£lirnwr JTrifcfljr (£*ttra«t HEEL NEDERLAND VIERT HET VERLOVINGSFEEST Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Eindeloos Défilé in de Residentie glbonntmentsprijs: Per kwartaal in1 Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevesligd is 235 Franco per post 235 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending530 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> ct Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar No. 5883 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 MAANDAG 14 SEPTEMBER 1936 16e Jaargang atibertentiepriprn: Van I tot 5 regelsf 1.17'/» Elke regel meer0.22'/» Ingezonden Mededeelingen van 1-5 regels 2.30 Bke regel meerCU5 Voor hel bevragen aan 'l bureau V wordt berekend0.10 EEN NATIONALE FEESTDAG De laatste dag der vorige week-is bij uitstek een nationale feestdag geworden. als wij bij menschenheugenis schier niet gehad hebben. Het was een zóó bruisen de stroom van nationale vreugde, dat I zelfs de nuchterste Nederlander meege- j sleurd werd; soms in de ware zin des I woords, wanneer een ..volksbeweging" bem opnam en hij tusschen het enthou- siaste publiek bijkans geen adem kon I balen. I Gezien, wat nu reeds eenige malen ii de omgeving van het Koninklijk paleis is j j geschied, mogen ouden en zwakken. I moeders met kinderen en allen, die ge- )i I drang niet kunnen verdragen wel ge- waarschuwd worden om morgen voor I zichtig te zijn en zich niet op punten te wagen waar de menschenmassa zich moet versmallen, met alle gevaren welke daaraan voor niet-sterke personen ver bonden zijn. Wij meenden deze waarschuwing te moeten doen hooren, want het zou toch vreeselijk zijn, als de nationale vreugde verdonkerd werd door ernstige ongeval len, welke waarlijk te vreezen zijn als sommigen te veel wagen. Dat overal pos ten staan voor E.H.b.O. is uitnemend en zij, die zich vrijwillig geven voor deze taak. verdienen alle hulde; maar als de politie onmachtig blijkt om het verkeer ordelijk te leiden, dan weet men niet, wat er in een kluwen van elkaar opduwende menschen kan gebeuren. Dit vermaan bedoelt natuurlijk niet de feestvreugde te temperen. Wat wij thans fi meemaken is werkelijk verrassend en ^van diepe beteekenis. In de letterlijke zin Jes woords zag men Zaterdag zelfs „de lag'~Öp' de modderschuit" en niemand laakte de opmerking, dat zulks mis- f stond. Zelfs de Vara kwam met een na- jtionaal programma en stak de Prinsen vlag uit en hield een toespraak. De S.D. A.P. kan niet meer tegen de nationale |N I springvloeden op en geeft zich gewon- A jnen: het is de overwinning van wat God in het menschenhart gelegd heeft op een streven, dat het volk van zijn historie l .wilde losmaken. I Want, vergeten wij het niet: de histo- A !rie deed Zich gelden. De liefde tot Zijn land is ieder aangeboren en God heeft Q. ,in de geschiedenis een zóó sterke band itusschen Nederland en zijn regeerend yj 'stamhuis gelegd, dat geen menschen- imacht deze verbreken of op de duur ook imaar ontkennen kan. igen niets anders ziet dan een oplaaien Ruim vijftig duizend Oranjeklanten trekken het Paleis voorbij Diep ontroerende, onver getelijke oogenblikken Wie in het enthousiasme van deze da- |g« van hartelijke welgemeende sympathie van het volk voor een gelukkig, jong ver loofd paar, die doet het Nederlandsche volkskarakter te kort, die miskent het 'werk Gods in de samenbinding van Ne- '/2, jderland en Oranje. j Meer of minder bewust voelen wij al- jlen thans, dat in tijden van spanning (vooral Oranje en Nederland elkaar zoch- ten en vonden. Dat het in de beroering jvan deze dagen zoo gemakkelijk gaat, danken wij ongetwijfeld ook aan het wijs ''A beleid, aan de gezegende