KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaals
1 Republiek in Centraal - Amerika,
7 Streelen.
8 Zeearm in Groningen,
10 Planeet.
12 Omslag.
13 Rijst
14 Plaatsje in N.-Braibamt.
17 Zenuwbladen (purgeermiddel).
19 Beraadslaging, dispuut.
20 Galziekte.
Verticaal;
1 Fransche marinehaven,
2 Jongensnaam (aflk.)
3 Hoop, Stapel.
DAMRUBRIEK
Redacteur: W. HOEKSTRA, Tulpeboomstraat 6,
Den Haag. Inzendingen uitsluitend aan dit adres.
Vooi alle vraagstukken geldt: Wit begint en wint.
Oplossingen moeten worden ingezonden uiterlijk
S dagen na plaatsing.
OPLOSSINGEN:
No. 844 (Springer)
Wit speelt 3430, 2319! De nu ontstane situatie
is zeer belangrijk. Wij raden leeers, die de oplos
sing niet vonden, aan de hand van deze zetten de
afwikkeling verder te zoeken.
No, 845 (Maglione)
Wit speelt 23—19, 37—31, 40—34, 2S—23, 23X5!
Oplossingen werden hiervan niet ingewacht.
Ook deze week worderf geen oplossingen inge-
tijger, die met een nijdige snauw in mijn richting
naar de glooiende helling der valkuil sprong, zich
daar echter weer omdraaide en toen vlak tegen
over mij kwam te staan. De valkuil was wel wat
te nauw voor hem om mij te bespringen, en daar
om gaf hij er blijkbaar de voorkeur aan, tegen de
bijna steile hellingen op te springen om zich
juist op de plaats waar de netten losgeraakt
waren, uit de voeten te maken. Reeds was hij er
bijna in geslaagd; met zijn beide voorpooten had
hij izich al over de rand gewerkt, toen het dorps
opperhoofd aan kwam snellen met een lange,
'«randende fakkel van uitgedroogde palmbiaderen,
vermengd met wat kolophonium, die hij vlak bij
de kop van den tijger heen en weer bewoog,
waarop deze zich blazend en klauwend weer in
de kuil liet vallen, en daar va.n mij een geweer
schot kreeg, dat, hoewel het slechts een schamp
schot was, tenslotte voor het dier voldoende bleek
te zijn om weg te loopen tegen de glooiende helling
op, in de Valkooi. Ik commandeerde toen: „Let
go" en mijn vriend liet de valdeur neer. Ik dankte
er God voor, dat het avontuur zoo goed nog was
afgeloopen, en mijn vriend met mij.
j'focn we ee-n beetje van de' schrik bekomen wa
ren, konden we op ons gemak den gevangen tijger
bekijken. Daar de kooi zeer laag was kon onze
gevangene niet in de kooi gaan staan. Zoodoende
konoen wij vrij dicht bij het traliehek gaan staan,
zonder gevaar te loopen, dat de tijger onverwachts
aet zijn klauwen door de tralies naar ons zou
slaan. Ofschoon we al menigen tijger gevangen
hadden, had ik toch nog nooit zoo'n groot dier
gezien. Toen vingen we met het klaarmaken voor
het langdurige transport aan. De kooi werd met
stevige planken dichtgetimmerd, behalve het
[voorste hek, dat tevens als deur dienst aeed. Maar
omdat we de tralied wel een beetje te wijd von
den staan, bevestigden wij er fijnmazig gaas voor,
echter zoo, dat wanneer het dier eten of drinken
imoest hebben, dit gaas aan één kant losgemaakt
ikon worden.
Nu kort geleden heb ik dezen tijger nog eens in
zijn laatste woning gezien, waar hij, na een voor
spoedige reis, gezond en wel aangekomen was. Op
zijn kooi stond een klein bordje met de woorden:
„Berüchtiger „Menschenfx-esser" in Calcutta; hat
380 Mensohen verschlungen, Indien."
Vraagstuk No. 851
Combinatie van D. KLEEN, Heemstede
46 47 48 49
Zwart: 4, 7—9, 15, 20, 26, 33, dam op 14.
Wit: 24, 28, 32, 35, 37, 39, 41, 43—45.
Wit
1 37—31
2 32—27
3 39X28
4 45X1!
Elegant!
Zwart
26X46
14X40
46X30
VOORDEEL IN DE OPENING
De volgende openings-variant is van den in Frank
rijk vertoevenden Chineeschen speler King.
1 32—28
2 37—32
3 41—37
4 34—30
5 30—25
C 31—27
7 40-34
17—21
21—26
12—17
17—21
11—17
8—12
20—24?
