Anti-Revolutionaire Kaderdagen
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1936
TWEEDE BLAD PAG. «5
GROVE ROMANTIEK
„Wij willen werk". Onder deze titel laat
de roode pers een reportage geven door een
litterator en romancier over wat hem bij een
bezoek aan stempellokalen en woningen van
werkloozen wedervaart. Alsof de door-de-
weeksche-redaclie van Het Volk c.s. over
te weinig fantasie beschikt om van 'n mug
een olifant te maken en haar beschouwingen
op te smukken met de noodige romantiek!
Het is min of moer belecdigend voor het
vaste corps.
Doch misschien aarzelen schrijvers die iets
van de werkelijke toestanden kennen, om te
schrijven:
Het is fraai. Wij hebben een minister
president, die blijkens zijn daden en pers-
gesprekken buitengewoon veel zin heeft
voor het bijbelsche, het patriarchale. Wat
denkt hij van deze ontluistering?
Laat ik het antwoord zelf geven. De
thans zittende regeering heeft maling
aan het gezinsleven en het huiselijk
leven. D.w.z. dat der werkloozen.
Wij hebben een hooggeplaatst ambtenaar,
die groole invloed oefent op de regeerings-
daaen ten aanzien van de werkloozen en in
de roode pers steeds de eeretitel van „partij
genoot" krijgt, wel eens andere woorden
hooren spreken. Zou die ook zijn naam
zetten onder deze schandelijke verdachtma
king:
Ik zie ze al als hyena's op mij toesprin
gen, de burgerlijke betweters: „Waarom
moeten die steuntrekkers in een huis
f 6.95 per week wonen? De Pijp of de
Jordaan in! Daar staan nog woningen
leeg voor een riks
Ik weet het, uw geachte vriend en me
deburger X heeft aldaar zijn kapitaal in
krotten gestoken, die in een verlichter
maatschappij allang opgeblazen zouden
zijn. Nog iets anders, meneer?
Zullen we veel over zoodanig geschrijf
zeggen? Het ware te veel eer, maar we slui
ten ons gaarne aan bij het oordeel van de
T ij d, die opmerkt:
„Het is onbegonnen wea-k, de verschillen
de staaltjes van werkloozenleed, die deze
letterkundige op zoo giftig mogelijke wijze
opdischt, stuk voor stuk na te gaan. Uit
alles blijkt, dat de schrijver „maling" heeft
aan de vaak zeer wel overwogen motieven,
die tot de verschillende bepalingen in de
steunregeling heibben geleid".
Als zoo'n romansohrijver nu eenmaal be
hept is met oe idee fixe, dat het de Regce-
ring koud laat, in welke droeve omstandig
heden de werkloozen leven, dan valt er een
voudig niet tegen te praten.
En we zijn voorts, hoe onaangenaam het
ook klinkt, met de Tij d van meening, „dat
iemand, die slechts een zeer klein gedeelte
des jaars in Nederland vertoeft, omdat hij
in Frankrijk woont, ten eerste een vol
strekt onbevoegd beoordeelaar van Neder-
landsche toestanden is en ten tweede ten
eenenmale het recht mist om op de in deze
reportage toegepaste manier uit te varen
tegen de in Nederland woonachtige Neder
landers, die als Minister een buitengewoon
ondankbaar ambt met toewijding, kunde en
geduld bekleeden of als belastingbetaler in
ieder geval hun deel bijdragen in de honder
den millioenen, telken jare voor de steun
verlening aan hun minstbedeelde landge-
n00ten benoodigd". „Nog iets?"
TOELAATBARE ACTIVITEIT
Aanvankelijk kon menigeen er zich niet
mee vereenigen, dat op de radio-uitzendin
gen een preventieve censuur werd toege
past, welke niemand ooit voor de pers zou
accepteeren; ook zelfs in deze dagen niet, nu
toch overduidelijk blijkt, dat ongebreidelde
persvrijheid tot ernstige excessen leidt.
