KERK EN ZENDING
Voor nieuwe lezers
JULI ANA VERLOVINGSLEPEL
IDINSDAG 29 DECEMBER 1936
EERSTE BEAD PAG. 3
onze krant gratis tot en met 31 December.
Ook ontvangen nieuwe lezers nog toe-
gezonden een exemplaar van ons
JAAREIND-NUMMER.
Wie een lezer aanbrengt voor minstens
één jaar, zoowel als de aangebrachte zelf,
heeft recht op de
In ieder Christelijk gezin het Christelijk
dagblad, zij de leuze.
Afd. PROPAGANDA.
JEREF. GEM.
Beroepen: Te Goes, M. Heikoop te
Mjtrecht.
Bedankt: Voor Grand Rapids (V.S.)
B. Ligtertberg te Lisse
teD. HERV. KEEK
Bedankt: Voor Wijngaarden (Z.H.),
land. A. H. Sonnenberg te Erimelo.
foor Nieuwe Tonge, J. Bus te Poortvliet.
Beroepen: Te Welsum (toez.), H. Cou-
<ée, cand. te Utrecht.
)s J. B. BENDERS f
In 74-jarigen ouderdom is overleden Ds J.
I. Benders, predikant der Nea. Herv. Kerk
pGiessen en Rijswijk. De overledene
fas in 1892 candideat geworden en diende
jerst de gemeente van Zijderveld. Sedert 16
[pril 1899 stond hij te Giessen.
1 Bij de begrafenis hebben het woord ge-
joerd ds F. R. A. Henk els, te Uitwijk, ds
^lühlwinkel te Waalwijk, ds d<
•leeuw te SI reuwijk, ds Louwes Kooi
gjans te Baardwijk, ds Reyenga te Alm-
allen Ned. Herv. predikant. Voorts
Snog gesproken ds Heiner, Gerefpre-
t van Rijswijk en Giessen. Ds. Kooi-
heeft voor de laatste eer, den over
ledene bewezen, dank
Ps A. G. EIJKMAN
l Ds. A. G. Eykman, predikant der Herv.
Semeente te- Zoeterwoude die reeds
lenigen tijd ziek is, is voor herstel van ge-
kmdheid voor eenigen tijd naar Ruurlo ver-
Ps l 6. C. RIJNDERS
fi'aar wy vernemen is de toestand van ds.
B. C. Rynders, Zendingsdirector te Oegst-
leet- en thans verpleegd wordende in hel
liacones9enhuis te Hilversum, naar oma tan
igheden bevredigend. Er heeft zich een com-
Lea tie voorgedaan die volstrekte bedrest
oodzakelijk maakt, doch die overigens
idergeschikte beteekenis is.
ij Hoewel van een volledig herstel op dit
^ogenblik niet gesproken kan worden bestaat
ii toch goede grond voor de verwachting, dat
p. Rynders eerlang weer gezond het zieken
bus zal kunnen verlaten.
'is J. SNOEK
i'Ds J. Snoek, Geref. pred. te Putters-
'loek, werd op Tweede Kerstdag tegen het
inde van de namadidagdienst te 's-Graven-
eel, welke door hem werd geleid, plotseling
nwel. Hij moest zich onder medische behan-
king stellen, en zal eenigen tijd niet kunnen
Ireeken.. Ds Sneek is 66 jaar oud en sedert
April 1930 te Buttershoek.
i^s. C. F. WE STERMANN
Naar wij vernemen is in de zorgwekkende
'bestand van ds. C. F. Westermann, emer.
led. bij de Herst. Evaing. Luthersohe ge-
*eente te Amsterdam, geen verandering
'SCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
W. L. Mulder, predikant der Ned.
r. Gem. te Hoevelaken, nam Zondag j.l.
van zijn gemeente wegens vertrek
Veenendaal.
[Tot afscheidstekst was gekozen Hebr. 13 8.
Toegesproken werd hij door den consulent
tra-Hoekzema uit Scherpenzeel.
gemeente zong den scheidenden leeraar
Psalm 1214. Het kerkgebouw dat pas
ngroot is, was overvol, en voor deze gele-
snfaeid nog te klein.
BILEUM Ds. B. PLANTING
Ds. B. Planting, predikant bij .de Bap-
ngemeenite te Amsterdam, heeft
lag zijn veertig-jarig jubileum met die
leemte aldaar gevierd.
's Morgens heeft ouderling G. J. van
feekum een levensoverzicht van den
praar gegeven en heeft ds. Planting
elf herfc Woord bediend maar aanleiding van
[eut. 8:2. Hij deelde o.m. heit een en ander
It zijn bewogen jeugd mee, toen de weg tot
én kansel gesloten scheen, maar toch door
én Heere werd geopend. Zijn eersite ge-
leente was Groningen. De Heere heeft zijn
ferk rijk gezegend.
I Namens de Unie van Baptisten-gemeenten
k Nederland sprak ds. L. de Haan, uit
fcrecht.
's Avonds is in een besloten bijeenkomst
irt jubileumfeest besloten.