regeering van pnze Koningin, die geen oogenblik de y} eed vergat in een plechtige ure afgelegd; maar zelfs dit is de oorzaak niet van kSóde ongebonden vreugde en de hoog- yX wassende stroom van nationale bewust- 'o* wording. De feestvreugde van deze weken vond ^Zijn laatste aanleiding in de verloving L\Van het Vorstelijk paar, dat ons volk /yhope geeft voor de toekomst; zij werd \Ngesterkt en gelouterd door de liefde tus- volk en Vorstenhuis; maar zij gaat \#en slotte volstrekt niet buiten de sfeer iHjfler internationale politiek om. /A Als wij juichend staan om de troon der NrDranjes, dan vergeten wij geen oogen- yjblik, dat wij in de samenbinding van ons met het constitutioneel beleid van Vorstenhuis een grondslag en waar- (y|porg hebben voor onze nationale vrijhe- j^NOen, welke thans niemand durft te loo- ^chenen. Daarom past bij en voor alles wat wij fj/-thans vreugdevol beleven en gedenken •G^jde toon van ootmoedige dank aan God, ons volk en Oranje zoo wondervol /^geleid heeft tot nu toe en het gebed van j!vMarnix make ieder onzer tot het zijne: y|; Mijn schild ende betrouwen, Syt Ghy, o Godt, mijn Heer! Op U so wil ick bouwen, JvJ Verlaat mij nimmermeer! rV\ Dat ick toch vroom mach blyven, U dienaer t' aller stont, lv| De tyranny verdryven, Zk Die my mijn hart door wont. Treinen daveren, zwaar beladen, over spiegelende spoorstavenMotoren van touringcars en particuliere wagens uit iedere prijsklasse snorren in eindeloos aantal over bitum en beton Ze zijn afgeladen met menschen, die allen het zelfde doel voor oogen hebben: getuige te zijn neen, harts tochtelijk deel te nemen aan een ovatie in de Residentie, waarvan, zooals weldra blijken zal, zelfs de knapste beschrijving spot met de werkelijkheid11 Aan de stations voeren taxi's en trams een hevigen strijd, om een zoo groot mo gelijk aandeel van dit massa-transport over te nemen. Terwijl elders in de stad een niet minder felle kamp gestreden wordt om enkele meters parkeer terrein Een ware volksverhuizing Niet zonder zorg wordt die volksverhui zing gade geslagen door hen, wier taak het is alles in goede banen te leiden. Want ook Den Haag zélf is met honderdduizenden op de been! Reeds om 11 uur-in den morgen, wanneer een geroutineerde chauffeur ons in staat stelt overal in den kortst mogelijken tijd eens poolshoogte te nemen, staan wij per plex van de drommen Oranjeklanten, die hun schreden naar de city richten. En dat wil toch wat zeggen, na hetgeen we sinds den dag van de blijde mare aan belang stelling hebben meegemaakt! Ook nu weer tracht alles zich op de naaste omgeving van het Paleis te concen- treeren. De politie, die niets anders ver wachten mocht, heeft uitstekend werk ge daan, Qoor langs de trottoirs van de Heul- straat en een groot deel van het Noordeinde palen te laten slaan, welke door dikke ka beltouwen met elkander zijn verbonden. Van stagnatie in het verkeer mag straks immers geen oogenblik sprake zijn. Machtige bankgebouwen daar ter plaatse hebben eveneens hun maatregelen getrof fen. Teneinde gespaard te blijven voor klau- terpartijen van geveltoeristen zijn de getra liede vensters nog van een prikkeldraad versperring voorzien. Zulks in tegenstelling met andere gebouwen, die ramen en deuren gastvrij hebben open gezet, om een leven- digen handel in zitplaatsen te ontwikkelen. In hét Voorhout, dat over zijn volle lengte met fleurige slierten dundoek is gepavoiseerd. verrijzen de exploitanten van poppenkasten, draaiorgels en met oranje ge sierde ezeltjes als paddestoelen uit den grond. Acrobaten, straat-tenoren, kooplieden in limonades, papieren mutsen, klapstoel tjes en croquetten zij allen ondernemen ware klopjachten