Tabernakel van Ds Schouten, thans uitge
dijd tot een Bijbelsch Museum (Hemonylaan
19e te Amsterdam) waar regelmatig le
zingen worden gehouden, zoo bijv. Woensdag
27 Jan. te 8 uur door Dr D. K. Boom over
Hebr. 85.
Een nieuwe Kristen-
Djawa-beweging
Wil tegen den Islam kampen
Een belangwekkend artikel schreef Ds
P. H. van E ij k van Solo in de Januari
aflevering van „D e Macedoniër" over
een nieuwe kring van Krleten-Djawa's.
welke in den kring der Geref. Zendings
kerken eienige zorg baart, omdat zij voel
doet denken aan de vroegere Sadrach-
Christenen, die groofcendeels weer naar de
Geref. Kerken zijn teruggekeerd. Stichter
van de nieuwe groep is een Javaan, zich
noemende Raden Mas Hart© Diapanogoro,
die zeven jaar in Bombay heeft gewoond
en vandaar meebracht „de witte kunst".
Zijn bedoeling is, met alle macht en in
samenwerking met de Zending den Islam
te bestrijden. Ds van Eyk, wien hij een
voorstel! in dien geest deed, deelt du mede.
dat èn de inhoud van de nieuwe leer èn
het levensgedrag van Diapanagoro noopten,
kracfhtig tegen hem op te treden. Niettemin
bleef hij invloed oefenen en al enkele jaren
we riot hij te Solo, waar ook oen soort ge
meente gevormd ie. Hier echter was zijn
succes zeer gering; maar minder goed ver
liep het te Gorwllang. waar heel de gemeente
dreigde meegevoerd te worden; de grootste
helft bleef trouw, de kleinste ging mee met
dien goeroe Reksosepoetro, die al spoedig
een volgeling van Diapanagoro bleek.
Een der hoofdzaken in diens opvatting is
dat hef Javaaneohe voLk een eigen vertol
king moet geven van het Christendom. Het
Chi?tendom, d'at de Zending hier brengt
is Westcrsoh. Het is het recht en de plicht
van de Javanen, om een Javaansch Chris
tendom tot openbaring te brengen.
Het meest verontrustend is daarbij, dat
HEILGYMNASTIEK EN MASSAGE
Op Zaterdag 30 Januari as. houdt het Ned.
Gen. voor Heilgymnastiek en Massage zijn
126ste algemeene vergadering te Rotter
dam.
Het wetenschappelijk gedeelte der agenda
vermeldt: „Beschouwingen over massage",
in te leiden door de heer W. P. N u ij t e n.
Vervolgens spreken hierover Dr. A. W i t-
tenrood en de heer J. Penders.
De Rijmprent van Boutens
„Ze kunnen niet lezen"
Tegenover de algemeene afkeuring (onge
schikt en onbegrijpeflijk en kleurloos) van
den tekst der rijmprent, door de Regeering
aan de Nederlandsche schooljeugd verstrekt
ter herinnering aan 7 Januari, kooien nu
ook verdedigingen los. Deze vindt, men o.m.
in het orgaan van Chr. M. O., in „De School
met den Bijhei" en van Dr. Bouitens zelf in
de N. R. C.
Met de bekende bescheidenheid, den hoog-
gezetenèn eigen, verklaart Dr. Boutens kort
en goed: „De menschen kunnen eenvoudig
niet lezen, geen vijf nrocent weet wat wer
kelijk lézen is. Ik stoor mij natuurlijk niet
aan het oordeel van menschen, die bij ieder
woord bewijzen, dat ze niet lezen kunnen.
Als die lieden mijn vers móói gevonden
hadden, dat zou eerst recht een hoon zijn
geweest".
WOENSDAG 27 JANUARI
HILVERSUM I 1875 M. VARA-Uitzending.
8.00 Gram.pl. 9.30 „Onze keuken", cause
rie. 10.00 Morgenwijding VPRO. 10.20
Literaire causerie en gram.pl. 11.30 Cau
serie voor werkloozen. 12.00 Gram.pl.
12.45 Orgelspel. 1.15—1.45 „Melody Cir
cle". 2.00 Gram.pl. 2.30 Voor de vrouw.