Er waren vele gemeenteleden van elders
■nwezig.
De Amsterdsmsche gemeente bood den
leraar een geschenk aan.
ONZE NATIONALE
ZANGBUNDEL
KUN JE NOG ZINGEN, ZING DA N MEE
door J. VELDKAMP en K. DE BOER.
153 algemeene bekende school-volks-
liederen met pianobegeleidingen.
30ste druk. Prijs geb. 3.25, ingen. 2.50
In elke boek- en muziekwinkel verkrijgb.
P. NOORDHOFF N.V., GRONINGEN
(Adv.)
GEREF. KERK TE CURAqAO
De uitzending van ds. H. W. Kroeze
naar Curasao, waar hij sedert 7 Maart 1934
als predikant der Gereformeerde Kerk van
Den Haag-West werkzaam is, is al betrekke
lijk spoedig gevolgd door de oprichting van
een eigen kerkgebouw. Op Mundo is dit 27
November j.l. in gebruik genomen.
By deze plechtigheid heeft de voorzitter
der bouwcommissie, de heer T e e r m a de ge
schiedenis van het bouwen in herinnering ge
bracht. Hy memoreerde de medewerking die
men had ontvangen van oud-gouverneur van
Slobbe, van het bestuur en van de directie der
Curacaosche Petroleum-industrie-maatschap-
py. Ds. Kroeze aanvaardde 't gebouw namens
den kerkeraad en sprak een woord van eer
biedigen dank tot gouverneur Wouters, die
met zijn familie de plechtigheid bijwoonde,
voor den geboden steun. Ook richtte hy zich
tot ds. van Lindonck, den leger- en vlootpredi-
kant.
Gouverneur Wouters verklaarde dat de
harten der leden van de Gereformeerde Kerk
met recht vervuld mogen zyn met dankbaar
heid, maar ook met trots, dat zij dit uit eigen
middelen hebben tot stand gebracht.
De heer I. Wagemaker, gezaghebber
van Aruba, verklaarde als vertegenwoordiger
van de Gereformeerden „in de verstrooiing"
te Aruba tegenwoordig te zyn en sprak een
opwekkend woord.
Na het zingen van het gezang „Halleluja,
eeuwig dank en eere", sloot ds. Kroeze de
samenkomst,
PLURIFORMITEIT DER KERK
In „De Gereformeerde Kerk" deelt de. P.
J. Kromsigt mede, dat de voorbereidingen
van een op Donderdag 4 Februari op Woud-
schoten te houden conferentie van theolo
gen voltooid zyn. Deze conferentie, zoo mo
gelijk bestaande uit voorgangers van verschil
lende kerken, zal zich bezig houden met het
vraagstuk van de pluriformiteit der Kerk.
Een vyftal personen heeft zich bereid
klaard tot het houden van een kort referaat
ter inleiding van de discussie.
DE MöTTLINGEN-BEWEGING
Tot op heden werd in Nederland door de
Hollandsche vrienden van Möttlingen de „Ar
che-bode" gelezen, hetgeen echter niet meer
voldoet daar men over een eigen Nederland-
sche berichtgeving wil beschikken, waarin
geregeld het plan van alle Andachten in Ne
derland bekend gemaakt wordt en voorts al
lerlei mededeelingen zullen worden gedaan.
De naam van het blad is „Jezus is Overwin-
Reeds duizenden kochten
„HET BOEK DER PSALMEN"
en zijn dankbaar voor dit prachtwerk. Stel
niet langer uit maar bestel het direct bij
uw boekhandelaar of stort 1.90 op giro
20.000 van de Administratie Geestelijke
Liederen uit den Schat van de kerk der
Eeuwen, postbus 333 den Haag.
fAdv.)
PROTESTANTSCHE KERK IN NED.-INDIë
Met ingang van 31 dezer is tot secretaris
van het bestuur der Protestantsche Kerk in
Nederlandsch Indie benoemd Jhr. W. de Sa
vornin Lohman.
Daar gebleken is, dait de gewone loopende
zaken van het secretariaat zeer goed door
niet-pred'ilcarvt en niet-lid van het kerk
bestuur kunnen worden behandeld en de
nood van predikanten groot is, besloot het
kerkbestuur Jhr. F. de Savorndn Lohman tot
secretaris te benoemen, met de opdracht de
dagelijks weerkeerende secretariaatszaken te
behandelen. De tegenwoordige secretaris dr.
E. A. A. de Vreede, die thans door het
secretariaatswerk als predikant ami de ge
meente te Batavia werd onttrokken, zal dan
weer de.i predikantsdienst te Batavia geheel
kunnen vervullen. Aan dr. De Vreede blijft
bij nog opgedragen: de uitwerking der
besluiten van de algemeene synode.
Jhr. De Savoroin Lohman is 17 December
an Europeesch verlof in Indië teruggekeerd
en aanvaardde zijn werkkring terstond.
G. J. VAN DER WEG f
Bij de teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van den heer G. J. v. d. Weg, in
leven Godsdienstonderwijzer bij de Ned.
