STADSNIEUWS
De Stedelijke Lichtfabrieken
bereiken een mijlpaal
WOENSDAG 28 OCTOBER 1936
TWEEDE BLAD PAG. F®
Straatverlichting Hoogewoerd
In verband met het feit, dat de straatver-
lii hting van de Hoogewoerd, vergeleken
met die van andere hoofdstraten als Bree-
siraat, Haarlemmerstraat e.a., ver achter
blijft, waardoor de Hoogewoerd des avonds
een min of meer somber stadsgedeelte is,
heeft hpt bestuur der Buurtvcrccn. „Hooge
woerd Vooruit'' besloten een adres te rich
ten aan den gemeenteraad, waarin ver
zocht wordt in de verlichting verbetering tc
willen doen aanbrengen. Nu het wegdek
binnen eenige dagen prima in orde is, hoopt
n.en dit mede. zoo spoedig mogelijk, van de
.verlichting te kunnen zeggen.
Een veelbesproken monument
uit den Pyramidentijd
Lezing van Dr. W. D. van Wijngaarden
Gisteravond opende Dr. W. 17. van Wijn
gaarden de reeks winterlezingen in het
Rijksmuseum van Oudheden te Leklen met
eer. voordracht over dit onderwerp.
Spreker gaf een uiteenzetting van het
geen wij onder den Pyramidentijd verstaan
en wees op den hoogen bloei van dc Egyp
tische kunst en beschaving in deze periode
(3000—2500 vóór Chr.). Hij behandelde een
aantal kunstwerken uit dezen tijd, die dooi
de producten van latere tijden nooit over
troffen zijn, daarbij vooral wijzende, in ver
band met de keuze van het onderwerp, op
d<- beeldhouwkunst. Hij vestigde er de aan
dacht op, dat het persoonlijke stempel, Uct
deze beelden dragen en dat voor ons d'i
groote bekoring er a an uitmaakt, niet zon-
zier voortkomt uit een inuerlijken drang
van den kunstenaar dan wel uit gods
dienstige gronden. Zij waren funerair Nan
karakter en werden zoo getrouw mogelijk
naar het leven gemaakt, opdat de ka van
den overledene er woonplaats in kon
nemen.
Lii deze tijd stamt ook de beeldengroep
van Mert-tefs in het Rijksmuseum van Oud
heden, welke groep bestaat uit twee heel
den van een vrouw en het beeld van een
jongen man, uit één stuk kalksteen ge
houwen. Deze beeldengroep wordt op grond
van het opschrift in verband gebracht met
een koningin van dc vierde dynastie. Spr.
toonde aan. dat dit opschrift niet het oor
spronkelijke is, doch dat de oorspronkelijke
r.amen dezer drie personen zijn weggebe*-
tdd en vervangen door het huidige op
schrift, dat deze groep toekent aan een
vrouw Mert-fels en aan een schrijver Chen-
noe. Met dat al blijft het een der mooiste
kunstwerken uit den bloeitijd van 't Oude
Rijk, welke het museum bezit.
Lustrumviering der Ghr. Hist.
Jongerengroep
Het. eerste lustrum der Chr. Historische
Jongerengroep werd gisteravond voortge
zet met een feestelijke samenkomst in de
Stadsgehoorzaal. Zeer velen waren ook nu
weer aanwezig. Dank zij opgewekte muziek
van „Symphonia", o.l.v. den lieer Plu.
hecrschte er al spoedig een opgewekte
stemming.
De voorzitter van de feestcommissie de
heer Guley heette allen hartelijk welkom,
waarna direct het doek gehaald werd voor
het eerste bedrijf van het blijspel: „Janus
Tulp".
„De Abelspelers", die dit stuk nu voor de
'derde maal opvoerden, hebben ook nu weel
een vlotte vertolking gegeven van een stuk
echt-Amsterdamsch volksleven, door Justus
van Maurik zoo kostelijk beschreven. Har
telijk heeft men gelachen om de vroolijke
tooneeltjes in den scheerwinkel Janus
Tulp, daarin bijgestaan door zijn bediende
Barend (Van der Weerthof) zorgde voor
vele amusante voorvallen. Voor een groot
deel is het zeker aan deze beide spelers te
danken, dat dit stuk zoo uitnemend slaag
de. De damesrollen waren eveneens bij de
dames Kuivenhoven (Betje) en Breda (Ma
rie) in goede handen. Ook de bijrollen wa
ren goed bezet. Groote waardeering had
men dan ook voor de opvoering van dit
stuk., dat vooral ook in zijn aankleeding
voortreffelijk verzorgd was.
Bij monde van den heer Guley zijn aan
'de dames bloemen overhandigd, terwijl
Janus Tulp, die juist op dezen avond ver
jaarde, uit handen van den heer Hendriks
een blijvend aandenken ontving. Ook Ba
rendje bleef hier met zijn geschenk voor
zijn patroon niet achterwege.