op degenen, die zich vandaag het „Dat gaat naar Den Haag toe" tot eenige leus hadden gesteld. Warmte en sluwe vrouwen Het weer werkt opnieuw buitengewoon mee. De blakerende stralen van de nog straffe Septemberzon verhoogen niet alleen belangrijke mate het effect van de lustig wiegende vlaggenzee, doch branden tegelijk op het gereserveerde asphalt en dus ook op hen, die zioh al vroeg daarlangs in dichte rijen hebben genesteld. Aanvankelijk een enkele, omstreeks het middaguur bij bosjes, krijgen de vrouwelijke Dankbetuiging van de Koninklijke Familie Het het Haagsch Comité voor Volksfeesten een hijzonder aan genaam voorrecht ter algemeene kennis te mogen brengen, dat H. M. de Koningin, H. K. H. Prinses Juliana en Z. H. Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld hebben verzocht alle deelnemers aan de huldebetooging op Zater dagmiddag 12 September j.l. hunnen oprechten dank over te brengen voor de zoo hartelijke en spontane huldiging. H. M. de Koningin en het Verloofde Vor stelijke Paar hebben de verzeke ring gegeven, dat deze huldiging op hen een onvergetelijken iiv- druk heeft gemaakt. Oranjeklanten het met die warmte te kwaad. De auto's van den G.G.D. rijden af en aan om de van de hitte bevangenen een koel plaatsje te verleenen onder de kanön- nade van het Paleis. Leden van den E.H.B.O het Roode Kruis komen haast handen te kort om hulp te bieden. De eene brancard is nog niet terug, of de andere moet weer uitrukken. Wanneer we in een verloren oogetr blikje ook eens een kijkjt, gaan nemen bij die warmte-slachtoffers, hooren we, dat er inderdaad ernstige gevallen on der zijn. Tegelijk echter deelt men ons mededat de simulanten, azend op een plekje in de schaduw, slechts een paar meter van het balkon, de serieuze gevallen zeer dicht benaderen Helaas, alle comedie is tevergeefsch. De dienstdoende artsen kennen geen pardon, mogen geen pardon kennen, en het consigne „U kunt vertrekken" doet derhalve herhaaldelijk opgeld Trommels roffelen, fanfares schallen Als de klok 12 geslagen heeft, en het on verantwoordelijk zou zijn, nog meer men schen toe te laten tot die straten, welke rechtstreeks naar het Paleis leiden, wordt met de afsluiting er van een begin gemaakt. Hetgeen tot gevolg heeft, dat een run wordt ingezet op de trottoirs, waarlangs eerst over vijf volle uren het défilé zal trekken, geor ganiseerd door het Haagsch Comité voor Volksfeesten. Het zijn de Zeestraat, het Plein 1813 en de Javastraat, die nu door duizenden en nog eens duizenden worden geblokkeerd. Intusschen klinkt haast overal elders in stad tromgeroffel en fanfare-geschal van vereenigingen en corporaties, die zich rijk getooid met vaandels en vlaggen, onder het zingen van allerlei nationale liederen, naar het Nassauplein begeven het punt van uitgang van den reusachtigen stoet Bij het Paleis, waar radio-reporters hals brekende toeren verrichten om hun spullen zoo goed en dus zoo hoog mogelijk op te stellen, valt voorloopig nog weinig te be leven. De menschen versterken de magen, verfrisschen zich met ijsco's en spelen met Zaterdag heeft heel Nederland het verlovingsfeest van Prinses Juliana met Prins Bernhard gevierd. Vanzelfsprekend culmineerde de feestvreugde in de residentie, welke het gelukkige paar in haar midden heeft. Voor het défilé, dat 's middags plaats had, was de belangstelling enorm. Vele der padvinders trokken voorbij het paleis met hun hoeden op de stokk en in de hoogte Van achter de pilaar Van achter mijn pilaar bij het paleis Noordeinde kijk ik uit. Kijk ik rechts, dan zie ik geluk. Kijk ik links, dan zie ik óók geluk. Eerst kijk ik rechts, telkens weer rechts, naar boven. Dat is nu het regelrechte