Herv. Kerk te Oosterwolde (bij Olde-
broek), is duidel' s aan den dag getreden,
hoezeer zijn arbeid voor allerlei Christelijke
instellingen gewaardeerd' werd. De heer v. d.
Weg, die den gezegenden ouderdom van 82
jaar mocht bereiken, was 44 jaar ouderling,
47 jaar kerkvoogd en vele jaren lid van het
bestuur der Chr. School. Hij was voorts tal
jaren lid van het classicaal bestuur van
Harderwijk en ook van Gelderland. Voor de
A.R. partij had hij jaren lang zitting in den
raad van Doornspijk.
Bij de 'begrafenis, welke onder groote be
langstelling plaats had, hebben het woord
gevoerd Ds M. J. Lekker kerk er, Ned.
Herv. pred. ter plaatse, de heer B. K r i n s,
hoofd van de Chr. School aldaar en de bur
gemeester van Doornspijk, de heer J. K. A.
e s w ij k, die den ontslapene als raadslid
herdacht. De heer H. v. d. Weg, zoon van
den overleden voorganger, dankte voor de
betoonde belangstelling.
GEREF. VRIENDENKRING
Samenkomst te Utrecht
Op Tweeden Kerstdag heeft de kring van
bezwaarden in de Geref. Kerken een alge
meene vergadering gehouden te Utrecht. De
tweede voorzitter, de heer M. de Koge'
sprak een
Openingswoord
Hij noemde het een rijkdom om als leden
dier Geref. Kerken, die zij liefhebben, samen
te komen, omdat door reformatie
doleantie de vrijheid verkregen is ,om voor
de zaak des Heeren uit te komen en
protesteeeren, waar wij zien dat de kerken
verslappen. Een uiting daarvan is de invoe
ring der gezangen. Jaren te voren was het
reeds aan te voelen, dat er iets veranderd
was. Mèt name in de prediking. Men deed
het voorkomen, of de Kerk rijker was gewor
den. En waarin bestond dat? Met zei: er
was veel piëtistisch in de prediki
En daarvan is men vrij gekomen. Wat onze
vaderen zoo rijk hadden, de bevinding, dat
is losgelaten. Men noemt dat ziekelijk. De
bevinding, het werk des Geestes, wordt
niet meer ontwikkeld, maar het lev
godzaligheid wordt gelegd in gelooven al
leen.
Spr. beriep zich op De Cock ten bewijze
dat deleeraars, die gezangen laten zingen,
verblind zijn.
De vorst der duisternis heeft nu al 6000
jaar de menschen bestudeerd. En hij laat
alle verleiding beginnen met het: Is het ook
En hij past er wel voor op te komen
met de gedachte, dat de belijdenisgeschrif-
weggedaan moeten worden. Ze worden
ndhaafd. Maar ze worden als oude
paarden op stal gezet.
In 1750, in een tijd van verval, zijn de Ge
zangen gekomen. Er is overeenstemming
tusschen 1750 en bijna 1950.
Men moet niet gaan naar andere ker-
in, waar geen Gezangen zijn. We zijn de
reformatie met den geest begonnen en nu
het gevaar dreigt, dat men in het vleesch
eindigt, moeten we bidden om de doorwer
king des Geestes. We verlangen naar den
Geest, die zoo krachtig werkte in de Do
leantie, toen kinderen van 11 jaar tot open
baring kwamen.
De Vriendenkring kan veel doen. Hij heeft
veel gedaan. Neen hij hield geen groote
vergaderingen. Maar al stond spr. alleen,
dan wist hij, dat hij ovenvinnen zou. Want
als er maar een kern is in de Geref. Kér
ken, die weet, wat kermen, wat weenen is
at het is, de breuke der Geref. Kerken
voor Gods troon te brengen, dan is de over
winning zeker
Men vraagt nu 3 jaar na het invoeren
der Gezangen: is zelfonderzoek noodza
kelijk? Kan dat een vraag zijn? Is het
leven der heiligen niet alleen vrucht
van zelfonderzoek? Ligt in het stellen
van deze vraag niet een bewijs van
verderen achteruitgang?
In 1613—1619 heeft de Synode geen Ge
zangen gegeven, maar artikelen tegen de
Remonstranten. Nu vragen we: trek de Ge
zangen in en geef ons leiding tegen de
geesten uit den afgrond in dezen tijd.
De Vriendenkring heeft de slapende
massa gewekt. We hebben de professoren
niet noodig. David behoefde geen wapen
rusting, doch slechts een steentje in den
slinger. Als er maar een kleine k-
de Gereformeerde Kerken is. dan is er nog
behoud mogelijk. De Vriendenkring wordt
wel niet erkend, maar men is geschrokken
van het getuigenis, dat er van is uitgegaan
en men is voorzichtig geworden. Met teleur
stelling is gezien, dat de protesten zijn
afgewezen.
Spr. wekt op: richt overal, waar twee
of drie eens geestes zijn een vrienden
kring, een kring van bezwaarden op,
die aan de kerkeraden en de predikan
ten kan schrijven. Wat het geeft? Dat
moeten we aan den Heere overlaten.
