Blijft Frankrijk Madrid steunen?
Het schaaktourncoi te Nottingham
Zeventigmaal zevenmaal
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1936
EERSTE BLAD PAG. 2
De burgeroorlog in Spanje
Zuid-Amerika tracht te
bemiddelen
Van de fronten weinig
De commandant van de nationale
troepen in Andalusië, generaal Quei-
po de Llano, heeft in een rede voor
radio-Seviila nogmaals met kracht ge
protesteerd tegen de, naar hij verze
kerde, nog steeds voortdurende voor
ziening van de volksfront-troepen
met wapens en vliegtuigen van Fran
sche herkomst.
Bij de verovering van Tolosa op
het Guipuzcoa-front, aldus de gene
raal, hebben onze troepen aanzienlijke
hoeveelheden uit Frankrijk afkomstig
oorlogsmateriaal buitgemaakt, dat zal
worden tentoongesteld, opdat de we
reld zich van de juistheid van de
verwijten, die wij aan het adres van
Frankrijk richten, zal kunnen over
tuigen.
Eiken dag opnieuw, aldus vervolg
de hij, arrivieeren Fransche volks
front vrijwilligers en zendingen oor
logsmateriaal in Perpignan in het
door het Catalaansche linkschen be
zette N.-Oostelijk gebied van Spanje.
Ook de levering van Fransche vlieg
tuigen duurt blijkbaar nog voort Bij
het bombardement van het vliegveld
Getafe door de nationalistische vlie
gers zijn alleen reeds twintig vlieg
tuigen van Fransche herkomst ver
nield.
De tegenhanger van de Fransche handel
wijze in deze is de houding van Zwitser
land, welks regeering, naar uit Bern wordt
gemeld, besloten heeft, zware straffen toe
te passen tegen hen, die zich niettegen
staande 't reeds uitgevaardigde verbod toch
willen mengen in de Spaansche kwestie.
Zij, die zich gereedmaken uit Zwitserland
naar Spanje te vertrekken of een van
beide partijen steunen door geldinzamelin
gen, kunnen gestraft worden met een ge
vangenisstraf van ten hoogste zes maan
den en tien duizend francs boete, terwijl
de eventueel ingezamelde gelden verbeurd
worden verklaard.
Doodvonnissen te Madrid
In de ochtend-editie van het blad „Fren-
te Popular" wordt medegedeeld, dat een
terstond na den brand in de centrale ge
vangenis van .Madrid, .waarin tal van voor
aanstaande rechtsche persoonlijkheden zijn
opgesloten, ingesteld onderzoek heeft uitge
wezen, dat de brand door deze personen
veroorzaakt werd, om aldus te kunnen ont
vluchten.
Een honderdtal personen zou aan brand
stichting schuldig zijn bevonden.
De opperste krijgsraad, die onmiddellijk
na het bekend worden van de resultaten
van het onderzoek bijeenkwam, zou reeds
verscheiden doodvonnissen hebben uitge
sproken, o.a. tegen den leider der liberale
democraten, Melquiadez Alvarez, den leider
van de Katholieke agrarische partij, Mar
tinez de Velasco, de oud-ministers Nalatio
en Rivas, den fascistischen vlieger Ruiz de
A Ida en Miguel Primo de Rivera, den zoon
van den vroegeren dictator.
Da dynamietwerpers
Volgens berichten uit Volksfront-kringen
te San Sebastian rukken thans vier dui
zend Asturische mijnwerkers op naar San
Sebastian en Irun, om daar aan den strijd
deel te nemen.
Op de vrachtauto's, waarop zij naar het
Noord-Westen vervoerd worden, kan men
in groote letters het opschrift lezen „F.
A. I." (Federación Anarqui<& Iberica) of
„Leve het dynamiet".
Dynamiet is namelijk hun voornaamste
wapen. In hun broekzakken, waar een an
der zijn tabak en sleutels draagt, dragen
zij staafjes dynamiet. Wanneer zij in actie
komen, steken zij een dynamietstaafje met
brandende lont in den loop van hun ge
weer en halen vervolgens de haan over. De
dynamietpatroon vliegt dan enkele honder
den nieters weg en ontploft
Achter de mijnwerkers staan steeds een
aantal vrouwen, die de dynamietpatronen
aanreiken, opdat de mannen hun vernielings
werk zoo snel mogelijk kunnen uitvoeren.
