ALLEHiN//
Critiek op Deterdings plan
DINSDAG 5 JANUARI 1937
TWEEDE BLAD PAG. 5
- r ..dominees hooren niet in
- p de politiek".
Hi In D e O r a n j e p o s t, het weekblad der
D^S.B. voor Gelderland en Overijsel, werd
ETSdczer dagen een artikeltje van ds. F. C. M.
burgBoenders te Oss uit Onze Wachter
htin(Pvei'genomen onder het opschrift: Worden
nu onze dominé's?"
Het artikel is een zeer bezadigd en eerlijk
t aflituk, waarin de schrijver zich dankbaar
toont voor de zakelijke gegevens, welke de
peer Wessels over de N.S.B. heeft verschaft,
loch overigens niet „in enthousiasme kon
traken over iemand, die een steen werpt
de bron, waaruit hij gedronken heeft"
e oiu Nu neemt De Oranjepost het ds.
^n,^3ocnders kwalijk, dat hij „zich niet ontziet,
■inge?e s,af te breken over onze leider en kame-
zingfaad Van Geelkerken op grond van publi-
:aties door Wessels gedaan". Het oordeelt
o„5aarom dat »^e nioraliteit van ds. Boenders
is eeVnsti8 gevaar loopt".
gid We kunnen de opmerking niet achter-
eejjouden, dat de N.S.B.-leiders, niet alleen
hoofdleiders, maar blijkbaar ook reeds
ie lagere leiders zóó verstrikt zijn in hun
nam>igen denkbeelden, dat zij het normaal
onderscheidingsvermogen zijn
inde*"'1' 8"aakt.
j. D 'Immers, het gaat er tenslotte niet om, o p
clke wijze we te weten zijn ge
dei omen, dat de heeren Mussert en Van
uk Vieelkerken de bons spelen op de rug van
ple offerbereide, door de crisis geteisterde en
Jegerff^dgeloovige volgelingenbent, maar om he^
ik Xeit, dat zij het doen.
ande ieder heeft het recht, of hij nu dominee
s of niet, over een dergelijk grof misbruik
15 e*an het vertrouwen van eenvoudige zielen
,de staf te breken". Hier is een toestand, die
>f filorrupt is, een wantoestand, „waardoor de
noraliteit in gevaar wordt gebracht".
Hfltn N.S.B. anderen het recht ontne-
nen, over haar leiders „de staf te breken".
behoort ze de corrupte plek uit haar
uit te snijden
nnj En nu nog iets anders.
UUI Het „verweer" van De Oranjepost
Niindigt met de pertinente bewering: „Do-
hinees hooren niet in de p o 1 i-
i i e k".
Men wrijft zich de oogen uit, als men zoo
*?ndets léést! Natuurlijk bedoelt de journa-
ist: Dominees, die tegen de N.S.B. schrijven,
ïooren niet in de politiek. Maar dat staat
ir niet. Er staat kortweg: „Dominees hooren
jiet in de politiek!"
en o Maar is het den schrijver niet bekend,
ïoeveel dominees juist in zijn partij zijn
eipgenomen, meer: er een rol spelen? En
°p ^oe bij voorkeur deze geestelijke leidslieden
loor de N.S.B. worden geannexeerd?
1 In hetzelfde nr. van De Oranjepost,
jvaarin wordt verklaard, dat „dominees
liet in de politiek hooren", staat de aankon-
Lediging van een .vergadering der N.S.B. te
\alten, en het programma meldt als eer-
spreker: dommee- Reeser! -J
Die dominee hoort natuurlijk w 1 in de
jolitiek, want hij spreekt in zwart hemd.
m Nu zal de schrijver misschien antwoorden,
lat de heer Beeser geen dienstdoend predi-
O :ant meer is, maar waarom dan met zijn
itel gewerkt?
- Van moraliteit gesproken.
x,JIT DE A.R. PARTIJ
3run\.R. Prop. clubs in Zuid-Holland
rt0WI De Jaarvergadering van !het Prov. Ver-
tand van Propagandaclubs in Zuid-Holland
al gefhouden worden op Zaterdag 23 Jan.
a i-s. des middags om 3 uur in ihet Kerke-
aadsgebouw Ammanst-raat 23 (bij Óen Cool-
.ingel) te Rotterdam
Deze vergadering zal een sterk propagan-
listisch karakter dragen met het oog op den
.omenden stembusstrijd. Huishoudelijke za
len zullen ditmaal tot het meest noodzake-
ijke worden beperkt.
