<ERK EN ZENDING
Begrafenis van J. Quispel
ANDAG 17 AUGUSTUS 1936
EERSTE BLAD PAG. 3
HERV. KERK
roepen: Te Aalsum c.a., cand. J.
enburg te Zeist.
ngenomen: Naar Beekbergen
L. M. J. S. Herfkens te Assen.
IF. KERKEN
dankt: Voor Holten, W. v. d. Bos te
on Nieuwe Wetering. Voor Uithui-
(V. Scheele te Hoogersmilde.
JHEID, BEVESTIGING, INTREDE
ides morgens bevestigd te zijn door Ds.
e Vries van 's-Gravenhage-Oost met
eerrede over 2 Cor. 3 5 en 6a, deed des
igs Ds. j. c. Gilhuis, overgekomen
"Ooster-Nijkerk, intrede bij de
I Kerk van Mijdrecht. De tekst was
24. De eisch der bediening: le. hoe
ie hebben te vervullen, 2e. hoe we die
in te ontvangen. Na de beëindiging van
ïienst richtte Z. Eerw. zich tot 't Col-
Van B. en W., tot zijn bevestiger, tot de
jaardigden van de classis Breukelen en
|e gemeente.
Irna sprak ouderling Padmos namens
traad en gemeente en Dr. Bos van
k namens de Classis. Ten slotte werd
B3 3 toegezongen.
ICHEID
H. W. v. d. VAART SMIT
m schrijft ons:
er bijna 7 jaar te hebben gestaan, nam
J. W. v. d. Vaart Smit gisteravond
ieid van de Geref. Kerk te Groote
dt, om zich te vestigen te Den Haag,
hij zich geheel gaat wijden aan de
H van het Ned. Chr. Persbureau. Offi-
personen waren niet aanwezig daar
a W. verhinderd waren, en op verzoek
[den vertrekkenden predikant alleen
tts de classis werd gesproken, en wel
Ds A. Rolloos van Zwyndrecht.
t afscheidstekst was gekozen Rom.
f—39-
r. hield een uitvoerige persoonlijke toe-
ik, daar hij naar eigen zeggen mogelijk
meer den kansel zal betreden, na er
f Febr. 1914 het Woord te hebben be-
i (voorheen te 's-Graveland en Zuid
rland). Door wegruimen van zeer
le moeilijkheden bleek destijds kenne-
dat God hem het ambt schonk. Daarom
ie loslaten strijd. Spr. vroeg die loslating
rond van art. 11 der Kerkenorde, waar
in behoor ..jk levensonderhoud wordt be-
I. Door de crisis en de houding van ver
lende gemeenteleden kon de kerkeraad
toezegging niet meer gestand doen,
j ze, door niet nakomen van verplich-
in als rente, aflossing e.d., zondigt tegen
ichtste gebod, wat reeds gebeurde. Hier-
ag spr. Gods vinger, die hem aanwees
te wijken, ter wille van de eere van de
d des Lams. Daarbij kwam dat steeds
r een ander we.,c zich voor spr. opende,
rmate zijn ambtelijke arbeid zich toe-
t. Reeds twee jaar geleden viel bij hem
iezen, na veel strijd in de binnenkamer,
doorslag gevende beslissing.
>pr. gaat heen, verzekerd in de weg des
eren te zijn, vraagt vergeving voor wat
tegen Iemand mocht hebben miszegd of
sdaan, cn biedt die ook zijnerzijds.
Jij spoorde de gemeente aan, te staan ln
geloof. Bij den Heere zijn alle dingen
gelijk, ook ter redding van naar de
isch gesproken wanhopige toestanden.
eindigde met de drievoudige zegenbede:
Heere zegene en behoede U,
s Rolloos sprak voor de classis Dor-
!ht. Gij hebt, zoo zei deze, geen scheid-
f gegeven zooals bij Israël gebeurde wan-
een huwelijk aan geluk te wenschen
•liet De classis had soms wel eens be
ren tegen de wijze waarop gij het Woord
ëndet, maar de kern was steeds: Jezus
istus en Dien gekruisigd. En die predi-
zal in het oordeel getuigen tegen wie
ongehoorzaam was.
et „wee u wanneer alle menschen wel
u spreken" treft u niet, maar wel kan
ander „wee u" leeraar en gemeente gel
wanneer er nog eenige haat en bitter-
blijft over wat nu voorbij is, De strijd-
worde nu voorgoed begraven, opdat
5 gunst weer worde gezien over Zijn erf-
aande werd toegezongen: Dat 'sHeeren
in op u daal!
GEREF. KERK TE NUNSPEET
P door het bekende conflict plotseling
ebreide Chr. Geref. Kerk te Nunspeet
!t dientengevolge aan een ruime kerk
pefte gekregen. Daardoor is bij een rond-
r door de gemeente pl.m. 1700 aan
lijksche bijdragen toegezegd. Intusschen
ft de bouwcommissie twee perceelen
ld gekocht, liggende op den hoek Kroon-
i—Brinkersweg.
irlc en Staat In Duitschland
lister KerrI hersteld
F- Kerrl, rijksminister voor kerkelijke
felegenheden, die enkele maanden gele-
ziek was geworden, is thans hersteld en
voor een nakuur naar een badplaats in
ien-Duitschland. Na het partij-congres
ept. zal hij zijn ambtsbezigheden her-
Provinciale Kerkelijke
mmissie ontvangt
Van onzen Duitsdhen correspondent)'
Provinciale Kerkelijke Commissie voor
"ark Brandenburg ontving naar aanlei-
f van de Xle Olympiade in Hotel Kai-
of rond 250 buitenlandsche en Duitsche
egenwoordigers der Evangelische Kerk.