Anderen geven er de voorkeur aan, het
dynamiet als een bal op huizen en loop
graven te slingeren, zooals zij dit ook in
Gijon deden bij het bombardement van de
Simancas-kazerne.
Intusschen wordt uit Hendaye gemeld,
dat volgens een bericht uit betrouwbare
bron zeven honderd leden van het Vreem
delingenlegioen in de omgeving van Oyar-
zun zijn gearriveerd en daar tezamen met
de nationalistische militie een grootscheep-
schen aanval voorbereiden op Irun en San
Sebastian.
Berichten der nationalisten
De nationale regeering te Burgos publi
ceerde het volgende communiqué:
„Aan het Somosierra-front heisben onze
troepen geopereerd in samenwerking met
da luchtmacht te Cerre Noel Nevero, dat
de vallei van Ozoya domineert. We hebben
belangrijke stellingen bezet, waardoor wij
de positie van onze troepen op den rechter
vleugel aanzienlijk verbeterden, zoodat zij
de basis zullen vormen voor de komende
operaties.
De vijand bood eenigen tegenstand, doch
moest het veld ruimen met achterlating
van acht dooden en materiaal.
De luchtmacht is verder actief geworden
en heeft verkenningen uitgevoerd en bom
men geworpen aan het Somosierra-front, in
Asturië en Arragon.
Een troep, gecommandeerd door twee
commandanten, drie andere officieren en
drie onderofficieren, hebben de volksfront-
troepen verlaten en zich bij de Fudarra-
colonne te Alto de Leon gevoegd".
In de uitzending van yadio-Sevilla werd
het prachtige gedrag geprezen van de ca
detten en infanterie-officieren te Toledo, die
nu al een maand lang, geholpen door en
kele burgers, in het Alcazar weerstand bie
den aan de volksfront-militie.
Hieraan werd toegevoegd, dat de uit Cor
doba oprukkende Zuidelijke colonnes haar
opmarsch verhaasten, om de 'heldhaftige
verdedigers te bevrijden.
Radio-Tetoean meldde, dat verscheiden
wijken van Malaga in brand staan.
Tank-explosie aan boord van een scbip
Aan boord van het Italiaansohe oorlogs
schip „Gorizia", dat ter bescherming van
de Italiaqnsche belangen ter hoogte van
Tanger lag, is een olie-reservoir ontploft,
tengevolge waarvan het schip beschadigd
werd. Slachtoffers zijn echter niet te be
treuren.
Twee sleepbooten van de Britsche ad
miraliteit zijn terstond uitgevaren om het
Italiaansche schip hulp te verleenen.
Geëscorteerd door beide booten is de „Go
rizia" daarop op eigen kracht naar Gibral
tar gestoomd, waar zij zal worden gerepa
reerd, voordat zij naar Italië terugkeert.
Zuid-Amerika wil bemiddelen
Behalve de Vereenigde Staten heb-
thans alle Amerikaansche regeeringen
haar instemming betuigd met het
door de Uruguyaansche regeéring ge
nomen .initiatief, om een poging te
ondernemen tot bemiddeling tusschen
de elkaar in Spanje bestrijdende par
tijen.
De regeering van Uruguay heeft
den wensch te kennen gegeven, dat de
vertegenwoordigers van de Latijnsch-
Amerikaansche staten een voorberei
dende bijeenkomst zullen houden te
Buenos Aires, ten einde na te gaan,
welke methode het meest geschikt is,
om in Spanje een verzoening tot
stand te brengen.
De Argentijnsche regeering heeft nog niet
geantwoord op het voorstel, Buenos Aires
als zetel van de conferentie uit te kiezen.
Intusschen meldt een telegram uit Lon
den, dat volgens een officieele mededeeling
de Europeesche en Zuid-Amerikaansche am
bassades, welke op het oogemblik te Hen
daye gevestigd zijn, reeds pogingen doen,
om het lijden van den burgeroorlog zoo
mogelijk te verzachten.
Het schijnt, dat de gezanten een plan heb
ben opgesteld, dat door de betrokken regee
ringen zal worden bestudeerd. De voornaam
ste rol hierin speelt de ambassadeur van
Argentinië, Mansilla.
Naar vernomen wordt, is hier echter geen
sprake van bemiddeling tusschen de par
tijen, doch alleen van hulp aan de krijgsge
vangenen en andere door den oorlóg getrof
fenen.
