Landbouwvraagstukken van thans
BISSCHOPWIJN
in
'r&m
yamflEH//
WOENSDAG 30 DECEMBER 1936
DERDE BLAD PAG. 9
De beteekenis van de Coöperatie
voor de landbouw
Levensbeschouwing en
levenshouding
I Gisteren en heden heeft de Chr. Boeren-
!en Tuinderebond een conferentie gehouden
op de Ernst Sillem-hoeve te Lage Vuursche,
welke zeer druk bezocht was.
1 De tweeöaag-sche conferentie werd ge-
opend door den heer Chr. v. d. Heuvel
met een kort openingswoord, waarna Prof
B)r P. A. Diepenhorst refereerde over
Ihet onderwerp:
(De huidige handelspolitiek
Prof. Diepenhorst ving zijn betoog aan
,met erop te wijzen, dat dit onderwerp in
tieze dagen wel zeer actueel is. Het dacht
Ispr. dan ook goed om in de eerste plaatt
een en and'-<r te z»9rn over de hn<vli>'snn
Oitiek welke een 70-tal jaren gevolgd is In
ons land. Daarna wilde spr. handelen over
tegenwoordige handelspolitiek (de laat
lete 3 jaar) om dan tenslotte eenige opmer
kingen te maken betreffende de vraag wel
ke handelspolitiek in de toekomst gevolgd
zal worden.
Wat het eerste betreft, vertelde spr. van
jÖe opheffing der differentieele rechten on-
llder het eerste ministerie-Thorbecke en af
Bchaffiirig vliaegenrecht (1850) en de tweede
tariefherziening onder het tweede kabinet
Phorheeke (Tarierfwet van 1862).
In 1877 werden alle graanrechten opge-
leven. Door deze dingen nu heeft zich de
vrijhandelspolitiek in ons land gevestigd.
beroep op het buitenlandsrhe voor-
jeeld, werd het vrij handelsstelsel verde-
Jligd. Sterk was de vasthoudendheid aan
1tiie vrijhandel. Spr. toonde dit met tal van
irbeelden nader aan.
Tegen het streven om im Nederland een
toestand te bestendigen, die vrijwel uniek
verzette men zich.
Vanuit den kring van Chr. Boeren- en
ruindersbonrl werd aam de Verpen. „Actieve
land'elspolitiek" (opgericht 1927) steun ver
leend. Het oude stelsel van eenromische
willoosheid kon niet gehandhaafd blijven
invoer-saldo werd steeds grooter. Al
Sterker werd de uitvoer naar het buiten
land. Al lager werd het percentage invoer
bie door uitvoer gedekt werd.
Zoo kwam in het l>egin van 1930 uit ver-
Schillende hoek de oppositie.
Spr. ziet de ommekeer miiet in de eerste
in de herziening van de Tarief wet.
fel is de omkeer gekomen door de reeks
ïaatregelen, die Nederland van het stand
punt van economische willoosheid hebben
overgevoerd naar het standpunt van de ac-
handelspolitiek.
Het begon eigenlijk in December 1931
',,Criöi sin voerw<et"\. Dan krijgen
in 1932 de „C 1 e a r i ng w e t", in 1933 de
„Retorsiewet", einde 1933 herziening
s i n v o e r w e t en in 193-i de T a-
achtigingswet.
Ook de verhouding tot Indië werd anders
>ejegend, vooral hij de comtingenteerings-
regelingen.
Dit. alles heeft het meest betrekkimg op
de industrie, echter niet uitsluitend. Ook
agrarische belangen werden door bovenge
noemde maatregelen behartigd.
Aam elke handelspolitieke maatregel wel
ke van beteekenis is voor de landbouw, is
echtpr hierm 'iie nog geen recht gedaan.
De La ndbou w-Crisis wet (1933) be
doelde eenheid te brengen.
Een geheel apparaat vain handelspolitieke
maatregelen hebben wij gekregen, waardoor
ook de uitvoer van producten bevorderd
wordt.
Maar waarnaar zal de handelspolitiek
zich in de toekomst moeten keeren?
De vraag kan ook gesteld: „kunnen we
weer teruggaan naar de periode 1863—
19337"
Het wil spr. voorkomen, dat het antwoord
niet twijfelachtig is. Naar de oude
periode vain economische wil
loos h -e i d kunnen wij niet terug.