Een verloting, die in de pauze werd ge
houden, zorgde er voor dat velen behalve
met de herinnering aan een geslaagden
avond, ook met een mooie prijs naar huis
gingen.
Christelijk comité voor
werkloozenzorg
Dezer dagen vergaderde het Chr. Comité
voor Werkloozenzorg. Besloten werd om in
de komende wintermaanden het werk on
der de Chr. werkloozcn voort tc zetten. Het
ontspanningslokaal, dat ditmaal in „Natha-
nacl' zal gevestigd worden, zal Maandag
2 Nov. a.s. voor de werkloozen geopend
worden. Besloten werd om aan de geeste
lijke ontwikkeling van de werkloozen voor
al aandacht te schenken.
Verder is het de bedoeling om een en
kele ontspanningsavond te houden en er
zullen ook enkele avonden georganiseerd
worden alleen voor de vrouwen van de
werkloozen. De nood in de gezinnen heeft
de volle aandacht van liet comité. Zoo mo
gelijk zullen voor de Kerstdagen, levens
middelen uitgereikt worden.
Met toestemming van B. en W. zal op
Zaterdag 14 Nov. a.s. een collecte gehouden
worden langs de huizen, ten bate van het
werk. Wil het Comité liet werk onder de
Christelijke werkloozen naar belmoren
kunnen volbrengen, dan is voor de komen
de maanden een bedrag van pl.m. f 1800
moodig. Het Comité verzoekt ieder die bet
werk wil steunen zijn of haar bijdrage nu
reeds op te zenden aan den penningm. den
hoer J. A. v d Reijden, Oude Vest 187a.
Het comité verzoekt dringend gelden of
bijdracen in matura voor do Chr. Werkloo
zen alleen te zenden of af te geven aan
het Chr. Comité voor Werkloozenzorg.
DIEFSTAL OUD IJZEL
Door de politie zijn aangehouden dc 17-ja-
rige II. v. b. en de 20-jarige T. v. d. S,
verdacht van diefstal van oud ijzer uit de
voormalige katoen f; iek aan de Wever-
Straat.
Voordrachtsavond
Mevr. Rie Batenburg
Onze stadgenoote mevr. Rie Batenburg,
heeft uit talrijke plaatsen van ons land uit-
noodigingen ontvangen voor het geven van
voordrachtsavonden en gecombinoerde
voordrachts- en klavier-avonden. In Lei
den zal mevr. B. een voordrachts-avond
geven voor de R. K. Vrouwenbond, waar
zij sprookjes van Andersen zal vertellen
en uit werken van Ernst Claes zal dccla-
meeren.
Binnenbrand in eeii
sigarenfabriek
Gisteravond te 10 minuten over half tien
is brand ontdekt in het perceel Uiterste
gracht 108, waarin gevestigd is de sigaren
fabriek van den heer J. Schüster terwijl het
pand in eigendom toebehoort aan de Wed.
v. Riet. Ilct gebouw hing vol met een ver
stikkende rook, zoodat de brandweer, die
zeer spoedig met de motorspuit ter plaatse
verscheen, aanvankelijk groote moeite had
om de brandhaard te ontdekken. Nadat ech
ter dc hulp van een gasmasker was inge
roepen had men deze haard spoedig ontdekt
en het vuur was toen ook met een slang op
den waterleiding weldra gebluscht, hoewel
het nablusschingswerk van de smeulende
tabaksmassa's nogal eenigen tijd vorderde.
Het gebouw zelf heeft geen groote schade
opgeloopen, maar de aan de opgeslagen ta
bak en gereed gekomen sigaren aangebrach
te brand- en waterschade is aanzienlijk. De
brand is waarschijnlijk ontstaan Tn de droog
kamer, waar een kachel brandde. De heer S.
was een half uur te voren nog in de fa
briek geweest. De politie stelt een onderzoek
naar de oorzaak in. Verzekering dekt de
schade. De commissaris van politie was op
het terrein van den brand aanwezig.
UIT DEN OMTREK
ALKEMADE
WERKLOOSHEID
Per 24 October 1936 stonden bij het plaat
selijk orgaan der Arbeidsbemiddeling als
erkzoekend ingeschreven:
Steenfabr. arbeiders 1, bouwvakarbeiders
20. metaalbewerkers 12, bakkers 1, landar
beiders 69. kantoorbedienden 1, winkelbe
dienden 1. transportarbeiders 7. dienstboden
fabrieksarbeiders 2. Totaal 117. (Vorig
jaar 106).
Bij de werkverschaffing waren gedurende
de afgeloopen week .bij 't baggerwerk 10 en
bij de afgraving van een perceel bouwland
27 arbeiders werkzaam.