En nu moge men van tijd tot tijd billijke
tof onbillijke critiek oefenen over bepaalde
'beslissingen der radio-controle-commissie;
met de controle ,op zich" stemt van liever
lede bijkans iedereen in. De erkenning won
steeds meer veld, dat een radio-uitzending
welke naar alle kanten door de ether dringt,
iéén zoo gevaarlijk luchtwapen in de strijd
jtler geesten is, dat ..ordening" niet achter
wege mocht blijven. Men kaan radio en pers
piet op één lyn stellen.
Nu bestaat voor „bizondere omroepveree-
tiigingen" de mogelijkheid tot uitzending,
omdat artikel 8 van het zendtijdbesluit van
15 Mei 1930 de vier groote omroepvereeni-
gingen en de V.P.R.O. verplicht tot een maxi
mum van ongeveer 5 pet. van de beschik
bare zendtijd, zoo veel mogelijk gelijk ver-
ideeld over de beide zenders, af te staan aan
Üe kleine organisaties. Doch deze hebben
vooraf aan te toonen, dat zij gericht zijn op
bevrediging van de in ons volk levende cul
tureel e of godsdienstige behoeften.
Het ontgaat ons echter op grond van welke
titel vergunning is verleend aan de Vrijden
kersradio-omroep ccn zich in de ether te
laten hooren. Dat het tot bevrediging van de
godsdienstige behoeften van ons volk zou
moeten dienen, kan men moeilijk volhou
den, want „De Dageraad" bedoelt niets
anders dan elke godsdienstzin in ons volk
betzij orthodox of vrijzinnig, te ondermijnen
on tegen te gaan.
Dient deze omroep dan misschien (Ie in
ons volk levende cultuur? Ook dat is moei
lijk vol te houden, want zelfs in de roode
pers kan men lezen, dat „De Dageraad", de
nooit Koninklijk goedgekeurde vrijdenkers-
vereeniging, zich al meer in de richting van
het communisme en anarchisme oriënteert.
En dat deze geestelijke stroomingen posi
tieve waarde hebben voor het cultureele
leven, is nog steeds aan groote twijfel onder
hevig.
In elk geval, dat ons volk, ons volksgeheel
Zoo men wil, be h o e f t e gevoelt aan deze
bngodsdienstige en twijfelachtige cultureele
Arbeiden aan het economisch herstel
Krachtige gezagshandhaving is noodzakelijk
Lessen uit andere landen
Middagvergadering
Gistermiddag werd de Conferentie van de
Anti-Revolutionaire partij voortgezet.
De Voorzitter heette den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, Mr. J. A. de Wilde, wel
kom, waarna de heer S m e e n de tweede
inleider, een uitvoerige toelichting gaf op
zijn gedarhtengang, welke wij gisteren reeds
publiceerden.
Bespreking referaat Smeenk
Bij de discussie kwamen de volgende pun
ten naar voren.
Gepleit werd voor een actieve conjunc
tuur-politiek; men moet zich niet plaatsen
op de basis van de wankele gulden, maar
stimuleering van het herstel van het econo
mische leven moet voorgaan.
Het is niet juist, dat in do landbouw de
aanpassing ver gevorderd is. Een fonds
voor exportfinanciering is noodig. want we
moeten exporteeren naar kapitaal-arme lan
den. Aan een autarkische politiek is niet te
ontkomen. De leeningscapaciteit voor open
bare werken is niet zoo gering als oe refe
rent denkt.
Ook werd betoogd, dat door de rationali
satie de productie per hoofd stijgt en dit
maakt noodzakelijk de ernstige bestudee-
ring van het vraagstuk van toenemende
consumptie. Streven naar een lager levens
peil is niet juist, dan komt de midcenstaud
in 't gedrang.
Andere sprekers gingen niet zoo ver, doch
verzochten nadere uiteenzeting van goedge-
leide industrialisatie, terwijl de import niet
n het gedrang mag komen.