De overwinning is aan ons. Wij zijn niet
eigenwillig, wij hebben vier eeuwen achter
ons, een wolke der getuigen rondom ons.
Rede J. Ia Roy
De voorzitter van den Vriendenkring, de
hoer J. 1 a R o y, van Rotterdam, sprak hier
na over het onderwerp: „Bewaar het pand
u toebetrouvvd".
Spr. nam tot uitgangspunt Paulus' woord
uit 1 Timotheus 6:20.
Het voornaamste, waarvoor we te strijden
hebben, is aldus spr., niet de terugneming
der Gezangen maar de handhaving der Ge
reformeerde leer. Laat men ons schelden
voor piëtisten en mysticisten, spr. wil in den
goeden zin piëtist en mysticist zijn.
Het zelfonderzoek en het bestaan der ziel,
waarvoor nu door de Synode deputaatschap-
pen zijn ingesteld, zijn de voornaamste pun
ten. Spr. vreest voor het eindresultaat. Dat
zal wel op een compromis uitloopen, zooals
in 1905 met betrekking tot de veronderstel
de wedergeboorte.
Uitvoerig besprak spr. het zelfonderzoek,
da* niet alleen beperkt mag blijven tot den
stand, maar ook den staat moet betreffen.
Men wil tegenwoordig een Christendom,
dat veel voor den Heiland doet. Maar hier
geldt: Martha, gij bekommert u over veto
dingen, doch Maria heeft het goede deel ge
kozen,
Wanneer na 3 jaar de deputaten niet
.tot een gunstig resultaat komen en we
weer met een kluitje in het riet gestuurd
worden, zal spr. er geen zonde in zien
de Gereformeerde Kerk te verlaten.
Spr. stond nog stil bij het „hoe te bewa
ren?" Wij moeten strijden tegen de dwalin
gen in de Gereformeerde Kerk, daar moedig
tegen opkomen, niet bang zijn, om in onge
nade te komen bij de predikanten.
Men noemt de Vriendenkring onwettig.
Waarom? Is het wel onwettig, als een
voudige broederkringen bijeen komen.
En niet als men een Reformatiegroep
heeft, of een vereeniging voor Calvinis
tische wijsbegeerte, die cursussen geeft
spr. volgt ze zelf, we moeten daar ons
geluid laten hooren om Prof. Vollen
hoven gelegenheid te geven zijn weten
schap te verbreiden? De Vriendenkrin
gen zijn niet ingegaan tegen de Kerken
orde.
Men zegt: de Vriendenkring is onnoodig.
Dat ze noodig is, is wel gebleken uit Spr.'s
strijd tegen Ds. Vonk in Schiedam.
Bij de discussie werd toegezegd, dat de
volgende vergadering in Amsterdam belegd
zal worden, waarschijnlijk zal ze Tweeden
Paaschdag of Hemelvaartsdag gehouden
orden.
Naar aanleiding van een vraag over de
adresactie inzake de gezang» werd vastge
steld, dat de fcafcleiHanisch» vergadering
over dit punt ft 'üitgesproken, dat deze
niet uitging va» Q^n VriendeaXpng; hij
heeft alleen leiding er aan gegeven door hot
rondzenden van een schema.
De vergadering, die duur plm. 50 personen
bezocht was, werd hierna gesloten.
Kerk en Slaat in Duitschland
Theologische school gesloten
Op grond van de verordening van den
Duitsohen rijksminister Rust, waarin het op
richten van tegencolleges tegen de universi
teiten verboden werd, heeft de Gestapo de
Geref. Theologische School te Elberfeld
tot nader order gesloten. In Duitschland zijn
de seminaria, aan welke de predikanten na
afloop van de universiteitsstudiën hun prac-
tische opleiding zoeken, niet verboden. De
belijdenisbeweging-groep-Niemöller had ech
ter twee universitaire colleges opgericht, één
te Berlijn en één aan de Theologische School
te Elberfeld, die bedoelden osn eeii volledige
theologische opleiding in plaats van de uni
versitaire te geven. Tegen deze twee richtte
zich het verbod van rijksminister Rust en
tengevolge van dit verbod is thans de Theo
logische school te Elberfeld geheel gesloten.
Men laat verluiden, dat na voldoende opkla
ring van den toestand de Theologische School
in haar ouden toestand als seminarie weer
het werk zal mogen hervatten.
Om dezelfde boven reeds omschreven re
denen is ook aan dr Hermann Hesse als
director van de Theologische School te El
berfeld het recht tot doceeren ontnomen.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
GEREF. ONDERWIJZERS-
VEREENiGING
De algemeene vergadering
Onder presidium van den heer A. van
o c h o v e van Rotterdam, kwam de
Vereeniging van onderwijzers aan scholen
de Geref. Gemeenten, heden in
kerkgebouw aan den Boezemsingel aldaar in
jaarlijksche algemeene vergadering bijeen.
