llintwr £Viïtsrl)t (üourant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken De vraag naar religie Het ZONDAGSBLAD heden ingesloten Residentie blijft jubelen abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 4- portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending530 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/i ct Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar NO. 5881 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1936 atrtjerttntitprijjen: Van I tot 5 regel» 1.177a Elke regel meer0.22'/» Ingezonden MededeeJingen van 1-5 regels 2J0 EJke regel meerCL45 Voor het bevragen aan 'I bureau V wordt berekend 0.10 16e Jaargang Het fiasco van het intellectualisme Mede naar aanleiding van de Plan meetings op Zondag 1.1. schreven we ons artikel van Zaterdag 5 September. Het was daarna niet noodig op de demonstraties zelf terug te komen, ge lijk reeds opgemerkt werd. Want het was wel een geweldige prestatie 170.000 man op de been te brengen om te ge tuigen, om in massa te getuigen, maar daarin school dan ook de eenige ver dienste. De roode pers gaf dit zelf indirect toe, want zij schreef heel veel over tje entourage en het verloop der demon straties, doch niets over de inhoud der redevoeringen. Daarin lag stilzwijgend de erkenning, dat het enkel om de pro paganda te doen was, om het massale getuigen. Wij weten dat op zich zelf te waar- deeren; 'maar wij moeten er dan toch aan toevoegen, dat de S.D.A.P. ons volk aan geestelijke verheffing en religieus sentiment niets anders brengt en geeft, dan een machtige demonstratie, welke velen de Zondagsrust rooft, voor zuiver materialistische belangen. Met plechtig ceremonieel hoopt men de religieuze honger van de schare te verzadigen. Natuurlijk zal het hier gaan naar de profetische regel, dat een hongerig! droomt zich aan brood te verzadigen, maar dat hij, wakker geworden, nog even hongerig is als te voren. Dat is de tragiek van ceremonieel zonder inhoud, maar het feit van de honger blijft. D.w.z. ook in sociaal-democratische kring erkent men de behoefte aan reli gie, al omschrijft men het dan liever als geestelijke verheffing. De mensch kan nu eenmaal niet zonder godsdienst leven. Dat in de liberale groepen een bewe ging op gang is om onder het politieke program een godsdienstige basis te schuiven, hebben we nog dezer dagen duidelijk aangetoond. Er rees in eigen, liberale, kringen reeds twisting over. Maar het feit zelf is niet te loochenen. Men kan het ook constateeren in het boek van Prof. Huizinga. Sprekende over de algemeene verzwakking van het oordeel, betoogt deze schrijver kort samengevat het volgende: De geheele toestand van het popu laire denken is die van een crisis vol bederf en gevaar. Hoe naïef schijnt ons thans de verheugde illusie van een eeuw geleden, dat vooruitgang van weten schap en algemeene uitbreiding van onderwijs een steeds volmaakter samen leving waarborgden en beloofden! Wie meent nog in ernst dat uitroeiing van het analfabetisme het einde van wan- beschaving zou beteekenen! Ze zijn er nog, die dit in ernst mee- nen. Al heeft de stoute bewering afge daan, dat scholenbouw tot slooping van gevangenissen kan leiden. Maar het is wèl zoo, dat honderd jaar geleden Da Costa vrijwel alleen stond in zijn oor deel over het intellectualisme, en dat thans de verhoudingen omgekeerd zijn. Alsof de liberalen in de vorige eeuw Da Costa niet hadden uitgemaakt voor alles wat leelijk was, schrijft thans een liberale krant doodgemoede reerd het volgende: De aardige kenschetsing, welke Da Costa eens van de uitvinding van Laurens Janszoon Coster heeft gegeven: „Het was een reuzenstap, ten hemel en ter helle" heeft aan actualiteit niets verloren, doch veel eer gewonnerv - Sedert het analpha- betisme in Nederland tot slechts kleine proporties is teruggebracht. De zegenrijke invloed van de druk pers op de verbreiding van kennis onder een steeds stijgend deel der bevolking is onmiskenbaar. Doch evenzeer moet worden erkend, dat deze toeneming van kennis niet gepaard is gegaan met een even redige stijging van het kritisch vermogen van de massa. Daartoe is meer noodig dan weten alleen. Daar toe is het hechte fundament van een rijker dan