geluk: twee jonge menschen... lachend, wuivend, zegevierend, maar vóór alles: gelukkig. In elk gebaar, in heel hun doen en laten, zonder pose of op smuk bewijzend dat lieflijke woord, dat ons door de radio reeds parelend heeft toetje- klonken: „wij zijn het met elkaar ééns en wel zéér eens!" Er zijn er duizenden, die Zaterdag met mij rechts-naar-boven hebben gekeken en zij geven mij toe: geen twijfel mogelijk! Daar boven op het balcon heerscht geluk. Maar ik kijk ook naar links. En ik zie geluk. Achter mijn pilaar vandaan komen ze ie voorschijn. Aan de eene zijde van de pilaar zie ik hun spanning: nu komt het! Aan de andere zijde van de pilaar zie ik hun ontroering: daar is het! Een groep meisjespadvindsters schuift voorbij de pilaar en, zooals een bundel zonne schijn over de velden glijdt, zoo komt er op al die meisjesgezichten een lach, een tinte lende lach van geluk, de weerkaatsing van wat ze boven zien. Ze zien hém, den Prins uit het sprookje, zoo fier en ridderlijk, ze zien Juliana, ge lukkig,' opvallend gelukkig en de lach uit het stralende meisjesoog verdwijnt niet meer totdat ze met een laatsten vasthoudenden blik achter wéér een pilaar het balcon uit het oog verliezen. Er is een groep mannen met snorren, dra gers van de m ilitaire Willemsorde of zoo iets. Ze hebben zich voorgenomen strain en martiaal voorbij te marcheeren. Tót aan de pilaar doen ze het ook. Dan krult hun snor om en ze-wuiven jui chend met de hooge hoed, waarvan ze zich zoo stellig hadden voorgenomen hem plech tig voor de borst te houden om dan voor het paleis gekomen een diepe buiging te makan. Als ze straks bij de Heulstraat zijn, zullen ze hun hooge hoed opveugelen en weer stram marcheeren. Dan zullen ze ook be denken, dat het onmogelijk is diepe buigin gen te maken als je tegelijk een juichend bruidspaar wilt begroeten. hun zonnebrillen, terwijl de met elkaar erleg plegende journalisten en persfoto grafen zoo ongeveer de eenige afleiding oor hen vormen. Daarom wordt regelmatig de tijd gedood met „In naam van Oranje, doe open de poort" en andere bij zulke gele genheden spontaan gezongen liederen. 't Nassauplein onherkenbaar Het Nassauplein ondergaat in deze ure :n gedaanteverwisseling, die het haast onherkenbaar maakt Alleen al de menschen, die de daken hebben opgezocht en zij, die tusschen de klapperende vlaggen uit de ra men hangen, zouden een klein stadje kun nen bevolken. En dat is nog slechts kinder- .pcl bij hetgeen daar op den beganen grond bezig is te groeien Het is een onbeschrijfelijk genot, die bonte mengeling van kleuren van ruim 300 ver schillende vereenigingen in deze fraaie om geving even uit de hoogte te mogen bewon deren. Het glanzende koper en nikkel van de ontelbare instumenten „blitzt" in de rijke stralenbundels van de gulle zon en doet het luchtruim trillen van feestmuziek, in allerlei toonaarden ten gehoore. gebracht. De deelnemers aan het défilé, die dapper de schoone melodieën met hun zang bege leiden, maken het de politie zoo gemakkelijk mogelijk, door stipt de wenken op te voir gen, welke door hoofdinspecteur Preller met behulp van een luidspreker-auto gege ven worden. De groepen marcheeren gestadig aan, stuk voor stuk mét luide hoera's begroet door diegenen, welke al reeds met hun opstelling gereed zijn. Er worden schattingen gemaakt: twintig duizend', dertig duizend, veertig duizend doch de ruimte, hoe groot ook op zich zelf, schiet te kort, om al die tienduizenden achter elkaar te verzamelen en zich aldus eenigermate van de omvang dezer démon stratie een beeld te vorjnen. Van achter mijn pilaar zie ik haar invalide-wagentje over het asphalt rullen. Een moede, oude vrouw te