er de buitenlandsche gasten zag men
Amerikaanschen ambassadeur Dodd,
ook door Hitier ontvangen Zweedschen
eldreiziger Sven Hedin, den leider der
ngelische Kerk in Oostenrijk, Superinten-
Heinzelmann, ds. Gründler uit Barce-
ds. Genrich uit Lissabon, verder een
aardigde van den bisschop van Clu
ster en vele anderen,
e officieel erkende Duitsche Evangelische
vertegenwoordigd door General-
enntendent D. Zöllner, vergezeld door
ige leden van de Rijkscommissie voor
kelijke Aangelegenheden, D. Dohrmanm,
tbisschop der weermacht, leden van den
herschen Raad, vertegenwoordigers van
..Kirchenkanzlei" en van den Evangeli
ën „Oberkirchenrat". Voorts zag men
iegenwoordlgers van de Evangelisch-
Jlogische faculteit der Berlijnsche univer-
it, van het evangelische consistorie der
rk Brandenburg en van het Duitsche
ngelische Vrouwenwerk. Ook de Gustaaf-
•lfvereeniging, de organisatie voor uit-
idige zending te Berlijn, de Duitsch-
ingelischo Predikantenvereeniging en d®
flssynode gaven blijk san persoonlijke he
istelling*
Als voorzitter van de Provinciale Kerke
lijke Commissie heette Superintendent Zim-
mermann de gasten welkom. Hij sprak de
hoop uit, dat de Olympische Spelen een on
gezochte gelegenheid zullen blijken, om d®
vele onjuiste opvattingen omtrent het ker
kelijk vraagstuk in Duitschland te wijzigen.
Na hem sprak de Oostenrijksöhe gast, Su
perintendent Heinzelmann uit Villach. Hij
prees de verzoening tusschen Duitschland
en Oostenrijk, waardoor een nieuwe basis
is gelegd voor samenwerking ook op kerke
lijk gebied. De kleine evangelische kerk in
Oostenrijk koestert den wensch, dat de groo
te en sterke moederkerk in Duitschland de
eenheid op kerkelijk gebied meer dan ooit
zal bevorderen.
Tenslotte vestigde ds. Gründler uit Bar
celona de aandacht der aanwezigen op hot
harde lot van de Duitschers, die zich nog
in het dooi' een bloedige revolutie geteister
de land bevinden. Vooral de evangelische
minderheid in Madrid en Barcelona heeft
hieronder zwaar te lijden.
Berlijn, 13 Augustus 1936.
„DUBBELE" ZENDING
De Locomotief van 1 Augustus j.l. deel*
mede dat van zendingszijde ernstig bezwaar
wordt gemaakt tegen het optreden van den
resident Ha ga van Nieuw-Guiaee.
Deze is een tegenstander van de beslissing
der regeering, welke de „dubbele" zending
toelaat en wil Nieuw-Guinee in stukken ver-
deelen, welke dan de Roomsch-Katholieke
missie of de Protestantsche zending worden
toegewezen, doch in geen geval aan beiden.
Dit is, aldus het bericht, lijnrecht in strijd
met het regeeringsbeginsel.
3e PROVINCIAAL ZENDINGSFEEST
TE EINDHOVEN
In de nabijheid van het Philips de Jongh
wandelpark werd Zaterdag het 3e Provin
ciaal Zendingsfeest gehouden dat goed be
zocht was.
Ds Muller sprak als voorzitter der Clas-
sicale Zendingsvereen. het openingswoord,
waarna vervolgens het woord gevoerd werd
door Ds W ij h e uit Vught, mevr. v. W o e n s
d r e c h t uit Boxtel en Zendeling de Neef
uit N. Guinea, waarop het slotwoord weder
werd gesproken door Ds. Muller.
Het was een zeer goede dag waarin de
liefde voor het Zendingswerk werd ver
sterkt.
De Chr. muziekver. „Wilhelmina" ver
leende haar medewerking.
EV. BOOTH OP REIS
Evangeline Booth, de Generale van het
Leger des Heils, is voornemens een nieuwe
reis naar Britsch-Indië, Ceylon en Neder-
landsch-Indië te maken.
Volgens het voorloopige plan zal zij 10
November Londen verlaten voor dezen eer
sten langen veldtocht in het Oosten sedert
zij de leiding van het Leger des Heils heeft.
De Indische campagne zal beginnen 23
November en 13 Januari eindigen in Colom
bo, Ceylon. Den dag daarop zal zij vertrek
ken naar Ned.-Indië, vanwaar zij naar En
geland zal terugkeeren.
SHINTO EN CHRISTUS
De Doshisha-Universitelt, de oudste «n
grootste Chr. school in Japan, had het plan
opgevat om voor haar stichter Jozef Ree-
sima, die voor haar pioniersarbeid verricht
te, een gedenkteeken te stichten. Bij wijze
van grap plaatste een student op den grond,
waarop het gedenkteeken zou verrijzen, een
Shinto-altaar, zooals die in Japan voor het
vereerèn der geesten van afgestorvenen ge
bouwd worden. Zij die het gedenkteeken
wilden oprichten, verzochten aan de overheid
toestanmlng om het Shinto-altaar te laten
verdwijnen, maar deze gaf een weigerend
antwoord, al gaf de student te kennen welke
ongepaste motieven hem tot het plaatsen
van het Shinto-altaar hadden gebracht. Maar
de autoriteiten antwoordden, dat het altaar
niet mocht verdwijnen, daar dit een belee-
diging van de heilige godheden zou zijn. In
dien de schoolleiding tegen deze beslissing
mocht handelen, zou zij niet langer van
staatswege erkend worden. Zoo bleef dan
het altaar staan, hoewel het vanzelf spreekt,
dat het niet gebruikt wordt. Als Christelijk
antwoord op het onrechtmatig besluit der
Overheid heeft het bestuur der school op de
daarna volgende herdenkingssamenkomsten
aan de bezoekers 5000 Nieuwe Testamenten
uitgedeeld.