alleen op verstand gebaseerd geestelijk leven onont beerlijk. Welnu, tot de ontplooiing daarvan kan ook de vrijheid van drukpers het hare bijdragen. Men zal het onmiddellijk proeven: deze uitspraak van het liberale Vader land correspondeert volkomen op die van Prof. Huizinga, al ging de laatste dan ook verder met zijn erkenning van zuiver godsdienstige gevoelens, zonder echter te spreken over de ver nieuwing des harten door de verlossen de genade van Jezus Christus. Hetzelfde geldt van een redevoering, welke de Burgemeester van Den Haag onlangs hield op de jaarvergadering der Vereeniging van Leeraren bij het M.O. Mr. de Monchy betoogde n.l., dat, alhoewel de opleiding tot „alle Christe lijke en maatschappelijke deugden" al leen voor het L.O. wettelijk is vastge legd, ze ook bij het M.O. behoort toe gepast te worden. En hij lichtte dit toe met de volgende motiveering: „De Godsdienst wordt al naar het inzicht van den regeerder, hier ge heel afgeschaft, ginds aan banden gelegd. Het schijnt mij een belang van de eerste grootte, dat het op groeiend geslacht niet onkundig blijft van de oude beproefde waarden, zon der dat er aan het onderwijs in deze dingen een plaats op de rooster wordt ingeruimd. Naar het mij voor komt, leveren geschiedenis, aard rijkskunde, letterkunde en staats inrichting, voldoende aanleiding om de jeugd onder het oog te bren gen, dat niet al het oude verwerpelijk is op den enkelen grond, dat het oud is". Zonder deze tamelijk humanistische redevoering nader te ontleden, blijkt toch ook hieruit een onvoldaanheid met het intellectualisme en een innerlijk verlangen naar godsdienstige bevredi ging- Het is goed op dergelijke uitspraken te letten en ze vast te leggen, want zij getuigen alle van een heimwee in het hart des menschen naar het verloren paradijs en bevestigen de waarheid van Christus' woord, dat de mensch by brood alleen niet leven zal, al ontbreekt ook de bede om het gezegende Woord van den Heiland. Onze tijd toont ons wel zeer duidelijk, dat het geestelijke in deze wereld de beslissende factor is en niet het stoffe lijke en dat het hart des menschen uit- DE HEFBRUG TE BOSKOOP Verlaging van Pensioenen Hoe een overspanning inspanning vergt Gistermorgen te ongeveer 8 uur ving het personeel van de N.V. de Wit's Ber ging- en Transpor to nderneming te Rotterdam zijn voorbereidende werk zaamheden aan, om de 120 ton wegende over spanning voor de nieuwe hefbrug over de Gouwe te Boskoop te vervoeren. In het afwateringskanaal van Steenenhoek lag het grootsche gevaarte, afgeleverd in de werkplaatsen van de N.V. de Vries Robbé Co. te Gorinchem, op twee bakken met een inhoud van 63 kubieken meter elk. gelevr-d door den heer G. Bak ker G z n., leverancier van baggermateriaal te Sliedrecht. De werkzaamheden geschiedden onder toezicht van Ir. W. J. de Koek van Leeuwen, ingenieur van den Prov. Waterstaat, en den heer Petit, techn. ambtenaar bij den Prov. Waterstaat. Het karwei werd gehandicapt door den lagen waterstand waardoor heel wat vertra ging ontstond. Dacht men eerst te ongevppr twee uur 's middags gereed te kunnen zijn, eerst te half vier kon gezegd, dat het gevaar te vrij van de jukken was. Zooals gebruikelijk werden de groote bak ken eenst volgespoten en daarna weer uitce- zogen. waardoor de overspanningen op 3 a 5 centimeter afstand van de jukken werd opgeheven en zoodoende vrijkwam. Brug en bakken waren nu zoodanig gemonteerd, <1at zo een onwrikbaar geheel vormden. Alleen moesten nog schoorbalken worden aange bracht en werd gemeerd, om het gevaarte af te monteeron. Dit vorderde ongeveer een uur, waarna de sleenboot de ..Merel" de brug sleepte en de sleepboot de ..Amazone' volgde voor *-ven- t '•el stoppen. Door de groote MerwedeSluis werd geschut en ongeveer 6 uur voer de brug de Merwede af. Bij gunstig weder er werd voor mist gevreesd zet de „Merel" haar sleeptocht voort door Noord en Nieuwe Maas. om bij Kralingscheveer den Hollaml- schen IJssel op te stoomen en daarna de Gouwe. Men heeft het plan op 13 Sept. as. de overspanning in de heftorens te Boskoop op te hangen. Het transport krijgt te Bos koop een doorvaartruimte. van 12 meter. De bokken varen ieder langs een kant van den pijler, die zich