Moet Marokko in opstand komen
Men zendt Abd el Krim er heen
In toonaangevende Parijsche kringen
gaan hardnekkige geruchten, dat Abd El
Krim, de door Frankrijk tjen jaar geleden
gevangen genomen leider der Rifkabylen
in opdracht van Fransche autoriteiten op
een Fransch schip zijn verbanningsoord
Réunion heeft verlaten, om zich naar
Spaansch-Marokko te begeven.
Abd El Krim zou als strooman worden
gebruikt, om achter den rug van generaal
Franco om in Spaansoh-Marokko een
opstand te ontketenen, en aldus de Spaan
sche nationalisten in den rug aan te vallen.
Het Fransche ministerie van koloniën
zegt, dat deze verhalen van grond zijn ont
bloot. Het is trouwens niet wel in te den
ken, dat Abd El Krim zich voor zulk een
voor hemzelf nuttelooze onderneming zou
laten gebruiken.
Dr. Schacht naar Parijs
De president der Duitsohe Rijksbank Dr
Schacht, heeft zich gister per vliegtuig
naar Parijs begeven, ter beantwoording van
het bezoek, dat de gouverneur van de Fran
sche Bank, Labeyrie, drie weken geleden
aan Berlijn heeft gebracht.
Ofschoon het bezoek in de eerste plaats
een daad van beleefdheid is, en er geen be
sprekingen over actueele vraagstukken
mede verbonden zullen zijn, moet het, naar
het Duitsehe Nieuwsbureau hierbij aantee-
kent, tooh beschouwd worden als een uiting
van het zoowel van Duitsehe als van Fran
sche zijde bestaande streven om door hand
having en verinniging van persoonlijke be
trekkingen tot een vreedzame regeling van
den internationalen toestand bij te dragen
Danzigsche sportlui gearresteerd
Te Danzig zijn 15 leden van een arbeiders
sportbond gearresteerd, die terugkeerden
van een bezoek aan Kopenhagen. De Dan-
zigsche autoriteiten beschuldigden hen er
van, in contact te zijn getreden met Deen-
sche socialisten en zich te hebben voor
gedaan als „martelaren" van het nationaal-
socialistisch bewind.
Ook hebben de autoriteiten het jaarlijk-
scho arbeiderssportfeest verboden, aange
zien dit aanleiding zou kunnen geven tot
demonstraties tegen de regeering.
Hongeropstanden in de Oekraïne
Legercommissarissen gelyncht
In de Oekraine zouden, ondanks de af
kondiging van den staat van alarm voor
talrijke troepenafdeelingen van het roode
leger, de hongeropstanden dezer dagen ver
der om zich heen hebben gegrepen.
In het district Poltawa zouden nieuwe
betoogingen bloedig onderdrukt zijn, ter
wijl tweehonderd arrestaties zouden zijn
verricht.
Ook in de streek van Kopotop zouden
honderden arbeiders en boeren, die prqtest-
betoogingen hadden gehouden tegen het in
beslag nemen van levensmiddelenvoorra-
den, ondergebracht zijn in een met prik
keldraad omgeven kamp. Zij zullen wegens
sabotage terecht staan.
Verder zouden de revolten overgeslagen
zijn naar - de Noord-Kaukasische Sovjet
republiek en de districten Kursk en Sara-
tow. Ip Jelansk aan den Don zouden hon
derden arbeiders en boeren de commissaris
sen van het roode leger, die de levensmid
delen in beslag kwamen nemen, gelyncht
hebben. Geheele dorpen zouden daarop ge
arresteerd zijn, waarhij zestien personen, iie
verzet pleegden, zouden zijn gedood.
Ook in Kamensk zijn talrijke koelakken,
gelijk de verzetplegers genoemd worden, ge
arresteerd. In Djelenkoje aan den Dnjepr.
waar om dezelfde redenen arrestaties zou
den worden verricht, trachtten ongeveer
honderd personen in booten over de rivier
te vluchten. Het vuur werd op hen ge
opend. Twee booten kenterden en ongeveer
veertig personen verdronken,
Een drama in Wurtemberg
In het dorpje Leutkirch in Wurtemberg
heeft een vrouw in een aanval van plotse
linge kranzinnigheid haai' vier kinderen van
tot 5Y2 jaar in een twee meter diepen
waterput geworpen, waarin zij toen zelf is
nagesprongen. Met het grootste kind op den
arm werkte zij er zich weer uit en ging wee-
nend op den rand zitten, waar zij door haar
echtgenoot en eenige buren gevonden werd.