De bedrijfsorganisatie trok veel belang
stelling: één der sprekers was van meening,
dat prijsafspraken tusschen ondernemers en
werknemers de persoonlijke vrijheid beknot
ten. en dat het particulier initiatief te veel in
't gedrang komt.
Het is een sociaal en economisch belang,
zoo betoogden anderen, dat de persoonlijke
activiteit wordt aangevuurd. Overheid en
eemeenschappen kunnen zeker niet alles
doen.
Bij het spreken over ordening moet men
altijd vaag blijven. Het concrete ontbreekt
zoo vaak. De landbouwers voelen er niet
veel voor. Mag de overheid hier ordening
opleggen, dan alleen in uiterste noodzaak,
zooals heden ten dage.
Vastgesteld werd, om misverstand te voor
komen, dat de verantwoordelijkheid voor
het loslaten van de gouden standaard, niet
rust op Mr. Trip, maar ten volle op het
kabinet-Colijn; daaruit volgt ook, dat als
Colijn het doet, het werkelijk onvermijde
lijk is. Dan is geen verdere verdediging
noodig. Maar, in welke richting zal nu de
politiek gaan? De aanpassing was heil
zaam; doch moet men nu tot het uiterste
vasthouden aan deze politiek? Niet 't plan
van de arbeid, natuurlijk; maar wel acti
veering van economische politiek? Kan en
moet dat?
Wellicht ziet men het vraagstuk der werk
loosheid wel eens wat te veel als een zaak
bevrediging, is voor betwisting vatbaar.
Het is. zooals we nog pas schreven: op het
terrein der geestelijke vrijheid neme men
geen absolute stelling in; hierbij dient men
ook rekening te houden met de geaardheid
en de ondertoon van het volkskarakter.
Terecht merkt oi. de Kat-h. Radio Gids" op:
Fides ex auditu, het geloof is uit het
gehoor, maar ook het ongeloof. De Ne-
derlandsche staat, die een Christelijke is
en als zoodanig zijn bijzonder Christelijke
verplichtingen kent, kan aan het vrij-
denkerswoord in de ether niet veroor
loven, wat ten opzichte van de gedrukte
publiciteit van de organisatie is toege
staan.
En daaruit volgt ook weer „dat het toch
teer dan tijd wordt om in alle ernst de
vraag aan de orde te stellen, of aan deze
vrijdenkers het vrije woord zij het dan
ook onder voorafgaande controle moet
worden gelaten in de Nederlandsche radio-
uitzendingen."
Vrijdenkerij xs in ons land een geestelijk
exces en excessen vallen niet onder de alge-
meene regel der toelaatbaarheid.
van financiën en economie: het moreele
kwaad is zoo ontzaglijk groot. De geestelijke
verdorring is erger dan de armoede. Lang
durige werkloosheid schakelt een deel van
oe arbeiders uit bij het productieproces; de
vakbekwaamheid gaat achteruit Niet al
leen de schatkist is in gevaar, ook het so
ciaal-zedelijke leven van ons volk.
We moeten krachtiger dan tot heden op
ordening aandringen; er bestaan randbe-
drijven, die parasiteeren op de bona fide
bedrijven en de wilde concurrentie maakt
steeds meer slachtoffers.
Gevraagd werci, wat de gevolgen zijn der
monetaire maatregelen voor de gemeente-
financiën? Het schijnt, cat deze voorloopig
er slechter van zullen worden. De produc
tieve bedrijven zullen minder winst op
brengen. Wat is dan het voordeel?
Een der sprekers heeft in zijn bedrijfsle
ven steeds getracht de overheid er buiten
te houden en is tot de overtuiging gekomen,
Óat gebondenheid nog erger is dan vrije
concurrentie. De practijk leidt tot groote te
leurstelling; vooral omdat wij het als Chris
tenen niet voor het zeggen hebben. Prijs
afspraken, het laatste station, zullen groote
moreele bezwaren met zich brengen: de
eerlijken worden de dupe der historie. De
organisatie der Chr. werkgevers is, en blijft
misschien, te zwak.