De voorzitter van het landelijk Verband,
tr. G. A. Diepenhorst van Zeist, hoopt
Is spreker op te treden en de aandacht te
4 Vestigen op het belang van goed geoigani-
eerde propaganda,
Alle clubs ontvangen van het secretariaat
uth' oor haar leden uitnoodigingen.
Voor Zuid-Holland belooft dit een belang-
ijke vergadering te worden. Men boude 23
anuari daarom vrij. De Rotterdaimmers zijn
atuu rlijk
;d K, Inlichtingen betreffende organisatie en
jueefiarvengaaering worden gaarne verstrekt
oor het secretariaat, Vienhavenstraat 30,
;2°fctlerdam-W.
Vergadering van de Holl. Brab.
afdeeling van de C.B.T.B.
Onder voorzitterschap van den heer J.
Biemond uit Bleiswijk, heeft gisteren te
Den Haag de jaarvergadering plaats gehad
van het gewest Holland-Brabant van den
Chr. Boeren- en Tuindersbond.
In de ochtendvergadering werden, nadat
de voorz. een openingswoord had gespro
ken, de jaarverslagen uitgebracht, waarin
het werk in het afgeloopen jaar verricht,
erd gememoreerd.
Bij de bestuursverkiezingen werden de
heeren T. B o r s t uit Veur; Joh. V e r-
kuyl uit Haarlem en A. D. v. d. Schans
te Andel. herkozen.
Aangenomen werd het bestuursvoorstel,
om de contributie voor 1937 te bepalen op
f3.50 per jaar per lid.
Nadat nog enkele huishoudelijke zaken
in de ochtendvergadering waren afgedaan,
heeft in de middag-bijeenkomst het Tweede
Kamerlid, de heer Chr. v. d. Heuvel,
een rede gehouden over de depreciatie van
den gulilen, en de beteekenis voor den land
en tuinbouw.
Spr. schetste de gevolgen hiervan voor de
verschillende groepen in den land- en tuin
bouw, en merkte
op dat in vrijwel
alle gevallen
thans alleen een
verhooging van-
kosten heeft
plaats gevonden,
zonder dat ver
hooging der op
brengsten het ge
val was.
Alleen voor de
bloembollenteelt
zijn de gevolgen
gunstiger geweest
We zullen vooral
voor den tuin-
bouwexport eerst
nog af moeten
wachten, wat het
buitenland zal
doen.
De heer v. d. Heuvel merkte over het
Plan-Deterding
op, dat sommigen hiervan een wondere
werking verwachten, en het eind van den
nood in onzen land- en tuinbouw daardoor
zien, terwijl anderen het bestempelen als
een nat.-socialistische uiting, hetgeen wordt
afgeleid o.m. uit de samenstelling van het
comité voor uitvoering der plannen.
Voorzoover thans de feiten bekend zijn,
moest spr. de vraag stellen waarom de gel
den niet langs den normalen weg. dus via
de Clearingrekcning beschikbaar zijn gestel J.
Dan zou hetzelfde doel op gewone wijze
zijn bereikt.
Voorts moet de vraag gesteld, waarom
de heer Deterding zijn medewerkers uit
den fascistischen hoek heeft gezocht; de
medewerking zou hij zeker vlotter hebben
verkregen, indien hij een nationaal comité
had samengesteld.
Het is gebleken dat tot nu toe van stapel
producten alleen die partijen zijn afgenomen
die reeds dqor de RegeerLng waren over-
génoirfeh, met uitzondering van kaas, die
direct varL handelaren werd gekocht. Ont
lasting van de markt, 'én verhoogirig- van
den prijs .voor de tuinders en boeren heeft
dus niet plaats gehadi
Bij -dit plan staat de hulpverleening
Chr. v. d. Heuvel
aan Duitschland, naar het oordeel van
spr. op den voorgrond. Slechts hetgeen
Duitschland noodig heeft, zal gekocht,
worden. Het product, waarvan we wer
kelijk teveel hebben, de stapelkool, wil
het comité niet hebben, zoodat we dus
weinig worden geholpen.
