Het komend Verkiezingsmanifest
der A.R. Partij
Sportief Den Haag huldigt
Neerlands Bruidspaar
ECONOMIE EN FINANCIEN
DINSDAG 5 JANUARI 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
Ondanks alle eenheid In de A.-R. partij en
alle waardeering voor den inhoud van haar
conceptverkiezingsmanifest 1937, zullen ve
len het betwijfelen of dit concept onver
anderd zal worden aanvaard.
Hoezeer een vroegtijdig verschijnen van
een dergelijk manifest op zich zelf een
deugd moge zijn. gezien de ontwikkeling
van de verhoudingen sedert den derden
f Dinsdag in September, den datum waarop
1 ook het Concept werd gepubliceerd, is deze
vroege verschijning thans een nadeel ge-
Worden.
Vooral drie onvoorziene omstandigheden
F hebben het politiek aspect sedert sterk ge-
I wijzigd.
Allereerst de verloving van onze PrinBes,
t waardoor de eenheid van ons volk op zóó
treffende en onweerstaanbare wijze naar
voren kwam, dat alle partijen daarvan den
invloed ondergaan. Mede daardoor voltrekt
er zich momenteel met name in de S.D.A.P.
een ommekeer ten goede. Men kan over-
tuigd zijn, dat de partij als zoodanig in
1 wezen nog bitter weinig is veranderd,
daartoe was de opvoeding der leden te fel
vijandig tegen God en godsdienst en dat,
als do S.D.A.P. in dezelfde omstandigheden
zou komen te verkecren als in 1918 of als
bij de muiterij op de Zeven Provinciën de
wezenstrekken van de S.D.A.P. nog weinig
veranderd zouden blijken te zijn. De straat-
terreur bewijst zulks, evenals de steun uit
die kringen aan het Spaansche volksfront.
I Toch is het een verheugend verschijnsel,
dat de omstandigheden het tot stand komen
van een betere houding zoozeer hebben be
vorderd. De ommekeer is althans heel wat
reëeler dan bij de Communisten, die ook
al democratisch doen.
De tweede omstandigheid1 is de vorming
van volksfronten tusschen de radicale par
tijen in enkele landen en de daarmede
samenhangende opstand in Spanje. Eener-
'ijds verloochent de S.D.A.P. zich niet als
oor haar het Spaansche volksfront wordt
gesteund, anderzijds was de ervaring aldaar
en elders opgedaan van dien aard, dat men
wel heel dui- -jk inzag, dat een dergelijk
volksfront hie te lande de ondergang der
S.D.A.P. zou beteekenen.
De Spaansche furie heeft voor ons land
echter vooral c,ok deze beteekenis, dat aan
ons Roomsch-Katholieke volksdeel de oogen
zijn open gegaan voor het gevaar, dat ligt
in het lonken naar de S.D.A.P. Veel ster
ker dan ooit wordt in die partij gevoeld,
dat alleen een Christelijke politiek Neder
land door de moeilijkheden zal kunnen
heen helpen. De buitengewone weerslag
welke de Utrechtsche rede van Baron van
Wijnbergen gevonden heeft, is daarvan een
zeer sprekend bewijs.
De derde omstandigheid is de depreciatie
.Van den gulden. Daardoor is een reeks con
troversen tusschen inzonderheid de A.R.
partij en de R.K.S.P. met één slag uit den
weg geruimd. Het zal dan ook mogelijk
slechts een kwestie van tijd zijn en veel
van het oude zeer, dat thans nog pijnlijk
is, zal zijn vergeten. Deze drie omstandig
heden alleen reeds maken het noodig, dat
men zich over den opzet en inhoud vax
het Verkiezingsmanifest opnieuw bezint.
Dit beteekent geen critiek op den opstel
ler, hét wik alleen'zeggen, dat het mani
fest niet is opgesteld pp het psychologisch
meest juiste tijdstip.
j Als gevolg van het feit, dat het concept
manifest niet op het juiste tijdstip k o n
i worden opgesteld, moest het voor de thans
I bestaande toestand te vaag, te algemeen
j worden gehouden. De politieke situatie tee-
kende zich in de eerste helft van September
nog in het geheel niet af, er waren nog vele
mogelijkheden, waarmede men rekening
zou moeten houden. Daardoor is het thans
voorgestelde concept te lang geworden en te
veel afgestemd op alle politieke eventuali
teiten die zioh zouden kunnen voordoen.
Men moest toen nog te veel wegen open
houden.
De politieke situatie is thans echter zoo,
dat veel meer „recht op den man af' tot ons
Nederlandsche volk kan worden gesproken,
de problemen kunnen eenvoudiger worden
gesteld, ons beginsel kan scherper en volle
diger naar voren komen.
Een paar voorbeelden om dit te verdui
delijken.