midden van een juichende optocht en schetterende fanfare muziek Zal ook zij voorbij de pilaar Vreemd! Ik reken er al op, dat nu rok de glans, de echte vreugde, zal komen op dat gerimpelde besjes-gelaatdat zorgelijk weg trekt onder de zwarte bróderie van haar muis ...En dan... Niets! Geen enkel leeken van aandoening, geen glimp van vreugde; Recht voor zich uit staart de oude naar het asphalt. Onaandoenlijk Tót vlak voor het paleis. Dan gaat dat oude hoofdje eventjes Ach wat zorgelijk! naar rechts en een dunne hand wuift driemaal met een wit zakdoekje zóóver naar boven als de rheumatische arm dat toelaat. Dan rolt het wagentje verder en zegevie rend over een pijnlijke trek zie ik het weer: het geluk om Oranje, het geluk met Oranje! Van achter mijn pilaar kijk ik uit, uren lang. Ik zie ze trekken, urenlang. Ik zie Haar en Hem wuiven, urenlang. Ik zie de Scheveningsche vrouwen, glan zend en van vreugde dansend; ik zie de leerares van de huishoudschool springend op haar klapstoeltje om een huidelied te diri- geeren, dat onder het koperge.schal tóch niemand verstaat; ik zie het las eist en-jog, dat bijna uit s'n schouder vqlt om bij deze gelegenheid maar stram de houding aan te nemen; ik zie het kleine ventje, hangend om vaders hals, waarvan één handje wordt los gemaakt om te zwaaienik zie de nonnetjes, stralend onder hun kappen; ik zie de man nen van den Jongelingsbond, die iuichend hun tienduizenden representeeren; ik hoor de schallende jubel van de mannenzangverceni- ging, die stijlvol scandeerend een groet brengt; ik zie m'n eigen zusters, die glim men of ze zélf verloofd zijn en ik zie de pad vinders-bandleider, die z'n-stok de lucht doet klieven; ik zie het jongetje, dat 'n klev.r krijgt omdat-ie alleen maar met z'n hand wuift, terwijl dié toch een vlag er voor mee gekregen heeft... en dan kijk ik weer rechts waar het jonge paar er maar niet genoeg vankrijgt, waar Zij telkens weer ivijst op een nieuwe békende groep en waar Hij met eer. breede lach reageert op de telkens weer terugkeerende spreek-kooren. Ja, dat was 'n mooi plekje daar achter die pilaar. Een gelukkig plekje. H. Een minister in den drup*. Een kostelijk tafreeltje valt er onderwijl voor het Paleis te beleven, wanneer de slui ting van de beiae Kamers der Staten Gene raal nadert. Juist is vanwege het. hoofdbestuur der P.T.T. een juweel van een antenne-bloem stuk bezorgd, als de in groot tenue gekieede: bereden huzaren in zicht komen, met in hun midden de statige koets, diè excellentie de Wilde straks voor zijn auto zal verwis selen. Hierbij' moet de minister wel hebben ge dacht aan het gevleugelde woord: „Als het op den een regent druppelt het op den ander". Want terwijl bij zijn aankomst een orkaan van gejuich losbarst, doordat het Prinselijk Paar met Prinses Armgard en Prins Aschwin zich voor de ramen vertoo- nen, valt den minister een stormachtig „hoera!" ten deel, nadat-ei d Het bloemstukdat dezer dagen namens de 80.000 vrijwilligers van de Bijzondere Vrijwillige Landstorm aan H.K.H. Prinses Juliana werd aangeboden /"vi ir^ITPQ dio een goed internaat UUULlxo zoeken voor hun kinde ren, speciaal voor die een tekort toonen aan aandachts-concentiatle, wenden zich tot het INSTITUUT KLEIN WARNSBORN te ARNHEM. Kleine klassen. Individueel onderwijs. Geregeld toezicht, dag en nacht Gezonde omgeving. Dir. P. VAN AALTEN Telefoon: Arnhem 22012 (Adv.) VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen De feestvieringen in het heele land op de Nationale Feestdag ter gelegenheid van de verloving van Prins Juliana met Prins Bernhard. De landelijke bijeenkomst van de „Oranje Garde" is Zaterdag te Utrecht gehouden. Te Huissen zijn vier