De morgenvergadering was gewijd aan
behandeling van huishoudelijke zaken. In
de middagvergadering trad als referent
de heer P. J. Lamoré, hoofd te Nieuw-
Beyerland, met het onderwerp: „De Cate
chismus op onze school".
Referaat P. J. Lamoré
Inl. gaf vooraf een beknopt historisch over
zicht ave*- het ontstaan, en de invoering vair
den Heidelberger in kerken en scholen hier
te lande, waarbij hy in het bijzonder stil
stond bij den arbeid van de Nationale Synode
van Dordrecht, in verband met deze zaak.
Vervolgens werd kort geschetst de strijd en
de uitbanning, eerst van den Catechismus en
daarna van de Bijbel, uit de scholen, w
bij gewezen werd op het krachtig pleidooi,
dat onderscheiden mannen als Groen van
Prinsterer c.a. voor wederinvoering hebben
gevoerd. Ook wees ref. op het merkwaardig
verschijnsel, dat na de Kerkrestauratie in de
Chr. scholen niet het leerstellig onderwijs,
maar-de behandeling van de Bijb. geschie
denis bijna uitsluitend op den voorgrond
Inl. wees er op, dat de scholen be-
hooren mede te werken aan de ver
vulling der Doopsbelofte door de
ouders omtrent hun zaad voor het aan
gezicht des Heeren en voor Zijn ge
meente afgelegd. Met de Geref. vade
ren aoht spr. rechte kennis der God
delijke waarheden en mitsdien het leer
stellig onderwijs hoofdzaak.
Echter wenscht hij het onderwijs van de
scholen tijdens de Republiek in het bijna
geheel' achterwege laten van de Bijb. Ge
schiedenis niet te volgen. De Bijb. Geschie
denis komt zonder haar dogmatische strek
king niet tot haar recht. Kennis der dog
mata bevordert inzicht in wezen en doel der
Bijb. Geschiedenis. De Bijb. Geschiedenis
vormt een uitnemenden grondslag voor het
later volgend leerstellig ondJerwijs. In de
hoogste leerjaren behoort bij de Bijb. Ge-
schieder'-; leerstellig onderwijs gegeven te
worden aan de hand van den Heidelberger.
Het doel moet zijn de behandeling van den
geheelen Catechismus. Het leerstellig onder
wijs aan de hand van den Catechismus mag
niet zijn een louter van buiten loeren, r.
moet ook geven een eenvoudige verklaring.
Dit onderwijs nu behoort zuiver gegeven te
worden, alsook nauwkeurig en moet met be
leid worden gecontroleerdEn de soholen
der Geref. Gemeenten verkeeren in de gun
stige positie, dat dit opzicht kan worden uit
geoefend door heit eigen ambt. Het onderwijs
in den Heidelberger Catechismus op deze
scholen gegeven draagt geen ambtelijk ka
rakter maar is onderwijs in de Chr. leer.
Aan het slot van zijn referaat wees ref.
de uitnemendheid van den Catechismus
als wegwijzer in het leven van onderwijzers
en kinderen. Daarom wekte spr. zijn gehoor
op om dien uitnemenden wegwijzer van den
Heidelberger Catechismus dan ook in de
scholen te gebruiken. Laten we, zoo besloot
spr., met de hulpe des Heeren zaad strooien
den morgenstond. En het moge God be
lieven er genadig Zyn onmisbaren zegen
te geven.
idat over dit referaat met den spreker
gedachten gewisseld was, werd de ver
gadering op gebruikelijke wijze gesloten.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
asterdam. Eben Haëzersehool Bloem-
straat 191. Tot onderwijzer: de heer H. M.
R a n d w ij k, onderw. Chr. school te
Werkendam.
>etinchem. Chr. School van de Herv.
Zend. Gem. Tot onderwijzer: de heer P.
uithof, onderw. Pr. JulianaschobI te
Arnhem.
eu w-Buinen. dhr. school. Tot tydél.
onderwijzeres: Mej. D. B. J. Krajen-
n k, onderw. Chr. school te Valthermond.
BELEEFD EN NUTTIG
Er is ons al eens op gewezen, dat zoo
weinig schoolbesturen de gewoonte hebben
na een benoeming de niet-benoemden daar
te verwittigen. In het Corresp. blad
•der Ver. van Chr. Onderwijzers enz., is af
gedrukt, hoe een niet benoemde sollicitant
v\erd bejegend; hem werd geschreven:
„Om onnoodig spannend wachten te
«•oorkomen. wordt u medegedeeld, dat een
bezoektal is gevormd, waarop uw naam
niet voorkomt.". In deze richting ware nog
wel een en ander te doen; veel spanning
althans te verminderen.
JOH. K. B. KRIJGER
De heer Joh. K. B. Krij ger, hoofd der
school van 's-Heerdfcloo-Loozenoord te Er-
me 1 o, zal 1 Januari a.s. den dag herden
ken, dat hij voor 25 jaar in dienst trad van
de Ver. tot opvoeding en verpleging van
idioten en achterlijke kinderen, waarvan
de school, waarvan de heer Krijger hoofd i:
uitgaat.
