ÏUeuurr (üvumnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
U DEJAAR 1936
Oud en Nieuw
ïrtubds m
20 pCt. kortina!
PALTHE
gfoonnementsprijö:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is f 135
Franco per post 2.35 portokosten
Per weekf
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zendingf 4-50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cL
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5974
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DONDERDAG 31 DECEMBER 1936 16e Jaargang
Stobertentieprfóen:
Van t tot 5 regels f 1.17
Elke regel meer 0.22'/»
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0l45
Voor het bevragen aan 't bureau
V wordt berekend 0.10
3tp Het ware Christendom
Bi tegen moderne mystiek
In de schudding der wereld openbaart
ïich de rustelooze beweging der geesten,
die triumfeeren over de stof. De schrij
ver, die eind 1935 worstelde met de taal
om met een terugblik op wat de mensch-
heid in dat jaar wedervoer, zijn gedach
ten te zeggen en zijn geestelijke reflectie
te geven, kan eind 1936 niet met een
repetitie volstaan. Wie nu terugziet over
de weinige maanden, welke ons van de
laatste Nieuwjaarsdag scheiden, die roept
vol verbazing uit: hoe is het gelaat der
aarde veranderd en hoe zijn de geesten in
beroering geweest!
Een andere vraag is natuurlijk of de
opstapeling van voorvallen en gebeurte
nissen, de dagelijksche vermelding van
toch waarlijk wereldschokkende feiten
wel veel indruk op het menschdom
maken. Ja, wel voor een oogenblik; maar
ook duurzaam?
Het antwoord moet stellig luiden:
Neen! Wij, schrijvers, vermelden om tien
uur in de morgen onder de versche indruk
van een vreeselijke ramp welke roerende
tooneelen zich afspeelden: èn terwijl de
pen gejaagd over het papier glijdt, is het
hart geraakt. Maar de krant met dit
nieuws is nog niet verschenen of we zijn
vol belangsteling voor een groot technisch
wonder; dan wel we verslaan de discussie
in een openbaar college en lachen om de
geestigheden of geeuwen van verveling.
Zóó is het met ons; maar is het anders
met U, lezers?
Schreit gij niet over een tragisch onge
val op de linkerhelft en lacht gij niet om
de geestige prentjes, welke op de rech
terhelft der bladzijde staan?
Wanneer we zoo iets bij ons zelf con-
stateeren, dan beschaamt het ons even en
we klagen ons zelf aan als gevoelloozen.
Maar kan het eigenlijk wel anders? Ligt
de verklaring niet in de feiten zelf?
Hoe was het vroeger? De massa leefde
vèï van het gewoel der wereld; nauwelijks
teil eeuw geleden was het resultaat van
een bloedige veldslag in West-Europa pas
twee dagen later in Londen bekend. En
wat er gebeurde in de steppen van Rus
land of de prairie van Canada; wij hoor
den er nimmer van en leefden rustig voort
in ons dorp.
Thans echter leven wij het leed en de
vreugde van heel de wereld bijkans op
het moment zelf mee.
Dit intens te dragen zou boven onze
menschelijke kracht gaan. Atlas, die
de wereldbol op zijn schouders draagt, be
staat slechts als symbool en in de fanta
sie van oud-Grieksche denkers. Slechts de
oneindige en almachtige Schepper houdt
door Zijn geweldige kracht alles in stand
en alleen Gods Zoon, zoo leerde Kerstmis
het ons, kon de vloek der zonder dragen.
Klagen wij dus over afstomping van
ons gevoel bij het zien van veel leed, dat
over de wereld gaat, dan is zulks eener-
zijds wel juist; maar er schuilt ook een
voordeel in: ons menschelijk vermogen is
ontoereikend om de spanning lang te ver
dragen; de vervlakkende nivelleering is
noodig zullen we aan onze taak kunnen
voortarbeiden.
De feitelijke kennis van de gebeurtenis
sen moge in onze herinnering spoedig af
slijten; de wezenlijke beteekenis blijft ons
bij. En zoo zal ieder, wiens ziel reageert
op de geestelijke beweging van onze
dagen, zich duidelijk bewust zijn, dat wij,
met heel het menschelijk geslacht, zelfs
in een onbeduidend kort tijdsbestek van
een enkel jaar anders zijn komen te staan
tegenover de mystiek van het leven.