De contingenteering heeft verscheidene
bedrijven voor ondergang behoed De band
tussrhen productiebedrijf en handel is ver
sterkt. De gedachte van de voorziening in
de behoeften van de nalionale markt is ook
een der voordeelen van de contingenteering
Met ome export staat het er in vele op
zichten nog niet bijzonder rooskleurig voor.
Het zou roekeloos zijn, te denken, dat onze
oude export weer zal terugkeren'
Voorziening van de Ne.Wlandsche na
tionale markt zal een van de richtsnoeren
zijn, die de Npderlandsche •'.•geering sterker
dan ooit zal hebben te leiden.
Wanneer wij meenen, dat binnen afzien-
baren tijd de oude topstand weer zal terug-
keeren, dan maken wij ons illusies.
Neerlands nationaal belang zal bij de
handelspolitiek de doorslag moeten geven
Een sterk bedrijfsleven ook voor onzen
land- en tuinbouw zal hiervan het gevolg
kunnen rijn<.
Bij de beantwoording der gestelde vragen
wees Prof. Diepenhorst er óp, dat de groote
omkeer in de handelspolitiek gekomen is
onder het ministerie-Colijn. Eenzijdig vrij-
handelsdögmatisme wordt dan ook verme
den. Export blijft altijd een middel om
welvaart te verkrijgen. Bij een harrrmische
ontwikkeling der industrie is ook de land
bouw gebaat.
Na dit referaat en de bespreking werd
gepauzeerd.
MIDDAGVERGADERING
Des middags werd de vergadering her
opend met het zingen van het Lutherlied
Dr D. M. I-I o o g I a n d, dierenarts te Breu-
kclen, hield een lezing over het onderwerp
„Kunstmatige bevruchting". (Hiervan ga
ven wij reeds verslag).
E<en breedvoerige discussie volgde op de
lezing van Dr Hoogland, waarbij vragen
gesteld werden, welke het Chr. principe
raakten. Spr. gelooft niet, dat door toepas
sing van de nieuwe methode teveel wordt
ingegrepen in de natuur. De kunstmatige
bevruchting ie niet nadeelig voor het moe-
derdier. Alles wat wij doen ten nadeele
van het dier, is zonde, maar spr. meent,
dat hier geen sprake is van nadeel. Hier
in ons land beschikt men echter over goed
fokmateriaal, zoodat wij minder dan in
andere landen toevlucht tot kunstmatige
ZWAARDEMAKER
middelen behoeven te nemen.
Aan de orde was vervolgens het referaat
van Mr W. R i p over: „De depreciatie vau
den gulden en den Land,bouw".
Daar de aanwezigen de hoofdzaken in het
referaat gelegd, reeds in druk ontvangen
hadden, werd om des tijds wille de rede
door den heer Rip niet uitgesproken, maar
was er onmiddellijk gelegenheid tot het
stellen var. vragen. De betr-kken stellingen
hebben wij ook reeds in on6 nummer van
gisteren afgedrukt.
Mr R i p beantwoordde de sprekers uitvoe
rig en wees erop, dat het moeilijk is reeds
nu conclusies te trekken, daar de devaluatie
van recente datum is. De verlaging richt
prijs van tarwe, ziet spreker los van de
depreciatie van den gulden. Volgens spr.
heeft de Overheid thans de taak de helpende
hand te bieden aan hen, die bij het regu
lieren van het maatschappelijk leven nauw
betrokken zijn.
AVONDVERGADERING
Het onderwerp voor de vergadering van
gisteravond luidde: „Landbouw-coöperatie".
Landbomv-coöperatle.
Door den heer Y. K. Tamminga te
Leeuwarden, voorz. van de Coöp. Export-
slagerij te Akkrum, werd gesproken aan de
hand van het volgende schema:
Het doel van de coöperatie is het behalen
van stoffelijke voordeelen. Coöperatie is een
samenwerking met goederen en diensten.
Coöperatie is principieel geoorloofd. Een sa
menleving zonder coöperatie is onmogelijk.