De heer Krijger werd 28 Maart 18S8 te
Poortvliet geboren en werd opgeleid aan de
Rijksnormaallessen te Tholen. Na het be
halen der acte was hij werkzaam te Buur-
mal6em, Ierseke en aan de Geref.
Bethelschool te Scheveningen.
1 Januari 1912 trad hij in dienst als on
denvijzer der stichtingsschool „Groot
Emaus" te Ermelo, waarna hij op 1 Febr
1923 zijn werk als hoofd van de school
,,'s HeenenlooLozenoord" aanvaardde.
Naast zijn schoolwerk neemt de heer K.
een breede plaats in het Christelijke orga
nisatorische leven in. Van verschillende
vereenigingen is hij bestuurslid en de Geref.
Kerk ter plaatse diende hij vele jaren als
diaken.
HOOFDAKTE-EXAMENS
Blijkens den officieel en uitelag van de
hoofdacte-examens 1936 waren opgekomen
2157 m. 691 vr. candidates Totaal 2848. Af
gewezen zijn 1054 m. en 317 vr. Totaal 1371.
Toegelaten 1022 m. en 366 vr. Totaal 1388.
Er zijn dus geslaagd 48der Candida-
ten, nr.: ruim 47 heeren en bijna 53
dames.
Ter vergelijking met vorige jaren diene:
I-n 1930 slaagden 1130 van 2953 opgekomen
candidates In 1931 1337 van 3005; in 1932
1137 van 2827; in 1933 1243 van 2844; in 1934
1307 van 2803; in 1935 1240 van 2839; in 1936
1388 van 2848.
De wijzigingen 'in het percentage geslaag
den zijn dus niet groot: er is een geringe
stijging waar te nemen.
Examens
ModeT«k>cfiolen. Tüdens de van 11 t.e.ra. 2<
>ec. Jl. gehouden examens, door de ln 1911
Con. goedgekeurde Vereen, van Modevakscho
en ln Nederland, elaagden van de afdeelingvn
l 1 k m a a r de dames I. Manneveld voor
«•eraree, E. A. Kommer en M. W. Porte voor
oupeiuM, P. Deutekom. J.-Goudsblom. M. Kos,
Meyles, J. P. Moolhuüzen en J. Troost voor
oofitumlère; Amersfoort H. v. Beck, D. v.
Daatselaar en R. H. Lovlnk voor coupeuse. D.
v. 6. Broek. H. W. Holtman. G. G. Horst. E.
Meerveld. G. Melllng. M. H. E. v. d. Werf. A.
M. v. Willlgenburg en J. H. Zoetmulder voor
P. Stolk voor leerares. H. v. d. Bosch en I
Poel voor costumlère: Arnhem: C. L
ritsen. G. A. B. Kemperman, J. E. ter Stes
J. A. Weimar voor leerares. R. Bol, A. Clei
J. E.
H. Tolhuis en
Breukelman. I
A. B. v. Huttei
Dersjent. P. Stoffels—v. DUk.
W. P. Kater. T. Kok. J. Koren-
.egeland. M. H. Mager, W. M.
hielix. Chr. E. RIJntjes. C. G.
M. Wtgner voor costumlère;
W. Kiizer en M. L. Kraner
~|^^^»rd: J. Fabe:
costumière
Mastenbroek
A. M. Kraai
res en H. Praasma
im: J. G. Kreunen ei
>stumière: De ven te
-upeuse. G. A. Bekkkei
mlère: Dieren: J.
L. C. KlopmanKoolman voor
Doesburg: H. J. Buitenhuls
?re: Doorn: A. M. Hoogerdijk
voor costumlère; Ede: G. VeldhuizenVeenen
daal, A. C. Eijlander en A- v. Maaen voor
coupeuse. J. Chr. M. Scholte voor costumière;
Gouda: P. A. C. Clelzen voor coupeuse en N.
P. C. Tukker voor costumlère: 's-G ra ven-
ha ge: F. Duijm, W. Edelman. P. RoeVev.
C. E. Quaadgras en C. v. d. Toom voor costu-
mière; Haarlem: J. A. J. Pelllkaan voor
W. M. de
Zurka^m^hjoo
umlère; Hllversu
coupeuse, H. Hoek=tra en J.
or costumlère: Hoek v. Hol-
C. M. Kuljvenhovei
Harder. M C Ku;
nlère. W. J. A.
Geest. N. den
v. NIeuwkerk
linger! en aaien;
e en J. de Vries voor costumière;
M. v. Wjjk voor coupeuse: Nfeme
L. A. ïjeenders en W. P. Remle voor
e. J. J. Rensink. C. C. M. Cornelius-
M. den Brok. G. J. Ploeg. A. J. de Waal e
Molen, J. H. M. Raats,
costumlère: Rott
d en Hillegers
T. Liebau. M. F. LI» thou..
'ïeuwenhulze. A. M. E. Renslnk, G.
C. M. Wagenmake
d a m-W est, Oos.