Een ander voegde daaraan toe, dat de
crisispolitiek der Regeering in staatssocialis
tische richting gaat: de vrijheid van de be
drijven wordt voor enkele centen verkocht.
Op ordening dringen velen aan, hoewel ze
er principieel tegen zijn, omdat zij er voor
deel bij hebben.
Herziening van sociale maatregelen kan
wellicht noodzakelijk zijn om prijsopdrij
ving te voorkomen.
Het werd betreurd, dat aan scheepvaart
en visscherij zoo weinig aandacht wordt
besteed. De looncn per vaarweek bewijzen,
dat deze arbeiders zich wel hebben aange
past en toch steunde de Regeering hier
zoo goed als niet. Wel werden contingenten
voor vreemde visch verleend ten nadeele
van het binnenlandsch bedrijf.
Terwijl verschillende sprekers aandron
gen op meer hulp voor werkloozen, j
men ook op arbeidsplicht, meer uitschake
ling van mechanische krachten en opne
ming van Jonge arbeidskrachten in het pro
ductieproces.
Ten aanzien van de bedrijfsraden meende
een der sprekers, dat de Regeering hier te
weinig medewerking verleent De verorde
nende bevoegdheid wordt al te veel
perspectivische wensch.
Avondvergadering
In de Avond vergadering heeft de heer
Smeenk de verschillende sprekers beant
woord.
Hij begin! met de opmerking dat etiketten
plakkerij weinig beteekent; de vraag is of
iets principieel juist is.
is te wraken.
Er is de iaatste jaren geen deflatiepolitiek
gevoerd. Deflatie was er in de maatschappij
Zij is hier en daar bevorderd, t.en deele ook
geremd, ten einde geen ongelukken te ma
ken. Do landbouw heeft daarvan geprofi
teerd: deze kon tegen de wereld prijzen on
mogelijk produceeren. Gevolg is ook ge
weest, dat de werkloosheid ter. plattelande
bestreden kon worden; althans bleef deze
beperkter dan zonder regeeringsmaatregelen
het geval geweest zou zijn.
De vermindering van overiieidsloonen en
salarissen heeft iets van deflatiepolitiek
gehad. Pcze njaatregel was noodig, omdat
het volks'nkomen van 4300 millioen gere
duceerd is met 85?o Anders handelen ware
onrechtvaardig geweest.
Do werkloozer.steun Had eveneens een
anti-de'lationistische vverking. Ook de werk
verruiming werkte in dezelfde richting.
Waar ter wereld is meer gedaan ter
bestrijding van de werkloosheid?
Onze actieve welvaartspoïitiek wordt ner
gens overtroffen.
Spr. licht dat toe met de honderden mil
lioenen die voor openbare werken en wo
ningbouw zijn uitgegeven in de laatste
jaren. Sommigen keuren thans dat beleid af.
Maar in het verleden is zulk een stem nooit
gehoord.
Ons werkloozencijfer is Hoog. Maar hoe-
Hef stoffelijk overschot van den heer J. v. d.^Plas, hoofdopzichter van gemeente-
werken en plaatsvervangend brandweercommandant te Schiedam die bij de ont~
ploffingsramp op de Petrakis Nomikos" is omgekomen, is gisteren op de Alg
Begraafplaats te Schiedam met corpseer ter aarde besteld. Op een ladderwagen
van de brandweer werd het stoffelijk overschot naar dc begraafplaats gevoerd.
'vele tienduizenden Nederlanders werktan
voorbeen niet in Duitschland. die in de laat
ste jaren weer op onze arbeidsmarkt zijn
terecht gekomen? Zeker 'n 120 a 130.000.
Met de werkloosheid gaat inderdaac.
groote moreele ellende gepaard. Dat is bul
ten kijf. Dat euvel moet bestreden. Maar de
maatregelen daartoe moeten toch econo
misch verantwoord zijn, willen we niet na
korter of langer tijd de ellende grooter
makeni
Dr. Colijn komt ter vergadering
en wordt met applaus begroef.
