FEESTVIEREND NEDERLAND
ORANJEVREUGD
Benno, de Berlijnsche Student
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1936 TWEEDE BLAD PAG. 5
Eerste Kamer wenscht
Prinses geluk
Vreugde alom in den lande
Geesdrift te Batavia
I Zoo bracht de morgen van 8 September'
een aangename sensatie midden in het
drukke stadsleven. Op zulk een buitenge
wone dag ziet ook de hoofdstad met lichte,
verklaarbare jalouzic naar het gebenedijde
Den Haag, dat aanstonds in de feeststem
ming kwam en tot laat in den avond het
enthousiasme kon doen daveren. Zoover
brachten wij, Amsterdammers, het nog
niet, maar wij wachten onze beurt af, die
spoedig komen zal.
Amsterdam, over het feit van de dag in
sympathieke woorden hebben gesproken.
Een telegram van gclukwensch en heil
bede werd gezonden aan de Prinses en
haar verloofde. Ook de Koningin is tele
grafisch gelukgewenscht.
Op de Jaarbeurs te Utrecht
Fakkeloptocht trekt voorbij
Groote vreugde heerscht in geheel
Nederland over de verloving van
onze Prinses. Alom in den lande
maakt men zich op het heuglijke feit
op feestelijke wijze te vieren. In den
loop van den dag zijn gister op het
Paleis Noordeinde te 's-Graven-
hage tallooze bloemstukken, tele
grafische en schriftelijke gelukwen-
schen binnengekomen. Bloemstuk
ken waren er o.a. van de leden der
hofhouding, het personeel der hof
houding, de Prinses van Erbach,
het Nat. Jongerenverbond en vele
anderen.
Het Hoofdbestuur van „De Prince-
vlag" verzocht het gansche volk een
week lang spontaan oranje te dragen
tot na de Opening der Staten-
Generaal. Voorts worde er zoo
eenigszins mogelijk huis aan huis
gevlagd!
Plechtigheid in den Senaat
Minister Colijn wenscht geluk
In dc gisteravond gehouden vergadering
van dc Eerste Kamer heeft de voorzitter,
mr. W. L. baron dc Vos van Steenwijk, de
volgende rede gehouden:
Met levendige en hartelijke belangstelling
heeft de Eerste Kamer van de Staten-Gene-
raal de heuglijke tijding vernomen, dat de
Kroonprinses ten huwelijk gaat.
Harcr Koninklijke Hoogheid bidden wij
toe, dat eerlang een groot en langdurig ge
luk in 1-Iaar paleis zich moge ontspinnen.
Een zegen, waaraan Zij, die de drukkende
zorge van zoo verheven stelling draagt,
dubbel behoefte heeft.
Zij de hooge echtverbintenis, welke geslo
ten staat te worden, een bron van vreugde
voor onze gebiedster, Hare Majesteit de Ko
ningin. Beziele, sterke zij ons gevoel van
saamhoorigheid in den kamp om het be
houd en dc bevestiging van onze kostelijke
nationale instellingen en goederen, en strek-
ke zij aldus mede tot heil van Ilarer Ma-
jesteits onderdanen en van het ons zoo in
nig dierbaar Vaderland.
God moge het gehengen.
Toespraak van minister Colijn
„Ook het Kabinet wenscht deze gele
genheid te benutten om zijnerzijds in
het openbaar uitdrukking te geven aan
zijn vreugde over het voorgenomen hu
welijk van H.K.H. Prinses Juliana,
Van ganscher harte sluit het zich aan
bij de warme gelukwenschen, tot onze
troonopvolgster gericht, en niet minder
stemt het in met de bede, dat God deze
verbintenis met rijken zegen rnoge be
kronen.
Dat de aloude band tusschen Neder
land en Oranje, waarin de eenheid van
ons volk telkens weer tot uiting komt,
tot in verre toekomst moge worden be
stendigd".
Achter de regeeringstafel stonden met mi
nister Colijn, de ministers Slingenberg, Sio-
temaker de Bruine, Gelissen, Van Schaik,
Oud, De Wilde en Van Lidth de Jeude.
De Kamerleden hebben beide redevoerin
gen staande aangehoord.