Een der conclusies uit het concept
manifest luidt: „Zij (de A.R. partij) acht het
daarom haar roeping de bijzondere aan-
dacht en de hartelijke medewerking van het
I gansche Nederlandsche volk te vragen voor
t het behoud en de versterking
I van ons nationale leven in
ihistorischen zin." Het laatste ge
deelte is in het concept vet gedrukt
Een „conclusie" moet zoo markant moge-
lijk zijn.
Deze zinsnede kan echter evengoed in een
I liberaal of ander verkiezingsmanifest staan.
Als men trouwens spreekt van „natio
naal", dan houdt dit in, dat dit tevens
.historisch" is. Hier wordt derhalve feite
lijk tweemaal hetzelfde gezegd. Als men al
een dergelijke conclusie wil geven, dan zou
deze toch zeker moeten behelzen: behoud
en-versterking van ons nationale leven in
Christel ij ken zin. Men kan zeggen, en
dit is ook gezegd, dat historisch beteekende
christelijk-historisch nf historisch-christelijk,
maar waarom geen zuiver geluid, opdat
ieder onmiddellijk weet, wat er wordt be
doeld?
Een ander voorbeeld: de A.R. wenscht
volgens het cqncept o.a.: de eerbiediging
van de vrijheid van godsdienst en geweten.
Waarom staat hier niet dat de A.R.
wenscht: eerbiediging e n vrijheid van
Godsdienst? Wij moeten toch immers
eischen, dat niet alleen de „vrijheid" van
Godsdienst, maar dat ook de Godsdienst
zelve geëerbiedigd wordt. Men bedoelt dit,
maar waarom dit niet zuiver geformuleerd?
Een derde voorbeeld. Waarom wordt ge
sproken over de toepassing van de rechts-
beginselen in het internationale volkeren-
leven, en waarom niet van de christe
lijke beginselen van recht en gerechtig
heid.
Deze drie voorbeelden geven tevens aaD
in welke richting een eventueel geheel
nieuw opgesteld manifest dient te gaan.
Wij verkeeren daarbij in de zeer geluk
kige omstandigheid dat door Dr. Colijn
als Minister-president in zijn rede van 13
November bij de behandeling van de Rijks-
begrooting 1937 in de Tweede Kamer is
aangegeven wat de inzet van den strijd
moet zijn.
Het volgende is daaraan ontleend:
„Voor zulk een harmonische samenwer
king tusschen Parlement en Kabinet is een
algemeen geestelijke verwantschap onont
beerlijk en die geestelijke verwantschap is
slechts hestaanhnar hij de erkenning van
het feit. dat de Nederlandsche nRtie pen
Christelijke natie, is en dat de ornndhegin-
selen van het Christendom heer erkenning
behooren te vinden in het Staatsbestuur".
„Daarom herhaal ik, wat, 'k gezegd heb:
men mag. de grenzen niet. to eng trekken.
Bij de hopelooze versplintering, ook onder
het posi-tief-Christelijke volksdee' in ons
land, zou dit leiden tot negatie van eiken
Christelijken invloed op de staatkunde.
Daarom komt het mij voor, dat men allen
bij de samenwerking moet betrekken, die
de groote levenswaarheden van het Chris
tendom bereid zijn te aanvaarden, ook in
haar toepassing op oe staatkunde. En dan
sluit ik in dezen tijd van grenzelooze gees
telijke verwarring in een gespleten en ge
broken wereld zelfs hen niet uit. die
slechts krachtens traditie aan de uiterlijke
openbaring van de levenswaarden van het
Christendom vasthouden, die gehandhaafd
en gesterkt willen zien. Ook zij, die zich
vaak ook uit traditie keeren tegen een
Christelijke staatkunde, kunnen toch moei
lijk het oog sluiten voor het feit dat een
krachtige Christelijke levensovertuiging
den eenigen waarborg biedt tegen de ont
bindende en verwoestende krachten van
dezen tijd. Wie uitsluitend steunend op de
menschelijke rede den strijd wil voeren
tegen de geestelijke verwording, die onzen
tijd kenmerkt,, zal ervaren, te hebben ge
leund op een rietstaf die de hand door
boort.
Onze groote volksgoederen zijn alleen
veilig verankerd in de erkenning van het
Goddelijk gezag over den mensch, over de
maatschappij en in den staat. Daarin al
leen ligt ook de waarborg voor het voort
bestaan van een gezonde democratie.
Daarom worde op die basis en in ruimen
zin naar eenheid gestreefd, ook als straks
de vorming van een nieuw kabinet ter
sprake komt".
Hier heeft Minister Colijn het kernpunt
van den komenden verkiezingsstrijd op de
klare en heldere wijze die hem zoo eigen
is, aangegeven.