De drie anderen kinderen werden spoedig
opgehaald, maar bleken reeds overleden. Het
oudste meisje van 8 jaar was op school. De
waanzinnige is naar een gesticht overge
bracht
REISBUREAU „E.V.A-G." Coolsingel 94» - Rotterdam
31 Aug. t/m. 3 Sept. 4 dagen n. Luxemburg, 30 p. p.
7 Sept t/m. 12 Sept. 6 dagen naar den Rijn 45 p. p.
®er2en 2,50; 't Gooi 2,50; Veluwe 3,—; Brussel 4,—; Nijmegen
3,25; Volendam/Marken 3,—; Montferland 3,25 p.p.; Westland incL druiveneten
l,2o p. pers. „E.V.A.G." teléf. 51660, R'dam
fAdv.)
DUITSCHLANDS VERLENGDE
DIENSTTIJD
Rydz-Smigly nog deze week naar Parijs
De reis van den Poolschen inspecteur-gene
raal van het leger Rydz-Smigly, die
naar Frankrijk zou gaan ter beantwoording
van het bezoek dat generaal Garaelin aan
Warschau bracht, is op verrassende wijze
vervroegd en zal reeds deze weck plaats
hebben.
tfschoon officieele instanties verklaren,
dat deze vervroeging geen politieken onder
grond heeft, zoo wordt toch algemeen aan
genomen, dat de verlenging van den Duit-
sohen militairen diensttijd hierbij een rol
heeft gespeeld.
Deze veronderstelling moge juist zijn, of
niet, zeker is dat de onlangs te Warschau
gevoerde besprekingen tusschen Gamel in en
Poolsche militaire instanties een „positief
resultaat" hebben opgeleverd.
Dit valt te concluduèeren uit de vroeger
gepubliceerde bekendmaking, -waarin gezegd
werd, dat het bezoek van Gamel in zoo spoe
dig mogelijk beantwoord zou worden, wan
neer de Wanschausche besprekingen met
een positief resultaat eindigden.
Opvallend is verder, dat Rydz-Smigly niet
via Berlijn, maar via Weenen naar Parijs zal
reizen.
Ook te Brussel acht men de Duitsehe
diensttijd-verlenging een kwestie van inter
nationaal belang, in verband met de Fransch-
Russische. betrekkingen en hun ontwikkeling
tengevolge van do Duitsch-Ruesische span
ning.
De Fransche legeroommissie bijeen?
De rechtsche afgevaardigde van Parijs,
Fernand Laurent, heeft den president van
de legercommissie in de kamer een brief
gezonden, waarin hij vraagt, deze commissie
zoo spoedig mogelijk bijeen te roepen om
den minister van oorlog, Daladier, te
hooren over de consequenties van het be
sluit van de Duitsehe regeering den dienst
tijd te verlengen.
Laurent wijst er in zijn brief verder op,
dat de socialistische collega's in deze com
missie hebben voorgesteld, een sui-com-
nnissie te benoemen, welke belast is met het1
bestudeeren van do mogelijkheid van een
nieuwe groepeering van de strijdmacht om
te komen tot een vermindering van den
diensttijd in het Fransche leger, zonder de
veiligheid van het land aan te tasten.
De Duitsehe legersterkto
Volgens „Havas" ®al Duitschland o-p 1
Juli 1937 omstreeks 1.200.000 man onder de
wapenen hebben, bestaande uit 300.000 man
vrijwilligers met langen diensttijd, die reeds
grondig geoefend zijn; 500.000 man recruten
van de lichting 1914, die dan reeds 21 maan
den zullen hebben gediend, en 400.000 man
van de lichting 1915, die dan 9 maanden
hebben gediend.
Na 31 October 1937 wordt het aantal re
cruten minder. Op dien datum zullen zich
ongeveer 1 millioen man onder de wapenen
bevinden.
Op 1 October 1938 zal het aantal man
schappen, dat onder de wapenen is, 900.000
bedragen.
De Italianen in Abessinië
G&lla's in Engeland
Ras Koeksa, het stamhoofd uit Tigre, die
als eerste zich aan Italië onderwierp,
maak thans een reis door het land van
Mussolini. Momenteel vertoeft hij in Rome.