woningen door brand vernield. Op de Noordzee is een Nederlandsch visschersvaartuig vergaan. Alle opvaren-* den zijn gered. Te Harskamp is bij een felle brand een boerderij met schuur en hooibergen afge brand. Bij een gruwelijke moord te Heeze heeft iemand zijn buurman doodgestoken. San Sebastian is in handen der natio nalisten gevallen, nadat het door oneenig- heid tusschen de Baskische en anarchis tische verdedigers tusschen dezen tot on- derlingen strijd gekomen was. In West-Noorwegen heeft een berg- storting een springvloed veroorzaakt, waar door twee dorpen zijn weggevaagd; er zijn veel slachtoffers. In Italië is een wetsvoorstel aanvaard dat aan alle ambtenaren een loonsverhoo- ging van minstens 8 pet toekent. De Pari,sche Opera is gedeeltelijk door brand geteisterd. M( Vleeschschotels met Soep l en Diverse Groenten als: Soep - Biefstuk - Dop. - Aard. /Soep - Oester - Sperb. - Aard. CENT Soep - Carb. - Snijb. - Aard. NA 3 UUR 10 CENT HOOGER COOP. RESTAURANT A'DAM, MOLENPAD 2 b.d. Leidsche^racht 'Adn.) heeft-verricht.-Hét „.Leve minister de Wilde!" laat .duidelijk zien,-, wélk een groote popu lariteit deze voortvarende bewindsman naast den premier heeft weten te veroveren. Omstreeks half. vjjf komt er opnieuw een sterke deining onder de schare, die het Paleis bewaakt. Dat is wanneer de deuren van het balkón worden geopend en lakeien vergulde stoelen, naar buiten, dragen. Hier op zullen nu spoedig de Vorstelijke Families plaats riemen. In de 'Paleisstraat, d0 'eenige straat waar over men om bepaalde redenen geen touw heeft gespannen, gaat het thans een moment wat rumoerig toe. IJet publiek tracht daar op te dringen, wat de politie er toe noopt, met de paarden die pogingen te verijdelen. Veel hééft het gélukkig niet te beteekenen, al komen hierdoor enkele invalide-wagentjes angstig in de knel. Exploisie van vreugdeklanken Tegen 5 uur zorgen de commandanten van Grenadiers en Jagers nog voor een verras sing, wanneer zij per auto een keurig bloem stuk in de kleuren van Oranje en Lippe komen bezorgen. En dan...... het lijkt wel of een vuur van zware mitrailleurs wordt geopendl. Déar is het Prinsenpaar, gevolgd door Koningin Wilhelmina, Prinses Armgard en haar jongsten zoon. Als een explosie donderen de toejuichingen tegen de wit gepleisterde gevels. Hoeden en tasschen worden meters de lucht in geworpen. Er wordt gesprongen en gedanst zooals we het nog nimmer te voren zagen. Ja, het publiek doet zóó dol van vreugde, dat de polïtie-ruiters slechts met de grootste moeite hun toch perfect ge trainde dieren in bedwang kunnen houden. De Prinses ziet er met Haar hagelwitte robe en dito vos allercharmantst uit. En de kinderlijk-blijde lach. die we onder Haar breed gerande witte hoed-met-blauw-lint ontdekken, verhoogt Haar lieftalligheid nog in niet geringe mate. Onze indrukken van sportiviteit en élé- gance, die we in de afgeloopen dagen reeds ruimschoots van Prins Beriiard hadden op gedaan, worden thans opnieuw bevestigd, zooal niet versterkt. De goed gesneden zwarte jas, tvaarin de onafscheidelijke witte anjer, gevoegd bij 's Prinsen joviale gezichts expressie en hartelijke tegemoetkomendheid -bestemmen Hem voor om een der meest geliefde Prinsen van Europa te worden! Na minuten lang wuiven nemen de beide Moeders en Prins Aschwin Hun zitplaatsen in, alsmede ook de Prinses van Erbach, die eveneens op het balkon is verschenen. Het verloofde Paar zal er blijk van geven, het staande wuiven niet moede te worden, hoe lang het défilé ook duurt. En dat zal' drie uren achtereen zijn...... (Zie verder olz. 2) r*ï a/a J" r*|JpTabak Taeonis Laauwardar»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1