OPLOSSING
Van het Kruiswoordraadsel nit het vorige nummec
II o r i iz o n t a a 1Edelsteen, Iowa, Ergo, Aal,
Eest, Goed, Balk, Taal, Oma, Tocantins.
Verticaal: Eigenbaat, Dole, Laat, Telg, Egge^
Noodeloos, Sol, Ora, Auto, Koba, Tact, Aimen.
5 Meisjesnaam.
6 Matig, onthoudend.
9 Soort hert
11 Aanleiding.
15 Plaats in Gelderland.
16 Meisjesnaam (afk.)
17 Zijrivier v/d Donau
18 En-
De oplossing die men ons niet behoeft toe to
zenden geven wij in het nummer van volgende
week.
■J
i i
■j*
S 1
M e
1
i a
w
v-
ü1
1 i
Vft
47 48
49 50
8
27—22
18X27
9
28—23
19X28
10
33X11
6X17
11
25—20
14X25
12
34—30
25X34
13
39X8
2X13
14
37—31
26X28
15
38—22
ad. lib.
16
42X2
Vraagstuk No. 854
PARTIJSTAND
Zwart: 4, 9, 12—14, 17—20, 24, 26, 29, 35.
Wit: 25, 32, 33, 36—39, 42—45, 47.
In deze partij, gespeeld voor de onderlinge compe
titie van de Haarlemsohe Dam-club, wist de heer
Kleen op een aardige winst te spelen. Laatste zet
was 3127, Zwart verlokkend tot 2631, 3540,
19X48. Wit won nu als volgt; 47—42, 26—21, 33—29
43—38, 39X10 en 25X36 Verrassend.
Vraagstuk No. 852
Auteur: J. GROENTEMAN, Amsterdam
46
47
48
49
50
Zwart: (F. Bonekamp) 1, 2, 6, 7, 12, 13, 17, 20, 22,
26, 31.
Wit: (A. Fischer) 23, 33, 38, 39, 41, 43, 44, 46,
47, 49, 50.
Wit speelde 3822, zwart verlokkende tot 3137
(wit 3228) (zwart 1318!?). Het spel verloop was
echter: 38—32 (31—37?) 2318 (12X33 gedwongen)
3328 22X33) 39X 8. Zwart 2X13 dam, anders
direct verifies volgt. 4136 (37X28) 3631 (26X37)
47X42 (37 X 39) 44X2 wint.
DAMZET IN DE OPENING
Alle schijven in aanvang-stand en speel de volgen*
2 39—33
3 44—39
4 31—26
5 26X17
6 36—31
7 31—26
8 26X17
9 50—44
10 41—36
Zwart
18—23
12—18
7—12
17—21
12X21
2—7
7—12
12X21
1—7
21—27?
47 4f
11 32X21
12 46X37
13 38—32
14 31X1!
23X41
1627
27X20
382
Buirenlcinckeli Oveiziclih
Donderdagavond,
Het noodweer, dat zich boven Spanje ontlaadt en
dit ongelukkige land nu reeds meer dan een
maand in vuur en vlam zet, mag de aandacht niet
afleiden van de nog aanzienlijk donkerder en
dreigender luchten, die aan den oosterhemel op
doemen. Wij meenen de controverse tusscihen het
nationaal-socialistisohe Duitschland en het com
munistische Rusland, beide onder streng dictato-
risch regiem levende grootmachten, wier tegen
stelling er een is als tussclien vuur en water.
Rusland heeft zijn dienstplichtigen leeftijd voor
miliciens met twee jaar verlaagd, door dien van
21 op 19 jaar te brengen. Dit be teekent, dat men
er op den eerstvolgenden datum van inlijving niet
slechts de beschikking krijgt over de jongemannen
van 21 jaar, doch tevens over een „oogst" van 20-
en van 19-jarigcn, dus over een zeer aanzienlijk
vergroot contingent. Met andere woorden, de Unie
van Sovjet-Republieken getroost zich een extra
inspanning om daardoor het tempo van zijn be
wapening eensklaps te versnellen, hetgeen erop
Kan duiden, dat men met de mogelijkheid reke
ning houdt, deze extra-toevloed van weerbare
jongemannen binnen aflzienbaren tijd noodig te
hebben.