Ook reeds vorige jaren mocht gecon
stateerd worden, dat er weer vraag kwam
naar godsdienst, dat het materialisme de
massa niet langer bevredigen kon; thans
wordt het aan alle kanten welbewust uit
gesproken. Op de laatste Zondag van dit
jaar hield de aartsbisschop van Canter
bury zelfs een radio-rede over de ople
ving van de godsdienst als overheerschen-
de factor in de nationale en international!#
politiek.
Hierover mogen wij ons verheugen,
mits deze beweging der geesten ons tot
dubbele waakzaamheid prikkelt. Want
wie uit dit niet te loochenen feit de con
clusie trok, dat de scherpe omlijning van
Christelijk geloof, Christelijke zede en
Christelijke actie op alle levensgebied
thans minder noodig zou zijn dan vroe
ger, die zou zich schromelijk vergissen.
Het is precies omgekeerd.
Misschien mogen wij het zóó zeggen:
God geeft de Christenen opnieuw een
kans om de wereld het Evangelie der vol
komen redding te bieden, maar indien zij
Zich slap aanstellen zal een andere, een
Valsche mystiek de geesten verleiden.
Veelzeggend is de klacht, welke nog
dezer dagen in de Roomsch-katholieke
pers naar voren kwam: „Het parochie
leven gaat dood"; er is een teveel aan
vereenigingen en te weinig aan mystiek
geloofsleven; de herderlijke taak, de ver
zorgde voorbereiding van de preek komt
in het gedrang doordat allerlei arbeid van
de geestelijkheid gevraagd wordt in het
organisatorisch leven".
Vervang het woord „geestelijkheid"
door „herders en leeraars" en zeg dan zelf
of die klacht ook in onze kring niet ge
hoord mo»f worden.
Er is weer vraag naar godsdienst;
maar het gevaar is zoo groot, dat het een
vraag wordt naar valsche, dat wil in dit
verband zeggen, een moderne mystiek van
materieele heilsleer, welke het zoekt in
aanbidding van oer-instincten van een of
ander ras, straks in vergoding van een
mensch, dien men siert met de titel van
„Leider".
Geen oogenblik mogen we over het
hoofd zien, dat deze valsche mystiek reeds
doordrong in heel ons maatschappelijk le
ven. Het nationaal-socialisme moge in ons
land wat het getal betreft, onbeduidend
zijn en bij eenig economisch opleven dit
ook blijven, omdatde nuchterheid van
onze Calvinistische volkstrek deze stroo
ming tegenhoudt, het heeft dit mee, dat
het aansluit bij de hang naar het mystieke,
waarvoor ook ons volk niet onberoerd
bleef.
Dat de nationale gedachte ook ten
onzent veld won en zich juist bij de over
gang des jaars zoo algemeen richten kon
op een nationaal feit van geheel eenige
beteekenis, danken wij ook aan de re
flectie, welke het nationaal-socialisme bij
de sociaal-democratie opriep. En dat de
laatste bij schier elk punt van haar pro
gram over stag ging is negatief resultaat
van positieve mystieke activiteit. Ons
nationale, politieke, economische en soci
ale leven staat ongetwijfeld onder de in
vloed van een herleefde mystiek, welke
ontevreden maakte over een materialisme,
dat de ziel koud liet.
Het zou echter zeer kortzichtig van ons
zijn, wanneer we slechts oog hadden voor
het geestelijke aspect, dat het jaar 1936
ons biedt.
Indien bij God duizend jaren zijn als één
dag, dan mogen wij, die Zijn Naam willen
belijden geen „kinderen van de dag*' zijn.
Immers, als wij erkennen, dat wij „van
gisteren zijn en niets weten", dan spoort
ons dit juist aan om naar Gods Woord te
vragen, want dat geeft wijsheid voor alle
eeuwen.