daar bevindt gaat naar de eeuwige dingen. Zien wij als Christenen wel, dat de geestelijke ontwikkeling van onze dagen ons plaatst voor een geweldige roepip g als boodschappers van de waarheid Gods? Elke maatregel tot kostenverlaging, welke redelijk aanvaardbaar ls, moet worden aangenomen Voorloopig Verslag Tweede Kamer Verschenen is het Voorloopig Verslag van de Twede Kamer over het wets ontwerp tot herberekening van de pen sioenen van burgerlijke en militaire ambtenaren. Verscheidene leden verklaarden dat zij ook bij dit wetsontwerp aan hun principieel* bezwaren tegen aantasting van eenmaal aan ambtenaren verleende pensioenen uiting wenschten te geven. Zij zijn echter nie voornemens amendementen op het wetsont werp in te dienen, daar zij het reeds in De ginsel onaanvaardbaar achten. Eenige leden hadden tegen de voorgestelde verlaging der pensioenen vooral daarom be zwaar. omdat daardoor de koopkracht van een aanzienlijk deer der bevolking zal wor den verkleind. Voorts werd door sommige leden er op gewezen, dat door den voorgestelden maat regel tal van „kleine luioen" zullen worden getroffen. De meeste pensioenen liggen im mers ver beneden f 2000 per jaar. Juist deze „kleine luiden" zijn reeds zwaar getroffen door de ontzaggelijke las.ten, die op 't volks leven drukken. Ins'emming Verscheidene leden verklaarden zich mat het wetsontwerp in hoofdzaak Ie kunnen vereenigen. Een deel van deze leden betreur de, dat ten aanzien van de Indische pensi oenen en van die der spoorwegambtenaren de beslissing destijds niet andere is uitge vallen. Nu ten aanzien van die beide groepen eenmaal is uitgemaakt, dat de pensioe nen niet onaantastbaar zijn, meenden zij evenwel, dat ten opzichte van de pensi oenen der Nederlandsche ambtenaren van Rijk en gemeenten geen tegengestel de beslissing genomtn behoort te wor den. Ten aanzien van de verlaging van het kostènpeil merkten deze leden op, dat op dat gebied reeds- veel geschied is. Er zal echter, dit erkenden zij, nog meer moeten geschie den. Aan eiken maatregel, die daartoe kan leiden en die m redelijkheid aanvaardbaar is, zal medewerking verleend moeten wor den. Het Zondagsblad wordt, omdat het morgen Nationale Feestdag is, vandaag bij onze bladen ingesloten. Morgen verschijnt wel de geWOne k,an'- DIRECTIE Het Levensverzekeringbedrijf Bij de Tweede Kamer is een wetsont-' werp ingediend tot wijziging van de wet op het Levensverzekeringsbedrijf, beoo- gende, aan buitenlandsche spaarkason dernemingen te verbieden, hier te lande werkzaam te zijn. Officieele berichten ONDERSCHEIDINGEN Aan F. L. van der Bom. voorz. der Chr. Werl .eend tot het aannemen van zijn benoeming tot commandeur in de Orde van Leopold II vat België. BURGEMEESTERS nis te Groningen, A. Jansen, te Leeuwarden. RECHTBANKEN Eervol ontslag is verleend aan ror H J Bieget als ^kantonrechter-plaatsverv. in het kanton REGENT GEVANGENIS BREDA Benoema Is tot ld van het college van re- pnten over de gevangenissen te Breda, Jhr S. Lam au Trip. VOOGDIJRAAD Benoemd is tot lid van den Voogdijraad Amsterdam, mevr. G J M Marres Grasé. wo- Voor de derde maal tien duizenden op de been Ministers bieden gelukwenschen aan Geestdrift in hef rosarium te Amsterdam H. M. de Koningin heeft gisteravond 6 uur ten paleize Noordeinde ontvan gen de voorzitters van de Eerste Ka mer en van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, den voorzitter van den Ministerraad en de Ministers, den vice-president van den Raad van State, den Commissaris der Koningin in Zuid-Holland, den Gouverneur der Residentie, den Directeur van het Kabinet der Koninigin en den Bur gemeester van 's-Gravenhage, ten einde hen in de gelegenheid te stel len hun gelukwenschen aan te bieden aan de Koningin en aan Prinses Ju liana en aan Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld. Het was den geheelen middag in de om geving van het paleis zeer druk. Duizen den en duizenden stonden in de omgeving van het paleis te wachten, in de hoop de Prinses en den Prins te zien. Men kortte zich den tijd door het zingen van liederen, afgewisseld door het geroep: Leve de Prin ses en de Prins. Ruim half zeven, na de audiëntie, werd het wachten beloond. Plotseling verscheen het