De heer Smeenk onderbreekt zijn betoog
en de heer Schouten begroet den mini?
ter president en dankt hem, dat hij tijd
heeft gevonden om eenigen tijd aanwezig
te zijn.
De heer Smeenk vervolgt zijn rede en
merkt op, dat dit „economisch verantwoord"
uit den aard der zaak eenige speling toelaat.
Belastingverhooging
om steun te kunnen verhoogen en meer
openbare werken uit te voeren, plaatst voor
de vraag omtrent de verhouding tusschen
loon en steun. Belastingen verhoogen be
teekent in vele gevallen verhooging van
kostprijs, vermindering van productie en
meer werkloosheid. Ondanks alles mag
ook de kapitaalvorming niet uit het oog wor
den verloren. Groote werken zijn slechts mo
gelijk als de maatschappij de noodige kapi
talen kan afstaan.
Openbare werken, die ten slott^ geen
rendement opleveren, belemmeren in (ie
toekomst het' uitvoeren van werken,
die alsdan noodig zouden zijn. Zulk
een politiek is niet in het belang van de
volkswelvaart. Duitschland bewijst dat.
Daar zijn de verbruiksmogelijkhedcn
reeds zeer sterk ingeperkt.
Wie meent, dat onze leeningscapaciteit on
beperkt is, vergist zich. Overteekening van
leeningen zegt in dit verband niets. Een sterk
beroep op de kapitaalmarkt zal tot verhoo
ging van rente leiden.
Stimuleoren van het bedrijf
wordt aanbevolen, het verbruik moet grooter
worden. Deze gedachte lijkt mooi, maar
men kan alleen verbruiken als men zelf
produceert of diensten bewijst aan de maat
schappij. Aan verbruik gaat productiviteit
vooraf. Voeren we het verbruik op, dan moet
dat eerst uit de productie komen. Kunst
matige stimuleering van de binnenlandsche
markt schept behoefte aan grooter invoer.
Staat daar niets anders tegenover dan ver
hooging van onze verbruikskracht, dan
schieten we wezenlijk niets op en komen te
staan voor de narigheid, waarvoor andere
volken zich reeds geplaatst zien.
Allerlei economische opvattingen worden
tegenwoordig in twijfel gesteld, maar wat
er tegenover wordt geplaatst biedt toch
veelal weinig houvast.
In den landbonw
heeft belangrijke aanpassing plaats gehad.
Met de loonen is het wel ver genoeg ge
gaan, maar ten aanzien van de productie
zijn er toch nog wel mogelijkheden overge
bleven.
De industrie past gemakkelijker aan ge
wijzigde verhoudingen aan dan de landbouw
en de tuinbouw. Er zijn op deze gebieden
groote onzekerheden; daarom zijn positieve
richtlijnen zoo moeilijk.
Stimuleering van de binnenlandsche markt
kan leiden tot inperking van exportmoge
lijkheden. Uitbreiding van export kan ook
beteekenen nadeel voor de binnenlandsche
markt Het is uiterst moeilijk de betrokken
belangen tegenover elkaar af te wegen. En
toch moet dat telkens weer gebeuren in de
handelspolitiek.
Met exportpremies
willen sommigen werken. Maar anderen
kennen dat kunstje ook. Het middel behoeft
intusschen niet volstrekt afgewezen, maar
voor toepassing op groote schaal is het on
geschikt
Een opmerking beantwoordend over de
depreciatie van den gulden
wijst de heer Smeenk er op, dat daartoe
Jgedwongen is overgegaan, ook door de
Nederlandsche Bank. Ten slotte moest deze
het verzoek tot de depreciatie doen, gezi°n
de ontstane dwangpositie. De Regeering
heeft het verzoek ingewilligd en draagt
daarvoor de verantwoordelijkheid.
Tn hoever herwaardeerfng van den gulden
tot „winsten" op Hen goudvoorraad kan
leiden, weet niemand met eenige zekerheid.