Tusschen het voorstel Verkiezingsman i-
test en dit betoog is uiteraard geen prin
cipieel onderscheid, maar het manifest is
te weinig bezielend; het kernpunt komt
niet scherp naar voren en de doelstelling
in het manifest is niet voor ieder even hel
der en duidelijk in de taal van onzen tijd,
uiteengezet. De woorden van Dr. Colijn zijn
gesproken op het goede psychologische
oogenblik en passen volkomen in de mo-
menteele situatie, die zqo geheel anders is
dan in begin September. Deze dienen dan
ook het kernpunt en uitgangspunt te zijn
voor een manifest dat ons Christenvolk
weet te bezielen en alle goedwillenden in
Nederland met zooveel respect vervult,
dat de aandrang groot wordt om aan een
dergelijke partij zijn stom te geven, ook al
staat men niet op hetzelfde uitgangspunt
Allereerst is noodig een partij die zelf
gelooft en uit ware, trouwe christenplicht
handelt. Het gereformeerde stempel, dat
ons land bij vergelijking met andere lan
den kenmerkt, heeft ons land niet verkre
gen. omdat de gereformeerden zoo bijv. in
de 16e eeuw zoo sterk in getal waren. Ze
waren echter wel sterk in hun overtuiging,
in hun geloof, daardoor kregen zij hun in
vloed en vooral ook mede daardoor is ons
volk toenmaals gered.
Toen Hitier tot dictator werd uitgeroepen,
had hij slechts één derde van liet Duitsche
volk tot het stemmen op zijn partij weten
te bewegen. Desondanks gaf de Reichstag
hem de macht.
Wil de A. R. Partij ons volk ten zegen zijn
dan moet er geloof zijn. Dan moet bij ons
volk de overtuiging worden gewekt, dat de
strijd tusschen fascisme en nationaal-socia-
lisme eenerzijds en socialisme en communis
me anderzijds, welke strijd thans in Europa
moo fel gestreden wordt, ons volk niet voor
uit brengen kan. Dat dit dilemma valsch is
Dat, als een dezer schakeeringen het zou
winnen, dit den ondergang van de welvaart
en van ons vrije Nederlandsche bestaan
dichtbij zou brengen.
De overtuiging moet in ons volk levendig
worden, dat, als het Christendom interna!io
naai en nationaal wordt losgelaten, de we
reld en Nederland den ondergang tegemoet
gaan. Rosenlberg schrijft in zijn My thus des
zwanzigsten Jahrhunderts: Wahrheit ist,
was fruchtbar ist fü-r die Nation, welke woor
den door Dr. Frick, Minister van Justitie, op
het in Sept. 1933 te Leipzig gehouden
Duitsch Juristencongres werden herhaald
in dezen vorm: „Recht is wat het Duitscho
volk tot voordeel strekt, onrecht is wat het
Duitsche volk schaadt". Inderdaad woorden
die verklaring geven voor veel dat anders
moeilijk te verklaren zou zijn. Daarmedo
wordt echter nationaal en internationaal de
objectieve norm der waarheid, welke ondei
en door invloed van het Christendom in de
wereld algemeene gelding had verkregen
ondergraven en verworpen. De N.S.B. be
schouwt in hoofdstuk D. van haar program
in punt 15 het Christendom als een c u l
tuurverschijnsel. Ook daar geen zich
onderwerpen aan de objectieve normen van
Gods Woord. Dat het program dier partij
slechts is een veelszins letterlijke overschrij
ving, en op het hier bedoelde punt zeker
geen verbeterde editie, van het Hitlerpro-
gram, zal zich hoe langer hoe meer wreken
Dat fyij socialisten en communisten al
evenmin de zegen der Gemeene Gratie
in belangrijke mate te bespeuren is, zal
hier geen betoog behoeven, hoever ook
de angst, om door het fascisme verzwol
gen te worden, hen de goede kant moge
opdrijven.
Ons volk moet het daarom kort en bondig
duidelijk worden gemaakt, dat het bij den
komenden verkiezingsstrijd gaat over de
grondslagen van ons volksbestaan en dat 't
vooral ook de A.-R. partij is, die thans on
der de beproefde leiding van Colijn, reeds
van oudsher is opgekomen voor handhaving
van gezag en vrijheid beide. Inzonderheid
moet ons volk het besef worden bijgebracht,
dat een rechtvaardige en juiste handhaving
van gezag en vrijheid alleen mogelijk is, als
men staat op de basis der Christelijke be
ginselen. Alleen op dezen vasten grondslag
is het mogelijk Nederland goed te besturen
en tot economische ontwikkeling te brengen.