Wellicht bestaat er tusschen dezen Sovjetmaat
regel en het onlangs plaats gehad hebbende bezoek
aan de Poolsche hoofdstad van den inspecteur-
generaal van het Fransche leger, generaal Gamelin,
een niet al te ver verwijderd verband. Parijs en
Moskou zijn militaire bondgenooten, en Polen, dat
tusschen deze beide vrienden in een moeilijke
positie verkeert den één beschouwt het als zijn
bondgenoot, den ander als zijn erfvijand zal
vermoedelijk met den Franschen expert zijn tech-
nisch-militaire voorzieningen nader hebben beke
ken. Dat de besprekingen belangrijk waren en van
spoedeisohcn.den aard, vloeit ook voort uit het
tegenbezoek dat Smigly-Rydz, Pol en's militaire
inspecteur-generaal, naar verluidt nog vóór het
einde dezer maand aan Parijs zal brengen.
Hoe zwaar aan consekwentdes de Russische stap is,
blijkt uit hetgeen Berlijn daartegenover heeft ge
steld. Hitler heeft de diensttijd voor den Duitschen
militair verdubbeld, door dien op twee jaren te
brengen. Het officieele argument is natuurlijk een
verwijzing naar Rusland. Rusland versterkt in
zeer haastig tempo zijn militaire positie, ergo
kunnen wij niet achterblijven. Hoever deze argu
mentatie juist is, valt moeilijk te beoordeelen. In
zekere kringen neemt men aan. dat ook zonder
deze machtsuitbreiding van hét Roode Leger de
Duitsche weermacht door den Berlijnschen dicta
tor zou zijn versterkt. Grond hiertoe vindt men in
het militaire karakter van den Duitschen machts-
staat, en in de tendenz, „sich breit zu machen",
niet het minst tegenover het fascistische Italië,
welles geheele mannelijke bevolking, bijna zou men
met eenige overdrijving zeggen van de wieg tot
het graf, in militair kader is georganiseerd. Mus
solini heeft de Italiaansche jeugd reeds zeer vroeg
in zijn greep, al lang voor de dienstplichtige jaren,
en houdt zijn manschap „onder appèl" tot op den
zestigjarigen leeftijd. Onder deze omstandigheden
kan men in Italië dan ook met een officieelen
diensttijd van anderhalf jaar volstaan; het volk is
er „afgericht", om dezen menagerieterm, die feite
lijk menschen onwaardig is, hier eens te bezigen.
Hoe ook het oorzakelijk verband der dingen
precies mag zijn, vast staat thans wel, dat de
geest der strijdvaardigheid in Europa hand over
hand toeneemt, en dat de verantwoordelijkheid
voor dit verloop van zaken goeddeels drukt op de
drie staten, zooeven genoemd, wier „politiek van
de daad" de wereld op een zeer gevaarlijke helling
brengt. Al zou het Spaansche burgerconflict dit
maal nog geen aanleiding geven tot een ontlading
de Fransche non-interventie-actie lieeft inder
daad vrucht gedragen ontkend kan niet worden,
dat zich in ons werelddeel krachtreservoirs be
vinden, waarin de energie zich meer en meer op
hoopt. 1-Iet is moeilijk aan te nemen, dat het einde
daarvan iets anders dan een tragedie zal kunnen
Eijn.
,Voor wie een open oog heeft voor de gevaren van
een persoonlijk regiem, dat 'aan de zeer enkelen
bijzonder uitgebreide volmachten in handen geeffc,
lijkt de toekomst allerminst rooskleurig!
1 <3
t -
In de politieke carrière van velen, o.a. van Zinovv-
jef en Kamenef, kwam door deze machtsmeting
een breuk; hun reputatie was geknakt. Toen de
moord op Kirof gepleegd werd, was dat een
nieuwe aanleiding, de gevallen grootheden in een
proces te betrekken. Zij kwamen er destijds nogal
genadig af, met gevangenisstraffen. Het proces,
dat dezer dagen beëindigd is, was een sensationeele
reprise van dit voorgaande. Het berustte op de
veronderstelling, dat er een Trotsky-centrum in de
Sovjet-Unie zou bestaan, welks streven het was,
Stalin en zijn voornaamste medestanders uit den
weg te ruimen, om plaats te maken voor de poli
tiek der Trotskyïsten. Men zou zelfs een brief
hebben gevonden, waarin Trotsky zijn aanhangers
op den man af tot deze sluipmoorden aanspoorde.