Feestvreugde in Amsterdam
(Van onzen Amsterdamschen redacteur)
Met blijde verrassing heeft ook de hoofd
stad kennis genomen van het heugelijke be
richt van de verloving onzer Prinses met
Prins Bernard. Het was een wonderlijke ge
waarwording, die het publiek op den herfst
morgen overmees'terde en vooral het plot
selinge, het sportieve van de gebeurtenis
overrompelde dermate, dat menigeen niet
aanstonds weg wist met zijn vreugde. Lang
duurde dit evenwel niet, want aldra reali
seerde men zich de blijde beteekenis van
het feit van den dag. dat de menschen el
kander deed gelukwenschen, de vlaggen te
voorschijn en het oranje op. de borst too-
verde.
Optochten met muziek naar de Dam
Het centraal comité van Oranje en
Nationale organisaties in Amsterdam,
uiting gevend aan dat wat leeft in aller
harten roept de bij hem aangesloten orga
nisaties op heden Woensdag)avond om half
negen bijeen te komen op he-t Museumplein,
teneinde gezamenlijk op te trekken naar
dc historische plek in de stad, de Dam,
r voor het Koninklijk Paleis getuigd
zal worden van de liefde voor het Oranje-
uis, welke,door de jongste heuglijke tijding
oo sterk geschraagd wordt.
Echter,, reeds gisteravond liet Amsterdam
zich niet onbetuigd. Er was veel drukte op
de straten en „Oranje-nationaal" werd grif
verkocht.
Een recente foto van de Prinses en den
Prins op ski's prijkte, naast andere opna
men, in de etalages van verscheiden boek
winkels en zij werd mede, dank zij een ac
tieve handelsgeest, op straat te koop aan
geboden, waar zij gretig aftrek vond.
Met dat al heeft de hoofdstad reeds op
sponfane wijze blijk gegeven hoe zij deelt
in het geluk van het Koninklijk gezin en
het is rne.de daarom allerminst te veel ge
zegd, dat zij in spanning het oogenhl1
verbeidt, dat zij dit de Kroonprinses en
den toekomstigen Prins-gemaal op groot-
sche wijze zal kunnen toonen.
In de Maasstad
Te Kralingen en te Charlois zijn reeds
gisteravond in verband met de verlo
ving van de Prinses lampionoptochten
in elkander gezet, die groote belang
stelling trokken. Er worden deze week
nog andere feestelijkheden op touw ge
zet. Hedenavond vieren de Mariniers in
de kazerne feest en Donderdagavond
wordt een groote feestavond belegd door
de Nederlandsche Oranjevereeniging.
Te Utrecht klonken klokken
Utrecht liet zich evenmin onbetuigd,
maar wist er ook spoedig de feeststemming
in te krijgen.
Gistermiddag hebben een kwartier lang
de klokken van de Domtoren geluid. Parti
culieren haastten zich de vlag uit te ste
ken, en dat gaf direct een feestelijk
peet aan de stad.
Op aanstichting van den Senatus Vetera-
norum van het Utrechtsche Studentencorps
en in samenwerking met het centrale
Oranjecomité, is door de straten der bin
nenstad een fakkeloptocht gehouden. Tegen
acht uur had zich op het Sint Janskerkhof
een groote menigte verzameld om getuige
te zijn van. het vertrek van de stoet. Er be
vonden zich tien muziekkorpsen in de op
tocht. Een overvloed van fakkels verlich
het geheel. Voorop ging de Geniemuziek
met een groot aantal tamboers. In de stoet
marcheerden verschillende organisaties
mee. Ondanks het feit, dat de vacantie nog
niet geëindigd is, was het aantal studenten,
velen getooid met de baret in de faculteits-
klcuren en dragende Oranje-vlaggen, groot.
Aan het. hoofd van de studenten liep de
heer N. Drost, rector van het U.S.C. en an
dere leden van den senaat. Bij deze groep
liep een aantal studenten, die thans bij de
geneeskundige troepen dienst doen. Van de
leiding van het centrale Oranjecomité
men dr. v. d. Berg en de gepensionneerde
generaal-majoor Bueno de Mesquita aan de
optocht deel.
Voor het vertrek werd het Wilhelmus
speeld, dat de duizenden luide meezongen.