3.05 Voor de kinderen. 5.30 Gram.pl. 6.00
Orkest en soliste. 6.45 „Ordening en we
tenschap", causerie. 7.30 „Protestantisme
en geestelijke vrijheid". 8.03 Berichten
ANP. 8.15 Gram.pl. 9.00 „De vliegende
Hollander", spel met muziek. 10.00 Be
richten ANP. 10.05 „Ramblers". 10.30
Orkest. 11.00 „Huwelijksverhoudingen",
lezing.
HILVERSUM H 301 M. NCRV-Ultzendlng.
8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde mu
ziek (gr.pl.). 8.309.30 Gram.pl. 10.30
Morgendienst. 11.00 Harmonium en so
praan. 12.00 Berichten. Gram.pl. 12.30
Het Stichtsch Salonorkest. 2.00 Orgelmu
ziek. 2.15 Sopraan met pianobegel. 3.00
3.45 Gram.pl. 4.00 Orgelspel. 5.00 Kinder
uurtje. 6.00 Landbouwpraatje. 6.30 Onder
wijsfonds v. d. Scheepvaart. 7.00 Berich
ten. 7.15 „Het ambt der geloovigen en de
Mannenvereeniging", causerie. 7.45 Re
portage. 8.00 Berichten ANP. 8.15 Tam
boers- en pijpercorps „Jubal". 9.00 Econo
mische causerie. 9.30 Orgelspel. 10.00 Be
richten ANP. 10.05 Schaakcursus. 10.20
Vervolg orgelconcert. 10.5011.30 Gr.pl.
Hierna schriftlezing.
DROITWICH 1500 M. 11.05 Orgelspel. 12.05
BBC-orkest. 1.20 Orkest. 3.10 Blaasorkest,
en solist. 3.50 Pianorecital. 4.20 Vesper.
5.10 Kwintet. 7.00 BBC-Harmonie-orkest.
7.35 Variété-programma. 8.35 BBC-Sym-
phonie-orkest, koor en solisten. 10.10
Vervolg concert. 10.55 Kwintet. 11.35
Band.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Kamerorkest.
2.50 Orkestooncert en solisten. 4.50 Zang.
6.05 Zang. 8.20 „Le marquis Turlupin",
operette.
KEULEN 456 M. 5.50 Kamerorkest. 11.20
Fabrieksorkest. 12.35 Kleinorkest. 3.50
Kamerorkest. 6.20 Mannenkoorconcert.
7.35 Rijkszending, gewijd aan het werk
van HJ. 8.05 Omroeporkest en soliste.
9.5011.20 Kleinorkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Sa
lonorkest. 1.30 Omroeporkest. 7.20 Salon-
orkest. 8.20 „Moeder Tonia", operette.
9.35 Symphonie-orkest.
484 M.: 12.50 Omroeporkest. 1.30 Salon
orkest. 5.25 Omroeporkest. 6.35 Salon
orkest. 8.20 Symphonie-orkest. 9.35 Klein
orkest.
DE DRIJVENDE „PR -
BERNHARD"-SCHO( f
P
Laatste groet uit het vaderlai v
De snerpende oostenwind blies me',
langs de Rijnkade te Arnhem, fc E
schoolschip „Prins Bernhard" statig e:
meerde aan de Concordiasteiger.
Maar toch had de koude wind het m
nen verhinderen dat een aardig getal* 1
stellenden, onder wie de burgemees',
de heer,H. P. J. Bloe;
op den steiger, diep in hun kragen g.
onze drijvende Prot. school, een laat*-
uit het Vaderland kwamen brengén.
Op weg naar Rurhort
Arnhem was n.l. de laatste platf
Nederland waar werd aangelegd;
denmorgen is de reis voortgezet
Wezel in Duitschland en morgén
men Rurhort, de standplaats vai
school aan te komen. W.
Nadat het schip, even na 8 uur,
meerd, verzamelden zich in de eérr
van de school de aanwezige autoritei?^
aldaar door den heer G. de Jong, <jWc
van heft Onderwijsfonds voor de Scbaioei
werden welkom geheeten.