Niemand weet ook hoe het elders zal gaan.
Wie die gecalculeerde winst maar wil laten
„rollen", handelt niet zeer verstandig Wie
er schuld mee aflost of nieuwe schuld voor
komt helpt mee aan kapitaalvorming en
dat geld „rolt" ook weer. Men kan deze
„winst" niet gebruiken voor jaarlijks terug-
keerende uitgaven gelijk van zekere zijde,
o.a. de GD.U., is bepleit.
De depreciatie zal verloopfg voor (Ie
gemeenten niet gunstig zijn. Zij komen
voor hooger productie-uitgaven te staan,
waar tegenover niet dadelijk compen
satie valt aan te wijzen.
Een politiek van voortdurend nieuwe uit
gaven is af te wijzen zoolang de begrootin
gen niet reëel sluiten. Openen zich mogelijk
heden, dan verlage men den druk van aller
lei bedrijfs- en verbruiksbelastingen. Deze
vermindering van druk is ook een vorm van
activeeringspolitiek en leidt tot verminde
ring van de kosten van het levensonderhoud
Komende tot het
ordeningsvraagstuk
merkte de heer Smeenk op, dat er zeker
principieel verschil is tusschen het calvi
nistisch en Roomsch beginsel omtrent de
persoonlijkheid.
Samenwerking behoeft dat niet te verhin
deren. Verdere concretiseering op dit punt
zal meer opheldering kunnen brengen. Be
lemmeringen zijn onzerzijds nog nimmer
opgeworpen ten aanzien van een concreet
voorstel. Komt er een concreet voorstel, dan
zullen we het na overleg wel eens kunnen
worden.
Ordening
gaat zoo langzaam, is geklaagd. Op te mer
ken valt, dat het buitenland ten aanzien
economische ordening wat meer erva
ring heeft dan wij. Die meerdere ervaring
zal fouten doen voorkomen,
VAANDELS-VLAGGEN
C. M.V.DIEMEN
DORDRECHT
Medaille* Insigne* Beker* Kransen
Er zal nog heel wat te ordenen en te rege
len vallen eer we tot prijsbepalingen komen.
Er moeten geen starre bcdrijfsregeling.-u
komen, die hot initiatief van den onder
nemer verstikken.
Bij prijsbepalingen bestaan inderdaad
gevaren. In de goede kartels heeft men
dan ook niet alleen prijzen vastgesteld,
maar ook quota.
We zullen met onze wetgeving op dit ge
bied nog wel niet het juiste gegrepen heb
ben. Bevisie zal in de toekomst zeker noo
dig zijn.
Ordening kan in den aanvang leiden tot
meer werkloosheid eer de meest economi
sche productie en distributie grooter afzet
mogelijkheden brengt
Een goede ordening kan leiden tot betere
sociale verhoudingen, ook voor de da
betrokken arbeiders. Initiatief, dat alleen
tot ontwikkeling kan komen onder on
sociale verhoudingen, mag nog wel eens be
keken worden. Vrijheid kan niet ongebrei
deld bestaan als zij tot verkeerde dingen
voert
Staatssocialisme zie men niet in de crisis
maatregelen van dezen tijd.
Er zijn allerlei typische maatregelen, die
door bedrijfsraden kunnen worden vastge
steld, los van tijdelijke contracten.
Als we in gebondenheid aan onze begin
selen in deze richting meenen te moeten
gaan, zullen we iets bereiken. Roepings
besef moet er zijn bij de Christelijke arbei
ders, maar ook bij de Christelijke onder
nemers. En dan moeten we er ook iets voor
ov°r hebben.
De voorzitter dankt den beer Smeenk
voor zijn uitvoerig antwoord. Hij is hetdaa
mee eens.