RUE JEAN CALVIN
Ter eere van de Calvijnherdenking in
1935 is thans op verzoek van de Nationale
Bibliotheek, de Protestantsche federatie, de
Vereeniging voor de geschiedenis van het
Fransch Protestantisme en de Calvinistische
Vereeniging in Frankrijk door het stadsbe
stuur van P a r ij s een straat rue Jean Calvin
gedoopt.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Jubileum Dr. J. C. van 'der Does
40 jaren bij bet onderwijs
Zaterdag heeft Dr. J. C. van der Does,
leeraar aan de Christelijke H.B.S.. in de Mo-
reelsestraat te
Amsterdam,
een dubbel jubi
leum mogen vie
ren. Veertig ja
ren geleden ver
bond hij zich aan
het onderwijs en
25 jaren geleden
aan de School
met den Bijbel te
A'dam-Zuid (oud
Nieuwer Amstel).
Het bestuur van
deze school heeft
in de middaguren
een receptie ii
het American-Ho
tel georganiseerd,
waar velen den
jubilaris en zijn
familie de hand kwamen drukken.
De heer R. Lukkien, voorzitter van ge
noemd schoolbestuur, was de eerste, die den
heer van der Does complimenteerde. Hij her
innerde zich nog zeer goed, 15 Augustus
1911 den heer van der Does te hebben ge-
installeerd. Spr. memoreerde, dat dit gebeur
de in de toenmalige Chr. school aan de le
Schinkelstraat, en huldigde den jubilaris
om zijn bekwaamheden. De Schoolvereeni-
ging heeft den heer Van der Does niet lan
ger dan 8 jaren als hoofd gehad, maar daar
na 17 jaren als secretaris, in den tijd waarin
Dr. Van der Does werkzaam was aan de
Chr. H.B.S. in de Moreelsestraat.
De Voorzitter bood Jen jubilaris namens
GROOTE EN OPRECHTE
BELANGSTELLING
Ook Minister Slotemaker de
Bruine onder de aanwezigen
Op de ver van de bebouwde kom ge
legen begraafplaats van Oud-Charlois te
Rotterdam had Zaterdagmiddag, nadat
in het sterfhuis een korte rouwdienst
was gehouden onder leiding van Ds.
H. Popma, naar aanleiding van 2 Tim.
4 vs. 7 („Ik heb den goeden strijd ge
streden"...) de teraardebestelling van
het stoffelijk omhulsel .van Jochem
Quispel plaats.
Hoezeer deze eenvoudige bootwerker
in ruimen kring geacht werd, bleek uit
het groot aantal personen, dat zich de
niet gemakkelijke reis naar deze be
graafplaats had getroost
Een der eersten, die wij reeds zeer
vroegtijdig op het kerkhof zagen en die
langer dan een uur op de aankomst van
den stoet moest wachten, was Zijne
Excellentie de Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, Dr» J. R.
Slotemaker de Bruine. Hij zeide
ons zijn vacantie te hebben afgebroken
om hierbij tegenwoordig te zij-n.
Voorts waren er o. m.r het geheel e
hoofdbestuur van den Neder-
landschen Bond van Christel ij ke
Fabrieks- en Transportarbei
ders, n.l. de heeren W. Strijbis, H. Spoel-
stra, S. Veltman, J. v. d. Steen, C. van Ba
ren, I* Oosterbos en M. J. Kunst de heeren
J. van Oeveren, C. van Oudheusden en W.
Brak, resp. voorz., secr. en penningm. van
de Rotterdamsche afdeeling van
dezen bond en de heeren C. do Jonge,
W. Nuis, L. Terlouw, H. Zonneveld en P.
Vermeer, bestuursleden, voorts hot dames-
personeel van het kantoor van dezen Bond;
de heer A. Kievit, voorzitter van don Cen-
tralen Bond van Transportarbeiders en
de heer J. Broeren, voorzitter van den R.-
Kath. Bond van Transportarbeiders „St.
Bonefacius"; de heer A. Stapelkamp, voor
zitter en de heer K. Kruithof, oud-voorzit
ter van het Christelijk Nationaal
Vakverbond; de heer H. H. Hordijk, 2e
voorzitter van den Christel ij ken Be
sturenbond te Rotterdam; de heeren J.
Rooseboom en J. van Keulen, secr. en pen-
ningm. van den Chr. Bond van Be
lastingambtenaren; de heer H. J.
Terwey, voorzitter van den Chr. Bouw-
arbeidersbond; de heeren C. Robijn
en J. G. Ottenhof, voorz. en penningm. van
de Chr. Ver. van Volkstuinhou
der® te Rotterdam; de heer W. Belger,
voorz. van de Prot-Chr. Ver. van
Spoor- en Tramwegpersoneel; de
heer M. Ruppert, voorzitter van de Chr.
Landarbeidersbond; de heeren J.
„Unitas"; de heer G. Hordijk, voorzitter
van den Chr. Metaalbewerkers-
bond en de heer N. van de Ree, secretaris
van de afdeeling Rotterdam van dien Bond;
de heer Z. Bras, hoofdbestuurder van de
Ver, van Chr. Kantoor- en Han
delsbedienden, de heer G. J. van Riet.
van den Chr. Werkmeesters-
bond; de heeren H. A. van Ingen en A.
Fok, hoofdbestuurders van den Chr. Gra-
fischen Bond; de heer A. Th. Baart,
penningmeester van den Chr Houtbe-
werkersbond en den heer J. van Eyk,
oud-voorzitter van dien Bond; de heer B.
Reeder, voorzitter van den Chr. Pol i t i e -
bond en de heer J. van der Lecq, hoofd
bestuurder van den Chr. Bond van
Personeel in publieken dienst.