Spr. weigerde daarom: als
nog te gelooven dat eenige
edelmoedigheid jegens den
Ned. Land- en Tuinbouw In
het plan Deterding zou zit
ten.
Het meest waarschijnlijke is^ dat
Duitschland de producten noodig heeft
hetzij ter voldoening aan de oogenblik-
kelijke behoeften zijner inwoners, hetzij
tot vorming van voorraden.
Hierbij is gebruik gemaakt van een natio-
naal-socialistisch comité.
Spr. waarschuwde daarom om de ge
vraag toch hoogst zonderling moet worden
geacht. Immers zal een ieder het plan toe
juichen .indien er geen bij-motieven aan
verbonden zijn.
Gereserveerd zijn ten opzichte van het
plan Deterding, achtte spr. dus zeer wel
Op de rede- van den heer v. d. Heuvel,
werden door 18 aanwezigen vragen gesteld,
bij de beantwoording waarvan de heer v. d.
Heuvel o.m. uiteenzette, dat over de kwestie
v. Zwanenberg zeer veel onjuiste dingeU
zijn gezegd en geschreven. De feiten waren
door anderen dan de Rekenkamer reeds na
gegaan, en toen volkomen in orde bevon
den.
Prof. Dr. P. A. Diepenhorst heeft
een slotwoord gesproken over: „Nationale
Landbouwpolitiek", en het juiste van de
thans gevoerde actieve handelspolitiek aan
getoond.
Hulp aan kleine boeren
en tuinders
Hoe de uitvoering zal zijn
In verband met het gister reeds door ons
medegedeelde omtrent de mogelijkheid om
te komen tot meerdere hulp aan de kleine
boeren en tuinders, door plaatsing van defce
in werkverschaffing, deelen we -nog mede,
dat de uitvoering daarvan als volgt, is ge
dacht.
De bedrijfsconsulent en diens assistent
gaan bij de aangewezen kleine hoeren en/of
tuinders na, of en zoo ja, welk d u i d e 1 ij k
en controleerbaar werk in werk
verschaffing op het bedrijf kan worden
verricht. Hiervan wordt een lijst opgemaakt.
Onder „zichtbaar werk" worden verstaan
die werkzaamheden, welke een duidelijk,
overzichtelijk, op zich zelf staand en afge
rond geheel vormen. Hiermede worden be
doeld-
le. het ontginnen van een stuk heide; 2e.
het omspitten^ van weiland tot bouwland;
3e. het drainéereh van het land en 4e. hét
opbrengen van bagger. - -
Als' een duidelijk," overzichtelijk en
op zich zelf staand en afgerond stuk
werkverschaffing zullen in bepaalde
Sic Erie Drummond, de Brltsche ambassa deur te Rometeekent het Engelsch-
Italiaansch Middellandsche Zee-accoord. Rechts graaf Ciano. de Italiaansche
minister van buitenlandsche zaken
Gisteren bracht Prins BernJiard een bezoek aan de Groote Kerk. In gezélschap van
verschillende bruidsmeisjes en bruidsjonkers. De Prins geeft enkele aanwijzingen.
gevallen ook kunnen worden be
schouwd het graven van nieuwe sloo-
ten. het in orde maken van een weg
en het in orde maken van een hout
wal.
De minister wijst er op, dat werkzaam
heden als inhalen van de oogst, het wieden
van de gvvassen, kortom alle normale arbeid
welke bij en op de boerderij moet worden
verricht, n i e t als zichtbaar werk, waarvoor
subsidie kan worden verleend, mogen wor
den beschouwd
Voor werkzaamheden, anders dan hierbo
ven genoemd onder 1, 2. 3 en 4, moet afzon
derlijk toestemming van den minister van
sociale zaken worden gevraagd.
Met voorbeelden wordt toegelicht hoe de
regeling in de practijk zal kunnen werken.
Als voorbeeld wordt o.a. genoemd het ont
ginnen van een stuk heide. De bedrijfsconsu
lent geeft aan, dat het spitten van deze heide
(dus een zichtbaar stuk werk) in vrij werk
naar raming f 100,zal kosten. De bijdrage
van de overheid, dus van het werkloosheids-
subsidiefonds en de gemeente zal hier bij
wijze van voorbeeld dienen te bedragen 75
pCt. van het door den bedrijfsconsulent aan
gegeven bedrag.