Te Cairo zijn vijf leden van het Zweed-
sche Roode Kruis in Abessinië aangeko
men, op terugreis naar hun vaderland.
Volgens berichten in de Britsche pers
hebben een zestigtal stamhoofden van de
Galla's in westelijk Abessinië de Britsche
regeering gevraagd maatregelen te nemen
om het gebied van deze stammen onder
Britsch protectoraat te plaatsen.
In welingelichte leringen verklaart men,
dat dit reeds in Juni is geschied. De stam
hoofden hebben toen voorgesteld, zich in
deze kwestie tot den Volkenbond te wen
den.
Naar verder vernomen wordt, heeft de
Britsche regeering hierop niet geantwoord.
De Britsche regeering heeft integendeel
alles gedaan om de stamhoofden van hun
voornemen in deze richting af te brengen.
EUWE VERLIEST VAN
LASKER
Hij staat nu op de vierde plaats
Beschouwing over de 12e ronde
De heer H. J. J. Slavekoorde schrijft ons
uit Nottingham d.d. 25 Augustus:
Aan het einde der tweede week dus
na de 11de ronde met nog slechts 4 ron
den te spelen, gaat een leder de neiging
vertoonen om de einduitslag te voorspellen.
Ook zij, die vóór den aanvang van het
tournooi of tij diens de eerste ronden zich
aan niets durfden wagen, doen thans hun
duit in het zakje en beweren met veel op
hef, dat Botwinnik stellig no 1 of no 2 zaJ
worden.
Een der meest competente beoordeelaars
van de kansen in het tournooi is wel Dr
Euwè.-Ook deze heeft zich over den ver-,
moed el ijken eindst and uitgelaten. Ik geef u
zijn meening zeer bekno-pt weer en u kunt
dan zelf opmerken in hoeverre zijn mee
ning tot werkelijkheid wordt. U moet daar-
ben bedenken, dat deze voorepeiling dateert
van Maandagmorgen, vóór het begin van
de 12de ronde, en dat zij met het noodige
voorbehoud werd gemaakt.
Euwe heeft 7; wint van Tylor en Tho
mas; remise met Lasker en Botwinnik; in
totaal dus 10 punten.
Botwinnik heeft 7*4; wint van Win
ter; remise met Vidmar, Reschewsky ©d
Euwe; in totaal dus 10 punten.
Fine heeft 7 punten; wimit van Tylor;
remise met Aljechin, Floihr en Capablanca;
in totaal dus 10 punten,
Capablanca heeft 6 punten; wint van
Vidanar, Winter, Alexander en Bogoljuboff;
remise met Fine en Tartakower; in totaal
dus 10 punten.
Flohr heeft 6y2\ wint van Alexander
Bogoljuboff en (misschien van) Tartako
wer; rémise met Fine; in totaal dus 9y2 of
10 punten.
Euwe verwacht dus 4 of 5 spelers, ieder
met 10 punten op de eerste plaats.
Wanneer wij thans in verhand met het
bovenstaande op de resultaten der 12e ron
de letten, dan kunnen wij opmerken, dat
Euwe, Botwinnik en Capablanca aan de
prognose hebben voldaan.
Euwe versloeg Tylor gemakkelijk. Hij
bezorgde den Engelsohman eerst 2 „zwe
vende" pionnen en won één daarvan door
een combinatie. Hiernaspeelde T y 1 o 1 zeer
zwak verder en verloor nog 2 pionnen en
gaf toen maar op.
Capablanca en Winter leverden
een avontuurlijk gevecht. De Cubaan begaf
zich bij uitzondering op glad ijs en dat was
hem bijna duur te staan gekomen, wanl
hij verloor de kwaliteit tegen een pion. In
tijdnood wist Capa nog juist aan mat t.p
ontkomen en toen Winter zijn laatste schaak
gegeven had, bleek dat hijzelf met ondek
baar mat bedreigd werd.
Ook Botwinnik en Res chew sky
streden fel om de overwinning. De Ameri
kaan trad zeer agressief op tegen de Hol-
l&ndsche verdediging en behield voortdu
rend het beste spel. Slechts met moeite kon
Botwinnik stand houden. Na 4 uur spelens
kon Reschewsky remise door eeuwig
schaak bereiken. Hij bezon zich hierover
na de hervatting nog 56 mimuten. Bot
winnik dacht eveneens nog zeer lang na.
alvorens hij de beslissende zet deed, welke
het remise tot een voldongen feit maakte
Fine kreeg in het damegambiet tegen
Aljechin zeer goed spel en zou wellicht
gewonnen hebben, indien hij op den 23en
zet niet een minder sterke zet gedaan harl
In de tweede zitting w.ist Aljechin een vrij-
pion tp verkrijgen en hoewel hij daardoor
de beste kansen verkreeg, geloof ik toch.
dat Fine er ten slotte nog tusschenuit zal
draaien.