Van de velen die persoonlijk van hun be
langstelling deden blijken door hun tegen
woordigheid, noemen we de heeren H. Die-
mer« directeur-hoofdredacteur van het dag
blad „De Rotterdammer", D. Gilhuys,
B. Hagendijk, L. Lems, oud-vrienden van
den overledene, C. Dey, J. van der Knaap
en M. van der Knaap, mede-oprichters
van de Chr.isL Havenarbeidersvereeniging
„Toenadering" en M. de Zeeuw, oud-be
stuurder van „Toenadering" en oud-hoofd
bestuurder van den Chr. Bond van Fa
brieks- en Transportarbeiders.
Toen de kist onder orgelspel was binnen
gedragen in de kapel, nam allereerst het
woord Ds. H. Popma, Geref. predikant te
Rotterdam-Zuid. Een zeer merkwaardig man
gaan wij hier begraven —aldus spr. die
niet door studie maar door aanleg is groot
geworden, die de gave bezat vele dingen te
vergaderen en te ordenen en daardoor argu
ment tegen argument kon stellen, waardoor
hij het niet noodig had op oneerlijke wijze
te 6trijden. Hij bestreed alleen geestesrich
tingen waarmee hij het niet eens was, geen
personen. Zijn vastheid van karakter en
doorzettingsvermogen deden hem voor niets
vreezen en voor niets uit den weg gaan. Het
geheim van zijn leven was zijn innerlijke
overtuiging. Reeds jong leerde hij alles zien
in verband met zijn God. Zulk een man laat
een groote ledige plaats. De familie, maar
ook wij hier zullen verder moeten zonder
Ihem, We mogen het als een voorrecht be
schouwen hem te hebben gehad als vriend.
Zelfs zijn tegenstanders kunnen dankbaar
zijn dat zij een man van dergelijke kwali
teiten tegenover zioh hebben gehad. Maar
hij i6 ook een voorbeeld geweest. Hij heeft
het voorbeeld gegeven door te strijden met
een geestelijken achtergrond: de gemeen
schap met God in Christus. En hij is gestor
ven zooals hij heeft geleefd: met zijn gedach
ten bij dat wat hij nog zou moeten doen
als God hem nog langer vergunde te leven.
Zóó heeft hij de kroon ontvangen. Dit voor
beeld spreke tot zijn nagelaten betrekkingen
maar ook tot ons allen.
Quispel is willen blijven wat hij was, ar
beider. Dat wekt ons op, niet om hem na te
doen maar om zooals hij te leven uit onze
christelijke overtuiging en zooals hij te kun
nen sterven.
Geve God, dat wij, als hij, hoe langer hoe
meer uit het beginsel van Jezus Ghrlstus
leven,
Hierna sprak de Keer W. S t rij b 1 s Pz.
voorzitter van het hoofdbestuur van den
Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en Transport
arbeiders.
„Het briesohend paard moet eind'lijk
sneven" had Quispel hem kort geleden, doe
lende op zichzelf, gezegd. Hij voelde zijn
einde nabij. Spr. had aan Quispels sterfbed
een blik in zijn ziel mogen werpen. Toen
heeft hij hem verteld in zijn jonge jaren
aan ^ej^.rand van het graf te zijn geA\
en toeiTer tegenop te hebben gezien het le
ven met zijn moeiten opnieuw in te gaan.
Hij had echter de kracht ervaren van het
woord „Wie volharden zal tot het einde zal
zalig worden". Bij de baar van Jochem
Quispel mogen we gelooven, dat hij is inge
gaan in de eeuwige heerlijkheid, om daar
zijn God te loven, dien hij ln zijn leven
heeft gediend. Wij nemen hier afscheid van
een pionier van de Christelijke vakbeweging
die den moed had te beginnen en stand te
houden, zooals spr. nader met enkele cijfers
deed zien.
Quispel was een man met een gouden
hart, vol van geloof, die veel moeite had
met zich zelf, die gestreden heeft tot het
einde toe. Zijn geloof is gebleven, óók zijrt
geloof in de christelijke vakbeweging, die
zich uitstrokt tot buiten onze landsgrenzen.
Zelf had hij zich voorgesteld, Spr. meent
deze week, nog naar Denemarken te gaan
om daar den grondslag te leggen voor een
Chr. Fabrieks- en Transport-arbeidersorgani
satie. Wij zullen hem dankbaar blijven ge
denken en we gelooven dat aan hem het
woord van den dichter bewaarheid is: boven
de sterren, daar zal het eens lichten, daar
wordt uw hoop en verlangen vervuld
Vervolgens sprak de voorzitter van het
Christelijk Nationaal Vakverbond de heer
A. Stapelkamp. Hij zeide, dat een
christen niet meedoet aan menschverheer-
lijking, omdat de mensch niets is, God alles.
Het C.N.V. wil waardeeren wat God in
Quispel aan dit verbond gegeven heeft, een
man die geen eer of voordeel voor zichzelf
zocht maar slechts Gods recht wide bestel
len in het sociale leven. ,De oude Garde
sterft af" zei Quispel tot spr. op zijn
sterfbed en „God geve, dat er een nieuwe
jonge garde opkome". Laten wij zijn arbeid
voortzetten, zooals hij dien arbeid zag: om
er God mee se dienen. Tot de familie zeide
spr,: de Christelijke vakbeweging gedenkt
met groote dankbaarheid, wat Quispel .voor
haar is geweest.
Dan sprak de heer K Kruithof, oud
voorzitter van het C.N.V. Quispel heeft, zei
spr. er op gerekend dat ik hier zou spreken.
Ik heb lang met hem mogen samenwerken.
In het eerste huis van het Chr. Nat, Vakver
bond, aan den Open Rijstuin, waarin
Quispel de vertegenwoordiger voor „Toena
dering" was, die financieel te zwak was om
bij te dragen, betaalde hij de bijdrage door
het kantoor schoon te houden. Wij kunnen
hem in zulke dingen niet nadoen, óók niet
daarin, dat hij het zichzelf en anderen soms
moeilijk maakte, maar wel kunnen wij hem
volgen in zijn innerlijke drift om Gods
grootheid in zijn schepping te openbaren.