verloofde Paar lachend en wuivend voor een van de vensters van het paleis en dankte vriendelijk voor de hartelijke ovatie, welke het publiek bracht Honderden en honderden kleine vlag getjes verschenen eensklaps niemand wist waar deze zoo plotseling vandaam kwa men zakdoeken en hoeden gingen in de lucht, kortom het was weder een van die spontane en grootsche betoogingen van aanhankelijkheid en trouw, zooals ons Vor stelijk Huis deze in den loop der laatste dagen reeds tallooze malen iheeft ontvan gen. Het jonge paar trok zich terug en tot verrassing van het publiek kwam de Koningin met de Prinses van Lippe-Biesterfeld even voor het open raam en ook zij hadden een hartelijke Ihulde in ontvangst te nemen. Nog eenmaal verscheen Prinses Juliana met Prins Bernhard voor het venster. We derom barstte een gejuich los. Toen deed Prins Bentno met een kwiek gebaar het raam dicht, woof nog eenmaal met beide, handen en verdween met de Prinses. Het publiek begreep, dat het toen afgeloopen was en langzaam begon het zich te ver spreiden. Nieuwe betoogingen in de avonduren Gisteravond, thans reeds voor de derde maal, zijn wederom tienduizenden Hage naars bij het Koninklijk paleis aan het Noordeinde samengestroomd om de Vorste lijke personen toe te juichen. Tegen negen uur vertoonden Prinses Ju liana en Prins Bernhard zich voor een der verlichte ramen aan de voorzijde. Een oor- verdoovend gejuich barstte los. Ook ver toonde het verloofde vorstelijke paar zich voor de ramen van den linker zijvleugel. Met ongpkende geestdrift en enthousiasme jubelde de menigte. Innig gearmd, stralend van geluk, namen de Prinses en haar verloofde deze huldebetuiging in ontvangst, ter wijl zij vriendelijk terugwuifden. Enkele oogenblikken later vertoon den zich ook H. M. de Koningin en de moeder en broeder van Prins Bern hard voor een der ramen. Gejubel en gejuich steeg opnieuw uit de me nigte op. Daarna trachtte de politie de betoogers te bewegen naar huis te gaan. De reactie was echter het zingen van het lied „We gaan nog niet naar huis". Nog eenmaal ver- scheen het jonge paar voor het venster. Toen Het huldebetoon in Den Haag Zooals we gister reeds - mee deelden, zal morgen voor alle vereeniging en en corporaties zoowel uit Den Haag als uit de heid bestajun tot een gemeen schappelijk hiddebetoon aan de Koninklijke Familie. Nader kunnen we meedeelen, dat het de bedoeling is, dat elke vereeniging of corporatie door een afvaardiging wordt verte genwoordigd met medebrenging van vaandel of vlag. De betooging zal plaats héb ben voor het Paleis aan het Noordeinde en aanvangen om 5 uur. Plaats van samenkomst Nassauplein. tusschen half vier en half vijj. trokken de Vorstelijke personen zich terug. Prins Bernhard bleef even alleen staan. Daarna sloot hij het gordijn. De lichten werden gedoofd en de ramen gesloten. In de massa kwam eenige beweging. Lang zaam, heel langzaam verspreidde zich de menigte. Het bleef evenwel in de omgeving van het paleis tot laat in den avond zeer druk. Onder geweldig enthousiasme van het Haagsche publiek verlaten H.K.H. Prinses Juliana (met bouquet bloemen) en Prins Bernhard de Cineac in Den Haag. waar aan het verloofde paar gister een bezoek bracht. FEEST IN HET AMSTERDAMSCH ROSARIUM Een Oranie-Bloemenregen Duizenden menschen hebben gisteravond in het feëeriek verlichte rosarium van het Vondelpark te Amsterdam uiting ge geven van hun vreugde over de verloving van Prinses Juliana. Na korte toespraken van den heer Jose- Phus Jitta en Prof. Mr. C. P. M. Romme zong het onder leiding van den heer Hubert Cuypers geïmproviseerde koor, bestaandr- uit zangers en zangeressen van alle moge lijke vereenigingen het „Merck toch hoe sterekenthousiast gevolgd door 'n krach tig „Leve de Prinses", „Leve de Prins". Muziek, volksliederen, gejuich en vreug dekreten vertolkten, daarna de gevoelens van het Amsterdamsche publiek ten op zichte van het jonge paar. De heer .Tosephus Jitta las een telegram voor, onderteekend door allen, die de con trole passeerden: Duizenden Amsterdammers, zangers en luisteraars, vereenigd in het Vondelpark in het door werkloozen gestichte rosarium te midden der rozen, die ook het wapen der Von Lippe-Biesterfelds sieren, brengen