Ons volk moet daarom steeds meer over
tuigd worden, dat alleen een christelijke re
geering het centrale punt kan vormen, waar
omheen allen, die ontkomen willen aan het
valsche dilemma van socialisme en commu
nisme eenerzijds en van fascisme en natio
nalisme anderzijds, zich kunnen verzamelen
en aan welke regeering zij eventueel kunnen
medewerken.
Leiden, December 1936 Dr. P. G. KNIBBE
De honden los
In antwoord op onze critiek over de ver
dediging van koning Edward in de roode
pers, schrijft deze.
dat zij deze Britsche zaak uit het oogpunt
der burgerlijke wetgeving gezien heeft en
deze zich niet verzet tegen het huwelijk
met een gescheiden vrouw.
Daar is niets van waar. Dan behoeft men
niet te schrijven over „honden die op den
mensch Edward worden losgelaten."
Voorts heet het over ons:
„Het anti-revolutionnaire blad ir
schen meent, dat wij „een zonde
Veelzijdige sportdemonstratie
op Houtrust
Warme hulde in een
%ure temperatuur
Den Haag, Maandag.
Guur, nevelig en modderigzoo
was onze eerste indruk toen we van
middag op Houtrust kwamen. Zeer
weinig belangstelling, was de tweede
gedachte en onwillekeurig gingen we
er toen aan vastknoopen dat de
heele sportmiddag, die het Comité
voor de Luisterrijke viering hier be
legd hadniet zoo bijzonder zou
worden.
Die laatste conclusie is echter niet
bewaarheid: het werd heusch aardig
en de Haagsche sportwereld heeft
op haar eigen manier hulde gebracht
aan Neerlands Bruidspaar.
Het muziekkorps „Spoorwijk" heeft met
vroolijke muzieik, op de maat waarvan je
zoo heerlijk je voeten kon warm trappelen,
gezorgd voor de juiste stemming en de
jeugd van Den Haag heeft haar kunnen
op sportgebied veelzijdig getoond.
Een genoeglijk korfbalpartijtje, dat in een
gelijk spel (1—1) eindigde, opende het om
vangrijke programma, dat vlot werd afge
werkt. Een mixed hockeywedstrijd, waarin
zeer goede momenten te bewonderen waren,
eindigde in een 2—1 overwinning voor een
der naamlooze ploegen van de Haagsche
Hookey-commissde. Een demonstratie van
sportvliegers ging letterlijk in den nevel
op. De 400 M. zicht, die noodig zijn voor
zulk oen evenement, waren er lang niet.
Maar wat nood: dan maar ineens een
aantrekkelijke partij handhal begonnen.
Het ging hier tusschen de ploegen Hellas
en Olympia, waarvan de eerste een 31
zege wist te behalen.
Eerst sport, daarna kijkspel
Tot hier was er sport te zien, die men
eigenlijk beter zelf kan doen, dan er in de
kou naar te kijken. Maar nu volgden er
aardige kijkspelen, die eerst je rechte stem
ming onder hel schaarsche publiek brach
ten. Er zat een zekere climax in het pro
gramma en dientengevolge ook in de stem
ming van het publiek. Want daar kwam
in bonte rij een stoet van bijna 40 paarden
het veld in 6tappen. De ruiters en amazones
van de Haagsche imanéges gaven op leuke
manier acte de présence. Men hau dit num
mer ook in zekeren zin als mode-show van
ruiterkleedij kunnen beschouwen, zoo kleu
rig en verschillend waren de diames en
heeren uitgedost.
I-n stapdraf en galop ging het rond he.
veld. Een leuk en frisch gezicht, al die
glanzende, slanke rossen in lange rijl De
heer M. J. van der Velde heeft eer van zijn
werk gehad. Nog waren de menschen te
paard niet verdwenen, of daar kwamen al
de lieden die het gebruik van hun eigen
boenen prefereeren: de Haagsche wande-
laarsters en wandelaars, zeer groot in getal
Ook hier was veel variatie in kleeding
hetgeen de aantrekkelijkheid des te grooter
maakte. Zooals gezegd, de rij was lang. en
behalve wandelvereenigingen, waren daar
onder andere ook het tweede regiment veld
artillerie, padvinders en een Burgerwacht
vendel. Namen willen we niet noemen, be
halve dan de damesafdeeling van „De Haag
sche Vierdaagsche", die in een heerlijk
frissdWe, wit-groene kleedij zeer correct aan
de kop ging Werkelijk een genot, deze da
mes te zien marcheeren!