Hij memoreerde daarna de moeilfi
die het Onderwijsfonds had moeten cr^
nen om het onderwijs voor de onvtver
schipperskinderen op gang te brengjjet
werd alleen het vakonderwijs ter hvil
nomen en voor eenige jaren liep he' nn
dinigsschip „Prinses Juliana" van de
Nu gaat de „Prins Bernhard" alt*®1
voor lager onderwijs in de ha^i
Rurhort zijn werk doen. Het is eenjov
voor Protestant-Christelijk onderwijwd
de samenwerking met RK. en openb;
derwijs is goed. °°r
In Duitschland verleent men alle,
werking en men zal straks de school roe;
noodige eerbewijzen inhalen. 10gl
De burgemeester van Arnhem nam
woord en bracht de school en haar n
een hartelijke groet bij het vertrek
Vaderland. We mogen ons over dit nink
tot stand kwam verheugen, want d«en
perskinderen zijn zoo geweldig adLne
steld. Daarmede zijn we nog lang nk
Laat deze school ons aansporen om tsie
voort te zetten en ook in onze NederLan
havens de kinderen van lager «et
voorzien. evc
De inrichting van de school D c
De school, zooals ze gisteravond
Rijn, gemeerd aan de Rijnkade te L
lag, bestaat uit drie lokalen, met afc
als door de wet is aangegeven. Rem'
licht zijn de lokalen en ze maken, kr He
ze zijn ingericht, een prettigen indmiar,
Wie door de school wandelt,
niet op het water, maar in een modt 4
richte driemansschool. '8e'
Ook van buiten maakt ze een fprro
indruk. De ingangen zijn zoowel aatyer
als aan bakboord gemaakt en aan
zijde daarvan vindt men de schoolra
aan de andere de ramen van de ca
woning. ékc
Ook deze vindt men in de Prins Be Wi
Werkelijk een flinke woning, waarine p
den zijn een ruime woonkamer, tw« <-
kamers, een keuken en nog eenige a
gen, die men al naar gelieven voor iP°r
andere gelegenheden benutten kan. er
Er is nog iets dat in de drijnerl
school de aandacht trekt. Zoowel sfcd'
als woning zijn voorzien van eentns
ledige electrische installatie en *rgl
waschtafels, terwijl een Philips-nNu
installatie het contact met de bc*uv
wereld en straks in de Duitsche P*'
teren met het moederland, onderis^3'
are
Met de motorboot, oot
de Prins Bernhard II' die ook 1
HET NIEUWE KOOKBOEK
samengesteld door
A. KOOPMANSGORTER en
G. A. M. DE BOERDE JONGE
15de druk 416 bladzijden f O OC
gebonden 3.
Ook in de boekhandel verkrijgbaar «-
P. NOORDHOFF N.V., GRONINGEN
(Adv.)
Over de kinderen van 6. 7, 8 jaren maakt
de dichter zich niet ongerust; die... worden
later 19, 20 en dèn zullen ze 't wel begrijpen.
De schrijver in het orgaan van Ghr. M. O.
vergelijkt de critiiek op de rijmprent bemin
nelijk met vaderlandsch kankeren. En in
plaats van critiek „past ons dankbaarheid,
dat de Regeering een onzer grootste kunste
naars om een gedicht heeft gevraagd. Hoe
zouden we ons als Nederlanders hebben
moeten schamen als do regeering een of
andc-ron populairen rijmelaar had aan ge
zocht, om een oppervlakkig, tot zelfs voor
de babies in de eerste klasse van een Lagera
School begrijpelijk, gedicht te fabriceeren".
Ook hierin proeft men de hooggezetenheid
de babies der eerste klasse L. S.
In „De School met den Bijbel" is het C. P-
Klap, die bedroefd is over de critiek. Het
gedicht zelf vindt hij „volkomen ongeschikt"
voor het doel, waarvoor het gebruikt is. Wij
ook. maar dat is geen bezwaar; het gaat oui
„hoogere" woorden. Weshalve de critici er
van langs krijgen: ,J>e burgerlijke zatte cri
tick van Jan Salie viert triomfen. De onbo
nulligen vieren groote successen", enz. Of:
heb, critiek, goed, maar schaar je in geen
geval bij de massa schreeuwende futr en
geestloozen".