Merkwaardig is, dat dit bewijsstuk volgens som
migen nimmer ter tafel is gebracht gedurende
den loop van het geding, en dat ook niet is op
gehelderd welke verbindingen er tusschen de
moordenaars van Kirof en de ditmaal terecht
staanden bestonden. Bijna even merkwaardig is,
dat alle zestien beklaagden openlijk 6chuld hebben
beleden, en zelfs hun rechters voor hun vonnis,
dat de dood voor hen beteekende, hebben gedankt
Hadden de verschrikkingen der geheime verhooren
hen binnenskamers vooraf zóó murw gemaakt, of
vreesden zij een lot, nog erger dan den kogel? Dit
raadsel zal wel nimmer worden opgelost; dc exe
cutie is inmiddels voltrokken
<3
In Spanje blijft de strijd even fel en hardnekkig
voortduren. Thans is het voornamelijk in den
sector van San Sebastian en Irun, beide steden in
het noorden gelegen, dat de kamp zich toespitst
Het gaat er voor de aanhaligere der regeering om,
stellingen te behouden, die een gemakkelijk con
tact met de buitenwereld waarborgen, terwijl om
diezelfde reden er den nationalisten alles aan ge
legen is, hier hun tegenstanders onder den voet te
loopen. Aan beide zijden wordt met groot-e dapper
heid gestreden. Mijnwerkers en arbeiders uit de
fabrieken, gegroepeerd rond een kern van geregel
de troepen, bieden een merkwaardig taaien weer
stand aan beproefde beroepssoldaten al6 de mili
tairen van het Spaansche vreemdelingen-legioen
en de Rifkabylen, wier offensief bovendien nog
door vliegtuigen en tanks wordt ondersteund. Van
hun kant brengen de mannen van het volksfront
telkenmale een geduchte pantsertrein in het vuur,
die als een rijdende vesting fungeert. Het is daar
langs de terreinhellingen een gedurig va-et-vient,
een heen en weer golven van den strijd, zonder
dat het tot een doorslag gevende beslissing komt.
Evenzoo is het gesteld met de overige fronten in
het geteisterde land. Hoe lang de worsteling nog
kan duren, durft niemand thans meer voorspellen;
een verzoening is in een land, waar men zóó haten
kan, bijna een onmogelijkheid. Met beklemdheid
vraagt men zich af, welk regiem aan Spanje zal
worden opgelegd, als eindelijk het rumoer verstilt
en slechts de puinhoopen nog rooken. Het oude
woord „Wee den overwonnenen!" is in het bij
zonder waar het den burgeroorlog aanbelangt,
geen ledige klank.
<3
Men verwacht, dat de staking der Arabieren in
Palestina nu spoedig tot het verleden zal gaan
behooren. Er wordt beweerd, dat een voorloopig
accoord op handen zou zijn, op basis van op
schorting der Joodsahe immigratie. Dit resultaat
zou een gevolg zijn van bemiddelingspogingen,
door den eveneens Arabischcn staat Irak onlangs
ondernomen. Is dit nieuws juist, dan zou dus de
Britsche commissie van onderzoek binnenkort haar
taak kunnen aanvangen. Wat van haar verlangd
wordt lijkt, gezien de gecompliceerdheid der Jood-
sche en Arabische rechtsaanspraken, verontrustend
veel op een Salomo's oordeel.
DONDERDA GA VONL.
VIJF MILLIOEN
per jaar, zoo heeft men uitgerekend, verdienen
de Nederlandsche huisvrouiven door zelf als
margarine-fabrikanle op te treden. Terwijl ze
anders 1.10 per kilogram moesten betalen,
kost deze huishoudboter thans 60 ct. Armoede
maakt vindingrijk en daartegen baten op de
duur geen regeeringsvoorschriften. Men meene
niet, dat men door een verbod om te mengen
of door verhoogde crisisaccijns zulke dingen
keeren kan. Waar het geld ontbreekt om het
qereede artikel'te koopen, grijpt men naar het
surrogaat; vooral wanneer dit essentieel en
substantieel even goed is als het officieele
product, dat zich alleen door de verpakking en
de dure prijs onderscheidt. Het bewijst al weer,
dat opgeschroefde heffingen en belastingen ten
slotte door hun zenith van doelmatigheid heen-
loopen.
Men kan de grenzen, hetzij die welke door
crisisbepalingen getrokken worden, hetzij er
aardrijkskundige paaltjes staan, niet herme
tisch afsluiten. Zelfs de tandems kwamen er
bij slierten door. Tc Tilburg hebben de ambte
naren er vele ontdekt, en de straffen zijn dan
niet malscli. Maar zoo ivaakzaam kan dc fiscus
niet zijn of deze en gene sluipt, fietst of tan-
deint door de mazen heen.