ALPHEN a.d. RIJN
GEMEENTERAAD
Begrooting 1937 aangeboden
Deelname garantiestelling voor
tentoonstellingsgebouw te Bos
koop. Postkantoorsluiting.
Maandagmiddag vergaderde de Raad. 'On
middellijk na de opening der voltallige ver
gadering legde het nieuwe Raadslid de heer
S. Groenendijk (s.d.a.p.) de vereischte be
loften af en werd daarna met een enkel
woord door den Voorz. welkom geheeten.
Bij de mededeelingen trok vooral de aan
dacht het bericht, dat verband hield met
den aanleg van een toegangsweg naar het.
boschpark, dat voor dezen weg subsidie uit
het werkloosheidsubsidiefonds gegeven
wordt, mits er aanbesteding plaats heeft
met verplichte plaatsing van werklooze ar
beiders op de gewone werkverschaffings-
voorwaarden. B. en W. denken nu binnen
kort tot aanbesteding over te gaan.
Op een vraag dienaangaande deelde de
Voorzitter nog mee, dat de loon en staan
onder controle van de Ned. Heide Mij.
R en W. hebben namens den Raad bet
verloofde prinselijk paar begin September
een gelukwensch gezonden.
Mondeling deelde dc Voorzitter nog me
de. dat bet bestuur van Hosanna medege
deeld heeft, thans bereid te zijn de verhoog
de. aanslag te betalen, zoodat deze kwestie
daarmee opgelost is.
Op aandrang van de heeren Boeren en
Van Kleef zullen B. en W. overwegen op
welke wijze liet verslag over den toestand
der gemeente over 1931 tot 1935 het best ter
kennis der leden kan worden gelrracht.
Voor de pluimvee-tentoonstelling te Aar-
Iandcrveen stelt de Raad een medo;,,e be
schikbaar.
De begrooting 1936
Dc gemeentebegrooting dienst 1937
werd aangeboden. De Voorzitter deelde
mee, dat ze sluitend gemaakt kon wolf
den met 'n eindbedrag van f 1.238.702.81,
waarvan f 47.234.32 als onvoorzien. Voor
gesteld wordt daarbij de huur voor de
electrïciteit en watcrleidingsmeters met
20 procent te verlagen en het water
tarief met ongeveer 5 procent, waar
door de bedrijven f 7340 minder aan
baten zullen derven.
De punten 5—10, alle betrekking hebbend
op grondverkoop enz., werden zonder meer
aangenomen.
Punt 11, betreffend de vaststelling van
n capitulantenvorordening, ging er ook
zonder stemming door, maar verschillende
heeren hadden bezwaren. De lieer Verdonk
zag aankomen dat de gewezen militairen, die
een baantje krijgen, nu juist niet de meest
geschikte ambtenaren zullen wezen. De heer
Van Kleef zag in dit van hoogerhand opge
legde ontwerp een nieuwe knauw aan de
autonomie der gemeenten en met den heer
Den Uijl raadden ze allen aan: Houdt de
lijn strak.
De Voorzitter zegde toe, dat B. en W. er
van maken zullen wat er van te maken is,
terwijl weth. Herngreen duidelijk maakte
dat de heeren de zaak wel wat al te zeer
van de zwarte kant bekijken. De ex-mili
tairen zijn toch ook eerst in een vak op-
geieid.
Met algemeene stemmen werd Mr. A. Kor-
er herbenoemd tot lid der commissie van
toezicht op het M. O.
Het voorstel van B. en W. betreffende de
afrekening over 1933 met de bijz. scholen,
deed de heeren Koren en Boeren vragen of
de besturen niet eerder met de stand hun
ner rekening bekend kunnen gemaakt wor
den.
De Voorzitter deelde mee, dat de besturen
zeer wel van B. en W. vooruit inlichtingen
kunnen krijgen in verband met de
door hen te ontvangen vergoeding. B. en
W. letten er steeds op, dat niet door aller
hande handigheden de vergoeding per leer
ling gedrukt wordt en ook kan nu reeds
worden gezegd, dat het laagste punt gepas
seerd is. Op de begrooting slaan posten,
die het uit fe keeren bedrag zullen ver-
hoogen.
Bij het punt naamgeving aan straten
vroeg de heer Den Uijl op den duur ook
een straat naar Troelstra te noemen. De
Voorzitter oordeelde, dat daar in elk geval
nog even mee gewacht moet worden.
De heer Van Kleef zou de oud-burgemees
ters v. d. Lee en Van Outeren ook willen
bedenken en pleit er voor om de Raadhuis
straat t'rlang een andere naam te geven.
De heer J. Stellingwerf vroeg voor zijn
kinderen vergoeding van vervoer vaar de
o. school te Ter Aar. B. en \Y. adviseer
den tot afwijzing, omdat do school van
Nieuwkoop slechts 3 K.M. van do woning
staat.