De stoet trok over het Domplein, waar bij
het standbeeld van Graaf Jan van Nassau
halt werd gehouden en als eerbetoon aan
Oranje het Wilhelmus werd gespeeld er.
gezongen. Verder ging het voorbij het Jaar
beurs-restaurant, waar Minister Deckers,
dr. J. P. Fockema Andreae, Commissaris
van de Koningin in de provincie Groningen,
oud-burgemeester van Utrecht, de Commis
saris van de Koningin in de prov
Utrecht, de Burgemeester van Utrecht en
de Baad van B°heer van de Jaarbeurs, de
stoet gade sloegen.
Terug op het Janskerkhof hield de heer
Drost een toespraak. Daarna werden de
twee bekende coupletten van het Wilhel
mus gezongen, waarna luide en herhaalde
hoera's voor de Prinses en den Prins werden
aangeheven.
„Nederland en Oranje"
In de Handelsbeurs was er een druk be
zochte samenkomst van de anti-revolution-
naire partij, welke oorspronkelijk bedoeld
was als een propagandabijeenkomst en die
nu In een Oranje-betooging werd veran
der^ waarop de heer H. Bottenveg, wet
houder van Utrecht, en mr. H. Bijleveld, uit
Vol geestdrift juichte de duizendkoppige menigte de 'vorstelijke verloofden toe.
verband met de opening van de eer
ste Agrarische Jaarbeurs heeft gisteravond
de Raad van Beheer van de Ned. Jaar
beurs een tachtigtal genoodigden een maal
tijd aangeboden.
Bij de aanvang der maaltijd verklaarde
de voorzitter, dr. F. H. Fentener van
VÜSiSingen, dat de oude traditie, om
den maaltijd te beginnen met een dronk op
Vorstenhuis, een bijzondere glans kreeg
door het heugelijke feit van de verloving
van Prinses Juliana. En terwijl allen zich
an hun zetel verhieven, bracht hij een
dronk uit op het Vorstenhuis en op het ge-
van het jonge paar. Het strijkje zette
het Wilhelmus in„ dat door allen staande
werd meegezongen.
Tijdens dc maaltijd werd aan Minister
Deckers en den peetvader van de Agrari-
•he Jaarbeurs, oud-Minister Posthuma, de
zilveren medaille van de Jaarbeurs aange
boden.
Een aardig intermezzo was tijdens het
dessert het voorbijtrekken langs de Rijn
kade van de ter gelegenheid van de vor
melijke verloving in allerijl georganiseerde
fakkeloptocht, die door de aanwezigen van
de stoep van het Jaarbeurs-restaurant, werd
gade geslagen. Velen herkenden den burge-
ster en den commissaris en juichten
hen hartelijk toe. Een ovatie bracht men
zelfs toen men den markanten kop van den
populaire» oud-burgemeester van Utrecht,
den heer Foekema Andreae, ontdekte, di'
ils eenige van het gezelschap en waar
schijnlijk ook daarbuiten, reeds vroeg op
den dag had ontdekt, welke de kleuren
het Vorstendom Lippe waren en tus
schen het Oranje op zijn revers dc rood
gele kleuren van Lippe had weten te ver-
In de Prinsenstad
Te Delft hebben zich de senaat en de
leden van het Delftsche Studentencorps aan
n maaltijd vereenigd om zóó de verlo\ing
vieren.
Na afloop daarvan werd een optocht gefor
meerd. De stoet trok door vele straten van
de stad, waarbij men stilstond voor het
Prinsenhof, om de nagedachtenis van Prins
Willem van Oranje te eeren.
Met een kroegjool op de sociëteit werd de
vond besloten.
Voorts werd op initiatief van de vereen i-
ging Oranjedag een fakkeloptocht gehoudpn,
waaraan deelnamen de Oranjebond, de
plaatselijke afd. van het Nationaal Jongeren
Verbond, de Graal en andere corporaties. De
s'oet werd voorafgegaan door de harmonie
kapel der Ned. Gist- en Spiritusfabriek
de Oliefabrieken Calvé Delft. Den Burge
meester werd een serenade gebracht.
Dordt deed ook mee
Ook te Dordrecht wist men van aanpak
ken. Op initiatief van de vereeniging Oranje-
dag. zijn n.l. in de avend vier muziekkorp
sen door de stad getrokken, die duizenden
in feeststemming verkeerende Dordtenaren
in de straten brachten. Ook de vereeniging
Princevlag had mede een feestelijke omme
gang georganiseerd.