Hij was een geboren diaken, bij het zoeken
van recht voor den arme en verdrukte, bij
ministers en bij patroons. Wat hij zich voor
gesteld had te bereiken liet hij niet los
•hij zou je t hoofd breken als je z'n zin niet
deed. God had iemand als Joohem Quispel
noodig om de Christelijke bootwerkersorga
nisatie tot stand te brengen. Eén ding in dit
leven moeten wij allen navolgen: zijn leven
toonde, dat hij in Christus geloofde en wat
hij deed was om Gods wil.
God heeft hem op Z ij n tijd afgelost. Ook
onze taak zal op Zijn tijd afloopen. Tot
zoolang is onze taak niet af. Wij zien nu
op een ledige plaats. Hij juicht voor Gods
troon.
Laatste spreker was de Keer C Robijn
van de Chr. Ver. van Volkstuinhouders te
Rotterdam, de laatste organisatie, die
Quispel mede heeft helpen oprichten, een
vpreeniging hoofdzakelijk van werkloozen.
Quispel wist wat hun lot was en deed
daarom, ook daar hij door de Chr. Besturen
bond als adviseur was aangewezen, van
harte mee. Wij hadden, zegt de heer Robijn,
in onze organisatie nog zooveel van
hem verwacht, maar God heeft hem opge
roepen en vol vertrouwen zeggen wij: De
Heere heeft gegeven, de Heere heeft geno
men, de Naam des Heeren zij geloofd.
De kist werd, terwijl het orgel speelde:
„Boven de sterren", naar de groeve gedra
gen. Daar heeft de oudste zoon nog eenige
diepgevoelde woorden gesproken over zijn
vader en allen gedankt voor hun warme be
langstelling.
September 111 W
MAIS. De termönmarkt opende nauwclui
prtfshoudend tot c. lager, daalde op berichten
IJ..JI,» -„o-an- „n rfnnrilifn er welniw
het Bestuur twee lampen voor de studeer
kamer aan.
Prof. Dr. R. H. Woltjer voerde het
woord namens den Onderwijsraad en later
op den middag nog voor den Bond van
Protest. Chr. scholen te Amsterdam.
Hierna prees Prof. Dr. A. G o s 1 i n g a Dr.
Van der Does als historicus. De studie dep.
geschiedenis heeft de bijzondere liefde van
den jubilaris; spr. wees hiertoe op diens
kerkhistorischen arbeid en zijn vereering
voor Bilderdijk. Van het Bilderdijk-museum
hetwelk spr. mede vertegenwoordigde, is
Dr. Van der Does een gewaardeerd lid.
Weemoedig geschenk
De heer L. van Dfjl, zoon van den
onlangs plotseling ontslapen heer C.
van Dül, zeide dat zfjn vader hier
gaarne zijn jarenlangen vriend zou
hebben gehuldigd. Daarom was spr.
ter receptie gekomen. Hij bood een
portret van zün overleden vader aan.
Een deputatie van het bestuur der Chris
telijke school te Varsseveld, waar Dr. Van
der Does zes jaren als hoofd heeft gearbeid,
schonk een afbeelding van de school met
onderwijzerswoning uit de jaren, waarin de
Jubilaris daar woonde.
Namens de Geref. Kerken In H. V., waar
Dr. Van der Does meermalen als voorganger
optreedt, sprak Dr. J. G. Geelkerken
van Amsterdam-Zuid.
Vele anderen zijn nog ter receptie ver
schenen.
Voor allen had de jubilaris een vriendelijk
en passend wederwoord.
ONDEBWUSBENOEM1NGEN
Klazienaveen. Chr. School voor L.O.
en ULO. Tot onderwijzeres: Mej. J. Ka ze-
mi er, wachtg. aan de Chr. school te Stiens.
Examens
Staotaex. Universiteiten. Amersfoort «*-
Qtwüf^ <V?1'TAi C'.J- C- Ven«,ma- mej. F. 'l. v.
Stralen M.J de Jong. J. Kroonemajus. afgew.
H. IXF, v; K- Btoow.
Hoofdakte
rfL?nHfW" ^",1 herren c. J. Oudenhulj-
K! - Kamphorst. Elburg: P. J.
Hendriks. Nijmegen; C. L. J. v. Haaf. Tiel; H.
"Brd|oï'-4""Sr^ I: I'TH4»,,»
vMR^"'TUbvIS!S'V'ia- O"3»'**"'»; H.
'DAeiw?ntoi£ d* B Sljtsma en
lorst ^3chever^hTgej?en s: d® beer T' v*
Nn^tdnr'r.! c- C" G- Bekaart.
Den oKlr" H' K"ten' Helder: J' Kul®er'
d 9 R. Reitsma,
KSr»S!*Oo";r.ni,dC Gr<""' E-
TM^ott*Ld &m- Commissie I. Gesl. F. W
romml«Vi9ttrSbore,: C' Aard<><>rn, Dordrecht
w S w'.fi,.0»;,™*1' JE' L J»""". Utrecht:
DrIebei^en-Rfj'eenburFSUm 1 meJ' X C' v" Beek'
1heeren J. E. H. Engbers.
mufE r Gerritsen. Zwolle; Z. GroothuJs-
mlnk. Heemse (Ambt-Hardenberg); H. v Dol
den, Glanerbrug; Th. F. A. v. Kr.erj.vM *i.
Hoogste staRd te Sortavala (Finland) 771.0
Laagste stand te Vestmanör 750.1.
Stand vanmorgen half twaalf 765.2.
WEERVERWACHTINO
Meest zwakke wind uit Westelijke tot Zui
delijke richtingen, licht tot half bewolkt,
weinig of geen regen, warm weer.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De toestand van mooi weer handhaaft
zich. Op het vasteland nam de luchtdruk
nog iets toe en zijn de barometers nog lang
zaam stijgende. De depressie die Zaterdag
nog in de Baltische landen en in Frankrijk
gevonden werden en nog regens gaven in
Oost-Duitschland en Berlijn, zijn verdwenen.