ïrg: M. P. Kaper.
J. de Neef, L. J.
Stam, T. A. Vente
lakker. E. B. Bakker. M. H. J. Bakker. J.
d. Berg. M. A. J, BieestraAten. A. H.
nek. M. Bljloo, C. M. Edelschaap. W. C.
*t, G. Götz. S. H. de Jong, A. L v. Kesteren.
J. Ch. Lank amp de Weerd, L. M. v. d. Linden.
M. J. Mulderman, J. H. Nestelaar. M. J. Paul.
n C. Sterkenburg voor costumière:
J. C. Krap voor costumlère:
:^f. BlommesteiJn voor costumlère:
oupeuse, M. A. H.
T 1 e 1: M. P. Schi
Bernards. J. H. v. Os, F. UtenweeVd-
g: P. H. v. Hal voor c
■tumière: U
T 11 b
C. F. H. M. Kreug?
P. J. v. Dalen en M. W. Hi_=
A. A. de Groot. A. de Kruijff en W. Ruiter
voor coupeuse W. de Bie. M. v. Dam. W. M.
Erdinan—Ludwig. E. H. Kalden, J. J. Rohaard.
E. Roelofsen, J. Rietveld. W. C. A. Stol ten-
kamp en J. M. Stolk voor costumlère: Vee
nendaal: J. E. Gossellnk voor coupeuse;
V e 1 p: J. G. Brugman voor coupeuse, M. Evers,
M. Glastra en M. C. Hogeweg voor costumlère:
Venlo: W. E. H. Hol en H. M. Verbeek voor
costumière: Wagen Ingen: J. J. Ehrencron
en C. C. Holew(1n voor costumlère: Winters-
w k: M. G. R. Sloot en D. W. Tenten voor
coupeuse; Woerden: E. de Jong voor costu-
dijk: E. P.
IJ n
1 d e n
mlère: Z u t p h e
ekhouden M.O. Q. Den Haag. Gesl.: mei.
L M. Ruding. en de heeren A. G. Bennlnk,
teTdam: J. F. Bik. Bllthoven; W. Bliek
erdam: H. Bouwman. Den Haag: A. C. v.
Boxtel. Den Bosch: M. J Breunlng, Hilversum:
M. Bruscfeke, Lelden: A, Hacquebord,
Haarlem.
SCHAKEN
Het tournooi te Hastings
DE EERSTE RONDE
Fine wint van Eliskases
Gisteren werd dn- eerste roinde van het
jaarlijksche schaaktournooi te Hastings
gespeeld. Fine won met zwart van den Oos-
tenrijkschen kampioen Eliskases, terwijl Al-
jechin, eveneens met zwart spelend-, in ge
lijken stand zijn partij met den jeugdigen
Letlander Feigin moest afbreken.
In de reservegroepen boekten onze land-
genooten goede resultaten. Zoo won Prins
van Sergeant. Een zeer verdienstelijk begin
van den Amsterdammer.
De uitslagen der eerste ronde waren:
Hoofdgroep: Vera MenchiikSir Tho
mas 9—1, Winter—Tylor H—Vi, Elikases—
Fine O1, prof. VidmarKoltanowski afge
broken in betere stelling voor prof. Vidmar,
FeiginAljechin afgebroken in gelijken
stand.
Hoogste stand te München 774.1.
Laagste stand te Isafjord 741.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 764.6.
WEER VERWACHTING
Matige tijdelijke toenemende meest Zuid
westelijke wind. betrokken tot zwaar be
wolkt. mogelijk lichte regen, aanvankelijk
veel zachter, later zachter.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Het hoogedruk-gebied in het Oosten nam
een weinig in beteekenis af. In het centrum
wordt over Zuid-Duitschland en Oostenrijk
matige vorst aangetroffen. In Noord- eu
West-Duitschland vriest het nog lióht. Een
uitloopcr van het hoogedruk-gebied strekt
zich Noordwaarts naar de omgeving van
Finland en Botnische Golf uit.
Over Lapland en Finland vriest het streng,
terwijl voorts in midden-Zweden nog strenge
vorst voorkomt. De depressie in het Westen,
drong naar onze omgeving door.
De kern van het lagedruk-gebied ligt nog
steeds bij IJsland, een secundaire strekt zich
Zuidwaarts tot over Ierland uit, alwaar
plaatselijk zware regen viel
In onze omgeving is de wind iets toege
nomen. evenals rond het Kanaal. De wind
richting draaide van Zuidoost naar Zuid
west. Bij de Zuidwestelijke luchttoevoer is
over het Zuiden van de Britsche eilanden,
ons land en bijna geheel Frankrijk de tem
peratuur sterk gestegen. Verdere tempera
tuurstijging is voor ons land waarschijnlijk.
Bij zwaar bewolkte of betrokken hemel be
staat eenige kans op lichte regen.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 5.2 C
30 DECEMBER
Zonsopgang 8,12 uur, zonsondergang 3.53 uur
Maan op nam. 7.14 uur, onder m 9.19 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
30 DECEMBER
Van 's avonds 4.23 uur tot 's morgens 7.42 uur
Reservegroep A: PrinsSergeant
10, De GrootCoHdns afgebroken in betere
steliLng voor De Groot.