De heer Van Kleef pleitte voor een ander
antwoord. Dc kinderen gingen naar Ter
Aar. Laat ze daar school blijven gaan.
Dc heer Boeren voelde daar ook voor.
Dc Voorzitter las de beslissing in een
soortgelijk geval voor. De gemeente kan
zich in zaken als deze niet richten naar de
wcnschen der ouders. Waar openbaar onder
wijs gevraagd wordt kan de Raacl niet een
school tostaan. waarvan het bezoek f 100
per jaar extra zou koste*.
Met de stommen van de heeren v. Kleef,
Lam, Den Uijl en Groenendijk tegen werd
liet voorstel aanvaard.
De punten 16 en 17 (verhuur en straat-
aanleg) gingen zonder bespreking onder
den hamer door.
Bij punt 18: wijziging der begrooting 1936
deelde de Voorzitter mee, dat het hier be
treft het batig saldo van de opgeheven ge
zondheidscommissie ad f 529.65, waarvan
f 380.09 ten bate komt aan de buitenge
meenten. Een andere post is dc verhooging
met f 7500 van de kosten voor krankzinni
genverpleging, waarvan 'liet derde deel
terug komt als provinciaal subsidie.
Na liet trokken der afdeelingen ging de
Raad ruim een uur in geheime vergadering.
Garantie voor tentoonstellingsgebouw
Bij de heropening gaf de Voorzitter
het punt: deelname in garantiestelling
voor een tentoonstellingsgebouw te Bos
koop in bespreking.
De heeren Van Kleef en Boeren waren
voorstanders. De heer Geerlof had enkele
vragen. De heeren B. Spreij en Ruiting
spraken zich aanvankelijk uit als tegenstan
ders. De heer Bergshoef wilde als voor
waarde stellen: sluiting der tentoonstelling
op Zondag, terwijl do heeren Lam, Den Uijl
en Koren bij voorbaat zich voor het voor
stel verklaarden.
De Voorzitter toonde aan, dat van
onze gemeente ongeveer f 5.50 per H.A.
tuingrond gevraagd wordt, terwijl Bos
koop zelf f 97 per H.A. garandeert. De
risico kan nooit groot zijn. Al wordt bij
opbloeiende tijden geen tentoonstelling
meer gehouden, dan is het gebouw nog
niet weg.
Alleen willen B. en W. er nog aan verbin
den, dat onder inrichting verstaan wordt:
centrale verwarming en verlichting.
Hierna z. h. st. aangenomen.
Rondvraag
Op een vraag van de heeren Geerlof en
Den Uijl wordt geantwoord, dat de ver
strekking van brandstoffen aan werkloozen
evenals verleden jaar geregeld wordt.
De heer B. Spreij kreeg dc toezegging dat
vóór de omlegging van het verkeer langs
de Lage Zijde deze weg nog eens ge
in specteerd zal worden.
De heer Koren informeerde naar het met
selen van grafkelders op de nieuwe begraaf
plaats.
De Voorzitter antwoordde dat er zes kel
ders gemaakt worden tegen den tijd. dat
dc begraafplaats in gebruik genomen wordt
Het Postkantoor
De heer Lam vraagt of B. en W. geen
maatregelen kunnen nemen tegen dc slui-
De 50.000ste rechtstreeksche
aansluiting tot stand gebracht
Hoe het groeide
Bij de Stedelijke Lichtfabrieken te Lei
den is heden de 50.000e rechtstreeksclie
aansluiting tot stand gebracht en hier
mede is een belangrijke -mijlpaal in de
geschiedenis van deze fabrieken be
reikt. j
Bij deze 50.000 aansluitingen tellen niet
mee de aansluitingen in de gemeenten rond
om Leiden, die gas en (of) electriciteit van
de Lichtfabrieken betrekken, maar zelf de
erzorging ter plaatse in handen hebben.
De naam van den gelukkige, bij vvien de
50.000e aansluiting zal worden gemaakt,
kan niet aan de openbaarheid worden prijs
gegeven, maar het ligt wel in de bedoeling
van de zijde der lichtfabrieken met 'n
geschenk te verrassen. Het jubileum zal
erigens niet met groote festiviteiten wor
den gevierd, maar wel is het feit belangrijk
genoeg om er een oogenblik bij stil te
staan en terug te zien op den afgelegden
i'eg.