Hoewel onze coöperatieve ondernemingen
geen principiéelen grondslag hebben, staan ze
niettemin onder de keur der christelijke
beginselen. Ook de C.B.T.B. heeft hier een
controleerende en adviseerende taalt.
Dr. Nederbragt zegt zeer juist, d'at haar
toepassing steeds aan gezonde economische
beginselen getoetst moet worden.
Landbouw-coöperatie is economisch
noodzakelijk, zoowel wat den afzet van
vele producten betreft, als de aanschaffing
der bedrijfsbenoodigd'heden. Het bevordert
stabielen afzet en verbetering der kwaliteit.
Wie afzijdig blijft, laadt een zware verant
woordelijkheid op zich en parasiteert op het
werk van anderen.
Het sociale nut is: minder improductief
werk, het weren van bedrog, contante beta
ling, geen cadeaustelsel, geen misleidende
reclame, regelmatige productie, geen woeker
rente, solider beleggingen, uitzicht op ouder-
domsverzekering, brengt sociale gerechtig
heid, bevordert sociale gelijkheid, belemmert
het genieten van inkomen zonder arbeid,
opent ruimer gezichtskring, kweekt saamhoo-
righeid. geeft milder sociaal gevoel.
Bezwaren tegen coöperatie zijn: broodroof,
vernietiging middenstand, verstarring, ambte
narij, aansprakelijkheid, doorgecoöpereerde
maatschappij, door coöperatie te behalen
voordeelen helpen den boer, met name den
pachtboer, toch niet, het is toch hopeloos
tegen de macht van trusts, als b.v. de Unile
ver op te tomen.
Coöperatie mag niet overschat worden.
^°T
ku«nc" ia»4"0*
«on4stott Vet«erkt vrabWVe0
V „to4v>'ten „e VlV"4' ueste4'»
o»*e P bun n»icVe „to4««n
'ttW aan P'°
fcto
otste
Het Rotterdamsche Stadhuis wordt ter gelegenheid van het a.s. vorstelijk huwelijk
eveneens verlicht. Door middel van schijn werpers straalt het gebouw van onder tot
boven in licht.
W. G. Scheeres
Het tempert de smart des levens, maar het
verlost er niet van en verbetert de menschen
niet.
Door den heer W. G. Scheeres te
's-Gravenhage, «voorzitter van de C'hr. Mid
denstandsbond werd
gerefereerd naar aan
leiding van het vol
gende:
Voor Land- en
Tuinbouw kan coö
peratie profijtelijk
zijn, evenals zij dit
tot op zekere hoogte
voor den Midden
stand kan zijn.
Efficiency en rati
onalisatie: breken
d:,rwijls met bestaan
de industrieele en
commercieele vor
men of methoden
van bedrijfsvoering of, wijzigen deze in
grijpend of handhaven het bestaande en
trachten dit tot perfectie te brengen, en
hebben hun natuurlijke grenzen.
Voor Land- en Tuinbouw ziet men coöpe
ratie in Productie, Distributie en laatstelijk
ook in Verbruik.
In productie bij het individueel bedrijf
(melk, groenten, vruchten); bij het coöpera
tief bedrijf (verwerken van deze grondstof
fen tot eindproducten).
De distributie gaat soms coöperatief (eigen
detailhandel der zuivelfabrieken, eigen groen-
tenveilingen, eigen jamfabrieken) en ook
door veiiboop aan het particulier bedrijf.
Het individueel productiebedrijf kan ge
diend zijr. door coöperatieven aankoop van
bedrijfs- gereedschappen en -grondstoffen,
doch het Is niet rationeel, niet efficiënt en
verstoort voor een gedeelte bestaande sociale
verhoudingen, dezen coöperatieven vorm
verdere uitbreiding te geven.
Het is ten hoogste tijd, verkeerde uitwassen
tegen te gaan en uit te roeien.
De 'discussie over deze referaten werd
geschorst tot hedenmorgen.
DE VERGADERING VAN HEDEN
Na een korte wijdingsdienst werd om
half tien vanmorgen de bespreking voort
gezet van de onderwerpen over „Landbouw
coöperatie".