Het denkbeeld werd in overweging ge
geven van
samensprekingen
in kleiner kring tusschen bijv. twee onzer
professoren, twee politici en de groep der
jongere economen. De vraagstukken, die i:
onzen tijd zoo ontstellend moeilijk zijn, moe
ten dan concreet worden bezien. Stellig zul
len dan allerlei schijnbare controversen
verdwijnen, althans grootendeels en het be
sef van de beperktheid van ons mensche
lijk kunnen zal ons duidelijk voor _oogen
komen te staan.
Op het altaar van de vage formules moe
ten wij niet offeren.
Sluiting door dr Colijn
Nadat de heer Schouten nog gelezen had
de beide slotverzen van Leviticus 9 ei.
eerste drie van Lev. 10, zou dr Colijn de
vergadering sluiten.
VOORNAAMSTE NIEUWS
De November-actie van het Chr. Nat,
Vakverbond.
De behandeling van de Nijenrode-zaaK
voor het Amsterdamsche Hof.
De Eerste Kamer heeft gister de Rij
tijden wet aangenomen.
Bij de Nieuwlandsche Polder is een
vrachtauto door een trein gegrepen: cca
persoon is gedood en een gewond.
De Antirevolutionaire kaderdagen.
In een groote Lagerhuisrede heeft mi
nister Eden, ter inleiding der debatten,
een exposé gegeven van Groot-Brittannië's
buitenlandsche politiek.
De volksfronttroepen bereiden een of
fensief tegen Irun en San Sebastian voor,
ter ontlasting van Madrid, alwaar de toe
stand steeds meer benard wordt.
De Britsche commissie van onderzoek
is thans naar Palestina vertrokken, de
joodschc immigratie aldaar zal niet wor
den stop gezet.
Dr. U. Colijn
De Minister-President maakte vooraf nog
enkele korte opmerkingen.
In 1937 zal het om gewichtige vragen
gaan. Niet in de eerste plaats om econo
mische dingen, maar om de principieele
vraag of de fundamenten van 't Neder
landsche staatsleven zullen worden ge
handhaafd.
We staan tegenover wereldbewegingen
Van staatsabsolutisme, die in den diep-
sten grond gelijk zijn.
Zoo gezien verdwijnen alle grieven en
bezwaren op economisch gebied op den
achtergrond. Die zullen voorloopig nog
wel blijven, want we zijn er nog niet.
We zien on3 geplaatst voor een roe
ping van Godswege om als een rots te
staan in 't midden van ons volksleven
ter verdediging van de heiligste goe
deren.
Hierna ging dr Colijn voor in dankgebed
en werd de vergadering verdaagd tot heden
morgen tien uur, nadat de heer Schouten
dr Co'.ijn nog had gedankt voor zijn komst,
voor zijn woord en voor zijn
BIJEENKOMST VAN HEDEN
III. Versterking van de weermacht
'(Punt 5. Voorstel-Verkiezingsmanifest!
„versteviging van de weermacht tot
verdediging van de onafhankelijkheid
en de rechten van het Koninkrijk der
Nederlanden").
Inleider de heer J. J. C. v a n D ij K.
Na hetgeen ten behoeve van de Partij-con
ferenties in 1924 en, 1928 werd geschreven
respect, over „Het Probleem van den oor
log" en „Nationale verdediging" mag het
overbodig worden geacht ter inleiding van
punt 5 van bet voorgestelde Verkiozings-
manifest-1937 bet vraagstuk van oorlog en
landsverdediging wederom van principieel
standpunt te behandelen. Nieuwe gezichts
punten zijn te dien aanzien niet geopend.