De gemeentelijke gasfabriek te Leiden
is de oudste in ons vaderland. Tot haar
oprichting werd besloten, zooals blijkt
uit bet „Register der Deliberatiën van
den Raad der Stad Ley den", in het jaar
1S45. De oprichtingsdatum ligt vroeger
dan de belangrijke grondwetsherziening
van 1S48, die een einde maakte aan het
verschil tusschen steden en dorpen, en
beide als gemeenten aanduidde. Van
daar dat de lichtfabrieken te Leiden
nog het praedicaat Stedelijke voeren,
De vroede vaderen van Leiden hadden bij
het nemen van het raadsbesluit van 1845
slechts een bescheiden doel voor oogen en
dachten zeker niet aan een machtig cen
trum van energie-levering, zooals de licht
fabrieken thans vormen. De gasfabriek
eril namelijk opgericht ten behoeve van de
algemeene straatverlichting in de Sleutel
stad. Reeds door het bereiken van dit be
scheiden doel is destijds aan Leiden 'n ware
eldaad bewezen. Op 21 April 1848 brand
den de lantaarns voor 't eerst met gas uit
de stadsgasfabriek, gebouwd door den stads
architect Salomon van der Pauw te zamen
mei A. E. Croll uit Londen.
Men kan zich moeilijk een denkbeeld
vormen van dc omstandigheden, waaronder
de „Gaz-fabriek" in de dagen van Olim
haar taak verrichtte. Negentig jaar is een
lange tijd, ook in het leven van een stad.
Hoe zag Leiden met haar omgeving er in
het midden der vorige eeuw uit? Hoe leef
denden de menschen? De telefoon was nog
onbekend. De Haarlemmermeer was nog een
echt meer en geen rechthoekige polder door
sneden door wegen en slooten. „De spoor"
was een nieuwe verschijning en kwam nog
slechts in de voornaamste deelen van ons
land voor. Auto's raasden nog niet door de
straten. Ook van fietsen hadden de men
schen nog geen last en gemak. Leiden was
nog niet uit zijn jasje gegroeid, maar nog
stevig begrensd door zijn singels. Het zou
nog dertig jaar duren voor Leiden be
schikte over een goede drinkwaterleiding.
Leiden leefde, zooals heel Holland leefde
in die dagen, rustig en bedachtzaam.
Het kleine bedrijf, „de toestel tot de alge
meene straatverlichting", zooals de aandui
ding in de officieele stukken van dien tijd
luidde bleek groote groeikracht te hebben,
een groeikracht, die tot op den dag van
heden nog aanwezig is, hoewel natuurlijk bij
zonclere omstandigheden, zooals de oorlogs
jaren en nu de crisis de ontwikkeling tijde
lijk hebben geremd. Na 1907, toen de elec-
triciteitsfabriek haar bedrijf aanving, ver
loren de Leidsche lichtfabrieken hun lokale
karakter en groeiden zij uit tot een cen
trum van energie-levering, van waaruit
niet alleen Leiden, maar ook een groot deel
van de provincie Zuid-Holland van gas en
stroom werd voorzien.
Eenige cijfers over de groei
De groei van de gas-, zoowel als van
de electriciteitsfabriek moge uit enkclo
cijfers blijken. In 1848 werd door de gas
fabriek afgeleverd 100.000 M3. gas. In
1865 was dit cijfer reeds tot 1 millioen
gestegen, in 1895 (dus na bijna 50 jaar)
tot 5 millioen, terwijl over het jaar 1935
de gasproductie ruim 16 millioen M3.
bedroeg. Dr in 1907 opgerichte Electrici
teitsfabriek bereikte in het jaar 1908
een productie van 508.000 kWh. en in
1935 een productie van ruim 46 mil
lioen kWh., dus ruim 80 maal zooveel
als in het eerste bedrijfsjaar.
De Electriciteitsfabriek begon met een
hoogspanningsnet van 11.5 K.M. en 'n laag
spanningsnet van 16.1 K.M. Thans bedraagt
de lengte van het hoogspanningsnet in Lei
den en omgeving 412 K.M. en van het
laagspanningsnet 378 K.M., tezamen 790
K.M., of een afstand LeidenBerlijn In
beide fabrieken tezamen is een kapitaal ge
ïnvesteerd \an 6.5 millioen gulden. De opper
vlakte van het tegenwoordige verzorgings
gebied is 624 K.M2., of 3.5 maal zoo groot
als de geheele Haarlem mei-meer en 1/5 deel
\an de provincie Zuid-Holland. De snelle
groei in de laatste decennia blijkt nog hier
uit: het aantal rechtstreeksche aansluitin
gen, dat thans dus het jubileumcijfer van
50.000 heeft bereikt., bedroeg in 1919 25.000,
zoodat in de laatste 17 jaar dus een ver
dubbeling lieeft plaats gevonden.
De groei is niet alleen een gevolg van de
vergrooting van het verzorgingsgebied en de
toename der bevolking in dat gebied, maar
houdt ook verband met wat men zou kun
nen noemen de ontwikkeling van het gas-
en elcctriciteitsdebiet in de diepte. Beide
energievormen worden veel intensiever ge
bruikt dan vroeger. Het gas, aanvankelijk
alleen gebezigd voor straatverlichting en
voor verlichting in de woonhuizen, komt
Overzicht van 't gebouwen-compjex 'der Lichtfabrieken genomen vanaf de Marekcrk
ting van het postkantoor van 1—2 uur.