Dat Woord leert ons en 1936 heeft het
bevestigd, dat God zijn wereld niet laat
ondergaan in economische ellende, de ba
zuinen bij Jezus' wederkomst zullen niet
een wegkwijnend menschelijk geslacht ten
oordeel roepen, maar naar het Woord der
Openbaring „zullen de heerlijkheid en de
eer der volken in de stad Gods gebracht
worden."
Er volgt echter ook uit, dat in de we
reld wezen zal, wat er geweest is. Wij
beelden ons in, dat we op de drempel van
twee werelden staan; in vroeger tijd
meende men het evenzeer. Wij keeren
ons tegen communisme en nationaal-socia
lisme: Da Costa deed het in 1848 ook al
toen hij zong van het breinloos commu
nisme" en van de „Bespiegeling, die in
fijngeweven taal verdooving, sussing,
maar geen heeling brengt der kwaal"; al
is de fijn-geweven taal van het nationaal-
socialisme in onze dagen vrij grof.
En, wanneer wij vreezen voor het uit
eenvallen van de Volkenbond en voor
dreigend oorlogsgevaar, dan zong Da
Costa ook reeds van „de band der Staten,
welke sprong" én van „de doorgebroken
dam der omwentelingszee":
„Tronen vielen, vorsten vloden,
schatten smolten en vergaan".
Maar hij geeft ook het antwoord:
O die toekomst door den Christen
wordt zij glorievol verwacht!
Als de God der eere dondert
en de dag verkeert in nacht,
antwoordt onder onweersgalmen
diep van uit het heiligdom,
bij een koor van hemelpsalmen,
't Jongste woord Zijns Woords: ..Ik kom!
Kaasaankoop voor
Sir Henry Deterding
Men sdhrijft ons uit Woerden:
De aankoop van kaas voor Duitschland
door bemiddeling van den heer Deterding
heeft thans plaats gehad.
De kaasoentra Bodegraven, Woerden en
Gouda hebben hiervan ook ieder een deel
gekregen. Het aangekochte bevat voorname
lijk oude beleden kaas en bedraagt eenige
honderdduizenden kg.
Het is te begrijpen, dat de kaashandelen-
de landbouwers hiervan, zij het dan ook
indirect, voordeel ondervinden.
Het blijkt dan ook. dat de prijzen die
dze week ter markt besteed werden, neiging
tot stijging vertoonen.
Het oude jaar vergingeen jaar van zorg en zegen.
Voor Nederland een jaar van nationale vreugd.
God heeft ons Vorstenhuis en vaderland verheugd.
Hem klinke uit ons hart een lof- en danklied tegen.
Het nieuwe jaar belooft ons nieuwe hoogtijdagen
Oranje bindt ons volk bijeen met hechte band.
God zeegne 't Prinslijk Paar. God geve Nederland
Getrouw, door het gebed, de Oranjetroon te schragen
Het nieuwe jaar staat klaar om onze trouw te wegen
Wanneer 't in stembusstrijd om 's Heer en eer zal gaan.
God vergt van ons de moed voor Hem door 't vuur te gaan.
Wie Zijn bevelen volgt is zeker van Gods zegen.
(Nadruk verboden)
LEO LENS I
STEEDS MEER HUWELIJKS
GESCHENKEN
Tal van deputaties maken
hun opwachting
Een vermoeiende dag
voor het Bruidspaar
Evenals Dinsdagmiddag en Woens
dagmorgen was er ook gistermiddag
gelegenheid voor die delegaties, aan
welke audiëntie was verleend haar op
wachting te maken bij het Vorstelijk
Bruidspaar ter aanbieding van ge
schenken.
De eerste delegatie, welke ontvangen
werd was die van het Nederlandsche Roode
Kruis onder leiding van Lt. Gen. Jhr. J. H.
Roëll. Aangeboden werd een huisapotheek
voor het paleis Soestdijk, één voor het Ko
ninklijk Jacht en een reisapotheek, die op
autotochten kan worden medegenomen.
Vervolgens werd namens de Friesche
schooljeugd door Cor Touwen. Jos. Bis
schop .en Jopie Faber een geschenk aange
boden. Dit bestond uit knottedoosje met
knottedoek, ducatons, een frisch verlo
vingsgeschenk uit de 16e eeuw en een al
bum met namen.