Achter de wandelaars volgden onmiddel
lijk de ruim 20 dames en heeren, die gin
gen vendelzwaaien met groote vlaggen tn
fantastische kleuren. Onder de doffe dreun
van een groote trom werd gracieus en cor
rect het kleurige schouwspel den volke ge
toond. Als daar nu eens een stralend zon
netje over geschenen hadl
Om ski-loopen te leeren, behoeft ge tegen
woordig niet meer naar het gebergte te
gaan, dat hebben we gisteren eens kunnen
zien. Een aantal dames en heeren van de
Ned. Reisvereeniging gaven nl. een aardige
demonstratie op het modderige Houtrust-
terrein. Al weer: een groote afwisseling in
kleedij, die zoo bekoorlijk is voor het oog
De oefeningen bestonden uit het demon-
streeren van een aantal ski-passen en wen-
'dingen (o.a. werd heel duidelijk gedemon
©treerd de „Gratenschriftt", waarbij het ach
tergelaten spoor op een vischgraat gelijkt)
en uit gymnastische oefeningen op de lange
latten. Er ontstond hierover nog al eens
hilariteit, als een dikke dame bijvoorbeeld
naast haar ski's ging zitten in plaats
van er op en dan niet meer overeind kon
komen, maar het hoogtepunt was toch wél
toen op de „overdekte" heel gevat het schoo-
ne lied: „We gaan van het jaar niet naar
Zwitserland" werd aangeheven
Dan is er nog p«n partij ruebv gespeeld
maar dat is een sport, die ons wat al te ruw
is. Het lijkt een complete boksmatoh!
Met het Wilhelmus werd deze aardige
middag van sport en spel besloten. Jammer
dat ons Vorstelijk Bruidspaar niet eens
even kwam kijken. Daar werd in stilte een
beetje op gehooptl
Hoogste stand te Toulouse 770.7.
Laaeste stand te Stensele 732.3.
Stand vanmorgen halftwaalf 762.0.
WEER VERWACHTING
Meest matige N.W. tot Z.W. wind, gedeel
telijk bewolkt, weinig of geen neerslag, kou
der des nachts, overdag weinig verandering
in temperatuur.
ALGEMEEN WEER0VERZICH7
Het ihoogedruk-gebied in het Zuidoosten
trok zich, onder invloed van de zich Oost
waarts verplaatsende depressie terug; in het
Zuidwesten herstelde zich de hooge druk.
Als gevolg van deze gewijzigde luchtdruk-
verdeeling werd de warme Zuidwestelijke
luohtstrooming over Europa vervangen door
een koudere strooming uit richtingen ge
legen tusschen West en Noord-west. Als ge
volg hiervan daalde de temperatuur, terwijl
de lucht opklaarde. In midden- en Oost-
Europa is de wind nog Zuidwest met be
trokken lucht en plaatselijk regen. De Alpen
stations boven 2000 meter meklen mooi hel
der weer; de lager gelegen bergstations lig
gen in de wolken. Scandinavië is nog ge
heel onder de invloed van de depressie; de
temperatuur is in midden-Zweden belangrijk
gestegen.plaatselijk valt regen of sneeuw.
In Groenland en in het Westen op de
oceaan kondigen sterke liuchtdrukdalingen
nieuwe depressies aan.
Voorloopig is echter opklarend weer te
wachten.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 6.2 C.
6 JANUARI
Zonsopgang 8.11 uur, zonsondergang 4.01 uur
Maan op vm. 2.20 uur, onder vm. 11.29 ui
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
6 JANUARI
Van 's avonds 4.31 uur tot 's morgens 7.40 uur
konings" vergoelijkt hebben en dat wij
ons daardoor in onze „ware ongodsdien
stige gedaante" getoond hebben.
Wij hebben dit in een protestantsch
blad met bevreemding gelezen. Volgens
Nederlandsche protestantsche opvatting
is noch de echtscheiding noch het huwe
lijk van een gescheidene zonde"
Ook dit punt was tusschen ons niet in
't geding en dus was er geen enkele reden
voor de roode pers om te schrijven:
Het anti-revólutionnaire blad verzeilt
hier in roomsche wateren, want de katho
lieke kerk beschouwt wel echtscheiding
als zonde en erkent de burgerlijke
huwelijksontbinding niet, zoodat zij geen
huwelijk met een gescheidene voltrekt.
Waartoe men als protestantsch blad al
niet komt, als men er naar haakt de
sociaal-democratie een hak te zetten.
Van al onze bezwaren heeft men totaal
niets begrepen; omdat men eenvoudig
vieemd staat tegenover de Christelijke
moraal. Terecht merkte de Nederlan-
(t e r op, dat wij de opvatting der Roomsch-
Anglicaansche Kerk over het huwelijk
onverbrekelijke sacramenteele verbintenis
niet kennen; maar:
dat de kerk, gezien de voorgeschiedenis,
c i t huwelijk niet heeft willen inzegenen
en weigert een vorst te wijden, die het
toch zou willen doorzetten, is niet meer
dan haar plicht. Indien Johannes de
Dooper, door Christus den grootsten ge
noemd onder degenen die van vrouwen
geboren zijn, uit de dooden kon opstaan,
zou hij thans aan de poort van Bucking
ham Palace aangeklopt hebben me!
dezelfde boodschap, welke hij ook aan
Herodes bracht: het is U niet geoorloofd
haar te hebben. Dat de koning, het oor
deel der kerk terzijde stellend, getracht
heeft een uitweg te vinden in een door
het parlement te sanctionneeren morga
natisch huwelijk, bewijst belaas, dat hij
zijn fout niet ziet.