Na verdere bc-preking in de ochtendver
gadering verkreeg Dr. C. Beekenkamj
te Leiden het woord om de bespreking over
het onderwerp:
Levensbeschouwing en levenshouding
in te leiden. Het volgend schema diende
hierbij als uitgangspunt:
Tusschen levensbeschouwing en levenshou
ding is een zoodanig nauw verband, dat die
beiden nimmer
los van elkander
zijn te denken.
De humanisti
sche levensbe
schouwing mis
kent principieel
en practisch het
organisch en so
ciaal karakter der
menschelijke sa
menleving.
Liberalisme en
neo-liberalisme
ontkennen de
noodzakelijkheid
van de vorming
van zoodanige or
ganisatorische sa
menlevingsver
banden, waardoor de sociale gerechtigheid en
de organische maatschappijgedachte bevor
derd kunnen worden.
„Landbouw en Maatschappij" is een orga
nisatie, met welker uitgangspunt en doel
stelling een Christen zich nimmer zal kun
nen vereenigen.
Het (katholieke) solidarisme gaat uit van
het organisch karakter der samenleving en
leidt daaruit af de noodzakelijkheid van het
vormen van organisaties, die onder leiding en
invloed van de bindende autoriteit van de
Kerk behooren te staan en die uiteindelijk
de menschen weer moeten brengen bij de
Kerk.
De Ohristelijk-sociale beweging, belijdend
de souvereiniteit Gods en het organisch ka
rakter der samenleving, streeft naar de ver
werkelijking der sociale gerechtigheid, waar
door aan een ieder de hem van Godswege
toekomende plaats in de samenleving wordt
geschonken.
Op gronden, ontleend aan Schrift, historie
en practijk, meent zij, dat bevordering van
de organisatiegedachte plicht is.
Zij zal mitsdien allen, die zeggen zich by
hun optreden in het sociale leven te willen
DONDERDAG 31 DECEMBER
HILVERSUM I 1875 M. 8.00—9.15 KRO.
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00 NCRV. 0.30
—2.00 KRO. 8.00—9.15 en 10.00 Gram.pL
10.15 Morgendienst te leiden door Ds H.
C. v. d. Brink, env. pred. der Geref. Kerk
(H.V.). 10-45 Gram.pl. 11.30—12.00 Godsd.
halfuur. 12.15 KRO-Orkest en Gram.pL
2.00 Handwerkcursus. 3.00 Gram.pl. 3.15—
3.45 Vrouwenhalfuur. 4.00 Bijbellezing.
5.00 Handenarbeid v. d. jeugd. 5.30 Or
gelspel. 6.15 Gram.pl. 7.00 Berichten. 7.15
Gram.pl. 7.25 Ncd. Hen'. Kerkdienst.
8.35 Berichten A.N.P. 8.45 Oudejaars
avondprogramma, mm.v. spreker Mr. A.
v. d. Deure te Bennekom, NCRV-Orkest,
solisten, Vrouwenkoor, Dubbelmannen-
kwartet en orgel. (Om 10.00 Berichten
A.N.P.). 0.302.00 Nieuwjaaretoespraak.
Hierna: Onbekend.
HILVERSUM H 301 M. AVRO-Uitzendlng,
3.00 en 7.00—9.00 VPRO. 0.30—2.00 VARA,
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. Gr.pl,
10.30 Gram.pl. en Voordracht. 12.00 Om
roeporkest en Gram.pl. 2.15 Lyra-Trio.
3.00 Opening. 3.05 Toespraak. 3.20 Slui
ting. 3.30 Orgelspel. 4.00 Voor zieken en
thuiszittenden. 4.30 Gram.pl. 5.00 Voor de
kinderen. 5 30 Kovacs La jas' orkest. 7.00
Gram.pL 7.30 Doopsgez. Kerkdienst. 9.00
Apollo's Tempelwijding. 9.50 Kovacs
Lajos' orkest, Omroeporkest en solisten.
11.25 Oud en Nieuw in Indië. 11.40 Oude
jaarsavondrede. 11.55 Omroeporkest en
solisten. 12.00 Carillon en causerie. 0.30
Aankondiging. 0.3' Nieuwjaarswenschen,
0.38 Orgelspel. 0.43 Toespraak, 0.55 Gr.pL
I.00 Orkest, De Ramblers, De Fliereflui
ters en solisten.