Reservegroep B: SchefferMichell
ViVz, EvaLandau HlA, Kittovan
Seters 01.
De eerstgenoemde spelers kwamen met wit
uit.
Uitslag van de loting
De loting gaf het vc'gende resultaat:
Hoofdgroep: 1. Vera Menchik (Tsje-
dho-Slowakye), 2. Sir G. Thomas (Enge
land), 3. T. H. Tylor (Engeland), 4. R. Fine
(Ver. Staten), 5. G. Koltanowski (België), 6.
A. Aljechin (Frankrijk), 7. prof. Vidmar
(Joego-Slavië), 8. Eliskases (Oostenrijk), 9.
Winter (Engeland), 10. Feigin (Letland).
De volgende partijen worden in de eerste
ronde gespeeld: Vera MenchikSir Thomas;
WinterTylor; EliskasesFine: prof. Vid
marKoltanowski; Feigin-Aljechin.
Reservegroep A: 1. L.Prins (Neder
land, 2. Sergeant (Engeland), 3. Sonja
Graf (Duitschland), 4. J. Spira (België), 5.
E. Collins (Engeland), 6. Graaf Sacconi (Ita
lië), 7. J. de Groot (Nederland), 8. W. R.
Morry (Engeland), 9. W. A. Winser (Enge
land), 10. H. H. Cole (Engeland).
Reservegroep B: 1. J. C. Scheffer
(Nederland), 2. R. P. Michell (Enge
land), 3. S. Landau (Nederland), 4. A.
Gibaud (Frankrijk), 5. A. W. Bowen (Enge
land), 6. F. van Seiers (Nederland), 7.
P. Devos (België), 8. E. M. Jackson (Enge
land), 9. A. Eva (Engeland), 10. F. E. A.
Kitto (Engeland).
LICHAMELIJKE
OEFENING
NAT. ZWEMWEDSTRIJD
TE ROTTERDAM
Rie Mastenbroek verbetert haar
eigen record 400 M.-rug me. 11 sec.
De uitslagen van de gisteravond in het
Oostelijk Zwembad te Rotterdam gehou
den nationale zwemwedstrijden, waarvan
de baten ten goede kwamen aan het Ned.
Kunstverbond, tijdens welke wedstrijden
mej. R. Mastenbroek haar eigen we
reldrecord 400 M rugslag met 11 seconden
erbeterJe en op 5 min- 18.8 sec. bracht, lui
den als volgt
M. schoolslag voor heeren: 1. L. Kor-
pershoek (VCZ) in 2.54.4; 2. H. Verhoef
(ZIAN) in 2.55; 3. H. Smitshuyzen (AZ 1870)
in 2.55.2.
100 M. rugzwemmen voor heeren: 1. P. v,
d. Hoek (ZIAN) in 1.13.4; 2. C. Recter (RZC)
in 1.18.8; 3. H. van Polfliet (RZC) in 1.21.4
100 M. borst crawl voor dames: 1. Willy
den Ouden (RDZ) in 1.6.8; 2. Tini Wagner
(Y) in 1.10.8; R. v. Veen (RDZ) in 1.12.2;
A. Timmermans (RDZ) in 1.12.4.
•400 M. rugslag voor dames: 1. Rie Masten
broek (ODZ) in 5.48.8 (nieuw wereldrecord;;
2. Dini Kerkmeester (ODZ) in 5.49.
100 M. torstcrawl voor heeren: 1. K. ITo-
ving (RZC) in 1.1.2; 2. R egt er (RZC) in 1.2.2;
3. B. Ramack (RZC) in 1.05; 4. P. Crae
(ZIAN)- in 1.05.2; 5. D. v. d. Kuil (SZC) in
1.06.2.
200 M. schoolslag voor dames: 1. J. Waal-
bers (ADZ) in 3.05.2; 2. J. Stroomberg (Y)
in 3.06.6; 3. J. Groenendijk (RDZ) in 3.09.6.
100 M. rugslag voor dames: 1. Nida Renff
(ADZ) in 1.15.4; 2. I. v. Feggelen (Y) in
13. G. de Jong (SZC) in 1.22; 4. G.
Douw (ODZ) in 1.23.8.
3 X 50 M. wisselslag estafette voor heeren
(rupslag, schoolslag, borstcrawll: 1. DZC met
de heeren H. v. Polfliet. G. R<vter en K
Hoving in 1.37.4; 2. ZIAN in 1.38.6; 3. HZ en
RC in 1.41; 4. SVH in 1.42 8; 5. SCZ in 1.48.6.
Schoonspringen voor dames: 1. Willy den
Ouden (RDZ) 51.02 p.; 2. G. de Hooge (RDZ)
50.57 p.; 3. .T. Lovaards (ODZ) 4S.S5 p.; 4 L.
Tholon (HDZ) 48.59 punten.