Namens de Vereeniging Tesschelschade
werd een tafelmiddenstuk aangeboden, 12
doilies en een zelfde aantal bordenkleedjes
De vereeniging „Arbeid Adelt" bood twee
knielkussens aan die op 7 Januari a.s. tij
dens de kerkelijke plechtigheid zullen ge
bruikt worden.
Namens het Ned. Padvindstersgilde werd
een prachtig bewerkt tafelkleed aange
boden.
De Herv. Kerk in -Zuid-Afrika was
vertegenwoordigd door den gezant Dr.
van Broekhuizen. Deze overhandigde
twee Zuid-Afrikaansche Bijbels. Ook
werd een bouquet Zuid-Afrikaansche
veldbloemen welke speciaal in ijs ver
pakt met de Holland-Afrika-lijn naar
hier vervoerd was en nog twee maan
den goed kan blijven., aangeboden.
Vervolgens bood een deputatie van de
Burgemeesters van alle Nederlandsche ge
meenten twee zilveren kandelabres aan,
bestemd voor de eetzaal van het paleis
Soestdijk, terwijl door de I-Iaagsche Bur
gerij de artistieke aankleeding van de eet
kamer van het paleis Soestdijk zal worden
verzorgd. Het geschenk van de gemeente
's-Graveland bestond uit een schilderstuk,
voorstellende „De Sperwershof" de buiten
plaats van Jhr. Roëll, den vader van den
waarnemend secretaris van den Prins.
Voorts werden aangeboden twee exem
plaren van het Historisch Gedenkboek
„Oranje en de welvaart van Nederland"
twee schilderijen namens de Ned. Heide
Mij., een Zaansche molen in bruidstooi ver
sierd namens de Zaanlandsche oudheid
kundige vereeniging „Jacob Honig Jzn." te
Zaandijk vervaardigd door den heer A.
Bakker naar een model van den molen
welke dichtbij de dezen zomer door H.K.Ü.
Prinses Juliana geopende, Juliana-brug
tusschen Zaandijk en Zaandam, staat; een
AMSTERDAM Nieuwe Doelenstraat
HOTEL DES PAYS-BAS
Alle moderne comfort Echt Holl. huiselijkheid
Kamera incl. ontbijt f 4en f 4.50
met badkamer vanaf f 5
Hedendongscht prij:
Telef. 46400
RESTAURANT
portefeuille met teekeningen namens het
genootschap „Pulchri Studio"; een naturel
linnen tafelkleed namens een aantal oud
meisjesstudenten, jaargenooten van de
Prinses; een mand en twee botervlootjes
van dof zilver namens het personeel van
H. M. de Koningin en H.K.H. Prinses Juli-
en een zilveren presenteerblad namens
het personeel van wijlen H.M. de Koningin-
Moeder.
Spoedig nadat de laatste deputatie het
paleis had verlaten, reed een gesloten hof-
auto voor, waarmede het Vorstelijk paar,
na dezen vermoeienden dag, naar het pa
leis Noordeinde reed, hartelijk toegejuicht
door een groote schare belangstellenden,
welke zich in de omgeving van de paleizen
ophield.
Met betrekking tot den uitvoer van boter,
kaas spek, reuzel, spijsolie en eieren naar
Duitschland in den vorm van cadeauzen
dingen kan worden medegedeeld, dat de
voor de maand December getroffen regeling
na 1 Januari 1937 voorloopig gehandhaafd
blijft.
Huwlijksgeschenken
Worden ter bezichtiging gesteld
De diverse geschenken, die het Vorstelijk
Paar worden aangeboden, zullen na den
1 rouwdag tentoongesteld worden in het Pa
leis van de Prinses op den Kneuterdijk. Ts-
gen een matige vergoeding, die zal worden
aangewend voor liefdadige doeleinden, zal
het publiek deze expositie kunnen bezich
tigen.