De bepalingen inzake in- en uitvoerrechten
worden het nauwkeurigst bestudeerd door
smokkelaars en deze zijn nog moeilijker te
vangen dan de pythons, welke uit een slanqcn-
asyi te Helmond ontvluchtten, 'f Zou een aar
dig vraagspel kunnen worden: wat is de over
eenkomst tusschen een smokkelaar en een
python? Antwoord: ze sluipen en kmipen overal
door en wanneer men ze in 't nauxo drijft,
steken ze.
Veel beter lijkt het ons de pythons te laten,
waar ze behooren: in de wildernissen van andere
werelddeelen (de journalistiek heeft zelfs in de
zomermaanden geen' behoefte aan de traditio-
neele zeeslang) en de smokkelaars tot opvoe
dende arbeid te dwingen door zooveel mogelijk
open-grenspoUtiek te voeren. Het voorbeeld de
haring, welke naar Rusland gaat. beivijst weer,
hoe zegenrijk dat vrije ruilverkeer werkt: Rus
land krijgt een goed volksvoedsel al leveren
ive dit jaar nog niet één haring per hoofd der
bevolking! en onze visscliersvloot vaart er
wel bij.
Wisten we met onze baconvarkens ook maar
weg, dan kon de Minister van Landbouw en
Visscherij eens aan wat anders denken dan
aan lastige vragen over opzet jes bij de bacon-
industrie; vragen, welke ditmaal o.i. niet be
antwoord zijn met de openhartigheid, welke
we meermalen in dezen Minister prezen. We
willen gaarne voorzichtig zijn in ons oordeel,
maar vermoeden, dat de nu, tegen heug en
meug verdedigde regeling, bij een volgende ge
legenheid wel verworpen zal worden. Vet vlekt
nu eenmaal.
Minister Slinqenberg heeft tot heden ook nog
niets dan displezier beleefd van zijn jongste
circulaire over huurtoeslag en standaardloon.
Ongetwijfeld zitten er haken en oogen aan. In
sommige gemeenten kunnen de huren zeker
verlaagd worden en zijn er goede arbeiders
woningen beschikbaar; in andere plaatsen
brengt de toepassing van de circulaire niets
dan ellende.
Wat zal het resultaat zijn van het overleg, dat
morgen (Vrijdag) in Zwolle plaats vindt? We
zijn er hoogst nieuwsgierig naar. Nu deze week
één der hoofdambtenaren nog een verdediging
van de nieuwe maatregelen qaf. is het niet te
verwachten, dal dc Regeering ten volle op haar
voornemen zal terugkomen. Wel wordt nu heel
duidelijk, hoezeer liet te betreuren is, dat de
meerderheid der Tweede Kamer het ontwerp
tot „verlaging vaste lasten" heeft afgewezen
nog voor het behandeld werd. Men zal nu er
varen hoe pijnlijk de natuurlijke aanpassing is.
De Minister van Waterstaat vertoefde ook in
O verijs el; maar had daar prettiger werk te
doen dan zijn collega van Sociale Zaken. De
bekende organisator van tentoonstellingen heeft
ook thans weer zijn talent getoond en Enschede
zal zeker ,,'t Volle Profijttrekken van zijn
expositie, gelijk Twente ,,'t Volle Profijtbe
geert van het thans volmaakte en door den
Minister geopende Twente-Rifn-kanaal.
En zoo gaat het maatschappelijk leven maar
doorwe graven kanalen, al vermindert het
vervoer; we exposeeren, al is er geen koop-
handel;'de koeien geven steeds meer melk, hoe
wel er geen „drinkebroers" en „broertjes" zijn;
we, d.w.z. de regeering, leent millioenen, al
komt ze jaarlijks millioenen tekort. En de
Nederlandsche Bank pot hel goud op en stelt
de gulden veilig.
379
Het hoogverraadaproces te Moskou heeft een vrij
abrupt einde genomen: zestien mannen, onder wie
er waren met naar communistischen maatstaf ge
smeten een zeer eervolle staat van dienst, zijn
tegen den muur gezet en met den kogel gedood.
Een hunner was een zwager van den bekenden
revolutionair David Trotsky, die zich in Noor
wegen in ballingschap bevindt; anderen behoor
den tot zijn verti'ouwdc vrienden en waren mèt
hem de genooten van Lenin, toen deze in Zwitser
land de mijnen prepareerde, die later het Tsaren
rijk in de lucht deden vliegen. Tusschen Trotsky
en Stalin, die na Lenins dood diens plaats innam,
heeft immer eeu scherpe controverse geheerecht
over kwesties van revolutionaire tactiek cn van
tempo. Deee strijd eindigde met Trotsky's verban
ning en met de vervolging van zijn medestanders.