De Voorzitter antwoordde dat B. en W.
deze kwestie voorgelegd hebben aan de
banken, aan de Middenstandsvereen., aan de
Kamer van Koophandel en enkele bedrijven.
Daarbij kwam slechts één bezwaar in tegen
deze regeling.
Dp heer Boeren deelde mee, dat er eer
lang twee publieke speekcellen voor de tele
foon komen, nl. op den hoek Zaalbergstraat
Pr. Hendrikstraat en bij het Nutsgcbouw,
terwijl aan het postkantoor drie postzegel-
automaten geplaatst zullen worden, zoodat
elk oogenblik postzegels verkrijgbaar zijn.
De heer Bergshoef informeerde nog of B
en W. er niets aan kunnen doen dat dc
firma-Root zoo gedurig gehinderd wordt iu
de uitoefening van haar bedrijf.
De Voorzitter deelde mee, dat B. en W.
indertijd vergunning gaven voor het auto
matisch klinken, doch dat (leze vergunning
door den Raad van State vernietigd is. De
firma klinkt nu zonder vergunning en
daartegen wordt zoo en toe proces-verbaal
opgemaakt. Deze week zullen belangheb
benden een onderhoud hebben met den Dir.-
Gcneraal van den Arbeid om gezamenlijk
te pogen tot een bevredigende oplossing te
komen.
Hierna sluiting der vergadering.
HILLEGOM
GEMEENTERAAD
Do Raad werd Maandag in een spoed-
eischende vergadering bijeen geroepen. Het
eenige agendapunt was: continueering kas
geld leening. Op 1 November loopt do be
staande leening. groot f 130.000 tegen 3%
pet. af. en kan tegen een rente van 254 P01-
gecontinueerd worden. Waar binnenkort
vermoedelijk een vaste kasgeldleening tegen
een lagere rente gesloten kan worden, ligt
het in de bedoeling van B. en W. de benoo-
digde gelden voor de scholen ook door een
leening te dekken. Het voorstel werd met
algemeen stemming aangenom.
Hierna werd de vergadering gesloten.
KATWIJK
GEMEENTERAAD
De Raad dezer gemeente zal Donderdag
avond te half acht in openbare vergadering
bijeenkomen.
Punten van behandeling zijn:
Vaststelling van de notulen der vergade
ringen van 24 Juni en 23 Sept. 1936. nos.
348 en 349. alsmede de notulen der geheime
vergaderingen van gelijke data.
Mededeeling van ingekomen stukken.
Benoeming van leden van dc commissie
van toezicht op het 1. o.
Voorstel tot onderhandsche verhuring
van eenige perceelen land.
Voorstel tot het beschikbaar stellen van
gelden voor de aanschaffing van leermid
delen ten behoeve van de 7e leerjaarschool.
Voorstel tot het huren van een loods ten
behoeve van de inrichting eener centr. werk
plaats voor jeugdige werkloozen.
Voorstel tot het aanvaarden van grond
voor trottoiraanleg.
Behandeling van belastingreclames.
Voorloopige vaststelling van de rekenin
gen van het gas-, water- en electriciteitsbe-
drijf over 1935.
Voorstel tot het nemen van een besluit
krachtens art 36, 4e lid, der Woningwet
t.a.v. een gedeelte van het v.m. Badhotel
terrein. in verband mot de wenschelijkheid
van wijziging van het desbetreffende uit
breidingsplan.
Voorstel tot aankoop van grond in ver
band met de verbetering van de verbindings
weg tusschen Zeeweg en Secr. Varkcvisse-
straat en tot verkoop van grond.
Prae-advies op het adres van de Vereeni-
ging „Kleine Zelfstandigen" inzake uitstel
van terugbetaling van verleende voorschot
ten, enz.
later in zwang voor kookdoeleinden en nog
later \oor verwarming, terwijl tegenwoor
dig ook in dc industrieele toepassingen 'n
vrij groot percentage van den totalen ver
koop voor haar rekening nemen. Hetzelfde,
maar in nog sterkere mate geldt voor de
electriciteit. Kan men zich nog indenken
welk een comfort een eenvoudige electri-
sche licht-installatie ongeveer 30 jaar ge
leden beteekende? Hoe groot, de ontwikke
ling in toepassingen op dit gebied is ge
weest behoeft niet te worden aangegeven.
Een ieder is daarvan, al staat hij er heele
maal niet verwonderd meer over, dagelijks
getuige van.