DROmvICH 1500 M. 12.05 BBC-orkest mmv
soliste. 1.05 BBC-Zangers. 1.35 Trio mmv
soliste. 3.35 Orkest mmv solisten. 7.00
Orgelspel. 8.20 BBC-orkest. 10.55 Trio.
II.20 Nieuwjaarsreportage. 12.05 Korte
Kerkdienst. 12.20 Nieuwjaarsgroeten.
RADIO P KIS 1648 M. 11.20 Omroeporkest.
3.20 Zang. 8.20 Zang. 9.05 Nat. Orkest.
KEULEN 456 M. 5.5 Orkest. 7.50 Orkest.
11.20 Omroepo :est. 1.35 Gevar. concert.
3.20 Kamerorkest. 6.30 Jaaroverzicht. 7.30
1.20 Gevar. concert (solisten. Omroep
koor, -orkest, -kleinorkest en militair
orkest).
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Or
kest. 1.30 Salonorkest. 6.20 Pianorecital.
7.20 Kleinorkest. 8.20 Omroeporkest. 8.50
Oudejaars-avcmd-revue. 10.30 Actueele
uitzending. 11.15 Gram.pl. 12.1512.25
N ieuwj a ars wenschen.
4.84 M.: 12.50 Salon-orkest. 1.30 Omroep
orkest. 6.35 K'einorkest. 7.05 Salonorkest.
8.20 Symphonie-orkest. 9.20 Orkest. 12.05
12.20 Nieuwjaarswenschen.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.20 Om
roeporkest. 9.05 Declamatie. 9.20 Gevari
eerd programma. 11.20 Toespraak.
Mr C. Beekenkamp
richten naar de geopenbaarde waarheid
Gods, moeten aansporen om een levenshou
ding, die zich kenmerkt öf door zoogenaamd
sbisch maar feitelijk liberalistisch indivi
dualisme, öf door verkeerd begrepen collecti
visme, te laiten varen en zich Christelijk te
orga niseeren.
Alleen een levenshouding, die steunt op de
Christelijke levensbeschouwing, geeft ten op
zichte van het sociale vraagstuk de waar
borg, dat het gerechtigheidsbeginsel in de
maatschappij verwerkelijkt kan worden.
Hierdoor toch alleen zullen de fouten van
individualisme en collectivisme (staatsabso-
luitisme) worden vermeden en kan worden
nagestreefd een ontwikkeling van de maat
schappij in Christelijk-solidaristischen geest.
ALLÉÉN DEZE VLUCHTHEUVELS'
Li'
ïgroen
vluchtheuvels met
groen lichtgevende verkeers-
zuilen mag men links of rechts
voorbijrijden; alle ander*
Jgroen altijd ter rechterzijde.
LIMK5 OF RECHTS PA55EERE(lF!
VEfcpAALflUIT
DlLaNDSCHE yiSSCHERSLEVEN
DOOR&.VAN'TEIJLINGLN
(42
it Schipper!
Wel Kees?
I Stuurboord vóór komt een fiets,
i Mooi. Wie heeft de wacht?
Jochem.
Laat 'em er wat opan houden, 'k Wil die fiets wel
tven praaien.
'k Zal het zeggen, schipper.
Misschien kunnen we wat donkey-kolen van 'em over-
ïemen.
Ben Je erdoor?, vroeg de stuur.
Nog niet. Maar wat in voorraad is nooit weg.
Kees klotste naar den wachtsman.
Jochem, de schipper zegt, dat je op die fiets an mot
turen. Hij wil praaien.
Zoo.
Jochem haalde een weinig de roertouwen over. Daar zal
lie kerel niet bik op wezen.
Waarom niet?
Wel, die lui gaan naar huis. En oponthoud kunnen ze
missen als maagpijn.
Zeg Jochem
En?
Heb jij soms eh...... scheel je wat?
Wat bedoejde die aap? Moest je hem zien staan. Een
bolle snuit. En die oogen. Waarempel, daar zat leven in. Een
pienter joch.
Schelen en schelen Is twee.
Als je 't optelt. Maar dan zou je Tt dubbel te pakken
hebben.
Zeg. als je de boel wil bed
Die knoop kost geen daalder, Jochem. Anders zou j'em
niet uit je mond gooien.