Wel bestaan de stroomingen nog. die zich
uit principieele overwegingen keeren tegen
landsverdediging, en bestrijding zal nood
zakelijk blijven, maar de invloed op de
volksmassa is in belangrijke mate vermin
derd, nu we mogen spreken van een ople
ving in nationalen zin. die zich in de laatste
tijden heeft geopenbaard, -
Het gaat thans om de vraag of ver
sterking van de weermacht noodig
Passeert nooit fte overwegen
zonder goed te overwegen
handlen zonder overwegen
strekte nieinand ooit
RIJDT FISK
die band kan overal tegen.
is, m.a.w. of de Nederlandsche weer
macht, gelet op haar samenstelling en
uitrusting in verband met de gevaren,
die te duchten zijn, al dan niet in staat
moet worden geacht te voldoen aan de
eisch, die de Grondwet stelt, nl. hand
having der onafhankelijkheid en verde
diging van het grondgebied des Rijks,
een eisch. die trouwens zonder formu-
lcering in de Grondwet evenzeer geldt
uit hoofde van de roeping van Volk en
Overheid om te bewaren wat naar Gods
bestel in den loop der historie werd ge
schonken.
Teneinde de gestelde vraag te beantwoor
den, moet worden teruggegaan naar de ja
ren, volgende op de wereldoorlog. In die
oorlog had de Nederlandsche weermacht
haar preventieve taak vervuld. Het
leger, in 1914 op snelle wijze gemobiliseerd,
en in de oorlogsjaren geleidelijk versterkt,
werd door de oorlogvoerende Mogendheden
van zoodanige beteekenis geacht, dat geen
der strijdende groepen, gelet op dc onder
linge machtsverhoudingen, zich ook Neder
land tot vijand wenschte te maken door
schending van onze neutraliteit. Men was
daarbij van oordeel, dat Nederland niet al
leen de ernstige wil had, maar ook in staat
zou zijn, zijn neutraliteit zoo krachtig to
verdedigen, dat het gebruik van ons grond
gebied slechts met zoo groote offers zou
kunnen worden verkregen, dat de aanvaller
daardoor het bereiken van zijn oorlogsdoel
in de waagschaal zou stellen. Deze positie
gaf naar beide kanten het vertrouwen, dat
J. J. C. van Dijk
niet de tegenpartij zich een groot voordeel
zou verzekeren door bezetting van Neder-
landsch territoir.
Na de oorlog overheerschte de gedach'o
bij velen, dat de vrede voor altijd of althans
voor lange jaren verzekerd zou zijn. De
gruwelen van den oorlog zouden de mensch-
heid voortaan van het voeren van den oor
log terughouden; het economische leven zou
zich eerst in den loop van een lange periode
kunnen herstellen; de centrale Mogend
heden waren ontwapend; en bovendien, do
Volkenbond als rechtsorganisatie van de
aangesloten Staten, zou in staat zijn de ge
schillen en conflicten langs vreedzame weg
op te lossen, terwijl ontwapening, althans
zeer sterke beperking van bewapening, in
deze richting krachtig zou medewerken.
In die periode moest een nieuwe organi
satie van de Nederlandsche Krijgsmacht tnt
stand komen; en een reorganisatie die was
opgelegd door de noodzaak van groote be
zuinigingen op de uitgaven voor defensie.
(Zie voor vervolg blz. 10)
GEMENGD NIEUWS
BEDRIJFSONGEVAL
De 50-jarige L. Netten uit de Natalst.raafi
is bij het verrichten van zijn werkzaam
heden aan boord van het in de Rijnhaven
liggend s.s_ „Halpharinn" over boord ge
slagen en terecht gekomen op de ladi.ig
coprah van een langzij liggend Iichterschip.
Met een gebroken rechterpols en inwendi
ge kneuzingen is hij in het havenziekenhuis
ter verpleging opgenomen.
BONDSCONFERENTIE VAN DE
CHR. BOEREN- EN TUINDERSBOND
De tweede bondsconferentic van de C B.
T.B. zal plaats hebben op 29 en 30 Dec.
as. dus op Dinsdag en Woensdag na Kerst
mis. Op de agenda komen voor de volgen
de onderwerpen: Kunstmatige bevruchting,
door Dr. D. M. Hoogland, dierenarts te
Breukelen; Coöperatie, door Y. K. Tara-
minga te Leeuwarden en door iemand uit
de Chr. Middenstandsbond; Levensbeschou
wing en levenshouding door Dr. C. Bcckcn-
kamp.