vol vreugde over uw groot geluk, u beiden hun innigste heilwensch". Onbeschrijfelijk was het enthousiasme waarmede de feestgangers de tekst van dit telegram begroetten. Aan de toejuichingen kwam schipr geen einde. Nadat ook nog de heer J. ter Haar Jr. gesproken had was het wachten op .de K. L. M. machine, die te half 10 van Schip hol zou starten en 10.000 Oranjebloemen boven de menigte zou laten vallen. Een kwartier na den afgesproken tijd verscheen het toestel en een regen van Oranjebloemen daalde op de duizenden neer. Het was een fantastisch gezicht de zware machine laag boven het park te zien zwe ven, afstekend tegen de donkere avondlucht. Een waardig slot van een prachtige de monstratie van liefde en trouw aan Oranjehuis, aan een innig gemeende uiting van vreugde over deze Vorstelijke verloving Waar Prins Benno zal studeeren Als over eenigen tijd de eerste spontane nationale vreugde eenigszins zal zijn ge luwd, als ook de officieele verlovingsfees ten op Het Loo ten einde zijn, zal Prins Bernhard zich eenige maanden in een rus tige omgeving wijden aan de studie van het Nederlandsche volk en zijn belangen. Reeds in zijn radio-rede kondigde de Prins deze plannen aan. Het is zoo goed als zeker dat voor dit -Sf* £U1»e-n,:'De Sperwershof" van Jhr Mr. W. F. Roell te 's-Graveland zal wor den uitverkoren. Op de bovenverdieping be vindt zich aan do achterzijde van het huis een fraaie, stemmige kamer, waar de Prins reeds eerder verblijf hield en welke ook voor den komenden studietijd voor hem zal zijn gereserveerd. Van uit deze kamer heeft men een prachtig uitzicht over het mooie Span derswoud. dat tusschen Hilversum en s-Graveland ligt. In de rustige bibliotheek zal de Prins zich voor zijn komende ta k kunnen voorbereiden. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen en het Zondagsblad In de omgeving van het Paleis Noord einde te Den Haag is het gister nog voort durend buitengewoon druk geweest. Ook in Amsterdam is weer feest gevierd. Te Rotterdam is een grootsche betoom ging gehouden in verband met de verlor ving van Prinses Juliana. Ingediend is een wetsontwerp tot wij ziging van de wet op het levensverzeke ringsbedrijf, dat beoogt aan buitenlandsche ondernemingen te verbieden hier werk zaam te zijn. In de Eerste Kamer heeft de heer De la Bella zijn interpellatie over de wijziging van de steunregeling gehouden. Minister Slingenberg heeft daarop geantwoord. Op de jaarvergadering van de Vereen, van Chr. Werkgevers heeft Dr. Colijn gister het woord gevoerd. De Algemeene Synode der Gerefor< meerde Kerken te Amsterdam. Beide partijen in het conflict In de waschindustrie te Gouda hebben het be middelingsvoorstel van den rijksbemidde* laar aanvaard. Dr. K. Dijk heeft de benoeming tot hooglèeraar te Kampen aanvaard. Te Berlijn is een inwoner van Leeuwar den veroordeeld wegens overtreding van de deviezenverordening. Op 9 October a.s. zal te Londen de Locarno-conferentie bijeen komen. Uit Spanje worden door beide partijen successen gemeld; er is wezenlijk nog weinig veranderd. Gisteren heeft de arbeidsdienst ten ge tale van 43.000 man, voor Hitier gedefi leerd. Rijdt beheerscht en rijdt als heer. slippen door de mazen ;ustig land l&At ziet gllml! RUdt veiling RIJDT F1SK opdat U ASTOMA CHALET HEETE THEE GEDRONKEN Tweejarig kindje overleden Een tweejarig kindje van een familie wo nende in de Reinwardstraat te Amster dam heeft bij het drinken van gloeiende thee zoodanige brandwonden bekomen, dat het naar het O.L.V. Gasthuis vervoerd moest worden, waar het later aan de gevolgen is overleden. MOTORRIJDER OMVER GEREDEN Op den Rijksstraatweg tusschen Mui den en N a ar den is de dertigjarige motor fietsrijder G. Hooy uit Blaricum, die van Amsterdam kwam, door den automo bilist J. Braunschweig uit Amsterdam, die uit de richting van Russum kwam, omver gereden. De automobilist had twee auto's ingehaald en was daardoor links van den weg gekomen. Hij werd door het zonlicht verblind en had daardoor den tegenligger niet gezien. De berijder van het motorrij wiel werd met been- en armbreuken in ern- stigen toestand opgenomen en naar de Gerardus-Majella-stichting te Bussum ver voerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1