Op het Scheffersplein, waar alle muziek-
vereenigingen te zamen kwamen, heeft een
groote menigte eenige nationale liederen
gezongen. Tot laat in de avond heerschte in
Een groote en geestdriftige menschen menigte had zich gistermiddag in de omgeving van en voor het Paleis aan
het Noordeinde te Den Haag opgesteld in afivachting van de komst van Prinses Juliana en Prins Bernhard zur
Lippe-Biesterfeld. Een luid gejubel weerklonk, toen het jonge paar in ge zeischap van H. M. de Koningin op het
balcon verscheen om te danken voor deze spontane hulde van de Haagsclie burgerij.
de rijk bevlagde straten een feestelijke
drukte.
Verscheiden corporaties en vereenigingen
hebben, gelijk reeds gemeld werd, telegra
fisch hun gelukwenschen naar Den Haag
gezonden.
Feestvreugde te Den Helder
De blijde mare van de verloving van
Prinses Juliana en Prins Bernhard is denr
Den Helder de oude marine- en
Oranjeveste met groo'i enthousiasme ont
vangen. Direct na het hekend worden der
heugelijke tijding werden zoowel van de
openbare gebouwen als van tal van particu
liere woningen de vlaggen uitgestoken. In
verscheidene straten zelfs huis aan huis.
Des avonds werd door een viertal muziek
korpsen, w.o. de Kon. Marine Kauol, een
rondgang door de stad gemaakt, waar-vin
om. werd deelgenomen door de Oranje-
Garde. Voor het Raadhuis werd de smet
ontvangen door den Burgemeester van D.-n
Helder, den heer G. Ritmeester. Een gewel
dige menschenmassa was bijeen. Het hoogte
punt van den dag werd gevormd door een
fees avond in het Casino, onder leiding van
den Burgemeester, door de beide Oranje-
vereenigingen georganiseerd. De zaal was tot
de laatste plaats bezet. Er heerschte een
buitengewoon opgewekte stemming onder de
aanwezigen, welke zich uitte door het mee
zingen van tal van vaderlandsche liederen
De Burgemeester hield een toespraak, \velke
hij besloot met het uitbrengen van een drie
werf hoezee op het Koninklijk Huis. Staan
de zong men het Wilhelmus.
De marine viert feest
De Marine te Den Helder heeft van
daag officieel de verloving van Prinses
Juliana gevierd.
Öm negen uur vond een bijeenkomst op
het commandementsgebouw plaats, waar de
commandanten van onderscheidene marine
schepen en instellingen gelegenheid kregen
om den commandant der marine hun geluk-
enschen aa.n te bieden.
Om tien uur werd een groote parade ge
houden op de schepen, waarna de dagorde
den minister van defensie werd voor
gelezen.
Om twaalf uur werden 33 schoten afgege
ven door de salüut-batterij,, welke opgesteld
stond voor de marinekazerne aan de bui
tenhaven.
Des middags was er Zondagsdienst.
Het is ondoenlijk dit overzicht te vervol
gen. Uit schier alle plaatsen komen oerich-
ten over optochten en feestvieringen. En dat
het enthousiasme groot was, kan men aflei
den uit de massa's menschen die op de been
waren. Om één voorbeeld uit de kleinere
plaatsen te nemen: te Vlaartlingen wa
ren zeker 6000 menschen voor het stadhuis
bijeen. En eldqrs was het niet anders. \an
Noord tot Zuid, van Oost tot West klonk het
Oranjë-Bóven.
Was het tijdstip een verrassing?
Gisteravond meldde de T ij d het volgende:
„De Prins zou, naar aanvankelijk in het
voornemen lag, eenige maanden werk
zaam zijn op de Hollandsche Koopmans-
bank aan de Keizersgracht te Amsterdam,
om zich zoodoende met den landsaard ver
trouwd te maken.
Aan dit voornemen kan thans echter, nu
de verloving een feit geworden is, geen
gevolg worden gegeven. Alles was al voor
de aankomst van den Prins, wiens komst
op een dezer dagen was vastgesteld, in
DRINK NU UITSLUITEND
P. MELCHERS'
P. Melchers - Distillateur
Lange Haven 7476. Schiedam.