Ingezonden Stukken
(Bulten verantwoordelijkheid van de Redactie)
DE KLEURLOOZE VERZEN
Met meer dan gewone verbazing zullen
veben met mij kennis genomen hebben van
het gedicht, dat straks namens onze Regee
ring, aan de kinderen van ons volk zal wor
den uitgereikt ter gelegenheid van het
prinselijk huwelijk. Met wat u daarover
onder het hoofd „Kleurlooze Veraen" in uw
blad van 29 Dec. opmerkt, zullen wel velen
het eens zijn en kan ook ik het eens zijn,
behalve met het eerste deel vaa uw laatste
alinea.
Van uw goede bedoeling overtuigd, waoe
ik het toch om op te merken: moet dééruit
■nu heusch deferentie d.i. eerbied voor
ons Prinselijk bruidspaar blijken, dat de
opvoedens der jeugd hun verstand en hun
gevoed buiten werking stelllen en voor
'zoover het Christen-opvoeders z!j«nook hua
'beginsel het zwijgen opleggen door zóó'd
•product, om uit te deelen aan kinderen,
Ie aanvaarden?
Zou werkelijke deferentie niet véél méér
blijken als deze pakketten retour gezonden
werden aan het Departement van Onder
wijs, waar men zóó'm gedicht voor dit
doel accepteerde?
Mocht het tot uitdeeling komen, dan hoop
ik, dat vele ouders met mij, in deze heerlij
ke dagen, de daarmee ten volle ïn overeen
stemming zijnde daad zullen doen, nl: het
ontvangen gedicht, gefrankeerd met postze
gels voor het misdeelde kind, retour zenden
aan genoemd Departement.
Uit groote deferentie voor het geliefd
prinselijk paar kunnen er van mij althan»
5 tegemoet worden gezien.
G. RIETKERK
Lisse, 29-12'36.
Naschrift' der redacte. Beschei
denheid verbood om een zeer positief advies
hoofden van soholen en schoolbesturen
ZAL DE OPLEVING IN DE
V.S. AANHOUDEN?
Gunstig oordeel van de
National City Bank
Het gaat er om het evenwicht
te handhaven
De bedrijvigheid ln het zakenleven
was aan het einde van 1936 op het
hoogste nivean sinds de crisis inzette
en de verwachtingen voor het nienwe
Jaar zijn hoog gesppannen, schrijft de
National City Bank in haar maand
bericht. Er zijn weinig industrieën in
de V.S. waar de toestand niet een ge
prononceerde verbetering te zien heeft
gegeven.
De industrieele productie in de V.S., als
geheel genomen heeft bijna het gemiddelde
van 1929 weer bereikt en in een groot aantai
bedrijven, die consumptiegoederen fabri-
ceeren, is het hoogste peil van 1929 reeds
overschreden. Hieronder vallen niet alleen
die goederen, die zich reeds in stadium
van groei bevonden zooals kunstzijde en
verschillende soorten electrische appara
ten, maar ook textiel producten, schoenen
petroleumproducten, tabak, glas en som
mige papiersoorten.
De productie van staal en automobielen
was grooter dan in eenig vorig jaar, 1928 en
1929 uitgezonderd en gedurende de afge
loopen weken bedraagt de gemiddelde ac
tiviteit van de staalindustrie bijna 80
van de capaciteit, hetgeen een record be
teekent voor dezen tijd van het jaar.
Vergeleken met 1935 is er in het afgeloopon
jaar een stijging der industrieele productie
te registreeren van gemiddeld 15 Het
aantal verladen spoorwegwagons en het
verbruik van' electrische stroom stegen met
een nagenoeg gelijk percentage en laatst
genoemde vestigde zelfs een nieuw hoogte-
record.
Vraag naar grondstoffen
De vraag na.ir grondstoffen is aanzienlijk
toegenomen, terwijl de prijzen belangrijk
zijn aangetrokken. De export van eindfa-
bricaten steeg met 16 de werkloosheid
verminderde met plm. 14 Het bedrag
aan uitbetaalde loonen is aanmerkelijk ver
meerderd en de winsten zoowel van agra
rische bedrijven als van industrieele on
dernemingen vertoonen een toeBemiag.
De waarde van alle soorten bezit is ge
stegen. Er zijn vorderingen gemaakt met
de verbetering en uitbreiding van het pro
ductieapparaat.