Wel, allemWat ben jij voor ex exemplaar?!
Tusschen een kinnetje en een halfvat in, zonder hoepen.
Wat een technische uitdrukkingen
'k Ben in 't kuipersvak geweest.
Jochem kon niet nalaten te glimlachen. Kuipersvak, en
dan, geweest.
Nou zeeman, hé? Zijn stem klonk licht spottend.
Wou je zeggen van niet?
Daar zal ik wel voor oppassen.
't Is je geraden.
Hahaha!
Ik zou nou zeggen. Je mankeert niks.
Wou die aap hem beduvelen? OfHoe kom je an
die nonsens?
'k Dacht zoo: Jochem heeft eeuwig en altijd te vitten.
Er mot wat met 'm loos wezen,
Waarom?
Wel, 'k heb een ouwe tante. Ze moest geopereerd
worden, en durfde niet. Die is net een verdeutelde citroen
schil.
Wou je mij daarmee vergelijken? 't Is dat ik het roer
niet los mag laten. Anders zou 'k je een pak rammel geven.
Mot je nooit doen, Jochem. Want dan is 't of ik gelijk
heb. Want m'n tante
Hou je mond
Dacht je, dat ik 'em weggaf? Lauw kans Jochem. Maar
die tannee, die citroen
Hou jega naar den Ouwe, en zeg, dat we die
fiets naken.
'k Ben al weg. Kees liep, kwam terug en fluisterde:
Zeg Jochem. Azijn smaakt lekker bij gestoofde makreel,
maar je mot er niet te veel van nemen. Dan wordt de visch
schraal, lei Ful vanmiddag.
'k Zaldreigde de matroos.
De schipper gaan waarschuwen, vulde Kees aan,
maakte een grimas en ging naar het achteronder.
Machtig menschen! Die dendersche jongen sneed je over
langs open. Of er wat aan scheelde. Citroenschil. En dan
die verdeutelde tante. Moest Je daar nu over gaan ketteren
of lachen? Was het leven zoo lollig? Zou je niet zuur
worden, als je het vertrappen zag van de grooten op de
kleinen? Zuur. Je mot er niet te veel van nemen. Heel goed
Kees, heel goed. Maar jij komt pas kijken. Houd je als 't kan
van de azijn af. 't Is wellicht beter voor je. Hij zelf had er
al te veel van gedronken. Z'n ingewanden waren te schraal,
te verschrompeld. Geen medicijn tou meer helpen. En wat
gaf het? Durf te leven, had de stomme, de stuur, gezegd. Was
dat opgeschroefd? Omdat hij het graag wilde. Dat toch niet.
Daar was die kerel te eerlijk voor. Maar
Jochem gooi je roer oml
Hè?Hij schrok op.
De schipper was aan dek gekomen, had den stoomloggef
gezien en het bevel gegeven.
Hallo Jongens! Bij de fok en het grootzeil. We gaan'
over. Die fiets loopt ons wel in. Als 't kan houden we 'ia an
lij om kolen over te
Pats! Een dwarszeetje spatte over de reeling, spoot oneer*
biedig in Volks mond. Hij spoog het zoute water en een
prop tabak uit.
't Is jammer. Pas een versche pruim. Dat deed je
erom, Jochem.
De roerganger grinnikte: Nee, om den...
Stil maar. 'k Heb beneden nog een pakje zware krulg
om je mond te stoppen. Over gaat -ie!
De lappen klapperden, de logger steigerde, stak z'n neus
diep in de golven, snoof vlokken schuim van zich af. Dan
rekten zich de zeilen, trokken de lijnen strak aan. De dirk
met z'n rolveger van „schijfplatting" deelde het bezaantje in
twee bolle wangen.
De stuur vierde de dirklijn. Het gatzeil steunde opgelucht
Jaap van Noort.
't Is de vijftig.
De stoomlogger naderde snel.
O, dan krijgen we zeker kolen.
De 50? Daar vaart m'n broer op, riep Jochem. Er klonk
vreugde in z'n stem.
Dan kan jij met de sloep mee als je zin hebt, stelde
Volk voor. Ik zal het roer wel nemen.
f Dank je.
D*H. 50 minderde vaart, kwam te Ioevert langs.
XWoidt vervolgd)