Telefoon 68068
.4 dv.
orde gemaakt, doch eerst op het laatst o
oogenblik vernamen ingewijden, dal de
employé uit den vreemde zijn plaats op
het bankierskantoor niet zou komen in
nemen".
Onwillekeurig brachten we dit bericht in
erband met een mededeeling, welke ons
gisteren bereikte. Iemand, die gistermorgen
uit Duitschland terugkeerde, vertelde ons.
dat hij Maandagavond het bericht der ver
loving in de Duitsche pers gelezen had.
Verklaart dit misschien, zoo vroegen wij
is af, dat gistermorgen zoo plotseling en
geheel onverwacht van de verloving kennis
werd gegeven? In elk geval was hot verloop
thans anders dan indertijd bij de verloving
der Koningin, al ligt dat natuurlijk ook in
de aard der zaak. Toen een officieele mede
deeling van de Staten-Generaal en een offi
cieele proclamatie in de Staatscourant „Aan
mijn volk"; thans een persbericht en pas
heden het woord der Koningin zelf.
Het verschil is wel opvallend, maar het
doet er ten slotte niets toe. De Prinses is
verloofd! Dat maakit ons volk blij.
Het effect van de heuge
lijke tijding in de Duitsche
hoofdstad
Bijzonderheden omtrent het
Vorstenhuis Lippe-Biesterfeld
(Van onzen Duitschen correspondent)
Sedert den vroegen morgen staat de
telefoon geen oogenblik stil. Eerst wa
ren het Scandinavische collega's, die
een bevestiging verlangden omtrent de
heuglijke tijding van Prinses Juliana's
verloving met Prins Bernhard-Leopold
zur Lippe-Biesterfeld. Daarna kwamen
zoowel bevriende landgenooten als Duit
sche kennissen een bewijs leveren van
hun belangstelling voor alles, wat er in
ons vaderland gebeurt. En het ligt voor
de hand, dat we dan telkens onze inner
lijke vreugde samenvatten in de her
haling van het heuglijke feit: Prinses
Juliana verloofdl
Daar ons van welingelichte zijde ter oore
gekomen was, dat prins Bernhard Leopold
aan de Berlijnsche universiteit in de rech
ten studeerde, zijn we persoonlijk op nadere
informatie uitgegaan, om vast te stellen,
dat hij hier al sedert een jaar lang niet
meer woonachtig is. Niettemin is hij in den
kring zijner kameraden blijven voortleven
als een levenslustige student, die groote
belangstelling koestert voor de autosport en
voor de fotografische kunst. Geheel in over
eenstemming met den geest van onzen tijd
beweegt hij zich in het dagelijksch leven
als ieder ander, begaf zich als referendaris
naar Parijs, waar hij in het bedrijf der I. G
Farben werkte, om zich dan naar Nederland
te hegeven, waar hij sedert September 1935
verblijf houdt.
Het ligt in den aard der zaak, dat m?n
te Berlijn bijzonder ingenomen is met het
feit, dat ook thans weer een Duitsche
prins dc gemaal zal worden van onze toe
komstige Landsvrouwe. Men legt den na
druk op de historische verbondenheid van
beide landen, herinnert er aan, dat wijlen
onze geliefde Koningin-Moeder een prinses
was van Waldeck-Pyrmont en dat de Vader
onzer kroonprinses tot het vorstenhuis van
Mecklenburg-Schwerin behoorde. „Thans
verschijnt in de derde generatie zoo lezen
wij in het „Berliner Tageblatt" op de voor
pagina wederom een Duitscher, de spruit
uit een voormaals regeerend vorstenhuis,
zur Lippe-Biesterfeld".
Prins Bernhard Kasimir Fricdrich zur
Lippe behoort tot een oud vorstelijk geslacht
dat onder zijn vele titels ook den Neder-
landschen van Burchtgraaf van Utrecht
draagt. In onze herinnering lag nog vaag
een proces, dat in het begin der 20ste eeuw
tegen 't verwante vorstenhuis van Schaum-
burg-Lippe is gevoerd, dat aanspraak maak
te op de erfopvolging in Lippe-Detmold. De
„Ebenbürtigkeit", dus gelijkheid van stand
en van recht werd hierbij aangevallen,
waardoor Lippe-Biesterfeld in conflict ge
raakte met den toenmalige» Keizer Wilhelm
II. Voor dezen was dat bijzonder onaange
naam, daar diens eigen zuster een prinses
von Schaumburg-Lippe was. De uitspraak
van het Rijksgerechtshof geschiedde No
vember 1905 na een tusschenregeling voor
den tak Lippe-Biesterfeld, die daarmede
vorsten werden van den kleinsten Bonds
staat in het Duitsche keizerrijk.