De IJsland-depressie strekt haar invloed
niet verder uit dan tot Schotland en Ierland
en de Noorsche zee. De telkens opnieuw ver
schijnende secundairen op de oceaan blijven
ondiep en reiken niet verder dan tot do
vijftigste breedtegraad. Overal op het vaste
land is het thans mooi zomerweer. Do hooge
Alpentoppen melden onbewolkte hemel met
hooge temperaturen cn droge buitengewoon
doorzichtige lucht. In de Middelbergten is
het zeer nevelig.Voorloopig is nog weinig
verandering in de toestand te zien.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 23.4 C.
18 AUGUSTUS
Zonsopgang 5.48 uur, zonsondergang 8.18 uur
Maan op vm. 7.27 uur, onder nam. 8.13 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
18 AUGUSTUS
Van 's avonds 8.48 uur tot 'a morgens 5.20 uur
Engelach L.O. Utrecht. Gesl. de heeren B.
Baars, HiUegersbers; A. Boer. Don Haa^; A.
Srona. Driebergen; G. H. ter Horst, Barchem;
J. A. H. de Klerk en D. P. de Koning, Rotter
dam. De axamena z(Jn geülndlgd.
Franach L.O. Utrecht. Gesl. de dames W
Pais. Rotterdam; R. Poorte, Voorburg; G. J.
Porte. Alkmaar: Th. H. Pwtuma. Bassum; J.
Posthumus, Hilversum: A. Hanenberg, Rotter
dam; I* A. Reedijk, Helneroord: A. H. Sale-
mink. Angeren; A. A. v. d. Schalk, Noordwljk;
de heer j, Lokerae. Delft,
„PRACTISCH HANDBOEK VOOR
DEN BROOD- EN BANKETBAK-
KER", door G. Buisman, Amsterdam
N.V. Uitgeversmij. v.h. Van Mant-
gem en De Does.
Is over het algemeen de Nederlandsche
bakker niet zeer ruim voorzien van hetgeer
behoorlijke vakliteratuur mag worden ge
noemd, de heer G. Buisman, die het bedrijf
van den hakker en van den patissier gron
dig kent, heeft in deze leemte thans voor
zien door de uitgave van een boekwerk, dat
er in alle opzichtèn wezen mag.
Verlucht door een bijzonder groot aantal
foto's en werkteekeningen heeft hij in een
geschrift van omstreeks 300 bladzijden heel
de bakkerij in al haar schakeeringen de
revue laten passeeren, in een trant die zich
gemakkelijk en prettig laat lezen.
Als 'n goed leeraar begint de heer Buis
man bij het begin, nl. bij de kennis der
grondstoffen en de behandeling van het
deeg, om vervolgens te behandelen de ge
wone en de luxe broodsoorten, waarbij van
zelfsprekend aan de Duitsche en Fransche
broodbakkerij eveneens de noodige aan
dacht is gewijd. En verder vindt men, bo
halve do koekbaljkerij, een zeer groot aan
tal recepten voor de banketbakkerij, zoodat
zelfs een nog niet zeer ver gevorderde vak
man op dit gebied zijn krachten zal kun
nen beproeven. Ofschoon leiding bij een
werk als dit slechts moeilijk zal kunnen
worden ontbeerd, gelooven wij dat een
bakker, diereeds eenige vaardigheid in zijn
„stiel" heeft verkregen, daaruit zeer vele
goede wenken zal kunnen putten, en het
een prachtige gelegenheid zal vinden, tot
verder experimenteeren.
Ook technisch is deze uitgave uitsteltend
verzorgd, zoodat wij er gaarne de aan
dacht op vestigen.
AMERIKAANSCHE
HANDELSBERICHTEN
NEW-YORK, 15 AUGUSTUS
Hsden For. no
TARWE. No. 1 Manitoba I09»i 109!i
No. 3 Harde winter 125 ;4 125
No. 2 Roode winter 152% 122
MAÏS. No. 2 Mixed West 12t% 12t'l
ROGGE. Can. W. no. 2 71% 74%
MEEL. Spriugclear 6.20 6.20
KATOEN. De termljmarkt opende nauwelijks
prijshoudend tot 14 p. lager, daalde op latere
telegrammen van Liverpool, wegens aaniienllj-
ke likwidatles voor buitenlandsche rekening,
welke aan Bombay en Liverpool aanleidlmg ga
ven tot vorkoopen. alsmede op voorspellingen
van grootere hedgeverkoopen door het Zuiden.
Een herstel trad ln naar aanleiding van da gan
etlge statistiek van tiet verbruik, op voorspel
lingen van aanhoudende droogte en wegens
klachten over achteruitgang vaa dea oogst. De
markt sloot prijshoudend.
Middling Upland 18.3® 12.41
September 11,71 11.75
gens likwidatles. bjj gebrek
gens hedgeverkoopen. ma&r herstelde later ter
gevolge van goede locovraag. wegens dekkin
gen op het eind van de week en op aanwijzing
dat de markten oversold zijn.
TARWE. Do termijnmarkt opende aauwel(jks
prijshoudend tot a lager, maar üerstelde we
gens aankoopen van nabüzünde maanden door
loco-belangen, waardoor het aanbod opgenomen
weldadige
raag
doordien er weinig
ir herstelde in sympathie met
_n op berichten over verdeiv achtenilt-i
mg van den oogst. Slot prijshoudend.
Ptember 108% 12j*/
December 95% 94,4
HAVER. Slot prijshoudend.
September 42% 42%
-ecember 43% 43%
ROGGE. Slot vast.
September 82% 80%
December d0% 70%
PROVISIEN: Slot stil.