Wanneer de bedrijfsconsulenten bezig zijn
na te gaan, welk zichtbaar werk bij de aan
gewezen boeren en tuinders kan worden ver
richt. worden gelijktijdig door burgemeester
en wethouders op de gebruikelijke wijze de
gewone aanvraagkaarten opgemaakt en bij
de inspectie voor de werkverschaffing inge
diend. Aan de hand van deze kaarten stelt
de inspectie vast, in welke mate de betrokke
nen moeten worden geholpen, bijv. door
plaatsing gedurende drie dagen per week,
of om de andere week, of twee dagen per
week, of vier van de vijf weken, enz.
Wanneer verder wordt aangehouden het
hierbovenbedoelde voorbeeld van f 100 werk
bij oen kleinen boer, waarvoor een overheids
subsidie noodig is van 75 pGt., dan kan aan
den betrokken boer een subsidie-toezegging
warden.,gedaan van 75 pCt. van, de geraamd-
de f 100, is f 75. Door. de inspectie is verder
bepaald, (ook weer slechts als voorbeeld) dat
de betrokken kleine boer (tuinder) in aan
merking komt voor hulp, welke overeen
komt met drie dagen plaatsing per week. De
hier bedoelde kleine boer (tuinder) moet dus
om f 75 te kunnen ontvangen en aangeno
men. dat het loon bij drie dagen werken on
geveer f 6 bedraagt, geacht worden 12 13
weken door deze hulp op zijn bedrijf te kun
nen werken. In dit geval wordt dtus voor
dezen boer (tuinder) bepaald, dat dit bedrag
en de toegestane hulp geldt voor een perio
de, gelijk aan 13 weken (elke werkweek in
dit geval genomen op drie hulpdagen) in
gaande op den dag waarop B. en W. van den
minister bericht hebben ontvangen, dat de
lijst, hierboven bedoeld, geheel of gedeelte
lijk is goedgekeurd. B en W. weten dan ook,
voor hoe lang de hulp geldt.
De bedrijfsconsulent. moet regelmatig con
troleeren of de kleine boer (tuinder) de
werkzaamheden naar behooren verricht.
Mochten deze binnen de vastgestelde periode
waarvoor de hulp is verleend, met het
werk klaar zijn. dan wordt in die periode
geen nieuwe hulp verleend.
De minister wijst er nog op, dat de
plaatsing op het eigen bedrijf geens
zins uitsluit, dat de betrokkene ook nog
bij de gewone werkverschaffing wordt
geplaatst Dat kan bijvoorbeeld het ge-
val rijn met een kleinen boer, die op den
zandgrond een bedrijfje heeft van circa
1V2 H.A. De man is hoofd van een groot
gezin. Zijn bedrijfje is al aardig in orde
zoodat daarop, voor een heel jaar geno
men, niet meer dan f 50 «zichtbaar"
werk kan worden verricht. Ook al
wordt in een dergelijk geval zelfs 80
pCt. toegekend, dan is de betrokkene
niet in staat daarvan te leven. In een
dergelijk geval kan tevens plaatsing bij
de gewone werkverschaffing geschie
den.
Verwerking oliehoudende zaden
Het op eenigerlei wijze bewerken of verwer
ken van oliehoudende zaden, pitten en noten,
(waaronder ook te verstaan het „schoonen")
is voortaan slechts toegestaan aan hen, die
als georganiseerden bij de Nederlandsche meel
centrale zijn toegelaten. Verzoeken tot toela
ting als georganiseerde moeten worden ge
richt tot het bestuur der Nederlandsche meel
centrale, Riouwstraat 174180, 's-Gravenhage
Officieele Berichten
HOOG MILITAIR GERECHTSHOF
■aad in het Hoog Militair
venha-ge: A
COMMISSARIS VAN POLITIE
Benoemd Is tot commissaris van politie te
Winschoten: J. B. S. Rumelingh te Amsterdam.
Aan L. A Grooters Is eervol ontslag ve
leend als referendaris 2e klasse bü het Staat
bedrijf der P.T. en T. HU is benoemd tot ref
rendaris in vasten dienst bö het Dep. van Bi
nenland»che Zaken.
BURGEMEESTERS
Benoemd Is tot burgemeester der gemeen
Westdongeradeel: A E. Hoving.