De partij AIexan.de r—F10 h r had
een dramatisch verloop. Aanvankelijk liep
fAdv.)
alles overeenkomstig de verwachting. Flohr
bezorgde den Engelschman een geïsoleerden
dubbelpion op de e-lijn, verdubbelde zijn
torens op de b-lijn, won een pion en sdheen
regelrecht op de winst af te stevenen. In
het eindspel overzag hij echter een drei
ging van zijn tegenstander, welke hem
materiaal kostte en in een verliespositio
bracht. Alexander zal nu zeker winnen.
De partijen VidmarLasker en
Bogoljubof f—T artakower eindigden
in remise. De eerste partij had weinig óm
't lijf, omdat geen van beide spelers veel
risico wenschte te nemen. De andere partij
was er een met. wisselende kansen. Eerst
stond Bogoljuboff gewonnen, toen wist
Tartakower gelijk spel te bereiken, en uit
eindelijk gaf deze zooals uit analyses na
afloop bleek in gewonnen stellino de par*
tij remise.
De dertiende ronde
Aljechin wint van Bogoljuboff.
Flohr remise met Fine.
Capablanca wint van Alexander.
Tylor remise met Winter.
Lasker wint van Euwe.
Botwinnik wint van Vi-dmar.
Thames verliest van Reschewsky,
Tartakower was vrij.
De stand
De stand is thans: 1. Botwinnik 9 pnt*
2. Reschewsky S^pnt; 3. Capablanca 8 poif
en 1 uitgestelde partij, 4. Euwe 8 pnt;
5. Aljechin en Fine ieder 7y2 pnt en 1 af»
gebroken partij, 7. Flohr 7 pnt en 1 arfge»
broken partij, 8. Vidmar by2 pnt en 1 uit»
gestelde partij, 9. Lasker 6y2 pnt, 10. Tarta»
kower en Bogoljuboff ieder 5 pnt, 12. Tylor
4 pnt, 13. Thomas 2yz pnt, 14. Alexander 2
pnt en 1 afgebroken partij, 15. Winter 2 pnt»
Hoe Euwe verloor
Euwe heeft zijn partij tegen Lasker wél
op een zeer tragische wijze verloren, en
daardoor zijn winstkanten aanmerkelijk
verkleind. Veel zal natuurlijk nog afhan»
gen van de partij, die hij Donderdag tegen
Botwinnik moet spelen, maar men begrijpt,
dat Euwe hier wel voor een zeer zware
taak gesteld wordt
In zijn partij tegen Lasker koos Euwe de
geliefkoosde Slavische verdediging. Hij
speelde zeer voorzichtig en vermeed com
plicaties. Spoedig werden de koninginnen,
de kasteelen en enkele lichtere stukken ge
ruild en er ontstond een eindspel, waarin
onze landgenoot iets beter stood. Hij ging
dan ook zeer terecht op winst spelen. Helaas
maakte Euwe toen in een zeer eenvoudige
stelling bij de 23ste zet een grove fout.
Lasker viel Euwe's paard aan en hij be
antwoordde met een tegenaanval op Las-
kers paard, daarbij over het hoofd ziende,
dat Lasker door een pionoffer gelijktijdig
zijn raadsheer kon aanvallen. Na dit ver
lies van een raadsheer speelde Euwe nog
tien zetten, maar gaf daarna de hopelooze
strijd op.
MIJNHEER PIMPELMANS GAAT ..EN PENSION"
119. Ja, zoo vast sliep hij, dat hij niet eens
hoorde, toen een half uur later, mevrouw
thuiskwam. Zij had zelfs de vrouw van den
notaris meegebracht, want ze wilde haar het
huis eens laten zien. Nadat alle vertrekken
een bezoek gekregen hadden, kwamen de
dames tenslotte in de keuken. „Dii is eigen
lijk de provisiekast!" zei mevrouw Pimpel-
mans, op de keukenkast wijzend, „maar er
ligt niets ander dan wat ouwe, onbruik
bare rommel in!"