De stijging van de prijzen van stapelgoe
deren is een van de belangrijkste gebeur-
tennissen in 1936 geweest, en houdt een
groote belofte voor 1937 in. Een belangrijk
punt is, dat de stijging der prijzen van
grondstoffen het evenwicht herstelt in de
prijsverhoudingen, dat door de daling van
1929 en daarna was verdwenen. De prospe-
riteit hangt van deze prijsverhouding af en
de terugkeer tot normale prijsverhoudingen
maakt een verbetering zoowel in den bin
nen- als in den buitenlandschen handel
mogelijk.
Zoolang als het evenwicht gehand
haafd blijft is er geen goede reden
waarom het herstel zich niet zou voort
zetten zonder meer dan normale fluctu
aties totdat het geheel e productie
apparaat van het land op volle capa
citeit werkt.
Het vooruitzicht, dat het tempo van het
herstel eenigszins zal dalen, daar de voor-
aankoopen verminderen, wordt niet be
schouwd als een verstorende factor, maar
een dreiging, die het herstelde evenwicht
zou kunnen benadeelen schuilt in stakin
gen of een buitensporige stijging der in
dustrieele productiekosten en van de
prijzen.
Frank Rijsdijks Industrieele
Ondernemingen
Kapitaalsreorganisatie
wordt voorgesteld
Aftt.mpellng der aandeelea
met soa
Een kapitaalsreorganisatie wordt
voorgosteld door Frank Rijsdijks
Industrieele Ondernemingen. De be
doeling is het geplaatste kapitaal,
groot ƒ1.575.000, terug te brengen tot
525.000, zoodat de aandeelen worden
afgestempeld tot 250. Hierdoor komt
vrij 1.050.000, waarvan 972.000 ge
bezigd wordt voor delging van verlie
zen en 78.000 voor reserveering.
In de toelichting op deze voorstellen,
zegt de Directie, dat er naar gestreefd
"Is, het bedrijf op een zoo gezond mogelijke
basis te brengen. Of echter deze basis in
de toekomst een regelmatige dividenduit-
fkeering mogelijk zal maken, valt niet te
voorspellen.
Inmiddels zijn, zoowel de interne po
sitie van het bedrijf als de verwachtingen
voor de naaste toekomst niet ongunstig
De depreciatie van den gulden heeft een
belangrijke vermeerdering van de in gul
dens uitgedrukte waarde der voorraden
tengevolge gehad.
Deze waardevermeerdering kan uit den
aard der zaak niet tot uitkeering komen
al ware het alleen, omdat bij de voortzet
ting van het bedrijf rekening moet wor
den gehouden met financiering van de
zaken op het verhoogde prijspeil.
Zij kan echter worden aangewend om
de interne positie te versterken door het
aanbrengen van zoodanige correcties in d»
waardeering der activa, dat deze op een
zoo veilig mogelijk niveau komt. Ook wU
een bedrag moeten worden uitgetrokken
voor een aantal, wellicht nog niet all°
teretond uit te voeren, vernieuwingen aan
materieel, werktuigen e.d.; onder deze is
één post, die bijzondere aandacht vraagt,
tw. de vernieuwing van een gedeelte der
schoeiing van het terrein, welke van drin
genden aard moet worden geacht.
De resultaten over het loopende boekjaar
wettigen echter de verwachting, dat niet
tegenstaande deze voorzieningen, aan de
in September 1937 te houden gewone jaar-
lijksche vergadering van aandeelhouders
de uitkeering van een rede'ijk dividend
zal kunnen worden voorgesteld.
Barclays Bank
Recordwinst over 1938
De ,3arclays Bank" is de eerste van de
Engelsche grootbanken, welke haar resul
taten over 1936 publiceert. De nettowinst
bedraagt 1.894.361, een record sinds 1929,
n een winst van 1.783.781 over 1935.
Voorgesteld wordt een slotdividend uit te
keeren hetwelk in totaal het dividend op
14 pCt (onv.) brengt.
De kopermarkt
Prijs op hoogterecord
De Londensche kopermarkt was gister
buitengewoon actief met een omzet van
4000 ton. De prijzen bereikten het record
niveau van 50.1.3 per ton voor het slot
kwam op 49.16.3.
Reactie van den Rubberprijs
De rubberprijs heeft de laatste dagen
een reactie ondergaan, in verband met het
feit, dat de Britsche koloniën gemachtigd
zijn rubber-exportlioenties uit te geven voor
de komende zes maanden in plaats van
voor 1 i 3 maanden, zooals tot nu toe.
De br 'oeling hiervan is het tekort aan
locorubber te doen verminderen. De rub
berprijs reageerde gister tengevolge van
deze maatregel te Londen van 10% d. tot
9 11/16 d. en te Amsterdam voor Jan./
Maart van 45% tot 41% ct. per kg.