ALG. ARMENCOMMISSIE
Benoemd Is tot lid van de Algemeenè Arme
commissie Mr. A. F.' Schepel te Voorburg..
LUCHTWAARDIGHEID VLIEGTUIGEN
Een commissie is Ingesteld met de taak c
adviezen te verstrekken met betrekking tot
voorzitter: F. A van Heyst, lult.-kolonel vlie
ger als leden: H. J. Takens, Ir. A. G. von
Baumhauer en J P. van der Heijden; als plv.
leden: It. C.A.F. Falkenhagen en M. C. Palm.
Als secretaris: P de Winter, officier van den
Marinestoomvaartdienst
den Hoek te Schiedam.
de Orde van Oranje
i-medallle, in zilver aan
Diepenhorst te Rotterdam.
ldder in de Orde van Oranje
Nassau: P. de Bruyne te Middelburg.
De eeremedaille der Orde van Oranje-Nassau
In goud is toegekend aan I. E. de Vries in Su-
fonds".
Verleend is de eeremedaille, verbonden aa
in Oranje-Nassau ln zilver aan J.
i Oranje
Orde
den Blggelaar,
Benoemj |s tot
Nassau: G. Hulsman, predikant bij de Ned.
Herv. Gemeente te Drempt (gem. Hummelo en
Keppei).
S" id Ir tot ridder in de Orde van Oranje
WOENSDAG 6 JANUARI
HILVERSUM I 1875 RL VARA-Uitzendlng.
6.30 RVU. 7.00 VPRO. 8.00 Gram.pl. 9.30
Keukenpraatje. 10.00 Morgenwijding
VPRO. 10.20 Paedagogisohe causerie. 11.30
„Het probleem der groote openbare wer
ken", causerie. 12.00—1.45 VARA-Orkest.
2.30 Voor de Vrouw. 3.05 Voor de kinde
ren. 5.30 Variatie-concert. 6.30 „Drieko
ningen", causerie. 7.00 Wijdingsdienst t. g.
v. het Kon. Huwelijk. 8.03 Berichten ANP.
8.15 VARA-Orkest, Mannenkoor GR.
W.A., Vrouwenkoor „Femina" en solisten.
10.00 Berichten ANP. 10.06 Gram.pl. 10.35
De Ramblers. 11.00 „Huwelijksverhoudin
gen", causerie.
HILVERSUM n 301 M. NCR V-Uitzending.
8.00 Schriftlezing. 10.30 Morgendienst.
11.3012.00 Ensemble Van der Horst.
12.00 Berichten. 12.30 Vervolg concert.
1.16 Zang en piano. 2.00 Orgelspel. 3.00
Chr. Lectuur. 3.30—3.45 Gram.pl. 4.00
Piano-recital. 5.00 Kinderuur. 6.00 Land-
bouwhalifuur. 6.30 Onderwijsfonds v. d.
©cl. iepvaart. 7.00 Berichten. 7.45 Repor
tage. 8.00 Berichten ANP. 8.15 Laatste
voorbereidingen voor het Huwelijksfeest.
9.00 „Godsdienstige Mannen en Vrouwen
uit 'het Huis van Lippe-Biesterfeld", cau
serie. 9.30 Stiohtsch Salon-orkest en Dub
bel Gem. kwartet. (Om 10.00 Berichten
ANP).
DROITWICH 1500 M. 11.05 Orgelspel. 11.35
BBC-Welseh orkest. 1.20 Orkest. 2.50
Harmonie-orkest. 3.50 Piano-recital. 5.10
Kwintet. 7.00 Orkest. 8.00 Strijkkwartet.
8.20 „Snapdragon", operette. 10.40 Strijk
kwartet.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Poulet-kamer-
orkest. 2.50 Orkest-concert. 5.50 Kamer
orkest. 8.20 Pianorecital. 9.05 Nat. Orkest
en Raugelkoor.
KEULEN 456 M. 11.20 Fabrieks-orkest-con-
cert. 12.35 Omroepkleinonkest. 3.50 Orkest.
4.50 Zang en piano. 5.20 Omroeporkest, F.
Haudks orkest en solisten. 8.05 Omroep
orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Om-
roepkleinorkest. 1.30 Salon-orkest. 6.20
Kamermuziek. 8.20 Omroep-Symphonie-
orirest.