120. Meteen draaide ze den sleutel om ert
trok de deur met een zwaai open. Met het
gevolg, dat de „ouwe inbruikbare rommel"
in de gedaante van den heer Pimpelmans,
die rustig tegen de deur geleund zat, vlak
voor haar voeten over den grond rol.ie. De
beide dames stonden stokstijf van ontzetting;
ze begrepen er niets van......
Feuilleton
;<n
De kamer waar Anton lag was maar flauw verlicht, maar
Jéttie kon toch-zien hoe hij er als een doode uitzag en bleef
roerloos naar hem staan kijken; zij gevoelde geen neiging om
te spreken, evenmin om te schreien, het was integendeel of de
rust die hier heerschte, haar weldadig was: zij had Anton
gezien en hij was niet dood. Terwijl zij daar onbeweeglijk naar
hem stond te zien, gleed er plotseling een glimlach over Antóna
geiaat en opende hij de oogen; hij scheen volstrekt niet ver
wonderd te zijn Jetty te zien: „Ik heb zoo wonderlijk gedroomd,
Jetty", zeide hij toen zijn oog op haar viel; „ik droomde dat ik
vader zag, hij had een verheerlijkt gezicht en hij zeide: „Gij
hebt goed gedaan, mijn jongen, gij hebt Jaap zijn kans gegeven;
houd maar moed, daar zijn nog andere hoeven dan Ashdowne.
En hier zag Anton verwonderd rond: „Waar ben ik? Wat is
er gebeurd?"
„Je bent te Prestwich, Anton, en ik ben gekomen om je
gezelschap te houden."
Anton scheen in de war.
„Dit is het huis van mijnheer Hattaway, en zij brachten je
hier van den molen."
Anton sloot de oogen: „de molen!" herhaalde hij, hij was te
zwak om zich te bewegen en scheen zijn verminkten toestand
niet te kennen. „Ja", zeide hij, terwijl een flauwe herinnering
bij hem wakker werd, „de molen, zij wilden hem in brand
Steken is de jongen gered?"
„Ja, gij hebt hem geredl"
„Daar ben ik blij om", en weer sloot hij dc oogen. Juffrouw
.Hattaway wenkte nu .dat .Jetty de kamer zou verlaten. „Het is
de eerste maal dat hij iets gezegd heeft, maar hij begrijpt de
dingen nog niet." Beneden gekomen vonden zij den dokter
wachtende en toen deze naar boven was, gaf de heer Hattaway
Jettie een stoel en zeide: „Nu kind, nu moet je niets zeggen, ik
begrijp dat het hart vol is en dus hoe minder woorden hoe
beter." En dus zat Jettie stilletjes bij het yuur en wachtte
zwijgend de komst van den dokter af.
„Het gaat best", was de uitspraak, toen deze beneden kwam,
„hij komt er doorheen,"
HOOFDSTUK XI
De vrouw van Silas Woolton had intusschen niets van haar
man geboord; zij verwachtte hem niet'tehuis, want zij wist
dat hij dan terstond zou worden opgepakt en wegens brand
stichting in den molen zou worden aangehouden en zij had
gehoord dat Jonas Hattaway verklaard had zijn laatsten
penning te willen besteden om de zaak te vervolgen; daarom
verlangde zij niet dat Silas zou te voorschijn komen, ofschoon
zij graag zou hebben geweten, waar hij was en wat hij deed.
Silas Woolton had gebruik gemaakt van de duisternis om te
ontvluchten en was er in geslaagd door zich overdag te ver
bergen en 's nachts te loopen, na vele dagen Londen te bereiken.
Eenmaal daar, kon hij zich wel voldoende verbergen, tot hij de
gelegenheid schoon zag om het land te verlaten. Naar Prestwich
teruggaan was onmogelijk; hij had door zijn onbedachte ets
wraakzuchtige daad zich zelf den weg afgesneden om zijn gezin
door een eerlijk bestaan te onderhouden. Reeds nu verhongerden
de zijnen wellicht reeds, want zijn vrouw kon niets verdienen
dan een kleinigheid door middel van kleinen Jaap en daar was
niemand, die hen zou helpen, al stierven zij van honger.