Belangrijke jaartallen
Hieronder mogen ten slotte nog volgen de
belangrijkste jaartallen uit de geschiedenis
der Lichtfabrieken,
1845 Uit het „Register der Deliberatiën van
den Raad der Stad Leyden" blijkt, dat
de „Heeren Raden der Stad Leyden"
besloten tot oprichting van een gasfa
briek. Burgemeester in dien tijd was
Paul du Rieu.
1848 Op 21 April van dit jaar brandden de
lantaarns voor 't eerst met gas uit de
stadsgasfabriek, bebouwd door den
Stadsarchitect Salomon v. d. Pauw,
tezamen met A. E. Croll uit Londen.
1884 De levering van gas voor kookdoel
einden ving aan.
1S91 De gasfabriek slaat haar vleugels uit
en begint als een der eerste fabrieken in
het land met gaslevering buiten de ge
meentegrenzen. Hiermede was de grond
slag gelegd voor de latere „gasvoorzie-
ning op verren afstand", die op het
oogenblik een flink gedeelte rondom
Leiden beslaat
1893 Invoering van het gasgloeilicht. Een
stap vooruit in de techniek der gas-
fabricage.
1S95 Invoering van de muntmeters voor het
meten van de afgeleverde hoeveelheid
gas. Eerst vanaf dit jaar komt het gas
ook binnen het bereik van de minder
gegoeden.
190i Up 13 October besloot de Gemeenteraad
van Leiden tot oprichting van een elec
triciteitsfabriek
1907 Op 15 October de electriciteitsfabriek
in bedrijf gesteld.
1910 Ook de electriciteitsfabriek hield geen
halt voor de grenzen van Leiden en be
gon met stroomlevering aan de omlig
gende gemeenten.
1911 In dit jaar werd voor het eerst stroom
geleverd voor electrische tractie, nl.
voor de stadslijn en de lijnen Leiden—
RijnsburgKatwijk-Noordwijk, Te
vens in dit jaar bouw van het electri
sche klokkennet, o.a. voor de openbare
tijdaanwijzing in Leiden.
1914 De eerste groote polder (nl. de Hazers-
woudsche Droogmakerij, met een op
pervlakte van 1880 H.A.) aangesloten
voor electrische bemaling.
1922 Bouw van de nieuwe stokerij voor de
gasfabriek (staande langs den Ma re-
singel) en van het nieuwe ketelhuis
voor de electriciteitsfabriek.
IjSG Dg Lichtfabrieken verzorgen 50.000 aan
sluitingen voor gas en stroom recht
streeks.
RADIO
DISTRIBUTIE
F
Rie
1.20 R. Danmark; 12.20 Eruss
H.25 Diversen: 14.50 Parijs R; 17.20 K.
pl.m 19.05 Beiomunster. 20.20 Brussel Fr
21.20 Londen R; -2.20 Keulen; 23.20 Weoncn
diversen
Programma 4: 8 Brussel VI; 9.30 Gram.-m
GRD 10.35 Droitwleh; 11.50 Londen R; 12
Droltwieh: 1-1.20 Londen R: 15.20 Droitwj
28.20 Diversen; 19 Drollwich; 20.20 Londen
20.35 Droltwieh.
k; 12.05 FarUs
I; 14.20 Tarljs R: 15.50 Keu!
I; pl.m 19 Droltwieh; 19.35 BlV
1 p F of div; 21.35 Londen Kijf
15.35 Droi
19.30 Sportpraatj.
list; 20 Londen R;
Agenda
De avond-, nacht- en Zondagsdienst 1
apotheken wordt van Maandag 26 Oc'ob G
tot en met Zondag 1 November a.s. wa^,
genomen door de apotheken: G. F. Rcyfc
Steenstraat 35, telcf. 136; A. J. Donk, Do*
straat 31, telcf. 1313 en J. Doedes, Wilht
minapark 8,/Oegstgcest, telef. 274.
Voorstel tot het verleenen van dispt
salie van artikel 22 der BouwverordeniF
aan J. Kat. r
Voorste] tot wijziging van het raadslR^
sluit tot. het voeren van een rechtsgediijj
Rondvraag.
KATWIJK AAN DE RIJN pl
MICA
Zooals wc reeds berichtten had de gd
ganiseerde Handeldrijvende Middenst-ai
aan de Mica-actie ook een plaatselijke acl
verbonden. Hiermede konden de koop®
aardige prijzen winnen. Zoo was er efe
etalage-wedstrijd. Hierbij ging het over I
ontdekken van met opzet gemaakte fouti
in dc etalage.