484 M.: 12.20 Grampl12.50 Omroepsalon-
orkest. 1.30 Omroepkleinorkest. 5.25 Om
roeporkest. 8.20 „Ein Walzertraum'
operette.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Con
cert door Blaas-Ensemble8.05 „Oester-
reidi, Volk und Land", Rijkszending. 8.35
Blaasorkest. 9.50 Strijkkwartet.
e-Nassau Dr G. W. Boland te 'e-Gravenhage.
Toegekend is de aan de Orde van O ranje-
fassau verbonden eeremedallle in zilver aans
O. Feute te Rotterdam.
Toegekend is de aan de Orde van Oranje-
.assau verbonden eere-medaille. in zilver aan:
V. A Reukers. te Groenlo
Toegekend Is de aan de Orde van Oranje-
J. Brink, te Amsterdam.
-medaille ln zilver i
RIDDERORDEN
9 NOOKDÉINDE1 'DENKH A AO
Telefoon 112246
(Ait.l
KUNST
Wapenaar geëerd
In de Januari-aflevering van „Opwaart-
sche Wegen", schrijft R(oel) H(ouwink)'
over Wapenaar o.m.
„Een bescheiden man als Wapenaar
vraagt, geen hulde. En indien hij rich niet
aan dit jubileum onttrokken heeft, dienen
wij dat niet toe te schrijven aan persoon
lijke redenen, maar aan de overweging, dat
wie een zaak met heel zijn hart dient, daar
voor somtijds een offer heeft te brengen.
De zaak, die Wapenaar naast zijn dage-
lijksch werk met heel zijn hart dient, is de
christelijke letterkunde en voor deze zaak
heeft hij het offer van dit jubileum over
gehad. Hij heeft beseft, dat, naast den
mensch, in hem gehuldigd werd één der
baanbrekende figuren, in het bijzonder met
betrekking tot de letterkundige critiek, die
de christelijke litteratuur, sedert de wervel
storm van Tachtig zich gelegd had, weder
„op gang" hebben gebracht. Aan zijn on-
vermoeiden arbeid in dit opzicht is het
mede te danken, dat het volk niet voor de
litteratuur verloren ging, maar dat er een
band behouden bleef, die op het terrein der
neutrale letterkunde reeds lang verbroken
is en die nog niet kon worden geheeld.
Daarenboven heeft Wapenaar steeds een
helder oog gehad voor het waarachtige, en
onverbiddelijk afgewezen, ook al sierde het
zich met de schoonste stichtelijke smuk,
wat niet aan de eischen der waarachtigheid
voldeed. Ook hiermee heeft hij voor wie pa
hem kwamen, pionierswerk verricht."
i verOaal!
UIT WET
WSCH1 yiSSCHEGSl£V£N
.v DOOR*
(a.vAN TEIJLINGEN
(46
Hein duwde z'n pruim van links naar rechts. Dat mot je
nappen. Net iets voor hem. Hij meende jouw leven, of-
choon ik niet duidelijk inzie, op welke manier, 't Is een
leste kerel.
Beslist! Maar hij mot zich met z'n eigen bemoeien.
Heeft hij waarschijnlijk al voldoende gedaan. En dan
leb je, geloof ik, het recht om een ander te bezien. .Versta
ie goed, te bezien, zonder venijn of veroordeeling.
Nou, ik ben niet voor die flauwe nonsens.
ENl k stu9 weer'
't Zou een wonder wezen, als we 't seizoen niet zonder
(verij sloten. Affijn, 't laat me koud.
22 Kletskoek. Dat laat niemand koud. Mot al je vitterij
sö.'ilijf je evengoed een mensch.
|jj Zou je denken.
22.1 Wis en zeker. Als we een duikeling maken, knijp
|04j'em net als wij.
2ih
Jochem voelde de waarheid, en huiverde. Toch wilde hij
niet tot de erkenning komen en mompelde: Och, laat dui
kelen.
Dat's verzoeken, Jochem. En absoluut verkeerd. Je
moest wat meer op je woorden acht geven.
Geen preek alsjeblieft.