Aan het Berlijnsche hof was men met
deze regeling niet zeer ingenomen. Maar
reeds eenige jaren later brak de oorlog uit
en den 12den November 1918 behoorde Fürst
Leopold Vide tot de velen, die afstand deden
van al hun rechten als regent.
Deze feiten leefden Weer in onze herinne
ring op, toen we merkwaardige samen
loop van omstandigheden gelijk met het
verlovingsbericht een uitspraak onder de
oogen kregen van het kantongerecht te
Lippe gedaan op Dinsdag 8 September 1936.
Tusschen den thans regeerenden Rijksstad
houder in het voormalige vorstendom Lippe
en Fürst Leopold is een financieele regeling
tot stand gekomen, welke hoogstwaarschijn
lijk ten gunste van het vorstenhuis zal uit
vallen. Gelijk zoovele andere Duitsche lan
den verloor ook Lippe door de omwenteling
van November 191S veel persoonlijk eigen
dom. Met de meeste voormalige vorstenhui
zen kwam men in den loop der jaren tot
een regeling, maar Lippe was een der laat
ste kleine staten, waar de zaak nog altijd
hangende was. Voor de aanspraken van het
vorstenhuis zur Lippe is thans een scheids
gerecht benoemd, dat uit een scheidsrech
ter en vier bijzitters bestaat. De scheids
rechter wordt door den Rijksminister van
justitie benoemd en wel uit de rechterlijke
leden van het Rijksgerecht, terwijl de vier
bijzitters door den Rijksminister van justi
tie, diens collega van Binnenlandsche Za
ken en door de twee betrokken partijen
worden aangewezen. Nadrukkelijk wordt
gezegd, dat hierbij gelet moet worden op dc
historische ontwikkeling zoowel als op de
sociale en politieke situatie van onzen tijd.
Ondanks de enorme drukte, welke de
Rijkspartijdag te Neurenberg met zich mede
brengt, brengen de meeste Berlijnsche bla
den hun uitvoerig bericht over het heuglijk
verlovingsfeit op de voorpagina, veelal ge
lijk met een portret van onze Prinses, ter
wijl de „Berliner Nachtausgabe" zelfs een
uitstekende afbeelding van den jeugdigen
bruidegom publiceert.
Voor ons is het amusant, dat we in
deze berichten bijzonderheden omtrent
onze toekomstige Landsvrouwe lezen,
welke in de Nederlandsche pers hoogst
waarschijnlijk minder bekend zijn. Men
beweert, dat het huwelijk binnen afzien-
baren tijd zal worden voltrokken en ver
rast ons met de de mededeeling, dat de
vorstelijke verloofde bij een beroemden
Franschen gastronoom uitnemend heeft
leeren koken!
Dc vader van prins' Bernhard is reeds
1934 te München overleden, terwijl zijn
moeder tegenwoordig op haar landgoed hij
Züllichau een teruggetrokken leven leidt.
Een jongere broer van den prins volgde
aan de Berlijnsche universiteit Chineesche
voorlezingen en heeft reeds zijn examen als
tolk voor deze moeilijke taal afgelegd.
Vorstin Armgard Kunigunde, de moeder
van prins Bernhard, is een geboren von
Cramm en verwant met den ook bij ons
bekenden Duitschen tennisspeler. Door een
vorstelijk decreet werd zij 1909 gravin von
Biesterfeld en nog kort voor het einde van
den oorlog, 24 Februari 1916, ontving zij
voor zichzelf en haar nakomelingen den
titel eener prinses von Lippe-Biesterfeld.
Berlijn, S September 1936.
De verloofde van H. K. H. Prinses Juliana begroet bij zijn aankomst aan
het paleis Noordeinde in Den Haag op hartelijke wijze H. M. dc Koningin
r links verlaat de Prinses de auto