Niemand? Ja zeker was er iemand; de ellendige man bekende
zich zeiven dat Jonas Hattaway, wiens molen hij had getracht
to vernielen, zijn vrouw en kinderen zeker niet zou laten ver
gaan, van honger en dan was Anton Prior er ook, als hij nisi
dood was en Silas huiverde over den moord, dien hij wellicht op
zijn geweten had. Toen kwamen er andere gedachten door hem
heenwoelen; Jonas Hattaway was altijd een goed patroon ge
weest; waarom was hij dan eigenlijk tegen hem opgestaan? En
Anton Prior, wat had die hem eigenlijk voor kwaad gedaan?
En nu had hij waarschijnlijk zijn leven gegeven om zijn jongen
te redden. Silas Woolton kreunde van innerlijke pijn; het was
nu te laat om terug te gaan, het kwaad was gedaan, hij had
zich laten meeslepen door zijn booze hartstochten en nu moest
hij voortaan een uitgeworpene zijn, zonder huis of vaderland.
Den morgen nadat hij een slapeloozen nacht met deze over
denkingen had doorgebracht, vroeg hij aan de waardin van zijn
kosthuis een velletje papier en schreef de volgende regelen:
„Lieve Jenny.
Ik ben een slechte kerel geweest eai een dwaas hoven-
dien. Mogelijk dat ik jou en de kinderen nooit weerzia,
want ik moet zoodra mogelijk het land uit zien te
komen. Schrijf mij aan hetzelfde adres waar ik verleden
jaar was, zeg aan kleinen Jaap dat hij een beter man
moet worden dan zijn vader geweest is en vaarwel."
Jettie Liddell wandelde door ©en van de zijstraten van
Prestwich, toen een kind plotseling een deur uit kwam loopen,
schreeuwende: „O, moesje is dood, moesje is dood!"
Vele deuren gingen onmiddellijk in de straat open en ver
scheidene vrouwen vroegen deelnemend:
„Wat is er, kleine Jaap?"
„Moesje is dood! Zij is op den grond neergevallen."
Iedereen snelde naar het huis, waar het kind was uitgeloopen
en instinktmatig volgde Jettie ook. Daar lag een bleeke, uit
geteerde vrouw op den grond, die wel het aanzien had alsof zij
dood was, zoo mager en ingevallen en zoo strak was het
bleeke gelaat; in haar hand had zij een brief gekneld. Jettie
bukte zich over haar lieeu; „ITet arme schepsel is flauw geval
len, zij lijkt wel uitgeteerd van gebrek."
„En dat is het arme schepsel ook", zeide een der vrouwen,
„en menige vrouw met haar; de meester is meer dan goed,
maar hij kan alle monden in Prestwich niet vullen."
.Heeft zij geen man?" vroeg Jettie.
De vrouwen keken geheimzinig: „Erger dan geen man, hij te
weggeloopen."
„Weggeloopenl" herhaalde Jettie, „en dat met al die
kinderen?"
„Hij moest wel, juffer", antwoordde een der vrouwen fluiste
rend. „Ziet u, hij was de man, die getracht heeft de fabriek in
brand te steken en de meester zou hem zeker vervolgd hebben,
dus is hij gevlucht."
Jettie schrikte op: „Dan is het een geluk, da* ze van hem af
is; hij was zeker een slechte kerel."
„Neen, juffer, dat was hij toch niet; op zichzelf was hij
niet kwaad, voordat die ongelukkige werkstakingen kwamen,
dio zijn zijn ongeluk geweest, evenals van menig ander. Ik zeg
niet dat een mensch niet meer loon mag vragen, maar nieê
zoo afdwingen; bovendien is onze meneer een goede en eerlijk#
meester geweest."
Intusschen was vrouw Woolton weer bijgekomen en keek ml
verwilderd om zich heen. Toen plotseling barstte zij in hart3<
tochtelijk schreien uit. „Wat is er, Jennie?" vroeg een dei
buurvrouwen.
„Ik zal hem nooit weerzien", snikte zij. „Hij zegt mij en da
kinderen vaarwel en hij gaat het land uit"
„Is hij dan hier geweest?"
„Hier geweest?" schreeuwde vrouw Woolton, „weineen, hij is
vergenoeg hier vandaan."
„Zij heeft een brief gehad", zeide een der vrouwen en Jennie
klemde hem nog vaster in de hand, zij had een instinktmatig
gevoel dat zij hem «iemand moest laten zien.
(Wordt vervolgd)