De Nationale" in 1936
Meer dan een hall milliard verzekerd
In het Agentenblad van de Nat Levens-
verz.bank wordt over 1936 medegedeeld,
dat het verval heel wat kleiner was dan
vorige jaren. Er mag dit jaar op een groo
teren groei van het bedrijf worden gerekend
'dan in het voorafgaande jaar. Vast staat,
dat het in totaal bij de Nationale verzeker
de bedrag de 500 millioen ruimschoots over
schreed.
De financieele uitkomsten van hfet be
drijf zullen naar zich laat aanzien, zeer
bevredigend zijn.
Bij de Eerste Rotterdamsche hebben zich
de zaken in 1936 op bevredigende wijze
ontwikkeld. Het schade-verloop was. niet
ongunstig.
Uitstaande hypotheken en pandbrieven
In 1938 werd door deze instelling voor
een bedrag van f 2.711.712,50 aan hypo
theken afgesloten, waartegen werd afgelost
f 5.092.397.50. Het uitstaand bedrag aan hy
potheken bedraagt thans f 64.618.237,50. Aan
pandbrieven werd verkocht voor een bedrag
van f 10.876.200 terwijl werd ingekocht
f 258.600 en aflosbaar gesteld f 12.103.100.
Het uitstaand bedrag aan pandbrieven be
draagt thans f 62.612.900.
Verhoogde koersen
De N.V. Nationale Hypotheekbank deelt
mede dat zij den koers van uitgifte van
haar pandbrieven heeft verhoogd. Zij stelt
beschikbaar: 3% pCt pandbrieven tot den
koers van 98% pCt. en 4 pCt. pandbrieven
tot den koers van 1001/4 pCt,
HYPOTHEEKBANKEN IN 1936
Blijkens een door de Utrechts.cfie
Hypotheekbank gepubliceerde staat
per 31 Dec. 1936 werden in 1936 leeningen
gesloten tot een bedrag van 4.554.465 (v. j.
5.169.505).
De aflossingen beliepen in 1936 6.489.062
(v. j. ƒ7.851.145).
Per 31 Dec. jl. stond aan leeningen uit een
bodrag van 60.245.258 (v. J. ƒ62.179.855) en
aan pandbrieven een bedrag van ƒ60.150.500
(v. j. ƒ61.199.440).
Per eind '1935 bedroeg bij de Over-
ijsselsche Hypotheekbank het
saldo pandbrieven ƒ17.448 600. Verkocht en
geconverteerd werd voor ƒ41.000, terwijl af
gelost en geconverteerd, alsmede ingekocht'
werden voor ƒ780.100. zoodat het saldo in
omloop uitkomt op ƒ16.709.500.
Het saldo eitren hvnotheken bedroeg per
eind 1935 19.375.905. Afgesloten werd
voor ƒ591.975. Teruggenomen werd van
(vss'omr'ssen en de reservefondsen voor
f1 411.350, terwiil afcreloist en gecedeerd
werd voor f3 087 885. zoodat het saldo in
omloop ƒ18.291.545 bedraagt.
tf geven. Ook meenden wij dat het voldoen
de was do aandacht op dit „misbaksel" te
vestigen, zooals één onzer schoolbladen
fcohreef. Dat het een mislukking is. blijkt
wel duidelijk uit het feit, dat n Jet één
Mad, voorzoover wij weten, het gedicht in
bescherming nam,
'IIT DE A.R. PARTIJ
HAULER wijk. Voor de Centr. A.-R.
kiesvereen. „Ooststellingwerf" was het een
teleurstelling, dat Mr. G. A. Diepenhorst van
Zeist verhinderd was voor haar op te treden
met het aangekondigde onderwerp: „Politieke
kwakzalvers". In zijn plaats trad nu op de
heer L. Schuman, burgemeester van Lopik,
Jaarsveld en Willige Langerak met het on
derwerp: „De C.D.U.". In een principieel
betoog toonde spr. aan, dat deze Unie noch
Christelijk noch Democratisch is. Haar pro
gram is onaanvaardbaar voor de A.-K.
kiezers, doordat het nationaal, internationaal
en koloniaal een politiek voorstaat, die de
toets van Gods Woord en van onze A.-K.
beginselen niet kan doorstaan. Spr. wekte
op tot trouw aan het A.-R. vaandeh
STRIJEN. Woensdag 13 Jan. houdt D.V.
de Ar ja haar jaarvergadering in het Veree-
niginslokaal achter de Geref. kerk. Op het
programma komt onder meer een onderwerp
voor getiteld „De N.S.B.". De heer J. C. Die
penhorst zal een slotwoord spreken.