Dc uitslag van dezen wedstrijd 1
prijs W. Verhart, Nieuwsteeg: 2de prijs
Tulen, Veercinde; 3de prijs Alie Rietveld j
de 4de prijs Th. v. Rijn. Vervolgens
er nog een tiental prijzen te winnen met f
inzenden van rijmpjes .slagzinnen, enz. I
gelukkige winnaars hiervan waren J. Scljrs
neveld. A. J. Mulder, Wed. W. Verhart, 7
Scliie, M. Schr.ama, L. v. Paridon,
Verhart, Jac. Floor, wed. van Duiken
Jo van Rijn. joc
KATWIJK AAN ZEE
A.-R. KIESVEREENIGING
.NEDERLAND EN ORANJE"
De A.-R. Kiesverecniging kwam" gist
avond in „Irene" in ledenvergadering 1
een. De Voorzitter, de heer C. A. Veltkan ~j
opende de bijeenkomst op de gebruikelij
wijze. Als afgevaardigden naar de verga*
ring der Kamerkieskringcentrale te Leidan
werden benoemd de heeren A. den Dikki
C. A. Veltkamp, terwijl als vijfde 1^
stuurslid voor de propagandaclub „Idt^0
werd benoemd de heer S. van B%
len.
Hierna was het woord aan den heer D H
Dikken, welke enkele toelichtingen zou ?af
het concept verkiczingsmanifa
1937. je
Wij gaan, aldus Spr., de verkiezingen ttD
gemoet onder zeer bijzondere omstandiwi
heden, de toestand is uiterst precair. z?z
niet bedenkelijk. Velen worden tot we dei
loosheid gedoemd, nu de winter weer <fi<
handen is. Op het gebied van scheepvaa"
is gelukkig eenige opleving te bespeurcL
Het 10.000ste schip is een maand eerder da*
erleden Jaar het geval was. de Nieuij™
Waterweg gepasseerd. I"
Na deze algemeene beschouwingen, giip
Spr. over tot de behandeling van het coP
eept-manifest. Het. is dezen keer geen steif*
buspropaganda. Uitvoerig ging Spr. in (j
de drie vormen van propaganda, wel Jj
door Dr. Kuyper waren voorgesteld: 1. pi
gram van beginselen: 2. stembus-propaga Q
da; 3. Regceringsprogram. Door den no*|t
der tijden werd men ook nog gedwongi n
een program van actie op te stellen. ITct
dan ook goed gezien om nu tc komen m 0
een manifest., dat zich richt tot héél 01 z
volk. Een manifest is een stuk waarin m<al
verklaart, wat men belijdt en wat men r
grond van de beginselen in de praktijk hn
meest wcnschelijk acht. Vervolgens stoiu
Spr. stil bij de voordcelen van een pari ii
mentair kabinet, doch er zijn omstandig!) ir
den, zooals Minister Oud heeft gezegu
waaronder alle partijschappen dienen u
zwijgen. Het is altijd verkeerd politieke vee
schillen op dc spits te drijven. De A.- C
partij heeft er recht op, dat zij zim r;c
tot héél het volk, omdat zii in Art. I belij 3
tc vertegenwoordigen de grondtoon van 01
volkskarakter. De A.-R. partij wil ingaf
t«gen de Revolutiegeest vnr 1795, dien gee"
welke het uitsluitend van dit leven ve 1
wacht. Wij moeten gehoorzaamheid b'1
trachten aan God en aan zijn ordinantie
de Christelijke grondslagen van ons volk J
leven voor zoover zij losgewrikt zijn we
vast maken. Gelukkig, dat de algemcei*
levensrichting van ons volk nog Calvinip
tisch is. Uitvoerig ging spr. in op de ar 1
kelen van het manifest.
Tot slot behandelde spr. dc politiek va.
de dag. Als bijzondere trekken van h
Calvinisme kunnen aangemerkt word*
werkelijkheidszin en activiteit. Werkelijk
heidszin om in te grijpen wanneer dit no
dig is (Zeven Provinciën). Activiteit o r
te behouden de vrije school en de Cli
grondslagen waarop ons volk steunt. Hie a
voor staat een man als Dr. Colijn op zi
commandobrug pal. Sommigen eisch* 1
deze commandobrug voor zich op lioew 1
ze nog niet eens als „matroos'' hebben K
varen..
De secr. G. Poot gaf hierna een toelichtir1
op liet voorstel van het C. C. inzake can 6
rlaatsstelling voor de a.s. Kamerverkiezing
Bij de bespreking over het manifest, blee
dal men het over dc redactie niet eens wa1
wat betreft de duidelijkheid er van voor 1
politiek ongeschoolden. Hiervan zal
Kamerkieskring bericht worden gezonde
De heer Poot sloot de vergadering nu'
dankzegging. E
GESLAAGD
Geslaagd tc Den Haag voor het voorlo I
pig diploma Machinist, de heer J. KettinU
alhier.
KOUDEKERK
DAM WEDSTRIJD
Op de bovenzaal van Hotel dc Bruin a|
hier speelde Maandagavond de Damclub Kof
dekerk D.C.Y. haar eerste competitie-we®
strijd 2e klas, district Rijnstreek, leges
Nieuwveen I, De spelers gaven elkaar wei}