DE HUWELIJKSREIS VAN
HET PRINSELIJK PAAR
Bezoek aan Zuid-Afrika
Britsche bezwaren
Wij lezen in het Zuid-Afrikaansche Blad
„Die Republikein": Uit vertroubare bron
verneem ons dat prinses Juliana van Hol
land wie se verlowing ,'n tijdjie gelede be
kend gemaak was, van voorneme is om op
haar wittebroodsreis die Unie van Suid-
Afrika te besoek. Diplomatieke onderhande-
linge is vervolgens met Engeland aange
knoop en navraag gedoen of hierdie plan
die goedkeuring van ons veroweraars weg-
dra. Beweer word dat aan die Hollandse ge-
sant meegedeel is dat so'n besoek slegs die
rasseverhoudings in Suid-Afrika sal ver
stoor, en gcvolglik onwenslik is. Die Prin=es
mag wel, volgens ons verneem, te Kaapstad
aan wal stap maar sy mag niet binnelands
rond reis nie.
„De Peel" wordt ontsloten
Werkplan voor zeven jaren
ligt gereed
Binnenkort vangen de werkzaamheden aan
In 1929 werd aan de Nod. Heide-Mij op
gedragen een ontwerp van een streekplan
te maken voor „de Peel", het grootendeels
ontoegankelijke hoogveengebied op de grens
van Noord-Brabant en Limburg, teneinde
dit te exploreeren tot verhooging van het
algemeen welvaartspeil van land en volk.
Onze correspondent te Maastricht
meldt ons thans, dat met do werk
zaamheden spoedig een aanvang zal
worden gemaakt.
Het Rijk heeft zich bereid verklaard
100 van de loonen in werkver
schaffing voor zijn rekening te nemen.
Het werkplan voor zeven jaren ligt
gereed.
De beschikbare gronden beslaan
duizenden hectaren. Verwacht mag
worden, dat over enkele jaren groene
weilanden en gelende akkers in de
plaats zullen zijn gekomen van een
thans ontoegankelijk gebied.
VOOGDIJRAAD
RESIDENTIE
LICHTSTAD
Ook de Rijksgebouwen thans
geïllumineerd
Steeds feestelijke sfeer
Gisteravond waren de Rijksgebou-
w e n in de Residentie voor de eerste
maal verlicht, zoodat de Hofstad thans
voor het eerst gestraald heeft in 't volle
licht, dat in de komende dagen tot op
verren afstand kond zal doen van de
vreugde, die in ons land heerscht over
het huwelijk van onze Prinses.
Nu ook het rijk met de versiering gereed
is. is de Hofvijver stellig een der mooiste ge
deelten van de versierde stad geworden. Van
schier alle gebouwen zijn de contouren aan
gegeven met fijne witte of oranje lichtlijnen.
Uit het water van den vijver spuit een hooge
licht f on tijn omhoog.
Van alle kanten bieden de lichtende hul
zen en de fel beschenen gevels der regce
ringsgebouwen, die zich in het water -.'/eer-
spiegelen, een schitterenden aanblik.
Ook de feestversiering van het Binnenhof
thans gereed gekomen. De verlichting
brandde gisteravond voor het eerst. Het oude
rustige plein heeft aan kleur gewonnen wat
it aan stevigheid heeft, ingeboet.
Ook de versiering van de meeste regee-
ringsgohouwen aan het. Plein, in het mid
den waarvan hooge versierde lichtmasten
zijn opgericht, is gereed gekomen. Zelfs de
deftige, 's avonds meestal slechts schaarsch
verlichte Voorhout is tot nieuw leven ge
bracht., nu allerwege de officieele gebouwen,
legaties en instellingen, die er zijn gevestigd,
een feestverlichting hebben aangebracht en
boven de denneboomen, die langs het mid
denpad zijn aangebracht, als aureolen kran
sen van licht zijn aangebracht.
Een dichte menigte schuifelt des avonds
door de stad. Toch vindt de echte Hage
naar dat alles toch nog niet „het ware", om
dat naar zijn verwachting het werkelijke
feest pas na de nieuwjaarsdagen, in de
eigenlijke bruilofsweek, zal beginnen.