Reuzel: Prima W. Steam loco 11.55 11.55
September 12.20 12.25
Varkens: 160-23o Pd. 10-85 10.85
240-325 pd. 10.40 10.40
RIVIERBERICHTEN
LOBITH, 15 Augustus*
Gepasseerd vóór 12 uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: atoomschepen: Lis, Frigga,
Pasto, K. Vaart 14. Tjoba, Flat Vol. 8 en 9,
Janna Gerdlna, De Zeeuw, Etna, Wolga, Neuss,
•s-Bosch 2; Wlldhorn, Haar; Bartha 4, de Hooy;
Re-ma, Ruitenberg; Voltaire Ambachtsheer;
Ideal, Burgunder; Lloyd 12, Neels; Sawal, Ela-
wetler; Silaba, Joras; Corto. v. Keulen; Atha-
laln, de Wit; Marwil, v. Doseren; Herta, Heil;
Montan 7, Terschunen; Joan, Vermeeren; Inspé,
Dekkers; Wilhelmina, Joosten; Rijn, Lessel;
Tibera, Raderna; Rhenus 49. Daan; Brugg,
Joore; Union 19, Lellraan; Elisabeth, v .Ee;
Twin, v. d. Bosch; Josna, de Graaf; Rerun»
Novarum, Meeuwsen; De Gruyter 31, Tophoven;
Vaterland, Dekker; Ernst, Volkner; Themls,
ButefurLouise, Dimmer; Titatla, Heuss; Verdi,
Vermeeren; Geziena, Ramaker; Nero, de Loof;
AMSTERDAM: st. Tryncor; Ferdo, Vermeulen;
Robert, de Bot; Cornelia, Kriessels; Valuta,
Beers; Amsterdam 6, v. d. Boom; VREESWIJK:
st. Harmonie I; st. K. Vaart 10 en 18; DEVEN
TER: st. Vitesse; DORDRECHT: st. Kenny; st.
Ranee; st. Richelieu; st. Alpha; st. Johan; st,
Isere; Geziena, Buisman; ARNHEM: Maria,
Both; Margaretha, v. Deelen; DE PUNT: 3 Ge
broeders, KleinmanDEVENTER: Marlus,
Blesheuvel; VLAARDINGEN: Tewi, Gerritsen;
HAAMSTEDE: Amlcltla, Daamen; ALKMAAR:
Franclska, DoodewaardVLISSINGENHooft,
Hofman; HARLINGEN: Iffamuth, Kehl; DEN
HAAG: Binnenvaart 14, Prhmé; LEIDEN S
Annle, Kranendonk: ERLECOM: Dina, Koster;
MAASBRACHT: W. v. Drlel 48, Lemmenst
VENLO: H. J. 12. Huygens; GOUDA: Specu
lant, Wijngaard: DE KRIM: Johanna, Griffioen;
DE STEEG: Nenuphar, Stoter: ZEVENBER
GEN: Jantlna, Warns: STRÏJENSAS: Adrian*.
Ursinus: HÜBWBNEN: Hen ja. Kerkhof;;
VLIEREEDE: Suraum Corda, Drijfhout; Arman,
Schöning; Rob, Hou ts tra: COLIJNSPLAAT
Marigje. Borsje; ZAANDAM: Elisa Maria. VisJ
«er; VREESWIJK: st. Harmonie 2; VLIERES-
DE: Friedmariwald, Eckhof; ARNHEM: Onder
neming, Snijder; KOLLUM: Volharding, vj
Veen; HELMOND: Dina, Ro-mijnders; KOLLUMJ
Actief, v. Megen; SOMEREN: De Hoop. Schouw*
stra: GOUDA: Antonla Magcja., v. Alon; NIJ
MEGEN: Annie. Oudshoorn: ZWOLLE: Meeuw,
Rigter; HENGELO: Cama Pelu. Janssen; MID-
LUM: Margaretha. Damstra: ZWOLLE: Anto-
nia, v. Hasselt; BRAKEL: Maria, Sohreuders;
LOBITH: Vertrouwen, v. Oosten; SLEEUWIJKa
Adriana, VerheiJ; DEN HAAG: Energie, Oos-
BELGI st. August; st.Johannes 15; st;
Rival 2; st. Leonora 2; Arbedo. Hamsner; Gusto,
Kloek: Isls, Vlsscher; Hamal, Gutse; Helena,
v. d. Heyden; Llna Amamlla, Bot; Polsson d'Or,
Behlels; Germaine 8. de Souter; Wajang. Lan
sen Keo, Mechel; Relnunlon 3. Stobbelaar; Mon
tan 12. Heckhof; Javsu. v. Schündel; Freya,
Melnders: Goeland, Koch; Gean, v. d. Tuuk;
Rhenus 37, Kunz; RiJa Schelde 7, Verhagen;
Baden 14. Glea; id. 66, Reins; Eduard. v. d,
Zande; Beausm&rohans, Martens; Waya Waya,
Abbeele; Morgenstern, Seeger; Algeria, Swit-
tlnk; Marksburg, Platz; Liberté, Mlchlels; St,
Antoine, Adams; Ougree 7. Peters; San Jose.
Pruym; Medium, Bondeel; Sy&lude, de Vries;
Onderneming, Veldman; Primula, van Zoutem;
Cervlsa, Salm; Roos, Kegels; Regularlte, Pol-
fllet: Eureka, Wirtz; Minna, Welnecke; Baden
18, Mettra; Jeanette Maria, Wils,
DUITSCHLAND: at. Siegfried.