Wees maar niet bang. Dat ééne wilde ik je toch
zeggen. Als God ons vannacht niet bewaart, gaan we er
werkelijk an. Wamt er staat nog heel wat voor den boeg,
eer het dag is. En dan is het de vraag, hoe je er voor staat»
Als om zijn woorden te bevestigen, kwakten achter
elkaar twee bonken water over stuurboord. Met moeite kon
den de mannen zich staande houden.
Een hernieuwde poging van zee en wind om te verbrij
zelen. Ook ditmaal bleef succes uit. Ze hadden echter nog
reserve krachten. De golfkoppen schenen te grijnzen. Wat
niet was kon komen
Toen Piet en Heerke aan dek verschenen om de honden
wacht te betrekken, leek er een kalmte ingetreden.
De matrozen waren niettemin ongerust. In de fluittonen
van den wind hing een bijgeluid. Of was het verbeelding?
De zee bruiste diep en toornig.
't Bevalt me niks, zei Piet, als het stormt moet de wind
slaan. Liefst zoo hard mogelijk. Het is mij nou te geniepig.
Ik voel me ook niet bepaald op m'n gemak. Maar 't
zal wel losloopen.
'k Hoop het met jou.
Plotseling gierde een hevige vlaag.
De zeilen kreunden, de logger steunde. De gaffel werd
bijkans uit het lid gerukt. Tegelijk sprong een schuimende
watermuil bij den fokkemast omhoog.
Een korte klap.
Baaklijnen over de luiken knapten.
Een kolkende massa binnen- en buitenboord.
Dan een moment stilte. Dreigend, onheilspellend
Roep de Ouwe, Heerke, Gauw!
Hij verdween onder de kap van het achteruit.
Toen gebeurde het
Piet stond wijdbeens. Hij tuurde langs den bezaan tot de
plecht.
De maankling sneed een opening in de jagende wolken
banken.
Een felle lichtstraal flitste.
En in dezen bundel zag Piet een groen monster opstijgen.
Langzaam, ontstellend langzaam.
De 130 werd in de stuurboordflank opgenomen.
Een huivering doorvoer het schip.
Het groen verspreidde zich over de heele lengte, trok als
een dijk op, drukte als een dommekracht tegen de romp.
Het dek wentelde, kraakte in zijn voegen.
De dijk helde over.
Heerehelp me! stootte Piet uit.
De roerpen drong hem naar de stijle zijde. Daar moest de
redding liggen. Daar! Hij sprong, greep de vallende weef
lijnen, trok zich in radelooze angst hooger.
Een duizeling overviel hem. Hij klemde zich met z'n
borst vaster tegen het zwiepende touwwerk.
De dijk donderde neer, versplinterde luiken, sleurde in
zijn val de logger mee
In het achteronder werd Heerke op een bank gekwakt.
Zijn bolle oogen puilden uit hun kassen.
Hij wilde gillen, kon niet»
De schipper werd uit z'n kooi geworpen. Z'n handen
zochten steun. Vergeefs. In een doffe slag smakte hè' met
z'n hoofd tegen de potkachel. Een verblindende pijn 'deed
hem even de oogen sluiten.
De stuurman was tegen het schut gerold. Hij trachtte
uit de kooi te klimmen. De opening was rechtstandig.
Hij klemde z'n tanden op elkaar, wrong zich door het'
liauwe gat, maakte een scheeven val, kroop op handen en
knieën naar zijn schipper.
Ouwe!
Zijn stem klonk gedempt.
Volk sloeg verwilderde oogen op.
Stuur?!
Gekapsijsd! Kom op! Na*r bove*-'
Hij poogde Volk te tillen.
Ga jij!
Nee!
Het vrondel was een chaos van kisten, pannen, potten en
wanhopig worstelende mannen.
Na een korte stilte, barstten kreten los. Schorre angst-
stemmen vermengden zich met knersende scherven.
Een moment heerschte slechts één wil. één drang. Lijfs
behoud.
Er werd gevloekt, gebeden. Woest en kort.
Cynisme, geloof, onverschilligheid, onzekerheid, losten
zich één oogenblik op in de allesbeheerschende zucht: Leven.
Jochem, Klaas, Hein en Hannes. Ful en Manus, ze dach
ten in dit moment niet na. Ze waren de volkomen begeerte.
Onredelijk, want hartstochtelijk.
Flip kermde: Moeder! Moedertje
(Wordt vervolgd)