HET GESCHENK VAN
H.M. DE KONINGIN
Prachtige vierpersoons Cabriolet
H. M. de Koningin heeft aan het
Bruidspaar een prachtige vier-per-
soons Cabriolet, de nieuwe
cylinder 120 P.K. Maybach als
huwelijkscadeau ten geschenke ge
geven.
MEUBELFABRIEK TE
ROTTERDAM PLATGEBRAND
NEGENTIG MAN
WERKLOOS
Vanmorgen omstreeks half zes heeft
een felle brand, welke door gebrek aan
voldoende bluschwater niet afdoende
kon worden bestreden, de meubefabriek
van J. C. Bouman Jr te Kraling-
sche Veer, volledig in de asch gelegd.
De Rotterdamsche brandweer, die ten
slotte met dertien stralen water kon
geven, heeft met veel moeite kans ge
zien het woonhuis van den directeur te
behouden.
Fabriek, kantoor en opslagplaatsen,
zoomede de juist gereed gekomen toon-
kamers, zijn radicaal verbrand. Het per
soneel, bestaande uit 90 man, is hierdoor
werkloos geworden.
Verzekering d-ekt de materieele scha
de; tegen bedrijfsschade was de fabri
kant niet verzekerd.
Twee beruchte inbrekers gesnapt
Langen tijd groot gebied
onveilig gemaakt
De marechaussee te Papendrecht is m
samenwerking met de rijks- en gemeente
politie in de heele Alblasserwaard er in ge
slaagd in de nacht van 23 op 24 December
te arresteeren B. G. uit Rotterdam en C. den
B. uit Capelle a. d. IJsel, twee beruchte in
brekers. die gedurende de laatste maanden
een groot gebied onveilig maakten.
Ze hebben bekend te hebben ingebroken
in de Alblasserwaard, te Rotterdam er
Morgen, Nieuwjaarsdag, zal ons
blad niet verschijnen
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit VIER bladen
De uitslag van de derde ronde in het
schaaktoernooi te Hastings.
De jaarvergadering van de Unie vaq;
Chr. Onderwijzers te Utrecht.
De Eerste Kamer heeft gister verga*
derd en een aantal wetsontwerpen af ge*
handeld.
De Bondsconferentie van de Chr. Boe*
ren- en Tuindersbond.
Te Kralingsche Veer heeft een felle
brand in een meubelfabriek gewoed.
Op de onverlichte Rijksweg onder
Overschie is weer een doodelijk ongeluk
voorgevallen.
De aanbieding van huwelijksgeschenken
aan het Vorstelijk Bruidspaar heeft ook
gister nog plaats gehad.
Op de Spaansche kust heeft een ge*
vecht plaats gehad tusschen schepen en
Vliegtuigen dat onbeslist is gebleven.
Tsjang Kai Sjek zal vermoedelijk alleen
militair leider van China blijven.
De Amerikaansche vliegtuigen voor
Spanje worden geleverd met Russische
bemiddeling.
op ALLE prijzen
van chemisch reinigen en verven
(Adv.l
VOOR SLECHTS l'/2 CENT
noodig om doze annonce uitgeknipt in open
envelop els drukwerk een ons op te zen
den, ontvangt U uitvoerige brochures over het
HERSTEL VAN UW HAARGROEI
Vermeldt Uw neem en edrei e» de echterede der
Dr. H. NANNING'. Pktm. Fibriek N.V.. DEN HAAG
RESTAURANT TAVERNE
0 TEAROOM 0
GESOIGNEEEDE DAGSCHOTELS
vanaf FL 1.25
LUNCH h FL 1.50
DINER SOIGNé FL 2.—, FL 3.—
a la Carte.
ORCHESTRE FARKAS JENO
Lekkerkerk. In hun woningen is een groot©
collectie inbrekerswerktuigen gevonden. Ze
werden gearresteerd op het moment dat ze
op het punt stonden opnieuw hun slag te
slaan.
De marechaussee had reeds langen tijd
hun sporen nagegaan, en had in samenwer
king met de politie heel de Alblasserwaard
afgezet Daardoor liepen de heeren tenslotte
in de val.
Het Paleis vari H.K.H. Prinses Juliana o p 'den Kneuterdijk