Gepasseerd n& 12 uur en bestesnd voor;
ROTTERDAM: atoomacheppn: Fiat Vol. 2 en
8, Paul, Duisburg, Nanny, Flella, Fortuna, Iris,
Venus; Pax, v. Beek; Seam 12, Straus; ld. 6,
Spltsalag; Satura, Beekmann; Anna Karl, quies;
Rheinfahrt 86. Leuthner; Corrie, Kerpel; Alida
II, Drager; Comptolr 26, Audher; Neptun 22,
Helnicke; Thurlngen, Leib; Johanna, Koreman;
Esperance, Wegh; Hennle, Kes; WEURT: Jo
han Marlus, Baggerman; VLIEREEDE: Res
Nova, de Vries; Deo Gloria. Bot; SCHURING:
AnJo. Mookhoek; VLISSINGEN: Jantje, Krui-
elnga; VREESWIJK: Martksna, Boele; KE-
THEL: Voor den tijd, Kornet; ZWOLLE: Roe-
lcfje, Hartman; VREESWIJK: st. Harmonie 5;
ARNHEM: Alwtna, Neumann; WEERT: Salva-
tor, de Ronde; TERNEUZEN: Jupiter, Assmuth;
APELDOORN: St. Antonlus, Bouroan; MIL-
LINGEN: Johanna, H. v. Bon; VLIEREEDE:
Otto, Schoning; AMSTERDAM: Durham, v. d*
Bosch; WUkdienst 29, Kelle.
BELGIS: st. Alcyon; st. Majo; Sassa, Rey
mers; Constance, WUkmans; Anyilo, v. d .VU-
vere; Baden 10, Spangermacher; Salve Regina,
Ullch; Uyterkool II, van Wouwe; Extension,
Geyt; Cormoran, Gerth; Herman Helnrlch, Koe-
veringe; Radium, v. d. Kaap; Rottum, Boemaj
pr*- EMMERIK, 15 Augustus 1936*
Gepasseerd voor 's middag 12 uur en bestemd
voor:
DUITSCHLAND: Alpha, Stoter; st Paula;
Else, BaiJens; Augustina, Verhessen; Geertrui-
da, Janssen; Anna, v. Cromvoirt; st. Olse; Ru-
dolf X, Wucher; st. Logi; Sartinl, Hulssen;
Wachls, Claassen; Spontlni, v. d. Berg; st*
Adriana 3; Nederland, de Bruin; Anna, SuJJker-
buijk; st. Karlsruhe 9; Waalsteenhandel 8,
MaarschalkerweertJenny, Meijer; st. Harmonie;
Batouwe, Vechter; Everdina, Wijnen; Elisabeth,
Kuijk; Spido, Rensen; St. Antonius, Bosman;
Helena, v. d. Graaf; Spes, Peelen; Desire, de
Dekker; st. Flat Vol. 10; Neptunus, Dries;
Maria Ellse, Urmetzer; Ar]age. Vis; Johanna,
Mannak; st Atla; Gisa, Welbedacht; Chopin,
V. Meel; st Helfra; Fraro, Wlllaert; Augustine,
Verhoeven; Leontlne, Francois; Scheldestad,
Govaert; st Sealto; Rozenberg, Bogaert; Nep
tun 2, Funke; Adriana, Grimvls; Rheinunion 7,
Camermans; Wlttekind, Schonlg; Llbelle, Elson;
AJ&di, Verdoom; Najade, Schuur; Broeder
trouw, Belotra; st. Tollma: Borneo, Dirks; Lena,
Kemperman; St. Stlnnes 36, Vaab; st Adriana;
Blavonla, Bartels; Thuningla, Prins; Zeelandia,
Mulders; et Moselle; Goede gunst de Jonge;
Mathilda, Vervliet; Allda, Draayer; st Victoria;
Emma 2, MosterdiJk; Dora, v. Ee; st. AJac;
Rheinfahrt 100, Schram; Lucia, Jansen; st Kro-
nos V; Mannheim 214, Adler; Mannheim 164,
Schumacher; st. Westrl; Pleter Codde, Meyer;
Anjoma, Tromp; st. Ideaal; Johanna, Meeuw-
Ben; de Hoop, v. Enk: Eben Haezer, W(jm&; st
Vergennes; Arternio, Salm; Sanl 7, Veldhoven;
Les Landes, Heppert; et. Credo; H. Stinnee 19.
Krleger; 3 Gebroeders, Schreuder; Sardinia, Hut
jes; Waltraud, Kaufer; Elisabeth. Wormsbecker;
Main 65, Winter; Bona Spes, Speksnijder; st
GrethaJohanna, Sanders: Johan Godfried,
Kruger; Marie Jeanne. IJzerman; Onderneming,
Serne; Elisabeth, P&njer; L&mberta, Wilha*
Mennlnk; st Johannes: v. H. 20, Roelofs; Suovia,
Gepasseerd na *s middags 12 uur en besteml
DUITSCHLAND: Oversohie, Kaat; st Krom
wijk; Unterwalden, Schoot; Badenla 68, Steln-
kohlWijkdienst V. v. Rossum; Heluan, Hotzel;
Gerdi, de Bot; Oder, Zinzig; st. Garula; Elvire,
Dees; DusBeldorf, Bauer; D. A. P. G. 4, Po-
desta; st. Frederlk; Mannheim 165, Haast era
Handel 3, Vosswinkel; st. Mount Everest; Ou
gree V, Paal; Bilbao, Sauerwein; H lesheim,
GrUger; st. Georg Relts 2; Montan 10. Wehr|
Rheinfahrt 102, Horch; Maria Cristina. v. Ooyea;
Industrie 76, Kumpf; st Constantina; Transporl
62, SeeldraayersMannheim 183, Reinert; Achilla
v. d. Vüvere; st. Rance; st Meurthe; Mercuriua
v. ZuydamRichard V, v. Laack; st Marlei
Stella Maris, Peulen; Melis, v. d. Spek; Labor,
Wendt; st. Rheln; Radio, Goris; Helena, v. Ba
veren; Laurent Korstanje; Vertrouwen. Röger,
st. d'Alembert; Anna Margaretha. Hoefnagel!
Broedertrouw. Tack; Parsifal, Bout; Flosshllda
de Jong; Victor Hugo, Berends; Morgenster, B»
renda; Anja, v. Vijven; Irene, Ekels; Tonale, v.
d. Bosscfee; Rawll, Durinck; st. Gelria 2; Rival
Wijnen,