En aangezien ook wij bi] deze massa be
hooren, past ons een eerbiedig zwijgen.
Examens
Acnrtcmlftche Extimcnti
Utrecht. Doet. ve&a.rt^'onökunde (Ze pred.
mej. A Asman, T. Bakker. R. A. P. H. Corbey,
Th. d Groot, H. Koens. Th. Steg-enga, J. H. P.
Verweij en G. Wagenaar.
Propaed. theologie: A. J. Kromhout.
Doet. pharmacie: H. Boekhout, mej. W. PluIJ-
en D. Dreede
Amsterdam. Gem. Universiteit. Doet Ge
neeskunde: de heer A. Wenderhold.
Groningen. Cand. geneeskunde: de hee
ren W. van Westerling en U. R. Brandsma.
Machinisten. Den Haag. Diploma C: P. L.
D ess ens te Rotterdam: E. Komman te Am
sterdam: theoretisch gedelte diploma C: H.
Mulder te Rotterdam: M. Blokker te Bergen
"1; J. M. Hoogeveen te Den Haag.
dtirw
ting van het geheel behoort, zullen ard
kinderen, die den leerplichtigen leeft,n(j
ben bereikt, van de Ned. RijnschepenL
gehaald, om ze later, met kennis ver.
weer terug te brengen ook. Deze raad(
is toegerust met een twee-cylindevei
Dieselmotor van 70 P.K., die haar rpe
snelheid van 20 K.M. per uur over hi^
voortstuwt. Twee kajuiten die erin i
gebracht, bieden voldoende ruimte i8®
doel dat ervoor gesteld is. !me
De concierge van de school ls Mnd
schipper en heeft capaciteiten om[j t
motorboot te bedienen. ar
Op 2 Februari zal dit mooie wed
nen. Ondervinde het den steun v?acl
wien het lot van onze jeugd ter hrt u
Ec'
Veredeling van Siergewas&nd
nig
De Ned. Ver. tot bevordering digm
tenschappelijke veredeling van E^e,
wassen hield dezer dagen te Eaa(
1 e m haar jaarvergadering. anc
Uit het jaarverslag bleek, dat
tal zich steeds uitbreidt en de fi&ng
toestand der vereeniging gunstig b st
den genoemd. Do administratie,
heeren Donk en Koenen nagezien, i
orde bevonden. 8
De Voorzitter wees er op, dat de*^1
ging, alhoewel nog jong, meer (ra
contact krijgt met de practijk. Png,
evenwel nog beter worden. Langzatj,
zal men ook in ons land gaan fe
dat wetenschappelijke voorlichte
wat betreft de veredeling der siergf'S*1
noodig en onontbeerlijk zal zijn. De ssi
intuïtie en toeval is voorbij. Velenrek
voor zich. Dit komt niet ten goede i j.
gene, dat beter door practijk en
samen tot een harmonisch geheel b
ten groeien.
Zoo is dus hulp noodig, niet MVe
van de kweekers zelf en hun orgW
In verband hiermede werd in L
vraag naar voren gebracht, hoe en r
ke wijze dat saüiengaan van wetens?! 1
practijk kan worden bevorderd, rnr
vereeniging beoogt en wat haar s%ar
zal nog meer bekend moeten \wrk|
maakt.
ng<
STIJGING VAN BLOEMKOOL-EXPO5*1 1
Er is iu December een opvallende^07
geweest in den export van bloemkixDal
Kon het vorig jaar in die maamljrin
een hoeveelheid van 1.086.000 &tutoat
afgezet, met een opbrengst van f G.,
de jongste maand bedroeg de expoü
product niet minder dan 3.557.00 ov
voor f 226.000. k
Vooral naar Duitschland had «:Cft
export van bloemkool plaats en de f.
die het vorig jaar December f 49.000
was nu gestegen tot f 157 000. ;de
Ook naar Be'gië kom'm ,nj ertpis
veelheden van dirt product wordeDfcn,
den als gevolg van de misoogst L,
heeft plaats gevonden, zoo lat i
thans ongeveer driemaal zooveel të0*1
in het voorgaande jaar.
